Jaargang
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1929
No. 21301
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
KERK- EN SCH00LNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
BUITENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertenliën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend
hij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens poslrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT::
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per week
Builen Leiden, waar agenter gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
.V. 'ƒ0.18
0.18
I nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
IET RESULTAAT VAN DE
LOTING VOOR DE
LICHTING 1930.
Wie dienstplichtig zijn in Leiden
en omgeving.
naam hieronder achter elke gemeente
>ep van gemeenten is die van den laat-
1 ingeschrevene, welke in die gemeente
[roep van gemeenten tot gewoon dienst-
Jhtige is bestemd.
■rijgeloot zijn dns zij, wier namen alpha-
ich liggen tnssclien dien naam en den
pachter vermelden naam, zijnde die van
I eersten gewoon dienstplichtige alpha-
ich volgende op Wijnand Marie Morren:
eiden: Arie Kraaijenbrinkde eerste
jstplichlige hier ter stede is Willem
j Muiden.
(roep Hillegom omvattende de gemeenten
|gom en Lissc: Johannes Lagendijk;
dienstplichtige: 'Hendrikus Neder-
lioep Noordwijk omvattende de gemeen-
1 Noordwijk, Xoordwijkerhout, Sassen-
Ji en Voorhout: Johannes Korbee; eerste
Jstplichtige Daniël Noteboom.
£ioep Katwijk omvattende de genieenten
tijk, Rijnsburg en Valkenburg: Eldert
jong; perste dienstplichtige: Jacob Wil
li Mugge.
poep Alkemade omvattende de gemeen-
jMkemade, Leiderdorp. Oegstgeest. War-
i en Woubrugge: Arie van Keulen;
B dienstplichtige Willem Nell,
oep Wassenaar omvattende de gem een -
IVoorschoten. Wassenaar en Zoeter-
]de: Petrus Gregorius Maria Mooyman;
Je dienstplichtige: Baan Nell.
Sroep Boskoop omvattende de gemeenten
■huizen. Boskoop. Hazerswoude, Moer-
plle en Waddinxveen: Johannes Antho-
Kluis; eerste dienstplichtige Johannes
panus Pannebakker,
reep Alphen aan den Rijn omvattende
«meenten Alphen aan den Rijn en Kou-
Irk: Willem Hugo Kruijt; eerste dienst-
Jitige Pieter Willem Mulder,
groep Woerden omvattende de gemeen-
[Barwoutswaarder. Lange Ruige Weide,
wijk, Rietveld. Waarder. Woerden en
pmerdam: Machiel van Greuningen;
r dienstplichtige Gerrit Schinkel,
loep Bodegraven omvattende de ge
iten Ter Aar, Bodegraven. Leimuiden.
\koop. Nieuwveen. Rijnsaterwoude cn
Inhoven: Cornelis Petrus Kuipers;
dienstplichtige Hendrik Gerrit
IPROF. Dr. H. WINDISCH
hoogleeraar Windisch is gistermiddag
leiden vertrokken.' ten einde zijn nieu-
Iwerkkring te Kie.1 te aanvaarden. Op
station waren ten afscheid aanwezig
ictor magnifiucus prof. jhr. mr. W. J.
Eysinga, de dekaan der faculteit in
godgeleerdheid prof. dr. B. D. Eerd-
alsmede prof. dr. J. G. Heering.
|ET KANKERVRAAGSTUK.
instituut voor preventieve Genees-
zal in de met ingang van 1 Sep-
|ei a.s. te zijner beschikking staande
Ijteiten in dc Boorhavestraat 20 cn
■hier, aan dr. De Bruine Groeneveldt
«elegenheid verschaffen voor het ver-
van onderzoekingen omtrent het
Brvraagstuk.
VERLOREN GELD.
I terugkwam en er van geprofiteerd is.
den löden Juni werd door den slager
Mende te Warmond, alhier uit zijn
Mille verloren het belangrijke bedrag
•5500.—. Een gedeelte van dit geld
den volgenden dag door spelende kin-
°P straat gevonden. Een meisje, ge-
i'kundig van de waarde der gevonden
lies, bracht haar moeder 3 biljetten
1000.en 4 van f.300.—. die dit
r,a een advertentie in dc bladen, aan
hgenaar terugbracht, waarvoor deze
r belooning ter hand stolde.
