AGENDA.
TELEGRAMMEN.
Woensdag.
Pieterskerk: Platoff-Don Kozakkenkoor.
8 uur nam.
Stadszaal (groote zaal): Piano-avond
Nicolaï Orloff, 8 uur nam.
O eg st geest (Terweeweg 1): Evangeli
satiesamenkomsten om 8 uur voor kinderen
en 8 uur voor volwassenen.
Donderdag.
Nat Laboratorium (Nieuwsteeg). Cursus
vanwege het Volkshuis over „Het Licht";
8 uur nam.
Remonstr. Kerk: 2de Faustlezing van ds
.Tjalsma. 81/» uur nam.
Stadszaal: Residentie-orkest. Viool-solist
Albert Spalding. 8 uur nam.
Vrijdag.
'Academie (groot-auditorium)Voordracht
met lichtbeelden van Sir Aurel Stein over
,,Op Alexander's spoor naar de Indus."
8 uur nam.
Concordia: Alg. ledenvcrg. Veefonds Lei
den. 10^6 uur voorm.
De avond-, nacht en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 21 tot en
met Zondag 27 October waargenomen door
de apotheek van den heer W. Pelle, Kort
Rapenburg 12. Telefoon 594.
WAT IS ER VAN HET
ROMEINSCH-HOLLANDSCH
RECHT GEWORDEN?
Voordracht van prof. R. W. Lee.
Prof. Robert Warden Lee D. C. L., hoog
leeraar in het Romeinsch-Hollandsch recht
aan de universiteit te Oxford en algemeen
secretaris van de Internationale academie
voor vergelijkend recht, heeft gisteravond op
■uitnoodiging van de Leidsche VeTeeniging
voor Wetenschappelijke Voordrachten in de
Universiteit een lezing gehouden over het
onderwerp: Wat is er van het Romeinsch-
Hollandsch recht geworden?
Spreker wil de kennismaking vernieuwen
met het toenmalige recht van ons land, dat
3 eeuwen geleden werd toegepast in zijn
kolonies en voor ruim een eeuw ophield,
levend contact te hebben niet de bron van
zijn ontstaan. Het is sindsdien veel veran
derd. In Zuid-Afrika en in niet mindere mate
op Ceylon, leeft het rechtstelsel, dat in ons
land ophield in de eerste decade van de
vorige eeuw, nog krachtig voort en de teksten
van Grobius, Van Leeuwen, Johan Voel,
Van der Kessel en Van der Linden, enz.
worden nog steeds geraadpleegd voor de
beoefenaars van het levende recht.
Spreker heeft zich tol taak gesteld, na te
gaan, in hoeverre er een wezenlijke conti
nuïteit i9 tusschen het Romeinsch-Hol
landsch recht en het tegenwoordige recht
van Zuid-Afrika en Ceylon.
Evenals de Engelse hen zulks vroeger deden
t. o. v. hun bezittingen, voorzoover daar nog
geen behoorlijk rechtsysteem was, bracht
het Nederlandsche gouvernement in de 18e
en 19e eeuw de wetten van het eigen land
over naar de oveTzeesche bezittingen.
Spreker gaf daarvan eenige voorbeelden,
waarbij hij wees op de verschillen, die er in
de onderscheidene provinciën van ons land
tijdens de republiek t. a. v. het recht be
stonden. Zoo was het met betrekking lot het
intestaal erfrecht noodzakelijk le kiezen tus
schen het Aasdomsrecht van Noord-Holland
en het Schependomsrecht van Zuid-Holland.
De keus tusschen beide stelsels was niet
dezelfde in alle Hollandsche bezittingen.
