70ste Jaar?ancr
DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1929
No. 21324
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
VISSCHERIJ BERICHTEN.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine \dvertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT?
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week 0 18
Builen Leiden, waar agenter gevesligd zijn, per week „0.18
•~rS
Franco per post 2.35 portokosten.
Oit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
KEURINGSDIENST van WAREN
VOOR HET DISTRICT LEIDEN.
Jaarverslag over J928.
Bij de N.V. Boek- en Steendrukkerij
Eduard IJdo is in druk verschenen het ver
slag van de werkzaamheden van den Keu
ringsdienst van Waren, voor het district
Leiden over het jaaT 1928. Hieraan is het
volgende ontleend:
Het keuringsgebied bleef ook dit jaar on
gewijzigd. Het strekt zich uit over 36 ge
meenten, die tezamen op 31 December 1927
telden 222008 inwoners, waarvan Leiden,
met 69851 inwoners, als centrumgemeente
is aangewezen.
In de eajnenstelling van het bestuur
kwam geen verandering.
Het aantal op het laboratorium onder
zochte monsters bedroeg 12066, wat dus niet
onbelangrijk hoóger is dan in het vooraf
gaande jaar.
Het aantal winkels, pakhuizen, werk
plaatsen enz. dat werd geinspecteerd be
droeg 4010, dus iets meer dan in het voor
afgaande verslagjaar.
"Van deze monsters hielden 12049 mon
sters direct of indirect verband met de
handhaving van de Warenwet, terwijl voor
17 monsters de kosten aan het onderzoek
verbonden door de belanghebbenden wer
den vergoed.
Het toezicht op de behoorlijke naleving
van de bepalingen van het melkbesluit
blijft een groot deel van ,den beschikbaren
tijd van den keuringsdienst opeisclien. De
inrichting van de lokalen, waarin melkhan
del wordt uitgeoefend, ondergaat verbete
ring.
De informatiën ten huize van gezinnen,
waar zich gevallen van typhus voordeden,
werden regelmatig voortgezet.
In enkele gevallen leidden zij tot de on!-
dekking van ontoelaatbare toestanden in
melkbedrijven, die dan zoo goed mogelijk
werden verholpen.
Het aantal monsters melk dat in het ver
slagjaar werd onderzocht bedroeg 8025.
Het gemiddeld vetgehalte der melk van
melkverkooperé bedroeg in het verslagjaar
3.21 pet. (vorig jaar 3.18 pet). Het gemiddeld
gehalte aan vetvrije droge stof evenals het
vorige jaar 8.53 pet. Een geringe stijging
vertoonde het percentage monsters, waarin
toegevoegd water kon worden aangetoond
(0.51 pet. tegen 0.26 pet, in 1927). Nage
noeg onveranderd bleef het percentage mon
sters met minder dan 24 pet. vet in de droge
stof 3.21 pet. tegen 3.17 in 1927.
Wegens overtreding van de verschillende
bepalingen van het Melkbesluit werden 35
processen verbaal opgemaakt, terwijl bui
tendien 122 waarschuwingen werden ge
geven.
Er werden 212 monsters karnemelk on
derzocht. Het gemiddeld gehalte aan vet
vrije droge slof bedroeg 7.61 pet. tegen
7.53 pet. in 1929 en 7.45 pet. in 1926.
Wat de samenstelling betreft bleken niet
alle kazen, die ais volvet waren gemerkt
een vetgehalte te hebben van 48 pet. of
hooger. Wel is waar waren er daaronder
verschillende monsters, waarvan het vetge
halte dicht bij de -18 pet. lag. doch anderen
hadden een vetgehalte dat meerdere pro
centen lager was, zoodal bij dit verschijn
sel moeilijk anders dan aan opzet'olijke
misleiding öf door den producent M door
den handelaar kan worden gedacht Hef-
zelfde moest worden gedacht van een mon
ster ..roomkaas" dat sleehls juist aan de
eischen van 40+ kaas kon voldoen. De
kazen gemerkt als 404-, 30+. 20+ en ma
ger voldeden vrijwel alle aan de daarvoor
gestelde eischen betreffende het vetgehalte.
Onderzocht werden:
136 monsters spijsolie en wel 82 raap
olie. 45 boterolie en 9 andere oliën bene
vens 88 monsters spijsvetten, meest rund-
vet en reuzel.
Wat de spijsoliën betreft bleken 14 der
onderzochte monsters ondeugdelijk van sa
menstelling wegens de aanwezigheid van
andere oliesoorten dan door den naam werd
aangeduid.