JFhesteerende bedrag kwam niet terecht
P01- t der politie dezer dagen opviel, dat
er in de Transvaalbuurt door enkele fami
lies tamelijk royaal met geld werd omge
gaan. Op een der feestjes, waar het zóó
vroolijk toe ging, dat ruzie weer eens het
noodzakelijke gevolg moest zijn. werd het
den speurenden agenten duidelijk, dat ook
door een jongetje uit de buurt een billet van
f. 1000,gevonden was. Hij had het aan
zijn moeder gegeven, waarvan echter nim
mer aangifte gedaan was. Deze liet het bil
jet door een „toevallige" kennis, mej v. B.
wisselen, die voor haar moeite de niet on
aardige provisie van f 400 berekende. Tegen
deze helpster, alsmede tegen mej. P. en K..
die eigenaressen bleven van de resteerende
f. 600,waarvan lustig geprofiteerd werd,
is procesverbaal opgemaakt.
Nog blijft een bedrag van f .300,zoek,
waarnaar de politie haar ijverig onder
zoekingen blijft voortzetten.
De reserve 2de luitenant A Frijda.
van hel' 4e regim. infanterie, wordt 2 Sept.
gedetacheerd bij de militaire gasschool te
Utrecht voor het volgen van een cursus.
De 2e ploeg dienstplichtigen der lich
ting 1929, aangewezen voor de officiersop
leiding bij de reg. inf.. niet-voorgeoefend
zijnde, wordt 1 October, bij de 3e compag
nie van dc school voor reserve-officieren
der infanterie te Breda, voor eerste oefe
ning ingelijfd en vertrekt 30 September '30
met groot verlof.
Het Leidsch Politie-muziekgezelschap
heeft gisteren op het nationaal concours on
der leiding van den heer M. Bolderdijk,
een tweeden prijs in de eerste afd. Fanfare
behaald met 295 punten, slechts vijf pun
ten te weinig om voor een eersten prijs in
aanmerking te komen.
DE LANDARBEIDERSSTAKING
DUURT VOORT.
Bemiddelingsvoorstel verworpen.
Door burgemeester Buiskool van Delfzijl
is dezer dagen het volgende bemiddelings
voorstel gedaan in zake het landarbeiders-
conflict:
Er wordt een tweejarig contract afgesloten
geldende van den dag van aanvaarding door
beide partijen af tot 30 April 1931. De voor
waarden zijn:
Voor 1929: Het contract dat gold voor het
jaar 1928 is van kracht voor het loopende
jaar 1929, behoudens de volgende wijzigin
gen: De zichtloonen zullen bij werkgevers,
die over een zichtmachine beschikken voor
dit jaar met 15 pCt. worden verhoogd; de
wijzigingen, die werden aangebracht in het
contract, dal voor dit jaar door de Werk-
eversorganisaties voornoemd met den Bond
van Christelijke Landarbeiders werd afge
sloten, zullen ook gelden voor de arbeiders
aangesloten bij den Nederlandschen Bond
van arbeiders voornoemd.
Voor 1930- Alle beslaande loonfarieven
zullen met 10 pCt. worden verhoogd, een
en ander vast te stellen voor de verschil
lende rayons door een commissie, bestaande
uit de beide voorzitters van de Neutrale en
van de Chr. Werkgeversver. eenerzijds en
den voorzitter en den secretaris van den
Bond van Arbeiders in het landbouw-, tuin
bouw- en zuivelbedrijf anderzijds, leden en
de heer J Buiskool, burgemeester van Delf
zijl. bemiddelaar in dit conflict, voorzitter.
Rancune-maatregelen worden niet getrof
fen. Alle bestaande gebruiken, emolumenten
etc blijven ongewijzigd gehandhaafd. Zoo
dra het werk door de nu in staking zijnde
arbeiders wordt hervat, vertrekken de tijde
lijk tewerkgestelden, met dien verstande, dat
ecnige vrijheid van handelen aan de werk
gevers worde gelaten, indien niet voldoende
arbeider? uit het gebied zich beschikbaar
stellen
De landbouwersorganisaties hebben dit
oorstel aangenomen. De besturen der arbei
dersorganisaties hebben aan hun leden ge
adviseerd het eveneens te aanvaarden, doch
desondanks hebben de arbeiders het met
1886 tegen 337 stemmen verworpen.
