DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
JAN KLAASEN EN TRIJNTJE.
70ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 7 October 1929
Derde Blad
No. 21338
DE FRANSCHE VLIEGERS GERED.
BINNENLAND.
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
KUNSTJiN LETTEREN.
RADIO-PROGRAMMA.
FEUILLETON.
Archibald's Wapenstilstand.
Zaterdag hebben -wij nog kort gemeld, dat
(rechte) en Bellonte (links) gered waren,
meldt, dat de vermiste Fransche vliegmach
in Mandsjoerije geland zijn. Het vliegtuig
maakte, daar Chineesche vliegers dit eisch
een Russisch vliegtuig te doen te hebben en
des avonds te Charbin aangekomen, waar
sche regeering en den Fmnschen consul-
bestaande wereldrecord; voor een langen af
op hun naam gebracht. Zij
de vermiste Fransche vliegers Costes
Het officieuse telegraafagentscbap „Toho"
ine Vrijdagmiddag op 11 K.M. van Tsitsikar
vloog over het Russisch-Chineesche front en
ten. een landing. De Chineezen dachten met
en wilden het beschieten. De vliegers zijn
zij door vertegenwoordigers van de Chinee-
generaal werden ontvangen. Zij hebben het
standvlucht door dezen tocht gebroken, en
legden 8200 K.M af.
DE TOCHT VAN DE ZEPPELIN.
Ontmoeting met vliegmachines boven Leiden
De K.LM. heeft besloten belangstel
lenden in de gelegenheid te stellen het lucht
schip Graf Zeppelin, dat op 10 October een
bezoek aan ons land brengt, per vliegtuig
te begeleiden.
Zoowel te Amsterdam als te Rotterdam
zullen vliegtuigen opstijgen om het lucht
schip tegemoet te gaan Van Amsterdam
uit zal getracht worden de ontmoeting boven
Utrecht te doen plaats hebben en van Rot
terdam uit boven Leiden. De vluchten duren
circa één uur.
DE POSTVLUCHTEN NAAR
INDIë.
Het derde postvliegtuig is gisteren te
.Bagdad aangekomen. Alles is wel aan boord
HET EINDE VAN 'T ZAANSCHE
HOUTCONFLICT.
Zaterdag zijn de werkwillige arbeiders uit
Zaandam naar hun woonsteden terugge
keerd.
De Zeeuwen, die le Zaandam werkzaam
waren aan de houtwerken in het Westzij-
d er veld, zijn des morgens per spoor met de
eerste gelegenheid vertrokken. Des namid
dags volgden de bewoners der Zuiderzee
plaatsen, die eveneens aan de in het West-
zijderveld gevestigde houtzaken te werk wa
ren gesteld. Ook deze gingen per spoor heen.
Ten slotte zijn de werkwilligen, die op
het z.g.n. eiland verbiijf hielden en in
dienst van de firma's William Pont en
Schuddeboom waren, tegen twee uur per
dekschuit en onder bescherming van poli-
tiebooten vertrokken. Er deden zich bij het
vertrek geen incidenten voor.
Ongeveer veertig werkwilligen van elders,
die in vasten dienst waien genomen en'over
de verschillende houtfirma's verdeeld zijn,
bleven achter.
De stakers die heden direct herplaatst
konden worden ontvingen daartoe een
schriftelijke oproeping.
Van de rijksveldwachters, die tijdens de
staking te Zaandam gedetacheerd waren,
zijn reeds ruim derlig vertrokken.
CH RIST-D E M OCRATIS CHE
UNIE.
Zaterdag hield de Christ.-Democratische
Unie een buitengewone algemeene vergade
ring te Amsterdam.
De voorzitter van het hoofdbestuur, de
heer R. van der Brug, uit Gouda, hield een
openingsrede, waarin hij o.m. deed uitko
men. dat de stembus-uitslag geenszins ont
moedigend is geweest. Bijna 13,000 kiezers
spraken zich voor het streven der C. D. U.
uit. Een getal waarop valt voort te bouwen.
Op voorstel van het hoofdbestuur werd een
commissie benoemd die zich zal bezighou
den met het samenstellen, in gToote lijnen,
van een beginselprogramma. Een motie in-,
zake „Handhaving van ons protestantsch
volkskarakter", vond, in overeenstemming
met het prae-advies van het hoofdbestuur,
geen algemeene instemming; de motie werd
echter naar vorenbedoelde commissie ver
wezen.
