70*te Jaargang
DONDERDAG 15 AUGUSTUS 1929
No. 21294
IFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
I Den 16den Juni werd cene tentoonstelling
lopend van schilderijen, lithographieën
|n etsen van Haverman, ingericht door de
rec'ie van het museum (tot "29 Juli).
Het voornaamste nieuws
van heden.
FEUILLETON.
Martin's verjongingskuur.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Adverlentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2 35, per week
Buiten Leiden, waar agentep gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
X0.18
,0.18
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
tngen ter algemeene kennis, dat door hen
jn Gt'brs. C. J. en P. van der Loo en
chtverkrijgenden vergunning is verleend
het uitbreiden van de wa9chmrichting
het perceel Haarlemmerweg No. 32,
tiastraal bekend Gemeente Leiden. Sectie
No. 3699. 396
A. VAN DE SAXDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRI.TEN. Secretaris.
Leiden. 14 Augustus 1929
stedelijk museum „de
Lakenhal" gedurende 1928
I Het jaarverslag: van dil Museum vangt
Kan met de vetmelding dat prof. dr. P. I.
pok in November wegens ongesteldheid
hoogen leeftijd als lid der Commissi
Intslag had verzocht. De Commissie be
nt het ten zeerste in het vervolg de des-
jondige voorlichting van den hooggeleerden
Jbdsbeschrijver te moeten missen, die ge-
lurende vele jaren met zijn groote kennis
laar terzijde stond en van wiens groote
lelangstelling in Leiden en Leidens geschie-
mis zij dikwijls de blijken mocht onder
inden. Zij vertrouwt, dat zij ook na zijn
reden uit de commissie niet te vergeefs
beroep zal doen op zijn groote kennis
p vriendelijke samenwerking.
1 Wegens een ernstige ongesteldheid van
(r directeur in het voorjaar werd van don
ij-directeur, den heer A. Coert meer dan
irone werkkracht en zorg geëischt. Hij
keet zich tot volle tevredenheid der Com-
ssie van den voor hem tijdelijk ver
kaarden dienst.
I De reeds in het vorig jaarverslag vermeï-
I? tentoonstelling van Oud-Leiden werd
het begin van Januari gesloten en werd
J Februari opgevolgd door eene tentoonstel-
lag van herinneringen aan het Leidseh
lludentencorps. waarbij ook inzendingen
|an het Gemeente-archief en van het Ste-
leiijk museum. De tentoonstelling werd op
Ifficieele wijze geopend. 19 Maart lot l
lpril hield de Leidsc.he Kunstvereeniging
len zeer geslaagde' teloonstellmg van
paphicks.
I Van 1 Nov. tot 2 December volgde een
entoonetelling van schilderijen van E. Kar-
fcïQ, den meester, die uil bescheidenheid
foo uiterst zelden tot houden van eene ten-
oonstelling te bewegen is. Het jaar werd 22
:cembcr besloten door een tentoonstelling
n portretten uit de jaren 18001850,
jroolendeels uit Leidsch bezit of uil de om
ring van Leiden. Hierbij waren 120 si
gneerde werken van 72 schilders aanwo-
beneven? 56 van onbekende meesters.
Op mdo Nederlandsche tentoonstelling *e
Londen was de Lakenhal vertegenwoordigd
door eene portretteekening van Lucas van
Leyden en door eene keuzo uit het stads-
zilverwerk.
Op eene voorloopige aanvrage der Com
missie voor de tentoonstelling te Venetië
tot inzending van een schilderij van F.
Verster werd in principe gunstig beschikt,
doch de inzending bleet achterwege door
verandering in de plannen der tentoonstel
lingscommissie.
Aan de Univcrsileits bibliotheek te Am
sterdam werd een der muziekboeken uit de
Pieterskerk tijdelijk lor bestudeering toever
trouwd.
Op verzoek van de 3 October Vereen 1-
ging werd de statiekoets voor den optocht
beschikbaar gesteld; op gelijke aanvragen
van buiten de stad werd echter afwijzend
beschikt wegens het aan hel transport ver
bonden risico.
