Jaar^an?
ZATERDAG 11 MEI 1929
No. 21212
eerste blad.
kfficieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
TOEKOMSTBEELD.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAG BLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENT1EN
30 Cts per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiên 35 Cis per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdag? en Zaterdags 50 Cts bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrerht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden f 2 35. per week
Buiten Leiden, waar agenlep gevestigd zijn, per week
Franco per post 2 35 portokosten.
ƒ0 18
..0 18
|jt nummer bestaat uit ZES bladen
wandplaats voor bodewagens.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
tigen ter algemeene kennis, dat door hen
jl"ingang van Maandag 13 Mei e.k. in
Lis van de Hooglandsche Kerkgracht, ais
Jodplaats voor bodewagens is aangewezen
(kaasmarkt. 3859
A VAN'DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 11 Mei 1929.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden:
1 Gezien het verzoek van:
I A. P. Tendeloo om vergunning tot het
Lliten van een wasch- en strijkinrich-
l in het perceel Oudo Rijn No. 66, kadas-
bekend Gemeente Leiden, Sectie H.
1 629.
L de N.V. Automobiel- en Motorhandel
ft Motorhuis" om vergunning tot het uit
wen van de bewaarplaats voor benzine
Jen op het perceel Morschsingel No. 1 a,
1 bekend Gemeente Leiden, Sectie
(No. 1300.
priel op de artikelen 6 en 7 der Hinder-
l-ven kennis aan het publiek, dat ge
ide verzoeken met de bijlagen op de'
Llaric dezer gemeente Ier visie gelegd
[ivmede dat op Zaterdag, den 25 Mei e.k.
I voormiddags te half elf uren in het
Lel Bree9lraat 125 (Bureau van Ge-
Inlewerken) gelegenheid zal worden ge
en om bezwaren tegen <te,ze verzoeken
breven, terwiji zij er de aandacht op
k:=n. dat niet lot beroep gerechtigd zijn
"e niet overeenkomstig art. 7 der Hin-
ftl voor het gemeentebestuur of een
rieden zijn verschenen, ten einde hun
(uren mondeling toe te lichten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris,
leiden. 11 Mei 1929. T203
BEZOEK DER DTIGUITEN-
KOZAKKEN.
Behoudens goedkeuring door de autori-
|en zulien op initiatief van de Vereeni-
tot bevordering van Vreemdelingen-
peer en de Leidsche Rijclub de „Djigui-
Kozakken" (Don-Kozakken) op Zater-
middag 25 Mei en misschien Vrijdag 24
op het Schuttersveld alhier een rij-
ponstratie komen geven. Deze ruiters,
in getal, hebben zich een wereldver-
ardheid verworven en volkomen te recht.
n 22 nummers, die zij ten beste plegen te
Ten, getuigen van groote rijkunst.
EEN NIEUWE FUNCTIE AAN
HET ACAD. ZIEKENHUIS.
Tot conservator bij de geneeskunde aan
de rijksuniversiteit alhier is bij beschikking
van den minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen benoemd dr. J, J. de Jong,
hoofdassistent aan de af deeling voor inwen
dige geneeskunde.
Dr. dc Jong is de eerste conservator bij
de geneeskundige afdeeling van het acade
misch ziekenhuis. Hij studeerde alhier en
werd in 1920 tot arts bevorderd. Spoedig
daarna werd hij benoemd lot assistent van
prof. W. Nolen en in 1922 werd hij diens
hoofdassistent. Hij promoveerde in 1924 op
proefschrift: „De bepaling van het haemo-
globinegehalte van bloedlichaampjes in ver
band met de beteekenis van zijn kleur-
index". Nadat prof. Nolen was opgevolgd
door prof. dr. W. A. Kuenen, bleef hij ook
onder dien hoogleeraar hoofdassistent. Dr.
