)e XXIste Nederlandsche Jaarbeurs.
Oste Jaargang
LE1DSCH DAGBLAD, Dinsdag 3 September 1929
Derde Blad
No. 21310
LAND- EN TUINBOUW.
|lartins verjongingskuur.
(Van onzen eigen verslaggever).
Utrecht, de oude Bisschopstad ontvangt
innen haar muren in de komende weken
#r de duizenden binnen- en buitenlandsche
idelaren en ind us tri eel en voor de„benst"
rbeurs. Het is er één groote, levendige
wrQvigheïd! De stad is uit haar zomer-
aap ontwaakt en doet rn elk opzicht groot-
:edsch aan. Staan daar niet op hun wit-
rart geblokte uitkijktorens als zwaar gesli-
leerende dirigenten, de immer bezige ver-
;rsagenten? Zij zijn als symbolen der enor-
komende drukto in de stad, die voor de
te maal haar woelig jaarbenrsvertier be
ft. Feestelijke stemming hangt in de voiop
•vlagde straten: 't is alsof de gansche be-
ilking haar stad op 't best wil doen uit
een voor de talloos velen, wier zaken
naar bet centrum des lands voeren,
de Nederlandsche Jaarbeurs, welke in
mid-zomersche temepratuur haar meer
jarigheid viert, in elk opzicht een groot
:ces beschoren zjjn
De heer W. Graadt v. Roggen, de ziel
Jaarbeurzen, ontving ons journalisten
den voordag van de opening voor de ge
melijke persconferentie. Steeds weer ver
aderen wg ons over de chaos, die er in
Jaarbeursgebouw op dezen voordag nog
eeisohty maar die bij de feitelijke opening
op .tooverslag is opgeheven. Het kostte
i nu moeite door de stapels doozen, nak
alen en papier te dringen, alvorens we de
el konden bereiken, waar de secretaris-ge-
eraal zijn traditioneele meesterlijk-gestyleer-
inleiding zou houden.
W. GRAADT VAN ROGGEN.
I Vorige malen had de heer Graadt v. Rog-
i ons dikwijls niet veel nieuws te vertel-
Ditmaal kwam 't anders uit! Daar was
jrst de mededeeling, dat dit de laatste
arbeurs zou zijn, die op dit terrein en in
J gebouw alleen ondergebracht wordt. De
.e voorjaarsbeurs zal voor het eerst
nieuwen permanenten vleugel ge
worden. Voorts wees spr. op een
wte vergissing van het bestuur tijdens de
li afgesloten ontwikkelingsphasemen had
'icht, dat de Nederlandsche Jaarbeurs
n& den oorlog bij uitstek geleend zou
')en als bemiddelingsinstituut van dever-
illende landen onderling. Een doorgangs-
verzoenings- en verbroederingslokaal
neutraal terrein is 't echter toch niet
Worden: daar schijnt geen behoefte ge
pest te zijn aan een terrein," waar Duitsth-
1 Engeland en Frankrijk en andere lan-
p elkander konden treffen. De relaties tus-
landen herstelden zich spoedig. Dit
tot gevolg, dat de internationale ontwik
keling van de Nederlandsche Jaarbeurs niet
de vlucht heeft genomen, welke men er
z.ch van voorgesteld had. Veeleer kwam het
in de eerste jaren neer op het contact zoe
ken van Nederlanders onderling, later ge
volgd door dat van het buitenland met de
Nederlandsche industrie. En het is verheu
gend, dat althans in deze richting de inter
nationale ontwikkeling zich met steeds groo-
ter wordende beteekenis voortbeweegt. Im
mer meer landen komen hier exposeeren,
in het bijzonder noemde spr. in dit verband
Oostenrijk en Zwitserland.