Na afdoening der huishoudelijke aangele
genheden werd het woord verleend aan ds.
J. J. Buskes, van Texel, voor een rede, ge
titeld „De drie groote vragen".
Na een korte bespreking weid hierna de
bijeenkomst, met het zingen van psalm 6S
vers 10 en dankgebed gesloten.
'T
LANDARBEIDERSCONFLICT
IN HET NOORDEN.
Te Winschoten is weer een conferentie
gehouden tusschen de werkgevers- en werk
nemersorganisaties. betrokken bij de land-
arbeidersstaking en den heer Buiskool. Do
laatste stelde de vraag, of overeenstemming
mogelijk zou zijn door afsluiting van een
tweejarig arbeidscontract, met voorwaarde
van een loonsverhooging van tien'procent
voor het volgende jaar. Voorts vroeg hij, of
eenige loonsverhooging voor dit jaar rede
lijk werd geacht De werkgeversbesturen
deelden mede. dat zij bereid waren aan hun
leden voor te leggen met een gunstig advies
het bekende voorstel-Buiskool van half
Augustus, neerkomend op tien procent ver
hooging voor het volgende jaar, zonder Tan-
cune maatregelen en met het onmiddellijke
vertrek der werkwilligen.
De weTknemersbesturen zullen daarover
beraadslagen.
VAN
No. 9. En toen hij daar lag op den grond, men hem
stevig bond. Piero trok stevig aan het touw, Jan Klaasen
keek toe en ook zijn vrouw. De agent kon zich niet meer
verweren. „Zoo", zeide de aap, „niemand kan hij nu
nog deren."
No. 10. Toen de agent in een hoekje was gelegd,
werd den aap veel dank gezegd. „Jokko", zeide Jan Klaasen
„je gedroeg je als een man", terwijl een traan hem in de
oogen kwam. „Een vriend heb jij je getoond, ik wed, dat
wordt nog wel beloond. Wie goed doet, ook goed ontmoet."
VERSPREIDE BERICHTEN.
De minister van Staat, commissaris
der Koningin in de provincie Zuid-Holland,
geeft audiëntie op Woensdag 9 Oct. a.s.
Zaterdag is de stuwbrug te Grave offi
cieel door den minister van Waterstaat ge
opend.
6
UIT NED. OOST-INDIE.
GEEN GRATIE.
BATAVIA, 5 Oct. (V.D.j De Gouver
neur-Generaal heeft het verzoek om gratie
van den inlandschen koelie Salim, die op
8 Juli de woning van den assistent van de
onderneming Parnabolon van de Handels
vereniging Amsterdam, den heer Land
zaat, binnendrong, en diens 27-jarige echt-
genoote met een pisoblatti vermoordde, en
voor dit feit op 22 Juli j.l. door den Land
raad te Siantar werd ter dood veroordeeld,
afgewezen.
RECLAME.
4102
NED. HERV. KERK.
Beroepen (toez.) te Heenvliet J. H. Mol
van Charante, cand te Rotterdam Te
Eemnes-Buiten: W. L. Mulder, te Voort
huizen Te Enkhuizen: J. Ph. Chr Pol
dervaart, voorganger van de Ned. Prot. en
der Vereen, van Vrijz. Herv. te Utrecht
Bedankt voor Witeum: H. Bont, cand te
Huizen (N.-H.) Voor Hansweert (toez):
J. K. Lovers, cand le Wieringen Voor
Gie9sendam Nederhardixveld: ds. B. G. C.
Steenbeek te Wierden.
CEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Tuindorp-Oostzaan Dr. H
W. v. .d. Vaart Smit, te Zuid-Beijerland.
GEDENKSTEEN VOOR TOHAN
SCHOONDERBEEK ONTHULD.
Zaterdagmiddag heeft in de Groote Kerk
te Naarden in tegenwoordigheid van meer
dan tweehonderd menschen de onthulling
plaats gevonden van een gedenksteen voor
Johan Schoonderbeek De steen is ontwor
pen door Ir. G. W. v. Heukelom en uitge
voerd door Nico v. d. Schaft, beiden uit
Utrecht.
0
WEEKBLADEN.
