„FOTO-RADIO
Overspannen
STEENSTR. 2!
MIJNHARDT's
UIT RUSLAND.
ZENUWTABLETTEN
BRIEVEN UIT AMERIKA,
verrok I
jaren bereikt heeft, voor diegenen i9 deze
eerste „Salon van het Kranschc Kunst-boek"
werkelijk een evenement van gróóte betee-
kenis, die een etappe vertegenwoordigt in de
geschiedenis van hel boek als kunstwerk
De tijd is voorbij, dat de uitgever zich hoofd
zakelijk toelegde op de illustratie, de nauw
keurige reproductie daarvan en de kwaliteit
van het papier terwijl dan vaak het sóórt
illustratie en het sóórt papier met elkaar in
tegenstrijd waren. Tegenwoordig worden
papier, teekening, letters, verdeeling der
bladruimle in hun ensemble bestudeerd,
teneinde een boek te scheppen, waarin alles
mei elkaar in overeenstemming is, waarin
een harmonische eenheid heerscht tusschen
den tekst en zijn zichtbare uitdrukking.
De eer van die pracht-uitgaven valt in
hoofdzaak moderne schrijvers ten deel, en
naar onze bescheiden meening niet
altijd de grootste Inderdaad, verdient de
tekst van een Francis Cargo bijvoorbeeld
zóóveel artistieke zorg en zóóveel luxe om
diens litteraire en moreele kwaliteiten weer
te geven?
Maar zóó als ze zijn moeten die talrijke
luxe werken, die daar tentoongesteld wor
den verscheidene ervan ieder op ee*.
aparten ezel wel een groote vreugde
zijn voor de liefhebbers van mooie boeken
(al zullen de koopers wel niet zoo groot
in getal zijn, gezien de enorm-hooge prijzen)
en de trots van de corporatie, die de uit
gave ervan op zich genomen heeft.
Die tentoonstelling is georganiseerd te
midden van een collectie van de meest
moderne schilderwerken. En men vTaagt
zich af, of dóóraan misschen te wijten is
de geringe belangstelling van het groole
publiek, dat in het minst niet nieuwsgierig
is orn ook dó.ór alweer de scheppingen te
zien te krijgen van bepaalde „meesters",
die het éénmaal per jaar in de „Salon der
Onafhankelijken" gaat bewonderen en daar
aan ruimschoots genoeg heeft.
Een andere gebeurtenis van de week,
een die groole en diepe weerklank vond in
het Parijsche leven, is de dood van Séve-
nne. Waarschijnlijk zullen slechts weinig
Hollanders den naam kennen van deze
vrouw, een Parijsche journaliste, die hiei
echter beroemd was en die omringd werd
in bijna alle milieu's met een gelijk-diepe
vereering.
Haar uitsluitend litteraire werk is niet
groot. Ze bepaalde zich bijna geheel lot
kranlen-arlikelen. Maar die artikelen waren
steeds geschreven met zulk een oprecht
heid van haar warme, goede en edel
moedige hart, dat die heel dikwijls meer
waarde hebben dan menig beroemd ge
dicht. vol sonore klanken en prachtige
beelden, maarleeg van inhoud.
Rond Séverine vereenigde zich al wat
Parijs telt aan rechtvaardigs, dappers, no
bels, en daarom staan dan nu ook bijna
alle Parijsche kranten vol herinnerings
artikelen, waarin een menigte menschen,
die haar óf persoonlijk óf door haar werk
gekend hebben, haar heengaan innig be-
Ireuren als het verdwijnen van een figuur,
die een heel tijdperk verlichtte en die
door haar bijna unieke moreele kwaliteiten
tot een eer voor een natie strekte.
Heel jong reeds begon ze haar journalis
tieke loopbaan, en toen haar familie zich
daartegen verzette, schoot ze zich een
kogel in de borst wat gelukkig geen
do^delijke gevolgen had. Toen stelde ze
zich in dienst van een groot ongelukkig
schrijver om hem te helpen bij hut vol
tooien van zijn werk, en ze wist haar
talent zóó te doen samensmelten met dat
van haar meester, dal niemand waarschijn-
liik met juistheid kan aanwijzen- dót ge
deelte van het werk is van Jule9 Vallés
zelf, en dót is van Séverine.