De Jaarbeurs mag zich in een gestadige
uitbreiding verheugen en het buitenland toont
er steeds grootere interesse voor. 't Is dan
ook verbiedend, dat het bestuur door onder
steuning van handel en industrie, alsmede
van Gemeente en Rijk, tot een belangrijke
vergrooting van het gebouw in staat is ge
weest. Deze uitbreiding is in 't buitenland
opgevallen, hetgeen weer tot gevolg had, dat
immer meer deelnemers zich deden inschrij
ven. Vele nieuwe klanten zullen zich nu er
in de toekomst door de uitbreiding eindelijk
bij de z.g. vaste clientèle kunnen voegen! Er
is reeds groote propaganda gemaakt de ont
wikkeling te doen gaan in de richting van
een „exportbeurs", naast die van inkooD-
instïtuut en zulks geschiedt met de meest
gunstige resultaten.
Zoo kwam spr. op de tweede vergissing:
n.l. de snelheid van het tempo, waarin gebruik
zou worden gemaakt van de Jaarbeurs als
„inkoopinstituut". Veel ontstemming heeft ge
wekt de minder juiste wijze, waarop handel
drijven den en industrieelen gebruik maakten
van de beurs, terwijl mede gebrek aan in
zicht omtrent doel en nut van het Instituut,
ongunstig daarop inwerkten. De nieuwe perio
de, waarin de Jaarbeurs is getreden, zal een
meer intensieve belangstelling brengen, ter
wijl het bestuur van nu af aan zich niet
slechts zal laten leiden door de adviezen der
deelnemers, maar tevens door die van be
zoekers, winkeliers en wederverkoopers.
Belangrijk waren de woorden, die spr. wijd
de aan de expositie der zuivelindustrie, die
dit jaar hiervan een duidelijk beeld geeft: er
wordt deelgenomen door handelaren, indus
trieelen en importeurs, terwijl de bezoekers
de directeuren der zuivelfabrieken zijn. Deze
groep wordt intusschen steeds belangrijker:
de nieuwste uitvindingen en wijzigingen der
benoodigde machines zijn er te vinden. Er is
een haast volledig overzicht op dit gebied,
zooweel wat het binnenland als wat de im
port van binnenlandsche fabrikaten betreft.
Belangrijke voordrachten, georganiseerd door
de Ver. van Fabrikanten van- en Handela
ren in zuivelwerkingen, staan dan ook op
het programma.
Door het ontwikkelingsproces, dat de Ned.
Jaarbeurs nu doormaakt, zal zij in de toe
komst dus meer en meer het principe van
„uitwisseling van diensten" huldigen.
Wat do „Koloniale Jaarbeurs" betreft,
het volgende:
De plannen ,om in den zomer van 1930
een koloniale, jaarbeurs te openen, nemen
steeds vasteren vorm aan. Deze beurs zal
beschouwd moeten worden, niet als onder
deel van de Jaarbeurs zelve, maar als een
afzonderlijke, eenmalige demonstratie. Het
initiatief hiertoe is uitgegaan van den pre
sident van den Raad van Beheer, den heer
Fentener van Vlissingen en was gevolg van
het feit dat de subcommissie van de com
missie voor economische politiek na uitge
breid onderzoek vaststelde, dat de Neder
landsche export naar Ned.-Indië in den
laatsten tijd merkwaardigerwijs sterk ach-
lerbleef bij die van andere landen, als
bijv. Duitschland, Engeland, Zwitserland,
Het nieuwe Raadhuis te Boskoop, dat morgen officieel zal worden geopend.
België en Japan. Hierin moest noodzakelijk
verbetering gebracht worden! De demon
stratie heeft dus tweeërlei doel: le. den
Nederlandschen industrieelen te toonen^
welke artikelen in Indië gebruikt worden
en 2e. een overzicht te geven van wat de
Nederlandsche industrie in staat is naar
Indië te exporteeren en voor Indië te pro-
duceeren.