De Engelsche schilder George Morland
wordt in de HAAG5CHE POST vergeleken
met Jan Steen- hoe grooter geest, hoe
grooter beest. Voorts beschouwingen over
Dr. Stresemann en de te stichten Wereld
bank
HET LEVEN gaat de herinneringen van
Klunder en Teunissen publiceeren. Kiekjes
van een dominees-dochier, die bad-schoon-
heidskoningin werd, welke krijgen we nog
meer?! een wijze kater, die de huisdeur
openmaakt verlevendigen een nummer, dat
met artikelen over den ,,Graf Zeppelin" en
onschuldige bannelingen op het Duivels
eiland veel interessants biedt.
Over de sociale vrede schrijft Mr. A. C.
Josephus Jitta in DE GROENE AMSTER
DAMMER. Jordaan publiceert Parijsche no
tities, B.) Douwers beschouwt de ernstige
Montesoricritiek van den tegenwoordigen
tijd.
VOOR DINSDAG 8 OCTOBER.
Hilversum, 298 M. Na 6 uur 1071 M.
10.0010.15: Morgenwijding 12.151.45
Concert door het Tuschinsky-orkest 1.45
3.00: Gramofoonmuziek 3.004.00:
Kniples 4.005.00: Microfoondebutanten.
Th. Diepenhrock, pianiste 5.306.30:
Concert door de Tziganekapel Bela Ruha
6.457.45: Engelsche les 8.009.00:
Concert door de Kon. Harmoniekapel „De
Bazuin" en het mannenkoor „De vereenigde
Zangers", in Gorindhem 9.009.30: Con
cert door het AVRO-Octei Boris Lensky,
viool 9.3010.05: Solistenconcert. R.
Valdez, sopraan, K. Walton, piano 10.05:
Persber. Daarna gramofoonmuziek tot 12 00.
Huizen, 1875 M. Uitsl. KRO-Uilz. 1L30
12.00: Godsdienstig halfuurtje 12.15
I.16: Concert door het KRO-Trio 1.15
2.00: Gramofoonmuziek 2.003.00:
Vrouwenuurtje 3.003.30Knipcursus -
5.006.00Gramofoonmuziek 6.006.45
Gramofoonmuziek 6.457.00: Praatje in
't Esperanto - 7.007.30: Lezing over:
„Geschiedenis der Strafwetgeving" 7.30
8.00: Lezing over: „De cultureele betee-
kenis van onze R.-K. Arbeidersbeweging"
8.0010:00: Orkestconcert. In de pauze:
Persber. 10.0011.30: Gramofoonmuziek.
Daventry, 1554,4 M. 10.35: Morgen
wijding 10.50: Nieuwsber. 11.05: Le
zing 11.2011.50: Proefuitz. Televisie
II.50: Gramofoonmuziek 12.20: Orgel
concert. V. Osborn, zang 1.20: Orkestcon
cert 2.20: Beelduitz. 2.45: Berichten
2.50: Uitzending voor scholen 3.55: Fran
sche les 4.20: Orgelconcert 4.35: Le
zing 4.50: Orkestconcert 5.35: Kinder
uurtje 6.20: Voorlezing van gedichten
6.35: Nieuwsber. 7.05: Trioconcert
7.20: Lezing 7.45: Lezing 8.05: Con
cert. J. Elwes, sopraan, A. Burch, bariton-
Instrumentaal Kwintet 8.208.50: Le
zing 9.20: Nieuwsber. 9.35: Lezing
9 55: Nieuwsber. 10.00: Vaudeville
11 0512.20: Dansmuziek.
Parijs .Radio Paris", 1725 M. 12.50:
Gramofoonmuziek 4.05: Concert. Orkest
en soli 6.55: Gramofoonmuziek 8.55:
Concert.
Langenberg, 473 M. 9.3510.30: Gra
mofoonmuziek 11.30: Gramofoonmuziek
12.251.50: Concert. Orkest en mando
line 4.555.50: Concert. Piano en viool
7.50: Tweede bedrijf van „Siegfried" van
Rich. Wagner. t
Brussel, 508,5 M. 5.20: Dansmuziek
6.50: Gramofoonmuziek 8.35: Concert.
Kaluudborg, 1153 M. 11.20—120: Or
kestconcert 2.204.20: Orkestconcert m.
m. v. zangeres 6.207.40: Vocaal concert
Anna Hagen en Edith Schmidt 7.407.55
Tooneeluitz. „Familien Hansen 7.558.40
Kamermuziek door Strijkkwartet 9.25—
10.25: Orkestconeert
Zeesen, 1635 M. 5.1011.45: Lezingen
11.50—12.15: Gramofoonmuziek 12.15
12.50: Lezingen 1.201.50: Gramo
foonmuziek 1.503.50: Lezingen 3.5Ö
4.50: Concert uit Leipzig 4.50—7.20:
Lezingen 7.20: Bezoek aan Parijs. Uit
zending uit Parijs 8.50: Piano-recital.
