ZATERDAG 4 MEI 1929
[ficieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
EEN GOUDEN BRUIDSPAAR.
70'ie Jaar^an»
1 No. 21207
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
SO Cts per regel voor advertentiën 'lit lui ten en plaatsen waar
ajrnt^happt-n van ons Blad gevestigd zijd Voor alle andere
alvertentiên 35 Cts per regel Kleine MvertentiOn uitsluittnd
bij vooruithetaling Woensdag? en Zaterdags 50 Cts bi) een
maximum aantal woorden van 30
In.-asso volgen? postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden f 2 35, per week
Buiten Leiden, waar agenter gevestigd zijn, per week
Franco per post f 2 35 portokosten.
ƒ0 18
„0 18
l nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN,
op MAANDAG 6 MEI 1929.
des namiddags te twee nni.
HEI STEDEL. MUSEUM (LAKENHAL).
Snog te behandelen n& punt 5:
l Voorstel lot overneming in eigendom
en onderhoud bij de Gemeente van
eenige gedeelten voor straat bestem
den grond gelegen in het verlengde
ran de Gabriël Melzustraat, de Frans
ran Mierisstraal en de Jan Lievena-
straat. (71)
k stukken liggen ter inzage van de leden
Leeskamer van hel voormalige Hftpi-
Mlon, Rapenburg 12'14 (ingang kamer
Bodekamer).
KIEZERSLIJST 1929/1930.
tfgemeester en Wethouders van Leiden
®n Ier algemeene kennis dat de door hen
telelde kiezerslijst, vanaf 15 Mei as.
I April 1930 voor een ieder op de Secre-
der gemeente (Rapenburg 12) ter ra
il is nedergelegd en in afschrift, tegen
l der kosten verkrijgbaar is gesteld.
A VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris,
leden, 4 Mei 1929. 3680
VRAGEN
«DEN HEER PARMENTIER
k raadslid, de heer D. Parmentier, heeft
staande vragen gericht aan "B. en W.
ttantwoording in de raadsvergadering
üaandag
I- Zjjn B. en W. in staat deo Raad mede
l^len voor welk bedrag, van het door
1 Raad op 12 Februari LI. toegestane
p crediet, tot op heden gebruik gemaakt
p bestrijding der kosten, verbonden aan
vaderzoek naar de mogelijkheid van we-
fpboow van het Raadhuis, welk onder-
'i aar vrager bij geruchte vernam, gaan-
Welk bedrag ramen B. en W. dat nog
zal zijn voor hetzelfde doel, vooral
le en W. plannen inzake eventueele we
rfbouw of algeheele nieuwbouw van het
r-ais den Raad kunneo voorleggen?
VEERTIG JAAR
DEN TELEFOONDIENST.
De heer J. J. Gont.
pjr8cn zal het veertig jaar geleden zijn,
r^erj. j. Gout zijn loopbaan bij den
7°ndrenst aanving. Deze dienst, die toch
eerste stadium van ontwikkeling
L *erd door een particuliere maat-
Pf'i- firma Ribbink van Bork en Co
[i'loileerd. In 1899 ging deze dienst
Rts^h van de Algemeene Telefoon-
r -happij welke haar bureau gevestigd
'Mtt Stadhuis. De heer Gout, die toen
i'e' van den technischen dienst optrad,
j» over.
Spv, 'JfW abonné's bedroeg toentertijd
89. [)aar insta I la tie in het Stad-
gebrekkig was. werd hel kantoor
j 33,st naar de Waag. waar hel aan-
WoUnen c4eeg tot 500. Waar het
1 gebeele net bestond uit bovengrondsche lij
nen. eischle het toezicht heel wat meer
werkkracht van den heer Gout, dan heden
ten dage, nu de leidingen veilig in kabels
onder den grond liggen opgeborgen
In 1904 werd het bedrijf overgebracht
naar de Papengracht, het eerste kantoor hier
ter stede waar het centrale hatterij-sysleem
werd toegepast. Uit dien tijd dateeren ook
de eerste ondergrondkabels.
In 1919 toen het aantal ahonne's was ge
groeid tot 1800 werd de exploitatie door het
Rijk overgenomen, dat aan de Boommarkt
het tegenwoordige telegraaf- en telefoon
kantoor deed bouwen, hetwelk in 1922 in
gebruik werd genomen.