De uitbreiding van het Jaarbeursgebouw
biedt volop gelegenheid voor deze nieuwe
stichting, waarmede ontzaglijke belangen
zijn gemoeid. Een afgevaardigde gaat reeds
nu in onze koloniën over een en ander de
noodige gegevens verzamelen. De voorbe
reidende kosten zijn geraamd op ongeveer
f. 75.000, waarvan f. 50.000 gesubsidieerd
dienen te worden door de Nederlandsche
regeering, die reeds in principe voor dit be
drag hare toestemming verleend heeft. De
inleider wees nog op de vlotte voorberei
ding en het spoedige uitverkocht zijn, ook
van deze 21ste Jaarbeurs, terwijl hij te
vens aankondigde, dat de nieuwe minister
van L. N. en H. zijn bezoek op a.s. Vrij
dag heeft vastgesteld.
Op onzen rondgang trof ons in de eerste
plaats de schoonheid van het nieuwe Jaar-
beursgedeelte, dat in Februari 1930 in ge
bruik zal worden genomen. Deze nieuwe
vleugel is 40 M. lang, 371/* M. breed en.25
M. hoog. Zij bevat één zaal beganegronds
met een oppervlakte van 1600 M2. en heeft
vijf verdiepingen. Zij is het zichtbare tee-
ken van de rustige en gestadige voortschrij
dende ontwikkeling van de Nederlandsche
Jaarbeurs, een ontwikkeling, waarover een
ieder, die belang bij handel en industrie
heeft, zich verheugen zal. Door deze vleu
gel zal 't ten langen leste gedaan zijn met
het gebrek aan expositieruimte en zal de
ontwikkeling van het Instituut eerst ten
volle tot haar recht kunnen komen.
In de koloniale afdeeling werd door de
journalisten langdurig vertoeft bij het ont
wikkelingsproces der tabak. De afdeeling
Handelsmuseum der Kon. Ver. Kol. Insti
tuut zorgde wederom voor de inrichting,
terwijl de Sopla-sigarenfabrieken den be
zoekers in een oogenblik tijds een denk
beeld doet vormen van de practische be
reiding der Deli-tabakssoorten (Vorsten
landen en Djember). De kweekbedden zijn
aanschouwelijk voorgesteld: men ziet de
nog zeer jonge plantjes tot de groote ta
baksbladen toe, in de verschillende stadia
der ontwikkeling.
Het fermenteeren der tabak wordt gede
monstreerd aan een halven stapel tabak,
waarbij de inwendige temperatuur voort
durend gecontroleerd wordt.
Interessant is voorts de Albizzia, een
boom. die in 6 A 7 jaren een omvang van
1.80 M. en een hoogte'van 30 M. bereikt en
gekweekt wordt in de acht jaren, gedurende
welke de gronden voor de tabakscultuur
braak liggen, om hen weer voor de kweek
rijp te doen worden. Nog kan men de z.g.
tong-tong" zien, het instrument waarmee
de koelies tot den arbeid geroepen worden,
alsmede afgietsel van de moderne meëat
praclisch ingerichte assistenlenwoning, re
sultaat van een prijsvraag, onder de assis
tenten zelve Vier witgejastc-meisjes fabri-
ceer.en aan de technisch vernuftige ..strip"-
machine, waarvan bij een bezoek uitvoerig
uitleg gegeven wordt, 22 000 sigaren per
week, hetgeen neerkomt op een productie
vermogen van 8 sigaren per minuut.
Aan de wanden verrassen de prachtige
foto's van de tabakscultuur, 40 jaar geleden
opgenomen door jbr. H. W. Roëll, den te-
genwoordigen commissaris der Deli-Mij.
Deze afdeeling zal voorzeker door lederen
bezoeker met belangstelling bezichtigd wor
den.
De Jaarbeurs bevat ook ditmaal vele af-
deelingen met een schier eindeloóze serie
„stands", zoodat het aanbeveling verdient
haar systematisch te bezoeken. Men ga
onmiddellijk daarheen, waar men zijn be
langen weet. Dé uitgebreide catalogus zal
den bezoeker hierbij tot prachtige steun
zijn. Zóó alleen is het mogelijk onmiddellijk
frisch aan het werk te gaan: bij een in
koop staan le groote belangen op het spel,
dan dat de bezoeker zich met doelloos
rondslenteren als op een tentoonstelling zou
gaan vermoeien.