„Archibald!"
„Lieveling
„Zet toch niet je voeten tegen de ijzeren
plaat van 't haardje 1"
„Neen, lieveling."
Archibald zette zijn voeten van de ijzeren
plaat af en liet met een zucht zijn courant
op den grond vallen. Hij tastte met vaag
gebaar naar het ding en hoorde inmiddels
hoe de bedillerige stem verder dreunde:
„De courant ligt op den grond, Archi
bald."
Met een vernieuwde zucht bukte Archi
bald zich, pakte de courant, vouwde ze keu-
rig-precies terecht en legde haar toen op het
lee.--taf eitje weg. Toen greep hij naar zijn
tabaksdoos in zijn zak, die hij op de tafel
neerlegde,
„Wat ga je doen, Archibald?"
..Ik ga een pijp opsteken, lieveling," ant
woordde Archibald.
„Een pijp.
„Ja, lieveling."
„Maar dan toch hier niet?"
„Neen, lieveling, in de andere kamer."
„Maar de rook gaat zoo erg in de gor
dijnen zitten Ik had wel zoo graag, dat je
in het dessert-kamertje ging rooken!"
Archibald stond op en ging de gang in.
Men kon hem afwisselend hooren zuchten
en paffen aan zijn pijp. terwijl hij meteen
ook een jas aantrok.
„Waar ga je heen. Archibald?"
„Ik ga even wat rondboemelen, lieveling;
t zal niet langer dan een kwartiertje
duren."
„Maar ik ga zelf met een kwartiertje naar
juffrouw Higgins. Er moet dan toch wel
iemand in huis zijn."
„Ja, lieveling."
Archibald trok zijn jas weer uit, kwam
in de kamer terug, trad op het venster toe
en keek peinzend naar buiten.
De twintig jaren van zijn huwelijksleven
gingen aan zijn herinnering voorbij.
Eiken avond van deze twintig jaren, dus
drie-honderd-vijf-en-zestig malen in het
jaar, had hij zijn voeten van de ijzeren
plaats van den haard afgenomen, de cou
rant opgevouwen en was in het dessert-
kamertje gaan rooken en ook weerklonk
in zijn ooren het hoonend lachen zijner
vrienden, als hij met zijn vrouw was komen
voorbij wandelen.
Met alle aandacht tuurde Archibald de
straat af. Kwam de postbode niet om den
hoek ?Neen, toch niet
Archibald, wat trekt het hierl Doe je
asjeblieft het venster toe?"
„Ja, lieveling!" en hij sloot het venster.
Hij herinnerde zich den tijd. dat hij in
den loop der voorbijgegane jaren de ge
dachte aan verzet met een stillen glimlach
ging liefkoozen. Hij had eens zijn vrouw
uit de courant voorgelezen van een echtge
noot, die weggeloopen was. zonder ook maar
eenig spoor achter te laten.
„Die man was stellig wel zoo pienter als
jij. want ik vrees, Archibaldje, dat jij in
zoo'n geval zeker hier of daar een spoor zou
achterlaten en ik zou je stellig terugvinden.
Maar kreeg je toch wat van me te
hooren.Probeer het eens. als je durft!"
„Neen, lieveling", had hij geantwoord.
Zij was inmiddels uit het huis gegaan en
Archibald bleef nog wat bij het raam staan.
'Hij tuurde haar na, zag haar de straat in
buigen, terwijl de postbode uit tegenoverge
stelde richting op het huis afkwam. Hij
rende naar de huisdeur en wachtte, totdat
de post had aangebeld. Hij opende de deur
en nam een brief in ontvangst, ging toen
naar den stoel bij den haard en scheurde
het couvert los.
Het schrijven kwam. naar verwacht was,
van een scheepsagentuur.
Het bleek, dat alles zich regelde naar wat
hij had aangevraagd. Het was mogelijk om
direct passage te nemen, zonder bijzondere
bezwaren, dan dat hij voor een pas moest
zorgen. Welnu, die was in orde.
Den volgenden morgen om vijf uur ver
trok er een boot uit Southampton, die nog
plaatsen beschikbaar had. Er was nog een
tweede scheepsgelegenheid, waarmee hij
een week later in New-York zou kunnen
aankomen.
