70sle Jaar^an?
DINSDAG 16 JULI 1929
No. 21268
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
GEMENGD NIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts per regel voor advertentiên uit LeideD en plaatsen waar
agentschappen ran ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiên 35 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postreebt Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT ij
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per week ...77777.
Buiten Leiden, waar agentep gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
ƒ0.18
„0.18
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
UITBREIDING VAN DE SCHOOL AAN DE
DRIFTSTRAAT 49.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis:
a. dat de Raad dier gemeente in zijne
openbare vergadering van den 15den dezer
besloten heeft medewerking te verleenen
aan het bestuur van de Gereformeerde
Schoolvereeniging aldaar, tot uitbreiding
van het schoolgebouw aan de Driftstraat,
hoek Javastraat, met twee leslokalen, als
mede tot het aanschaffen van de noodige
schoolmeubelen, leer- en hulpmiddelen en
in verband daarmede heeft vastgesteld een
begrootingsstaat, model D, groot f. 17.800.—
teneinde hun College in staat te stellen de
benoodigde gelden te zijner «tijd ter beschik
king van het Schoolbestuur te stellen;
b. binnen dertig vrije dagen te rekenen
van heden af, ieder ingezetene en het
schoolbestuur van dit besluit bij Gedepu
teerde Saten van Zuid-Holland in beroep
kunnen komen.
(get.) A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester,
(get.) VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 16 Juli 1929. 8716
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat
door hen de beslissing op het verzoek van
C. Ruis om vergunning tot het oprichten
van een meubelmakerswerkplaats in het
perceel Heerengracht No. 2, kadastraal be
kend gemeente Leiden, Sectie I. No. 1116
is verdaagd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRTJEN, Secretaris.
Leiden, 16 Juli 1929. 8719
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat
door hen vergunning is verleend aan de
N.V. Automobiel- en Motorhandel „Het
Motorhuis" eD rechtverkrijgenden tot het
uitbreiden van de bewaarplaats voor ben
zine in en op het perceel Morschsingel
No. la, kadastraal bekend gemeente Lei
den, Sectie A. No. 1300.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
Leiden, 16 Juli 1929. 8718
AFSLUITING UTTERSTEGRACHTBRUG.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis dat de Uiter-
stegrachtbrug in verband met het verrichten
van herstellingswerken, vanaf heden tot
nadere aankondiging voor het rijverkeer zal
zijn afgesloten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
Leiden, 16 Juli 1929.
Dr. H. R. WOLTJER.
Dr. H. R. Woltjer, conservator aan het
Natuurkundig Laboratorium en lector in de
natuurkunde aan de Rijksuniversiteit alhier
die, zooals wij onlangs hebben gemeld, ern
stig in aanmerking kwam om te worden
benoemd tot hoogleeraar in de natuur
kunde aan de technische Hoogeschool te
Bandoeng als opvolger van prof. dr.
J- Clay, is thans door het curatorium
dezer hoogeschool als eenig aanbevolene op
de voordracht geplaatst.
Dr. H. R. Wolljer werd 16 Februari 1887
te Amsterdam geboren en studeerde in de
"wis- en natuurkunde aan de gemeentelijke
universiteit aldaar, waar hij een der beste
leerlingen was van prof. dr. P. Zeeman.
Onder diens leiding promoveerde hij aldaar
in 1914 tot doctor in de wis- en natuur
kunde op een proefschrift, getiteld..Magne
tische splitsing en temperaturen". In 1915
werd hij benoemd als assistent van prof.
Kamerlingh Onnes aan het Natuurkundig
Laboratorium alhier. In 1917 werd hij be
noemd tot conservator. Gedurende ve'le
jaren heeft hij met prof. Kamerlingh Onnes
samengewerkt bij diens onderzoekingen op
magnetisch gebied.
Het vorig jaar werd hij benoemd tot lec
tor in de natuurkunde aan de Leidsche
universiteit. Ook heeft hij het vorig jaar
tijdens het eenjarig verlof van prof. Clay
jens colleges qan de Technische Hooge1-
V J®. Bandoeng waargenomen.
erschil lende belangwekkende publicaties
Ju van zijn hand verschenen.
DE HEER BAART RAADSLID-AF
Naar wij van betrouwbare zijde ver
nemen zal het soc.-democratische raadslid,
de heer H. J. Baart tegen September a.s.
onze gemeente verlaten en zich metterwoon
te Den Haag vestigen.