Na den dood van Vallés stelde ze zich
in dienst van alle rechtvaardige en edel
moedige zaken of die zij als zoodanig
beoordeelde en won door baar vurige,
gevoelige en oprechte pen alle harten voor
zich.
Nu is ze dood. en haar zachte, boeiende
stem. die men op zóóveel lezingen "en open
bare vergaderingen gehoord heeft, zal nooit
meer opklinken te midden van onmiddellijk
aandachtige en gecharmeerde menigten.
M. DE ROVANNO.
RECLAME.
(Nadruk verboden).
HET TEGENWOORDIGE RUSLAND
IN DE BELICHTING VAN DE
SOVJET-LITERATUUR.
De vrienden der bolsjewiki in bet Wes
ten intellectueelen, die niet het ininsto
begrip hebben van de Russische toestan
den en de vereenigingen, die door de t*>rs-
jewiki gesubsidieerd worden en in het bui
tenland de onwaarschijnlijkste dingen over
Rusland verkondigen beweren, dat er
tussohen het tegenwoordige Rusland en het
Rusland van 1213 jaar geleden in het ge
heel geen verband bestaat. Het oude Rus
land is op onbegrijpelijke wijze na de
bolsjewistische omwenteling spoorloos ver
dwenen en in plaats daarvan is een „Nieuw
Rusland" gekomen, dat niet alleen volko
men andere politieke en economische toe
standen kent, maar welks bevolking ook
in psychologisch opzicht geheel veran
derd is.
Hoe zulk een wonder kon gebeuren
het is immers dezelfde generatie en zoo
wel de staat als alle takken van het eco
nomische en maatschappelijke leven «v»r-
den door personen geleid, die hun oplei
ding onder het oude regime hebben ge
kregen, die opgegroeid zijn op de vóór-
oorlogsóhe beschaving vertellen de voor
standers van deze theorie niet, maar zij
blijven herhalen, dat er niets meer van het
oude Rusland ie overgebleven, dat er nu
een „Nieuw Rusland" bestaat, dat slechte
12 jaar oud is, en dat, wie Rusland wil
leeren kennen, alleen aan deze 12 jaar
moet denken, alleen deze 12 jaar moet be-
studeereD en daaibij natuurlijk alléén op
grond van de inlichtingen die de bolsjewiki
verschaffen, en van de belaohelijke reisbe
schrijvingen van buitenlanders, die onder
leiding van de bolsjewistische organisatie
en onder geleide van bolsjewistische gid
sen, bolsjewistische tolken etc., in een
paar weken Rusland hebben „bestudeerd".
De bewering, als zou het tegenwoordige
Rusland in het geheel geen overeenkomst
hebbeD met het vóór-oorlogsche Ruslana,
aJ<s zou er een volkomen nieuw Rusland
zijn ontstaan, is natuurlijk te dwaas om
cr ernstig over te spreken. Alleen zeet
naieve en onwetende menschen of dooT de
bolsjewiki betaalde avonturiers kimnen
zulk een onzin verkondigen. Het is ech
ter aan geen twijfel onderhevig, dat er in
Rusland overigens evenals in alle lau
den, die aan den oorlog deel hebben geno
men zeer belangrijke verschuivingen
hebben plaats gevonden, dat er in de psy
che van de bevolking, in haar opvattingen
en idealen een zekere verandering is ge
komen. Die wijzigingen hebben natuurlijk
aan het wezen van het Russische volk niets
veranderd, maar de levenshouding is toch
niet geheet dezelfde gebleven. Wie het le
ven in het Westen (zelfs ui Nederland, dat
het minst van den oorlog en zijn gevolgen
geleden heeft) gadeslaat, zal ook hier zulke
verschuivingen waarnemen.
Deze versdhuivingen, de wijzigingen in
de opvattingen en de levenshouding vao
de Russische massa kunnen wij het best
leeren kennen door de nieuwe Russische
literatuur, de sovjet-literatuur, te bestu-
deeren. Wij moeten dat echter noch op
de wijze der bolsjewisantisohe intellec-
tueeleD en der bewonderaars van de bols- j
jewifci doen, die in verrukking komen over i
al'les, wat Swvjet-Rusland produceert, noch
op do wijze van een zeker gede-elte der Rus- j
sische émigrés, die a priori alles veroor-
declen, wat er in 't Rusland der sovjets
gebeurt. Wij moeten objectief blijven en
bet wezenlijke van het tijdelijke onder-
scheiden.
