Met Dr. van d r Sleen op reis. SCHEEPSTIJDINGEN. VOETANGELS EN KLEMMEN OP BELASTINGTERREIN. VARIA. RADIO-PROGRAMMA. Boroboedoer Wij glijden over de asfaltstraten van Djocja, Westerlingen, blanken in bet verre Oosten. Een kleurige menigte deint in oe straten, staat pratend en lachend bij de straatventers, gaat af en aan in de winkel tjes, meest Chineesche, met groote verticale opschriften in kabalistische teekens. Overal tijken de spleetoogjes uit de bleekgele, plat te gezichten, zonder eenige uitdrukking dan die hoort bij „Koopen. Mijnheer? Kijken, Kijken", meer Hollandsch kennen zij niet. Dan ook enkele Japansche winkels. Geleer- den-typen. allemaal een bril op den neus en kaasronde koppen. Het is een Mahome daansche feestdag, dus druk verkeer in dit land, waar maar één God is en dat is Allah en Mahomed is zijn profeet. Maar wij mci- ien niets van den godsdienst, behalve in morgen- of avonduren in de kampong de trom, die naar de moskee roept, meest een huisje, zooals alle andere zijn van bamboe en palmbladeren. Maar de hadji houdt zijn schaapjes bij elkaar. Wij rijden kalm voort, een l1/» uur lang; klapper, suiker, pisangbamboehuisjes, palmbladdaken, donkere gezichten, zwart haar, allen mooi, allen vrij ter eere van Allah. Dan maakt de weg een bocht, een groot steenen gevaarte kroont een heuvel top, Wij zijn bij den Boroboedoer, de plaats der vele Boeddha's. Daar, te midden van het Mahomedaansche land. waar thans de Christen regeert en der meest groolsche uitingen van de vereering van den Boeddha. De tijden veranderen 1 Omstreoks de 8ste eeuw, toen bij ons de Graven elkaar in het haar zaten, moet op Midden-Java een groot Boeddhistisch rijk hebben bestaan. Eenige honderden jaren later zien wij dit rijk plotseling uit de ge schiedenis verdwijnen. Aardbevingen, vul kanische uitbarstingen of andere heftighe den van tropisch klimaat moeten wel ver antwoordelijk gesteld worden voor dezen ondergang Dan komt in Oost-Java de Hin doekuituur op, die straks het groote rijk ran Modjopahit zal vormen en die op Bali nog voor een groot deel bewaard is geble ven. maar ook Shiwa regeert, slechts tijde lijk op Java. De Mahomedanen komen, zien en overwinnen en thans wordt in bijna ge heel Java de teer van Mahomed gevolgd. De tijden veranderen. Maar thans vraagt Boeddha onze aandacht, de profeet, die ver nietiging van alle wenschen preekte, als lel hoogst bereikbare goed Maar die staat vin algeheele zelfverloochening kan pas na vele incarnaties worden bereikt. Voor den Boeddha hebben talrijke Boeddhisatva's op aarde geleefd en deze zijn alle nakomelin gen van de vijf geestelijke Boeddha's Dhy- ani-boeddha van Zuid, van Noord, van Oost en van West en van het Zenith. De Boeddhisatva's hebben op aarde de volma king bereikt in den persoon van Gantoma Boeddha, die ongeveer 450 jaar voor het begin der jaartelling leefde en wiens asceti sche figuur voldoende bekend is. Na zijn dood in 485 voor Christus werd de asch van den Boeddha over een achttal heilig dommen verdeeld, maar de groote Boedd hist keizer Azoka. die over heel Zuid-Azië regeerde, liet de