70ste Jaargang
VRIJDAG 2 AUGUSTUS 1929
No. 21283
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel Toor advertentiSn uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen ran ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenliën 35 Cts. per regel. Kleine ëdvertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueels opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weet 70.18
Buiten Leiden, waar agenter gevestigd zijn, per week .0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
H.M. DE KONINGIN-MOEDER
71 JAAR.
Heden viert iH. M de Koningin-Moede*
lar 71sten verjaardag, In breede lagen
n het Nederlandsche volk heerscht op-
:hte vreugde, dat het onze grijze
irstinne gegeven is dezen dag ook nu weer
goede gezondheid te herdenken en uit
Ier mond zal vandaag de bede opstijgen:
)ge Zij nog vele jaren voor ons land en
lk gespaard blijven.
Het gemeentebestuur zond heden namens
n raad een telegram van geluk wen se h;
de Leidsche Christelijke Oranjevereen.
ndhaafde deze traditie door een telegram
n den volgenden inhoud:
De Leidsche Christelijke Oranjovereeni-
fcing, verheugd met gansch ons volk om
de lange bestendiging en den njken
zegen van Uw leven, dat één is gewor-
'en met Oranje en Nederland, wensche
van harte geluk, en bidt, dat de Moe-
Ier onzer Koningin en Grootmoeder onzer
Mnses nog lang en gelukkig leve in het
lidden der Koninklijke familie, en in
iet midden van het Nederlandsche volk,
letwelk U zoo echt liefheeft.
Gezegend zij Uw hoofd. Uw hart. Uw
egen, Uw aardsch. Uw eeuwig lot!
w g. H. THOMAS. Voorzitler.
L. BOEKKOOI, Secretaris
lovendien wapperde vanmorgen reeds
fceg van alle rijks- en gemeentegebouwen
J nationale driekleur, terwijl ook vrij veel
rticulieren door de vlag uit te steken
fing gaven aan hun vreugde over het
de gebeuren van heden.
De directies van N.Z.H en H.T.M. ver-
pgden de uiterlijke feestvreugde door de
nwagens te doen pavoisseeren.
handelsregister
camer van koophandel
fijziginq:
IDe Stad Maastricht". Leiden, Botermarkt
I Handel in glas. porseleiii. aardewerk en
artikelen. Vestiging Filiaal: BreeSt.raat
f. d.d. 6 Juli 1929.
£n geval van alastrin.
e waarnemend Directeur van den Gemeen-
Iken Geneeskundigen Dienst. P. J. M.
ner, deelt ons mede, dat zich hier ter
ld? een geval voordoet van alastrice
frt pokkenziekte, die het eerst te Rotter-
i is waargenomen, doch zich nu ook over
ftre plaatsen van ons land begint te
spreiden.
Be overleg met (jen Inspecteur van de
^'gezondheid, deelt hij mede, dat er
reden is tot ongerustheid, daar de
Re gewoonlijk een rustig verloop neemt.
I Inspecteur acht het wenscbelijk, dat in
«ingeving van den patiënt wordt gevaeci-
pd; de ondervinding toch heeft geleerd,
Izij, die gevaccineerd zijn. of de alastrin
I krijgen, 6f slechts in lichteren graad.
Pe twee te Rotterdam direct of indirect
1 deze ziekte overleden kinderen, waren
I, gevaccineerd.
jubileum.
Ter gelegenheid van hun 25-jarig
Iteum in gemeentedienst van de straat-
rjs A. Klinkhamer en W. Blok, zijn hei-
door den wethouder van Fabricage, den
Splinter, gelukgewenscbt en is hun
S^brnikelijke gratificatie verleend.
25-jarig jubileum
van den heer j. zaalberg.
De heer J. Zaalberg.
Het was gisteren 25 jaar geleden, dat de
heer J. Zaalberg, thans directeur van de
N.V. Kon. Nederl. Falbriek van Wollen De
kens v/h. J. C. Zaalberg Zn., zijn intrede
in de firma deed en de traditie bij dergelijke
gelegenheden getrouw, heeft ook ditmaal
het personeel gemeend dien dag niet onop-
:emerkt te moeten laten voorbij gaan.
