JOite Jaargang VRIJDAG 7 JUNI 1929 No. 21234 STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. KERK- EN SCH00LNIEUWS. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIEN: I 30 Cta. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiën 35 Cta. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueels opzending van brieven 10 Cts. porto té betalen Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT:; Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week" Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week' Franco per post 2.35 -f- portokosten. ƒ0.18 „0.18 I nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. PRINSES JULIANA. Legt tentamina ai. verband met den wensch van Prinses lana om bij het einde van haar Leidsche feën in enkele vakken een tentamen af te Ten, beeft gistereh ten overstaan van Kristensen het eerste dier tentamens lt:> gehad. let tentamen, dat uitnemend is geslaagd, lof de geschiedenis der godsdienst. AFSCHEIDSCOLLEGE kN PROF. Dr. H WINDISCH. fedenmiddag heeft prof. dr. II. Windisch, keraar in de uitlegging van het fcre Testament en de geschiedenis der ^Christelijke letterkunde, die gelijk be- benoemd werd tot hoogleeraar te zijn afscheidscollege gegeven, jpr. begon met er aan te herinneren, dat e perste jaren te Leiden de oorlogsjaren feest zijn en dat hij pas na den oorlog >en intensiever meeleven met het weten- Ippelijke en kerkelijke leven in Neder- J geraakt is. |ij is hier gekomen als opvolger van lopp Lake, die weer de opvolger was van IK. v. Manen. Tusschen hem en Lake |meer continuiteit, dan tusschen hem en lanen, hoezeer hij ook diens scherpzin- l critiek weet ie waardeeren. Prol. Windisch. Kzijn professorale oratie had spr. hel al leen van de belangrijkste materiën, die (Nieuwtestamenticus bezig houden, de fnenten van het latere Jodendom in hel Irk van het Nieuwe Testament en het I dal zij op het N. T. werpen. Hij oreer- Jen over den ondergang van Jeruzalem j Christelijke en Joodsche bronnen. Spr. |t hulde aan prof. II. Oort, wiens boek piste eeuwen van Israëls Volksbestaan, |de Leidsche studenten geregeld be- |crd werd en een voortreffelijk over geeft van deze periode; gewaagde van den strijd, die Oort omstreeks Isevoerd heeft met den Opperrabbijn pr Talmud en Bergrede', een probleem pok nu nog veel gediscussieerd wordt de colleges dikwijls werd aangeroerd, JMs wijdde spr. enkele woorden aan de Indsche radicale school, die hij in zijn ps ook dikwijls genoemd heefl. Hij [den wensch, dat ook de officieele plandsehe theologie aan de door de pen opgeroepen problemen meer aan- I zouden wijden dan dat tol nu toe [iedde. prna gaf hij een overzicht van de plestamentische literatuur die tijdens P^rkzaamheid te Leiden, van de hand IXederlandsche theologen verschenen prbij hij vaststelde dat het aandeel Nederlandsche theologen aan de leering aan de Kerksche problemen het oogenblik de Nieuw testamenti- P bezig houden, niet zoo bijzonder groot N is, enkele uitzonderingen daarge- bad te doceeren: Oud-christelijke [hunde en uitlegging van het Nieuwe Met het oog op de geringe bijbel- van vele studenten heeft hij zich in erkunde meer en meer geconcen- 'J de Fioeken van den censor, en de apostolische vaders in prtvalissima laten, lezen. In zijne exegetische colleges heeft hij zich, ook na het verschijnen van den „Römerbrief" van prof. K. Barth, bepaalt tot historisch-crilische uitlegging, omdat deze exegese de grondslag moet blijven vormen ook voor theologische exegese. Stichtelijke colleges heeft hij nooit ge geven. Met het voorschrift der hervormde synode dat een testimonium eischt van 3 jaren exegese geloopen te bebben. en wel getrouw, is hij zeer ingenomen; hij zou wenschen dat het curatorium der remon- strantsche broederschap iels dergelijks ging voorschrijven. Zijne bijzondere liefde hadden de gods dienst-historische