Als gevolg hiervan werden 3 partijen olie
in beslag genomen, terwijl buitendien 4
waarschuwingen werden verzonden
Ondeugdelijkheid van samenstelling bij
de vaste spijsvetten werd veel minder vaak
geconstateerd.
De hoedanigheid der onderzochte mon
sters margarine liet weinig te wenschen
over.
Het scheikundig onderzoek van worst en
vleeschwaren bepaalt zich in hoofdzaak tot
het onderzoek op kleurstof, op meel, op con
serveermiddelen en op~ mogelijk aanwezige
andere vreemde bestanddeelen.
Het gebruik van kleurstof in worst is.
hoewel verminderd, nog geenszins uitge
roeid: nog altijd zijn er slagers en fabri
kanten die het noodig vinden om door bij
kleuren hun worst een mooier aanzien te
geven dan deze van natura bezit. In 16 der
onderzochte monsters kon kleurstof worden
aangetoond. Volkomen hetzelfde geldt voor
het overmatig gebruik van zetmeel. Ook in
dit opzicht wordt de toestand gaandeweg
beter, alhoewel van verdwijnen van dit
misbruik nog geen sprake is.
Vervalsching van tarwemeel schijnt vrij
wel tot de geschiedenis te behooren. Al
thans van de 227 onderzochte monsters was
er slechts één. dat op grond van de samen
stelling al9 ondeugdelijk moest worden be
schouwd.
De controle op het gewicht van het brood
werd weder krachtig doorgevoerd. Het aan
tal wegingen dat in winkals, bakkerijen o:
wel op den openbaren weg werd verricht
bedroeg 42214.
Men kan veilig zeggen dat opzettelijke
knoeierijen met het broodgewicht thans
zeldzaam zijn gewerden cn dat de desbe
treffende bepalingen van het broodbesluit
op bevredigende wijze worden in acht geno
men.
Vermindering van het toezicht zou echter
volgens den directeur vermeerdering der
fraude tengevolge hebben.
Onderzocht weiden 157 monsters cacao
cn 58 monsters chocolade.
Over het algemeen voldeden de cacao-
monsters aan dc in het cacao en chocolade-
besluit aan deze waar gestelde eischen.
Vervalschingen van suiker werden niet
waargenomen.
Wat het artikel stroop betreft, dient te
worden opgemerkt, dat do onderscheiding
tusschen huishoudstroop en keukenstroop
(de meest gangbare soorten) hoewel nog
niet voldoende streng, toch steeds beter
blijkt te worden gehandhaafd.
Het onderzoek van snoepgoed geeft tot
geen bijzondere opmerkingen aanleiding.
De uitkomsten van het onderzoek der
monsters koffie, gaven geen aanleiding tot
op- of aanmerkingen: ook de monsters thee
voldeden alle aan dc gestelde eischen. even
als peekoffie, cichorei en koffiestroop. Was
vroeger vervalschins der gemalen specijrijen
schering en inslag, thans wordt nog slecnls
bij hoogc uitzondering een vervalsching
dezer waren aangetroffen, en de meeste
aanmerkingen, die in het afgeloopen jaar
werden gemaakt hadden dan ook betrek
king op ondeugdelijkheid van toestand
De eenige gevallen van ondeugdelijkheid
van samenstelling, die werden aangetroffen,
betroffen alle gemalen peper
Eenige monsters portwijn bleken te zijn
vermengd met vruchten- (bessen) wijn en
aanmerkelijke hoeveelheden kleurstof te be
vatten. Maatregelen werden genomen dat
dze waar onder de aanduiding „vruchten
wijn" in den handel werd gebracht.
In een ander monster port werd ben-
zoëzuur als conserveermiddel aangetroffen.
Op de samenstelling van de monsters
vruchtenwijn, die werden onderzocht, be
hoefde geen aanmerking te worden ge
maakt, terwijl ook bij het artikel bier geen
monsters werden aangetroffen, die niet aan
de in het bierbesluit gestelde eischen vol
deden.
Bij de advocaat-monster3 bleek het ge
halte aan eigeel voldoende Het alcohol
gehalte bedroeg in den regel ongeveer 10
volumen-procc-nten.
De eisch. dat azijn ten minste 4 pet.
azijnzuur moet bevatten, wordt door de fa
brikanten vrij goed in het oog gehouden.
Wel is waar werden 13 monsters aangetrof
fen waar dit gehalte lager was dan deze
minimumgrens, doch als regel waren de af
wijkingen slechts gering en alleen in 4 ge
vallen grooter dan 0.5 pet.
Minder gunstig het oordeel uitovör
de monsters rozijnazijn en wijnazijn die in
den handel werden aangetroffen.
