70"te Jaargang WOENSDAG 9 OCTOBER 1929 No. 21340
STADSNIEUWS.
leidsche vrouwelijke
studentenro ei vereen.
„de vliet"
ned. vereeniging van
huisvrouwen.
nationaal jongeren-
verbond.
m
Het voornaamste nieuws
van heden.
binnenland.
buitenland.
dienstcommissie vnrvp het
hocger-onder wijs-
personeel.
aanritding.
LEIDSCH m DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens,postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per week0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
Oil nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
0ffici6ele opening van het nieuwe
clubgebouw.
De Leidsche Vrouwelijke Studenlenroei-
vereeniging ,,De Vliet" heeft, dank zij do
van den heer van der Goot ondervonden
medewerking, een eigen clubgebouw gekre
gen en zij is de eerste onder hare zuster
verenigingen hier te lande, die zich in een
dergelijk bezit mag verheugen.
Geen wonder dat er gistermiddag, toen
het fraaie clubhuis aan de Haarlemmervaart
stond geopend te worden, in de ruime
bloemversierde conversatiezaal een blijao
stemming heerschte. Van alle kanten kwa
men de leden opdagen toen tegen vieren de
praeses, mej de Blécourt het woord nam om
allen te begroeten, kostte het eenigen tijd
voordat al die babbelende tongen tot rust
waren gekomen.
Mej. dc Blécourt heette daarop allen har
telijk welkom,, in het bijzonder de besturen
der V.V.S.L. en haar sub-vereenigingen, van
den Nederlandse-hen Roeibond en van Njord
alsmede die leden en oud-leden van laatst
genoemde verenigingen, welke in den loop
der jaren als coach van Vliet-ploegen zijn
opgetreden.
Alvorens over te gaan, tot de plechtigheid
welke een sedert lang gekoesterde wensch
in vervulling doet gaan. ging spreekster na,
hoe in den loop der jaren „de Vliet" is ge
groeid.
Toen in April 1905 de vereniging werd
opgericht konden de stichteressen weinig
.vermoeden, dat de Vliet nog eens eigena
resse zou worden van zulk een grootscn
clubgebouw. In het begin was het dan ook
alles behalve rijkdom er werd geroeid in
twee booten en de luxe van een wherry
kon men zich eerst in veel later jaren per-
.mittéeren. Eerst in 1916 kwam de vereni
ging voor het eerst in een wedstrijd uit:
daarna vrij gergeld en eens, in 1923 werd
zelfs een eerste prijs behaald. Geruimen
tijd vond „de Vliet" onderdak bij ,,Die Ley
the", maar in 1919 kreeg de vereniging
van den heer van der Goot de beschikking
over twee houtloodsen. welke als booten
huizen werden ingericht. En thans is op
hetzelfde terrein dit fraaie clubgebouw ver
rezen, maar. hoewel tevreden, voldaan is
het bestuur daarmede niet, want ook de
booten-inventaris behoeft dringend verbe
tering. Zoo bezit de vereeniging geen enkele
vier en alleen door de groote welwillend
heid van ,,die Leythe" en „Njord" was het
mogelijk geregèld op wedstrijden uit te
komen.
Spreekster dankte daarom de beslur-n
dier verenigingen, zoomede allen voor den
ontvangen steun, de vele bloemen en ge
schenken alsmede voor de groote opkomst te
dezer plaatse.
Tenslotte verzocht mej. de Blécourt de
praeses der V.V.S.L., mej. Couvée de club-
vlag te willen hijschen ten teeken. dat het
gebouw geopend was, waaraan deze vol
deed, onderwijl het clublied werd gezongen.
Daarna verkreeg mej Couvée het woord,
die zeide zich er over te verheugen, dat
thans ook de oudste dochter der V.V.S.L.
zich in een fraaier kleedij heeft gestoken.
f-Jet moge dan waar zijn, dat aan de oude
loods vele prettige herinneringen zijn ver
bonden, dit nieuwe gebouw is niettemin een
groote verbetering en de V.V.S.L. is trolsch
op deze sub-vereeniging en haar wakker be
stuur, inzonderheid haar praese9. die aan
de installatie van twee eigen clubgebou
wen haar krachten heeft willen gefen.
Als blijvende herinnering aan dezen dag
bood spr. de zoo juist onthulde nieuwe
vlag aan, daarbij de hoop uitsprekende dat
haar vurige kleuren het symbool moge zijn
van het enthousiasme der leden (applaus.)
