ifficieele kennisgeving
stadsnieuws.
Bij het 30-jarig bestaan van
„Het Leidsche Volkshuis
70ste Jaarean*
MAANDAG 21 OCTOBER 1929
No. 21350
EEN OUD-VOLKSHUIZER AAN HET WOORD
Een dankbaar getuigenis.
Het voornaamste nieuws
van heden.
GOUDEN BRUILOFTSFEEST.
LEIDSCH
DAG BLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cis.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:;
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per weekƒ0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
Oit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door J.
Langt bij H.M. de Koningin beroep is inge-
Ld tegen hun besluit dd. 23 Sept. '29 waar-
Er de door J. Marijt voornoemd, gevraagde
Tergunning tot het oprichten van een dro-
fcerij van vellen (huiden) in het perceel aan
de Pottenbakkersgang plaatselijk gemerkt
tjs i en 6. kadastraal bekend Gemeente
Leiden, Sectie C. Nis 1041 en 1040 is ge-
Jreigerd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
I Leiden. 21 Ocober 1929.
bE BRAND VAN HET STADHUIS
I De technische verzorging der bescheiden,
welke behouden zijn.
Id het Nederl. Archievenblad schrijft de
J W. Verburgt o.a.:
Droevig weinig is uit de ruïnes le voor-
ijn gekomen van de verschillende admi-
ties, welke in het stadhuis gevestigd
taren. Nu de opruiming van de puinhoopen
ligd is, kan dit treurig feil met zeker-
jid vastgesteld worden,
fleeds den dag, volgend op den onzaligen
!den Februari, konden een 150-tal ge
ide-, huwelijks-' cn overlijdens-registers
n den Burgerlijken Stand in veiligheid ge-
ïcht worden, welke wel van het water ge
len hadden, maar voor het grootste ge-
ite na droging weer voor den dienst ge-
|chikt waren of door den binder hersteld
innen worden. Spoedig daarna werden de
iboorte-, huwelijks- en overlijdens-akten,
maakt van 1 Januari tot 11 Febiuari
B, gevonden.
Maar verder bleven de vondsten gering,
voor den dag gekomen bescheiden werden
twee ledige lokalen van een openbare
igere school gebracht, waar tevens een cen-
!e verwarming zeer dienstig was.
'Achtereenvolgens werden daarheen ver-
ird:
circa 150 deelen van bevolkingsregisters,
inde over verschillende jaren;
16deelen: Staatscouranten,
circa 60 deelen: Verslagen der Twesde
imer;
13 jaargangen van het Leidsch Dagblad
circa 300 door het vocht aan elkaar kle
ide stapeltjes losse papieren, behoorende
dossiers oetreffende de finaociëj, alge-
'fene laken of volkshuisvesing.
;een aantal gezinskaarlen van het bevol-
sregisler;
j^naantal kaarten der afdeeling: Controle-
felasiingen met de aantekeningen van ver-
■Wnifrle retributies;
£«n aantal pensioenskaarlen;
■iCfoigt studenten-almanakken.
Overigens is hel geheele Nieuw-Arehief
verloren gegaan.
de technische verzorging dezer be-
■heiden betreft, zij het volgende opgemerkt: i
De gevonden deelen werden ter droging in I
Jt cenlraal-verwarmd lokaal stuksgewijze
den vloer op latten gelegd, opdat de lucht
"ronder zou kunnen ciiculeeren en t>è-
immeling voorkomen worden. Na eenige
'?ön werden de deelen gekeerd en daarna
hun smallen kant uitgezet met de bladen
aiervormig geopend. Vele deelen waren
'n Ie randen .geheel zwart of ook wel wa-
[D sommige diep ingebrand en bovendien
"'n) getrokken. Het herstel vereischle een
'°er, die niet alleen bedreven was in alle
^rdeelen van zijn vak. maar ook een
ft was van practisch overleg Hiervoor
H aangewezen de gepensionneerde
,r 'ge-boekhinder van het Gemeente
'i ef, A. de Bruin, die aan dit herstel
J eenige maanden zal moeten besteden,
«iet alle deelen vereischen evenveel werk.