Burgemeester Buiskool deelde gisteren
mede. dat hij thans van verdere bemidde
lingspogingen afziet.
DE LUCHTVAARTAFDEELING
Naar „De Avondpost" bericht, zal kolonel
Hardenberg ingaande 1 Nov. a.s. worden
ontheven van het commando over de Lucht-
vaarlafdeelin? en worden belast met het
commando over dc I'Vde Infanlerie-brigade
te Arnhem.
Als opvolger van kolonel Hardenberg zal
als commandant der Luchtvaartafdeeling
vermoedelijk in aanmerking komen de
majoor van den Generalen Staf Sillevis.
DE SLUISBOUW TE IJMUIDEN.
De voltooiing nadert.
Naar wij vernemen zijn de werkzaam
heden bij den sluisbouw te IJmuiden zoover
gevorderd, dat binnen enkele dagen de deu
ren reeds kunnen worden geplaatst, zoodat
binnenkort het proefdraaien met deze deu
ren kan worden tegemoet gezien
(„Hbld.")
HET VAK VAN
WERELDREIZIGER.
Geen diplomatieke of consulaire hnlp meer
voor „wereldreizigers".
Het ondernemen van een reis om de
wereld wordt, sinds eenigen tijd tot een vak
gemaakt door menschen, die geen kans
zien, of geen geestkracht genoeg hebben
om op andere wijze in de behoefte van hun
bestaan te voorzien. Zij reizen te voet. per
fiets, met een kruiwagen, in een fiaker of
in een woonwagen en halen den kost op
door den verkoop van prentbriefkaarten.
Feitelijk zijn deze „wereldreizen" niet an
ders dan verkapte bedelarijen, die schade
doen aan den naam van het land, dat zulk
een ..wereldreiziger" onder zijn zonen telt.
Niet altijd staagt de opzet. Vaak strandt
de would-be wereldreiziger en dan klopt hij
aan bij de vertegenwoordigers van zijn land
in den vreemde om hulp. Onze regeering
heeft het noodig geoordeeld aan dit mis
bruik een eind te maken. Het departement
van Buitenlandsche Zaken maakt daartoe
volgens het „Hbld." de volgende waarschu
wing bekend:
Het is in den la at sten tijd meermalen
voorgekomen dat de hulp der Nederlanrl-
sche diplomatieke en consulaire ambtena
ren is ingeroepen door Nederlanders, die
zonder behoorlijk middel van bestaan naar
het buitenland waren getrokken en aldaar,
onder het mom van wereldreiziger te zijn,
al bedelende rondtrokken, tot schade van
den goeden Nederlandschen naam
Ten einde aan dit ouvel paal en perk te
stellen, is aan genoemde diplomatieke cn
consulaire ambtenaren opgedragen, in het
vervolg alle hulp en bijstand aan zoodanige
Nederlanders te weigeren en hun ond*r
geen voorwaarde geldel ijken onderstand te
verleen en.
Wij juichen dit besluit van onze regeering
onvoorwaardelijk toe. Het ondernemen van
een reis is een zaak van ontspanning met
ontwikkeling of van studie. Het is geen
middel van bestaan, en van dc overheid
mag niet worden verwacht, dat zij aan
dezen verkapten vorm van bedelarij op
eenigerlei wijze een helpende hand biedt.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Aan den disch van de Koningin en den
Prins zaten gisteravond ten paleize Het Loo
aan luit.-generaal E. F Insinger, comman
dant van het veldleger; generaal-majoor J.
H. Borel. inspecteur van de infanterie, adju
dant i. b. d. van de Koningin, generaal-
majoor C. A. Prins, commandant van de
lilde divisie; generaal-majoor II. A. Sevf-
fardt, chef van den generalen staf; generaal-
majoor W. J. G. Schuurman, commandant
van de Ilde divisie, en generaal-majoor F.
.T. Quanjer, commandant van dc IVe divisie.
Te 's-Gravenhage ic op 83-jarigen leef
tijd overleden de heer .1 J. van der Leeuw,
oudste vennoot van dc firma De Erven de
Wed J van Xelle te Rotterdam. De heer
Van der Leeuw was officier in de orde van
Oranje-Nassau. Van 1886 tot 1907 was de
heer Van der Leeuw lid van de Kamer van
Koophandel.
