De werking der Vesuvius. Voodemans rots LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 7 Juni 1929 Derde Blad No. 21234 ;p Jaargang BINNENLAND. FEUILLETON. BEGRAFENIS Dr. C. EASTON. De vuurspuwende berg in actie. LOONEN EN LOONSVERHOUDINGEN IN NEDERLAND. Op hoog peil. Vanwege de sub-commissie uit de Com- :jje voor de Economische politiek is als 3 van de Verslagen en Mededeelingen 3D de Afdeeling Handel en Nijverheid rj hel Departement van Arbeid, Handel [i Nijverheid in het licht gegeven een jpporl: „Loonen en loonsverhoudingen in \iderland", samengesteld door het secre tin der sub-commissie, hetwelk zich eor dit doel de deskundige medewerking r-röekerde van dr.'ir. Bölger te Haarlem. In hoofdstuk I worden de tegenwoordige .^toestanden vergeleken met die uit den onmiddellijk vóór den oorlog, dus (13/U en met die uit den lijd, toen het ^al-economische leven tot een geheel izondere ontwikkeling was gekomen, dus :1920/"21, waarna zich een reactie open- iiide, waarvan ook de arbeidsvoorwaarden invloed ondervonden. In hoofdstuk II worden de groepen van heiders, waarvan de loonsverhoudingen nden nagegaan, onderscheiden naar: ikkennis, leeftijd en geslacht, gemeenten bedrijfstakken. Bij de onderscheiding naar de bedrijfstak- ia worden nagegaan de loonen: lo. in de fr onbeschutte bedrijven, dat zijn die, ?lke in hoofdzaak voor de internationale irkt werken en daar blootstaan aan de acurrentie van gelijksoortige bedrijven het buitenland; 2o. de beschutte be- jren d.z. die, welke hunne producten diensten hoofdzakelijk op de nationale irkt brengen en slechts indirect bloot- tan aan de builenlandsche concurrentie; l de gemeentebedrijven. Hieraan wordt «(geknoopt een vergelijking van de z.g. ijroorwa ardenextra-betaling van over tik. nachtarbeid Zondagsarbeid, vacan- ziekengeld en pensionneering. Id hoofdstuk III wordt de welstand der Hersklasse in Nederland vergeleken rt dien in het buitenland door. a. inter zonale loonsvergelijking, b. internalio- le budgetvergelijkingen, terwijl daarna ïde loonsverhoudingen in het buitenland 1? nader worden beschouwd. Iade hierop volgende samenvatting wordt «Dcludeert, dal het tegenwoordige hidsloon meer dan het dubbele van dat 3 vóór den oorlog is. Het gemiddeld in- mjfer voor hel loon (1913/14: 100) is ■i verschillende wijze berekend resp. i, 211. 217 en 216. Neemt men daarbij stijging van de kosten van levensonder- ri in aanmerking, waarvan hel index- Ier lusschen 150 en 170 ligt. dan blijkt, t de arbeider met zijn tegenwoordig a ongeveer 25 pCt. meer kan koopen vóór den oorlog liet geval was. Dan oil herinnerd aan de andere niet direct tfM uit le drukken regelingen, waardoor tolale inkomen der arbeidersklasse smeer dan 25 pCt. hooger is dan vóór i oorlog. stijging van het loon der arbeiders ^R'erder grooter geacht worden dan die inkomen der overige groepen van Bevolking. Sinds 1920 is het arbeiders- 'w' gemiddeld met 15 pCL gedaald. Er ■^fiter een sterke differentiatie bij de ■«ijfstakken; het minst daalden de loonen gemeente- en de z.g. beschutte be- •jftn, het sterkst die in de bedrijven, •h het meest den invloed van den oor- ondervonden (landbouw, visscherij, ■jvaaidij, mijnbedrijf). ■Het verschil lusschen de loonen der ge- ■Me en geoefende arbeiders bedraagt fe particuliere industrie gemiddeld 12 lusschen die der geschoolde en on- ■tboolde arbeiders gemiddeld 25 pCt. verschillen komen ook voor bij het en de rijkswerklieden; gemeentepersoneel is het verschil •jt algemeen kleiner en kan hel op resp. en 12 pCt. geschat worden. M'osschen de groote plaatsen en de mid- ■^roote plaatsen bestaat een verschil •wnpeil van ongeveer 69 