Een groot bezwaar is bet feit, dat de
«ovjet-schrijvers niet vrij zijn, d$t zij „so
ciale bestellingen" krijgen, rooals de Rus
sische term luidt, d.w.z. dat zij moeten
schrijven in een geest, dien de bolsjewiki
verlangen. Wie aan deze wenken van de
tegenwoordige heerschers niet gehoor
zaamt, ziet zijn werk niet gedrukt en loopt
HallolHierisde
■et Bieawite q fetegeklelPepaliitt Pp
eelfs gevaar, naar het barre Noorden te
worden vea-bannen. Het gevolg van deze
„sociale bestellingen" is, dat eT in de
sovjet-Literatuur onmogelijke typen voor
komen, die den critisch aangeiegden en
niet vooringenomen lezer onwillekeurig
doen glimlachen. Er worden in do werken
van de sovjetschrijvers (het zijn vopr een
groot gedeelte geen nieuwe schrijvers en
velen hunner waren reeds vóór de boJsje-
wistisohe revolutie in Rusland bekend) on
waarschijnlijk wijze boertjes beschreven,
ongehoord geniale strategen, die nog korc
geleden gewone korporaals of soldaten wa
ren, buitengewoon edelmoedige en groot
hartige volkscommissarissen, ideale boe
rinnen, die sprekeD als een boek en juist
in deD geest van het leninisme.. Daartegen
over worden alle tegenstanders van het
sovjet-regime voorgesteld als barre duivels,
als stompzinnige, veile menschen. De
schrijvers zijd zich natuurlijk bewust van
de minderwaardigheid van dergelijk ge
schrijf maar de bevelen van de heerschers
overtreden kunnen zij niet.
Bij velen wekt het lezen van dergelijke
verhalen zulk een tegenzin, dat zij niets
meer van de sovjet-literatuur willen we
ten; zij beginnen alles over een kam te
scheren. Dat is natuurlijk verkeerd en
dom. Naast deze gedwongen verhalen, die
alleen voor de prullemand geschikt zijn,
wordt er in Rusland nu veel geschreven,
dat een blijvende waarde heeft en dat ons
helpen kaD bij onze poging om het Rus
sische volk van na te leeren keDnen. Vóór
de revolutie, toen de lezers hoofdzakenj-.
intellectueelen of half-intellectueelen wa
ren, moest de held van een Russischen ro
man een neurasthenicus zijn, moest hij
hyper-verfijnd zijn en door doze verfijnd
heid te gronde gam. Zoo was de vóóroor
logs che Russische maatschappij (niet het
volk, alleen de intellectueelen en de bo
venste lagen van het volk) eD naar zulk
een held verlangde zij. De lezers van toen
konden zioh geen andere menschen voor
stellen, geloofden nïe<t in het bestaan van
gezonde en actieve menschen.
Nu is de toestand geheel anders gewor
den. Er is een andere lezer gekomen, n.L
de brcede lagen van het volk, en deze
lezer voelt niets voor den neurasthenisch en
en h.vper-verfijnden held van voor den oor
lóg. In plaats daarvan ie een nieuwe held
gekomen; het is een ietwat grove man,
zonder manieren, een boer of een soldaat,
mét stevige knuisten, efn breede borst,
eenvoudig en weinig bewegelijk verstand,
gedi&ciplineerden wil en zeer primitieve
hartstochten. Moreele voorschriften kent
bij niet en hij neemt van het leven alles,
wat het leven hem geven kan. Daar hij
zeer primitief is, kan hij de moeilijke pro
blemen, waarvoor hij geplaatst wordt, niet
oplossen; hij hakt eenvoudig alle knoopen
door, grijpt overal chirurgisch in. Dat 's
eenvoudig en voor de primitieve Russische
massa begrijpelijk.
De held van de tegenwoordige romans is
een marxist, een communist, ofschoon hij
van de leer van Marx even weinig afweet
als de Westersohe toestanden. Hij is
marxist omdat het makkelijk ia; bij elk«
moeilijkheid slaat hij de betrekkelijke pa
ragraaf van den leninistischco catechismus
op en verneemt, hoe hij moet reageeren.
