DE OOLIJKE OESTERFAMILIE.
S.G.J. DE GROOT
In Lederwaren
HET GEHEIMZINNIGE
GENOOTSCHAP.
70ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 9 April 1929
Derde Blad
No. 21185
BINNENLAND.
[rheumatiek:
RECHTZAKEN.
INGEZONDEN.
NOORDEINDE 11
FEUILLETON.
DE UITVOERING DER SOCIALE
VERZEKERING.
Adviezen van den Hoogen Raad van Arbeid.
De Hooge Raad van Arbeid heeft in zijn
dezer dagen onder leiding van prof. dr. W.
H Nolens gehouden vergadering adviezen
vastgesteld omtrent de vereenvoudiging in
de organisatie van de openbare organen, be
last met de uitvoering der sociale verzeke
ring, en omtrent hel voorontwerp van een
Landbouwarbeidswet.
Het eerste advies heeft betrekking op het
rapport, dat de commissie van deskundigen
(zoogenaamde commissie-Van IJsselsteyn)
op voorstel van de Bezuinigingscommissie
omtrent dit onderwerp heeft uitgebracht.
In dat advies heelt de Raad in de eerste
plaats stilgestaan bij de vraag, of het ge-
wenscht is dal de Raden van Arbeid mm of
meer hun zelfstandigheid verliezen en ver
vangen worden door afdeelingen van de
Rijksverzekeringsbank.
Een meerderheid in den Raad beant
woordt deze vraag bevestigend.
Eenige leden echter hebben voorbehoud
gemaakt. In de eerste plaats hebben deze
leden bevestigend gestemd, uitgaande van de
op dit oogenblik zeer waarschijnlijke onder
stelling, dal de nieuwe Ziektewet zal wor
den ingevoerd in zulk een vorm, dal aan de
Raden van Arbeid slechts een bescheiden
taak op het gebied der ziekteverzekering
wordt toegedeeld ln de tweede plaats werd
het voorbehoud gemaakt, dat de gereorgani
seerde Rijksverzekeringsbank niet een zóó
machtig lichaam zal worden, dat zij aan
den groei van het naar het oordeel van de
leden, die hier aan het woord waren, betere
elelsel der bedrijfsverenigingen in den weg
zal slaan. In de derde plaats moet de mede
zeggenschap van werkgevers en werkne
mers bij de locale uitvoering der verzeke
ring, die door de degradatie der Raden van
Arbeid tot afdeelingen van de Rijksverzeke
ringsbank zal verloren gaan, worden opge
vangen door de meerdere centrale zeggings
macht dier groepen in de Commissie van
Toezicht
Wordt dit drievoudige voorbehoud echter
niet gemaakt, dan beantwoordt een meer
derheid in den Raad de gestelde vraag ont
kennend.
Bovendien spreekt een gToole meerderheid
fels zijn oordeel uit, dat het gewenscht is,
dat er aan hel hoofd van de Rijksverzeke
ringsbank één directeur komt te staan. Bo
ven de directie van de Rijksverzekerings
bank moet, naar de meening van den Raad,
een niet-amblelijke Raad van Toezicht ko
men. Deze zou. naar het oordeel van een
aantal leden, tevens belast kunnen worden
met het toezicht op de particuliere organen,
die lot hel mede-uitvoeren der verplichte
sociale verzekering worden toegelaten.
Vrijwel eenstemmig acht de Hooge Raad
van Arbeid een Landbouwarbeidswet in den
geest van hel aanhangig gemaakte vooront
werp wenschelijk doch hij geeft bovendien
ln overweging, de bescherming ook uil te
strekken lot volwassen mannen efl in het
voorontwerp eveneens een maximum-
arbeidsduur op te nemen, mits die regeling
getroffen worde in den geest van het ad
vies, dat de Hooge Raad van Arbeid in 1922
over het voorontwerp van een door minis
ter Aalberse bij den Raad aanhangig ge
maakte Landbouwarbeidswet, heeft uitge
bracht.
RECLAME.
Het beste tegen
Jnwrijven
met
DE R.-K. VREDESBOND.
De verstandhouding tnsschen België en
Nederland.
Gisteravond i9 in Den Haag een ver
gadering gehouden vanwege den R.-K.
Vredesbond in Nederland, ter bevordering
van de goede verstandhouding tusschen
België en Nederland.
Onder de aanwezigen waren de ministers
Waszink en Lambooy, de Belgische gezant,
mgr. Nolens en eenige andere leden der
Tweede Kamer, generaal van Munnikrede.
ds heer von Fisenne, lid van Ged. Staten,
en pater de Borret, directeur van het SL
Aloy9iuscollege.