Spreker wees er op, dal, al heersehte des
tijds in ons land het Romeinsch-Hollandsch
recht, toch een groot deel van het recht be
stond uit plaatselijke gewoonten, enz. Onder
deze omstandigheden verloor het geëxpor
teerde recht zijn scherpe begrenzing. De
details ervan werden dan ook door de wet
gevende autoriteiion, die in de koloniën
competent waren, aangevuld. De recht
spraak in het strafrecht werd veel aan het
oordeel van de rechters overgelaten. Op het
terrein van het burgerlijk recht konden de
rechters en advocaten, waar dit noodig was,
voor de fundamenteele rechtsbêginselen de
welbekende tekstboeken zooals de Inleiding
van Hugo de Groot, Van Leeuwen's Roni -
Hollandsch Recht en de Commentaren op de
Pandecten van Voet naslaan. Later vinden
we in de constitutie van de Zuid-Afrikaan-
sche Republiek en van Oranje Vrijstaat, een
speciaal gezag toegekend aan deze en andere
schrijvers.
Toen Kaap de Goede Hoop in 1806 aan
Engeland overging, werden in beginsel de
bestaande wetten gehandhaafd. Dit was in
overeenstemming met de constitutioneel
practijk van Engeland. Dit sloot echter niet
in zich, dat dit den handen van den wet
gever voor alle toekomstige tijden verlamde,
zooals spreker met tal van voorbeelden
uiteenzette.
Spreker demonstreerde hierna, hoe lang
zamerhand het procesrecht, zoowel het bur
gerlijk als het strafprocesrecht, zich lang
zamerhand aanpaste aan het Engelsche
systeem, ofschoon niet mei uitsluiting van
enkele uit het Hollandsch recht ontstane
instellingen.
Zoo kreeg hei strafrecht een gemengd
systeem, waartoe het Hollandsch en het
Engelsch recht elk hun deel hebben bijge
dragen. Op het gebied van het handelsrecht
was natuurlijk de Engelsche invloed over-
heerschend. Binnen den kring van hel civiel
recht waren ook deze invloeden merkbaar,
doch niet in dezelfde mate.
Zoo is, aldus spreker, in het kort de slotsom
welke moet worden getrokken voor het
onderzoek naar het bestaande recht van
Zuid-Afrika. Spr. zal zich hierbij bepalen
tot de voornaamste legislatieve gebeurte
nissen der laatste honderd jaar, omdat dit
aangeeft hoe hel Romeinsch-Hollandsch
recht door den wetgever is behandeld. In
het verdere gedeelte van zijn lezing zou hij
dan stilstaan bij de toepassing ervan door
de gerechtshoven.
Na er op gewezen te hebben, dat de eerste
jaren van de Britsche heerschappij in Zuid-
Afrika een overgangsperiode vormden, zeide
spr., dat in 1827 een „Charter of Justice" (in
183-4 vervangen door een nieuwe Charter)
een rechtssysteem invoerde, dat geschoeid
was op de leest van het Engelsche systeem.
De Weeskamer werd afgeschaft en haar
werkzaamheden werden gebracht bij den
„Master of the Supreme Court".
Hierna stond spreker stil bij drie belang
rijke ordonnanties uit 1834 zooals de rege
len voor de registratie van uiterste willen en
betreffende de nalatenschappen van over
leden personen, de regels betreffende het be
heer e.d. van bezit en eigendom van min
derjarigen, krankzinnigen en afwezigen en
de curaleele van dezen. De eerslgenoemden
in het bijzonder hadden vérstrekkende ge
volgen. Spr. noemde verder de „Mariage
Order in Council" van 1839 die een eind
maakte aan den huwelijksdwang, welke nog
de onaangename zijde van het oude recht
vertoonde. In 1843 kwam de regeling betref
fende den insolventen staat, die noch geheel
Hollandsch, noch geheel Duitsch was, en
die zich ontwikkeld heeft tot de tegenwoor
dige wet betreffende de insolventie, laatste
lijk vervat in de 29 artikelen van 1926.
ervolgeus wees spr. op de ordonnantie
van 1845 betreffende de uiterste willen,
waarin werd toegestaan dat een uiter
ste val. door den erflater onderteekend in
tegenwoordigheid van een of meer bekwame
getuigen, zooals in Engeland reeds bestond,
maar de andere vormen van uiterste willen,
zooals bij notariëele acte enz., onaange-
moeid liet. Hierin kwam eerst een belang
rijke1 wijziging in de jaren 1873 en 1874 door
de afschaffing van de Ta/lcidiaansche en
1 rebel li aan sc he porlres en van de legitime.