overblijfselen opgraven en verdeelen over meer dan 80.000 plaatsen in alle deelen van zijn rijk. En in elk dezer plaatsen werd een heiligdom opgericht, dat geen tempel is, maar een reliqui en be waarplaats. Deze sloepa's hebben alle den zelfden vorm. een halven bol, gekroond door een zuilvormigen zonnewijzer, het ge heel geplaatst op een vierkant terras. Zoo'n etoepa is de Boroboedoer, maar één die bui tengewoon rijk gevarieerd en versierd is, zóó als er wel geen tweede op aarde bestaat. Beschouwen wij het monument als ge heel. dan blijkt dat alle terrassen en toren- lies tezamen een laag bolsegment vormen, daarbovenuit verrijst de middelste stoepa, reet den zonnewijzer gekroond. Vier veel hoekige terrassen drie ronde omgangen, alle met nissen, torentjes en de bovenste omgangen met tal van dagoba's bezet, ma- hen het geheel tot een geweldig kunstwerk. Be verticale wanden der terrassen zijn met lallooze reliefs in oneindige verscheidenheid zeheeldhouwd, de dagoba's eigenlijk stoe- W's van los gestapelde steenen, waarbin- rVi de Dhyani-boeddha's van het Zenith zichtbaar zijn, staan bij honderdtallen op •fe omgangen, terwijl de vergeestelijkte Boeddha. van Noord. Zuid. Oost en West hin plaatsen in de nissen op de terrassen hebben. Aan vier zijden leiden trappen om boog tot het bovenste terras, op eiken om- S'ing met een rijk georgamenteerd poortje versierd. En waar is eigenlijk geen orna ment? Haast geen stuk steen is onversierd! Wij beklimmen het eerste terras, eigen lijk een steunmantel, reeds in ouden tijd aangebracht om den voet van het monu ment te steunen, dat blijkbaar reeds tijdens rïen bouw begon te verzakken en betreden Jen eersten omgang. Daar zijn de beroemde basreliëfs, die allerlei tooneelen uit de vroe gere levens van Boeddha, van de Boedd hisatva's dus eigenlijk uitbeelden. Met on eindige zorg zijn deze reliefs uitgehouwen 'n den steen, vele zijn zeer goed bewaard ►'-•bleven en de studiën van d' Oldenburg. F'eyte en anderen stellen ons thans in staat oo reliefs haast op den voet te volgen aan Q® hand van de Jatakamala, een sanskriet geschrift. Dit geschrift is uitgebeeld op de meer dan manshooge balustrade van de ga lerij. De muur zelf bevat het leven van den Boeddha zelf volgens den tekst der Lalita- IIs.'ara. Maar de uitleg is voor ons bijzaak. Wij bewonderen slechts het prachtige werk do oneindige variatie, het geduld, de toewij ding. waarmede de kunstenaars uit oude ")den dit bouwwerk hebben versierd En e Balustrade, elke muur op de volgende orTassen brengt nieuwe wonderen, de ver- .amn rijen zich aaneen. Als een film rolt zich het leven der Boeddha's voor ons Dan komen wij op de ronde terrassen aar zitten de Zenith Dhyana-Boeddha'; i Prambanan. X in de houding alsof zij het wiel doen draai en. Daar, bij een der dagoba's, knielt een vrouw, de handen gevouwen. Ze schuift een pisangblad met een paar bloemen tus- schen de steenen. die het beeld omgeven. De Mahomedaanschen komen hier vaak of feren aan den steenen god. vooral als kin derzegen uitblijft. De bovenste groote stoe pa is het heilige der heiligen, daar moet