De Landbouwfeesten te Bodegraven.
M* Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 10 September 1929
Derde Blad
No. 21316
irtins verjongingskuur.
X
in feestelijke inzet - Toespraken van Dr. Lovink en Burgemeester van Dobben de Bruyn
eve de jonge, krachtige afd. Bodegraven" - De prachtige kaas-tentoonstelling geopend.
De Landbouwfeesten te Bodegraven zijn gisteren op schitterende wijze geopend. Hierbij autoriteiten na de officiWe
opening voor het Gemeentehuis. Eerste rij: van links naar rechts, de heercn K. de Boer, W v. Bruut, Dr Lovink. Mr. C. S. v.
Dobben de Bruyn, A. H. v. d. Most. K. Kuiper.
De feestelijke inzet.
inzet der feeetelijkheden met de ope-
der winkelweek op Zaterdagavond, was
r de overgroote belangstelling reeds een
t succes! De eigenlijke feesten zetten
vrer.morgen onder de meest gunstige om-
sïgheden in. Schitterend herfstweer gaf
[liolizelf reeds eem feestelijke stemming,
vjl de schier van ieder huis uitgestoken
«en een fleurigen aanblik bodem. Reeds
K in den morgen begon een uitstekend
lA'corps een rondgang door de straten,
|Tas alsof het nogmaals de menschsD
t doordringen van het feit dat het feest
[het groote feest waarnaar al zooveel
was uitgezien. Reeds waren in den
jen morgen tientallen kooplieden met
speldjes e.d. aanwezig, terwijl hetaan-
tografen bijna ontelbaar was.
;en 10 uur begon het al drukker te wor
de straten. Niettegenstaande dezen
g, bewogen zeer velen zich in de
j der Ned. Hervormde Kerk, waar
iijdingssamenkomst zou plaats vind&n.
i om 10 uur het feestcomité met den
ds. D. A. v. d. Bosch, Ned. Hen-
nt te Den Haag, het gebouw betrad,
dit goed gevuld. De voorz., de lieer
l van Binsbergen, tiet zingen: „U, al-
,U loven wij", waarna hij voorging in
d. In een kort openingswoord zette hij
i, waarom inplaats van op 31 Aug., 1
9 September de verjaardag van H.M. j
loningin werd gevierd. Voorts sprak hij j
den van welkom, inzonderheid tot den
Meester als vertegenwoordiger der Ko-
a, betuigde dank aan Kerkvoogden en
leien en aan den spreker voor zijnover-
it. Hierna stelde hij voor een telegram
tanhankelrjkheid en hulde te zenden aan
waarop door de aanwezigen „Dat
sren zegen op haar daal" staande ge
in werd.
v. d. Bosch daarop het woord verkrij-
teekend e aan de hand van een sprekend
leeld, de aanhankelijkheid der Fran-
aan hun vaderland. Minstens zoo groot
aanhankelijkheid van de Nederlanders
rin Oranjehuis, Onze Nationale gedenk-
1 zijn Oranjedagen, want is er nauwe-
fén enkel feit uit onze geschiedenis
aden, dat niet ten nauwste verbond an
Door RAFAëL SABATINI.
1 het Engelscb door C. M. G. d. W.
'woeste opgewondenheid beving hem,
wanzinnige begeerte om te lachen,
en was zeker 't vroolijkste spel da!
uitgevonden. Hij stak zijn arm uit
wapen was aan een bliksemschicht
Hel scheelde niet veel of hij had
hart geraakt. Maar nu riep hij al
e Valérie Ie hulp. Hij had haar
toodig om zijn toebereidselen Ie ma-
"Hal de anderen kwamen
,fw kandelaar neer, mademoiselle"
i. ,,op den schoorsieenmante! ach-
rug. Zet den anderen kandelaa-
neer."
toch half waanzinnig van angst,
ils in een nachtmerrie, liep zij da-
om te doen wat hij verzocht, en
fel licht dat achter hem stond hern
?eringe voordeel over zijn tegen-
ij-' daar 9traks. Op scherpen toon gaf
eerdere bevelen.
u de tafel verzetten, mademoi-
.Tfcg hij. „Probeer die hier naar toe
J-s. naar den muur links van mij.