De samenstelling van het in den handel
voorkomende vruchtensap liet weinig te
wenschen over
De limonadeslroopen voldeden in verre
weg de meeste gevallen aan de eischen. die
in het Jnm-lirr.onade besluit aan deze voor-
waarJen gesteld worden.
Dc onderzochte monsters jam voldeden
aan de gestelde eischen op één uitzondering
na. in welk geval kleurstof was toegevoegd.
Wat betreft de huishoudjam voldeden zoo-
we! de soorten, die los worden verkocht als
die, welke in glasverpakking in den handel
voorkomen, aan de gestelde eischen, behou
dens enkele gevallen, waarin het rietsuiker
gehalte iets lager was dan het vereischte
minimum van 30 pet. De afwijkingen waren
echter te gering dan dat andere maatrege
len dan een waarschuwing aan den fabri
kant noodig werden geoordeeld.
De onderzochte monsters chloorkalk cn
bleekpoeder voldeden alle aan de gestelde
eischen evenals de monsters soda die door
de keurmeesters werden aangebracht.
Wat de harde zeep betreft, werd een soort
aangetroffen (buitenlandsche), waarin de
aanduiding 72 pet. was gestempeld, terwijl
het vetzuurgehalte aanmerkelijk lager bleek
tc zijn. Bij nader onderzoek bleek dat onder
dit 'cijfer van 72 pet. niet het vetzuurgeha1-
te, doch het zeepgehalle moest worden ver
staan. In den vervolge zal echter op deze
zeepsooït het getal worden gestempeld, dat
het gehalte aan vetzuren aangeeft, zooals
hier te lande meer gebruikelijk is.
Verder bevatte een monster harde zeep
aanmerkelijke hoeveelheden silicaat.
De monsters zachte zeep voldeden alle
aan tie gestelde eischen.
Op verzoek van particulieren werden 140
monsters onderzocht.
Als gevolg van de bevindingen van den
dienst werden 2006 partijen voedingsmidde
len aan de consumptie onttrokken. Het aan
tal waarschuwingen dat werd gegeven be
droeg 2349 ongerekend dc zeer talrijke aan
merkingen, die door de keurmeesters tijdens
hun mspectie's werden gemaakt.
Verder werden opgemaakt 43 processen
verbaal.
Tal van tabellarische gegevens zijn ech
ter in het verslag opgenomen.
cTEDELIJK GYMNASIUM.
Ernstig ongeluk bij een concours-
hippique te ZelHem.
Jaarverslag over 1928.
Aan het ter drukkerij van de firma IJdo
verschenen jaarverslag over 1928 van het
Stedelijk Gymnasium uitgebracht door cu
ratoren dezer inrichting ontleenen wij, dat
het aantal leerlingen op 1 Januari 1928 be
droeg 135 mannelijke en 64 vrouwelijke te
zamen 199. Bij het einde van den cursus
1927/1928 waren deze getallen respectieve
lijk 132. 63 en 195.
Voor het eindexamen slaagden 16 man-
nellijke en 12 vrouwelijke, totaal 28 leer
lingen. Afgewezen geen.
Het aantal leerlingen bij den aanvang
van den cursus 1928/1929 bedroeg 148 man
nelijke en 59 vrouwelijke, totaal 207. waar
van 5 leerlingen in den loop van 1928 db
school weer verlieten.
HET 3-OCTOBERFEEST
EN DE ALASTRIM
In de laatste dagen doet het hardnekkige
gerucht de ronde, dat in verband met de
heerschende alastrim-epidemie het bestuur
der 3 October-vereeniging zou overwegen
om een gedeelte der of zelfs alle festivi
teiten af te lasten.
Wij hebben voor de zekerheid eens bii
den secretaris geïnformeerd, die ons mede
deelde, dat het bestuur zoodanige voorne
mens geen oogenblik heeft gekoesterd cn
dat uitbreiding der ziekte op grooten
schaal voorbehouden doorgang van het
geheele feestprogramma verzekerd is.
HERHALINGSOEFENINGEN
BIJ HET 4de REGIMENT
INFANTERIE.
Ook gisteren was het voor de in de
Morschpoortkazerne gelegerde militairen
weder een avond van waar kunstgenot. Het
muziekgezelschap- ..Euterpe", onder de voor
treffelijke leiding van zijn directeur, den
heer Noordanus Jr., had zich beschikbaar
gesteld om in de ontspanningszaal der
kazerne een uitvoering te geven en, het
moet gezegd worden, zoowel Euterpe" zelf
als de canlinecommissie kunnen met vol
doening op dit uitstekend geslaagde concert
terugzien.