De Jong was hoofdzakelijk belast met de
leiding van de geneeskundige polikliniek. In
1925 vestigde hij zich als arts voor inwen
dige geneeskunde en in 1926 stond hij num
mer 2 op de voordracht voor de benoeming
van geneesheer-directeur van het gemeente
ziekenhuis te Arnhem. Van zijn hand zijn
publicaties op het gebied van geneeskunde
en sociale geneeskunde verschenen.
BUITENLANDSCHE EXCURSIE
M. S. G. (afd. Electrotechniek).
Men schrijft ons uil Frankfurt am Main
d.d. 9 Mei:
We schrijven eerst nu en wel om de een
voudige rede, dat we nog niet eerder tijd
hadden, 's Morgens om halfacht ontbijten
en dan direct op weg, loopen, trammen of
met den trein, naar diverse fabrieken, die
we in dc afgeloopen dagen bezocht hebben.
En nu, nadat .we vandaag in dc Taunus berg
op, berg af, ongeveer 6 uur geloopen hebben,
het eene uitzicht en de eene ruïne al mooier
vindende dan de andere, zijn we vanavond
vrij en kunnen dus een en ander van de
excursie vertellen. Echter, wat moeten we
vertellen, er is zooveel dat het ondoenlijk
is alles zelfs maar hier op te sommen. We
zullen du® met de hoofdzaken volstaan:
De Dinsdag stond in het tceken der kraft-
werke* 's morgens werd de centrale te
Höchot en 's middags een openlucht trans
formatoren-station te Krefeld bezocht Prof.
ir. J. E. Epstein hield 's avonds in de Phy-
sikalsche Verein, hoofdzakelijk over de
oscylograaf, een lezing met experimenten.
Voigt en Haffner, de specialiteit in scha
kelapparaten wérd den volgenden dag be
zocht. Hier worden ook, naast vele andere
toestellen, de groote hoogspanningsschake
laars (sommigen bevatten 2000 L. olie) ge
maakt.
Bijzonder interessant was het beproeven
van deze schakelaars, hetwelk bij een span
ning van 600.000 Volt gebeurde. Bij wijze
van altenlie bood de directie ons na afloop
van de bezichtiging een diner aan. waar het
zeer geanimeerd toeging.
Na al deze technische spijs was de opera,
waar ,,die Fledermaus" werd gegeven,
's avonds een smakelijk dessert.
Zooals reeds gezegd hebben we vandaag
(Hemelvaartsdag) een prachtigen tocht in
het Taunusgebergte gemaakt, zoodat ons ver
slag, weer bijgewerkt is. Dus gaan we allen
nu vroeg naar bed om van de vermoeienis
sen wat te bekomen.
HET LEIDSCH DRANKWEER-
COMITE.
De blauwe week.
Wij zullen in de komende dagen weder
bestormd worden door vriendelijke jonge
meisjes die ons blauwe bloempjes zullen
trachten te verkoopen.
Dit blauwe bloempje zal de blauwe week
der onthouding nl. van sterken drank
symboliseeren en de menschen moeten op
wekken om te beginnen op Maandag 13 Mei
eeft openluchtmeeting met muziek achter
den Zijlsingel bij te wonen waar onder
meer de heer W. C. F. Scheps uit Den Haag
den veldtocht door Leiden zal openen.
Den volgenden dag krijgt de Haagweg-
buurt een beurl Daar zullen spreken de
heeren Webster uit Rotterdam en Fnts
Sieverts uit Amsterdam.
Woensdag houden de jonge drank weer-
menschen een propaganda-feesttocht door
de verschillende wijken van onze stad.
Op Donderdag 16 Mei zal weer een open
lucht bijeenkomst plaats hebben en wel in
Tuinstadwijk. waar ds. Kuilman, Ned. Herv.
predikant o. a. het woord zal voeren.
Op 17 Mei idem in het Morschkwartier
(nieuwe gemeentewoningen) waar ds. Bak
ker uit Amsterdam en Henk Jager, uit Den
Haag komen spreken, terwijl de „Week"
Zaterdag zal eindigen met een bestorming
van de burgerij met blauwe enthoudings-
bloempjes.
PROF. ACQUOY HERDACHT.
