predikbeurten
I Ned. Herv Kerk: Voorm. half fien ds.
Kfeler van Leiden; nam. G uur, ds. Pr39
RECHTZAKEN.
kantongerecht te
leiden.
MET Dr. VAN DER SLEEN
OP REIS.
RADIO-PROGRAMMA.
kerk- en schoolnieuws.
VOOR zondag 27 october.
bodegraven.
Ned Herv. Kerk: Voorm. half lien ds.
Bié=haar van Den Haag: nam. 6 «ur. de
leer Mailer.
Geref Kerk: Voorm. hall lien en nam. 6
lur, da. Dam.
Geref. Gem.: Voorm. half lien en nam.
f uur, preeklezen
Chr Geref. Evan?.: Voorm. half lien en
tun. 6 uur, de heer C. B. Epker van Rot-
11 boskoop.
Ned Herv. Kerk: Voorm 10 uur, de. Glas
I Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
Petersen.
[salvalori: Voorm. half lien. de. van
Boeiden van Zwammerdam: nam. 6 uur
t heer de Jonge.
I Evangelisatie: Voorm. half lien en nam.
uur. ds. J. van der VVal v. Wageningen.
Bern Geref. Gem.: Voorm. 10 uur. ds.
L B Houtgast van Alkmaar.
JChr Geref Kerk- Voorm. half fien en
Ism 6 uur. ds. P. de Smit van Utrecht.
hooghade.
I Ned. Herv. Kerk: Voorm 10 uur, ds.
■onnon.
de kaag.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. half lien ds.
"UW.
katwijk aan den run.
fan Katwijk aan Zee.
leiderdorp.
I Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (H. A.)
[tn nam. half zeven (dankz. en H A.) ds.
■ondl.
lperef. Kerk: Voorm. half lien en nam.
Ill zeven, ds Pijk.
oude- en nieuwe-wetering.
JXtd Herv. Kerk: Voorm. half fien. ds.
I K van Evert, her. pred. van Zoutelande.
SASSENHEIM.
|Xed Herv Kerk: Voorm. 10 en nam.
luur. de Krijkamp.
ltoi. Kerk: Voorm. hall tien en nam.
wis. Kuiper.
VALKENBURG.
I.M Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam.
fll reven, ds. Hermanides.
teur—leidschendam.
iNsl Herv. Kerk. Voorm. 10 uur. ds.
litem van Scheveningen; nam. half ze-
.1, ds van der Bos van Den Hang
Bml Kerk- Voorm. 10 eh nam. 6 uur,
|Dcek van Dsn Haag
voorhout.
|Ned. Herv. Kerk, Voorm. 10 uur ds. Klomp
waddinxveen.
fed. Herv. Kcrk: Voorm. hall lion en
I». 6 uur, ds. Dippel van Nieuwerkerk
Ld IJssel.
3tref Kerk: Voorm. 10 en nam. G uur,
|keer de Boer van Amstelveen,
ihr Alp. Gem.: Voorm. half lien en nam
Nr. ds. Orisnigt.
wassenaar.
fel ProL Bond: Voorm. half e!', mej.
I? Gooszen van Rotterdam.
zoeter woude.
fel. Herv. Kerk- Voorm. 10 uur, ds.
NED. HERV. KERK.
overlreding der verord. Leiden op het rijden
f "2, 1 dag; J. M. Katwijk, fietsen zonder
licht f 3, 2 dagen-, A. N. v. d. B. Noordwijk,
fietsen zonder reflector f. 3. 2 dagen N.
v d. B. Katwijk, idem .idem; W. H. Noord-
wijkarhout, varen zonder vergunning f. 10.
dagen: J. W. Zwammerdam, Idem, idem:
VV. K Pzn. Schipluiden, idem, idem; C.
loopen op verboden grond f. 3, 2 dagen;
If. Ter Aar. idem, idem; C. v. D, Katwijk,
J V. Voorburg, te snel varen f. 10. 5 dagen;
J. G. Katwijk, te Oegstgeest fietsen over een
gesloten weg f. 2. 1 dag; A. F. v d O.,
overtreding der arbeidswet f. 3, 2 dagen;
W. ZRijnsburg. fietsen zonder reflector
f 8, 2 dagen: Z. vr. J S idem, idem
f. 3. 2 dagen-, H. W. M.. idem f. 2, 1 dag;
H„ v W. Hoogmade. te Leiden fietsen van
de helling der Vischbrug f. 2, 1 dag; H. R.