•Jbij de deur als U kunt",
ij bel probeeren", zei ze hijgend po
5^htle zij te doen wat haar verzocht
'T ^as haar of haar ledematen, die
pblik te voren hun dienst schenen
19 met Oranje. Omgekeerd zijn dan ook
onze Oranjedagen nationale feestdagen. Deze
samenkomst is dan ook niet bijeengeroepen
cm de deugden van een mensch uit te stal
len, maar om te danken en te bidden. Als
spr. één zegewensch zou kunnen uiten, is
het deze uit Psalm 134: „De Heere ze^e-
ne U uit Sion". Kort teekende hjj de ta-
teekenis van het Oranjehuis en van haar
groote vorsten om er vervolgens op te wjj-
zen ,dat onze Koningin juist die deugden
vertoont, die wy in de grootste oranjevor
sten eeren, n.L de liefde tot het verdrukte
en het hulpbehoevende, getuige verschillen
de bekende voorbeelden en haar Godsvrucht,
haar onbeschroomde belijdenis: „Christ avant
tout". Ten slotte wenschte hjj Haar toe de?
Heeren zegen voor Haar werk, als Dochter,
als Echtgenoote en als Moeder en ten slotte
vcor het eigen hart.
Nadat spr. iu dankzegging is voorgegaan,
werden staande beide eerste coupletten van
het Wilhelmus gezongen, waarna de samen
komst gesloten was.
De Kinderfeesten.
Tegen halftwee zouden de kinderfeesten
aanvangen met zang op de Nieuwe Markt.
Van alle richtingen stroomden de leerlingen
toe en er kwam heel wat bij kjjken om
voor een goede opstelling te zorgen! Toen
dit geschied was, werden door de leerlin
gen der hoogere klassen gezamenlijk enkele
mooie Vaderlandsche liederen gezongen on
der leiding van den heer D. A. van Bins
bergen. Hartelijk applaus beloonde <\e goed
ingestudeerde zang. Allen trokken in een
langen stoet naar het feestterrein in Oud-
Bodegraven, welwillend afgestaan door den
heer^Van Dam. Vooral de leerlingen der be
waarscholen, die groene bogen meevoerden,
trokken de aandacht, evenals die van de
R.K. meisjesschool, welke door de goede
zorgen der eerw. zusters allen met groen
en bloemen waren getooid. Op het terrein
aangekomen, begonnen onder leiding
van een groot aantal vrijwillige 'teiders.de
spelen.
Het geheele groote terrein bleek noodig te
zijn om alle leerlingen te bergen. Enorm veel
werk was door de organisatoren verricht om
bet geheele land in vakken te verdeelen.
te weigeren, meer dan gewone kracht ont
wikkelden Zij snikte onwillekeurig in haar
hartstochtelijken ijver om hem de hulp te
verleenen waartoe zij met mogelijkheid in
slaat was Als een waanzinnige trok zij aan
de zware eikenhouten tafel en begon die door
de kamer Ie sleuren zooals Garnache haar
verzocht had. Forlunio ziende wat er
gebeurde, en gissend wat het voorne
mer. was van Garnache. trachtte zicli
een weg te banen en in de kamer te kornen
Maar Garnache was op zijn hoede Men
hoorde een scherp geluid van tegen elkaar
knarsend staal en eindelijk een luid klin
kenden sag. En Fortunio wordt de wacht
kamer weeT ingeworpen, waar hij in ge
sprongen was om zijn hachje te redden.
Een oogenblik pauze: Garnache liet zijn
arm rusten totdat ze hem weeT kwamen aan
vallen. De kapitein riep hem van uit de
wachtkamer een verzoek toe zich over te
geven Hii beschouwde die vraag als een be-
leediging en was een oogenblik woedend
„Overgeven0" brulde hij „Overgeven aan
jou, een moordenaar, een schavuit? .Tc kunt
mijn zwaard krijgen als je hel komt ha'en.
maar je krijgt het in je keel".