De heer mr. van Schaik. bestuurslid van
den Nederlandschen Roeibond. bood vervol
gens namens roeilustig Nederland zijn ge-
lukwenschen aan en sprak daarbij Gen
wensch uit, dat ,,de Vliet" zich zou blijven
ontwikkelen, mits niet in de richting van
raceroeien. Niet zoozeer vanwege de medi
sche bezwaren, want deze komen meestal
van niet-medische zijde, alswel vanwege
het in dames raceroekm-gelegen onaesltie-
tische element
Tenslotte voerde namens het Njord-be-
stuur de heer Gaymans het woord, die o.m.
opmerkte, dat bestuur en leden in de toe
komst de fleurige versiering van de Vliet-
rceisters op hei Njord-grasveld slechts noode
zullen missen.
Nadat ververschingen waren aangeboden,
werd het gebouw in oogenschouw genomen.
Rest nog te vermelden, dat het ontwerp
werd geleverd door den architect, den heer
J. A. Kneteman uit Oegstgeest, terwijl de
bouw werd verricht door den timmerman
K. Burgij en een staf van medewerkers.
Aideeling Leiden,
Waren het de keurig gedekte tafeltjes of
de groote opkomst gistermiddag in de groote
Nutszaal, die het vermoeden deden rijzen,
dat er bjj de Afd. Leiden van de NederL
Vereeniging van Huisvrouwen iets bijzon
ders gaande was?
Toen dan ook de presidente van deze afd.,
mevr. Duyster, om 3 uur de bijeenkomst
opende, bleek dadelijk al dat het vermom
den juist was. Het was een bijzondere thee
middag, aangezien de afdeeling 12V2 jaar
bestond. Wel was 29 Juli de datum, doch
midden in de vacantia heeft de huisvrouw
geen tijd tot vergaderingen en zoodoende
werd dit feit nu herdacht. Bij het tien-jarig
bestaan had men groot feest gevierd, doch
dit zou nu niet het geval zijn: bij de huis
vrouwen zit "het extraatjes bedenken bij ver
jaringen etc. in het bloed en daarom dan ook
deze middag, waarbij mevr. Marguerite Cou
perus het Nederlandsche lied in verschillende
eeuwen zou voordragen, begeleid door den
lieer Henk Valkenier.
Bcvr-ndien wachtte nog een groote verras
sing, doordat mevr. v. d. Sande Bakhuyzen-
Géricke zich bereid verklaard had heteere-
presidentschap over de afdeeling te aan
vaarden.
Mevr. Duyster uitte hare vreugde hier
over en overreikte de nieuwe eere-presi-
dente het vereenigings-embleem, waarna de
ze met enkele woorden dankte.
Daarna was het woord aan mevr. Coupe
rus, die achtereenvolgens Ihderen voordroeg
uit de Middeleeuwen, uit d? zestiende eeuw
uit pl.m. 1650, uit pl.m. 1830 en ten slotte
hedendaagsche liederen, met bijpassende cos-
tuums naar vrouwenfiguren uit schilderijen
van Hans Memling, Frans Hals en Pieter de
Hoogh en uit den crinolinetijd.
Mevr. CouperusJ?eschikt over een keurige
voordracht, waardoor zjj haar gehoor ge
heel weet te bomen, hoewel wij haar meer
geestige liederen verre stelden boven de
meer geestelijke.
Mevr .Duyster was aller tolk, toen zij aan
het eind van den middag de zangeres en
haar begeleider hartelijk dank zegde.
Een kopje thee met een bonbonnetje en
een koekje verhoogden nog de gezelligheid
op dezen middag.
De leden die verzuimden aanwezig te
Zijn, mogen stellig spijt hebben.
Foto Bleuzé.
LLT BESTUUR VAN „DE VLIET", De dames Van Kleef, Van Deinse, de Blécourt, Van Drooge en Land.
Het nieuwe clubgebouw, van de Vrouwelijke Studenten-roeivereeniging „De .Vliet'
officieel geopend is.
aan de Haarlemmervaart, dat gisteren
Lezing prof. mr. J. C. Kielstra over: „Indië
los van Holland?"
Gisteren sprak op de eerste bijeenkomst
van het Nationaal Jongeren-Verlxjnd, afd.