1829—18Z9.
Het kerkhistorisch gezelschap van theolo
gische studenten alhier, genaamd S. S. S.,
werker porichting door prof. Acquoy is voor
bereid en onder wiens opvolger prof. Pijper
is tot stand gekomen en nog geregeld onder
leiding van zijn eere-yoorziller prof. Eekhof
vergadert, heeft hedenmiddag prof. Acquoy
herdacht
Prof. Acquoy toch is in 1829 (3 Januari)
geboren en heeft na van 1858—1878 als
predikant der Ned. Herv. Kerk te Eerbeek,
Koog aan de Zaan en Zalt-Bommel werk
zaam te zijn geweest het ambt eerst van
kerkelijk hoogleeraar (1878'81) cn daarna
van staatshoogleeraar (1881'96) aan de
Rijksuniversiteit alhier hekleed, waar hij
onderwijs gaf in de geschiedenis des Chris
tendoms en de leerstellingen van den Chris-
lelijken godsdienst, fn een bijeenkomst nu
heeft prof. Eekhof dezen grootmeester der
kerkhistorische wetenschap als persoon, ge
leerde, docent en mensch geschetst, waarna
men zich in rijtuigen heeft begeven naar het
kerkhof aan de Groenesteeg, waar Acquoy
(15 Dec. 1896 gestorven) is begraven. Hier
heeft de voorzitter van S. S. S., de heer E.
Jansen Schoonhoven, candidaat tot den Hei
ligen Dienst te Oegstgeest. met eenigc toe
passelijke woorden een palmtak op zijn graf
nedergelegd. Op de linten stond: ..S. S. S."
aan prof. Acquoy 182918961929).
HANDELSREGISTER VAN DE
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR
RITNLAND TE LEIDEN.
Nieuwe inschrijving:
Antoon Brinks, Donkersteeg 14. Leiden;
winkel in goud- en zilverwerken. Eigenaar:
A. Brinks, te Le:den.
De fi le auto's voor den overwes op Hemelvaar tsdag.
BOND VAN JONGE LIBERALEN
Rede van jhr. mr. dr. van Bererteijn.
Op uitnoodiging van de afdeeling Leiden
van den Bond van Jonge Liberalen heeft
gisteravond in de bovenzaal van café
restaurant „de Harmonie" jhr. mr. dr. van
Bercsteijn uit Den Haag een politieke rede
gehouden.
Er was slechts een tiental belangstellen
den aanwezig, toen de voorzitter, de lieer
J Luchies de bijeenkomst opende en het
woord gaf aan den spreker.
Jhr. van Beresleijn ving aan met op te
merken, dat het stelsel van evenredige ver
tegenwoordiging fnuikend is geweest voor
de publieke belangstelling.
Zoo ook is het lieden ten dage heel wat
moeilijker een zetel te vervoveren dan in
vroegere jaren, toen dit resultaat met be
trekkelijk weinig stemmen te bereiken was.
Wanneer men momenteel de samenstel
ling van het huidige ministerie nagaat, kan
men moeilijk anders dan van een politieko
allegaartje spreken.
Waar het dc opzet is geweest van dit
kabinet om zich van alle politieke vraag
stukken verre te houden, kunnen de diverse
partijen ook weinig critiek uitoefenen.
Toch wilde spr. eenige cardinale zaken
uit de binnen- en buitenlandsche politiek
behandelen.
Allereerst de kwestie van het Hollandsch-
Belgisch tractaat, dat nog juist te rechter
tijd door de Eerste Kamer is verworpen.
Van harte hoopte spr., dat een volgend
minister van Buitenlandsche Zaken nipt
met voorstellen van dergelijke strekking zai
komen.