een relique van den echten Boeddha rusten, wel de eenige op Java. Van het hoogste ter ras hebben wij een interessant overzicht over het reuzenwerk en verder op de palm- tuinen er achter en de kalkbergen op den achtergrond. Door de zorgen van het Gouvernement is al wat over is. thans op schitterende wijze fotografisch vastgelegd en zoo al niet gerestaureerd, dan toch geconserveerd, waar dit noodig is. Dicht bij den Boroboedoer ligt een klei ne tempel, een Tjandi, bekend onder den naam van Mendoet. Een trap voert naar een terras, waarop een breede vierkante tempel verrijst, die in vorm ^loet denken aan het voetstuk van een standbeeld, maar dan tien meter hoog. De kleine deuropening laat slechts weinig licht naar binnen val len, maar toont toch met voldoende duide lijkheid. dat de achtenvand wordt ingeno men door een zittend Boeddhabeeld vati zeldzame schoonheid. Er gaat een zoo eigenaardige rust en bekoring van dit beeld uit, dat velen beweren, dat ze 't hebben zien ademen. Ook hier Mahomedaansche vrouw tjes, die bloemenhulde brengen en wierook branden voor den steenen god, met het vriendelijke gezicht. PRAMBANAN. weer een naam van we reldvermaardheid. Ditmaal oostelijk van Djocja. op de grens met Soerakarta, liggen de overblijfselen van een tempelstad, terwijl in de omgeving van den Boroboe doer eigenlijk alleen de grondvesten van één klooster teruggevonden zijn. liggen hiei tientallen tempelruïnen bij elkaar en ook verscheiden steenhoopen als overblijfselen van groote gebouwen, waarin tallooze mon niken en priesters hebben geleefd. Datee- rende uit denzelfden tijd, negende en tiende eeuw, vinden wij hier naast elkaar een groot aantal tempels, die aan Boeddha ge wijd zijn. verspreid over een terrein van ettelijke kilometers, en dan plotseling een groote. zelfs de grootste groep, die geheel gewijd is aan Shiwa, Doerga en een groot aantal andere Hindoe-goden. Hier liggen de bewijzen, dal Hindoes en Boedhisten in die tijden broederlijk naast elkaar hebben geleefd. Helaa* zijn deze tem pels indertijd niet door den Engelschen gou verneur Raffles opgemerkt en dus aan de bescherming ontsnapt. En het is wel org. dat niet alleen door dessabewoners hier steen voor hun bouwwerken zijn weggehaald, maar dat Gouvernementswerken zijn uit gevoerd, nog in de laatste tientallen jaren, met steenmateriaal van de tempelruïnes. Beschrijvingen uit de tachtiger jare vermel den nog heel wat meer dan er nu nog staat en, wat het ergste is, zeer vele godenbeel den vergaan thans in particuliere tuinen en op erven, waar ze reeds thans weer ver geten zijn. beelden, die op de plaats waar ze stonden, ons misschien menige bijzon derheid hadden kunnen vertellen. Thans wordt er gelukkig niet alleen beter, maai zelfs goed gezorgd voor Java's kunstschat ten uit ouden Hindoetijd. De grootste en mooiste der tientallen, de eigenlijke Shiwa-tempel van Prambanan, behoort gelukkig tot de best bewaarde en daar is weer een heel eigenaardige reden voor. In den volksmond heet ze Tjandi Loro Djonggrang, omdat de sage meldt, dat de schoone prinses van dien naam aan haar aanbidder