Naar „De Standaard" verneemt, treedt
Sjef van Dogen, die zich, zooal? bekend, een
groote populariteit verwierf door zijn moe
dige reddingspogingen van Nobile. met in
gang van 1 September a.s. in dienst van
de Nederlandsche verkoopafdeeling der Phi-
lips-Fabrickcn te Eindhoven.
Voor de Avro-microfoon heeft de Fran-
sche premier Briand gisteravond om 8 uur
enkele woorden gesproken over de gastvrije
ontvangst in Den Haag.
UIT NED. OOST-INDIE.
ERNSTIGE BRAND.
MEDAN. 22 Aug. (Aneta). In de Kotta
Marbau is door onbekende oorzaak een
brand uitgebroken, welke zóó snei om zich
heen greep, dat in weerwil van alle pogin-
en, welke werden in het werk gesteld om
het vuur te blusschen, in korten tijd een
tweehonderdtal kedeb? inheemscche win
kels in asch zijn gelegd. Vijfhonderd
menschen zitten thans zonder woning. De
totale schade wordt getaxeerd op omstreeks
f. 200,000, waarvan slechts 30 pCt. door di
verse verzekeringen gedekt is.
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG 25 AUGUSTUS
BODEGRAVEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, de heer
Muller nam. 2 uur, afscheid van ds. Pott.
Geref Kerk: Voorm. 10 uur en nam. half
zeven ,ds. Bosch van Alphen aan den Rijn
Geref. Gcm.: Voorm. 10 uur en nam.
halfzeven, de heer Schothorst van Ter Aar
Evang. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Makkink van Alkmaar.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Glas
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
ds. Petersen.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 6 uur .leesdienst.
Salvatori: Voorm. halftien en nam. 6 u.,
ds. B. Tuinstra van Soesterberg.
Evangelisatie Dwars-Nieuwstraat: V.m
halftien en nam. 6 uur, ds. Enkelaar van
Hasselt.
HOOGMADE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halfelf, ds. Th.
G. Tonnon.
XATWLJE AAN DEN RIJN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien. ds.
Rutgers van Katwijk aan Zee; nam. 6 uur
de heer van der Meer van Noordwijk aan
Zee.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 6
uur, ds. Meijering.
KOUDEKERK.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Kuilman van Leiden; nam. halfzeven, de
heer Schoneveld cand. te Warmond.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 7 uur,
ds. Bavink, her. predikant te Solo.
LEIDERDORP.
Ned. Herv. Kerk- Voorm. 10 uur en nam.
halfzeven, ds. Mondt.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Dijk.
LEITSGHENDAM.
Ned Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Luiendijk van Hoek van Holland; nam.
halfzeven, ds. Beerenkamp van Nunspeet.
OEGSTGEEST.
Ned Herv. Gem. (Groene Kerkje): Voorm.
10 uur (jeugddienst), ds. Jansen Schoon
hoven,
Irene: Voorm. 10 uur. ds A. J. Ruys.
RUNSBURG.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halftien en
nam 5 uur, ds Altena.
SASSEN HE IM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Groot Enzerink van Leiden; nam. 5 uur, ds.
Klomp van Voorhout.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
5 uur, ds. J. W. Gunst van Oegstgeest.
Chr Geref. Gem.- Voorm. 10 en nam.
5 uur, ds. Jansen van Leiden.
VALKENBURG.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Ja
mes van Dclfshaven; nam. halfzeven, ds.
Hermanides.
VEUR.
Geref. Kerk: Voorm. kwart voor (ion,
leesdienst; nam. halfdrie, ds. Veenstra van
Scheveningen.
VOORHOUT.
Ned. Herv. Kerk: Voorm 10 uur, ds.
Klomp.
WADDINXVEEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam.
halfzeven, ds. de Bruin van Rotterdam.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur
ds Post van Bunschoten.
Chr. Afg. Gem.: Voorm. 10 en nam. 6
uur. ds. Grisnigt.
Rem Geref. Gem. Voorm. halfelf. ds.
L. B. Houtgast van Alkmaar.
WASSENAAR.
Ned. Prot. Bond: Voorm. halfelf, ds. E.
L. Xaula van Leiden.
ZOETERWOUDE.
Ned. Herv. Kerk: Nam. halfdrie, ds.
Locher van Leiden.