pCt. Het Naar het Engelscb van A. T. QUILLER—COUCH. ■•ion harder te roeien en het stilzwijgen niet verbroken. De zon daalde en plot- jfj Werd het koud. en grauw, het gezang ••vogels verstomde de waterinsecten ver- en vluchtten voor de voetslappen j^enschen. Langzaam, zeer langzaam ^schemering. En toen vertoonde zich L(? snel het stille dorpje, maar mijn ge- l waren noch bij het dorpje, noch bij tw Teiwii] zwijgend voortroeide, E'even geheel voor mij veranderd. L Nachten, oude hartstochten, oude rijzingen, alles ontzonk mij naarmate rjaternis viel. b.ftatly! Zijn we er nu al? Dan zijn wij lij'' Lhn hart dankte haar voor de woorden: t, '1 er nu al? Ik gaf haar de hand om E, helpen uitstappen en toen ik dit Ik; 11 het mij?" Kj- na!. hent geworden om mij van K.,v'e z'iir> Wat is daar aan te ver- l.e Wreedaardig vriendelijk! De maan K^0p2egaan en wierp het volle lient Ë:-fezieht toen zij zich omkeerde om I ^an- Mijn oogen waten smeekend verschil lusschen de groote en kleine plaatsen is ongeveer 1218 pCt. Bij sommige bedrijfstakken is het ver schil echter veel grooter. Belangrijke verschillen bestaan tus- schen het loonpeil in de onbeschutte, de beschutte en de gemeente-bedrijven. Ge middeld kan men aannemen, dat het loon peil in de gemeentebedrijven voor vak lieden 16 pCt., voor ongeschoolde 20 pCt. hooger is dan in de onbeschutte bedrijven. In de beschutte bedrijven is het loonpeil der vaklieden gemiddeld 7 pCt. hooger dan in de onbeschutte bedrijven. Daar naast genieten de arbeiders in de over heidsbedrijven en bij de spoorwegen loonen die in de particuliere bedrijven verschil lende voordeelen die ongeveer 15 pCt. van het arbeidsloon bedragen. Van deze 15 pCt. wordt bij het Rijk en de Spoorwegen ech ter 81/: pCt. door het personeel zelf als storting voor pensioen gedragen. Bij het gemeentepersoneel is deze pensioenstorting echter reed9 in het berekende arbeidsloon verwerkt. De vergelijking met het buitenland toont aan, dat het loonpeil in Nederland relatief hoog is en dat het in Europa slechts wordt overtroffen door dat in Engeland en Scan dinavië. Zwitserland staat vrijwel op ge lijke hoogte, terwijl het loonpeil in Duitsch- land in de laatste jaren geregeld stijgt en het verschil met Nederland steeds geringer wordt. Het loonpeil in de andere landen is echter aanmerkelijk lager. o RADIO-CONFERENTIE TE PRAAG. Ds Nederlandsche omroep. Op de vragen van het Tweede Kamerlid den heer I. H. J. Vos in zake de door de radio-conferentie te Praag aan Nederland toegewezen twee golven voor den radio- omroep heeft de minister van Waterstaat geantwoord, dat de conferentie te Praag een bespreking was van de Europeesche administraties om zich te verstaan over de concrete toepassing van hetgeen de we reldconferentie te Washington over het ge bruik van golflengten in het algemeen had vastgesteld. Hoe moeilijk het ook was, de door Wash ington in verband met de openbare en an dere diensten voor den omroep beschikbaar gestelde golflengten te verdeelen over de aanwezige stations, zoodanig, dat ieder zooveel mogelijk storingvrij zou werken, toch is het gelukt, dat die besprekingen met eenstemmigheid ten einde sijn ge bracht. Waar dit het doel en het resultaat der besprekingen was, verdient het aanbe veling, dat de administraties zich dienover eenkomstig gedragen, om hetgeen als op lossing werd gedacht, aan de practijk tc toetsen. Kan er dus met dit voor oogen niet gesproken worden van toebedeelen. zooals in de vraag is gedaan, juist is, dat de lange golf van 1875 M. cn de korte van 298 M. voor de Nederlandsche algemecne omroepstations zijn bestemd. Van een genoegen nemen door de Neder landsche