Het woord werd gevoerd door den pater
G C. Rutten O P senator te Brussel, burg
graaf P. Poullet, minister van Staat te
Brussel en ir. L. J. M. Feber, lid van de
Tweede Kamer der Stalen Generaal te
's-Gravenhage.
fiQ apothofrw» «q drogUUa wtkrijgitósc,
6529
UIT DE S. D. A. P.
In de vergadering van het partijbestuur
der S.D.A.P. zijn, blijkens het verslag in
„Het Volk", besprekingen gevoerd over
de candidaatstelling voor de Eerste Kamer
verkiezingen, daar dit jaar de helft van het
aantal Eerste Kamerleden moet aftreden.
Uit de van de gewesten ontvangen namen
van candidaten maakte het P.B. een voor-
loopige groslijst op voor de combinatie
Noord-HollandFriesland en voor de lijs-
tengroep Utrecht, Limburg, Noord-Brabant
en Zeeland. Deze voorloopige groslijsten
zullen aan het oordeel van den Partijraad
worden onderworpen, welk lichaam de de
finitieve candidaten lijsten vaststelt.
In verband met de toezegging van het
P.B. op het laatste congres om een com
missie in te stellen, ten einde het vraag
stuk der cumulatie van functies in de Partij
te onderzoeken, besloot het P.B. de volgen
de heeren uit te noodigen, hierin zitting
te nemen: W. DTees, voorzitter; D. A. van
Eek, O. Jacobsen, F. L. Ossendorp, J.
Reijnders, W. H. Vliegen, K. Vorrink en
O. Woudenberg, secretaris.
Eveneens besloot men tot het instellen
van een nieuwe commissie, die het land
bouwvraagstuk voor de Partij zal onderzoe
ken. De volgende heeren zullen worden uit-
genoodigd van deze commissie deel uit te
maken: J. F. Ankorsmit, Van Arkel, An-
cona, J. O. de Bonte, K. Brok, C. Ham, P.
Hiemstra, L. M Mansholt, S. Nijholt, J.
Oudegeest, W. vaü der Sluis, Spaargaren,
J. Kalter, Th. van der Waerden en P.
Zeeman.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij beschikking van den Minister van
Waterstaat is benoemd tot voorzitter van
de commissie, welke de regeering met be
trekking tot 'de, van de betrokken provin
ciën in verband met dc afsluiting van de
Zuiderzee, te vorderen bijdragen van ad
vies zal moeten dienen, ir. J. W. Albarda,
lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, te 's-Gravenhage.
Men 9eint nog uit Marseille, d.d.
gisteren:
De vlucht der Marine-vliegbooten naai
Berre bij Marseille is Zondag zeer voor
spoedig geweest Het weer was prachtig.
Bij aankomst bleek de voorste motor van de
D 23 weer niet geheel goed te zijn. Een
ingenieur van de Lorrainefabriek, die aan
wezig, was adviseerde een nieuwen motor
uil Parijs te laten komen. Men verwacht
dezen motor, Dinsdag. Vermoedelijk zullen
de vliegboolen Donderdag hun tocht naar
Napels voortzetten.
Gisteren bracht de Duitsche gezant
graaf Julius von Zech-Burkersroda een be
zoek aan de Philips-fabrieken te Eindhoveu.
Hij was vergezeld van den gezantschaps-
raad dr R-ödiger. Nadat de gezant in de
commissariskamer door dr. A. F. Philips
ontvangen was, werd een autorit door
Philipsdorp gemaakt, waarna op huize ..De
Laak" het noenmaal werd gebruikt. Ver
volgens werden de verschillende fabrieken
en laboratoria bezichtigd.
239. En als de tijd, toegestaan voor het opstel, voorbij is,
moeten de penhouders neer en nu mogen de jongens, stuk voor
stuk, voor de klas komen en hun opstel voorlezen. Oscar is
de eerste en het zijne is zóó mooi, dat de klas en de meester
incluis ademloos toeluisteren als naar een aardig verha&L
240. Ook Otto Oester's opstel blijkt wel een 10 verdiend
te hebben en verbaasd kijkt de meester de beide jongens aan.
Zóó knap zijn de Oeslertjes gewoonlijk niet! „Waar halen
jullie al die kennis over het visschenleven vandaan?" zegt
meester. Maar nu lachen de jongens eens even verlegen,
want dkt kunnen ze meester Kalot toch niet vertellen.