Zijp opvolger in den raad zal zijn de heer
G. de Mey.
o
NIEUWE CHEMISCHE
ONTDEKKINGEN.
De rubriek van bedrijfscngelukken door
explosie in chemische fabrieken gesleten.
Dr. W. P. Jor^sen, lector aan de Rijks
universiteit alhièr heeft hedenmorgen op
een vergadering van de sectie voor Be-
drijfschemie' van de Nederlandsbhe Chemi
sche Yereeniging te Maastricht eenige inte-
tessante mededeelingen gedaan over nieuwe
chemische ontdekkingen, welke voor de
techniek van zeer veel waarde zijn. Onge
veer een jaar geleden zijn de onderzoekin
gen, waarbij de explosies van verschillende
gassen onderzocht werden, in geheel andere
richting gedreven. Tot nu toe was men in.
staat, om de explosiegebieden van explo
sieve gasmengsels te vernauwen door toe
voeging van inactieve gassen, als b.v.
argon en helium. Deze inactieve gassen
spelen dan o.a. een rol als goede warmte
geleiders. De warmte, ontstaan bij een be
gin van reactie, wordt nu zoo snel wegge
voerd, dat de temperatuur niet zoo hoog
kan komen, om een explosieve reactie to
veroorzaken. In den laatsten tijd heeft men
echter gassen en dampen gevonden, welke
het vermogen hebben, om een explosie1 ge
heel te dooven. Werd aan een hoog explo
sief mengsel van mijngas H~ lucht, licht
gas lucht, waterslof lucht, (om maar
enkele voorbeelden te noemen) een kleine
hoeveelheid van een dergelijk doovend gas
toegevoegd, dan kon men het explosieve
gasmengsel niet meer tot explosie1 brengen,
(b.v. met behulp van 9terke electrische
vonken). De werking van de doovende
gassen of dampen berust in het geheel niet
op een warmtege leid end vermogen of op
andere' lang bekende eigenschappen van
gassen. Men heeft hier te doen met een
zuiver katalytische werking, in dit geval
dan met negatieve katalyse. Nu is het al
gemeen bekend, dat voor een versnellende
of vertragende katalytische werking slechts
een geringe hoeveelheid van den katalysa
tor vereischt wordt. In dit geval, van het
immum maken van explosieve gasmengsels
tegen explosies, behoeft men van den nega
tieven katalysator eveneens slechts een
geringe hoeveelheid te gebruiken. Bij de
talrijke proeven bleken een paar tienden
procenten van den ..doover" reeds vol
doende te zijn, om iedere explosie van het
hoog explosieve mengsel onmogelijk tel
maken
Deze chemische ontdekking zal blijken
van onschatbare waarde te zijn voor de
techniek in het algemeen. Als men e'ens
bedenkt, dat een hoog percentage van de
mijnongelukken te wijten is aan mijmgas-
explosies. waarbij dikwijls menschenlevens
te' betreuren vallen, en groote materieele
schade wordt veroorzaakt. Berekent men
de financieele verliezen, welke van derge
lijke mijnexplosies het gevolg zijn. als pen-
sioenuitkeeringen, kosten van het reddings
werk. herstellingen aan de mijnen, enz. om
niet eens te spreken van de waarde van
menschenlevens. welke niet met goud te
betalen is. dan komt men wel tot de con
clusie. dat het veel economischer is, om bij
het stijgen van het mijngasgehalte de ge
vaarlijke deelen van de mijnen te' vullen
met een voldoende hoeveelheid van den
„doover". Hierna kan men de mijn zonder
gevaar voor explosies ventileeren. Bij
luchtschepen, gevuld met waterstof, is
ieder gevaar voor explosie geweken, als
men aan de waterstof een kleine hoeveel
heid van den geschikten doover toevoegt.
Ontelbaar is het aantal toepassingen, dat
men van deze nieuwe chemische vondsten
kan maken over 't geheele uitgestrekte gebied
van de chemische technologie. Leest men
bijna dagelijks in de couranten van explo
sies in chemische fabrieken, waarbij bijna
altijd vermeld wordt: „oorzaak onbekend",
de tijd nadert, dat deze rubriek van be-
drijfsongelukken wordt gesloten.