^uiige kunnen, droog zijnde, hersteld wor-
door het zwart-gebrande met een zach-
Sin/£°rSn-'- er le veKen en ze opnieuw te
K/rn Bij andere verkeert de band nog in
Ij/*11 sjaat Maar vele moeten een meer
behandeling ondergaan; deze
en eerst blad voor blad los gehaald,
geperst, genaaid en gebonden, zoo
Tt JLi!n pe,rka™nt. en ontdaan van het er
«n n-»ra zwart, dooT dit er af te schu-
lwelk-p1p1Sraan^re^^e'^k glanzende deelen
den. naasUlk 7°d° ^noog'^ aanzien had-
papieren
en arbeid. Door een assistente werden deze
aan elkaar klevende papieren, nadat zij
grootendeels op latten op den vloer gedroogd
waren, van elkander genomen; daarna werd
elk blad van het daarop volgende gescheiden
door een velletje lijmvrij papier, om vervol
gens het stapeltje verder le laten drogen.
Droog zijnde werden de zwart-gebTande
kanten met een zachten borstel afgestreken,
waarna de assistente de oppervlakkig
bijeengevoegde stukken in een omslag deed
ter verdere ordening. Aan den heer C. J.
van der Lelie, Hoofdcommies ter Secretarie,
was de schifting der stukken, door de arbei
ders te voorschijn gebracht uit de puinhoo
pen, en hun indeeling opgedragen, terwijl
aan den adjunct-archivaris mr. J. W. Ver
burgt, wegens de ongesteldheid van den
Archivaris, de technische verzorging en
en voorziening der bescheiden was toever
trouwd.
Deze werkzaamheden hebben veel lijd en
overleg gevorderd. Jammer, dat het niet
meer stukken mocht omvatten. Verreweg het
I grootste en belangrijkste deel van het Nieuw-
Archief der gemeente Leiden is, voor zoover
i zij niet bij particulieren berusten, onherroe
pelijk verloren.
en nii.i - - "uwgujiY tuiu£it;u IJ
_Fl)e lncci aö<^er te zien paradeeren.
rende lof d,2?ieï*n op stapeltjes, bel
m «n dossiers, vereischen ook veel zorg
behoo-
De heer G. Eikerhout schrijft ons:
Ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan
van het „Leidsche Volkshuis" op morgen is
een boekje verschenen, dat ik zou willen
noeme-n „het Volkshuiswerk in woord en
beeld". Onwillekeurig gaat bij het door
bladeren van dit boekje wat ik een ieder
kan aanbevelen bij haar of hem, die het
Volkshuis in de eerste jaren van zijn be
staan tot zijn bezoekers mocht rekenen, de
gedachte terug naar de jaren van de jeugd,
naar dat gedeelte van hun leven, dat zoo
mooi gekleurd is door het Volkshuis. Weer
ziet men zichzelf bij de groep, zooals die in
ihet boekje voorkomt, een druk beweeglijke
troep kinderen, elkaar verdringend om toch
maar de eerste te zijn om op den Vrijen
Zaterdag- en Woensdagmiddag binnen de
muren van dit groote jeugdhuis te komen
om daar in clubs van ongeveer 10 te worden
onderverdeeld, onder een leidster of leider,
om dan in één der vele smaakvol ingerichte
zaaltjes zich te wijden aan alle mogelijke
spelen, te luisteren naar het fijne verhaal
dat ons werd verteld of voorgelezen en ten
slotte te genieten van de boeken ruiling,
waarbij ieder van ons eerst er een lesje in
kreeg, hoe men met een boek moet omgaan,
om daarna het boek me'e naar huis te mogen
nemen.
In dien tijd was het Volkshuis voor ons
alles. Er waren geen openbare speel
plaatsen, geen andere inrichtingen waar
men m.et zooveel liefde en opofferingsge
zindheid werd toegelaten cn geleerd met
andere jonge genooten een pretligen middag
door te brengen en spelenderwijze iets te
leeren. De hoogtijden: St. Nicolaas, Kerst
feest en vooral en boven alles uit het Lente
feest. In dien tijd voelde je het Lentefeest in
je binnenste groeien.