Men treft er de uitgebreide Radio-groep:
de radio is „volksvoedsel" geworden, zij is
de muziek des dagelijkschen levens. Alle
nieuwigheden op dit gebied zijn er in een
klein bestek te zamen. Voor den handelaar
in jadio-apparaten en radio-onderdeelen is
een bezoek een zakelijke noodzakelijkheid.
Daar zijn nog de afdeelingen Voedings-
en genotmiddelen, mode-artikelen, meube
len en aanverwante vakken, machinerieën
en metaalwaren: voor alle belanghebbenden
geldt het bovenstaande: men profiteere van
de gelegenheid al het nieuwe op elk gehied
te kunnen* bezichtigenl De aparte groep
porcetein, glas en Japansch aardewerk met
eigen commissie van advies, verdient even
eens dat zij de aandacht in groote mate
trekt.
Zoo kan dus ten slotte nog geconstateerd
worden, dat de Nederlandsche Jaarbeurs op
een prachtigen vooruitgang bogen mag en
door de buitenlandsche belangstelling een
steeds belangrijker factor voor onze handel
en industrie begint te worden. Naast de 624
Nederlandsche deelnemers treffen wij o a.
.ditmaal 34 uit Amerika, 105 uit Duitsch
land, 32 uit Engeland en Frankrijk, 20 uit
Oostenrijk en 13 uit Zwitserland. Men diient
met deze cijfers rekening te houden met het
feit, dat het najaarsbezoek steeds minder
groot is dan de deelname in het voorjaar.
Egn woord van hulde mag hier niet ach
terwege blijven aan den actieven Raad van
Beheer,, die steeds in het belang der deel
nemers naar nieuwe wegen en nieuwe daden
zoekt!
Na afloop van den rondgang verzamelden
de journalisten zich aan een lunch in het
Jaarbeursgebouw, waarbij nog een kort
woord gesproken werd door den heer Fen
tener v. Vlissingen. terwijl de heer Rade
maker namens de journalisten woorden van
dank sprak voor de gastvrije ontvangst.
In den catalogus van de Jaarbeurs troffen
wij de navolgende deelnemers uit Leiden
en omstreken aan:
Kapok- en Matrassenfabriek „Kleine"
„Leiden;
Meubelfabriek Matse, Waddinxveen;
Zilverfabriek „Voorschoten" v/h. J. N. van
Kempen Zn.
DE NYLANTO.
Gisteren had, nadat de overdracht van
het rosarium door de Nederlandsche Rozen-
Vereeniging aan de gemeente Meppel had
plaats gevonden, de opening plaat9 van de
Nationale Tuin- en Nijverheidstentoonstel
ling „Nylanto" te Meppel.
De openingsrede werd uitgesproken door
mr. Th. Linthorst Homan, Commissaris der
Koningin in Drente.
Door RAFAëL SABATINI.
Uit het Engelsch door G. M. G. d. W.
Hoe kon zij weten dat de oprechtheid van
liefde hem .zoo onhandig maakte? Want
zoo menig ander, van nature welbe-
:-akt, zeker van zich zelf en bevallig,
P Marius onhandig, verlegen en lomp
'Jenover haar die hij liefhad.
Jhar in de wanhoop die hem nu beving
■^en de aard van zijn hartstocht te ver
ben. Gedeeltelijk was het de wijn, ge-
"Jtelijk het aanschouwen van dien ande
minnaar waar een eind aan gemaakt
worden wiens blik alleen hem een
epdiging leek, zijn moeder aangedaan,
^verbeelding was dien avond in lichter
gloed ontvlamd en had hem rijp ge-
tot het volvoeren van iets gemeens
iaabS. De Sériéchal in de wijn hadden de
1Zeo opengezet van al wat slecht was in
en dat kwade in hem barstte 'os
*0 geweldigen stroom die groote kans
'a"es met zich mee te slepen.
plotseling, onverwachts voor de ande-
nu berustten in zijn mokkend sti1-
kwam het kwaad, tot ui.tiiig De
^'ezin had gesproken van iets iets
'fringe beteekenis *- dat gedaan moest
J-n voor Flprimonds terugkomst,
deling keerde Marius zich orh op zijn
en zag zijn moeder aan,
li °et die Florimcnd terugkomen?" vroeg
ofschoon het maar vier woorden wa
ren die hij uitsprak, die vier woorden waren
zoo veelbeteekenend door de uitdrukking en
den toon waarop zij werden uitgesproken,
dat de beteekenis niet veel verklaring noo
dig had.