Het museum werd bezocht door 8272 be
talende bezoekers en 0437 niet betalende
personen, totaal 14709, behalve de onge
veer 600 bezoekers van de receptie van het
Astronomisch congres. In 1927 waren deze
«etallen 11272 en 7992, waarbij echter de
opstelling van het Remonstrantsch Iverk-
meubilair uit Bleiswijk en van de Oud-
Katholieke kapel en de Oostenrijksche ten
toonstelling haar invloed deden gevoelen,
en de Verster-ten toonstelling alleen reeds
5211 bezoekers trok. Laat men deze ten
toonstelling buiten rekening, dan blijkt het
bezoek zelfs nog eenigszins grooter dan in
1927 en dan het vroegere gemiddelde.
Verschillende leeraren en onderwijzers
uit verschillende plaatsen maakten gebruik
van de gelegenheid om met hunne leerlin
gen kosteloos het Museum te bezoeken.
Den 6 Juli werden de leden van het
Astronomisch congres met ongeveer 600
deelnemers door het Gemeentebestuur in de
Lakenhal ontvangen. Voor de inrichting van
deze receptie moest het museum gedurende
twee dagen gesloten worden.
De VcTs ter-kamer kwam dit jaar gereed
en werd den 30 Juni door den voorzitter ge
opend in tegenwoordigheid van de familie
leden van don meester en enkele genoodig.
den. De schilderijen zijn geplaatst boven
een eikenhouten lambris, die door de hoofd
suppoosten in diensttijd werd vervaardigd;
de muren zijn met stof bekleed. Alle schil-
rijen. dio het museum van dezen meester
bezit, zijn hier bijeengebracht, benevens
eene keuze uit de teekeninge'n en etsen.
In verschillende andere zalen werden
veranderingen aangebracht cf hadden res
tauraties plaats, terwijl ook tal van voor
werpen werden gerestaureerd.
Onder de aanwinsten van het museum
vallen jn de eer9te plaats te vermelden de
belangrijke geschenken, welke door d? Jan
Steen-Commissie' zijn aangekocht uit de
baten der tentoonstelling in 1926.
Deze bestaan uit:
a. een schilderij door E. van Mieris.
Het stelt een herberginterieur voor met
twee mannen, waarvan de voorste uit een
kan drinkt, die hij met beide handen om
hoog heft. en de andere achter e?n tafel
gezeten, met eene vrouw spreekt, di? lus-
schen bdidc' mannen instaat. De heldere
kleuren der costumes en der kleine stil
levens geven aan het geheel een buiten
gewone charme, welke' nog verhoogd wordt
door de minilieuse schildering. Het ihar-s
weder voor ons land teruggewonnen stuk.
dat een goede vertegenwoordiging geeft van
het beste werk van dezen meesier. heeft
.vroeger behoord tot de Alte Pinstfjcolhok te
Münehen.
b. Tweei portretten van Mr. Nicojaas van
Warmond, burgemeester van Leidon, en
zijne echtgenpote Anna van Heussen. De
personen zijn staande afgebeeld, de man
naar rechts in zwart kostuum met geplooide
halskraag en met een paar 1 «doren hand
schoenen in de hand. de vrouw naar links
in zwart kleed met rood Pu welen ond»r-
mouwen. kanten klapmuts -n geplooide
halskraag en met zwaren gouden ketting
om het middel. De man is op 42-jarigen
leeftijd afgebeeld en de vrouw 27 Beide
portretten vertoonen in den bovenhoek het
geslachtswapen, dat ook is afgebeeld op den
zegelring van den burgemeester De por
tretten zijn te Bazel aangekocht uit particu
lier bezit
c. een stilleven van Floris Versier, witte
Chineesche schaal met roode appelen Het
stuk toont den meester in zijn laatsten tijd,
now in volle kracht, en kan tot zijne beste
werken gerekend worden.
