VERGADERING A. C. O. P.
"stadsnieuws.
708te Jaargang
ZATERDAG 13 JULI 1929
No. 21266
Officieele Kennisgevingen.
Het voornaamste nieuws
van heden.
DE KABINETSCRISIS.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
30 Cts per regel yoor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine idvertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden 2 35, per week
Buiten Leiden, waar agenter gevestigd zijn, per week
Franco per post 2 35 portokosten.
'ƒ018
„0.18
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden:
Gezien het verzoek van H. Bosman om
vergunning tot het oprichten van een be
waarplaats voor benzine op het perceel
Dolhuissteeg No. 8, kadastraal bekend Ge
meente Leiden, Sectie H. No. 3112.
Gelet op de artikelen S en 7 der Hinder
wet;
Geven kennis aan het publiek, dal ge
noemd verzoek met de bijlagen op de Secre
tarie dezer gemeente ter visie gelegd is;
alsmede dat op Zaterdag, den 27slen Juli
e.k., des voormiddags te half elf uren in het
perceel Breesiraat 125 Bureau van Ge
meentewerken) gelegenheid zal worden ge
geven om bezwaren tegen dit verzoek in k
brengen, terwijl zij er de aandacht op ves
tigen, dat niet tot beroep gerechtigd zijn
zij, die niet overeenkomstig art. 7 der Hin
derwet voor het gemeentebestuur of een
zijner leden zijn verschenen, ten einde hun
bezwaren mondeling toe te lichten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STR1JEN, Secretaris.
Leiden, 13 Juli 1929. 8568
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis, dat W. J.
Edelaar, te Leiden, een verzoek heeft inge
diend Ier bekoming van verlof voor den
verkoop van alcoholhoudenden drank, ande
ren dan sterken drank, voor gebruik ter
plaalse van verkoop in het perceel Groenc-
steeg No. 108, alhier.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 13 Juli 1929. 8567
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR
RIJNLAND TE LEIDEN
Vergadering der Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Rijnland op Woensdag
17 Juli, des namiddags 2.30 uur in de Ver
gaderzaal der Kamer van Koophandel, Sta
tionsweg 43.
Agenda: 1 Opening; 2. Notulen; 3. Inge
komen Stukken; 4. Mededeelingen; 5. Be
lasting betalen ten postkantore; 6. Praead-
vies der Commissie voor Vervoer, Post en
Telegrafie, inzake weg door het Rietveld; 7.
Praeadvies der Comm. v. Verv. P. T., in
zake openingstijden brug te Alphen a. d. R.;
8. Districtsbelangen; 9. Rondvraag; 10. Huis
houdelijke vergadering; 11. Sluiting.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn voor het Candidaalsexamen
Nederlandsche Letteren de heer S. P. Uri
(Delft); Economisch doctoraal examen Indo
logie de heer mr. P. Bollen (Den Haag);
Doctoraal examen rechtsgeleerdheid de heer
J. K. Walkate (Bussum); Vrij Doctoraal
examen Rechtsgeleerdheid de heer mr. J. v.
d. Scheer (Haag); Candidaatsexamen klas
sieke letteren mej. A. O. James (Den Haag).
GEM. H.B.S. MET 5 J. CURSUS.
Toegelaten zijn nog: voor de le klasse.
J. N. Paes; J. B. J. Planjer.
Voor de 2e klasse: L. H Briinen; J.
Dcurlo.
voorde 3e klasse: H. J. F. Beukman; A. v.
Gessel; H. C. de Roo; Ma. Ja. Ha. Zitman.
Voor de -fe klasse: J. Beversluis; D. M.
J. van Norden; D. Schouten.
Voor de 5e klasse: A. J. Treffers: H.
Treffers
EIND-EXAMEN
GEM. KWEEKSCHOOL
VOOR ONDERWIJZERS (essen).
2e groep. Geslaagd zijn: de heeren
J. A. Brinks, Leiden; W. G. van Dissel,
Bodegraven; T. de Jong, Alphen a. d. Rijn;
P. N. Paats, Leiden.
EEN MOTIE GROENEVELD.
Het raadslid de heer T. Groeneveld heeft
de navolgende motie bij den Gemeenteraad
ingediend:
„De Raad verzoekt Burgemeester en Wet
houders het noodige te doen. teneinde aan
de leden van den Gemeenteraad recht van
toegang te verleenen tot de terreinen van
„De Leidsche Hout."