de onmogelijke taak had opge legd in één nacht een tempel met duizend standbeelden te bouwen. Echter de vrijer had goede vrienden on der de dwergen en zou het hebben klaar gespeeld als de prinses niet één standbeeld had doen verdwijnen door een toovenarij. Nu bediende echter de jongeling zich ook van zijn magische kracht en veranderde de prinses in steen. Zij zelf is nu het ont brekende duizendste beeld. Bij de omwonende Javanen staat 't beeld in hooge eere. Het wordt geregeld met wel riekende oliën gezalfd en bloemen worden geofferd, meest door jonge meisjes of kin- derlooze vrouwen, die soms lange pelgrims tochten maken om dit beeld te zoeken En het beeld is.Van Doerga, of Kali, de godin des doods, de echtgenoote van Shiwa. Weer een voorbeeld van een Hindoe-godin, die haar plaats heeft gekregen in de Ta- vaansche sage en nog steeds door de Mo- hamedanen geëerd en aanbeden wordt. Ma homedanen. trouwens waarover Mahomed zich in zijn graf zou omdraaien, want de wetten van den Koran worden hier slecht nagevolgd Maar een feit is, dat door de bescherming van Mg Loro Djonggrang. alias Kali, de Prambanan-tempel in zijn borst wering van het eerste terras een serie re- liefs heeft bewaard, die die van den Boro boedoer nog verre overtreffen. Vooral de uitbeelding van vele tafreelen der Ra- mayana is meesterlijk en leert ons boven dien niet alleen hoe de Hindoe's van dien tijd zich de oude geschiedenis darhlen. maar ook hoe men op Java in de tiende eeuw leefde, welke schepen, karred. plan ten. dieren enz. belangrijk waren en hoe ze werden uitgebeeld. Wel doel het eigenaardig aan Shiwa, Ga- nesh. Hanuman en Kali terug te vinden in dit Mahomedaansche land Benieuwd wat er op Bali, waar de kuituur van het oude Hindoe-rijk nog moet voortbestaan, van deze figuren is overgebleven. Maar eerst naar Trinil en Soerabaya. VAN DER SLEEN. KON. NED. STOOMB. MIJ. AURORA, 14 Oct. van Bari n. Algiers. BREDA, 13 Oct. v, Curasao n. Cristobal. CALYPSO, arr. 14 Oct. te New-York. ERATO, arr. 14 Oct. te Danzig. IRENE, arr. 14 Oct. te Cadix. OBERON, 14 Oct. van Smyrna n. Konslan- tinopel. ODYSSEUS, Amst. n. Stettin, pass. 15 Oct. Holtenau. ZEUS, arr. 14 Oct. te Napels. PROTEUS, en POSEIDON, 15 Oct. te Amst. verwacht TELLUS, 14 Oct. van Middl. Zee te Amst. AMAZONE, 11 Oct. v. N.-York n. W.-Ind, BENNEKOM. nitr., pass. 12 Oct. Lizard. BODEGRAVEN, nitr., 11 Oct. v. Antolagasta. FAUNA, 14 Oct. v. R'dam n. Middl. Zee. MEDEA, 11 Oct. van N.-York n. W.-Indië IRIS en NERO, arr. 15 Oct. te Amst. SATURNUS 15 Oct. van Algiers n. Amst. VULCANUS 15 Oct. van Yerakini n. Limni. ORION 13 Oct van Sanchez n Boca Chica, CLIO arr 15 Oct le Charleston. PEURSUM 15 Oct vail Charleston naar Bristol (verb.) FROTEUS arr 15 Oct. te Amst. HOLLAND—AMERIKA-L1JN. N.-AMSTERDAM. 14 Oct. v. N.-York teRoit BURGERDIIK 13 Oct. van R'dam te Phi ladelphia. DINTELDIIK 13 Oct. van R'dam le Seattle. NOORjDERDIJK, Pacilic Kust n R'dam. pas seerde 14 Oct. Flores. JAVA—PACIFIC-LIJN. BINTANG, 11 Oct v. Pacific Kust te Bat. HOLLAND—AUSTRALIE-LIJN. ARENDSKERK, tbr., 14 Oct. to Alexandria JAVA—NEW-YORK-LIJN. MERAUKE, 13 Oct. van Java te New-York. SALAWATI, Java n. N.