De heer Jan Leembruggen, overleden te
Amsterdam, legateerde twee tevensgroole
portretten van Johannes Leembruggen
1836 en zijne echtgenoot? Elisabeth Reijn-
vaan met hun dochtertje Elisabeth Johanna,
oud 1 */a jaar. in 1835 door J W. Fieneman
geschilderd, benevens 12 geschilderde ge
zichten op- en interieurs in het huis Dever
omstreeks 1845 door G. J. Leembruggen,
dus vóór de ontmanteling van den toren,
op doek geplakt op bordpapier. Aangezien
uit dien tijd geen afbeeldingen hiervan be
kend zijn. hebben de vlotgeschilderde stuk
jes ook groot belang voor de topographic,
evenals de hierbij gevoegde afbeelding van
het Kasteel Teylingen onder Voorhout.
Hierbij zijn nog gevoegd eene portefeuille
met schetsen en (eekeningen door G. J.
Leembruggen.
Door aankoop werden verkregen:
een schilderijtje van Abraham Snaphaan,
geboren te Leiden in 1651 en te Dessau in
1691 als hofschilder overleden. Het steit
voor een vrouw met roode keurs en blau
wen rok. met witte kraag en wit muisje,
staande achter een toog, Dc compositie is in
den trant van de bekende groep Schilde
rijtjes van G. Dou, wiens invloed ook in de
uitvoering merkbaar is.
Tegenover deze en nog meerdere in het
verslag vermelde aanwinsten valt te wijzen
op het terugvragen van het grootste gedeelte
van de collectie Kronig en van een gedeelte
van de collectie Cremers. Deze verzame
lingen waren reeds langer in het museum
dan bij het in bruikleen geven als minimum
was gesteld, zoodat wij de inbruikleen-
gever9 slechts dankbaar kunnen zijn voor
den zeer gewaardeerden steun door hen aan
het muspum gegeven. Van den heer Kronig
bleven nog vier schilderijen in bruikleen
behouden, waarnaast ook bij het afsluiten
van dit verslag de kans gunstig was. dat e-?n
klein en het moeilijkst te vervangen gedeelte
van het bruiklecn-Cremere voorloopig nog
kon behouden blijven.
Van de slechts in korten termijn in
bruikleen gegeven stukken werden terug
gevraagd een interieur met figuren, door
Isaac Koedijck. bruikleen van Jhr. van
Panhuys te Monaco, en een mansbuste uit
de omgeving van Rembrandt, toegeschre
ven aan de Jouderville, bruikleen van den
heer F. Lugt te Maartensdijk.
Dr. C. G. T. H. BAYER.
Dr. C. G. F. H. Bayer, die bij K. B. van
13 Augustus 1929 benoemd is tot conser
vator bij 's Rijks Museum van Natuurlijke
Historie alhier, is in 1921 op ruim 30-'
jarigen leeftijd te Leiden zijn studie in de
plant- en dierkunde aangevangen. Op 28
Juni 1929 is hij alhier gepromoveerd tot
doctor in de wis- en natuurkunde op een
proefschrift over de Biologie van Pseudo-
coccus Adonidum. Hij heeft veel ambitie
voor morphologie en systematiek der die-
Ten. Op het oogenblik is de heer Bayer als
assistent werkzaam bij het Zoölogisch La
boratorium te Leiden.
Dr. I. M. VAN DER VLERK.
Dr. I. M. van dor Vlerk, die bij K. B. van
13 Augustus 1929 benoemd is tot conser
vator bij de Geologie alhier, legde in 1918
te Groningen het candidaats-examen af en
in 1920 aldaar het doctoraal examen in de
geologie. Na van 1918 tot 1920 in Bazel ge
studeerd te hebben, bekleedde hij van 1920
lot 1921 de betrekking van leeraar in de
biologie aan de R. H. B. S. te Schiedam en
promoveerde in 1922 te Leiden bij prof.
Martin, op een proefschrift getiteld „Stu
diën over nummilinidae en alveolonidae.
Haar voorkomen in Soembawa en haar be
teeken is voor de geologie van Oost-Azië en
Australië". Van Juli 1922 lot Februari 1928
was hij in Ned.-Indië werkzaam als tijdelijk
geoloog bij den dienst van den Mijnbouw.