delegatie aan welke ook deel namen een vertegenwoordiger van de om roeporganisaties en een vertegenwoordiger van den Radio-Raad met een toewijzing van golflengten kan niet worden gespro ken. Bij een vergelijking van verschillend© zendgelegenheden mag voorts niet. uit het oog worden verloren, dat* het aantal niet evenredig is aan de hoedanigheid, en dat, wanneer op deze laatste wordt gelet, ver gelijking in het algemeen niet ten nadeele van Nederland uitvalt. De golflengte van 1072 valt in een serie, welke ingevolge de Conventie van Washing ton niet meer voor den algemeenen omroep is besterad -Dienvolgens verviel deze golf automatisch ook voor den Nederlandschen algemeenen omroep; zij zal door den Rijks zakelijken omroep worden gebezigd, zoo- dra met voorbehoud van eenige afwij king, indieD tijdelijke voorziening van deze noodig mocht maken de voorstellen van Praag in toepassing zullen komen. De minister is van meening, dat door den gang van zaken de ontwikkeling van het radio-wezen in ons land niet wordt ge schaad. op haar gericht, maar zij lette steeds niet op die smeekbade. „Komt u hier dikwijls?" „O, neen De Zondag is mijn vrije dag; ik ben niet altijd zoo lui. Maar moeder gaat hier zoo graag op Zondag naar toe. En wat heb ik vandaag weinig notitie van haar ge nomen!" Haar loon was vol zelfverwijt en weer wou ze haar hand terugtrekken en heengaan. „Nog één oogenblik," zei ik met heesche stem. „wilt u, kunt u mij uw naam zeg gen?" Met een zedig glimlachje: „Ze noemen mij Clara," zei ze. Clara, mompelde ik half bij mij zelf. „En de uwe?" vroeg ze. „Jasper Jasper Trenoweth." „Nu, dag mijnheer Jasper Trenoweth. Vaarwel! nogmaals, ik dank u wel." Zij wa$ weS- daar stond ik sprakeloos, alleen-, ik keek haar gracieus figuurtje na toen ze verdween in de duisternis en het licht en de vreugde van mijn leven met zich meenam. „Jasper," zei Tom, toen ik rondliep in ons ellendig zolderkamertje, „heb je ooit gewe ten hoe vreeselijk het is de verantwoorde lijkheid van rijk zijn te dragen? Ik bedoel niet een paar verachtelijke goudstukken, maar weet je wat het beteekent drie dui zend. vier honderd, vijf-en-zestig pond, der tien shilling en zes stuivers op je verant woording te hebben?" ..Neen, zei ik ..ik kan niet zeggen, dat ik dat weet. „Maar waarom zulk een buiten gewoon groote som?" „Wel, dat is de som die den geheelen dag als een molensteen op mij gedrukt heeft. Dat Onder vele blijken van belangstelling is gisteren op Oud Eik en Duinen te 's-Gra- venhage ter aarde besteld het stoffelijk overschot van den bekenden letterkundige en journalist dr. C. Easton. Op de begraafplaats waren o.m. aan wezig prof. Molengraaff, voorzitter, en dr. J. van Hinte, lid van de commissie van redactie voor het Tijdschrift van het Aardrijkskundige Genootschap, prof. E. Ehrenfest en mevr. Van Oven uit Leiden; prof. Haga, voorzitter, prof. dr. D. Gulik, secretaris, A. R. van Loon, inspecteur- generaal van den Rijkswaterstaat, en vice- admiraal Tydeman, leden van het college van curatoren van het Kon. Ned. Meteoro logisch Instituut; D. Hans, G. Polak Da niels, namens het bestuur van den Ned. Journalisten Kring; E. J. Voute, secretaris van het Kon. Ned. Aardrijkskundige Ge nootschap, en tal van collega's van den thans ontslapene. Met den stoet kwamen o.a. nog mede de le luitenant mr. J. Tuinstra, wd. grif fier van het Hoog Militair Gerechtshof, A. A. Humme, oud-hoofdredacteur van het Vaderland en prof. J. van Oven uit Leiden. Onder de bloemstukken was een krans van het Aardijkskundig Genootschap. Aan de groeve werd het woord gevoerd door prof. van Oven, den heer D. Hans namens den Ncd. Journalisten