ZONDER TOEZICHT BADEN.
Gisteravond werd het strandbezoekend
publiek te Katwijk aan Zee opgeschrikt,
doordat de circa l-Ljarige jongejuffrouw K.,
wonende aan de Hoogewocrd te Leiden
zich plotseling bij het baden in Rijnlandsch
uitwatering te ver begaf en in levensgevaar
verkeerde.
Op haar hulpgeroep kwam de jonge C. S.
Gzn. toegesneld en mocht het genoegen
smaken haar te grijpen. Op het droge ge
bracht bleek dat zij hoewel veel water
binnen gekregen hebbende, nog niet over
leden was.
Zij werd bij Vlieland binnengedragen.
waaT dr. Eikelenboom spoediê? aankwam.
Hij kon na 20 minuten behandeling,consta-
teeren dat geen levensgevaar meer aanwe
zig was. Op zijn advies werd het meisje
later per auto van Fransen en Co. naar
Leiden vervoerd.
Foto W. Bleuzé, Leiden.
DE KWESTIE VAN SCHAIK
Protest tegen houding van B. en W. - Het ingezonden stuk.
Motie gewijzigd en met algemeene stemmen aangenomen.
Het tweede zevental der Leidsche Zwemclub is afdeulingskampioen der reserve le klasse
IVederlandschen Zwembond geworden. Op onze foto ziet men de spelers, die gister
avond met 40 van Dolfijn II worinep (links naar rechts): 1ste rij: A. Smink,
Meerkamp en Munting; 2de rij: Planjer, F. Hofsteenge, C. Walenkamp, H. Walenkamp.
In het Xutsgebouw werd gisteravond een
openbare vergadering gehouden, uitgeschre
ven door het bestuur van het ..Comité ter
behartiging van de algemeene belangen var
Overheidspersoneel", naar aanleiding van dt
z.g. zaak Van Schaik en de interpellatie-
weigering hierover van den Leidschen Raad
De heer J J. Lamers, uit Amsterdam, lid
van het algemeen A. C O P. en voorzitter
van den Bond van Ned. Onderwijzers, sprak
over de vrijheid van meeningsuiting, ook
voor ambtenaren, onderwijzers en verder
overheidspersoneel
De vergadering werd geopend door den
heer J v. d. Hoeven, voorzitter van het A. C.
O. P. Hij heette de aanwezigen, in het bij
zonder de aanwezige raadsleden, welkom en
wees er op. dat het A. C O. P. zal strijden,
net zoolang totdat B. en W. hun houding
inzake de Jcwestie-v. Schaik zullen wijzigen
en voor het Leidsche personeel dezelfde
waarborgen en rechten zullen gelden als
voor ieder staatsburger.
De heer Lamers. vervolgens aan 't woord
komend zette de aanleiding van deze kwes
tie nogmaals uitvoerig uiteen.
De houding van B. en W. moet verre
gaand reactionair en beleedigend genoemd
worden. Aan de lagere scholen alhier zijn
onderwijzers verbonden, die zooveel moge
lijk trachten hun taak naar behooren te
vervullen. In art. 27 van de L. O.-wet staal
geschreven, dat personen les kunnen geven,
die den leeftijd van 25 jaar moeten bereikt
hebben. De taak van het jioofd der school
bestaat in het besturen van zulk een school.
Verder wordt echter niet over die functie in
détails gelreden. Naast het hoofd der school
staan de z.g. hulponderwijzers, maar zij
kunnen in hun paedagogisch werk niet ge
holpen worden: bij deze taak hangt het in
hoofdzaak van de „persoonlijkheid" af.
Bij de ontwikkeling van den geest van
het kind moet ér vertrouwen bestaan, bij de
meerderen, maar vooral bij het kind.
Er is verschil in opvalling over de betee-
kenis van het woord „hoofd eener school".
Sommigen zeggen, dat hij is als een kapitein
op een oorlogsschip of een directeur van een
fabriek Dit is een foutieve opvatting. Iedere
onderwijzer heeft een gansche taak te ver
vullen. waarvoor hij de algeheele verant
woordelijkheid heeft te dragen.
Dit zegt spr. om de foutieve houding van
B. en W. te verklaren. Men behoeft niel
naar het „beste'" hoofd te zoeken, want het
goede onderwijs hangt toch alleen maar af
van de onderwijzers, die goed moeten zijn
Wanneer het kind merkt, dat achter zijn
onderwijzer een hoogere slaat, die hem con
troleeren moet, dan verliest het zijn eerbied
voor hem.