problemen van het N. T., die hij geregeld op doctoraal en op priva- tissimum behandelde. Met den hoogleeraiir, die van wege de Hervormde Kerk de „biblica" doceert, heeft hij zich in deze goed verslaan. Maar Gods dienstgeschiedenis van het N. T. is ook heel iets anders dan Iheologia biblica, deze een theologisch vak, gene een historisch vak. Op zijn doeloraalcolleges ging het bovenal om de door R.'igenstein en Bousset opgewor pen problemen evangelie en Hellenistische gnosis. Paulmismc en syncretisme. Ook het probleem van de Historiciteit van Jezus (die spr. in volle overtuiging aanvaardt, was vaak het onderwerp. Voort9 ontwikkelde spr. gaarne de structuur van het N. T. en het structuurverschil van de verschillende evan gelietypen („Jezus en Paulus"), evenals de theologische leidmotieven van het N. T. Spr. beschouwde het als zijn taak, weer grootere belangstelling te wekken in do wetenschap van het N. T., bovenal in moderne kringen. Soms komen stude'nlen naar Leiden, in de verzekerdheid dat zij op het gebied van bijbelonderzoek niets nieuws kunnen of mogen leeren, soms dat dit onderzoek hun weinig interesseert, aangezien zij aan bijbel- 9ohe vroomheid geheel ontgroeid zijn of omdat alleen de wijsgeerige of practise he vraagstukken hun aandacht trekken. Beide extremen lijken 9pr. evenzeer noodlottig voor de verdere ontwikkeling van de theolo gie en de kerken in Nederland. Met weemoed herdenkt spr. de drie col lega's die aan de faculteit door den dood ontrukt zijn geworden: P. Pijper, P. D. Chantepie de la Saussaye en K. II. Roes^ singh. Hij koestert de hoop, dat zijn opvol ger (nog niet benoemd!) zijne colleges eenigszins in z ij n geest zal geven en dat de continuiteit met het door hem gegeven onderwijs niet geheel en al verbroken zal worden. Hij eindigt met een woord van dank aan al zijne leerlingen, collega's en vrienden. VERGADERING A.-R. PARTIT. Z.-H. VEREENIGING „HET GROENE KRUIS' Ledenvergadering der afdeeling Leiden. De gisteravond in het gebouw Pieterskerk gracht 9 gehouden ledenvergadering van de afdeeling Leiden der Zuid-Hollandsche Ver. „Het Groene Kruis" werd bij ontstentenis van den voorzitter, dr. J. A. Schreuder, gepresideerd door ds. J. A. Prins, die de vergadering opende met een woord van welkom tot de aanwezige bestuursleden en vervolgens het woord gaf aan'den secretaris,, den lieer H. Filippo W.Fzn., tot het lezen der notulen, welke onveranderd onder dank zegging aan den steller werden goedge keurd. Aan diens jaarverslag ontleenen wij, dat het ledental gehandhaafd bleef op on geveer 1400. De wijkverpleegsters, de zus ters E. Eveljjn en M. F. de Wit verrichtten cok dit jaar haar taak met groote toewij ding. Zij legden respectievelijk 2S65 en 2746 huisbezoeken af. Vele led6n verleenden in het terugbezorgen der geleende voorwerpen niet de gewenschte medewerking. Het bestuur wijst er den leden op, dat in het magazijn naast de meest gebruikelijke verplegingsartikelen ook voorwerpen, welke andere magazijnen vaak missen, zooals lig stoelen, wandelwagens, ledikanten, wind schermen en thermaalbaden te hunnen be hoeve aanwezig zijn. Het jaarverslag werd ongewijzigd goedge keurd, nadat ds. Prins den dank der afd. had betuigd aan den secretaris voor diens arbeid in het belang der vereeniging. De penningmeesteresse, mej. F. A. Le Fcole, deed vervolgens rekening en ver- antwoording over haar financieel beheer, waarvan wij aanstippen, dat de ontvangsten -bedroegen f. 8310,66, waarvan contributiën f. 3877,03 en' zusterhulp f. 3070,10 en de uitgaven f. 7514,77V2, w.o. salarissen ver pleegsters f.3303; id. concierge f. 858,51 en aankoop en onderhoud verplegingsarti- keler. f. 552,40; batig saldo aldus f. 805.88V2. De balans per 1 Januari j.l. wees een bedrag in activa en passiva aan van f. 16.489,74. Ds. Prins dankte ook deze functionaresse voor haar