Kring en de Nederlandsche journalisten, en prof. Molen graaff namens het Kon Ned. Aardrijkskundig Genootschap. Een schoonzoon bedankte voor de be wezen eer. DE POSTBESTELLING HUIS AAN HUIS De nitslnitig opgeheven. Ten vervolge op de beantwoording van vragen van den heer Van Braambeek be treffende de uitsluiting van stukken van godsdienstigen of politieken aard bij de bestelling van bladen huis aan huis, heeft minister Van der Vegte medegedeeld, dat sedert de inzending van de vragen besloten is tot opheffing van de bedoelde uitslui ting. In veTband hiermede kan, naar de meening van den minister, verdere beant woording van de vragen achterwege blijven. LEPRABESTRIJDING De algemeene vergadering. Te 's-Gravenhage is de algemeene ver gadering gehouden van de Ned. Ver. ter bestrijding der lepra. Medegedeeld werd, dat de aanvragen om, hulp, die af en toe inkomen, het bestuur hebben doen i be sluiten om „Heidebeek" tc heropenen, zoo dra het er in slagen zal zich van deskun dige leiding te verzekeren. Men staat thans tegenover de lepra als tegenover de tuber culose, echter onder die voorwaarde, dat sanatoriumverpleging voor de lijders moge lijk zij. Ook hier geldt n.l. de eisch: goede lichamelijke verzorging, licht, lucht, zon, rust, afgewisseld door passenden arbeid, bij deskundige medische behandeling. Ondanks het goede financieele beheer zijn de middelen der vereeniging slechts toereikend om op zeer bescheiden schaal het werk te hervatten. In de vacature in het bestuur, ontstaan daar dr. Bierens de Haan zich niet her kiesbaar heeft gesteld, werd gekozen ds. .1. Visser, directeur van het rijksopvoedings gesticht te Amersfoort. HET BIOSCOOPCONFLICT IN HET ZUIDEN. Gedeputeerden van Noord-Brabant heb ben gisteren beslissing genomen in het be- roep der vier Tilburgschc bioscoophouders tegen het schorsingsbesluit en deze beroe- I pen ongegrond verklaard. is het nauwkeurig bedrag dat mij op het oogenblik bang maakt om mijn medemensch in het aangezicht te zien." Ik antwoordde niet, maar stond voor mij uit te staren. „Jasper, jo bent bijzonder suf vandaag. Of heeft je succes je verstand in de war ge maakt? Zeg Jasper, heeft het succes je krankzinnig gemaakt?" „Neen, niet dat ik weet," antwoordde ik. „Nu goed dan," zei Tom en hij liep naar het bed, trok er de sprei af met veel kracht. „Doe mij het genoegen, deze som te tellen, eerst het bankpapier, dan fret g0ud en einde lijk het zilver. Of als je dat te veel moeite is, bedenk dan dat op deze eenvoudige leger stede een waarde aan banknoten ligt van drie duizend honderd twintig pond, aan gouden Sovereigns drie honderd twee en veertig en in zilvergeld drie pond. dertien en zes stuivers." „Tom, dal hebben we toch niet alles ge wonnen?" „Jawel: wij kunnen dus gaan studeeren in de medicijnen en er betrekkelijk goed van leven. En nu stel ik je voor te gaan sou-pee- ren en een glaasje te drinken want ik heb voor wat te drinken gezorgd, te drin ken op den gouden gesp, die ons geluk heeft aangebracht" Ik was suf van al de gebeurtenissen van de laatste vier en twintig uren; ik zat aan tafel, maai kon haast niet eten. Tom praatte onophoudelijk door. maakte nu eens excuses over het onthaal, dan weer sprak hij denk beeldige gasten toe en tot mij richtte Jiij niet anders het woord dan tol een man van veel geld en aanzien. „Jasper," zei hij eindelijk, „óf je bent ziek, óf je hebt vandaag le veel gegeten." „Neen, geen van beiden." Uit Napel9 wordt gemeld, dat de lava massa, did aan 2 zijden uit den krater stroomt, niet meer dezelfde snelheid van gisteren heeft, terwijl de stroom veel droog gesteente medevoert en niet meer den gloed verspreidt, als