Reeds eenige dagen van te voren was het
te beroerteen, dat het iets in zijn schild
voerde en er werd dan ook den heer Zaal
berg verzocht den dag voorafgaande aan het
jubileum, aifwezig te willen zijn, welke dag
het personeel heeft benut om een ontvang
zaal in gereedheid te brengen, deze zeer
fraai met groen en bloemen te versieren en
verder te decoreeren met het aller nieuwste
product der firma, nl. de wollen Zaalberg's
plaids. Verder' was op de binnenplaats der
fabriek een fraaie eerepoort opgericht, even
eens met groen en bloemen versierd.
Allereerst had, nadat de heer en mevrouw
Zaalberg door een paar leden van de feest
commissie, gevormd uit het personeel, per
auto van hun woning te Wassenaar waren
gehaald, de huldiging plaats door het per
soneel.
Bij monde van den oudsten zoon, den heer
Jan C. Zaalberg, werd de jubilaris, na het
binnenkomen, het eerst toegespróken en ge
luk gewenscht met dit jubileum. Spr. herin
nerde in goed gekozen woorden aan het
geen zijn vader in den loop der jaren, in het
belang der firma heeft gedaan en hoopte
in de toekomst de voetsporen van zijn vader
te mogen drukken.
Uit het personeel trad naar voren de pro
curatiehouder, de heer H. L. A. van der
Horst, die een overzicht gaf van hetgeen in
de 25 jaren door den heer Zaalberg in het
belang der firma was verricht, er op wij
zende, hoe deze reeds zeer jong en zeer
kort na zijn intrede in de firma geroepen
was om de leiding van de firma op zich te
nemen en dus betrekkelijk weinig voorlich
ting van zijn vader heeft gehad. Hoe de heer
Zaalberg deze zeker niet geringe taak in die
jaren heeft verricht, getuige wel de goede
naam van het bekende fabrikaat „Zaalberg"
de gang van zaken der firma, welke
steeds crescendo is. Vele veranderingen en
uitbreidingen hebben in die jaren plaats ge
had, zoo vervolgde spreker, en dit alles ge
tuigde van ware koopmanschap en helder
inzicht, wat ongetwijfeld aan bet talrijke
personeel ten goede is gekomen, waar op
deze wijze geregeld werk in de fabriek te
vinden was. Ook Je verhouding van den
patroon met het personeel was steeds van
den meest vriendschappelijken aard. wat bij
vele gelegenheden steeds is gebleken en ook
thans weder, nu het personeel een gelegen
heid heeft om zijn sympathie tegenover den
patroon in daden om te kunnen zetten
Spr. eindigde zijn toespraak met den
wensch, dat de heer Zaalberg nog vele
jaren de gezondheid en de lust moge heb
ben. geschraagd door de toewijding en ge
negenheid zijner echtgenoote, om de lei
ding der firipa in handen te houden, over
tuigd. dat zulks en voor de firma en ook
voor het personeel van het .allergrootste
belang is. maar dat buitendien de opvolgers
nog vele jaren van de voorlichting huns
vaders mogen profiteeren.
Als volgende «preker uit het personeel
trad op de heer L. I. van Weeren. die reeds
meer dan vijftig dienstjaren achter den rug
heeft en dus reeds eenige generalies der
firmanten heeft medegemaakt.
Spreker wees dan ook op het feit, dat
hem verzocht v as eenige woorden tot den
heer Zaalberg te opreken en dat hij dit met
genoegen deed. waar reed? meerdere ma
len hem die eer was te beurt gevallen ook
bij huldigingen van de voorgangers van
den tegenwoordigen directeur.
Uit zijn rijkp ervaring kon spreker feilen
naar voren brengen, waaruit opgemaakt kon
worden, dat in het bijzonder bij den tegen
woordigen directeur, de band tusschen
patroon en werkman steeds becht was en
wanneer er ook geschillen waren en in
welk groot bedrijf doet zich dit niet eens
voor? dat dan altijd de heer Zaalberg
tot overleg, zonder inmenging van derden
te vinden was en meestal op, voor beide
partijen, bevredigende wijze de geschillen
konden worden opgelost. Spreker meende
ook hiprvoor den heer Zaalberg thans bij
deze gelegenheid den dank van het per
soneel over te moeten brengen, evenzeer
hopende, dat de heer Zaalberg, nog vele
jarc-n voor de firma gespaard moge blijven.
Het spreekt van zelf, dat een en ancler
gepaard ging met de overhandiging van
waardevolle geschenken en als laatste ge
schenk kwam, voor den heer Zaalberg,
nog een verrassing.