CHR. KWEEKSCHOOL.
Examen Nuttige Handwerken.
Geëxamineerd en geslaagd de dames: K.
Bol te Hazerswoude, A A. v. 't Hooft te
Den Haag, G. T Jansen te Voorschoten en
J. M. Knotter alhier.
HANDELSREGISTER VAN DE
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR
RITNLAND TE LEIDEN.
Wijzigingen:
Snelpersdrukkerij „Patria". Breestraat 156,
Leiden. Hoofdzetel: Wilhelminastraat 21,
Amersfoort. De statuten zijn gewijzigd
Visscherij-Maatschappii „Noordster". Zuid-
straat 65, Katwijk aan Zee. Nieuwe Com
missarissen: F. A. Buskop, Wassenaar en
L. Z. Lagemaat, Katwijk aan den Rijn.
Geslaagd zijn bij Liteh voor het
diploma Engelsche Handelscorrespondentie
de dames A. v. den Berg en A. Engel9, bei
den alhier.
Morgenavond te kwart over acht geeft
het muziekgezelschap ..Orpheus" in samen
werking met het mannenkoor „De Vereenig-
de Zangers" een concert in den tuin van
„Zomerzorg".
Hedenmorgen tegen halfnegen is de
14-jarige Jac. van K. in het ruim van een
ijzeren schuit gevallen, liggende in het
Galgewater. De jongen bekwam een diepe
vleeschwond in het dijbeen, welke in net
Academisch Ziekenhuis werd verbonden.
Om 10 uur hedenmorgen reden op den
hoek van Aalmarkt en Vrouwensteeg twee
wielrijders tegen elkaar op. Een van hen,
de 50-jarige G. van D., huisvrouw van S.
v S., te Voorschoten kwam daarbij zoo on
gelukkig terecht, dat zij haar linkerarm
brak en door den E. H. D. ter behandeling
naar het Academisch Ziekenhuis moest
worden overgebracht. De andere, een 16-
jarige jongen, wiens naam onbekend is ge
bleven, bekwam geen letsel.
BRANDEN.
MIDDELBAAR TECHNISCHE
SCHOOL TE HAARLEM.
Aan de Middelbare Technische School te
Haarlem verwierven het einddiploma:
Afdeeling Bouwkunde: de heer A. van
Weizen. alhier.
Afdeeling Weg- en Waterbouwkunde: de
heer P. de Hen. Leiderdorp.
Afdeeling Werktuigbouwkunde: de hee-
ren: H v. d. Boom. Noordwijk aan Zee en
W. B. Perquin. alhier.
Afdeeling Eleclrotechniek: de heeren: S.
K. Jou9tra en P. C. de Rooy, alhier.
Te Amby zeven huizen in vlammen
opgegaan.
In het dorp Amby in de nabijheid van
Maastricht gelegen, brak gistermiddag door
onbekende oorzaak brand uit in een blok
van zeven huizen, dat in den volksmond
den naam van „Jordaan van Amby" draagt.
De woningen, waaronder het postkantoortje
werden allen een prooi der vlammen. Het
grootste gedeelte van het huisraad kon wor
den gered, behalve een klein deel, dat zich
op de bovenverdiepingen bevond. Persoon
lijke ongelukken kwamen niet voor.
De Maastrichtsche brandweer was spoe
dig met een stoomspuit ter plaatse Onge
veer halfzes was de brand in zooverre ge-
bluscht, dat gevaar voor uitbreiding was
voorkomen. Verzekering dekt gedeeltelijk de
schade. Het blok huizen behoorde toe aan
den heer Van Subel. Zij werden bewoond
door de families Kusters. Braken, Muller,
Elissen (de kantoorhouder van het postkan
toor), Kuiper en de Wed Ferron.
Gisteren ontstond brand in een dubbel
woonhuis aan de Elisabelhlaan te Apel
doorn. bewoond door de families Zïmmeren
Van Sandwijk. Alhoewel de Eendrachtsche
en Apeldoornsche brandweer met vier stra
len de vuurzee aantastten, was de brand
reeds overgeslagen in het belendende per
ceel. bewoond door de families Van Loenen
en Van Unen Men had alle moeite om het
derde perceel, dat veel waterschade leed. te
behouden. De twee dubbele woonhuizen
brandden geheel uit De bewoners oefenden
het beroep van mattentrekker uit en hadden
zoodoende een groote partij matten in huis,
waarvan weinig gered kon worden. De hui
zen behoorden toe aan de gemeente Apel
doorn en waren verzekerd.