accuraat gevoerd, omvangrijk be heer, waarna tot décharge-verleening werd besloten. Hierna werd de geanimeerde vergadering gesloten. Sprekers mr. De Wilde en mr. Briët. Voor een goed bezette Stadszaal spraken gisteravond bovengenoemde leden re'sp. van Tweede en Eerste Kamer. De voorzitter der vergadering, de heer-*. Langhout, opende met gebed, gezongen werd van Psalm 138 de verzen 1 en 2. In zijn openingsrede herinnerde de voor zitter aan een Deputatenrede van Dr. Kuyper, die tot tekst droeg „Wat nu?" Dezö vraag moet ook ditmaal gesteld worden. Aan den politieken hemel is het bij deze verkie zingen nog rustig, maar zulks moet gebroken worden. En de A.-R. moeten hierin veran dering brengen: met ongebroken kracht dient de politieke strijd voortgezet le wor den, volgens bet a.-r. beginsel ter eere van God. Spr. gaf het woord aan mr. De Wilde tot het houden van zijn rede, getiteld „In ongebroken kracht". Deze wees er op, dat het parlementaire stelsel in de laatste jaren een knauw heeft gekregen, maar nog steeds hebben de regee- ringspartijen, evenals het volk, een zware verantwoordelijkheid le dragen Een politieke partij moet opgevoed worden en er moet weer meer eenheid komen. Split sing en verdeeling, zooals die zich nu in j ons land voordoen, zijn funest. Er zijn nu j weer 36 partijen, welke naar macht in het parlement dingen; maar op zoo'n manier I loopt het met het parlementaire stelsel mis. Al de kleine belangenpartijen zijn uit den boozc, bijv. de plaltelandersparlij. dezulken hebben absoluut geen politieke scholing ge had. De Herv. Ger. Staatspartij grijpt terug naar toestanden, die niet meer bestaan. Dr. Lingbeck kan zijn beginselen onmogelijk doorvoeren en spr.'geeft ook de II. G. S. niet veel kans op groei. De Staatkundig Gereformeerde Partij heeft dit wellicht wel en spr. betreurt dit. Deze partij heeft immer negatief gewerkt en slechts negatieve resultaten bereikt. Zij werkt destructief en tot schade van de Christelijke politiek. Het gaat echter bij de Anti-Revolutionai ren niet tegen de II. G. S. of tegen de S. G. P. De tegenstelling wordt beheerscht door de kwestie, waaraan de overheid het gezag ont leent. De A.-R. belijden, dat alle gezag voort komt uit God: dat is de groote scheidslijn, die hen afzonderlijk doet staan van de an dere partijen Deze willen alle sferen onder het gezag brengen; de communisten en so cialisten denken dat zij almachtig .zijn zij willen het gezag uitbreiden totjiet geheele economische leven. Maar dat is onmogelijk en het is gevaarlijk. Men zie slechts naar de toestanden in Rusland, die als een waar schuwing Gods zijn. Dit principe berust op gioote zelfoverschatting. Ook de eenzijdige ontwapening is een gevolg van die zelfover schatting. Spr. is wel voor internationale ontwape ning. In 1914 hebben de sociaal-democraten, die eenzijdig willen ontwapenen, vóór de oorlogscredieten gestemd, hetgeen een incon sequente houding was. Een leger moet in stand gehouden worden als preventieve ma-atregel tegen den oorlog. De socialisten gaan ook meer in dien geest denken, omdat hun belangen nationalistischer geworden zijn, al blijven ze er in principe tegen. Wij hebben verplichtingen jegens het Va derland en moeten dat verdedigen, Aleer wij ontwapenen gaan, moet eerst de houding van Engeland, de grootste mogendheid, af gewacht worden. Wanneer Engeland gaat ontwapenen, zal spr. ook in'de Kamer vóór ontwapening stemmen. (Applaus). Spr. eindigde niet nogmaals te wijzen op de groote tegenstelling. Alle gezag op staat kundig gebied komt voort uit God, die alles bestuurt, want Hij heeft gezegd: „Door mij regeeren de Koningen". Hij liet de aanwezigen vervolgens aan heffen het Lutherlied: „Een vaste burcht is onze God." Vervolgens sprak mr. Briët, lid van de Eerste Kamer, voor wien het een vreugde is hier te zamen te spreken met iemand als de