Hierin doet zich duidelijk de Engelsche in
vloed gelden. Sedert dien tijd is de testa
mentaire beschikking absoluut vrij en een
ouder kan zijn kind onterven zonder hem de
spreekwoordelijke shilling na te later..
Na gewezen te hebben op de wijzigingen
in het zeerecht en de latere wijziging en op
velerlei ander burgerlijk en handelsrech-
terlijk gebied in de laatste 20 jaren, vestigde
hij o.m. dc aandacht op de Act. van 1923 be
treffende de adoptie van kinderen. Deze
brak met het gemeene recht, zoodat wij niet
/anger met Groliu9 kunnen zeggen dat
„de aanneminge tot kinderen alhier on
bekend i9". (Gr 1-6 1).
Tot zoover het geschreven recht, waarvan
spreker de beslissingen van de gerechts
hoven voorbijgaat, ofschoon het veel belang
rijker is. Hij komt echter thans op een ter
rein, opdat wat niet ten voorrechte bekend
is als judge-made law", waaruit de Engel
sche invloed blijkt en dat van verstrekkend
belang is. Hel beginsel dat de rechter inter
preteert, en door dit interpreleeren recht
maakt, en het gezag van het. gewijsde (res
decisa) zijn even fundamenteel in hel recht
van Zuid-Afrika als in dat van Engeland.
Ten opzichte hiervan hebben de Hoven een
rol gespeeld en spelen zij deze nog in de
ontwikkeling van het recht in Zuid-Afrika.
Dit is een ander kanaal waardoor het
Engelgclic recht dal van Zuid-Afrika is
binnengedrongen, voornamelijk in het ver
bintenissenrecht en voor wat betreft on
rechtmatige daden. Spr. wijst er op dat
dit was een gezond en natuurlijk proces,
dat er op gericht was zich aan te passen
aan de ontwikkeling van het sociale leven
en aan de eischen van den handel.
Spreker noemde verschillende vooraan
staande rechters die aan dit judge-made
law" in Zuid-AJrika een hoogst belangrijk
aandeel hebben getond en wees daarbij op
het groote aandeel, dat de „Appelate Divi
sion" in dit 60ort wetgeving heeft gehad.
Hel groote belang van deze beslissingen van
dit college loonde spreker met tal van spre
kende voorbeelden aan.
In het venrolg van zijn lezing, waarbij
Prof. Lee blijk gaf uitstekend op de hoogte
te zijn van de werken van de groote Neder
landsche juristen van de Groot af lot Focke-
rna Andreae toe, aan wiens nagedachtenis
hij hulde bracht („Pace the memory of
the great Fockema Andreae") zeide spreker,
dat hij veel heeft gezegd ten voordeele van
het Romeinsch-Hollandsch recht. Maar or
is ook wel iets dat er tegen pleit. Het is
behept met vele archaïsche stof, dat geen
enkele anderen grond van beslaan heeft dan
alleen dit, dat het er is, zooals spr. uiteen
zette.
De vraag, wat er van het Romeinsch-
Hollandsch recht geworden is, brengt hem
er van zelf toe te vragen: Is het Romeinsch-
Hollandsch recht levend of dood?
Niet lang geleden zeide de toenmalige
rechter van de „Appellate Division" met
betrekking tot een strafrechtkwestie: „Het
punt moet natuurlijk beslist worden volgens
ons recht en niet volgens de regelen van de
Romeinsch-Hollandsche juris prudentie, dat
alleen als hul pracht dienst doel. maar ons
recht en de practijk over dit onderwerp
zwijgen".