„N. O. M. A. T. E. G."
Om de Chr. Jeugdvereeniging N. O. M. A.
T. E. G. alhier te steunen de kas is be
denkelijk leeg heett zich een comité ge
vormd, waarvan de heer G. Bernard, voor
zitter. de heer P. do Moed. secretaris, de
heer A. .T. van 't Riet penningmeester is.
Dit comité wil 4 en 5 Sept. a.s. thé-midda-
gen en -avonden organiseeren, waarvoor
het gaarne bijdragen in ontvangst zal
nemen.
Men zie voor het programma er
komen ook attracties de komende adver
tentie in ons Blad.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
J. van Zijp, Haarlemmerstraat 299, Lei
den, muziekhandel. Overleden eigenaar: J.
van Zijp. Leiden, dd. 4 Aug. 1929. Nieuwe
eigenaar: wed. M. van ZijpRoelandse./
Wijziging handelsnaam thans: wed. J. van
Zijp.
De Nederlandsche Bank (F.), Wilhel-
minastraat 18. Alphen a. d. Rijn. Hoofdz.:
Amsterdam. Nieuwe beheerder: W. Piek,
Alphen a. d. Rijn.
Bij Kon. Besluit is tijdelijk benoemd
lot leeraar aan de Rijkshoogereburgerschool
te Warffum de heer J. Verhoeven, alhier.
BINNENLAND.
Op 12 September wordt de gerepelde
Inchtdienst tnsschen Nederland en Indië
geopend (Binnenland. 2c Blad).
De verassching van het stoffelijk over
schot van dr. Aletta Jacobs (Binnenland, 2«
Blad).
Vermoedelijk wordt te Pretoria een Ne-
dertandsch gezantschap gevestigd (Binnen
land, 2de Blad).
Te Baarn is gisteren de nationale veld-
dag van het Leger des Heils gehouden,
(Kerk en School, 2de Blad),
BUITENLAND.
Rondom de Haagsche conferentie (Buiten
land en Tel., 1ste Blad).
Nog dit jaar een conferentie over de
ontwapening ter zee? (Tel., Isle Blad).
De „Crai Zeppelin"' is hedenmorgen ver
trokken naar Tokio (Buitenl. Gem. 2de Blad
en Tel. lste Blad).
Ernstige treinramp in Polen; fabrieks-
ramp in Spanje (Buitenl. Gem. 2de Blad en
Tel. lste Blad).
Geslaagd is voor het examen Hoofd-
acte mej. H. W. Smit, alhier.
Mej. J. Meijer is met ingang van f Sep
tember a.s. benoemd tot onderwijzeres aan
de school der Oisterwijksche Schoolvereni
ging te Oisterwijk.
Te Den Haag slaagden voor het examen
coslumière de dames N. v. d. Dop, G. Jose-
horst, M. v. Duuren, C. v. Stet'nwijk, Q.
Luyk en J. Drost, allen alhier.
Majoor M. F. J. Phaff, van het 4e reg.
infanterie en toegevoegd aan den inspecteur
der burgerwachten le 's-Gravenhage, wordt
1 November eervol van die functie ontheven
en keert naar zijn korps alhier terug.
Er zij het publiek op gewezen, dat
Vrijdagavond het Trianon-thealer ook ge
woon voor bezoekers i9 geopend, naast de ge-
noodigden!
Door RAFAëL SA'BATINI.
Uit het Engelsch door C M. G. d. W.
HOOFDSTUK X
De Recruut.
In de groote zaal van het kasteel de Con-
fac zat de douairière, haar zoon, en mijn-
ieer de Sénéchal in gesprek.
Het was vroeg in den namiddag van den
'atslen Donderdag# m October, precies een
sedert mijnheer de Garnache geheel
|Y'rpletterd door liet mislukken van zijn
opdracht uil Grenoble vertrokken was.