Ie Leiden vuil in het water werpen, vrij
spraak; X II. Wassenaar, fe Leiden op den
openharen weg muziek maken f. 2, 1 dag:
W. G. Katwijk, loopen op verboden grond
f. 6. 3 dagen; H. A. A. idem. fietsen zonder
rcfloclor f. 3. 2 dagen; .1. v. D Amsterdam,
Ie Katwijk met een auto een standplaats
innemen f. 3, 2 dagen; P. Z. Nieuwkoop,
idem, f. 3. 2 dagen; J. v. d. B. Katwijk,
openbare dronkenschap 5, 3 dagen: A.
K. idem, overtreding der motor- en rijwiel-
wet t 10. 5 dagen M. B. Nooidwijk
als getuige opgeroepen wederrech
telijk wegblijven f. 5, 3 dagen, T. v. D.
openbare dronkenschap f. 5. 3 dagen; J. J.
oe B met een handwagen rijdén zonder
licht f. 2. 1 dag; A. V. D. met een met een
paard bespannen voertuig rijden zonder licht
f 3, 2 dagen: A. Z. fietsen zonder licht
f 3, 2 dagen; .1. J idem, idem: M G. V.
idem, idem; J. V. Emmen. openbare dron
kenschap f. 5, 3 dagen; P. P. idem, idem.
POSTKANTOOR LEIDEN.
Lijst van onbestelbare brieven en briei-
kaaiten, van welke de afzenders
onbekend zijn.
Terugontvangen in de le helft van Oct. 1920
BRIEVEN BINNENLAND.
G. .1. v. d. Bom, Alplien a. d. Rijn: Bur
voor Laboratorium, onderzoek van papieren
Leiden; Bureau .,de Telegraaf", Amsterdam:
Tiet van der Eist, Lisse. K. Huizinga, Sneek;
Kduard Jansen. Hoorn; Korpscommandant
Politietroepen, Haag; Laboratorium Silvikrin
Rotterdam; Letter K Postkantoor, Tiei; H.
v, d. Meren, Amsterdam: P. Oorsouwe, Al
phen a. d Rijn: N V. Olanda. Amsterdam
(zes stuks); Rechter. Rotterdam; Rijksverze
keringsbank, Amsterdam.
BRIEFKAARTEN BINNENLAND
Mej. Groot, den Haag; J. G..de Jong, Am
sterdam-, H. J. Jvouman. Amsterdam: Mej.
M. Mulder. Haag; D. de Oude, Leiden; P.
Staal. Amsterdam; Juff. J. M. Stikketorum,
Mej. Truus. Del ftVlasveld, alhier-, K. Vink
Woonwagen
BRIEVEN BUITENLAND.
David Brijce, Paisley; M. Engelander, Ber-
chem; Gunther Grflnik- -inn, Dus9e!dor!I:
John Ithwerth, Aberdeen; Dr Ph. H. Keunen
■Aden; Harold D Mnlijzeux, Liverpool; Rt-
genaid Morland. Liverpool; Alexander Scott.
Edinburgh: Dr. H. J Smit, Buitenzorg (2
stuks!; Lily Staats, Paignton-Devon; Tho
mas Wallansey, Poole-Dorset; Thomas H.
Weaver, Birmingham-, R. M. White, Hasle1-
mcre.
BRIEFKAARTEN BUITENLAND.
Heer en Mevr. Bruins v. Aalst. Nice; Fa
milie Crommehn, Boulogne Sur Mer; Mej. R.
Fonlane. Genua Roberl Meudn, Berlin; E.
Nagel, Breslau-, Ales B. Flaunt, Otlowa:
Fraul. Lisbelh Pollhaus, Hamburg; Heer en
Frnu Zurmtlller C61n
7 Briefkaarten 2onder adres.
Hieronder behooren ook poststukken,
welke niet of onvoldoende zijn gefrankeerd
['roepen: Tc Xijehnske, .1. Steen-
Mm, tc Made (N.-B.) Tc Dokkiimds.
|G Vlieg te Grijpskerk.