Toen B. en W. moesten zoeken naar
een hoofd der school, hadden zii
keuze uit de 200 goede Leidsche onder
wijzers, maar zij konden er geen vinden,
die geschikt was. Wèl echter in Gouda en
in Terborg. Hoe wisten zij. na een enkele
proefles, dat deze wel goede onderwijzers
waren, juist geschikt voor de taak van
schoolhoofd?
Volgens spr. is een hoofd eener school
een onderwijzer als een ander. Er zijn zelfs
veel onderwijzers, die bekwamer zijn dan
het hoofd zelf. De taak van een school
hoofd is per slot geen andere, dan dat hij
de administratieve kwesties in orde brengt
en er voor zorgt, dat de schoolwetten wor
den nageleefd Maar om een zoodanig per
soon te vinden, moesten B. en W. het heele
land afreizen en het Leidsche publiek mee-
deelen, dat er in geheel Leiden geen ge-
schikten candidaat voor deze functie te
vinden was.
Niet iedere onderwijzer is een „beste":
maar zelfs B. en W. zullen moeten toegeven
dat wel één „beste" te vinden zou zijn ge
weest in Leiden. Dat'men er niet één heeft
willen vinden, is beleedigend tegenover het
Leidsche corps geweest. Geen enkel onder
wijzer zal de houding van B. en W. kunnen
billijken. Men is gegriefd en dit zal nood
wendig van invloed zijn op het onderwijs
op den ijver en de toewijding.
B. en W. hebben voor nu en in de toe
komst het onderwijs benadeeld in Leiden
want persoonlijkheden zullen er voortaar
voor bedanken om nog voor onderwijzer in
Leiden le solliciteeren.
De heer v. Schaik heeft gevoeld, dat dc
daad van B. en W. grievend geweest is
Wanneer spr. een stuk over deze kwestie
in een dagblad geschreven had, zou hij he
anders geoaan hebben. Spr. leest het in ons
blad verschenen stuk voor en vindt er geen
enkeie beieediging in. Met fluweel en wallen
omkleed is er in neergeschreven, wat er in
den boezem der Leidsche onderwijzers op
het oogenblik leeft.
Spr. kan zich indenken, dat men geen
onbeschofte uitdrukkingen mag uiten
tegenover zulk 'n „hooggeplaatst" college als
B. en W. Maar is m dit stukje iets te vin
den, dat niet gezegd had mogen worden?
Het is hem onbegrijpelijk, waarom men den
schrijver voor een strenge berisping op het
Raadhuis ontboden heeft. Men had hem
eerder kunnen danken voor zijn criliek, die
ervan getuigt, dat de gang der Leidsche
schoolzaken hem ter harte gaat. Waarom
mag een ambtenaar niet probeeren verbe
tering te brengen in iets, dat hem foutiel
voorkomt? Hij heeft een daad van burgerzin
verricht, die beloond had moeten worden
Hem is integendeel een waarschuwing toe
gediend op grond van art. 37 van de L. O
wet. Een waarschuwing moest eigenlijk een
voorbereiding tot een straf zijn. Maar vol
gens art. 37 behoort een waarschuwing
reeds tot de straffen, waarop geen beroep
beslaat. Beter ware het daarom geweest
wanneer men hem geschorst of ontslagen
had. Na een beroep bij Ged. Staten zou deze
straf dan zeker vernietigd zijn geworden.
Er is helaas geen enkel artikel, dat B. $n
W. dwingt den Raad over deze kwestie in
lichtingen te verstrekken, maar B. en W.
zijn moreel verplicht verantwoording af tc
leggen aan de Leidsche burgerij, wier ver
tegenwoordigers zij toch eigenlijk zijn.
Deze zaak betreft niet alleen de onderwij
zers. Onder ben zal er geen één zijn, die
er zich iets van aantrekt. Onderwijzers en
ook alle ambtenaren zullen in couranter
blijven schrijven, wanneer zij verkeerde toe
standen willen laken.
B. en W hebben dit niet juist begrepen
Men moet nooit dingen verbieden, die mer
niet kan handhaven en waarvan men var
te voren weet. dat zij toch overtreden zullen
worden. Dit is een van de eerste paedagogi-
sche stelregels.