-York, p. 11 Oct Gibraltar. STOOMVAART-MIJ. „NEDERLAND". RADJA, 1G Oct. v.m. van Java te Amst verwacht PRINS DER NEDERLANDEN, en POELAU ROEBIAH, uitreis, pass. 12 Oct. Perim. SOEMBA uitreis, pass. 14 Oct. Ques9ant. CHR. HUYGENS, uitr., 17 Oct. le Genua verwaoht. ROEPAT, thuisr., 14 Oct.van Colombo. ROTTERDAMSCHE LLOYD. INSULJNDE, uitreis, 15 Oct. te Sabang. DJAMBI, thuisreis, 15 Oct. van Port Said. KOTA BAROE, uitreis, pass. 14 Oct. Finis- terrc. KOTA RADJA, thuisreis, pass. 15 Oct. Sazres. SOEKABOEMI. 16 Oct. van Java Te F, dam verwacht SAMARINDA, thuisreis, pass. 15 Oct. Perim. GAROET -a MEDAN, 13 Oct. van R.dam te Batavia. INDRAPOERA, thuisr. 17 Oct. te Colombo verwacht. BANDOENG, thuisr., 18 Oct le Marseille verwacht. KON. HOLL. LLOYD. WATERLAND. 14 Oct van Amsterdam le B. Aires. GELRLV. thuisreis, 14 Oct van Bahia. SALLAND, uitreis, pass 12 Oct. Tentriffe. FLANDRIA uitreis, 14 Oct van Lissabon. DREOHTERLAND. uitr., 14 Oct van Bahia. HOLLAND—AFHIKA-LIJN. HAARLEM, uitreis, 13 Oct. te Bordeaux MAASLAND, uitreis. 14 Oct. Ie Teneritfe. REGGESTROOM, thuisreis, 13 ct. van Ta- koradï. ALDABL uitreis. 14 Oct. tc Beira GRIJPSKERK, 15 Oct. van Durban n. Lo renzo Marques. NLAS, 15 Oct. van Beira n. Mozambique MELISKERK, thuisreis, 15 Ocl le Suez verwacht RIETFONTEIN, uilreis, 15 Oct van Port Soudan. SPRINGFONTEIN, uitreis. 15 Oct te Ant werpen. ALK AID 15 Oct. van Antwerpen te Amst. HOLLAND—BRITSCH-INDIE-LIJN. MEERKERK, thuisreis, 13 Ocl van Algiers. 9CHIEKERK, uitr., 15 Oct. van Suez. ROTTERDAM—Z.-AMER1KA-LIJN. ALPHACCA, uitreis, pass 14 Ocl Quessant. ALPHERAT, thuisr12 Oct. v. Montevideo ALCOR 11 Oct. van R'dam tc Santa Fé. ALCHIBA 15 Oct. van R'dam te B.-Aires ALCYONE, uitr.. pas?. 14 Oct. Fernando No- ronha. HOLLAND—OOST-AZIE-LIJN. OOSTKfcRK, uitr., 15 Oct. van Suez. DIVERSE STOOMVAARTBER1CHTEN. LEERSUM, Archangel r. Zaandam, pass. 14 Oct. Honnigsvaag. RESSUM. Middelburg n. Borga, pass. 14 October Holtenau. RANDWIJK, 14 Oei van Oran n. Skein. WESTPLE1N. 14 Oct v R'dam te Lulea. BEVERWIJK, avr 12 Oct. te Liverpool. MAASDIJK. Rosaria n. Limerick, pass. 12 Oct Madeira. RIJNDIJK. Rio Janeiro n. Hayonne. 12 Oct. te Teneriffe. SCOPAS. 12 Oct. van New Orleans naar Stavanzer. WIELDRECHT, Constanza n. Antwerpen, pass 11 Oct. Gibraltar. ZONNEWIJK R'dam n. Gravosa, pass 14 Oct. Gibraltar. TEXELSTROOM. arr. 14 Oc'. te Danzig. BELLATRIX 11 Oct. van Gondola n. Las Pal mas. COLYTTO 11 Oct. van Glasgow n. Montreal. EEM 14 Oct. van R'dam te Raumii. KELBERGEN, B. Aires n. Antwerpen, pass. 14 Oct. Finisterre. ROZENBURG 14 Oct. van R'dam te Savona. DE GEMEENTELIJKE FISCUS HAD ONGELIJK. In overeenstemming met bet daaromtrent bepaalde in ons Burgerlijk Wetboek, worden ook voor de rgksinkomstenbeiaAiiig de bron nen van inkomen der gehuwde vrouw be schouwd als bronnen van inkomen van baren man. Een uitzondering op dezen regel wordt gemaakt bij scheiding van tafel en béd, bjj scheiding van goederen of indien de vjouw voor zicb het beheer harer roerende en on roerende goederen en het vrije genot