Den tijd, dien de held van de vóór-oorlog-
sohe periode besteedde aan zelf analyse,
aan overpeinzingen, gebruikt de tegen
woordige held voor het leven, in de meest
letterlijke, dierlijke beteekenis van het
woord. De tegenwoordige held verdiept zicb
niet in moeilijke vraagstukken en neemt
de oplossingen aan, die de officieele leer
voor hem heeft klaar gemaakt.
Er is nog geen reden, waarom alle hel
den van de sovjet literatuur per se commu
nisten zijn Wie het bolsjewisme en het
communisme afwijst, wordt in Sovjet-Rus
land een paria, wordt vervolgd door den
staat, bedreigd met gevangenisstraf, ver
banning enz. Het is dus een lijdende per
soon, maar de lezer wil geen neurasthenics
als helden; hij wil ais he4d een actieven
werker, een schepper van het leven, en
dat kan in Sovjet-Rusland alleen een com
munist, een bolsjewiek 2tjn.
De held moet tevens revolutionnair ziin.
Het begrip „revolutionnair" is echter geheel
gewijzigd. Vroeger was de revolutionnair
ook in trek bij de schrijvers, maar dat was
iemand, die tegen het toen bestaande regime
vocht, die dat regime wilde omverwerpen.
De tegenwoordige „revolutionnair" kan dat
niet doen want dan kom! hij in botsing met
de heerschers en wordt hij vervolgd, houdt
op actief te zijn. De held moet dus alleen
in zijn verleden revolutionnair geweest zijn;
in de tegenwoordige maatschappij is hij
iemand, die de bestaande orde met hand en
tand verdedigt en als het moet de tegen
standers van het regime uitroeit, verdelgt.
De held van de vóór-oorlogsche literatuur
was een intellectueel, vaak een afstamme
ling van een zeer oud geslacht Zelfs de re-
volulionnairen waren vaak aristocraten
(hetgeen overigens overeenkwam met de
Russische werkelijkheid van dien tijd). Nu
is het woord „intellectueel" in Rusland een
scheldnaam (dat weten de intellectueelen
en hvper-verfijnde blasé-mannen, die in h-t
Westen ook hier te lande de bolsjewis
tische toestanden verheerlijken, natuurlijk
niet; zij weten niet, dat zij in Rusland als
paria's, als minderwaatrdigen zouden be
schouwd worden). De held kan dus geen in
tellectueel zijn, om van een edelman nipt
te spreken. In den regel i9 hij een boer of
een arbeider of ten minste een zoon van een
boer of van een arbeider.
Is dat lendenz-literatuur? Neen, althans
niet in de gewone beteekenis van het woord.
De commissarissen, leiders van groote gena
tionaliseerde bedrijven, bestuurders van ge
westen en andere bolsjewistische persona-
giên vertoonen in de practijk veel afwijkin
gen van he*. type van den held. zooals le
sovjet-literatuur hem geschapen heeft, maar
dat dit type van held volkomen beant
woordt aan de zeer primitieve rationalisii-
sche opvattingen van de Russische massa,
is buiten eiken twijfel. Do Russische massa
begreep de helden van de oude literatuur
niet, omdal haar elk raffinement, elke ver
fijning. elke mystiek volkomen vreemd is.
Voor begrip van de psyche van de Russi
sche massa is dan ook kennis van de sovjet
literatuur van meer belang dan het lezen
van de Russische klassieken. Het lezen van
de rtieuwe Russische literatuur zou de Wes
terlingen nog van een dwaashpid kunnen
genezen, nl. van de meening, dat de R*w
van aard mysterieus is. dat hij steeds aan
God, den zin van het leven enz. denkt.
Niets i3 minder waar dan deze opvatting.
De Russische massa is door en door ratio
nalistisch en hecht in het geheel geen waar
de aan mystiek en abstracte theorieën. Dat
is wellicht minder aantrekkelijk, maar dat
is -de onopgesmukte waarheid Zoo kan men
uit de werken van de nieuwe schrijvers het
werkelijke Rusland leeren kennen.
Dr. BORIS RAPTSOHINSKY.
RECLAME.
NerTens, Onrustig en Slapeloos.
Gebruik hiertegen de Zennw-
stillendo en Zenuwsterkende
Buikje 75 ct. Bjj Apoth. en Drogisten.
IV.