De „Vereeniging voor Volkenbond en
Vrede" organiseert in het najaar, van on
geveer 25 September tot 25 October d a.v.,
te 's-Gravenhage een Vredes- en Volken-
bonds-tentoonstelling in het complex der
Grafelijke zalen, daartoe door de Regeering
ter beschikking gesteld.
Ingediend is een wetsontwerp hou
dende goedkeuring van hel Verdrag met
bijbehoorend Protocol tot afschaffing van
in- en uitvoerverboden en -beperkingen van
8 November 1927, benevens de Aanvullende
Overeenkomst met bijbehoorend Protocol
van 11 Juli 1928.
De gewone audiëntie van den Minister
van Koloniën zal op Vrijdag 12 April niet
plaats hebben.
UIT NED-OOST-INDIE.
LEGER-MUTATIES.
BANDOEING, 8 April (Anetaj. Bestemd
voor militair commandant van de Zuider
en Ooster-afdeeling van Borneo als opvolger
van den luitenant-kolonel der infanterie D.
Habbema, die op 2 Juli a.s. met pensioen
gaat, de luitenant-kolonel der infanterie D.
Q. C. F. de Jonge van deT Halen, die als
commandant van het eerste bataljon ver
vangen wordt door den kapitein vair de in
fanterie A. G. van Trichl
POGING TOT DOODSLAG.
Hel gerechtshof te 's-Hertogenbosch heeft
A, E., metselaar te Gemert, ter zake dat hij
in den avond van 12 November te Gemert
A. Hoebergen, onbezoldigd rijksveldwach
ter, die in het jachtveld surveilleerde, opzet
telijk van het leven heefl willen berooven,
door een met hagel geladen geweer op een
afstand van twee meter op hem af te schie
ten, wegens poging tot doodslag veroordeeld
tot 4 jaar gevangenisstra!, welke straf ook
de rechtbank te Roermond hem had op
gelegd.
RECLAME.
H -)'sfaaï&Mta. 'lla+at
Ctooehxt -Aft-elvu ~£&CAjty<)
1533
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Copie van al of met geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
WAAROM JA!
Morgenavond zal het Comité uit de Leid-
sche Burgerij de vraag des burgemeesters
hebbeai te beantwoordenwat wenecht Lei
den ten opzichte van de kwestie, wat er
met het Stadhuis gebeuren moet De
vraag is ons voorgelegd in dezen vorm:
wilt gij herbouw in den ouden staat 1 Ja,
of neen.
Het zij mij, die sedert een halve eeuw
levendig belang stelt in het verleden, het
tegenwoordige en de toekomst onzer ge
liefde stad, veroorloofd een laatste woord
over deze in de boezem der burgerij veel
besproken vraag te zeggen. Ik spreek dit
woord in diepen ernst, doordrongen van
het groote gewicht van het te geveD ant
woord, waarna de beslissing ten slotte zal
genomen moeten worden door den Raad
onzer Gemeente.
Het ia niet mijn plan om d« talrijke ano
nieme of geteekende 6tukken in de dagbla
den te bespreken. Er zijn natuurlijk be
zwaren, er zijn meeningen in allerlei rich
tingen. Maar wij dienen te blijven bij de
hoofdzaak: verschil van meening is er altijd
en bezwaren zijn overal te vinden, als men
iets niet wil om zekere redenen, die men
al of niet noemt.
Het kan aan geen redelijken twijfel on
derhevig zijn, of het Stadhuis moet b 1 lj-
ven op de plaats, waar het sedert
vijf of zes eeu.wen heeft gestaan, en die
al dien tijd het middelpunt is geweest van
het stadsleven. Trouwens, nergens el
ders in onze stad zou een geschikter
plaats voor een Stadhuis zijn te vinden
noch o-p de Beestenmarkt, noch op de
nieuwe Kaasmarkt, noch in bet Van deT
Werf park zou een Stadhuis een passende
plaats vinden te midden van een passen
de omgeving, Neen, het Stadhuis
behoort op de Breestraat, waar
het al die eeuwen heeft gestaan als palla
dium onzer vrijheid, als zeted van ons
stadsbestuur in goede en kwade dagen, als
het hart van onze stad
Maar hoe zal het er staan Zullen wij
een geheel nieuw gebouw oprichten,
of wel den ouden wereld beroemd en gevel
met den sierlijken toren weder opbouwen
in den ouden staat?
Het lijdt bij mij geen'twijfel, of het laat
ste zal moeten geschieden, alshetkan.
Dat is geen uitvloeisel van slappe senti
mentaliteit zooals men heeft gesmaald.
Neen, het is een uitvloeisel van ons innig,
RECLAME.