Zij hebben door deze waarschuwing hun
gezag ontzaglijk geschaad. Een van de eerste
dingen, die de ambtenaar wil. is, dat hij
een vrij staatsburger blijft, die zich het
vrije uiten van een meening. binnen de
perken van de wet, nooit zal laten ontzeg
gen (applaus).
Wanneer straks in den Raad deze zaak
weer ter sprake zal komen, dan gelooft spr..
dat de raad zal voelen, dat door B. en W.
een verkeerden aanslag gepleegd is op he'
recht van de Leidenaars. De Leidenaars
hebben immer gestreden voor recht, billijk
heid en vrijheid. Ditmaal is er echter van
een revolutie.geen sprake geweest, slecht?
van bescheiden criliek.
Waneer deze daad van B. en W. zou
goedgekeurd worden, duidt zulks op achter
uitgang. Spr. vertrouwt, dat dit dus ook niel
gebeuren zal (applaus).
Nadat eenige vragen door den heer La
mers waren beantwoord, werd de volgende
gewijzigde motie met algemeene stemmer
aangenomen:
„De openbare vergadering, gehouden op
Vrijdag 12 Juli 1929 in het Nutsgebouw tc
Leiden,
gehoord de inleiding van den heer J. J
Lamers te Amsterdam, spreekt als haar
meening uit, dat de straf aan den heer J
C. van Schaik opgelegd, volkomen onrecht
matig is. wijl alle burgers, dus ook die welke
in overheidsdienst zijn. het recht van vrije
meeningsuiting bezitten, behoudens ieders
verantwoordelijkheid voor de wet.
dat door een optreden als van B. en W
van Leiden het vertrouwen, dat allen die
in dienst der overheid zijn in hun autorï.-
teiten dienen te hebben, ten zeqrste word!
geschaad.
verzoekt het bestuur van het A. C. O. P
te Leiden voort te gaan met voor zijn leder
de vrijheid van meeningsuiting te verdedi
gen en te protesteeren zoo vaak door B. er
W. van Leiden daarop inbreuk mocht wor
den gemaakt.
en doet een beroep op den Leidschen Raad
om te waarborgen de rechten als staa.ts-bur-
ger van het Overheidspersoneel."
Ten «lotte werd de vergadering door den
voorzitter, den heer v. d. Hoeven, gesloten.
BINNENLAND.
Jhr. Rays de Beerenbioack heelt opdracht
gekregen tot vorming van een kabinet.
(Laatste Berichten, 1ste Blad).
Een bezoek aan de „Vienna", bet nieuwe
passagiersschip der Harwichlijn. (Binnen
land. 2e Blad).
Bij het baden zijn gisteren weer meerdere
menschen verdronken. (Gemengd, 2e Blad).
BUITENLAND.
Poincaré vervolgt zijn uiteenzetting voor
de Fransche Kamer. (Buitenl., le Blad).
Een regeling inzake de Markenkwestie tus-
schen Dnitschland en België. (Buitenl.,
le Blad).
Weer twee Oceaanvlnchten. (Buitenl,
Gem., 2e Blad).
Het dnurrecord vliegen op 248'/j nar ge
bracht. (Buitenl. Gem., 2e Blad).
Opdracht aan jhr. Roys de Beerenbrouck.
Jhr. RUYS DE BEERENBROUCK.
H. M. de Koningin heelt heden aan jhr.
Ruys de Beerenbrouck, minister van Staat
en voorziller der Tweede Kamer, opdracht
gegeven tot samenstelling van een kabinet
met steun der rechterzijde. Hij heelt ver
zocht de opdracht in beraad te mogen
houden.
HANDELSREGISTER VAN DE
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR
RIJNLAND TE LEIDEN.
Wijzigingen:
N.V. .Meelfabriek „De Sleutels" v./h. de
Koster Co., Tweede Looyersstraat No 36,
Leiden. Overleden Direcleur: D J. J. de
Kosler, Leiden, d.d 2 Juli 1929.
J. D Wiersma. Oude Vest 229, Leiden.
Goud Zilver Vestiging filiaal: Rapen
burg 3. Leiden, d.d 4 Juli 1929
L. \V. Nouwens, Rhijngeesterstraalweg
3°32. Oegslgeest. Ijzerwaren. Bijvoeging
uilgeoefend bedrijf: Gas- en waterleiding,
El Techn Bureau, centrale verwarming,
handel in Huishoudelijke artikelen en ijzer-'
waren, Haarden Kachels.