Madame keerde zich tot hem en staarde
hem aan met onuitsprekelijke verbazing in
haar blik' juet zoozeer over hetgeen hij
meende, las over de beknoptheid, waarmee
die meening zich uitte De cynische, spot
tende toon weerklonk nog in haar ooren na
dat de woorden waren uitgesproken en zij
zag hem aan om bevestiging te vragen van
de volledige bedoeling.
Zij zag den gloed dien de wijn op zijn
wangen had doen ontstaan, het schitteren
van ziin oogen en zij merkte den flauwen
glimlach op om zijn lippen en de cynische
voorgewende nonchalance waarmee hij den
juweelen oorknop aanraakte, terwijl hij
haar blik beantwoordde. Nu zag zij in haar
zoon een man, gewichtiger dan zij hem ooit
gekend had Een diep stilzwijgen volgde op
zijn woorden; de Sénéchal gaapte hem let
terlijk aan. zijn volbloedig aangezicht ver
bleekte eenigszins want hij vermoedde iets
van de ware beteekenis van Marius voorne
men Eindelijk was het. madame die sprak
zeer zachtjes en met bijna dichlgekn°-
pen oogen.
„Roep Fortunio" was al wat zij zeide,
maar Marius begreep het plan zeer goed,
waarvoor zij Fortunio wou laten roepen.
Een weinig glimlachend'stond hij op. ging
naar de deur én verzocht zijn page die in de
voorkamer slenterde den kapitein te gaan
roepen Toen kwam hij langzaam terug, niet
naar de plaats waar hij aan tafel gezeten
had. maar naar den haard, waar hij zijn ge
wone houding aannam met zijn elleboog op
den schoorsteenmantel.
Fortunio kwam binnen, netjes gekapt en
met een frisch gezicht als een kind; zijn
lenig, lang niet onbevallig figuur smakeloos
mooi gekleed in opzichtige kleeren van ar
moedige stof en nog minderwaardig gewor
den door langdurig gebruik en gemorsten
wijn. De gravin verzocht hem te gaan zitten
en eigenhandig schonk zij een beker wijn
voor hem in.
Een weing verbaasd en met al zijn ge
wone zelfbeheersching een weinig lomp,
deed de kapitein wat hem verzocht werd en
met een verontschuldigend gezicht nam hij
plaats op den stoel dien zij hem aanwees.
Hij dronk den wijn die hem was voorge
zet en er heerschte stilzwijgen, totdat Marius
ongeduldig werd en de zaak, waarvoor de
markiezin voorzichtige woorden zocht rond
uit uitsprak.
„Wij hebben je laten halen, Fortunio" zei
hij op snoevenden toon, „om je te vragen
hoeveel geld je vraagt om mijn broeder, den
markies van Condillac den hals af te snij
den."
De Sénéchal viel zuchtend achter in zijn
stoel. De kapitein trok een rimpel in zijn
voorhoofd tusschen de openhartig schijnen
de, wijd open oogen en keek den jongen
man verschrikt aan De zaak was geenszins
te zwaar voor den schetteraar, maar de
woorden waarin het hem verzocht werd,
waren hel bepaald wel.
„Mijnheer de Condillac" zei hij met een
zware verjooning van waardigheid, „ik ge
loof dat u den verkeerden man voor hebt.
Ik ben soldaat maar geen moordenaar."
„Ja zeker" zoo trachtte de markiezin hem
te sussen, door zich zelf dadelijk in de bres
le werpenzij legde haar lange, slanke hand
op het verwelkte groen fluweel van rijn
mouw en zeide:
„Wat mijn zoon meent en wat hij zegt,
zijn twee heel verschillende dingen."