in het begin van den afge- loopen nacht. Dit alles wijst er dus op, dat del lava aan het afkoelen is Men hoopt, dat de uitbarstingen geen verdere sëhade meer zullen aanrichten. In de omgeving van Terzigno heerscht thans rust. Do ter assistentie gezonden troe pen kunnen thans eenigszins van de ver moeienissen van het reddingswerk uitrusten en hebben slechts palrouillodiensten te doen, aangezien de lavastroom sedert eenigen tijd tot stilstaiii is gekomen. In totaal zijn tot nog toe' 75 boerderijen geheel of gedeeltelijk vernield. Ook de post en telegraafdienst staat stil. Hoewel de schade nocr niet te overzien is. voert het be stuur van Terzigno met de autoriteiten reeds besprekingen over den wederopbouw der vernielde gebouwen. De aartsbisschop van Napels, kardinaal A9ca.le.si, bezocht gisteren tijdens de heftig heid der uitbarsting, Terzigno en zegende de bevolking. Ondanks de vermindering van de heftig heid der uitbarstingen, waarschuwt de directeur van het observatorium, prof. Maladïa, do loeristen, zich niet in de nabij heid van den Vesuvius te begeven. Ook de troepen hebben hdt strengste bevel, om de bevolking op een afstand te houden. Do voorzorgsmaatregelen, zooals de ontruiming der dorpen, zullen nog eenigen tijd in wer king blijven. Overigens hebben verschillende geleerden het plan te kennen gegeven om den Vesu vius te bezoeken. Prof. Maladra deelt nog mede, dat de DE STAKENDE In Groningen. Op de vragen van het Tweede Kamerlid, den heer Stenhuis, betreffende het plaatsen van de landarbeiders, in het Groninger Oldambt bij de werkverschaffing heeft de minister van Binnenl. Zaken en Landbouw geantwoord dat het niet op zijn weg ligt, in een beoordeeling te treden van de vraag of de in een bepaald bedrijf aangeboden loo nen al dan niet voldoende zijn. Hij zou op weinig oorbare wijze partij kiezen in een loonconflict, wanneer hij stakenden arbei ders gelegenheid bood, in werkverschaffing geplaatst te worden. „Begrijp ik het goed; wou je van tafel opslaan en jo doodsvijand vervolgen do Oxfordstreet op?" Ik schudde het hoofd. „Wat? Je vanavond niet wreken? Geen bloeddorst?" „Tom, antwoordde ik plechtig, „vanavond niet en nooit. Mijn wraak i9 dood." „Wel hemelI wanneer is dat gebeurd? Het moet heel plotseling gegaan zijn." „Mijn wraak is vandaag gestorven." „Jasper," zei Tom, zijn hand op mijn schouder leggende, „de r. .kdom heeft je krankzinnig gemaakt of wat nog merkwaar diger is. heeft je geest de gezondfreid terug gegeven." HOOFDSTUK IV. Hoe ik de schaduw zag van de rots en hoe ik nieuws vertelde en hoorde. Een week ging voorbij en intusschen deden Tem en ik verschillende ontdekkin gen. In de eerste plaats ontdekten we tot onze groote verlichting, dat de banknoten zonder aarzelen in de Bank werden aange nomen. In de tweede plaats, vonden we onze tegenwoordige kamer wat heel klein en ver huisden naar een straat ten westen van de St. James. Verder bedachten wij dat onze kleeren meer in overeenstemming dienden te zijn met „de Westersche beschaving", zooals Tom het uitdrukte, en ook dat tenzij wij ons geheele leven student wilden blij ven in de medicijnen, wij ook wat studie van het vak moésten maken. En eindelijk begon het tot Tom door te dringen, dat „Francesca, een Treurspel", een wel wat hoogdravend stuk was en tot mij, dat het aardschokken gisteren vier uur duurden met een golvende beweging van ongeveer, 2 minuten. Te 4.24 uur werden zij ongeveer vier minuten lang en gingen vergezeld van krachtige ontploffingen, afgewisseld met rustpoozen. Daarbij viel 'n stenenregen en was het uitstooten van gloeiende lava waar te nemen. Thans is op den bodem van den krater