["genomen; Naar Boxtel, ds. A.
I'toorn, gepens. Oost-Indisch pred-
te Amsterdam.
I'lankt: Voor Enkhuizen, ds. J. P.
oldervaart, predikant bij de afdeeling
kht van den Nederl. Protestantenbond
BergeijkA. Hagedoorn, O.-I. pred.
verlof hier te lande.
GEREF. KERKEN.
['roepen: Te Puttershoek, ds. J.
(e Vijfhoeve, Qrevelduin-CapeiK
«useel. J. Tijmes, cand. te Hoogeveon.
(olgende vonnissen zijn geveld:
|I- S., overtreding der arbeidswet f. 5,
Pten-, J. C, v. L. fietsen zonder licht
2 dagen-, H. L. I. K. Wassenaar, te
met een auto een standplaats in-
Pen I 3, 2 dagen*. C. S. Nieuwkoop,
K *re dronkenschap f. 5. 3 dagen; M A.
T leiderdorp, geen geldig njbewij9 ver
ten f.4, 2 dagen. H. v. R. Hazerswoude,
rjit>ewijs vertoonen f. 3. 2 dagen; D.
o?*oop, geen geldig rijbewijs vertoonen
i Z i ?en' ^cn ^anC. overtreding
O p A p cn riiwiolwct f. 3 dagen;
H' j.' L- met een auto rijden zonder spie-
*n 2?Sln; J A. II. Voorschoten, fiet-
fff? lcM 3. 2 dagen; A. K. Valken-
in p p n 2onder ref,cclor f- 3* 2
l«u 'ri v me* een voertuig rijden
éw Kt0; '- 8' 2 Q." H. b.
"own, idem .idem-, P, M. te Leiden
MamV*? ,rotloir 2- 1 da'!; -T M-
i in 1. l Pn mct een handwagen
richting f. 2. 1 dag; I..
bolide l i ia V'ï0rd Leidcn °P d°
J. v. D. Sassenheim.
KON. NED. STOOMBOOT MU.
AGAMEMNON, 23 Oct. v. Malta n. Hamb.
BAARN, 22 Oct. v. Icjuique n Maehalitla.
BRIELLE, thuiar., pass. 23 Oct. do Azoren.
FAUNA, arr. 23 Oct. te Oran.
EL LIBERTADOR, air. 23 Oct. te La
Gtinira.
NERO. arr. 23 Oct. te Bordeaux.
ORANJE NASSAU, 24 Oct. v. Poi-t au
Prince n. Curacao.
PLUTO, arr. 23 Oct. te Barcelona,
PROTEUS, arr. 23 Oct. te Stettin.
VAN RENSSELAER, 23 Oct. v. Barbados
n. Amsterdam.
VESTA 23 Oct. v. Saloniea n. Volo.
VULCANUS, 23 Oct. v. Carlovasei n. Pi
raeus.
BOSKOOP, 24 Oct. v. Chili te R'dam.
EUTERPE. 23 Oct. v. Amst. n. Kopen
hagen.
ALKMAAR, 91 Oct. v. Hollendo n. Arica.
VENEZUELA. 24 Oct. van W.-Tndië de
Amsterdam.
BARNEVELD. 2f Oct. van Amsterdam n.
Chili.
BERENICE, Amsterdam naar Middell. Zee
pas9. 24 Oct. Gibraltar.
MINERVA. Middell. Zee naar Amsterdam,
pass. 24 Oct. Gibraltar
CERES. 24 Oct. van Charleston Ie Londen.
XEREUS. arr. 23 Oct. te Passages.
KON. HOLL. LLOYD.
ZEELANDIA, 23 Oct v. Amst. n, Gdynia.
ORANIA, uitr., 23 Oct. v. Rio Janeiro.
ZAANLAND .thuisreis, 24 Oct. van Monte
video.
JAVA—BENGALEN-LUN.
JACATRA. 2-2 Oct. v. Rangoon n. Cal
cutta.
JAVA—PAC1FIC-L1JN.
BEXGKALIS, 23 Oct. v. Batavia n. Paci
fic Kuet.
SIANTAR, 18 Oct. v. Los Angelos n. Java
SAPAROEA, arr. 14 Oct. te Hongkong.