Men meldt uit Apeldoorn:
Wederom heeft een boschbrand de Ve-
luwe geteisterd in de omgeving van Apel
doorn. De grenshoek van het Orderbosch,
tegen de Asselsche bosschen gelegen, is in
vlammen opgegaan Gelukkig stuitte de
brand op een 10 M brandgang, zoodat on
geveer 5 H.A. grof dennenbosch verloren
ging, in c-igendom toebehoorend aan het
Kroondomein.
Nauwelijks was men het vuur meester,
of 3 i 400 M. verder ontdekte men weer
brand midden in het bosch. Het was ge
lukkig dat men er spoedig bij was, anders
was hier een geweldig stuk bosch in vlam
men opgegaan. Terstond is men met man
en macht, geassisteerd door een dertigtal
maréchaussee's, het terrein gaan doorzoe
ken, dat voorloopig onder strenge bewaking
zal blijven, daar men aan opzet denkt.
-
In den nacht van Zondag op Maandag is
te Culemborg een partij hooi verbrand, dat
langs den spoorwegdijk stond opgehoopt.
De aanwezigen voorraad, toebehoorende aan
den gemeentewerkman K., groot c.a. 45000
pond, ging verloren. Blusschen was onmo
gelijk. Er wondt aan kwaadwilligheid ge
dacht.
Te Rosmalen is de boerderij, bewoond
door M van Griensven en eigendom van
L. v. d. Dungen, afgebrand Ook de inboe
del ging verloren. De 9chade wordt door
verzekering gedekt.
De woning van H. Dekker en toebehoo
rende aan mevr. Zwiers te Hoogeveen nabij
Beilen is een prooi der vlammen geworden.
De inboedel kon meest worden gered. Assu
rantie dekt de schade.
DOODELITK ONGEVAL.
De 3V*-jarige G. F. Pelgrom, uit den Var-
kenoordscheweg te Rotterdam is op den
Kreekweg door een wagen van lijn 3 over
reden en gedood.
GESTOLEN AUTO IN BESLAG
GENOMEN.
De politie te Bussum heeft bij een garage
houder een auto in beslag genomen, die
door een chauffeur te Amsterdam was ont
vreemd ten nadeele van een taxi-onderne
ming waar hij werkzaam was. Hij had te
Bussum de auto voor f 1450 verkocht. De
chauffeur is nog voortvluchtig.
VERDUISTERING OPGEHAALD
Ongeveer twee jaar gelden is er inge
broken in de zuivelfabriek „Amsta" aan het
Abcoudermeer en een bedrag van f. 800
ontvreemd. De politie van Ouder-Amstel
heelt nu meer licht in deze zaak gebracht,
meldt „De Tijd". Door toevallige omstan
digheden is komen vast te staan, dat de
beide moordenaars van Amstelveen ook
hieraan waarschijnlijk niet vreemd zijn,
daar beiden vroeger aan genoemde fabriek
hebben gewerkt Eén hunner heeft reeds
bekend, de ander blijft tot nog toe ont
kennen.
o
VERDRONKEN.
Gisteravond te omstreeks zeven uur is te
Enkhuizen de 22-jarige P. S.. die goed kon
zwemmen op c.a. 10 Meter afstand van de
kust. waar nog geen meter water staat,
nabij de zweminrichting waarschijnlijk
tengevolge van hartkramp verdronken.
Hoewel zijn vrienden hem onmiddellijk op
het droge brachten, en de badmeester en
een padvinder kunstmatige ademhaling toe
pasten kon de inmiddels ontboden ge
neesheer 9lechts den dood constateeren.
EEN ONGESCHIKT
KRUITDEPOT.
Te Kerkdriel had P. van G., een zakje
kruit in den zak gestoken, dat hij gebrui
ken wilde om musschen in den kersen
boomgaard te keeren Ondoordacht stopte
hij eenigen tijd later een tabakspijp, waaruit
hij gerookt had, in denzelfden zak. waarin
onmiddellijk een ontploffing plaats had,
zoodat de man in brand raakte. Hij spropg
in een sloot, waardoor de vlammen gedoofd
werden Aan zijn hand was hij ernstig
gewond.