Sinds geruimen tijd staat de heer Gout
niet meer aan het hoofd van den techni
schen dienst en is hij in het bijzonder be
last met het toezicht op de buitenlijnen. Mo
menteel is hij in Wassenaar gestationeerd.
Maar steeds is hij dezelfde opgewekte,
plichtsgetrouwe ambtenaar gebleven, die
ondanks het klimmen der jaren de heer
Gout is thans 63 jaar nog dagelijks met
blijmoedigheid in regen en wind zijn taak
vervult en tegen een fiksche wandeling niet
opziet.
Hoewel de heer Gout niet 40 jaar achter
een in dienst van een en denzelfden werk
gever is geweest, hebben zijn collega's van
den technischen dienst het plan opgevat om
hem morgen een kleine huldiging te berei
den. Wij komen daarop Maandag nader
terug.
JAPANSCHE LAKWERKEN.
Voordracht van den heer G. C. Kriegei
Op uitnoodiging van de Leidsche Kunst-
vereeniging hield gisteravond de heer C. C.
Krieger. conservator bij het Rijks Ethnogra-
phisch museum alhier eene lezing over Ja-
pansche lakwerken Spr leidde zijn voor
dracht in met een beschouwing over de om
standigheden. welke op het Japansrhe
volkskarakter van invloed waren. Klimato
logische uitbarstingen, de weelderige na
tuur. invloeden van Confucianisme en
Buddhistischen godsdienst, deden den Ja
panner weinig waarde hechten aan mate
rieel bezit, doch hielden de voorwaarden in
voor het ontstaan van een kunst, waarvan
de voornaamste verdienste ligt in de zui
vere decoratie en de tdieele industrieele
kwaliteiten, waarvan de combinatie iets
biedt, dat de Westerling niet bezit en niet
kan begrijpen. In Japan werd er het ideaal
van een zuiver democratische kunst, waar
toe de lakkunst behoort, mee verwezenlijkt.
Na te hebben aangetoond dat de lak
kunst behoorde tot de cultureel? gaven, die
de drrneezen in de 6e en 7e eeuw A D.
onder den vaan van het Buddhisme aan
Japan brachten toonde spr. aan. dat de
authentieke ontwikkeling van het natonn'e
elemmt in die kunst plaats vindt in de
Fujiwaza perioden (11851333). terwijl
een karakteristiek Japansche behandeling
van landschappen en bloemen in den Ka-
makuratijd wordt gebracht. De grootste ont
wikkeling van de lakkunst vindt plaats ge-
durend het régime van de Ashikaga's
niettegenstaande den staat van wanorde,
waarin het land verkeerde. Deze bloei valt
samen met het zenith van de Italiaansche
schilderschool.
De motieven van versiering staan onder
den invloed van eene machtige Chineesche
renaissance. ïn de 17e eeuw begint het
realisme in de lakkunst zic.h te ontwikke
len. hand aan hand met de Ukiijoë schil
derkunst De groote meesters Koëtsu en
Körin zijn voorlooners van een kunst die
zich ten doel stelt het leven zooals het zich
aan het oog vertoont uit te beelden. Door
de leden van talrijke lakkunstenaarsfami-
lies wordt zij verder tot ontwikkeling en
volmaking gebracht Zij leefde in het hart
van het volk en was de spiegel van de
Ja.pansche volksziel Momenteel is de lak
kunst tol een einde gekomen. Het proces
van bewerking, hetwelk door snr werd be
schreven. vergt zooveel geduld en arbeid,
dat moderne commercieele verhoudingen
het vervaardigen van kunsflnkwerk nauwe
lijks loonend maken De Westersche bs
schaving h^eft groote schade aangericht ;n
een maatschappij waar de kunstenaar een
groote plaats in het hart van het geheeie
volk innam.
Met een aantal zeer mooie lichtbeelden
werd de voordracht toegelicht.
HANDELSREGISTER VAN DE
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR
RIJNLAND TE LEIDEN.
Wijziging:
Willem Wouda v.h. drukkerg „Plantyn",
ZiiioMraat 49a, Katwijk aan Zee Overleden
eigenaar- W. Wouda, te Katwgk aan Zee,
d.d 23 Februari 1929. Nieuwe eigenaar:
nuvr W. A. Wouda—van Wagt~ndonk, Kat
wijk aan Zee.
Firma P. Fontein PznHavmkade 21 23,
Le den. Houthandel. Over'eden errenaar: wed.