JAVA—NEWTORK-LIJN.
KRAKATAU, New-York n. Java, pass. 23
Oct. Gibraltar.
MERAUKE, 21 Oct. v. New-York n. Java.
DJEMBER. n. New-York pa»». 24 Oct.
Point de Galle.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE-LIJN.
VECHTDI.JK. uitr., pass. 24 Oct. Dunge-
ness.
SOMlMELSDIJK, uitreis, 23 Oct. te Rangoon
ROTTEFDAMSCHE LLOYD.
TA.MBORA wordt Zaterdagochtend 3 u. van
Batavia te R'dam verwacht.
BANDOENG, thuisreis, 23 Oct van Mar
seille
PALEMBAXG. uitreis. 21 Oct le Sabang.
TOSAR1. uitrois, pass. 24 Oct Perim
KARTOSONO, thuisreis, pass. 23 Oct Kaap
del Armi, wordt 25 Oct. te Marseille ver
wacht.
TOBA. 23 Oct. van R'dam n Java
PATRIA .uitreis, 2{ Oct te Marseille.
TIER! MAI, uitreis. 26 Oct. te Colombo ver
wacht.
SAMAHINDA, thuisreis, 2G Oct. te Marseille
verwacht.
STTOEBONDO .thuisreis. 21 Ooi v Padang
STOOM VAART-MIJ. „NEDERLAND".
SOEMBA. uitreis, 24 Oct. te Port-Said
ItOXDO, uitreis. 23 Oct. van Genua.
JOHAN DE WJTT. uitreis, 24 Ocl. van
Southampton.
PRINS DER NEDERLANDEN. 26 Oct. van
Amsterdam te Batavia verwacht.
S.VLEIER, thuisreis. 25 Oct. tc Marseille
verwacht.
KONINGIN DER NEDERLANDEN, thuisreis
24 Oct. van Colombo.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
BINNENDIJK. 24 Oei van Norfolk te Rot
terdam.
DIXTELDIJK. 21 Oct van Astoria n. R'dam
GKOOTEXDIJK, R'dam naar Pacific Kust
23 Oct. van Cristobal.
HOLLAND—AFBIKA-LIJN
SPRINGFONTEIN, uitreis, pass. 23 October
Gibraltar.
NIEUWKERK, 24 Oct. van Port Elisabeth
n. East London.
RANDFONTE1N, 23 Oct. van East London
n. Port Elisabetli
NIAS, 24 Oct. van Dar cs Salaam n Zan
zibar
MELISKERK. thuisreis, 24 Oct. te Marseille
GIEKERK. thuisreis, is op de Schelde nabij
Bath aan den grond gevaren.
ROTTERDAM—Z.-AMERIKA-LUN.
ALOBNTIL. uitreis, 23 Or!, v. Rio Janeiro.
ALC\ ONE. uitreis. 23 Ocl te Montevideo.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
TROMPENBERG 23 Oct. van Leningrad n.
Kirkenaes.
FARMSUM, Kïrkenaes n. Zaandam, wa-i 23
Oct. 470 mjjlen van IJmuiden.
EMMAPLEIN 23 Oct. van R'dam te Narvik.
NAALDWIJK 38 Oct. van Cardiff te Lis
sabon.
RANDWIJK, Galatz n. Skiën, was 23 Oct.
W. van Scheveningen,
ARTEMIS 21 Oct. van Curacao te Tunis.
J. B, AUG, KESSLER. Las Palmas naar
Curacao, pass. 18 Oct. Barbados."
SIRRAH, Archangel n. R'dam, pa=s, 23 Oct.
Lodingen.
WILLEMSPLEIN" 22 Oct. van R'dam te Nar
vik.
'GROENLO arr. 24 Oct. te Brahestad.
B.VREXDRECIIT. Novnrossisk. n. Antwer
pen. pass 28 Oct. Konstantinopel.
BRUXSWIJK, 24 Ocl. van Salts Cnhelln
na.ir Grangemouth.
GANGES, sleepboot, 21 Oct. tc Barbados.
JONGE JACOBUS, 23 Oct. van Nnpels to
Jjinden
MAASBURG. 21 Oct. van Narvik te Sydney
rc B 1
PROCYOX .Rosnrio n Las Palmas. pass.