Later, toen we van de school kwamen en
onze jeugd in fabriek en weTkplaats in een
langen arbeidsdag een wel wat ai le vroeg
einde nam, heeft het Volkshuis ons bewaard
voor de groote inzinking, die bij allen moest
komen, die op zoo'n jeugdigen le'eftijd als
'1 ons gebeurde werden opgenomen in het
productie-proces. Juist ook in dien lijd van
„storm en drang" was het Volkshuis voor
ons de veilige ankerplaats, waar we met
onze moeilijkheden konden komen bij den
leider of leidster die vriend en vriendin van
ons waren.
Naar buiten zijn we gegaan, langs de zee.
door de duinen en naar de hei, zoowel bij
avond als bij dag. We leerden de planten en
dieren, de zon op- en ondergang zien. -de
sterren, een maanlandschap, we leerden er
ook elkaar kennen en we kregen dat
alles Lief. Niet sentimenteel, doch uil onszelf
omdat we ons er voor moesten inspannen.
En dan, wat hebben we geleerd in de vacan
cies! De meisjes op „De Hoorneboeg" en dc
jongéhp in de tenten-kampen. Welen jullie
het nog allemaal, lijdgenooten van mij. die
nu moeder en vader zijn en met het pro
bleem van de opvoeding van uw kind
kampt? Weet ge nog den tijd, toen er nog
geen vacantie bestond voor ons fabrieks-
jongens en meisjes? Hoe toen het Volkshuis
gezorgd heeft dat we een week vacantie
kregen en niet alleen dat, maar ook, hoe
we die vacantie hebben doorgebracht?
Hoorneboeg", Nunspeet en Elten-Leur.
w elk een herinneringen worden er nu nog
bij u allen wakker bij het lezen van deze
regels! Een week buiten in een mooie om
geving met veel jonge vrienden, met leidsters
en leiders die vooral in die dagen onze moe
ders en vaders waren. Daar vooral hebben
we ons zelf gevonden, daar zijn we lot het
besef gekomen, dal we zelf de hand aan de
ploeg moesten slaan Hier is het vertrou
wen in ons gegroeid: dat we zelf ook tot
zulke dingen in staat waren, of beter ge
zegd. hier i9 cms geleerd, niet alleen te ge
nieten van wat ons geboden werd, maar
tevens, dat op allen in ons leven de groote
plicht rust om werkers te zijn voor een
beleren en hoogeren levensinhoud voor ons
zelf en voor anderen. Gemeenschaps
gevoelgemeenschapsmenseh. dit was
en is nog de groote doelstelling.
Hef is goed al deze dingen bij gelegenheid
van dit 30-jarig bestaan nog eens le over
denken en ik weet uit ervaring, uit m'n
naaste omgeving, ik weet 't van hen, die ik
in 't Volkshuis in dien tijd leerde kermen,
dat ook vele anderen in blijde herinnc-ring
zullen terugdenken aan dien tijd; dat zij tot
elkaar zullen zeggen- „ja dat was toch wel
de beste tijd' van mijn leven". Ik hoop van
harte, dat zij in grooten getale aanwezig
zullen zijn op den avond van morgen a.s..
als voor ons oud-VolkshuizersCsters'. dit
jubileum zal worden gevierd. Maar dc be
doeling van deze' herinnering beoogt meer
dan alleen een blik terug te slaan in ons
leven. Ik grijp deze gelegenheid aan om al
diegenen, die belang stellen in dit alles, te
vragen of zij den tijd niet gekomen achten
om ook een stoffelijk blijk van hun mede
leven met het Volkshuis te geven. Want al
wil dit artikel een terugblik zijn op de
eerste jaren van het Volkshuisleven, daar
mee wil ik volstrekt niet zeggen, dat deze
dingen alleen toen maar werden beleefd.