Forlunio maakte zich nu ook boos en boog
het hoofd naar het oor van zijn metgezel om
hem een bevel te geven Tengevolge daar
van was het nu de huurling die naderde en
een uitval deed Plotseling viel hij op zijn
knieën en over zijn hoofd heen ontmoette
het zwaard van Garnache plotseling dat van
Fortunio Het was een slimme streek en het
kwam Garnache op dat oogenblik in T geheel
niet te pas. Maar met de verrassing kwam
tevens de verklaring van wal de andere van
plan was. Het zwaard van den knielenden
man moest Garnache in de ingewanden ge- I
stoken worden. Toen mademoiselle een kreet 1
het bijeenbrengen van de verschillende voor
werpen voor de spelen benoodigd, het bou
wen van een viertal consuaiptietenten, enz.
enz. Men vermaakt6 zioh met balspelen, bard-
loopen met hhVernissen ,fietsrennen met
h'ndernissen, tonnetje rijden, zakloo-
pen enz.
Aan belangstelling ontbrak het den spe
lenden niet. Hoe groot ook het terrein
mocht zijn, het was vol en dus gezellig!
Oni 5 uur begonnen op de Oude Markt
de Volksspelen waaraan eveneens verschil
lende jonge menschen. die de schoolbanken
reeds waren ontgroeid, deelnamen. Ook
hiervoor bestond, ondanks de concurrentie
van de geopende landbouwtentoonstelling
veel belangstelling.
De Landbonwfeesten.
Onder dit alles door werd met ijver ge
werkt aan de laatste voorbereidingen van
de Landbouwfeesten. de Kaastentoonstel
ling en den Kaasdag
Reeds om 12 uur arriveerde een groot
gezelschap hoofdbestuursleden en afgevaar
digden van de HolIMij. van Landbouw, af
gehaald door den landbouwleeraar, den
heer P. M. Smit Afgevaardigden en offi-
ciëele personen trokken naar het Beursge
bouw waar te half vier de ontvangst door
de plaatselijke afdeeling van de H M v. L.
zou plaats vinden.
Daar heerschte tegen dien tijd een gezel
lige drukte, terwijl een strijkje er de stem
ming inbracht Even na halfvier stond de
heer W F. Brunt, voorzitter van de afdee
ling „Bodegraven" op en sprak woorden
van welkom tot de aanwezigen Allereerst
heette hij welkom dr. J. H Lovink, voorzit
ter van het hoofdbestuur, het eerelid de
heer K de Boer Czn. te Assendelft, de
hoofdbestuursleden eD de verschillende af
gevaardigden Het doet spr genoegen dat
de algemeene vergadering der Hollandsche
Maatschappij thans in Bodegraven wordt
gehouden. Op de laatste alg verg. verzocht
Bodegraven de vaststelling van de verga
derplaats aan te houden en af te wachten
wat Bodegraven zou kunnen voorstellen.
Op de ingediende voorstellen werd goed
keuring verkregen, zoodat spr. de heeren
thans welkom kan heeten Wat Bodegraven
voorstelde was allereerst een tentoonstel
ling van volvette kaas, zooals die hier boer
derij aan boerderij wordt gemaakt. Dit is
een zeer belangrijk product, met groote af
zet naar het buitenland. De tentoonstelling
werd op bescheiden schaal ingericht. Bo
vendien zal een openluchtspel worden ge
houden, dat naar hij hoopt in den geest zal
vallen. Nogmaals welkom toeroepend zegt
spr. te hopen dat de heeren een goede her
innering aan Bodegraven zullen meedragen.
Dr. Lovink dankte namens het hoofdbe
stuur. Hij acht het een goed verschijnsel
dat de vergadering in Bodegraven bijeen
geroepen kon worden. Dat bewijst dat er
in de plaatselijke afdeeling fut zit. Dat is
in dezen tijd noodig. Hij wenscht de afdee
ling steeds nieuw en jong leven toe, opdat
zij veel zal kunnen doen in het belang van
de landbouw. Met een „leve dc jonge krach
tige afdeeling Bodegraven" dat door de
aanwezigen overgenomen werd. eindigde
spreker.
De heer Brunt noodigde nu namens het
gemeentebstuur van Bodegraven de aanwe
zigen uit tot een officieel bezoek op het
Raadhuis.