Leiden, in het Klein Auditorium der Uni
versiteit prof. mr. J. C. Kielstra over bo
vengenoemd onderwerp. Spreker werd in
geleid dooi den voorzitter der afdeeling d/>
heer W. d-e Vries, dié een woord van wel
kom tot de aanwezigen richtte, in het bij
zonder aan de vertegenwoordigers der Fa
culteiten van Letteren en Wijsbegeerte en
van de afdeeling Den Haag van het
Verbond. Spreker belichtte voorts doel en
wezen van het Verbond in verband met de
campagne, die op het oogenblik gevoerd
wordt teeen het werk dat door de leden
van het Verbond verricht werd tijdens de
Haagsche Conferentie.
Vervolgens was het woord aan prof.
Kielstra.
Spr. begon zijn rede met het stellen van
de vraag, hoe het te verklaren is, dat, ra
tegenstelling met vroeger, er tegenwoor
dig zijn, zoowel in Nederland als in Ne-
derlandsch Indië, die hiervan spreken. Hij
gaf als zijn mtening te kennen,, dat cener-
zijds het in den loop der 19e eeuw bij de
koloniseerende volkeren steeds groeiende
bzewustzijn. dat zij tegenover de inwoners
der koloniën een zedelijke taak te vervui
len hadden, moest leiden tot de vraag,
waarop men met een door zulke beginse
len geleide politiek zou aansturen en dat
anderzijds de loop der wereldgeschiedenis,
onafhankelijk van de staatkunde van ©eni
ge mogendheid op zich zelve, er toe had
geleid, dat dit doel in bepaalde kringen
werd gezien als uiteindelijke verbreking
van de banden tusschen moederland en
kolonie. Als oorzaken hiervoor noemde hij
de overwinning van Japan op Rusland, de
Turksche en Chineesche revoluties met de
schijnbaar daarop volgende Islamitische en
Mongoolsche regeneratie, de wereldoorlog
met zijn gebruik van gekleurde troepen,
zijn perspropaganda cn de leuze: het zelf
beschikkingsrecht der volkeren, al was die
nooit voor de koloniën bedoeld geweest.
Daarop volgde de Russische revolutie met
baar het koloniale gezag als de Achilles
hiel der Westeréche beschaving ondermij
nende propaganda. En uit den oorlog met
zün verschrikkingen vloeide in het Westen
daartegenover voort een zekere twijfel a.
eigen beschaving en liaar waarde, geli'k die
in tiiden van crisis zich meer heeft ver
toond. Resultaat is aan den een en bant
het gevoel, dat men het ook zonder het
Westen wel kan en een correspond eer end
verlangen naar zelfstandigheidaan den
anderen kant een twijfel aan de noodza
kelijkheid of veeleer aai; het zedelijk ge
oorloofde van het koloniale gezag.
Hoe, zoo vraagt spr. nu. heeft men daar
tegenover te staan Zal men zich daarbij
neerleggen actief op liouidatie aanstu
rend of voor het minst zich lüdelvk neer
leggen bij een gang van zaken, die er toe
zou kunnen leiden Of kan en mag men
zich tegen deze strooming verzetten 1
Achtereenvolgens bezag spr. nu het vraag
stuk, uit het gezichtspunt van de realiteit,
in deD vorm, waarin het voor ons ligt en
uit het oogpunt van het principieel in te
nemen standpunt.
Over een onmiddellijke loslating van ^ns
Indië valt niet te spreken. Trouwens geen
enkele groep, die verantwoordelijkheid
voelt, wil den Chaos, die de vernietiging
van alles wat daar politiek en economisch
is tot stand gebracht, waartoe zulk een
loslating noodwendig zou leiden. Ook in
ternationaal gezien, zou daaruit gevaar
ontstaan voor een uitbarsting, wellicht nog
erger dan die van de jaren 1914—'18. Maa;
ook als doelstelling op meer verwijderden
termijn meende hij de loslating te moeten
verwerpen. De plaats van den Archipel in
het wereldverkeer brengt de noodzakelijk
heid mede, dat daar het gezag wordt ge
voerd door een mogendheid, sterk ge
noeg om het territoriaal en ethnisch ver
brokkelde gebied biieen te houden en Ge
productieve mogelijkheden die het biedt
en wier exploitatie voor onze beschaving
noodzakelijk is, voor die -beschaving te bc
waren en die steeds beter voor allen te
openen. Met die mogelijkheden staat en
valt de beschaving van het Westen. Voor
wie historisch denkt, d.w.z. van de reali
teit der dingen wil uitgaan, is dan ook een
politiek met een doelstelling, die voor be
houd van dat alles geen waarborgen kan
bieden, onaanvaardbaar.