(HBO 35938 TELEF. 70S 6059
diep Leidsch gevoel, de vurigei
begeerte van ons voor Leiden warm,
kloppendhart, dat daar aan de Bree
straat de gevel en de toren weder in de
oude glorie zullen verrijzen, ale h e tj
eenigazins kan de strikte voor
waarde, waaronder reeds aanzienlijke be
dragen zijn toegezegd en nog aanzienlijker;
worden verwacht.
Kan het niet, dan zij het hef von
nis over het oude gestreken en moeten wij
onzen hartewensch opofferen aan de bittere;
noodzakelijkheid. Maar tal van erkende!
deskundigen: bouwkundigen, oud
heidkundigen, kunstenaars, zeggen onst
Het kan wel degelijkl Vooral nul
er van den voorgevel zooveel over is, en'
wij de oud« teekeningen en bestekken nog
bezitten. Talrijke voorbeelden binnen- cnl
buitenslands van een dergeiijken herbouw
zijn te vinden.
Welnu, dan zou het onverantwoor
de 1 ij k zijn, nu men ons deze vraag ge*
eteld heeft, te antwoorden met een alles
afwijzend: „Neen".
Aan ons voorgeslacht, aan ons zelven^
aan ons nageslacht zijn wij v e r p 1 i c h t„
om, als het mogelijk is, het werk
van Lieven de Key, gesticht door onze
vaderen, dooT een na het glorierijke Ontzeil
uit het volk zelf gekozen
Stadsbestuur, het bouwstuk,-
uitsluitend betaald uit eigèn stads-
middelen, aan het begin van Leidens
hoogsten bloeitijd op ieder gebied, t e
doen herleven, k hoop vurig bet nog
te zien, dat de oude gevel en toren daar
weder staan, en ik weet zeker, dat dui
zenden Leidenaars, duizenden Nederlan
ders met mij geestdriftig den dag zouderf
zegenen, waarop zij gevel en toren terug
zouden zien op de oude plaats.
Daarom zonder aarzeling uit volle borst,
zoo mogelijk éénstemmig, met terzijdestel
ling van alle bijzondere overwegingen eö
bezwaren geantwoord»
Ja, als het kaïxl
P. J. BLOK.
Leiden, 9 'April, 1029.-
Naar het Engelsch van J. S FLETCHER
!oor Mej. A. T,
55)
..Ik ik zal u alles betalen I" zei hij.
„Maar bevrijd me hier uit. Ik zal beta
len I"
„Hij weet niet, waarover hij spreekt," zei
Jimmie. „Ten minste, dat weet hij nu nog
niet. Waarvoor," ging hij voort, zich lot
dokter Frobenius wendend, „waarvoor moe
ten wij betalen? U betalen, omdat ge onze
keel en die van eenige anderen niet hebt
afgesneden? Hel is een mooi voorstel! Het
echijnt uw enorm ik had bijna genie ge
zegd, maar ik zal het door een ander, pas
sender woord vervangen uw enorme on
beschaamdheid waardig I"
Dokter Frobenius nam weer een snuifje
Jonge mijnheer Trickett," zei hij plech-
«2. .,u schijnt de zwaarte den ernst van
deze gelegenheid niet te begrijpen. Ge zult
moeten toestaan dal ik op mijn eigen ma
nier een verklaring afleg als ik dat ge
daan heb. zult gij, denk ik, toegeven, dat ;k
j 'egPnover u ken- Ampele waar
heid der zaak is deze gij beiden jonge-
laeclen hebt het bestaan ontdekt van het ge
nootschap, waarvan ik de stichter en leider
pen, gij zijt op de hoogte gekomen van en
kele zijner geheimen. Niemand anders deelt
uw kennis, niemand anders
„Ge vergist u," viel Jimmie botweg in de
rede. „Maak geen vergissingen. Mijnheer Ni
cholson Packe weet er ook van en hij zal
heel spoedig de politie aan het werk zetten
al9 ons iets overkomt. Eenige leden van de
Fransche politie weten
Dokter Frobenius deed hem met een on
geduldig gebaar zwijgen.
„Ik weel zeer goed. wat enkele leden van
de Fransche politiemacht weten," zei hij
kribbig. „Ik weet ook, hoever de kennis
van mijnheer Nicholson Packe zich uit
strekt. Noch mijnheer Nicholson Packe, noch
de Franschen weten, wat u nu weet. Van
hun tegenwoordig standpunt uit zouden zij
mij nooit iets kunnen doen zij hebben
niet het flauwste be9ef van mijn bestaan.