New-York, 21 Februari 1921
Wanneer ik de radio-programma's
onze vaderlandsche kranten dóórles*
kruipt mij een vaag gevoel van heinlw,
Al die binnen- en buitenlandsche slat*
geven doorloopend zooveel belangwekkti
en moois van degelijken aard als wij
Amerika veel te weinig hooren. Wat
aantal uitzendslations in de Nieuwe
reld betreft, zijn wij ruimschoots voorz',
we hebben er vierhonderd en onlangs
den er tweehonderd opgedoekt; alleen
New-York zijn er al zes en twintig!
paar daarvan beginnen des morgens omi
uur met het uitzenden van gymnastiJ
oefeningen en gaan met programma's]
halve en heele uren door tot middern*
Een drietal stations in New-York zijn j
allerbesten van het heele land. helgeenJ
wonder is, wanneer men bedenkt da!
het eigendom zijn van de Radio Corpora!]
of America, de National Broadcasting Co
pany en het reusachtige Bamberger wan
huis. Luisteraars het binnenland in. jazi
tot in Califomié, kunnen de programs
van dat drietal heel gemakkelijk volgend]
het systeem van netwerken. WEAF vani
National Broadcasting Co. is op de bepaal
uren aangesloten met een dertig of vJ
andere uitzendstation9 tot in de verste)
hoeken van Texas en North Dakota,
bet New-Yorksche program opnieuw uit»
den. dat zoodoende gemakkelijk door]
omwonenden in hun ontvangtoestel wJ
verkregen. WJZ van de Radio Corpora]
en WOR van Bamberger volgen hetzes
systeem. Bij zeer bijzondere gebeurtenis
van nationaal belang. zooal9 destijds deJ
vangst van Col. Lindbergh of een red«i|
ring van President Coolidge. worden Vit
en WJZ samengebracht en komt het
hoorde door middel van wel tachtig ooi
ling verbonden stations bij hel luisleii
publiek Dan zijn er nog de kortegolf-uiljJ
ders. waarvan WGY in Schenectady
groote vermaardheid heeft door het voo
rend in verbinding staan met Europa,1
Afrika, Australië, terwijl het zelfs met01
Oost spreekt Om ten slotte nog even]
reusachtige aantal stations van anul]
niet te vergeten, die af en toe van i
laten hooren door verbindingen tol sii
te brengen, waar de grooien falen. Heli
eon amateur, die het eerst vernam van
góede aankomst der drie Europeesrhe v
gers in Canada en een ander was siej
in verbinding met de Noordpool-expe
van Mac Millen.
Al heel spoedig, nadat de radio dei
derschoenen ontwassen bleek, zag deil
riknansch© zakenman er een prachlnif
tot reclame in. Maar hij begreep eveni!
dat hij niets bereikte met zijn artikel
rende eenige minuten te laten aanpni|
en de menschen tot koopen aan le sjrt
De reclarnepil werd dus met een suiker!
van amusement omgeven en het puil
slikt dien ten huidigen dage nog trouw.I
na uur Aanvankelijk ging hel op b«l
den schaal, het aantal luisteraars wasl
ring omdat de toestellen verre van volirJ
waren en handen vol geld kostten.
en gehalte van arlisten. die voor de r
phone traden, was naar verhouding; crwj
heel veel gewerkt met gramofones en
spelpiano's en thuis bij de mensrhen 1
den en knapten de toestellen of zweeeil
een paar jaar kwam daar gauw verander]
in; het publiek schafte zich betere M
len aan, die hoe langer hoe goedkooj
werden en de zakenwereld had zooveel w
gevonden bij het adverteeren door de l«j
dal het gebodene plotseling van mi"1!
waardig bijzonder goed werd Het werdl
onderlinge wedstrijd tusschen de fabnï
ten en zakenlui, wie het aantrekkelijk
radio-uurtje verschafte, want daarmede4
„Wat dunkt jou van die grap, jongen?
Heb je ooit zoo iets grappigs gehoord? Kapi
tein Anlonius Merrydew ziek in de Golf van
Biscay el Hal ha! Daar is- comediespelen
niets bijl"
„Was het dan niet waar, mijnheer?"
„Waar? lieve hemel! kijk mij maar eens
aian en vraag dan of hel waar is!"
„Maar waarom zou het niet waar zijn?"