J Fontein—Huge, te Leiden, d.d. 23 April
1929.
MAATSCHAPPIJ DER NEDERL.
LETTERKUNDE,
Gisteravond had in het gebouw der Maat
schappij tot Nul van 't Algemeen aan hel
Steenschuur de laatste der gewone maan-
delijksche vergaderingen in dit seizoen
plaats, die bijzonder druk bezocht wa9.
Na opening door den voorzitter en eenige
mededeelingen door hut bestuur, brachi de
financieele Commissie verslag uit. waarna
de rekening en verantwoording van den
penningmeester werd goedgekeurd
Hierna werd na ampele besprekingen de
beschrijvingsbrief voor de jaarvergadering
op Woensdag 12 Juni vastgesteld, alsmede
de candidatenlijst voor de benoeming van
nieuwe leden in deze vergadering en een
Commissie voor Slemopneming benoemd.
St. Eustatins toen en nn.
Hierna verkreeg prof. L. Knappert het
woord voor zijne aangekondigde voordracht
over „SI Eustalius toen en nu". Zijne stu
diën. zeide spr., over de Nederlandsche
handelskerken hadden hem natuurlijk ook
naar onze drie Bovenwindsche eilanden
gebracht, waarvan hij thans bezig was de
geschiedenis te schrijven. De oude archie
ven, waarvan veel verloren ging, zijn
daarvoor toch nog rijk genoeg. Spreker
wenschte echler dezen avond meer het te
genwoordige dan het verledene te behan
delen Tot goed versland van het heden is
hel echter noodig te weten, dat de B. E.
vrije kolonies waren en eerst 1682 aan de
W.-I. Comp. kwamen; dat zij niet onder
directie van Curacao wilden slaan, maar
aanstonds onder Heeren X. dat wel is waar
dp taai, door nog gemakkelijk aan te wij
zen oorzaken, overwegend Engelsch is ge
worden, maar dat men zich evenzeer Ne-
dcrlandsch is blijven voelen; en eindelijk
dat handel en scheepvaart van het begin
der 18e eeuw al tot groolon bloei kwamen,
totdat Rodney on dien noodlottigen Cden
Februari 173 i St Eustalius den slag toe
bracht. waarvan het zich nimmer heeft
hersteld maar dal St. Eustalius en St.
Maarten toch vooral landbouw- en veeteelt-
eilanden zijn, eenmaal met plantages over
dekt, rijk aan suikerriet, katoen, kokosbou-
men.
Tot het tegenwoordige komende, handel
de spr. eerst over hel bestuur. Het wordt
gevoerd van Curacao uit, met miskenning
zoowel al9 verwaarioozing van de belangen
der B. E. Op St. Maarten zetelt de gezag
hebber der drie eilanden, op de beide andere
heeft hij een plaatsvervanger. Behalve dat
er ontevredenheid heerscht over de perso
nen der amblenaren. is hel vooral het stel
sel dal men veranderen wil. Los van den
Kolon. Raad op Curacao, weder recht
streeks samenwerking met hel Plein. Deze
Los-van-Curacao-beweging is geenszins anti-
Nederland9ch. de bevolking toont dat tel
kens overtuigend, maar men wil zelfbe
schikking onder toezicht en leiding van het
Moederland. Tot de zware grieven behoo
ren: de door het gouvernement bevorderde
emigratie, waardoor thans op de eilanden de
noodigste werkkrachten voor landnouw en
zoutwinning ontbreken; de verwaarioozing
van landbouw en veeteelt, vooral doordat
de regeering het modern bedrijf aan de be
volking niet leert De heer G. J. van Grol,
oud-gezaghebber van St. Eustatius, heeft
daar prachtig werk gedaan door de weder
invoering der katoenplant, maar de agrari
sche maatregelen van het gouvernement
bleven onvoldoende Gouv. Fruylier heeft
thans f. 1000 uitgetrokken voor de kokos
teelt. Eene grief is voorts de voorgestelde
afschaffing van den accijns op gedistilleerd,
waardoor de eilanden smokkelneslen voor
al de Caraïbische eilanden zullen worden.
„Is het oorbaar", vraagt Oost en West
van 16 Mei 1928. ..dat Willemstad ons de
rum- en jeneverflesch voor den mond wil
zetten onder sanctie van den Ned. wet
gever?" Ergernis heeft ook de houding der
ambtenaren na de stormramp van 12 Sept.