harer inkomsten he6ft bedongen. Wonen in de laatste 2 gevallen de eobtgenooten beidan binnen het rijk, dan wordt de belasting naar' hun gezamenlijk belastbaar inkomen berekend en over hen omgeslagen in verhouding tot ieders belastbaar inkomen. De belasting wordt in zulke gevallen dus berekend, alsof er slechts één inkomen ware, tengevolge waarvan de belanghebbenden in zooverre nadeel ondervinden, dat ook slechts éénmaal aftrek voor noodzakelijk levens onderhoud plaat3 heeft. Een voorbeeld ter verduidelijking: Stel, dat het inkomen van den man f. 7000 bedraagt en van de vrouw f. 3000, dan zou de inkomstenbelasting in hoofdsom voor den man f. 200.48 en voor do vrouw f. 55,92, totaal dus f. 286,40 bedragen. Werden ech ter de aanslagen onafhankelijk van elkaar op gelegd, dan zon de man hebben te betalen in hoofdsom f. 178,40 en de vrouw slechts f 54,40, totaal alzoo f. 232,80, d. w. z. f. 53,60 minder dan volgens den eerstge- noemden aanslag. Het is duidelijk, dat dit verschil te wijten is aan de progressie, die in de belasting tarieven is verwerkt, alsmede aan het feit, dat bij bovongenoemden omslag slechts eens rekening werd gehouden met den aftrek wegens noodzakelijk levensonderhoud, ter wijl zulks bij het tweede gestelde geval 2 maal plaats vindt. Br zijn gevallen denkbaar, dat het bij elkaar t ellen van het belastbaar inkomen van den belastingplichtige en dat van zjjn echt genoote en het daarna omslaan van 'het daarvoor vastgestelde belastingbedrag in ver houding tot ieders inkomen tengevolge heeft, dat de belastingschuldige een aanzienlijk hoo- ger bedrag wordt opgelegd, dan wanneéT de belasting, eenvoudig berekend ware over het eigen belastbaar inkomen van iederen echtgenoot afzonderlijk. Tot zoover de rege ling voor de rijksinkomstenbelasting. Welke regeling werd nu gevolgd voor de aanslagen in de gemeentelijke inkomstenbe lasting? Voor de gewone aanslagen geldt art. 243 der Gemeentewet, volgens welk artikel het zuiver inkomen berekend wordt op' dezelf de wijze als geschiedt door het Rijk. doch van oen afzonderlijke regeling voor die ge vallen, waarin sprake is van scheiding van gcederen of waarbij de vrouw zich het beheer van haar vermogen en het vrije genot van haar inkomsten heeft voorbehouden, wordt in de Gemeentewet ni»t gerept De gemeentebesturen hebben nu getracht zich zelf te helpen door in hun verordeningen voor die gevallen eenzelfde regeling vast te leggen als geldt voor de rjiksinkomsten- bc-Iasting. Waarschijnlijk heeft hier de dorst naar geld, waaraan vele gemeenten' labo- reeren ,een woordje meegesprokenen vele jaren is de zaak goed gegaan en het melk koetje word Jnstig leeggemolken. Tot nu eensklaps een donderwolkje aan den blau wen hemel verscheen in den vorm van een arrest van den Hoogen Raad. waarbij do gemeentelijke verordeningen op dat punt nietig werden verklaard, als zijnde in 6trijd met art. 243o en f der Gemeentewet. Dit artikel schrijft n,l. voor. dat hg ten gemeentelijke inkomstenbelasting het hef fingspercentage in 't algemeen voor allo belastbare inkomens gélgk moet zijn. De H. R. stelt mi vast. dat