In langen optocht begaf men zich daar
heen. Op het gemeentehuis volgde de
Ofiicieele Ontvangst
Burgemeester van Dobben de Bruyn
opende de samenkomst en zeide dat het
hem aangenaam was het hoofdbestuur van
de Hollandsche Maatschappij van Land
bouw hier welkom te kunnen heften na
mens het gemeentebstuur van Bodegraven.
Voor zoover hem bekend, is liet de eerste
maal dat niet in een der grootere plaatsen
van Noord- en Zuid-Holland waar qlles be
ter daarvoor is ingericht en ook beter bere-
kend voor ontvangsten als dit. in een der
kleinere plaatsen wordt vergaderd. Toch
meent spreker dat het goed is geweest dit
maal Bodegraven te kiezen, omdat dit te
gelijk inhield een wijziging van het gewone
programma. Dat toch hield altijd in een
groote veetentoonstelling, terwijl ieder die
Bodegraven kent, begrijpt dat het ditmaal
moet zijn „de Kaas".
Bodegraven immers is de grootste markt
voor volvette Goudsche kaas. Vele plannen
voor de feestdagen zijn gemaakt. De beide
oranjeverenigingen ter plaatse organiseer
den op dezen dag de feesten, die anders op
31 Augustus worden gehouden, de midden
stand zorgde voor een winkelweek, terwijl
in het Openluchtspel, door samenwerking
van verschillende plaatselijke vereenigingen
verkregen, het hoogtepunt gezocht wordt.
De bevolking juicht uw komst hier toel
Namens het gemeentebestuur heet spr. den
heeren hartelijk welkom.
Dr. Lovink dankte voor de vriendelijkheid
van hel gemeentebestuur het hoofdbestuur
hier te willen ontvangen. Toen op de vorige
alg. vergadering het hoofdbestuurslid,
's burgemeesters ingezetene, de heer Boer
mei het voorstel kwam, had dit direct de
instemming van het hoofdbestuur.
Het verheugt spr., dat Bodegraven de ver
gadering wilde ontvangen en het spreekt
daarbij vanzelf, dat men in de streek waar
men vergadert laat zien, wat daar het
voornaarrtste product is. Hier zal veel te
zien zijn.
Met den wensch. dat de bloeiende ge
meente, waar handel en landbouw zoo goed
samenwerken en v^ar onder 's burgemees
ters initiatief reeds zooveel goeds werd tot
stand gebracht, moge groeien en bloeien,
eindigde spr.
Hierna werd de eerewijn rondgediend.
Opening Kaasdag.
Intusscheu was bet 5 uur geworden, zoo
dal het tijd werd, dat de heeren zich we
derom naar de Nieuwe Markt begaven ter
opening van den kaasdag en de kaastentoon
stelling achter het Beursgebouw
Even na 5 uur verzamelden zich hoofd
bestuursleden. afgevaardigden, leden der
verschillende plaatselijke commissies, als
ook de leden van het eere-comité voor de
groote tentoonstellingstent.
Dr. Lovink nam daar het woord en deeide
mede, dat het bestuur der afd. Bodegraven
hem verzocht had de tentoonstelling te
openen. Dat is hem een zeldzaam voorrecht.
Hier komen de oude en de nieuwe lijd bij
elkander. De kaasdagen zijn van de laatste
jaren, terwijl de tentoonstelling stamt uit
een vroegere periode. Deze tentoonstelling
bewijst, dat de landbouw hier leeft. In de
moeilijke jaren, die wij nu beleven wordt
soms gezegd „wat helpen toch al die ten
toonstellingen. wanneer de inkomsten en
uitgaven niet sluiten. Spr. heeft dezer dagen
de geschiedenis van den landbouw in de
Rijnstreek nagegaan en bemerkte, dat men
dergelijke tijden meer heeft gekend. Eén
ding heeft altijd alles er weer bovenop ge
holpen, Ti.l. het „Eendracht maakt macht"
en „Niet versagen".
Hoe oud deze afdeeling is, weet spr niet,
maar als hij den voorzitter en secretaris
ziel, moet hij zeggen: „ze is nog jong!"
Wil de Holl. Mij. van Landbouw gezond
zijn, dan moeten de afdeelingen gezond zijn.