Wel was de bezetting van de zaal in
der aanvang slechts matig een gevolg
wellicht van het prachtige zomerweer en
de voor muziekuitvoeringen minder geschik
te zaal doch allengs vulde de zaal zich
geheel, zoodat tenslotte geen plaats on
bezet bleef.
Het applaus, dat op de. oyer het alge
meen met aandacht gevolgde nummers
volgde, was bij enkele meer bekende num
mers en vooral bij dé slot-marsch. zeer
langdurig. Voor de spelenden was dit wel
het overtuigend bewijs hoezeer hetgeen ge
geven werd op hoogen prijs werd gesteld.
Namens de cantinecommissie was het
ook nu weer de le luitenant P. H. Steen-
hauer, die, onder luide instemming van do
toehoorders, zijn wel geineenden dank uit
sprak voor wat Euterpe", evenals vorige
jaren, ook nu weer had gedaan en de
volgende week nogmaals hoopt te doen
om de georganiseerde ontspanningsavonden
tot een succes te doen worden. De mede
werkende dames hadden hierbij ieder een
bouquet dahlia's in ontvangst te nemen.
De vanwege het Christelijk Militair Ver
bond op heden te geven feestavond in de
Gehoorzaal, belooft, blijkens het uitgegeven
programma schitterend te worden
Dank zij de onvermoeide pogingen van
de canlinecommissie. in dit opzicht hoofd
zakelijk het werk van den sergeant majoor
H van Duuren. is het ook bij deze her
halingsoefeningen weder gelukt om uit de
ond°r de wapenen zijnde- dienstplichtigen
een muziekkorps van pl.m 25 leden samen
te stellen. Hedenmorgen rukte de muziek
voor 't eerst met den troep uit naar het
oefeningsterrein.
Ritmeester Colenbrander
zwaar gewond.
Ritmeester A. P. Colenbrander.
Gistermiddag is bij het concours-hippique
te Zelhem (nabij Doetinchem) een ernstig
ongeluk gebeurd waarbij ritmeester Colen
brander, de bekende ruiter, woonachtig te
Ginneken, zwaar is gewond. Naar men ons
meldt nam Colenbrander met „Mascotte"
deel aan het behendigheids-springconcours
voor officieren en heerrijders. Hij had het
parcours ongeveer voor de tweede maal af
gelegd, toen hij bij den z.g. Ierschen wal
den sprong verkeerd nam en in te schuinen
stand op den wal terecht kwam. Bij dien
sprong brak het singelband. Hierdoor gleed
ritmeester Colenbrander van de hindernis,
waarbij „Mascotle" boven op hem terecht
kwam, cn hem jiog een trap op de borst gaf,
Dr. Van den Poest Clement uit Zelhem
verleende de eerste hulp en constateerde
beschadiging van het ruggemerg in de len
denstreek. waardoor het onderlichaam en
beenen verlamd zijn. Het slachtoffer is
onder geleide van luitenant Cnopius ter
stond naar het Diaconessenhuis te Arnhem
overgebracht.
Ondervraagd naar de oorzaak van het
ongeval verklaarde de heer Colenbrander
het toe' te schrijven aan de te smalle hin
dernissen.
Vooraf had hij zich reeds uitgelaten, dat
hij tegen deze hindernis bestaande uit
twee slooten van 2 M. breedte met een wal
er tusschen opzag, daar het paard daar
aan niet gewend was.
INSTITUUT VOOR
ARBEIDERS-ONTWIKKELING.
Omtrent de plannen van het bestuur der
Leidsche afdeeling kunnen wij het volgende
mededeelen. Het programma zal minder z.g.
luistercursussen bevatten dan bet vorige
jaar. Wel ligt het in de bedoeling over het
koloniale vraagstuk eenige inleidingen te
laten houden door alleszins bevoegden. Ver
der denkt het bestuur een aantal excursies
te houden naar de Hortus, de Lakenhal en
meerdere musea. Verder zijn er plannen
leesportefeuilles in omloop te brengen.
Op Maandag 23 September a.s. krijgen de
leden gelegenheid hun meening te zeggen
over de plannen van het bestuur en kun
nen eventueele wenschen naar voren bren
gen. Ze zullen dan ook een nieuwen voor
zitter moeten kiezen, daar de heer Jac.
Tjalsma om gezondheidsredenen zich ge
noodzaakt heeft gezien tusschentijds te be
danken.
De afdeeling Leiden van de Ned Arbei-
ders-Reisvereeniging wordt in het Instituut
opgenomen. Enkele leden dier afdeeling zul
len Maandag na afhandeling der agenda
voor een aardige afwisseling zorgen.