het tweede lid van dit artikel wel een zekere progressie toelaat, mits aan de daar nauwkeurig ge formuleerde voorwaarden wordt voldaan, doch de toepassing van de rijksregeling zegt de H. R„ welke immers niet betrekking heelt op de berekening van het inkomen, doch op het becijferen van do door de echtgenooten verschuldigde belasting, is met genoemd artikel in strijd. Deze uitspraak heeft dusten gevolge, dat voor de gemeentelijke inkomstonbeiasiing de aanslagen van echtgenooten, die gehuwd zijn onder voorwaarden als hiervoor aan gegeven, niet meer mogen worden bere kend op de wijze als vermeld in het eer ste voorbeeld, doch voortaan zullen deze aanslagen worden geregeld alsof zg betrek king hadden op 2 afzonderlijke personen. In gemeenten, waar naast opcenten op de hoofdsom, der itgksinkomstenbotaslingi tevens nog een met-progressieve gemeente lijke inkomstenbelasting wordt geheven, zat bet voordeel voor de betrokken belasting schuldigen daarin bestaan, dat thans 2 maal de aftrek voor noodzakelijk levensonder- bond in mindering zal worden gebracht legen vroeger slechts éénmaal, grooter zal het vcordeel zijn voor hen, die wonen in een gemeente, waar geen opcenten geheven wor den, doch in plaats daarvan een progres sieve gemeentelijke inkomstenbelasting, daar zij naast den genoemden aftrek profiteer en van' het in verhouding lagere heffingsper centage. SCH1E 15 Oct. van Jacobstad n. R'dam. STAD ZAANDAM 14 Oct. van Lissabon n. Rande. TIIEMSTO, Montreal n. R'dam. pass. 14 Oct. Belle Isle. VREDENBURG 14 Oct. v. R'dam te Savona. IJSELHAVEX. Mobile n Bremen, pass. 13 Oct. Cape Race. RIJSWIJK 14 Oct van R'dam te Caen. WASSENAER 14 Oct. -van Dunston te Stock holm. SULTAN VAN LANGKAT 13 Oct. van Us Palmas te Bremen. RECLAME. lijkschc reiniging van Uw tan den slechts de beproefde fijn korrelige Odol-tandpasta. Ze is heerlijk van smaak, en reinigt en beschermt de tanden. Yi tube 60 cent, ]/i tube 35 cent 4804 DE DURE VIOOL'. Dc bekende Ooslenrijksche staatsman graat Von Traulmansdorff, hield er een eigen huiskapel op na. die haar beste been-, üe voorzette, toen keizer Karei VI en ko ning Friedrich Wilhelm I als gasten op het slot van den graaf vertoefden. Voornamelijk Irok een llaliaaneche violist de aandacht, door het mooie geluid van zijn viool die een fabrikaat van den beroemden Jacob Slainer was. De graaf besloot deze viool voor zijn eersten violist George Stezisky te koopen. Volgens een, zich nog heden ten dage in het familie-archief van graaf Von Traulmansdorff bevindende oorkonde, werd do graaf op de volgende twaalf voor waarden eigenaar van do kostbare viool: „In de eerste plaats moest hij 3000 gulden in contanten neertellen. Ten tweede moest hij den eigenaar van de viool levenslang bij de grafelijke huiskapel aanstellen. Tertio moest hij op iederen nieuwjaarsdag een rok met gouden tressen ter waarde van f. 300 geven. 4c. Dagelijks een diner. 5o. Dagelijks een hoeveelheid wijn. 6o. Jaarlijks Iweu tonnen bier. 7o. Vrije woning en vuur. 8o. Vrij licht. 