„Omdat i!k kapitein Anlonius Merry
dew henl"
Het overige gedeelte van de reis zei ik
geen woord ik was als aan den grond gena
geld. Thomas naast mij was klaar wakker:
eindelijk dar toch oen avontuur! En nu was
ik het die zal te droomen ik hoorde zon
der te begrijpen de resl van het verhaal van
den man- hoe hij naar huis gekomen was
na een vlugge reis van Ceylon naar Fa'-
mouih met de schuit „James en Elisabeth",
en nog juist bijtijds om die kolossale leugen
te hooren vertel'en. Hij was ongetrouwd en
was nooil in zijn leven een dag ziek ge
weest Hij vermoedde dat er bedrog in het
spel was en had een paard en wagentje ge
huurd om naar Polkimbra te rijden en te
hooren wat er eigenlijk gebeurd was Maar
een paard °n wagentje waren de vreeselijk-
ste dineren die er op de wereld bestonden.
En dan kwamen er nog vele eeden en uit
roepen en verwenschingen bij Dit alles
moet ik aangehoord hebben, want hel kwam
mij later in de gedachte, maar toch luisterde
ik er niet naar. Mijn eigen leven, mijn
eigen omstandigheden vervulden mij ge
heel en alles duizelde in mijn hoofd.
Eindeliik na veel horten en stooten. zeil
den wij den heuvel van polkimbra op en
wierpen het anker uil voor de herberg.
Daar stapten wij uit. bedankten den kapi
tein en lieten hem bij zijn paard staan.
Zijn vroolijke stem waarmee hij den stal
knecht riep, hoorden wij nog een heel eind
den weg op.
Wij hadden besloten langs een korteren
weg naar Lantng terug te keeren. Zoo
moesten wij langs het strand. Dat strand
had zoo iet9 afschrikwekkends voor mij,
dat ik er alleen niet langs gedurfd hai;
maar Tom's tegenwoordigheid gaf mij moed.
Tom was opgetogener dan ik hem ooit ge
zien had; hij werd bepaald spraakzaam,
prees den kapitein, dat er bepaald een
avontuur in de iucht zat; hij stak zijn neus
in de lucht en deed alsof hij het ruiken kon
Ja, er zat een avontuur in de lucht. Hut
was echter niet bepaald een avontuur naar
mijn smaak en door de gedachte aan mijn
arme moeder thuis kon ik niet precies dee-
len in het enthousiasme van Tom; dus ter
wijl hij maar doorpraatte liep ik somber
voort langs het strand.
Het liep tegen twaalven. Het was Octo
ber, een echte nazomerdag: de zon schit
terde over de zee en het strand. Een zacht
windje dreef de wolkjes voort naar het oos
ten de golven dansten en klaterden tegen
de kust. De zilte luchl blies in onze neus
gaten en het witte zand schitterde in onze
oogen Zwart en somher stak de Doodemans
Rots af tegen de lucht, eenzaam oprijzende
uit de ze* terwijl de zeevogels cirkelden
lnngs den top. Maar wat was dat, onder aan
de rots?
Het leek wel of er een troepje mannen
aan den waterkant stond. Toen wij nader
bij kwamen kon ik hun gedaanten onder
scheiden, maar niet zien wat ze deden,
want zij stonden in een kring rondom iets
dat al hun aandacht vroeg, maar dat ik niet
kon onderscheiden Een oogenblik daarna
liepen zij achter elkaar aan naar den toe
gang tot de Ready Money Cave. Zij droegen
iets mee en bogen er telkens over heen,
maar wat het wa« kon ik niet zien. Zij lie
pen heel langzaam, maar gingen de grot in
en verdwenen uit het gezicht. Toen zag ik
de zonderlinge, kleine gestalte van Joe Ros-
coria bij de achterste mannen; ik holde
vooruit en riep hem bij zijn naam.
Toen hij mijn stem hoorde, schrikte Joe,
keek om en bleef even staan; en toen na
een paar woorden tol zijn buurman gespro
ken te hebben kwam hij naar mij toe Toen
hij nader kwam zag ik hoe bleek hij was en
hoe verlegen, maar hij poogde te glimlachen
en zei:
„Zoo Jasper waar kom jij vandaan?"
„Ik ga naar huis. Is oom Loveday bij
moeder geweest? En is zij weer heler?"