„Het zal heel wat van uw vernuft
eisclien, madame" riep Mariu9 op ruw*n
toon, „om dat verschil duidelijk te maken
En toen kuchte de Sénéchal zenuwachtig
en mompelde dat het al laat werd en dat
hij naar huis moest en hij stond op om *o
gaan. Maar daar wilde de markiezin niets
van weten. Zij was volstrekt niet van plan
hem nu juist heen te laten gaan. Het kon
later blijken dat het wel goed was als hij
deze afspraak bijwoonde, een conferentie
w-aarin zij hem gaarne wilde betrekken op
dat hij aan haar zijde zou staan als mede
schuldig aan hetgeen zij van plan was, Zij
had daarvoor niet veel woorden noodig: een
paar woordjes en een allerliefste blik en het
oproer in zijn hart was tot zwijgen gebracht.
Maar met den kapitein gingen haar listen
zoo gemakkelijk niet. Hij had geen hoop
haar tot vrouw te krijgen, misschien ook
geen lust, want hij was niet een man van
zeer groote eerzucht. En aan den anderen
kant hij had een heel slechte lijst van ge
drag. het kon haast niet slechter, en al
mocht hij dit werkje aanvaarden onder be
scherming van den heer Sénéchal in eigen
persoon, hij kon toch niet vooruit weten,
hoe ver de macht van den Sénéchal zou
gaan om hem te redden van de galg, als het
zoover mocht komen.
Deze gedachte bracht hij onder woorden.
In zulk een zaakje, dat wist hij uit onder
vinding. hoe meer bezwaren hij maakte,
hoe beter koop hij eindelijk sloot, en als hij
overgehaald werd om er zijn nek aan te wa
gen, dan zou hij goed betaald moeten wor
den. Maar al werd hij in dit geval goed be
taald. hij was nog lang niet zeker of hij
zich zou laten overhalen.
„Mijnheer Fortunio" zeide markiezin
heel zachtjes, „let niet op de woorden van
Marius. Luister naar mij. Zooals ge zeker
gehoord hebt is de markies van Condillac
in La Rochette. Nu wil het geval dat nij
ons veel nadeel berokkent de reden daar
van doet er niet toe. Wij hebben een vriend
noodig om hem uit den weg te ruimen. Wilt
u dié vriend zijn?"
„Ge zult opmerken" spotte Marius, „welk
een ontzettend verschil er bestaat tusschen
hetgeen de markiezin bedoelt en mijn rond®
vraag hoeveel ge hebben moei om mijn
broeder zijn hals af te snijden."
„Ik zie er geen verschil in. net zooals u
zegt" antwoordde Fortunio, met het hoofd
in den nek, zijn bruine oogen gebelgd door
beleedigde trots, want niemand voelt zich
zoo beleedigd als hij van een laagheid be
schuldigd wordt als een volleerd schurk.
„En" voegde hij er bij, „ik geef u hetzelfde
antwoord madame ik ben geen moor
denaar."
Zij moest haar toorn bedwingen bij de
spottende opmerkingen van Marius en
maakte een gebaar van schrik met haar
welsprekende, blanke handen.
„Maar wij vragen u niet een moord te
begaan".
„Dan heb ik het verkeerd verstaan", zei
hij met een groote brutaliteit.
„Ge hebt heel goed gehoord, maar ver
keerd begrepen. Er zijn andere manieren
om iets dergelijks te doen Als het alleen
maar was iemand zijn hals af te snijden,
waarom zouden we u dan laten roe pp n 5 Er
zijn mannen te over in onze bezetting die
wij daarvoor konden gebruiken".
„Wat verlangt u dan?" vroeg hij
(Wordt vervolgd).
Foto W. Bleuzé. Lelden.
Haar internationale beteekenis - Een nieuwe phase tegemoet -
Naast inkoopinstituut ook exportbeurs - Buiten!, handel zoekt
contact met Nederl. Industrie - Het nieuwe gebouw
Afzonderl. Koloniale Jaarbeurs in den zomer van 1930.