Het recht in Zuid-Afrika is dan ook, in
overeenstemming met wat deze groote auto
riteit zeide, niet het Romeinsch-Hollandsch
recht, maar oen nieuw systeem, gebouwd
op een oude fundeering. Het is een con
structie op inheemsche grond geboren.
Behalve in Zuid-Afrika heeft het Ro
meinsch-Hollandsch recht ook gegolden op
het thans tot de Britsche bezittingen be-
hoorende Ceylon en in Britsch Nieuw-
Guinea. Ten opzichte hiervan kan spr.
slechts kort zijn. Op Ceylon bestaal het
nog als het gemeene recht Echter zijn de
processen zooals wij die in Zuid-Afrika aan
het werk hebben gezien, veel verder ge
gaan zoo o.a. met betrekking tot het han
delsrecht, het zeerecht, het huwelijksgoede
ren-recht enz. Wal Britsch Guiana betreft,
is het Romeinsch-Hollandsch recht, na een
eeuw van kwijnend beslaan, in 1917 als
gemeen recht vervangen door het gemeene
recht van Engeland.
Wat zal in Zuid-Afrika de toekomst van
het Romeinsch-Hollandsch recht zijn. als
spreker het zoo noemen mag? Volgens spr.
is er geen streven naar codificatie ervan
en het is ook gezien den uitgroei van het
recht, niet aaD te bevelen. Spr. gelooft dat
het meer zal worden teruggedrongen, naar
mate het moderne, geschreven recht en
het „judge-made law" voortschrijden.
Deze waarschijnlijkheid, of zekerheid, dal
dit de toekomst van het Romeinsch-Hol
landsch recht zal zijn, doet echter niet de
minste afbreuk aan de noodzakelijkheid
van de bestudeering van dit recht door de
studenten Zij moeten het bestudeeren in
samenhang met het Engelsche recht. Want
vergelijken is weten en te weten wat ge
weest is, is begrijpen wat er is. Hier te
Leiden wordt u speciaal gelegenheid ge
boden, aldus spr. voor de studie van het
oude recht .echter kan het best geschieden
in Engeland. Studenten die met ernst in
beide landen de colleges zouden willen vol
gen, zullen in het bijzonder welkom zijn.
In dit opzicht beval spr. het uitwisselings-
svsteem aan tusschen Hotl. en Eng. Uni
versiteiten waardoor wederkeerig studie
beurzen zouden moeten worden in het
leven geroepen ten einde de moeilijkheden
te helpen voorkomen.
Indien, aldus besloot spr. zijn door de
aanwezigen met groote aandacht gevolgde
rede, er iels in deze richting zou worden
beproefd zou dit zijn volle sympathie
hebben.
NEDERL. CHR. RADIOVEREEN.
AFD. LEIDEN.
De huidige toestand in den omroep.
In de Burchtzaal is gisteravond een ver
gadering getoouden van de Leidsche leden
van de Nederlandsche Christelijke Radio-
vereeniging, welke bijeenkomst ten doel had
een besproking van een evenlueele actie in
verband met den huidigen toestand in den
omroep.
De vergadering stond onder leiding van
den heer II. M. van den Bos, die na de
opening op de gebruikelijke wijze, en een
hartelijk wel koto aan allen (de zaal was
flink bezet) het doel van de vergadering
uiteenzette. Spr. wees er eerst op dat er
reden is tol vreugde en dat wel omdat in
in dezen tijd de Chr. R. V. haar eerste
lustrum viert.
In 't kort releveerde spr. de geschiedenis
van de oprichting van déze vereeniging.
Men beschouwde in onze kringen de radio
aanvankelijk slechts als vermaak en daar
om voelde men niet veel voor een Ohr. Ver
eeniging. Men had echter veel meer te
kampen met de z.g. neutraliteit, waarvan
men veel tegenkanting ondervond. Maar
desniettegenstaande werd de Chr. Vereeni
ging opgericht en na de eerste uitzending
stroomden de adhaesie-betuigingen binnan
en vol moed ging men verder. Dc vijand
schap van links brak eerst goed los toen
de Vereeniging een contract afsloot voor
uitzending van kerkdiensten.