23 Del St. Vincent.
WASSFNAER. arr 22 Oct le Leningrad.
BALI!
lien bergachtige, steile kust, eerst nog in
Oen blauw waas gehuld, hooge toppen vlak
bij de kust, dat is de eerste indruk alp de
mooie groote K. P. M.-stoomer 's morgens in
de vroegte de diepblauwe zee klieft om het
anker te gaan werpen op de reede van Bo-
deleng. Maar voor het zoover is, is de kleur
.der berghellingen in levendig groen veran
derd en blijkt voor den bergrug een hellende
vlakte te liggen, waar de geelgroene tint der
sawah's afwisselt met het donkore groen
der klapperboomen. Dan komen sloepen
aangeroeid, onze bagage wordt door handige
kereltjes den slingerenden valreep alge-
bracht eu Hi de doggelendc booten geborgen,
waarbij tot onze groote verbazing geen enkel
stuk te water gaat. Dan stappen wij zelf
ook in de sloep en laten ons rustig naar den
wal roeien. Wij worden gelost aan een
klein steigertje, dan laten ze do boot met
do bagage op het strand loopen en even
later staan onze koffers op het zwarte vul
kanische zand. Want Bali is op het Zulde-
lijksto puntje na éön groote asöhhoop met
wat puin en lava er lusschen.
Meteen nadert een groote prauw den wal
en daarin schittert achter een groote Dodge
het roomwit van mijn dierbare Hanokam-
peerwagen. Cheffie blijkt al aan land to
slaan en toen gauw met den wagen helpen.
Die moest uit de prauw anderhalven meter
omhoog tot op het achterschip en toen
ruim tw^eo meter omlaag over een plankjo
onder een helling van 45 graden. Maar Bali
had ep lol in en dus ging alles goed op een
paar schrammen' en knauwen na. Maar lan
den op Bali is nu eenmaal geon gemakke
lijke zaak en in het slechte laargetijde ge
beurt het meermalen, dat zelfs de passagiers,
laat staan hun auto's niet aan land kunnen
worden gebracht en dan maar moeten mee
reizen tot Makassar! Dus wij boffen weer
en twee uur na aankomst tuffen wij naar
Singaradja. de hoofdplaats om eren onze
aópwachtmg te maken bij resident Caron.
^natuurlijk weer een oud-flaarlerr.mer, als
zooveel beroemde mannen. En toen ging het
verder eerst een eindje de kust langs en dan
1 de bergen in.
Wat is Bali mooi! Wal is het interessant!
Wat is het bijzonder' Wat een verschil
met Oost-Java, waar het toch maar door een
twee kilometer breede straat van gescheiden
isl En waarom hot zoo anders is! Wel Bali
was in do middeleeuwen zeer dun bevolkt,
misschien wel omdat een stel geducht wer
kende vulkanen telkens groote verwoestin
gen onder menschen en aanplantingen aan
richtte. Toen hier te lande Al va en do
inquisitie trachtten aan ons volk nieuwe
heorschers en nieuwe wetten op tc dringen,
toen streed op Oost-Java het'rijk van Modjo-
pnhi't legon do steeds sterker opdringende
Mahomedanen. In 1518 reeds waren vele
tienduizenden Javanen, vervolging en over.
ast moede, naar Oo.st-.Tava en vooral Bali
gevlucht en in 1639 viel het laatste bolwork
dor Hindoe-Javanen in Mahomedaansche
handen. Maar op Bali konden de Hindoe-
Javanen, wier voorouders do wonderen van
Boroboedoer. Prambanan cn Diongplnteau
hadden geschapen, zich vrij uit en onge
stoord ontwikkelen. Of oigenlijk niet ontwik
kelen. blijven wat ze waren. Want wat Bali
zoo bijzonder maakt is bel doortrokken zijn
van land en volk met Hindne-Javaanschon
geost. Gelukkig niet mei het Hindoedom, het
Brahmanisme, waaraan Britsch-Indte moet
ten gronde gaan, maar met een gezuiverd,
gelouterd en aan den anderen kant weer
door allerlei huis- en berg. en tuingoden
verontreinigd Hindoeïsme. Maar op Bali is
do priester een eerbiedwaardig persoon en
heerschon behoorlijke maatschappelijke en
er.onomiseho toestanden, wel een bewijs, dat
het Hindoeïsme van Bali eigenlijk gerust
geheel apart Baliïame moest heeten. Op Bah
leven gelukkige, tevreden menschen op een
buitengewoon vruchtbaren grond met heer
lijk klimaat. De eerste indruk is een
eiland der gelukzaligen.