Het mag n.l. bekend worden geacht, dat
de firma Zaalberg, naast hare wollen de
kens, ook wollen plaids vervaardigt, welke
reeds in betrekkelijk korten tijd een zeker
burgerrecht veroverd hebben. Door samen
werking van een paar personen uit het
personeel, was evenwel het plan geboren,
om bij deze gelegenheid eens iets extra's
op dit gebied, den heer Zaalberg bij* wijze
van geschenk, aan te bieden.
Geheel in stilte hadden deze personen
n.l. een ontwerp voor een plaid gemaakt,
wat het tot nu bestaande zou overtreffen en
werkelijk, na meerdere technische moeilijk
heden te hebben overwonnen, konden ze
thans den heer Zaalberg een geheel nieuw
procédé plaids aanbieden, wat in werke
lijkheid zegr fraai en fijn te noemen is en
waarmede de collectie plaids ongetwijfeld
zal worden gecompleteerd. Eenige exem
plaren dezer plaids in keurig verpakte
doozen konden dan ook den heer Zaalberg
worden aangeboden.
Het spreekt vanzelf, dat al deze verras
singen den heer Zaalberg zeer hebben ge
troffen en in zijn dankwoord getuigde de
heer Zaalberg dan ook van de goede ge
zindheid van het personeel ten opzichte
van zijn patroon en van de saamhoorigheid,
welke hij bij de kern van het personeel
steeds aantrof, waf vooral voor de jongeren
een aansporing "tot navolging kon zijn.
Spreker was zeer getroffen eerstens door
de fraaie versiering, die het personeel had
aangebracht, maar ook voor de zeer waar
devolle cadeaux; spreker noemde de laat
ste verrassing een bewijs, dat ook het per
soneel meeleeft met de zaak en dat het ge
voelt het groote belang, wat voor allen be
staat, zoowel patroon als werkman, in de
groote lust tot het werk en in den vooruit
gang van de firma.
Spreker meende dan ook allen hartelijk
dank te moeten brengen voor hetgeen zij
gedaan hebben, om hem dien dag tot den
schoonsten van zijn leven te maken en in
het bijzonder aan diegenen, die hem op
zoo'n aangename wijze hadden verrast
De heer Zaalberg deed daarom de toe
zegging, dat het in zijn bedoeling ligt om
a.s. Maandag met het geheele personeel,
plus vrouwen en verloofden een dagje per
trein naar Amsterdam en per boot naar
Marken te gaan. en den namiddag in „Ar-
tis" verder door te brengen, welke mede-
deeling natuurlijk met luid applaus werd
begroet.
's Middags had er nog ten kantore der
firma een receptie plaats, van welke gele
genheid velen gebruik hebben gemaakt om
den heer Zaalberg te complimenteeren.
1 mooie vak behoort. De aanblik op de collec
ties vanaf de 3traat is reeds een genoegen.
Do heer Wiggers verkoopt niet alleen zijn
bloemen en planten, hij geeft ook gaarne
advies aan bloemenliefhebbers met betrek
king tot de behandeling der planten, zoovel
als ten opzichte van den aanleg van tuinen en
parken.
Wjj wenschen het echtpaar Wiggers
ook diens echtgenoote interesseert zich voor
het vak veel succes toe. Zfi hebben hun
werk goed aangepakt.
Hedenmorgen is de 7ö-jarige echtge
noote van C. L. in de Janvossen9teeg van
een trapje gevallen, waardoor zij een
gapende wonde boven het rechteroog be
kwam. De Eerste Hulpdienst vervoerde haar
per auto naar het Academisch Ziekenhuis.
Vanmorgen omstreeks halfelf is een
wagen beladen met hout op den hoek van
Vrouwenkerkkoorsteeg en Mare tegec e'en
aldaar staande melkwagen van van D. ge
reden. Laatstgenoemd voertuig kantelde,
waardoor een flinke hoeveelheid meik ver
loren ging.
De politie maakte proces-verbaal op.
de kabinetscrisis.
Heden do definitieve uitslag?
Het is ons bij navrage te bevoegder plaatse
gebleken, dat de kabinetscrisis in dit stadium
haar normaal verloop heeft.
Nadat tusschen den kabinetsformateur
eenerzjjds en de A.R., G.H. en R.K. Tweede
Kamerfracties anderzijds, een uitwisseling van
schriftelijke bescheiden heeft plaats gehad,
heeft, zooals steeds in zijn voornemen lag,
jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck de vertegen-
I woordigers 'dier fracties tot een samenkomst
met hem uitgenocdigd.