Het bestuur beleefde een zwanen tijd.
Met de plannen die beoogden den omroep
in handen van één vereeniging te houden,
waarbij aan de Christel, groepen in zend
tijd zeer werd^e kort gedaan, kon men na
tuurlijk niet meegaan. Aan het energieke
worken van den voorzitter, Mr. van der
Deure, is het voor het grootste gedeelte
fe danken' dal de Vereeniging een eigen
zendvergunning en mpl de K R. O. een
eigen zender kreeg.
Hét ging steeds Excelsior hoewel er nog
-veel onrechtvaardigheid bleef beslaan.
Spr. lichtte verder toe de verhouding tus
schen de N.G.R.V. en de K.R.O., waaruit
bleek dat deze twee geheel naast elkaar
staan, hoewel er wel voeling met elkaar ge
houden wordt. De samenwerking bestaat in-
tusschen alleen waar het de N.O.V. betreft.
Voorts behandelde spr. de kwestie korte
en lange golf. welke kwestie door de in
stelling van den Radio-raad nog werd ver
scherpt, terwijl hij ook eenigen tijd stilstond
hij de F'hilips-zender, waarop wij als Hol-
•landers trolsch mogen zijn, maar die inlus-
schen geen zender is gebleken voor experi-
menteele doeleinden met een omroepzender,
die in zg.n neutrale handen zit. Gelukkig
is het monopolie voor een Indic-zender van
Philips om een subsidie voor deze zender
door de regeering afgestemd.
De strijd is op H oogenblik in alle op
zichten zeer fel. We hebben het zgn.
A..VR.O.-petitionnement gehad en alles wat
daarmee samenhangt.
Het is wel jammer dal er in Chr. kringen
dikwijls nog zooveel lakseh'heid is op te
merken.
Er staan groote belangen op het spel. In
het voorjaar moet de golflengte definitief
worden toegewezen. De A.V.R.O. wenscht de
helft van den zendtijd voor zich Ze heeft
ook aangevraagd een eigen zender le mogen
bouwen. De N.C R.V. is van meening dat
aan den Christelijken omroep de helft van
den zendtijd toekomt, terwijl de neutrale
omroep dan de andere helft zou kunnen
verdeelen.
Zeer veel dingen stemmen de N.C.R.V.
tot groote bezorgdheid.
Aller steun is noodig hij de 31 Oc'lober-
aclie die zeer aanstaande is.
Het geldt hier Gods zaak en voor Zijn
eer moeten wij met kracht den strijd strijden
Omtrent de te voeren 31 Octöber-actie
lichtte de heer W. Stoelman de vergadering
nader in.
Na gewezen te hebben op de noodzake
lijkheid van den Chr. omroep zeide spr. van
meening te zijn dat een juiste verdeeling
van den zendtijd aldus is: K.R.O. en N.C.
R.V. op den Huizer-zender en A.V.R.O. en
V.A.R.A. op den Hilversumschen zender.
Spr. zette voorts de organisatie van de
N.C.R.V. uiteen en wees er op dat de cor
respondenten te Leiden gaarne alle ge-
wenschfe inlichtingen geven.
Tot de 31 October-actie komende wekte
spr. allen op aan deze actie deel te nemen.
Er zijn 70 000 leden. De 100.000 moet eerst
daags worden bereikt. De geheele orthodox-
protestantsche bevolking van Leiden moet
worden bewerkt.
Achter den groolen voorzitter Mr. van
der Deure, moet opgetrokken worden, tot
eere van God, tot uitbreiding van Zijn
Koninkrijk.
Na deze uiteenzettingen was er gelegen
heid lot het stellen van vragen waarvan
enkele aanwezigen gebruik maakten.
De voorzitter beantwoordde de opmerkin
gen uitvoerig. Na afloop van de vergadering
was er gelegenheid zich voor de te voeren
actie op te geven.