„Ja. hij heeft haar gesproken en zij is wit
bedaarder Hij heeft haar zeker veel goed
gedaan. Maar waarom ga je er naar toe?
Het is heter dat je haar niet hindert. Ga lie
ver nog wal spe'en."
„Wat heb jullie daar bij de Rots gedaan,
Joe?"
Joe aarzelde een oogenblik, toen stamel
de hij; „N niets"
„Maar Joe. jullie deed daar wel wat; wat
heb jullie naar de Ready Money gebracht?'*
„Luister een9. jongen, ga jij wat 9pelen
en doe gpen vragen meer Kleine jongens
moeien veen vragen doen En nu bedenk ik
dat dokter gezegd heeft ah je misschien
naar Lizard kwam dan was het heler dat *r
gepn kleine jongens kwamen in een huis
waar zieken zijn- keer dus lerug."
Er was een zonderlinge klank in Joe's
stem en zijn heele manier van doen was zoo
vreemd dat ik niet verbaasd was toen Torn
bedaard zei:
„Joe, je vertelt leugens."
Nu was Joe in gewone omstandigheden
de waarheid zelve-, ik verwachtte dus een
uitbarsting van woede. Tot mijn verbazing
nam hij echter geen notitie van de beleed;-
ging, maar wendde zich weer tot mij:
„Jasper, beste jongen, keer terug, kom doe
het nu."
Er was zulk een smeekende toon in zijn
stem, dat ik plotseling iets begon te ver
moeden.
„Joe, is er iets met moeder gebeurd?"
„Wel neen. zeker niet, zij zal gauw ge
noeg beter zijn, als jij haar maar met rust
laat"
„Dan za) èk heen gaan en oom Lovedav
vragen en kijken of ik werkelijk weg moet
gaan
Ik keerde mij om en wou heengaan, maar
hij greep mij hij den arm:
„Kom Jasper, ga er nu niet heen; loop
terug ik zeg je. dal je gaan moet."
Zijn toon was zoo ernstig en hevelend,
dat ik mij omkeerde en hem aankeek. Er
wa9 iets in zijn oogen, dat mij doodsonge-
rust maakte.
„Joe waf droeg jullie daar?"
Geen antwoord.
„Joe, wat drofg jullie daar?"
Nog steeds ge^n antwoord; maar een be
velende beweging van zijn hand.
„Jt>e, wal was het?"
„Keer terug!" zei hij met heesche stem.
„Keet terug!"
.Neen. dot w:l ik niet voordat je mij ge
zegd hebt wat je daar droeg
„Terug, jongen, in 's hemels naam, ga
heen!"
Ik maakfe mij zelf los van zijn hand die
mij had vastgegrepen en liep uit alle macht
heen Joe en Tom volgden mij. maar de
angst verleende mij vleugelen. Achter mij
hoorde ik de hijgende 9tem van Joe:
hier!" maar die angstige loon maakteI
ik nog harder begon te loopen. fk vloofj
gewelf door en zag den kleinen sloet i
verwege den inham Toen ze mij botff
roepen hielden ze stil en een paar "j
mannen kwamen naar mij toe om mij «1
te houden Maar ik 9loop tusschen huo If
den door en zag o hemel ik zaj]
lijk van mijn vader!
Teeder al9 met vrouwenhanden
zij mij op van het doode lichaam. E&v
dpi ijk. m*t betraand gelaat stondpn ri l
mij heen en trachtten mij te troosten jf
biedig, terwijl Joe Roseoria mij lD l
armen hield namen zij het doode lidfl
op van den man dien zij zoo i
gekend en liefgehad en droegen hem
klippen naar Lantrig Toen zij de klii» 1
de deur oplichlfen en mijn vader
drempel droegen, weerklonk een
-waanzinnige lach door hel huis En03
de welkomstgroet aan mijn vader.
Neen dat niet alleen. Want lofJJJ
Lovedav opsprong vloog de deur ac" J
open en mijn moeder, doodsbleek meiI M
zin in de ongen. vloog naar den
knielde neder greep de doode hand
en liefkoosde het doode gelaal. 211
lachende met °pn terderhmd die ^"51
vneligsten en slechtsten mensch mei-"T
lijden zou hebb:-n vervuld. 1
Aldus ontmoe'te dit echtpaar PiM1 J
elkaar zoo innig liefhad.
(Wordt