Zij hadden gedineerd, borden en overblijf-
n van den maaltijd stonden nog op
jkfel. want de tafel was nog niet afgeno-
,rn-n Maar zij waren van tafel opgestaan
dé Sénéchal tot zijn spijt, want hoe be-
nikt en vervuld met andere dingen, hij
,l0ckt wezen, een goede maaltijd was zeer
l2n hem besteed zij waren reeds rond-
Crn den grooten open haard gezeten.
w flauw October zonnestraaltje viel
de beschilderde ramen naar binnen en
I eerkaalste een rood licht in het zilver en
♦•aswerk op tafel. Mevrouw was aan het
Zij herhaalde woorden die zij die
eek zeker reeds twintig keer pèr dag had
besproken.
•Het was dwaasheid dien kerel le laten
weggaan. Als wij hem met zijn knecht uit
den weg geruimd hadden, dan zouden wij
nu ten minste ru9tig kunnen slapen. Ik ken
hun manieren aan het hof. Ze zouden eerst
misschien wal verbaasd geweest zijn dat
hij zoolang wegbleef en dat hij niets van
zich liet hooren; maar het zou niet lang
geduurd hebben of ze dachten niet meer
aan hem en aan de zaak, 'waar de Ko
ningin zoo dwaas geweest was zich mee te
bemoeien.
Maar nu zal de kerel terugkomen te Pa
rijs. woedend over den smaad die hem js
aangedaan; er zal wat moois verteld wor
den in Parijs, het zal als verraad beschouwd
worden, als een beleediging Zijne Majesteit
den Koning aangedaan, als verzet. De Ka
mer zal bijeengeroepen worden om ons vo
gelvrij te verklaren. En wat zal het einde
zijn van dat alles? Wie kan het zeggen?"
„Gondillac ligt een heel eind van Parijs
af. madame" zei haar zoon schouderopha
lend.
..Zij zullen niet zoo spoydi? klaar staan
om soldaten hipr naar tce te zenden, mar
kiezin." voegde de Sénéchal er tot harr
troost bij.
„Ach kom! Ge zijt veel te zeker van uw
veiligheid. Ge weet op uw duimpje wat ze
doen en wat zij laten zullen. De tijd zal
het {eeren. mijn vrienden Ik begrijp er
niets van dat ge het niet rret mij eens zijt
en geen spijt hebt dat we ons niet verze
kerd hebben van mijnheer de Garnache en
zijn bediende toen wij hen nog in onze
macht hadden
Somber zag ze Tressan aan. die blik be
loofde niet veel goeds. Hij huiverde en hie'd
zijn handen voor het vuur alsof hij huiver
de van kou. Maar Marius liet zich zoo spoe
dig niet bang maken.
..Madame" zei hij, „in het ergste geval
kunnen wij de poorten sluiten en hen tar
ten. Wij hebben voldoende bezetting en
Fortunio tracht nog meer mannen aan to
werven."
„Dat tracht hij. ja" zei ze spottend. „Een
week lang heeft de man ?c!d als water ver
morst. hij heeft het hoofd van half Greno
ble beneveld met den besten wijn die in de
Auberge du France le krijgen is, en toch
heeft hij geen enkelen recruut kunnen krij
gen."
Marius lachte. „Uw zwartgalligheid brengt
u tot vlugge conclusies," riep hij. ,.U vergist
u Er is één recruut gekomen
„Eén!" herhaalde zij .„Verduiveld! een
mooi aantal! Een mooie aanwinst voor den
stroom wijn. waarmee hij de magen in Gre
noble heeft schoongewasschen."
„Toch is het een begin" waagde de Séné
chal op te merken.
„Jawel, en zonder twijfel een einde ook!
En wat voor dwaas zal da' wezen, die er
zoo wanhopig aan toe i9 dat hij zich met
ons wil inlaten?"
„Het is een Italiaan een man uit Pié-
mont; hij is te voet door Savoye hier naar
toe gekomen, op weg naar Parijs waar hij
fortuin hoopt te maken, toen Fortunio hem
oppikte en hem aan het versland bracht dat
zijn fortuin gemaakt was als hij op Condil-
lac kwam. Het is een kloeke, flinke vent!
hij kent geen woord Fransch en voelde zien
aangetrokken tot Fortunio toen hij merkte
dat deze een landgenoot van hem was."