Deze afd is zoo gezond als een visch! Spr.
feliciteert de afdeeling Bodegraven Door
volhouden en niet versagen zullen de moei
lijke omstandigheden, die nu reeds begin
nen te wijken, worden overwonnen. Hier
kunnen wij zien. wat door samenwerking
lusschcn landbouw on handel is Ie bereiken
in het belang van den Nederlandschen
landbouw.
Na het uitspreken der rede knipt spr. het
zijden lint door en opende daarmede de ten
toonstelling, waarna een rondgang werd
gemaakt.
De Tentoonstelling.
Op twee groote lange tafels liggen de in
zendingen van kaasdag en kaastentoonstel
ling uitgestald. Allen zijn voorzien van
cijferlijsten, van beoordeel ingen en van een
door don producent ingovuld formulier van
de wijze van bereiding.
Midden in de tent valt op een enorme in
zending van de Bodengravensche vereeni-
ging van kaashandelaren, bevattende een
driedeclige groote hooge kaasstelling, geheel
volgeladen, waarvoor de bedrijvigheid van
oen kaaspakhuis in drukke tijden heerscht.
Een inpakker pakt de kaas in kaaspapier,
daarnaast worden Edammers ingepakt in
varkensblazen voor verzending naar de
tropen. Hierachter worden de kazen weer
gepakt in de bekende kratten. Aan een an
dere zijde is men met een electriscbe
schrapmachine bezig de nog wat onfrissche
kaas op te knappen. Terzijde hangen enkele
groote foto's van de markt en een groot
aantal statistieken.
Een teekening toont, dat er in Bodegra
ven een kaasbergruimte is voor 3.500.000
Kilo's.
De aanvoeren op de markt stegen van
3654 partijen in 1882 tot 16.165 in 1927 en
15872 in 1928.
Daarnaast lelt de tentoonstelling een
groot aantal mooie inzendingen, o.a. van de
Hollandsche centrale Pluimvee-commissie,
een inzending van de H. M. v. L. zelf, o.a.
voor huishoudonderwijs, het boekhoudbu-
reau, zaaizadenkeuring enz. Vermeld wordt,
dat de Mij. 91 afdeelingen telt en 7750
leden.
Voorts is er een stand van het kaascon-
trolestation Zuid-IIolland en van verschil
lende particulieren. Van de Bodcgraven-
sche deelnemers noemen wij o.a. een pracht-
stand van de firma Turkenburg, fa. v. d.
Meer, fa. W. Bos met de Alfa Laval melk
machine en de roermachine van B. en H.
Voorts de fa. van Niekerk met voederarti
kelen, don heer A. Burggraaf met de fa.
van 't Riet te Aarlanderveen met haarelec-
trische roermachine en een bak met een
kolossale kaas, gemaakt van 1542 L. melk,
die ruim 300 pond weegt.
„Costers stremsel" uit Gouda toont een
geheimzinnige steeds loopende flesch, zon
der zichtbare voeding.
Builen is een complete boerderij te zien
van het land- en tuinbouwbureau te Am
sterdam, die propaganda maakt voor een
nieuw idee voor de inrichting van het be
drijf.
RECLAME.
2097
van schrik deed hooren. sprong Garnache
ter zijde naar den muur. waar hij gedekt
was voor Fortunio's wapen, hij keerde plot
seling om en stak zijn degen midden door
het lichaam van den knielenden vent.
Hij had dit alles werktuiglijk gedaan, meer
door instinct dan door redeneering; en toen
het gedaan was en de kans dus bepaald was
gekeerd, begreep hij hasst niet hoe het ge
beurd was.
Hel lijk van den man die hem aangeval
len had versperde den loegang tot de kamer;
achter dat lijk slond Fortunio, hij durfde
niet naderbij te komen, want het zwaard
dat hij niet kon zien. Garnache stono nog
altijd vlak tegen den muur kon ook hem
treffen
In dat schuilhoekje slond Garnache even
tof adem te komen en hij glimlachte grim
mig onder zijn knevel Zoolang hij maar
mei één aanvaller le maken had, zag hij de
noodzakelijkheid niet in uit zulk een uil-
muntende positie te wijken. Valérie stond
dicht bij hem. zij leunde met al haar ge
wicht tegen de tafel, die zij zoo ver gescho
ven had Zij zag doodsbleek en voelde zich
ellendig van den afschuw dien de doodc
man op den drempel haar inboezemde. Z'j
kon haar oogen niet afhouden van de roode
vlek die zich langzaam over den vloer ver
spreidde.