TENTOONSTELLING VAN
MUNTEN EN PENNINGEN.
Inleidende causerie van den heer
A. O. van Kerkwijk.
Gisteravond heeft de heer A. O. van
Kerkwijk, directeur van het Koninklijk Pen
ningkabinet te 's-Gravenhage in het Mu
seum van Oudheden een causerie gehouden
naar aanleiding der tentoonstelling yan
munten en pennigen uit het Academisch
Penningkabinet, die hedenmiddag geopend
wordt.
Spreker gaf een korte geschiedenis van
het bij slechts weinigen bekende munt- en
penningkabinet, der Hoogeschool, waarvoor
in 1750 de grondslagen gelegd werden door
den toenmaligen Curator graaf Bentinck.
De kleine reeks stukken breidde zich lang
zaam maar. gestadig uit, maar de verzame
ling begon eerst belang te krijgen in 1818
toen Reuvens benoemd werd tot professor
in de archaeologie en de munten dienstig
maakte aan zijn onderwijs. Na Reuven's
dood vas het vooral zijn opvolger als be
heerder van het penningkabinet P. O. van
der Chijs, die rusteloos ijverde voor de ver
zameling en haar door aankoopen en ge
schenken wist uit te breiden. Zoo kwamen
door zijn toedoen een groote verzameling
penningen en draagteekens betrekking heb
bende op de Fransche revolutie van 1848
in het Kabinet, gaf de Nederlandsche Con
sul te Lissabon Pilaer omstreeks 1850 een
mooie verzameling Portugeesche en Brazi-
liaansche munten en medailles ten geschen
ke en vermaakte later een kapitaal aan bet
Kabinet om uit dc rente nog ontbrekende
Portugeesche munten en penningen te kun
nen aankoopen. Na den dood van Van der
Chijs in 1867 waren achtereenvolgens J.
E. H. Hooft van Iddekinge en Th. M. Roest
directeuren. In 1880 werd het voor de Ver
zameling zeer ongewenschte besluit geno
men, dat alle munten, die sedert de oprich
ting van het Kabinet door aankoop ver
kregen waren verpenigd zouden worden met
de in het Kon. Penningkabinet aanwezige
stukken, slechts de door schenking of le
gaat verkregen munten bleven te Leiden.
Het bestaan van twee penningkabinetten
te 's-Gravenhage en te Leiden, op zulk een
geringe afstand van elkaar gelegen, vonü
men een te groote luxe, maar geheel over
bet hoofd werd gezien het doel, waar
voor de Leidsche Universiteits-Vcrzame-
ling was gestichtstudiemateriaal voor
studeerenden in oudheidkunde en geschiet-
denis.
Het wenschelijke om althans van de voor
naamste Grieksche munten, Nederlandsche
penningen en munten de typen te kunnen
toonen deed dr. Holwerda besluiten om
het Kabinet, dat de laatste 25 jaren, be
halve wat de Portugeesche afdecling be
treft, haast niet vermeerderd was. op
nieuw te doen beschrijven en rangschikken.
Hoe veel er nog ontbreekt kwam thans
eerst aan het licht en men hoopt, door elk
jaar eenige munten, wier bezit van belang
voor de Verzameling is aan te koopeu.
binnen niet al te langen tijd de meest be
kende typen, vooral der Grieksche munten
aan de Verzameling te kunnen toevoegen.
Opdat de tentoonstelling althans geen al te
groote hiaten zou vertoonen onder de Griek
sche cn Romeinsehe munten zijn, naast de
antieke munten uit het Leidsche Kabinet
een aantal Grieksche en Romeinsehe mun
ten, eeD drietal hoogst zeldzame gouden
medaillons en een keuze uit de fraaiste ca-
mées en intaglii uit het Koninklijk Pen
ningkabinet te 's-Gravenhage -aan de ten
toonstelling toegevoegd.