1928 gewekt, waarvan spr. uit particuliere
brieven staaltjes geeft. Hij voegt daar nog
ta! van voorbeelden bij, waaruit de ver-
waarloozing dezer Nederlandsche eilanden
blijkt. In de Tweede-Kamer-zitting van 13
December 1928 hebben de heeren IJzer
man. Van Vuuren, Joeke9 en Bijleveld in
dozen geest gepleit. Spr. eindigt zijne, door
kaarten en prenten toegelichte, voordracht
met den hartelijken wensch. dat ons volk
oog moge krijgen voor het groote onrecht
dat daar op dit kleine stukje van het Ne
derlandsche Rijk geschiedt.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Gedaagd zijn voor het cand.daats-examen
rechte geleerdheid de heer G. P. Kiès (Den
Haag): voor het docto aal examen wis- 6d
natuurkunde, hoofd.ak natuurkunde, de neer
J. Voogd (Rotteirdim); voor b?t aa ïvull ngs-
examen wis- en natuurkunde de heer J. D.
Raigeav van der Loeff (Haarlem); voor het
doctoraal examen rechtsgeleerdheid de hee
ren L G M. J. A. Struijok'-T) (Den Haag) en
iL R. Mario (Wilp bjj Deventer).
OUDERAVOND SCHOOL
AALMARKT.
Den band tusschen de school en de
ouders der schoolgaande kinderen te vesti
gen en hechter te maken, dat is in 't kort
do bedoeling der Ouderavonden. Hoe groot
de belangstelling der ouders is aan de
school-Aalmarkt; hoe zij niet enkel zich
naar hel gebouw begeven, waar hun kin
deren in de beginselen der kennis worden
ingewijd, wanneer ze meenen, dat hun
spruiten verongelijkt zijn; hoe ze zich offers
willen getroosten, waar het geldt aanschaf
fingen ten bate van het onderwijs aan die
school, die, hoe nuttig ook, van gemeente
wege niet verstrekt wordenhoe last not
least ze het aan die school gegeven on
derwijs op hoogen prijs stellen.... dit alles
kwam zeer ondubbelzinnig tot uiting op den
Ouderavond van 2 Mei j.l. De overweldigend
groot#» opkomst er waren geen zitplaat
sen genoeg! vond zijn oorzaak in het
heuglijk feit, dat dien avond, dank zij de
volhardende bemoeiingen der Oudercom
missie van die school, aan het onderwijzend
personeel een prachtige projectielantaarn
een Nova-Janus-epedioscoop uit het maga
zijn van den heer Van der Zanden, Bree-
straat, alhier ten bate van het onderwijs
werd aangeboden; en dat deze aanbieding
gevolgd werd door een buitengewoon be
langwekkende voordracht met lichtbeelden,
ter inwijding van deze lantaarn door den
heer ir K. Volkersz, directeur der Rijks
tuinbouwschool te Lisse over ..Eenige gre
pen uit den Bloembollencultuur"
Bij monde van den voorzitter der Ouder
commissie, den heer H. van Slooten Jr. had
de overdracht van de lantaarn plaats Hij
kon daarbij tot zijn vreugde vaststellen, hoe
bijna geen der ouders zijn bijdrage voor dit
geschenk had geweigerd, overtuigd als
iedereen was van het groote nut voor het
onderwijs; en evenzeer overtuigd van de
groote toewijding, steeds door het gansche
personeel bij zijn onderwijs betoond. Be
halve de lantaarn waren nog noodig een
projectiescherm, een tafel voor de lantaarn
en eenige donkere gordijnen om bij de ver
tooning het licht af te sluiten. Ook deze
konden uit de bijdragen worden aange
schaft. terwijl dan nog een klein batig saldo
overbleef, om series lantaarnplaatjes te
huren en voor eventueel noodige vernieu
wing van lampen, enz. Bij acclamatie werd
staande de vergadering aangenomen dit
saldo jaarlijks aan te vullen in den vorm
van een vast schoolfondsje uit een kleine
vrijwillige bijdrage der ouders. De heer
Kriest, hoofd der school, dankte namens het
onderwijzend personeel in hartelijke be
woordingen voor de projectielantaarn en dc
warme woorden, waarmee deze was aan
geboden. Hij is gelukkig, dat het werk van
het onderwijzend personeel zoo werd ge
waardeerd en aanvaardt voor de school het
geschenk als een symbool van het licht,
het licht der kennis en het licht der liefde
voor het kind.