Zooals w|j bereids mededeelden, worden de
Wroensdag j.l. begonnen besprekingen heden
voortgezet. In die bijeenkomst zal een defini
tieve beslissing in een of anderen an
gunstig of ongunstig voor de vorming van
een parlementair kabinet steunende op da
rechterzijde vermoedelijk vallen.
Voor het examen Engelsch L. O is
geslaagd mej. F. V C. Schaum, alhier.
Geslaagd is voor het examen hoofd-
acte mej. V. de Tombe, alhier
De heer J. P. Duvvermans alhier,
komt voor op een voordracht Ier benoeming
van een leeraar in de staatswetenschappen
aan de H B.S te Hilversum.
Maandag 5 Augustus, herdenkt de heer
Jac. Arnoldus Jr. den dag, waarop hij voor
25 jaar als blikslager bij Tie'.eman en Dros'
Conservenfabrieken in dienst trad.
Zondag 11 Augustus is er een goed-
koope trein-bootreis georganiseerd naar Urk
en Kampen.
Gisteren heeft de heer R. Wiggers,
bloemist en kweeker alhier, in perceel Hoo-
gewoeid 80, een bloemenmagazijn met toe-
behooren geopend, waarmede het aanzien
van dit gedeelte van de Hoogewoerd aan
merkelijk is verhoogd en voor de omgeving,
zooals Plantage, Plantsoen, Zoeterwoudsche
Singel met achterliggende straten in een
behoefte voorziet. De winkel is vooraf door
samenwerking van de firma's Splinter en Zn.
stoffeerder. Veerman, schilder, Meyers en
Schophuyzen aan een grondige restauratie
onderworpen, waarna de jonge bloemist met
kennis en smaak een rijke schat van bloemen
en sierplanten heeft aangebracht, benevens
mandem, vazen, en wat er verder tot dit
voor de zuiderzee-
visschers.
Een toekomst voor het Brcezand?
Nu de Zuiderzee-vis9cherij nog hoogstens
éêN vol jaarseizoen door een deel van de
visschers in beperkte mate zal kunnen wor
den uitgeoefend, komen van verschillende
kanten plannen om die visscherg te helpen
door hen elders te vestigen als te Oostma-
horn, Harlingen en Den Heider. De „Vis-
scherij-Courant" oppert nu een nieuw plan.
.Men is bezig tusschen Komwerderzand
an Wieringen op het Breezand. een eiland
te maken", schrijft het blad. ..Dit eiland zal
twefe havens krijgen, één aan de Noord- en
één aan de Zuidzijde en zal ruimte bieden
voor een visschersdorp met toebehooren.
Het nieuwe eiland zal een uur varen van
Wieringen zijn, met het Westen en Oosten
verbonden door een rijweg en door een
spoorlijn.
„Het is zeer wel mogelijk, dal zich daar
e'en belangrijk visscherijcentrum zal ont
wikkelen. Maar dat centrum moet op na
tuurlijke wijze ontstaan en groeien. Men
kan de inrichting van meet af aan geschikt
maken, woningen bouwen, voor een vis-
scher geëigend, de nevenbedrijven gunstig
bij de haven gegroepeerd. Er moet daar een
vrije afslag komen, havengelden moeten
niet geheven worden. Zeer wel waarschijn
lijk lijki hel ons toe dat visschers zich daar
dan vrijwillig zullen vestigen.
..Een groot belang staat hier mogelijk
voor hen op het spel, en daarom is hel wen-
schelijk. dat er spoedig meer van de plan
nen bekend wordt en de visscherg zelf hun
volle aandacht wijden aan de plaats, waar
zij zich later zullen vestigen.
„Tot dusverre bemoeien zich daarmee
nog slechts buitenstaanders".
opnieuw examens bij de
ned. spoorwegen.
Als gevolg van een streven tot bezuini
ging bij de Ned. Spoorwegen, werden
sedert eenige jaren verschillende examens
voor personeel niet meer gehouden, omdat
er geen behoefte aan personeel was. Daar
in is thans weder verandering gekomen,
In 1930 wordt aan jeugdige personen die
zich aan een examen voor ambtenaar of
beambte bij de Ned. Spoorwegen wenschen
te onderwerpen, daartoe opnieuw de gele
genheid geboden. Te beginnen met het
Examen voor controle-assistent bij de plaats
kaarten en voor leerling-klerk.
binnenland.