Wij rijden voort door sawah's en klap
pertuinen. De dessa's zijn ineest klein, om
muurd of door een zeer stevigen baniboc-
pagger omgeven, om de varkens, binnen en
de wilde dieren buiten te houden waar
schijnlijk. Altijd is de toegangspoort tot huis
en hof versierd. Altijd is het grootste, meest
versierde poortje de loogang tot een tumpel
en daar vallen dadelijk weer de groteske
Tiguren op van Rakshnsa's en nndcro hooze
geesten, naast de slanke beelden van Ma ha
deva. de gemalin van Shiwa. Klein en ver
waarloosd of groot ën goed onderhonden,
moois en interessants is er in de kleinste
dessa en in elk huis te vinden. Bouwwerkjes
uit rooden baksteen, met er tusschen gemet
seld de mooi bewerkte grijze lava of tuf
steen, soms bloemen-ornament, maar meest
figuren uit de Hindoegoden-, halfgoden- oT
geestenwereld.
En langs don weg het volk. Dat zijn geen
Javanen, geen Madoereezen, het zijn Baliërs.
Geen uitstekende jukbeenderen, geen voor
uitstekende kaken, geen 9pleetoogen, zooals
bet Chineesche bloed zoo vaak importeerde.
Fraaie regelmatige ovale gezichten, mooie
forsche lichamen, gedrongen en stevig, veel
mooie vrouwen, waarvan velen met het
bovenlijf ontbloot gaan en waarvan rug.
schouders on borst door hot op het hoofd
dragen der vrij zware lasten soms haast
ideale vormen vertoonen. In brons dan hoor.
ons Hollandsch ideaal is toch nog veel
mooier!
Maar het is één groot genot, tc rijden
door dit mooie land, vol mooie menschen.
Wij stijgen, de bevolking wordt minder
dicht; licht oerwoud bedekt de hellingen
mot veel varens, veel rood bloeiende hoo
rnen en veel orchideeën, die gewoonlijk
helaas niet bloeien. En telkens zien wij nu
eens links, dan eens rechts uit over de la
gere landen met rijstvelden en palmen cn
daarachter de glinsterende zee. Dan weer
even een palmen-oase. Wij loopen een zij
weg inen komen aan een riviertje, dat
daar juist een waterval vormt. In de kom
staan een zestal Zeboes, dio door een
troopje naakte jongens worden natgegooid
en afgewreven. Onder den waterval staat
een jonge kerel het slanke lijf tc wenden
en tc draaien in hel koele nat. Aan zijn
Voeten poedelen twee oude vrouwtjes in het
bruisende nat en alles lacht en .geniet en
heeft pleizier in het leven.
Als wij ons potje rijst koken op een rustig
plekje langs den weg onder de boomvarens
komt een tropische regenbui ons overval
len. Zooiets als vroeger op Kermis-Maandag,
in Haarlem, maar nog harder en langer cn
dan rijden wij verder in kouden .mist en
nattigheid, vrijwel zonder uitzicht, tot mijn
barometer 1745 meter boven den zeespie
gel aanwijst, dat is een flink rukje hoven
onzen Zwilserschen Rigi in een paar uur
tijd. 40 K.M. langs den weg. Daar gaan wij
over den bergrug en zien neer in een diep
komvormig dal. De wolken jagen even van
een, een groot meer toont zijn omtrekken,
oen vulkaankegel wordt even onduidelijk
zichtbaar door den mist; wij 9taan op den
kraterrand van den Batoer! Een kampeer-
plekje is gauw gevonden op een grasveld
naast een landhuisje in Kintawam en in
kouden natten mist klappen wij onzen
wagen open, zetten bibberend nog in onze
witte pakjes de tont er op en steken ons
dan gauw in het flanel. Roggebrood, kaas,
boter, beschuitjes. Verkade's koek, alles uit
blik en een goede bak thee brengen er de
warmte weer in cn als ik weer buiten kom
is het 'donker geworden, ongemerkt door
ons electrisch licht. Als wij een paar uur
later naar bed zullen gaan staat de maan
helder boven een wolkenzee en weerspie
gelt even in hel meer van den Batoer.