Vervolgens de kwestie van ontwapening,
waarvan spr. een voorslander is, mits niet
langs den weg van eenzijdige ontwapening,
waardoor wij ons vrijwillig bloot zouden
sltiicn aan invallen van vreemde staten
Ten aanzien van het wetsontwerpde
Geer om ook van in het buitenland woon
achtige Nederlanders belasting te Iietfen,
meende spr., dat hier aan 't groote gevaar
verbonden is, dat dergelijke belastingvluch-
ligen zich elders laten naturaliseeren, waar-
I door de kans, dat zij ooit in het vaderland
j lerugkccren, voor goed verkeken is. Met
betrekking tot de binnenlandsche politiek,
zcide sprdat de liberalen hebben te vech
ten, legen bon. die ons de geestelijke vrij
heid ontnemen cn tegen hen. die ons de
economische vrijheid willen onlrooven.
Geestelijke vrijheid, -d.i. vrijheid van
woord, vrijhefd van Zondag, enz., achi spr.
bij dc rechtsche partijen niet verzekerd,
zoomin bij de Katholieken als bij som
mige christelijke partijen, die in alles op
splitsing aandringen: katholieke geilenfok-
vereenigingen. christelijke damvereenigingen
enzoovoort.
Bij het vraagstuk der economische vrij
heid is de scheiding anders; daar ligt de
lijn tusschen liberalen cn socialisten. En
ontdaan van godsdienslige inzichten, ver
heugt ftet spr. te kunnen constateeren, dat
dc liberale gedachte, met name het vraag
stuk van de economische structuur der
maatschappij ook bij andere partijen als do
liberale le vinden is.
Bij de tegenstanders onderscheidt 9pr. de
socialisatie in de maatschappij zelve en
de social isatie van overheidswege. Spr. her
innerde in dit verband aan do November
dagen van 1918, toen in Duitschland, de
bakermat van het wetenschappelijk socialis
me de regeering tegenover de burgerij de
trompet van de socialisatie stak, doch zich
in werkelijkheid nestelde op de grandves-
ten van dc bestaande maatschappelijke
structuur.
Uitvoerig wijdde spr. dan uit ever het
systeem der bedrijfs-organisatie, krachtens
welke door de arbeiders eerst een „ethisch-
minimum loon" wordt vastgesteld en dan
wordt bekrachtigd door één raad van werk
gevers en werknemers verondersteld al
thans, dat deze allen lid zijn met uit
sluiting van alle concurrentie een toeken
ning van een redelijke winst aan de fabri
kanten.
Zoo ziet spr. althans het slelsel van
prof. Veraart, die aan dit onderwerp een
tweetal boeken wijdde. Het eigenaardige is,
dat de heer Veraart nog gelooft zich hier
mede op eenigszins kapitalistisch sland-
punt te stellen, doch spr. meent veeleer,
dat dit stelsel een bedreiging zou vormen
voor het privaatrechterlijk eigendom en do
vrijheid van bedrijf.
En bovendien geeft Veraart toe, dat zijn
slelsel practisch onuitvoerbaar is voor
export-industrieën. En hoevele zijn er dit
niet in Nederland?
Troclstra karakteriseerde dit stelsel als
„het organiseeren van een klopjacht op de-
zakken van de verbruikers". Spr. is het
daarmede volkomen eens. Ook het verhoo-
gen der loonen ten koste van de onder
nemers acht spr. uit den booze. daar dit
de nekslag zou zijn voor wat thans nog
zijn z.g.n. economische randbedrijven. het
geen de werkeloosheid zou vermeerderen.
Bovendien zou dit de oprichting van surro
gaten-fabrieken, die op den duur toch ook
weer geen stand zouden hunnen houden,
bevorderen, hetgeen de buitenlandsche im-
BINNENLAND.
De herziening der telefoontarieven. -
(Binnenland, 2e Blad.)
De staking in het houtbedrijf te Zaan
dam; een conferentie met den rijksbemidde
laar. (Binnenland, 2e Blad.)
Algemeene ledenvergadering van de Ned,
Reisvereeniging. (Binnenland, 2e Blad.)
BUITENLAND.
De deskundigen-conferentie ie Parij9
eenige degen verdaagd. (Builenl. 1ste BI.)