9o. Maandelijks tien gulden zak geld. lOo. Twaalf schepels koren voor een oude nicht, zoolang deze leeft. llo. Vrije wonig en brandstof eveneens voor deze nicht. 12o. Zooveel hazen als de bezitter van dc viool voor eigen gebruik wenschl". Nu leefden de violist en zijn nicht, de een twintig en de andere nog zestien jaar lang. en men heeft berekend, dat de viool alls bij elkaar genomen den graaf niet min der dan 19.797 gutden heeft gekost. VOOR DONDERDAG 17 OCTOBER. Hilversum (1071 M.Voor 6 uur 298 M.). 10.0010.15: Morgenwijding. 12.151.45 Concert door het Tuschinsky-orkcst. 1.45 —2.00: Graanofoonmuziek. 2.00—3.00: Maak het zelf, oursuB. 3.00—4.00: Gïa- mofoonmuziek. 4.00—5.00: Ziekenuurtje, o.l.v. Mevr. Ant. v. Dijk. 5.30—7.15: Concert door het orkest. W. Herckenrath bariton. 6.30: Koersen. tT.15—7.45: Fransdhc les. 8.00—8.15: Graraofoonmu- ziek. 8.15: Aansluiting van het conoert- gebouw te Amsterdam. Het Conoertgebouw orkest o.l.v. Willem Mengelberg. Daarna persber. en dansmuziek uit Cafó Moderne Amsterdam. Huizen (1875 M.). Uitsl. N.C.R.V. Uitz. 10.3011.00: Ziekendien6t. 12.302.00: Concert.. Zang, viool cello en piano. 2.002.35: Uitzending voor 6cholen. 5.006.30: Concert. Alt, viool en piano. 6.30—7.30: Orgelconcert. 7.30—8.00: Le zing over: „Wettelijke regeling van liet' PachtvTaagstuk een rechtvaardige eisch en tevens een algemeen belang". 8.00: Evangelisatiesamenkomst vanuit het Kerk gebouw der Baptisten Gemeente te Hen gelo (O.). Sprekers, zangkoor en orgel. Daarna: Persberichten. Daveniry (1554 M.). 10.35: Morgen wijding. 11.05: Lezing. 11.20: Gramn. foonmuziek. 2.20: Concert M. Bissett, alt, F. Powell, bariton, D. Shorrocks, viool 1.20: Cinema orgelconcert. 2.20: Beelduitzending. 2.45: Berichten. —2.50 Uitzending voor scholen. 3.20: Vesper. 4.05: Lezing. 4.20: Concert. J. Every Leggat, sopraan, M. Ygnes Winter, piano Let. London Ensemble Quintet. 5.35ï Kindemurtje. 6.20: Berichten. 6.35: N'ieuwsbcr. 6.50: Berichten. 7.05: Pianorecital door G. Peppercorn. 7.20: Lezing. 7.45: Lezing. 8.05: Concert. E. Pilcher, alt. A. Clayton, tenor. Militair orkest. 9.20: Nieuwsber. 9.35: Lezing. 9.50: Berichten. 9.55: Nborsche avond 10.(x>12.20: Dansmuziek. Parii* ..Radio Paris" (1725 M V 12.50 2.20: Gramofoonmuziek. 4.05: Concert. 0.55 Graimofoommizick. 8.20: Too- neel en concert. Trio, vocale cn instrumen tale solisten. Lanqenberp (473 M.).6 20—7.20 Gra mofoonmuziek. 9.35—10.35Gramofoon- mu ziiek. 10.4011.10: Pho nol a con eert.- 11.30: Gramofoonmuziek. 12.251.50: Orkest con eert. 4.55—5.50: Concert. Or kest en viool. 7.20—3.15: Orkestconcert. 8.20- Wort Musik. Concert en declama tie. Daarna tot 11.20: Dansmuziek. Ealundborq (1153 Mï 11201.20: Orkesteoncert,. 2.204.20: Orkcsfcon- cert. 7.35—9.3.5: Concert-Orkest en zang 9.5012.20: Dansmuziek. Brussel (508.5 M 5.20: Trioconcert. 6.55: Gramofoonmuziek. 8.20: Heruit zending van het concert uit het Concert gebouw te Amsterdam. Zeesen (1635 M 8 203.50: Lezingen en lessen. 3.50^-4.50' Orkestconcert. 4.507.05: Lezingen en lessen. 7.20: Concert. W. Franek, gedichten. Strijktrio. Daarna dansmuziek. 3-3

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1929 | | pagina 11