heer De Wilide. Spr denkt terug aan de groote glorievolle verkiezingsmeetings in de overvolle Stads zaal: de diepbetreurde Talma strijdend met de liberalen. Dat was in de groote periode van Dr. Kuyper. Hij herinnert aan de ver liezen van 1913 en aan de zegepraal van 1916. Toen, was er nog strijd voor één per soon uit één bepaald district. Die strijd van oude aantrekkelijkheid en heerlijkheid is verdwenen. Gekomen is de evenredige ver tegenwoordiging en met haar het onpersoon lijke. In Engeland heeft Mac Donald zich echter reeds weer voor het oude kiesstelsel uitgesproken. Vóór 1918 streden de rechtsche partijen voor vrijmaking van de scholen. Het is de onvergankelijke roem van een Grpen van Prinsterer en van.een Kuyper geweest, dat zij tegenover de revolutie steeds het evan gelie hebben gepredikt. Niet alleen het kiesstelsel, maar ook wij zelf zijn nu veranderd. Fr is nu een wan hopige geestelijke verwildering gekomen, maar er is een kern gebleven en zij beslaat uit de Hervormden, het Protestantsch-Chris- tclijke deel van ons volk, waartoe de kleine burgerij behoort. En die kern heeft dikwijls het grootste onheil afgewend. Zij is niet ver- internationaliseerd en vormt een vasten dam legen de Katholieken. Deze kern kan echter toch op politiek terrein met den Roomsch-Katholieken samengaat (applaus), zonder dat men angst behoeft te hebben in de schoot van Rome terecht te komen. De Anti-Revolutionairen zijn van deze kern dc pit. De heilige roeping op staatkun dig gebied is invloed uit te oefenen tegen alles wat de nationale kracht op zedelijk, geestelijk en maatschappelijk gebied kan bTeken. De dwalende geesten moeten worden getrokken door de zuigkracht der A.-R. be ginselen. Het komt aan op een krachtige leiding, zooals in 1925 het kabinet Colijn was. Dat waren eensgezinde mannen. Het is echter gevallen over een bijkomstige formeele kwestie, het pauselijk gezantschap. En daar toe hebben de kleine Christelijke partijen helaas medegewerkt. Toen kwamen na veel horten en stooten het kabinet De Geer, be staande uit personen, die teveel principieel van elkaar verschillen. Spr. heeft liever een krachtige linksche partij tegenover zich dan c-en slap allegaartje, dat. als de tegenwoor dige regeering, niet actief genoeg is (Bel- gisch-Nederlandsch Verdrag, Documenten kwestie). De A.-R. Partij heeft nooit gebrek gehad aan groote mannen: Groen v. Prinsterer, Kuyper. Colijn. Er moeten weer van die bekwame man nen komen, die pal staan voor hun begin- seden en zooals mr. De Wilde er een is. De roeping der A.-R. is om steeds te blij ven zorgen, dat de gereformeerde invloed in den meest uitgebreiden zin des woords be houden blijft en ontwikkeld wordt tot eere van God en tot heil van het Vaderland! Dc voorzitter wekte ten slotte allen op te stemmen op mr. De Wilde. (Applaus). Iemand in de zaal verzocht daarop nog Ie debatteeren, doch de voorzitter weigerde dit, daar het A.-R. beginsel onaantastbaar is (luid applaus). Ten slotte werd gezongen Ps. 89 7 en 8, terwijl mr. Dc Wilde met gebed sloot. HANDELSREGISTER VAN DE KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN VOOR RITNLAND TE LEIDEN. Wijzigingen: N. V. Verzekeringsmaat schappij „Vooruit", Haarlemmerstraat 214, Leiden. Uittredende Commissaris: J. J. van Stralen, Leiden Nieuwe Commissarissen: F. Haalebos en J. Broekhuizen, beiden te Leiden. N.V: Reederij v./h, W. van Beelen, Noord Boulevard 8, Noordwijk aan Zee. Uit tredende Commissarissen: A. van Bee'.en, Manggani en C. van Beelen, Noordwijk aan Zee. Nieuwe Commissarissen: W. van Beelen, Rotterdam en N. van Beelen, Am sterdam. Bovengenoemde handelszaak is met ingang van l Januari 1929 in liquidatie getreden. Vereffenaar: J. van Beelen, Noordwijk aan Zee. N.V. Hotel-Pension Noordzee". Noord Boulevard 8, Noordwijk aan Zee. Uittreden de commissarissen: A. van