De zedelijke bezwarep tegen het kolo
niale gezag 'baseeren zich op de overtui
ging, dat een vreemd bestuur altijd moet
leiden tot nationale ontaarding. Daarte
genover stelde spr.. dat het riict gaat om de
vraag, wie het bestuur uitoefent, maar hoe
het wordt gevoerd, wanneer men "iin
waarde en uitwerking bepalen wil. Een
eigen gezag, dat- tvranniek wordt uitge
oefend en de mogelijkheden van ontwikke
ling der menschelijke persoonlijkheid af-
De ontwikkelingsgeschiedenis van de
„Zeppelin" in woord en beeld (4de Blad).
De feestelijke viering van Alkmaaz's
Ontzet. (Binnenland, 3de Blad).
Een geval van gasverstikking in Den Haag
(Gemengd, 2de Blad).
De komende ontwapeningsconferentie te
Londen (Buitenland en Tel., 1ste Blad).
Nadir Khan zon meester zijn van Kaboel,
de hoofdstad van Afghanistan (Tel., 1ste
Blad).
Naar een crisis in Tsjecho-Slowakije.
(Buitenland, 1ste Blad).
snijdt, daarmede dus aan de onderdanen
belet de krachten te ontplooien, die in heD
schuilen en de-ze aan verderen uitbouw der
beschaving dienstbaar te maken, werkt
nationale ontaarding stellig meer in de
hand dan een bestuur, zij het door een
aan het. volk eigen vreemde macht, wan
neer dit laatste zich juist ten doel stelt
om de voorwaarde te verzekeren, waaron
der zoodanige ontwikkeling mogelijk is,
gelijk eerbied voor leven en bezit van an
deren, orde en rust, vrijheid van gedachte
en van geestelijk leven. Zoolang het Né-
derlandseh gezag, hetwelk zich dit doel
stelt, daarvoor noodzakelijk is. is het ook
zedelijk in den Archipel verantwoord: d-e
andere meening, die van een niet bewezen
styling uitgaat, is doctrinair.
Natuurliik zijn er in de praktijk fouten
gemaakt ip het bisouder heeft de asso-
ciatiepolitiek gefaald door te willen assimi-
leeren en het reëele onderscheid niet te
nemen als punt van uitgang. Maar dat
heeft geen invloed or> het principieele punt,
waarom het gaat: Of ons gezag zedelijk
geoorloofd is. Die vraag beantwoordt spr.
ten volle bevestigend, om de wiize, waarop
het zün taak opvat en de waarde, die het
daardoor zoowel plaatselijk als in het ge
heel der wereldverhoudingen heeft.
Met een opwekking vertrouwen te stel*
len in de kracht en het vegeneratiever*
mogen onzer beschaving, die meer crisis
sen heeft doorstaan, in de taak van ons
volk in de geschiedenis der menschheid
ook door zijn koloniaal geza.g, besloot spr.
zijn rede.
Na de pauze vond nog gelegenheid plaats
tot het stellen van vragen, waarna de ver
pairing door den voorzitter gesloten
werd.
Het H. O.-personeel, georganiseerd in den
Centr. Ned. Ambtenaarsbood hield gister
avond in „Het Vclksgebouw" een ledenver
gadering.
De voorzitter hield na het doen van
oenige zakelijke mededeelden. een inlei
ding over een ontwerp-regeling betreffende
het instituut „Dienstcommissie" Het ligt in
de bedoeling van de Regeering deze com
missies per 1 Jan. 1930, voor het niet-
doceerende personeel werkzaam bij de
Hooreronderwijs-inrichtingen. in te voeren.
Bij de daarop gevolgde discussie bleek,
dat men over 't algemeen van meening
was, dat de instelling van een zoodanige
commissie, kan beteekenen een belangrijke
verbetering inzake het overleg plegen met de
autoriteiten over de arbeids- en diensivoor-
waarden van het personeel. Men moet
echter eeh rustige ontwikkeling van dit in
stituut afwachten, om te kunnen beoordee-
len wlke beteekenis het H O.-personeel
daaraan moet toekennen.
Na de gebruikelijke rondvraag kon de
voorzitter deze geanimeerde vergadering
sluiten.
Gr. den Rijnsburgersingel hoek Maredijk
vond heden een aanrijding plaats tusschen
oen au'.o, bestuurd door den 25-jarigen L.
en dr. var Heel.
Het rijwiel van den dokter werd geheel
vernield, terwijl de berijder met de schrik
vrij kwam. De oorzaak ligt in het niet tijdig
signalen geven -van den autobestuurder.
Proces-verbaal werd opgemaakt.