Aan de hand van een 25-tal lichtbeelden,
een aantal der belangrijkste op de tentoon
stelling aanwezige stukken afbeeldende,
verklaarde spreker de voornaamste stuF-
ken en deelde over een aantal belangrijke
bijzonderheden mede. Aan het slot sprak
hij de hoop uit. dat de tentoonstelling een
succes zou worden en dat het dr. Hol
werda binnen niet al te langen tijd zou
mogen gelukken de meest gewenschte Griek
sche munten en Nederlandsche penningen
en «munten voor het Academisch Penning
kabinet te verkrijgen.
Hierop volgde een bezoek aan de ten
toonstelling.
Aan prof. mr. C. van Vollenhoven,
hcogleeeraar aan de Rijksuniversiteit al
hier, is op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als lid van de commissie van advies
voor volkenrechterlijke vraagstukken, onder
dankbetuiging voor de door hem als zoo
danig bewezen diensten.
Dr. J. II. Holwerda Jr., directeur van
het Rijksmuseum voor Oudheden alhier is
benoemd tot eerelid van het Koninklijk
Oudheidkundig Genootschap.
Sinds gistermiddag wordt alhier ver
mist de 17-jarige J. W. Boon, die uit zijn
kosthuis in de Meerburgerslraat 9 is weg-
geloopen met achterlating van een briefje,
waarin hij mededeelt „eerst eenigen tijd te
gaan zwerven, om een man te worden".
Aan het politiebureau zijn inlichtingen
le bevragen omtrent een rijwiel, dat onbe
heerd op het Rapenburg is gevonden.
Onder verwijzing naar een adverten
tie in ons Blad van gisteren verzocht men
ons mede te deelen, dat de heer H. van der
Leeden de zaak in comestibles en koloniale
waren in de Pielerskerkkoorsteeg 14 van
den heer W. Waardenburg heeft overgeno
men en aan den voorraad artikelen een
aanmerkelijke uitbreiding heeft gegeven.
De wankel zelf is in een nieuw kleed ge- i
stoken, zoodat het geheel er keurig netjes
uitziet.
HET AFTREDEN VAN BRIAND
BERLIJN, 23 Oct. (V,D.) Voorloopig wo*
de verrassende val van het Kabinet Briar.-
slechts door een deel der Berlijnsche bladtj
uitvoerig besproken. De „Börsenzeitimr
schrijft: De gang van zaken in de Franse::
Kamer zal ongetwijfeld den strijd om
maoht in de binnenlandsche politiek vt
Frankrijk verzekeren totdat een zekere co;,
solidatie naar de middenpartijen zal i-:
stand komen die misschien niet zonder in
vloed zal zijn op de buitenlandsche poiitiA
De „Deutsche Tageszeitung" zegt, dat
den schijn heeft alsof in Frankrijk de tij!
der Stabiele Kabinetten weer voorbij
Daardoor kan Frankrijk evenwel bij gele?-;;
heid ook weer voor Duitschland een buiter
gewoon onzekere en wispelturige partna
zijn bij te voeren onderhandelingen.
De „Varwarts" zegt dat wanneer Briam
de voorvechter is voor de Europeesche tos
naderingspolitiek als hoedanig hij zich gray
heeft laten feteeren, hg de vertrouwer*
quacstie niet had behoeven te stellen inzas
het voorstel der radicalen. Briand wild?
zijn medewerkers aan de rechterzijde ntë
naderkomen en daarom is hij gevallen.
De opvatting van den „Börsenkuner a
dat niet de nervositeit wegens de buiten
landsche gebeurtenissen de plotselinge cri
sis heeft veroorzaakt, maar de onzekerheid
van de ontwikkeling der binnenlandschee
partijpolitiek.
De „Vossische Zeitung" zegt dal Briand
eerder dan hij zich had voorgesteld heelt
moeten ondervinden dat het niet mogeliji
is een vredespolitiek en een internationale
toenaderingspolitiek te voeren met een
rechtsohe meerderheid.
Bij de eerste beslissende stemming heel
oen dee! zijner eigen rechtsche meerderh^
hem in den rug aangevallen.