's Xachtg doen onze donsdekens best dienst,
o, dierbare N. T. K C want het is vinnig
koud hierboven.
Om half zes kijk ik uit de tent. Het is
glashelder Vlak voor ons ligt de mooie vul
kaankegel van don jongen Batoer! Puffende
rookwolkjes komen telkens uit top en flan
ken te voorschijn cn steken donker af tegen
de oranjeroode morgenlucht. Links de kra-
lerkom met steilen rand. die den overkant
begrenst. 35 kilometer is do breedte van
den ouden Batoerkralerl
Rechts van den nieuwen vulkaan ligt het
meer zilvergrijs op den kraterbodem en
daarachter weer de oude kraterwand, die'
overgaat in zwarte bergruggen en die eindi
gen in de Piek van Bali, den Goenoeng
Agoeng. welke van ruim 3000 meter hoogte
op ons neerzien. Tusschen Batoer en Agoeng
kijkt heel uit de verte nog een andere top
over den kraterwand. Dat is de Rindjani. de
hoogste berg van Lombok. Blauw glanzend
steekt hij uit boven het zwarte silhouet dat
voor ons ligt. Geelrood oranjerood-rozerood
kleurt de lucht cn verbleekt dan weer tot
geelwit eeT de eerste zonnestralen boven een
wolkenbank ver achter den kraterrand
zichtbaar worden. Dan komt er kleur in de
silhouetten. Donker en lichtgroen, maar ook
rood en bruin en werkelijk zwart, waar kort
geleden in '26 de lava in vurige longen om
laag gleed naar hel dal. Want de jeugdige
Batoer heeft al heel wat op zijn geweten,
In 1905 de beroemde uitbarsting, waarbij
de groote déssa Batoer beneden in den
ouden krafor mét ondergang werd bedreigd,
de omheining van den tempel wankelend
ineenstortte vocrr de opdringende lava, waar
de tempelpoort liet woest geweld der voorl-
krakendo sleertsehotsen tegenhield en den
boozen reus wi'H te bedwingen. In 1917
weer ern mislukte poging van den berg
geest. die wel velen menschen het leven
kostte en door aardbevingen tallooze tem
pels vernielde, maar tot een werkelijke uit
barsting kwam bet niet en de dessa Batoer
bleef gespaard..., tot ze in 1926 bij de
laatste uitbarsting totaal van den aard
bodem verdweert, bedolven onder meters
dikke lagen van zengend heet gesteente.
Vanmorgen 9tondi ik op de plaats waar
indertijd do kampong was met zijn druk
verkeer van lachende mannen, mooie vrou
wen, spelende kinderen en jankende honden.
Thans een woestenij van scherpe venijnige
hookigo lavastolsels, bar en onvruchtbaar,
ongenaakbaar voor den barvoetigen Bali
nees. Een honderd meter een steilrand van
3 tot 5 meter hoogte on daar beneden pisang
en papaya, ricinus en djetoek of te wel
sinaasappel, groote velden met erwten en
boornrn. Daar leven nog steeds menschen
op den ouden vruchtbare kraterbodem, en
straks over cenigo tientallen, waarschijnlijk
honderden jaren, a'ls "de lava verweerd is
zullen 'hun kleinkinderen ploegen en zaaien
tien meter boven de plek waar eens de oudo
dessa Batoer lag. Zwart en dreigend strekt
zich het ruige lavavcld uit, hier en daar
door eon kleinen vulkaankegel onderbroken,
met een rookpluimpjo gesierd.
In oon kleinen tempelhof naast de lava
massa staat tusschen de vele kleine familie
tempels een groot lavahlok. Daarop liggen
de meeste offergaven, want gisteren heeft
de berggeest zich weer doen voelen. Pro
beer hem te bezweren gunstig te stemmen,
want do BatotT is nog 9teeds machtig. Als
voorheen.
VAN DER SLEEN.