Een spottende blik vertoonde zich in de
mooie oogen van de douairière.
„Daar heb je de reden waarom hij zich
liet aanwerven. Hij kent geen woord
Fransch, de arme duivel, en had dus mat
begrepen wat een waagstuk hij ging onder
nemen. Konden wij maar .neer zulke man
nen vinden! Maar waar halen wij ze van
daan? Ach mijn beste Marius, de zaken
zijn niet veel verbeterd en wij kunnen do
fout dat wij Garnache hebben laten gaan,
nooit goedmaken."
„Madame waagde Tressan nogmaals op
te merken. „Ik geloof dat u veel te wan
hopig is."
„Ik heb tenminste geen gebrek aan moed,
mijnheer de graaf, antwoordde zij„en ik
beloof u dit: zoo lang ik leef en een zwaard
in de hand kan nemen, als het noodig is
zal geen enkele man uit Parijs een voet zet
ten in Condillac!"
„Ach!" bromde Marius, „daar denkt u
alleen over. het is het eenige waarvoor u u
interesseert. U wilt niet inzien dat onze po
sitie verre van hopeloos is; dat het mis
schien niet noodig zal wezen den Koning
weerstand te bieden. In drie maanden heb-
hen wij geen bericht gehad van Florimond.
Er kan in drie maanden veel gebeuren voor
een man die aan het oorlogvoeren is. Het
kon immers best wezen dat hij dood is.
„Ik wou dat ik wist dat hij dood was
en vervloekt" voegde zij er bij met opeen
geklemde lippen.
„Ja stemde Mariu9 toe met een zucht,
„dan was er een eind aan al onze moei
lijkheden."
„Daar ben ik zoo zeker nog niet van.
Mademoiselle is er ook met haar nieuwe
vrienden in Parijs mocht de pest die alle
maal wegmaaien! Het landgoed La Vau-
vrage kunnen wij Dog verliezen! Het eenige
afdoende besluit van onze moeilijkheden is
de tegenwoordige omstandigheden is je hu
welijk met dit koppige kind.'-
„Dat die maatregel een onmogelijkheid is,
is uw eigen schuld." i
„Hoe zoo?' riep zij uit, terwijl zij zich
plotseling tot Marius keerde.
„Als u op goeden voet was gebleven met
de kerk, als u tienden had betaald en ge
maakt dat zc dat vervloekte interdict niet
over ons hadden uitgesproken, hadden wij
zonder bezwaar een priester hier kunnen
krijgen en het zaakje klaar spelen of Va-
lérie wilde of niet."
Zij keek hem woedend aan. Toen draaide
zij zich om en wendde zich tot Tressan.
„U hoort hem. mijnheer Tressan", zei ze.
„Daar hebt ge den minnaar! Hij zou met
zijn geliefde willen trouwen of zij wil ja of
neen en hij heeft mij verzekerd dat hij
haar liefheeft".
„Hoo zou het anders mogelijk zijn? Zij
wil immers niet?" vroeg Marius gemelijk.
„Hoe anders? Vraag je mij hoe anders?
Mijn hemel! Als ik een man was, en ik
had jou uiterlijk en jouw gezicht, dan zou
geen vrouw ter wereld mij weerstand bie
den als ik er mijn hart op gezet had. Jo
bent een onhandige lummel als er een
vrouw in het spel is. Was ik in jouw plaats
ik zou haar stormenderhand vemverd heb
ben, toen zij drie maanden geleden hier
aan huis kwam. Ik zou haar ontvoerd heb
ben buiten Condillac, buiten Frankrijk,
over de grenzen naar Savoye, waar geen
interdict bestaat, waarover je je behoefde
te bekommeren en daar zou ik met haar
getrouwd zijn".
Marius keek zeer somber, maar voordat
hij een woord kon uiten maakte Tressan
zijdelings een compliment aan de mar
kiezin.
(Wordt vervolgd.)