PARIJS, 23 Oct. (Havas) De bladen 4
zen op de algemeen e ontsteltenis in pir.
lementaire diplomatieke kringen
volge van den val van het kabinet.
Zij verklaren, dat de kabinetscrisis ten?
zat duren en moeilijk zal zgn om op te 1%
sen. De meeste bladen stellen Briand w
als de toekomstige formateur en verwachte»
dat. indien hg zulk een opdracht zou ws-
geien, hg toch de portefeuille van buitev
landsche zaken zal behouden.
PARIJS, 23 Oct. (V.-D.) Naar
„Matin" meldt, heeft Briand Preside;:
Doumergue voorgesteld den radicaal-socii-
list Daladier met de vorming van een nieu?
kabinet te belasten.
Het blad meldt verder, dat in de wande-
gangen der Kamer gesproken werd over e
kabinet-Steeg met Herriot als minister i
buitenlandsche zaken en Daladier als r
nister van oorlog. Ook de deelneming
Paul Boncour aan een zuiver linksch ka?
net zou verzekerd zijn. Een republikein*
concentratie-kabinet met Tardieu ais
nister-president zou zelfs onder de gern
tigde afgevaardigden weinig aanhang
den. De meeste Kamerfracties zullen hede
bijeenkomen om haar standpunt in verbafl
met den nieuw geschapen toestand vast
stellen.
ARM DUITSCHLAND.
DRESDEN, 23 Oct. (Wolff). In den Ssi
sischen Landdag bracht de voorzitter huil:
aan de nagedachtenis van Stresemann. Zcc
dra diens naam werd genoemd verlictei
de nationaal-socialisten en bloc de zat'
De banken der communisten waren reeïï
leeg.
Tot voorzitter werd gekozen de socH
raocratisehe afgevaardigde Weckel.-
h
DE SKLAREK-ZAAK.
BERLIJN, 23 Oct. (Wolff). Bij de gif*
ren gehouden verhooren kon een der
verband met de zaak-Sklarek beschuldig
personen schriftelijk aantoonen, dat de
ten laste gelegde feiten niet door hez
waren gepleegd, of dat de zaak geheel
ders stond dan men tot dusver had
genomen. Deze stukken zijn door
Openbaar Ministerie nauwkeurig onde
zocht, waarbij de ernstige verdenking
stond, dat er met deze papieren iets
in orde was en dat de voorgelegde be'
stukken vervalscht waren. Om hierin
heldering te brengen heeft daarop
Openbaar Ministerie in de woningen
gebr. Sklarek on bij hun naaste bloedy'
wanten bij verrassing een grondige
zoeking gedaan. Volgens de „Voss.
fcung" bleek dat bepaalde documenten,
plaats van in dc kantoren, in de wonio?^
der Sklareks zijn opgesteld. Verder ble*
dat deze geschriften die op het oog
oud waren, in werkelijkheid pas n>
laatste weken waren vervaardigd.
Thans is de verdenking tegen eenige
schuldigde ambtenaren, zich aan ernst!
strafbare daden te hebben schuldig
maakt, zoo groot geworden, dat vol?'r
het blad een arrestatie buiten den
lijken kring der Sklareks dezer daget
worden verwacht.
BEELTJN. 23 Oct. (Wolff). Burgen1"'
ter Schloz heeft aan alle ambtenarer
het stedelijk centraal bestuur verlof
ven voor alle gerechtelijke autoriteiten
tuigenis af te leggen. Aan de buTgetn
ters der Berlijnsche districten is ver'*\,
den districtsambtenaren hetzelfde vero
geven.
-fi-
ZES ARBEIDERS VERDRONK^
TOULOUSE. 23 Oct. (Ned Tel Ag-)-
een ontploffing in de nabijheid va®
meer bij Luchon, is een werkplaats
zee electririteilsarbeiders bezig waren'oT#
plotseling binnenstroomend water
stroomd. De zes arbeiders verdronken.