In de daarop volgende pauze maakten,
onder het genot van een kop thee, ver
scheidene ouders gebruik v. de gelegenheid
BINNENLAND.
Het Koninklijk Echtpaar te Bern (Binnen*
land, 2e Blad).
De verkonding tusschen Nederland en
België (Binnenland. 2e Blad).
Het bioscoopconflict in het Zuiden; slui
ting van alle bioscopen? (Binnenland, 2e
Blad).
Huldiging van prof Schrijnen te Nijme
gen (Kerk en School, 2e Blad).
BUITENLAND.
De vraagstukken van Ontwapening en
Herstel (Buitenlle Blad).
De commnnisten-oninsten te Berlijn
eischten nienwe slachtoffers (Buitenl. en
Tel. le Blad).
De crisis in Oostenrijk is opgelost (Bui
tenland, le Blad).
Ernstige aardbeving in Tnrkestan (Bui-
tenlandsch Gem 2e Blad).
om met de onderwijzers(essen) der school
over hun kinderen te spreken. Daarna vond
de bovengenoemde voordracht met lichtbeel
den van den heer Volkersz plaats, die met
buitengewone belangstelling werd aange
hoord en genoten. Achtereenvolgens sprak
de heer Volkersz over de hoedanigheid van
den voor de bollenteelt noodigen duinprond,
het economisch belang van deze bodemcul
tuur, en de verschillende geteelde bolge
wassen. Hij lichtte een en ander toe met
platen, diapositieven, grafische voorstellin
gen enz., waarbij de schitterende eigen
schappen van den lantaarn goed tol hun
recht kwamen Het was een prachtige en
nuttige avond, die om ruim 11 uur door
den voorzitter werd gesloten, met grnoten
dank aan den heer Volkersz voor zijn voor
dracht en aan de ouders voor hun belang
stelling.
LEIDSCHE EXPLOITATIE Mij.
VAN ONROERENDE GOEDEREN
In de gehouden vergadering van den Raad
van Comnrssarissen van de N.V. Leidsche
Exploitatie Maatschappij van O ro rende Goe
deren is besloten de Algemeene veigaderirg
van Aandeelhouders, welke deze maand ge
houden wordt, voor te stellen een divided
uit te keeren van 81/* pet. evenals in de
vorige jaren.
A.9. Dinsdag 6 Mei hopen onze stadge-
nooten Jacobus Koet en Catharina Ruyten-
beek, wieT portretten hier boven prijken hun
gouden bruiloft te vieien. Men zou dil echt
paar dat aan Hollands welvaren doet denken
geen 71 en 70 levensjaren geven. En toch
is het zoo en hebben zij een halve eeuw lang
als goede echtelieden 's levens lief en leed
en vooral ook het laatste gedeeld. Hel lief
hebben zij samen oprechl genoten, het lepd
lijdzaam godragen En thans, na 50 jaar.
kunnen ze op een welbesteed leven terug
zien en weten zich gedragen door de aan
hankelijkheid en liefde hunneT kinderen en
kleinkinderen.
Vader Koet is voor velen geen onbekende
Meer dan 29 jaar was hij portier aan het
H G. of Arme Wees- en Kinderhuis aan de
Hooglandsche KerkgTacht en had er voor
ieder, die hij de groote poort dier slichting
moest in- of uitlaten, een vriendelijk woord.
Heeren en dames regenten hebben dal ook
welen te waardeeren en de opvolgende
directies eveneens. Met de verpleegden wist
'hij goed om te springen, zoodat zij hoewel
niet gemakkelijk hem hel leven nooit zuur
mankten. Er is echter ook voor den besten
portier een lijd van gaan en zoo werd hem
op 1 Mei j.l. door regenlen eervol ontslag
verleend zoodal in dp laren moge hel nog
vele zijn die hp| echtpaar nog resten, zij
geheel voor elkaar kunnen leven.
Dinsdag op den trouwdag zal hel een
feps'dag zi-n ten huize van den -schoon/o..n
A P. van der Voort aan den Haacweg no 1.
Daar zal de bruilof! wordpn ^evind Wip de
oudies eerder wil gelukwpnsehen kan hun
thans vinden in hun eigen woning. Heeren
straat 103.