Heden valt de beslissing over de vorming
van een kabinet door jhr. Rnys de Beeren
brouck. (Binnenland, 1ste Blad.)
Een commissie van advies inzake de
financieele verhoudingen tusschen Rijk en
Gemeente. (Binnenland 1ste Blad.)
De jaarvergadering van het N. O. G.
(Binnenland, 1ste Blad.)
De Orde van de Ster wordt opgeheven.
(Kerk en School 3e Blad.)
buitenland.
De besprekingen tusschen Engeland en
de sevjeta tijdelijk afgebroken. (Buitenland
lste Blad.)
De ccmmnnistische 1 Augustas ie kalm
vexloopen. (Buitenland, lste Blad.)
De tocht van den Graf Zeppelin. (3e BI.
en Telegrammen l9te Blad.)
financieele verhouding
tusschen rijk en
gemeenten.
Bij Kon. besluit zijn benoemd voor den
tijd van vijf jaren tot lid der Cammiesie
van advies, bedoeld in art. 37 der wet tot
herziening der financieel© ven-houding tus
schen Ilijk en gemeenten, prof. mr. C. W,
de Vries, hoogleeraar aan de Handelshoo-
geschool te Rotterdam, tevens voorzitter;
mr. A. Veen, administrateur van de af dee
ling belastingen en statistiek ter gemeen
tesecretarie te Rotterdam; mr. A. Jonker,
directeur-secre.taris van de Vereeniging v<
Nederlandsche Gemeenten te 's-Graven-
hage; mr. H. W. J. Mulder, referendaris
bij het Provinciaal Bestuiur van Zuid-Hol
land te 's-Gravenhage; J. D. A. Visser,
hoofdcommies bij bet Centraal Bureau voor
de Statistiek te 's-Gravenhage; J. Walch,
administrateur der gemeentefinanciën to
Amsterdam; W. Wagen aar, referendaris
bij het Departement van Financiën.
Gisteravond is in het departement van
Financiën de eerste vergadering gehouden.
Nadat de voorzitter namens de ministers
van Financiën en van Binnenl. Zaken en
Landbouw de commissie had geïnstalleerd,
vestigde hij de aandacht op den grooten
spoed, waarmede de leden tot deze eerste
vergadering zijn opgeroepen. Het is de be
doeling dat de commissie een ontwerp alge-
meene maatregel van bestuur, bedoeld in
het eerste lid van art. 37 der nieuwe wet,
bij de regeering inzendt. Van een zuiver
technische uitvoering der wet kan hierbij
geen sprake zijn. De voorzitter wees bijv.
op de puzzle, opgegeven door de Tweede
Kamer, omtrent de „verplichte uitgaven"
voor het L. O. door de L. O.-wet-1920 op de
gemeenten gelegd.
De voorzitter wees voorts o.m. op de nood
zakelijkheid, dat de gemeentebesturen in
Mei 1930, bij het opmaken van de begroo
ting voor 1931, zullen weten op welk be*
drag de Rijksuitkeering voor 1931 is te stel
len. De gemeentebesturen zouden anders
nooit het bedrag door eigen belastingen over
1931 te dekken, kunnen vaststellen. Een
overweldigende hoeveelheid arbeid moet dus
voor Mei 1930 zijn verricht. Daarom heeft
de commissie geen dag te verliezen. Zeer
veel tijd zal heengaan met het behandelen
van de bezwaarschriften, door de gemeente
besturen in te dienen.
Vooral zei spr. bij het geven van
adviezen, die in wezen uitspraken zijn op
bezwaarschriften van gemeentebesturen*
moet de commissie het vertrouwen hebben
van regeering en gemeentebesturen beide,
en daartoe moet zij, afgezien van de aan
haar toevertrouwde ambtelijke krachten
zelve zijn een centrum van toewijding en
van energie.
spoorwegraad.
De minister van Waterstaat heeft aan den
heer ir. E. C. W. van Dijk, te Bilthoven,
wegens zijne benoeming tot directeur der Ne-
derlandsche Spoorwegen, eervol ontslag ver
leent uit zijne betrekking van lid van den
Spoorwegraad, met dankbetuiging voor Re
in die functie bewezen diensten, en tot lid
van den Spoorwegraad benoemd tot 14 Dec.
1929 den heer J. D. Evers, chef van den
Dienst der Exploitatie bij de Nederlandsche
Spoorwegen te Utrecht.