Da eerste moeilijkheden der nienwe
Ocstenrijkscbe regeering. (Buitenl. le BI.)
port zou prikkelen en aankweeken, wat
opzichzell weer tengevolge zou hebben, dat
de goudzendingen naar het buitenland ver
meerderen. En dje staathuishoudkunde leert
ons, dat hoe schaarscher het ruilmiddel,
hoe lager de prijzen zijn.
Uit ervaring weet spThoe moeilijk het
is van overheidswege prijsregelend op te
treden, wat de sociaal-democraten wen-
schen.
Tenslotte besprak spr. nog de. wat hij
zoo noemde: „socialisatie-zonder dat-men-
het-merkt". Op dikwerf humoristische wijze
zette spr. uiteen, hoe een dergelijk systeem
neerkomt op een socialisatielangs wette-
lijken weg, doch met terzijdestelling van
alle zedelijke en rechtsbegrippen. (Applaus).
De voorzitter dankte aan het einde van
den avond allen voor hun aanwezigheid,
in het bijzonder mevr. Moolenburgh die
als bestuurslid van de afdeeling Leiden
van den Vrijheidsbond blijk geeft van haar
belangstelling in het werk der jongeren en
den spreker voor zijn interessante lezing,
waarna hij de vergadering sloot.
VEREENIGING GRONINGEN.
Gisteravond heeft de Tooaeelclub van de
Groninger Vereeniging opgevoerd „Gebrs.
Kalkoen", een blijspel van Gerard Nielen,
in 't Groninger dialect overgebracht door B.
H. de Graafl. 't ls een zeldzaam geestig
stuk dat door de vertaling nog gewonnen
heeft Geen wonder dal het stuk, dat zeer
goed vertolkt is, insloeg. Den geheelen
avond daverde de zaal van den lach.
De inhoud? Twee broers, Gebrs. Kalkoen,
hebben een zaak in garen, band etc.. die zij
op hun zumige ouderwelsche manier drij
ven. Van „de vrouwluu" moeten de oudo
vrijgezellen niets hebben. De bedienden
verdienen nauwelijks droog brood. Leo, hun
neef. die in de zaak is opgenomen, zal later
de zaak overnemen. Hij haakt naar dat
oogenbli'k en dat te meer, omdat hij trouw
plannen heeft Hij is lid van „de bond" en
het is mede door hem dat de bond Gebrs.
Kalkoen het mes op de keel zet met den
eisch- hooger loon. anders. staking.
Natuurlijk stemmen de wenschen van
Leo niet met die van zijn oompjes overeen.
Dan komt een vriend van de Kalkoens ten
tooneele. hoort van Leo's tegenslag in do
liefde en besluit hem le helpen. Hij over
reedt de ooms een winkeljuffrouw tp nemen,
hetgeen hem gelukt, ook al omdat de juf
frouw niet georganiseerd is en zij, in ge
val van slaking. dus n:el zonder hulp zul
len zijn. Hij smokkelt dan het meisje van
Leo, Fientje. als winkeljuffrouw in de zaak.
Fientje mag er zijn. Oom Jacob kijkt, oom
Hendrik kijkt. Fientje wint het pleit. Zij :9
hinnrnkort „schepper en schrijver", moder
niseert de zaak en alle;-; loopt op rolletjes.
Zii vindt dat alles wel recht komt.
Maar.'... de vrouwenhaters blijken al
spoedig bewonderaar? fe worden van de
n:euwe juffrouw. Reden droormn de
schoonste droomen, durven pchter niet met
hun aanzoek vnor den dag komen Zoo.
h'ïjft het vage toespelingen die juffrouw
Fientje n:ct boarijpt, vast overtuigd ais
zij is. dal do oompjes haar geheim hebban
geraden en dat alles op haar f eo slaat.
Dil geefl aanleiding tol allerzotste verwik
kelingen „maar.alles loopt best af".
Leo en Fientje worden ^en paar. en beide
oompje? Tev^n hun zegen.
Een alleraardigst stuk, dat uitstekend ge
speeld is.