Neen. nu nog, iederen dag, staan de deuren
van het Volkshuis voor jongeren en ouderen
open. Voor de jongeren vooral, die het niet
als het hoogste ideaal beschouwen, zijn of
baar vrijen tijd op straat of in de bioscoop
door td brengen. Ook al zijn er nu ver
scheidene gelegenheden voor wie wil, om
van de geestelijke waarden van het leven te
genieten en te lec-ren. Nog is het Volkshuis
allerminst overbodig geworden. Integendeel,
meer dan ooit is het geboden het beste wat
in de jonge menschen le^ft naar voren tel
brengen, en daarin blijft het Volkshuis een
eereplaats innemen hier in Leiden met zijn
groote fabrieksbevolking. Hoevee'l van het
moeizaam opgebouwde werk is in de oor
logsjaren niet verloren gegaan. Al dit werk
kost veel. heel veel moeite en ge'ld. en al is
het gelukkig te zien, dat vele van hen, die
in hun jeugd de vruchten plukten van het
Volkshuiswerk zich nu ook gedrongen ge
voelen om mede te werken aan deze moei
lijke taak. steeds moeten verschillende plan
nen en uitbreidingen van het werk blijven
liggen uit gebrek aan krachten en geldmid
delen. Het Volkshuis moet zijn geldmiddelen
grootendeels vinden uit giften en contribu
ties. Daarom richt ik mij in de eerste plaats
tot hen. die in hun jeugd zooveel mochten
ontvangen van het Volkshuis en wil ze
vragen of ook zij geen contribuant willen
worden naar draagkracht Doch niet
alleen tot hen, ook verder tot allen, wien de
opvoeding van de Leidsche arbeidersjeugd
ter harte gaat en tenslotte hen, die klagen en
kritiseeren over de oppervlakkigheid cn bal
dadigheid van de tegenwoordige jeugd. Grijp
deze gelegenheid aan om iets te doen, een
blijk van medeleven in dit zoo bii uitstek
nuttige en moeilijke werk te geven.
Met nadruk wil ik u raden: vraag e'ens
zulk een boekje als waarvan ik in 't begin
van dit artikel schreef aan de directie van
het Volkshuis. Volgaarne zal men 't u ver
schaffen. en ik twijfel er niet aan of ge zult
u gaan inleresseeren voor al het werk dat
daar wordt verricht.
Moge het Volkshuis nog vele jaren mede
ook door uw steun zijn zegenrijk werk blij
ven verrichten tot heil van allen, die1 zoo
gelukkig zijn er mede kennis te maken; dan
zal dit jubileum voor leiders(sters) en be
stuur c-'en dubbel feest zijn.
„DE TREKVOGELS".
Zaterdag hield de Leidsche H. B. S. fiets
en wandelolub „De Trekvogels" in zaal I
van 't Nut van 't Algemeene haar eerste
win terbijeenkomst.
Om 8 uur opende de voorzitter, H. G.
Holtz, den avond met een woord van wel
kom tot de vele aanwezigen en in het bij
zonder tot den heeT Overeynder, die den
avond met een lezing zou vullen, mevrouw
OvereynderMesenig, oud-leerares aan de
H. B. S., en de vele leeraren.
Hierna kreeg de heer Overeynder het
woord. De lezing handelde over een reis naar
Servië, die de heer Overeynder in de zomer-
vacantie van 1928 gemaakt heeft. Spreker
illustreerde zijn rede met vele lantaarn
plaatjes van foto's door hemzelf gemaakt,
waarbij vooral de aandacht gevestigd werd
op de typische kleederdracht en de vele
moskeeën met hun karakteristieke minaret
ten, die in deze streken bij honderdtallen
voorkomen.
De belangstelling was zeer groot, hetgeen
bleek uit het geweldige applaus dat aan het
einde van de lezing losbarstte.
De voorzitter dankte namens de aan
wezigen, den heer Overeynder. voor zijn
mooie lezing.
De avond werd met een dansje besloten.
BINNENLAND.
De Radio-raad schijnt geadviseerd te
hebben de wenschen van de V.A.R.A, in te
willigen ten koste van de A.V.R.O. (Bin
nenland, 3e Blad).
Bijzonderheden omtrent de noodlanding
van het vierde postvliegtuig (Binnenland,
3e Blad).
De moord te Rotterdam; de verdachte
blijft ontkennen (Gemengd, 2e Blad).
Groote fabrieksbrand aan het Noorder-
Bniten-Spaarne te Haarlem (Gem., 2e BI.).
SPEELTUINVEREENIGING
„HET OOSTERKWARTIER".
Onder voorzitterschap van den heer J F.
de Ren, hield de pas opgerichte Speeltuin
vereniging )rHet Oosterkwartier" een leden
vergadering in de zaal van den Vevhuur-
dersbond.