„Kijk er niet naar. mademoiselle" fluis
terde Garnache smeekend „Wees dapper
kind; doe uw best dapper te zijn
Zij trachtte zich zelve moed in te spre
ken en met inspanning wendde zij de oogen
af van dal afschuwelijke en vestigde ze op
kalme, stoutmoedige gezich van Garnache
Het gezicht van zijn rustige oplettende
oogen. zijn glimlachenden mond. schenen
haar zenuwen weder te stalen.
„Ik heb de tafel vast, mijnheer" zei ze.
„Ik kan hem niet dichter bij den muur
krijgen."
Hij begreep dat dat niet was uit gebrek
aan moed of aan kracht, maar omdat dc
tafel nu stond waar hij haar verzocht had.
Hij gaf haar een wenk uit den weg te
gaan en toen zij dit gedaan had. sprong "hij
vlug op zij en greep de tafel, terwijl hij zijn
zwaard bleef vast houden met zijn twee
voorvingers. Hij had het zware meubel hal
verwege voor de deur gezet voordat Fortunio
zijn plan begrepen had. Dadelijk trachtte de
kapitein er zijn voordeel mee te doen. den
kende dat hii Garnache onverwachts kon
treffen. Maar hij had zijn neus nog niet bij
den deurpost vertoond of het zwaard van
Garnache flikkerde voor zijn oogen en
dreef hem achteruit met een bloedige groef
in zijn wang.
„Pas op, mijnheer de kapitein" zei Gar
nache spottend. „Als u een streep verder ge
komen was zou het met q gedaan ge- 1
weest zijn."
Daar hoorde men voetstappen op de trap
pen; Garnache zette zijn verdedigingswerk
voort en wierp de tafel dwars dooT de open
deur Nu had hij een oogenblik rust, want
dcor Fortunio's wond ofschoon niet ern
stig was het niet waarschijnlijk dat hij
weer zou beginnen voordat de anderen er
waren. En terwijl de anderen naderden,
terwijl hun stemmen duidelijker werden en
eindelijk hun stap weerklonk op den houten
vloer van de wachtkamer, had Garnache
een stoel onder de tafel geworpen om zich te
beschermen tegen een aanval van beneden,
terwijl hij ^en anderen stoel boven op ds
tafel zette om de barricade eenigszins le
versterken.
yalérie keek in doodsangst toe, legen den
muur geleund met de handen op de borst,
alsof zij het luide kloppen van haar hart
wilde smoren. Toch werd haar angst getem
perd door een groote verbazing en bewon
dering voor dezen man, die met zulke kalme
oogen en glimlachende lippen den vreese-
lijken toestand in het aangezicht zien kon
en toch moest een gewisse dood hem wacht
ten voor hij misschien slechts eenige minu
ten ouder was. En zij stelde zich hem voor
met wonden bedekt, badende in zijn bloed,
levenloos zijn dapperheid voor altijd ver
dwenen en dat alles ter wille van haar.
Omdat zij nietig, onwaardig wezen niet
wou trouwen, zooals zij wenschten, voor
haar alleen, was die ridderlijke schoone ziel
verdreven uit het krachtige lichaam.
Zij was bitter bedroefd en begon weer
hevig te snikken, evenals zoo straks. Zij had
geweigerd met Marius te trouwen, zij wist
immers dat Florimonds leven gespaard zou
worden want voordat Marius hem kon ba-
reiken zou zij haar verloofde waarschuwen.
En al was dit niet zoo geweest zij zou toch
geweigerd hebben den wensch van Marius Ie
vervullen. Maar even zeker was zij dat zij
niet geweigerd zou hebben indien hij haar
als belooning voor haar toestemming beloofd
had het lev°n van Garnache le sparen, dat
zij onherroepelijk verloren achlte.
Plotseling werd zij in haar overpeinzingen
gestoord door zijn rustige, kalmeerende
stem:
„Houd u bedaard, mademoiselle, alles is
nog lang niet verloren."
(Wordt vervolgd).