VOOR ZATERDAG 26 OCTOBER.
Hilversum, 298 M Na 6 uur: 1071 M.
10.0010.15: Morgenwijding 12.152.00
Concert door het AVRO.-Kwartet 2.00
2.30- Filmpraatje door Max Tak 2.30
4.00: Aansh van het Tuschinski-Theater.
Amsterdam 4.001.30; Thé dansant uit
het Cabaret „La Galte" te Amsterdam
f.305.00: Sportpraatje door H. Hollander
5.005.30: Gezondheidshalfuurlje Dr. M.
Niemeijer spreekt over: De voorbehoedende
geneeskunde 5.306.00: Duitsch voor ge
vorderden en conversatie 6.017.45:
Concert door hpt Omroeporkest. Jan Kces-
scn fviooD 8.00. VARA. Orgel recital
8.10: Toespraak over: Taalzuiverheid en
taalzuiveraars in Nederland" 8.30: Or-
I kcslcnnoert en tooneel 10.46: Actueele-
'*n levensliedjes 11.15: Gramofoonmuziek
Huizen, 1875 Meter. Urtsl. KRO.-Uitz.
11.3012.00: Godsdienstig halfuurtje
12 151.15: Concert door KRO-Trio
1.15200: Gramofoonmuziek2.003.15:
j Kinderuurtje 3.304.00: Cursus Espe
ranto 4.004.30: Lezing over: Waarom
I ik tot het Nijverheidsonderwijs kwam
4.30—5.00: Cursus Engelsch voor beginners
5.006.45: Concert door Mandolineclub
5.456.00: Journalistiek Weekoverzicht
G.C07.30- Concert door Cinema-Orkest
7.308.00; Lezing over: Maatschappe
lijke Gezondheidszorg" 8.019.00: Vroo-
lijk gramofoon-programma 9.00: Orkest-
concert. Na afloop: Gramofoonmuziek
12.00: Sluiting.
Daventry, 1554.4 M 10.35: Morgen
wijding 11.05—11.20: Lezing 1.20
2.20: Orkestconcert 3.4ó: Berichten
3.50: Concert. Orkest. F. Sulcliffe (bariton)
5.05: Orgelconcert. Cinema-orgel 5.35:
Kinderuurtje 6.35: Nieuwsber. 7.05:
Orgelconcert 7.20: Lezing 7.35: Lezing
7.45 Muzikaal intermezzo 7.50: Con
cert. M. Browne (sopraan). O. Bryngwyn
'bariton'. Kwintet 9.20: Nieuwsber.
9.35: Lezing 9.50: Berichten 9.55:
Vaudeville programma 10.5512.20:
Dansmuziek.
Parijs „Radio Paris". 1725 M. 12.50—
2.20: Gramofoonmuziek 4.05: Kinder-
halfuurljo 6.55: Gramofoonmuziek
8 35: Pianoles 8 50: Orkeslconcert
9.35: Gramofoonmuziek.
Langenberg, 473 M. 6.207.20: Con
cert 9.3510.45: Gramofoonmuziek
10.2011.15: Eerste steenlegging van het
Universiteitsgebouw te Keulen 11.20
12.10: Zang. declamatie en reportage
12.251.50: Orkestconcert 4.505.50:
Concert. Zangkwartet en Blazersvereen.
7.20. Vroolijko avond. Orkest. Intermezzo:
Enten und Seeschlangen", van Hermann
Tollc. Muziek van Gustav Kneip 9.50
10.20: Dansles 10.2011.20: Dans-
Tnuziek (Gramofoonplaten).
Kalnndborg, 1153 M 2.504.50: Or
kestconcert 7.358.05: Cello-recital door
E. Rylter, F. Jansen (piano) 9.0510.20:
Orkeslconcert en zang 10.2011.35:
Dansmuziek.
Biusre!, 508.5 M. 5.20: Trio-concert
6.50: Gramofoonmuziek 8.35: Orkestcon
cert.
Zeesen, 1635 M. 6.1512.50: Lezin
gen 1.201.50: Gramofoonmuziek
1.503.50: Lezingen 3.504 50: Con
cert uit Hamburg 4.507.05 Lezingen
7.50: Cabaret. Daarna tot 11.50: Dans
muziek.
3—2