geen gloeiende lava meer te zien. Dr. Signore, een assistent van het observa torium, he"eft een nauwkeurig onderzoek ingesteld in de Valle d'Inferno en de geheel© omgeving. Hij constateerde, dat de vloeibare lava begon te stollen. Ook de aardbewegin- gen worden minder. Op het laatste moment is Terzigno nog aan den reeds voor zeker gehouden onder-» gang ontsnapt. Het thans weer herademde volk uit zijn dankbaarheid in gebeden, voor al omdat de lava9troomen bijna onmiddel lijk ophielden te vloeien, nadat kardinaal Ascalesi, de aartsbisschap van Napels, met opgeheven crucifix den lavastroom tege moet gaande gebeden had voor het behoud van de stad. De kleine kerk San Antonio werd op wonderbaarlijke wijze gespaard, doordat dc lavastroom juist voor het kerkje zich in tweeën splitste. Van officieele zijde wordt de oppervlakte vruchtbaar land di© door de lava is verwoest geschat op 125 morgen, waarvan ongeveer 100 morgen beplant waren met wijngaarden, moes tuinen en boomgaarden en de rest met bosch begroeid wa9. 87 huisgezinnen zijn dakloos, terwijl ook de waterreservoirs van Terzigno vernield zijn. Hoe hoog de schade in totaal is, is nog niet officieel geschat, doch men meent te welen, dat deze in ieder geval verscheidene millioen lire be loopt. De bevolking ondergaal dit alles met be wonderenswaardige stoicijnsche kalmte. HUIS- EN GRONDEIGENAREN. Te Arnhem werd gisteren een congres-" vergadering van den Ned. Bond van Huis- en Grondeigenaren en Bouwondernemers gehouden onder voorzitterschap van mr. M. Meijer. Aan de orde was de bespreking van de toepassing van de Woningwet, in verband met de wenschelijkheid, dat daarin verande ring zal worden gebracht. De rechtskundige adviseur van den Bond, mr. E. Hollander Jr., besprak de juridische zijde van het onderwerp. De heer A. van Kesteren, uit 's-Graven hage. sprak over de practijk van de Wo ningwet, welke tot verschillende ongc- wenschte gevolgen heeft geleid. De heer L. Klawer, redacteur van het een eisch des levens was den Zondag als „vrije dag" te beschouwen. Ik weet niet of wij groote belangstelling koesterden voor de medische wetenschap en of de professoren veel verwachting van ons hadden. Maar Tom, die nu een schrijftafel had, maakte groote veranderingen in „Fran cesca". terwijl ik groote hoeveelheden tabak zat te rooken gedurende m[jn pogingen om een zeker gezichtje in mijn aanteekenboek weer te geven; en ik weet zeker dat het be sluit van den Zondag een vrijen dag te ma ken onherroepelijk vast stond. Ik zag haar dien Zondag niet en den vol genden Zondag ook niet, ofschoon mijn boot de rivier tusschen Goring en Pangbourne van den vroegen morgen tot den laten avond afzocht. Maar laat mij niet stilstaan bij mijn hartzeer en bittere stemming en liever van den heerlijken Zondag vertellen, toen ik voor de tweede maal mijn geliefde aan schouwde. Het was weder een heerlijk© zomerdag. Boven ons het blauwe hemelgewelf, dat ge kroond was door een diadeem van goud. Geen wolkje benevelde het uitspansel of weerkaatste zich in den helderen water spiegel; hier en daar waar de warme lucht trilde boven de stille weilanden, was alles stil en kalm. Voor mij stroomde de rivier ongestoord voort, geen raenschelijke ge daante verstoorde de eenzaamheid. Maar wat was dat witte vlekje in de verte aan den oever die lichte vlek. nog lichter dan de algemeene helderheid? Het bewoog zich. het naderde? Mijn hart bonsde, in een oogenblik lag de boeg van mijn boot tegen den afgebrokkelden rivierstroom en ik tuurde het jaagpad af. (Wordt veirvolgd). LANDARBEIDERS. Toepassing Woningwet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1929 | | pagina 9