Beelen, Manggani en C. van Beelen, Noordwijk aan Zee. Nieuwe Commissarissen: W. van Beelen, Rotterdam, en N. van Beelen, Amsterdam. Bij Kon. Besl. is met ingang van 10 Juni a.s. op hun verzoek eervol ontslag uit den militairen dienst verleend a.an den re-serve-eerste-Iuitenant F. G. Nabrink van bet 4de R. I. en aan de re3erve-eerste-luite- nanls P. J. de Wilde en G. E. Mathijsen Gerst van het 6de R.V.A. Aan de school voor Taal- en Letter kunde van de Vereeniging Moderne Talen te Den Haag, is verbonden: de heer L. Delibes, assistent aan de Uni versiteit alhier, om onderwijs te geven in de moderne en historische Fransche taalkunde. Mej. M .S. van den Bos alhier, is benoemd tot onderwijzeres aan een Christel, school te Cubaard (Er.). Woensdagmiddag heeft Z.Exc. de gezant van China met gevolg een bezoek gebracht aan het Ethnographisch Museum, afd. China en Japan. De verzameling werd met veel belangstelling bezichtigd. Na afloop werd een bezoek gebracht aan de Rijksuniversiteit. Nu de colleges nagenoeg zijn beëindigd biijkt, dat in den afgeloopen academischen cursus aan de Universiteit alhier waren ingeschreven 2382 studenten fetren 2236 ten vorige jare. BINNENLAND. Voortzetting van het proces tegen Liebermann. (1ste Blad). Locnen en loonsverhondingen in Neder land. (Binnenland, 3e Blad.) Voorloopigo overeenstemming in het slachticndsencenflict. Land- en Tuinbouw 2e Blad.) BUITENLAND. Hulde aan Chamberlain ter Voikenbonds- vergadering te Madrid. (Buitenland, le Blad) Overwinning der Fransche regeering in de Kamer. (Buitenland, lsle Blad.) Uitwisseling der LateJraanverdagen. - (Telegrammen lsle Blad.) Ee werking der Vesuvius vermindert. - (3e Blad.) 't Vervoer op de N.Z.H.T.M.-lijnen Sche- veningen-Leiden-Katw( k/Noordwtk (inclusief stadslijn Leiden) en LeidenHeemstede, heeft in de afgeloopen maand opgebracht resp. f. 156.636 en f. 17.757. Zondag 16 Juni a.s. zal er weer een goedkoope trein loopen van Leiden naa. Arnhem en Nijmegen vice versa. De gisteren hier ter stede gehouden collecte ten bate van de Ver. „Het Hooge- land" heeft f. 175,15 opgebracht. PREDIKBEURTEN. VOOR ZONDAG 9 JUNI. BODEGRAVEN. Ned.-Herv. ICeTk: Voorm. 10 uur en nam. halfzeven, ds. Pott. Gerei. Kerk: Voorm. 10 uur (Openb. Bel, en Voorb. H.A.) en nam. 6 uur, ds. Dam. Gerei. Gem.: Voorm. 10 uur en nam. halfzeven, preeklezen. Evang. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur, mevr. ds. Haumerde Koemans van Amsterdam. BOSKOOP. Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur. ds. Glas. Evangelisatie Dwars-Nieuwstraat: Voorm. halitien, de heer Lijklema van Waddinx- veen; nam. 6 uur, de heer A. Dekker van Bk-iswijk. Rem. Geref. Gem.: Voorm. 10 uur, ds. W N. van Nooten. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur, ds. Tj. Petersen. Chr. Geref. Kerk: Voorm. haiftien en nam. 6 uur, leesdie-nst. Salvatori: Voorm. haiftien, da. Brouwer van Alphen; nam. 6 uur, de heer W. G. de Jonge. DE KAAG. Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. H. C, Touw. HAZERSWOUDE. Ned.-Herv. Kerk: Voorm. hallelf, ds. de Bruin van Alphen; nam. haliacht, ds. Groot Enzerink, van Leiden. Geref. Kerk: Voorm. halfe'lf en nam. half-, acht, ds. den Hartogh. KATWIJK AAN ZEE. Geret. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur, ds. H. Ph. Ingwersen. KOUDEKERK. Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, de heer Stroo; nam. halfzeven, ds. Stehouwer van Alphen. Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 7 uur, ds. Haapera. LEIDERDORP. Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. H. Mondt; nam. halfzeven, da Th. G. Tönnon van Hoogmade. Geref. Kerk: Voorm. haiftien en nam. halfzeven, da. J. J. Dijk. LEIDSCHENDAM. Ned.-Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, da. Ver hoen van Voorburg.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1929 | | pagina 1