ZWAMMERDAM.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 7
uur, ds. J. van Woerden.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 7 uur,
preeklezen.
Rem. Geref. Gem.: Voorm. halfelf, mej.
ds. Giinther.
BINNENLAND.
Het resnltaat van de loting voor de lich
ting 1930 in Leiden en omgeving. (Stads
nieuws, 1ste Blad).
De landatbeidersstaking in het Noorden
dnurt voort; bemiddelingepogingen mislukt.
(Binnenland, 1ste Blad).
Nienwe gezichtspunten in de Rotterdam,
sche moordzaak? (Gemengd, 2de Blad).
BUITENLAND.
Rondom de Haagsche conferentie. (Bui.
ienland en Tel., 1ste Blad).
De arbitrage-commissie in het Engelsche
katoenconflict beslist tot loonsverlaging.
(Buitenland, 1ste Blad).
De „Grai Zeppelin" is voor de derde
étappe vertrokken. (Tel., 1ste Blad).
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Naar de beslissing te Den Haag.
Gistermiddag zijn in het Eerste-Kamer*
gebouw gedelegeerden van Frankrijk, Bel*
gië, Italië en Japan bijeengekomen, bij wie
zich om 4 uur gedelegeerden van Duitsch-t
land voegden, ter bespreking van de vraag-,
stukken, die in de zittingen der zes uitnoo*
digende mogendheden Woensdag en gister*
morgen ter sprake zijn geweest.
Gisteravond zijn deze privé besprekingen
voortgezet De bespreking over de leverin*
gen in natura is verder gevoerd, terwijl te*
vens gesproken is over de Engelsche vor*
dering op het beschermde en het onbe*
schermde deel der Duitsche annuïteiten.
Heden om tien uur worden de beraad
slagingen voortgezet.
Het schijnt, dat op Duitschland thans
eenige pressie wordt uitgeoefend om toe
te stemmen in een verhooging der onvoor
waardelijke schuld met gelijke verlaging
der voorwaardelijke schuld, zooals wij in
ons Weekoverzicht van Zaterdag j.l. als
oplossing reeds aanwezen. Maar Duitsch
land zal natuurlijk nooit daartoe overgaan,
wanneer het geen compensatie krijgt op
ander, dus politiek, terrein!
Dc Engelschen en met name Snowden,
handhaven haar eischen volledig en gaven
ter verduidelijking van haar standpunt vol
gende verklaring:
De opmerking is gemaakt, dat de voor
stellen van de Britsche delegatie tot her
ziening van de verdeelings-bepalingen in
het plan-Young louter een voorwendsel
zouden zijn en dat de werkelijke bedoelin
gen waren de oprichting van de interna
tionale bank te verhinderen. Voor deze ge
ruchten bestaat geen enkele grond. Men
mag het overbodig achten op dit moment
nog eens te herhalen .dat de Britsche vor
deringen op finantieel gebied op de meest
elementaire overwegingen van rechtvaar
digheid en goede trouw gebaseerd zijn en
dat het voldoen aan de Britsche verlangens
een conditio sine qua non is voor een ver
der vorderen van de conferentie.
Deze eischen hebben niets te maken met
het bank-schema, dat in de oogen van de
Britsche delegatie tc gerechter tijd op zijn
eigen verdienste onderzocht moet worden.
Voor zoover de Britsche delegatie er bij
betrokken is, heeft zij altijd met de grootste
sympathie de factoren beschouwd, welke
aan het bank-schema ten grondslag liggen.
De Britsche delegatie hoopt, dat de voor
gestelde instelling zal mogen bijdragen tot
een nauwere samenwerking tusschen da
centrale banken der verschillende landen
met betrekking tot kwesties als de controle
van het crediet en goud-reserves.
De voorstellen, die de Brilsche delegatie
eventueel zal doen, zullen ten doel hebben,
het nut van de bank in dit opzicht te be
vorderen.
Zal mem Engeland echter het volle pond
willen geven en zoo ja, daarvoor een weg
weten te vinden 1 Deze twee vragen schij
nen thans beslissend te zijn voor de con
ferentie. Over de beantwoording heerscht
de grootste onzekerheid en in deze onze
kerheid duiken de meest pessimistische en
de meest optimistische geruchten op. Waar
schijnlijk ligt de waarheid zoo ongeveer
in 't midden
Berichten, dat de Fransdhe delegatie m