De voorzitter zette het doel uiteen der
Vereeniging en wees op het nut in paeda-
gogisch en moreel opzicht van kinderspeel
tuinen.
De vergadering besloot met St.-Nicolaas
een kinderfeest le organi9eeren. Besloten
werd den bode eenige vergoeding te geven
voor het wekelijks ophalen der contributie,
die daarom met een cent per week zal wor
den verhoogd en dus gebracht op 11 cent
De vereen iging lelt nu reeds 135 gewone
leden en 50 begunstigers. Het dagelijkseh
bestuur is als volgt samengesteld: J. F. de
Ren, voorzitter; Smit. penningmeester en
Brantsma .secretaris.
AANVANG COLLEGES.
Dr. A. L. Hagedoorn, privaatdocent
voor erfelijkheidsleer en evolutieleer aan ds
Universiteit alhier zal zijn colleges aan
vangen met het geven van een openbare
les over: De plaats van de Genetika tusschen
de Medische en Biologische wetenschappen
op Maandag 28 October des namiddags te
vier uur in dc collegezaal van het Anato
misch Laboratorium.
BUITENLAND.
In Frankrijk is opgericht een comité te
gen de ontruiming van Rijnland (Buitenl.,
le Blad).
Reorganisatie van het Belgische kabinet
(Buitenl., le Blad).
Senaatsverkiezingen in Frankrijk (Bui
tenland en Telegr., le Blad).
Inwendige moeilijkheden in Japan (Tel.,
le Blad).
Bloedige botsingen te Weenen. (Tel.,
le Blad).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
P. J. van Keulen, „Kweekerij Landzicht".
Zilkerweg A. 184, Zilk. Noordwijkerhout.
Wijziging zaak en privé-adres thans:
Hillegom. van den Endelaan 26.
C. Roozen, Wijk II. 3, Voorhout. Bloem -
bollenkweekerij. Wijizing zaak- en privé-
adres: Hillegom, Leidsche Straat 133.
14-JARIGE JONGEN VERMIST.
Sedert Zaterdagmiddag 4 uur wordt de
li-jarige Jacob Kroon, wonende a.an de
Langegracht vermist. De commissaris van
politie alhier verzocht opsporing en terug-
geleiding.
De jongen is tamelijk groot, heeft blond
haar en een litteeken boven het linkeroog;
hij droeg een grijs pak en dito overhemd,
een blauwe das met witte balletjes, zwarte
kousen met roode rand en zwarte lage
schoenen; hij was blootshoofds.
Foto Bleuzé.
Contribuanten zijn zij die het Volkshuis
steunen met een bijdrage van ten minste f. 1
per jaar.
Hierboven de portretten van Jacob Bro-
kaar en Maria Cornelia André, die morgen
hun gouden bruiloftsfeest zullen vieren.
Brokaar heeft aangename herinneringen aan
het „L. D.". waar hij 48 jaar als boekdruk
ker heeft gewerkt. Kort na zijn 40-jarig ju
bileum. dat hij nog op de Douzastraat
vierde, werd het bedrijf overgeplaatst naar
de Witte Singel en Brokaar ging mee. Nog
acht jaar heeft hij hier werkzaam mogen
zijn, toen noopte zijn gezondheidstoestand
hem zijn ontslag te nemen en werd hij ge-
pensionneerd.
Zeven jaar lang geniet de oude heer nu al
naast zijn even krasse vrouw in hun keu
rig huisije aan de Heerenstraat 87 van zijn
welverdiende ru9t. 1
Ondanks het klimmen der jardïi Bro
kaar is 69 en zijn vrouw 72 jaar zijn
beiden nog benijdenswaardig monter en bij
de hand. Heelemaal stilleven wil Brokaar
evenwel niet en bij Schouwburg-uitvoerin
gen kan men hem altijd, vriendelijk en be
leefd. bij de deur zien staan, waar hij
dienst doet ais suppoost.
Hun zes overgebleven kinderen drie
zijn er door den dood ontvallen hebben
er in de afgeloopen dagen voor gezorgd, dat
hun bruidstijd ware feestdagen werden.
Moge het krasse echtpaar nog vele jaren
in goede gezondheid voor elkander gespaard
blijven.