BINNENLAND.
Oe begrooting der F.T.T. ingediend; plan
nen voor een snellere postbestelling in Zuid
en Noord-Holland (Binnenland, 3e Blad).
Actie van vrachtvervoerders tegen de
A.T.O. (Binnenland, 3e Blad).
De onderhandelingen in het bioscoop-con
flict zijn afgebroken (Binnenland, 3e Blad).
De heer van Schaick (R.K.) nnmmer één
op do voordracht tot benoeming van een
voorzitter der Tweede Kamer i Uit het Parle
ment, 2e Blad).
Wat de Pers zegt over de Mililoenen-nota
(3e Blad).
Vergadering van het Ned. Rundveestam
boek (Land- en Tuinbouw, 3e Blad).
Bij het conconrs-hippiqne te Zelhem is
ritmeester Colenbrander zwaar gewond (lo
Blad).
Vergadering van Diaconieën der Ned.
Herv. Kerk te Katwijk aan Zee (3e Blad).
BUITENLAND.
Voortzetting van het werk te Genève (Bui.'
tenland en Tel. le Blad).
De ontwapening ter zee (Buitenl. en Tel.
le Blad).
Hoover sprak voor de radio (Tel., le BI
L. S. C.
Een record aantal groenen.
Er- hebben zich gisteren in eerste instaniie
niet minder dan 125 aspirant-leden van het
Leidsch Studentencorps laten inschrijven, dit
ia meer dan sedert 21 jaar is voorgekomen.
De nieuw-aangekomenen zijn als volgt
over de verschillende faculteiten verdeeld:
rechtsgeleerdheid 73; medicijnen 33; rech
ten en letteren 10; letteren 5; wis- en na
tuurkunde 2; godgeleerdheid 2.
Het vorige jaar lieten zich op den eer
sten dag 105 groenen inschrijven, welk
aantal later groeide tot 110.
Men verzoekt ons nog als aanvulling
op het gisteren vermelde betreffende den
Eén-Kwartiertjesbond mede te deelen, dat
bijdragen ook kunnen worden gezonden aan
de presidente, mevr. N. van Sillevoldt,
Morschsingel 8 en de secretaresse, mevr. M.
den Ouden, Turfmarkt 4.
De Unie-collectie van de School met
den Bijbel in de Hooglandsche Kerk heeft
opgebracht f. 140.46.
Op 18 Sept. '29 stonden 240 werkzoe
kenden bij de Arbeidsbeurs ingeschreven
tegen 423 op 18 Sept. '28.
IJMUIDEN, 19 Sept. 1929.
VISCHPRIJZEN.
Tarbot per K G f. 1.551.15; Griet per
kist van 50 K.G. f. 5730; Tongen per K.G.
f. 3.952.40; Middelschol per kist van 50
K.G. f.3651; Zelschol per kist van 50
K.G f 45—34; Kleine Schol per kist van
50 K G. 1.406 50; Schar per kist van 50
K.G. f. 203 40; Tongschar per kist van
50 K.G f. 5655; Roggen per 20 stuks 1 26
18; Vleden per stuk f. 3.502.60; Pieter
man en Poontjes per kist van 50 K.G. f. 15
5; Groote Schelvisch per kist van 50 K.G.
f.5043; Middel Schelvisch per kist van
50 K.G. 1.4538; Kleinmiddel Schelvisch
per kist van 50 K G. f. 2519; Kleine Schel
visch per kist van 50 K G I 16.506.90;
Kabeljauw per kist van 125 K.G. f. 3855;
Gullen per kist van 50 K.G. f. 232.40;
Lengen per stuk f. 1.571.05; Heilbot per
K.G. f. 1.95-1 85; Wijtine per kist van 50
K.G. f. 63; Koolvisch per stuk f. 1.70
0.84; Makreel per kist van 50 K.G. f 148.
Aangekomen 20 Stoomtrawlers: IJM. 405
met f. 3072; IJM. 53 met 1588; IJM. 374
met f.3592: IJM 127 met f 2600: IJM 190
met f.4060 IJM. 2 met f.4900; IJM 112
met f 2600. IJM 84 met f 2420; IJM. 154
met f 1720. IJM. 80 met f.2211, IJM 107
met f. 1844 IJM 71 met f. 1600: IJM 135
met f. 2500; IJM 90 met f 2400. IJM. 82
met f. 4800; IJM 50 met 1 1800; IJM 158
met f.2200 IJM. 89 met f.4800. IJM. 70
nget f.1657; IJM. 191 met f.2424.