EEN GEVALLEN
RECLAMEBORD.
Gisteren is bij den kruidenierswinkel van
de firma B. L. Schulte te Coevorden een
reclamebord, dattimmerlieden aan den
muur bevestigen wilden, naar beneden ge
vallen. Een loodgietersleerling raakte eron
der. De getroffene is levensgevaarlijk ge
wond naar het ziekenhuis vervoerd.
DE ONBEWAAKTE OVERWEG.
Gistermorgen is de«heer H. Klaasse. uit
Zwolle met zijn groenten wagen, bespannen
met een paard, op den onbewaakten over
weg te HeTfte Veldhoek, in de gemeente
Zwollekarspel door een locomotief gegrepen
Het paard werd op slag gedood. De groen
ten wagen werd versplinterd. De voerman
zelf werd licht gewond.
BINNENLAND.
De „Standaard" en ds „Nederlander" over
de opdracht tot kabinetsvorming aan ihx.
Rays de Beerenbronck. (3e Blad).
Afscheid van jhr. Rappard als directenx
van 'a Rijks Werf in Den Helder, (Binnen
land, 3e Blad).
Groote branden te Amby en Apeldoorn.
(Gemengd, le Blad).
BUITENLAND.
De Engel ache koning is met gnnstig ge.
volg geopereerd. (Buitenl. le Blad).
Verscherping van het conflict tnsschen
Znid-Slaviê en Bulgarije. (Buitenl. le Blad).
China en de eovjeta. (Buitenl. en Tel. le
Blad).
Ernstig ongeval in Hondnras. Vele dooden
en gewonden. (Tel. le Blad).
Overleden is de dichter van Hofmansthal.
(Kunst le Blad).
„Hebt u iets tegen grijs haar?" informeer,
de een dame bij haar kapper.
„Integendeel mevrouw, ik heb er het
grootste respect voor," was het antwoord.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
TWEE HUIZEN INGESTORT.
Meer dan 60 menschen, van wie de mees-»
ten jonge vrouwen en jonge meisjes zija,
werden, gelooft men, bedolven onder hefc
puin van twee kantoorlokalen van 3 ver
diepingen, die te Montgomery in Alabama
zijn ingestort. Alle maatregelen zijn getrof
fen om hulp te bieden.
HEVIGE ONTPLOFFING IN
PHILADELPHIA.
Gistermiddag heeft in Philadelphia een
ernstige ontploffing plaats gehad. Op een
havendam midden in de stad gelegen, oni-»
ploften verscheidene tonnen dynamiet. Ver
schillende huizen stortten in. Ondoordring
bare rookwolken hingen langen tijd over
dc geheele stad. De gloeiende asch viel in
groote massa's op de naburige gebouwen
en havendammen. Er ontstond' eeü gewel
dige brand De brandweer is ijverig bezig
met het blusschingswerk. De schade laak
zich nog niet overzien.
WOLKBREUK.
Naar uit St. Louis gemeld wordt zijn
gisteren zeveD menschen door een wolk
breuk van een brug over de Merawee rivier
gespoeld en in de golven verdronken.
MITNBRAND.
Gisternacht is op de 5e verdieping der
mijn Katharina bij Essen in een doódloo-
penden mijningang een groote brand uit
gebroken, door welke ooTzaab weet men
nog niet Ondanks de aangewende red
dingsmaatregelen heeft het vuur zich uit
gebreid en is reeds tot den hoofdgang der
vierde verdieping doorgedrongen. Vier
mijnwerkers zijn afgesneden en men weet
niet, wat er van hen geworden is. Verdere
menschenlevens verkeeren, volgens een rae-
dedeeling van de directie, niet in gevaar.
De arbeiders van de mijn werken voorloo
pig niet verder.
EEN DROEVIGE OUDE DAG.
De 80-jange weduwe van den Russi9chen
staatsman baron Giers, eenmaal een der
machtigste diplomaten van Europa. 9chnjft
de Pester Lloyd, is dezer dagen te Mar
burg in Zuid-Siavië uit haar woning ge
zet. aangezien zij de huishuur niet kon be
talen. Het gemeentebestuur heeft de oude
dame, die eenmaal een hofdame aan het
hof van den Tsaar was. voorloopig in een
kamertje in dp dragonderkazerne onder
gebracht,