Archibald legde den brief voor zich neer
op de tafel. Over een half uur ongeveer
vertrok er een trein van het station, dicht
in de buurt. Met dezen trein kon hij tijdig
in Southampton zijn en dus nog het eerst-
uitvarende schip bereiken. Met den volgen
den trein zou hij nog juist de tweede boot
kunnen pakken. In beide gevallen moest hij
dertig minuten vóór de afvaart aan boord
zijn. Hm
Hij keek naar de klok tegenover hem. Hij
diende toch wel eenig levensteeken voor
haar achter te laten. Hij nam het potlood
uit zijn zak, bekeek het aandachtig en trok
toen een stuk papier, dat op de tafel lag,
naar zich toe. Kort en bondig schreef hij
het volgende neer:
„Lieveling, ik ben tot het besluit geko
men, dat een man een zekere mate van
vrijheid noodig heeft. Je zult mij niet kun
nen vinden. Vaarwell"
Hij las nog eens weer het briefje over
en plaatste het tegen de klok. Toen verliet
hij het huis.
Zijn vrouw nam afscheid van juffrouw
Higgins, trok de handschoenen aan en on
dernam den terugtocht met den haar eigen
energieken stap, waarbij telkens de hakken
grondig de straatsteenen beroerden.
Indien Archibald indertijd, als zooveel
jonge mannen, minder op het knappe ge
zichtje van zijn verloofde, maar meer op
haar veelzeggende démarche had gelet, zou
hij den gang naar het altaar stellig langer
overdacht hebben.
Zij opende de huisdeur en trad binnen.
„Archibald I"
Geen antwoord.
Zij keek in het rond en ontdekte het pa
piertje tegen de klok. Toen zij dit gelezen
had, bleef zij, voor de eerste maal in de
twintig jaren van haar huwelijksleven, met
open mond staan.
Weldra hervond ze haar spraak.
„Die arme dwaasI Dus er van door
gegaan!"
Zij bepeinsde, waarheen hij gevlucht zou
kunnen zijn. Zij zou hem étellig vinden, zij
moest hem vinden.
Zij herinnerde zich plotseling het gesprek,
dat zij jaren geleden eens gehad hadden.
„Jij zou stellig het een of andere spoor
achterlaten", had zij toen gezegd.
En hij had stellig ook een of ander spoor
achtergelaten. Maar wat voor soort en
waar?
Zij keek opnieuw het vertrek rond. Zon
der iets te ontdekken, dat voor haar een
aanknoopingspunt kon heeten, waarna zij
op een stoel bij de tafel neerzeeg, tegenover
het haardje. Zij trachtte de heele geschie
denis punt voor punt na te gaan. Wédrwas
hij naar toe? Ver weg of dicht bij, naar de
naastbijgelegen stad?
Zij wilde zijn briefje nog eens weer op
nieuw spellen. Toen zijn het ter hand wilde
nemen, viel het met den verkeerden kant
op den grond. Zij bukte, raapte het op en in
haar oog flikkerde iets van triomfvreugde,
toen zij zag wat er op den achterkant stond.
Op de vóórzijde of liever op de achterzijde
had Archibald zijn brief geschreven, terwijl
op de werkelijke vóórzijde mededeelingen
van een scheepsagentuur, uren van vertrek,
etc. stonden vermeld.
Zij glimlachte:
„Die arme kerel!"
Daarop keek ze naar de klok.
„Het tweede schip zou ik nog kunne®
halen. Dan kom ik acht dagen later da®
Archibald in New-York aan en heb volop
den tijd om in deze week grondig uit te
denken wat ik hem zal willen zeggen"
Zij liep ijlings naar haar kamer, pakte
het noodigste in een handkoffertje en ver
liet het huis door de deur, die direct toe
gang gaf tot de straat; zorgvuldig draaide
zij. nadat de deur was gesloten, het slot om.
Nauwelijks waren er eenige minuten
verloopen, toen Archibald de achterdeur der
woning opende en het Jiuis binnentrad.
Glimlachend liep hij op den haard toe,
strekte zijn voelen uit op de ijzeren plaat,
nam een courant, liet ze vallen en naar zijn
tabaksdoos en pijp grijpend, zuchtte hij
ziels-gelukkig.
„Eindelijk rust. eindelijk vrijheid....
Archibaldje is nog niet zoo gek....l"