Gij hebt dat wel gij beiden weet te veel.
Ik bluf niet, wanneer ik zeg, dat ik u beiden
van dit ondermaansche kan doen verdwij
nen en dat niemand u kan nasporen Dat is
een feit, mijn waarde heer, een feill Maar
dat wensch ik niet te doen. Ik geef er de
voorkeuT aan u uw leven te doen koopen.
Ge zult mijn prijs betalen en dan zijt
ge vrij."
Jimmie werd rustiger, steeds zekerder van
zichzelf, zijn natuurlijke, zakelijke instinc
ten werden wakker geschud Hij toonde tee
kenen van oplettend te luisteren; zijn toon
werd beleefder.
„Kijk eensl" zei hij. „Heeft u er iets tegen
dót ik een sigaret opsteek? Ik kan beter
denken wanneer ik rook, en het komt mij
voor. dat uw voorstellen eenig nadenken
vereischen
Dokter Frobenius sprong op en ging naar
een sigarenkastje.
„Vergeef mij," zei hij beleefd, „Ik vergat
mijn plichten als uw gastheer. Probeer een
van deze. U zult moeilijk fijner tabak in het
land vinden."
„Dank u," zei Jimmie, zijn goedkoope
sigaretten te voorschijn halend, „maar ik
rook liever van mij zelf. En verontschuldig
u niet, ge hebt me zeer zeker een warme
ontvangst bereid.
„Misschien wilt u iets drinken?" vroeg
dokter Frobenius, met een blik op de bel
„Een glas
„Niets voor 't oogenblik, dank u," ant
woordde Jimmie. „Ik twijfel er niet aan of
uw wijn is van de beste soort, maar ik moet
er nu voor bedanken. Nu zullen we pra
ten. Zaken, ziet u, zaken I Nu," ging hij
voort, nadat hij een sigaret had opgestoken.
„Uw aanbod ik kan het niet anders be
grijpen is dit. zooals het mij voorkomt.
Op voorwaarde-dat u lord Scraye en mij ons
leven en onze vrijheid schenkt
„En ook aan uw geachte tante en de
jonge dame uit den hoedenwinkel haar
leven en vrijheid," zei dokter Frobenius,
half onrustig» „Daar moet u ook aan den
ken."
„Goed," zei Jimmie ernstig. „Ja op
voorwaarde dat u mijn tante, juffrouw Wale
den, lord Scraye en mij het leven en de vrij
heid schenkt, moeten lord Scraye en ik ieder
afzonderlijk en gemeenschappelijk u, na
overeenkomst een zekere som gelds betalen?
Niet waar?"
„Juist zoo, juist zool" antwoordde dokter
Frobenius. „Precies."
„Nog iets anders?" vroeg Jimmie.
„O ja. natuurlijk iets and^rsl" riep dok
ter Frobenius uit. „Ge zult me uw woord
van eer, als mannen van eer u ziet, hoe
ik u vertrouwt geven, dat uw lippen om
trent deze overeenkomst gesloten zullen zijn
van het oogenblik af, dat onze zaak afloopt.
Het zal een document zijn, dat dicht ge
bonden en verborgen wordt voor altijd,
hoort u, zwijgenl Stilzwijgen I begrijpt u
volkomen stilzwijgen Een bladzijde, die om
geslagen is."
„Oh!" zei Jimmie. „Ja juist. U schijnt veel
van vergelijkingen te houden. En, als ik het
zeggen mag, schijnt u ook van eenzijdige
voordeelen te houden. Wat krijgen wij in
ruil voor h^t geld. dat ge hebben wilt?"
Dokter Frobenius spreidde zijn handen
uit. „Wat u krijgt? Maar mijn waarde
heer!" riep hij uit. „Wat u krijgt? U krijgt
uw leven vier levens, die zooals ik ver
onderstel, van waarde voor u zijn. Ik ver
trouw op uw woord van eefik verwachte
dat u op het mijne zult vertrouwen. Neem
mijn voorwaarden aan, en ik geef u mijn
eerewoord, dat ge voortaan veilig zult zijn.
Ik en mijn genootschap zullen vergeten.
Wij zullen vergelen, dat u ooit wist, dat wtj
bestonden. Begrijpt u?"
Jimmie nam een houding aan alsof hij
diep nadacht.
„Laat mij, wat zij noemen, veronderstel-
lenderwijs met u spreken." zei hij daarna
„Veronderstel voor een oogenblik, dat noch
lord Scraye noch ik in uw macht zijn. Zou
ons leven dan veilig zijn?"
„Geen oogenblik. mijn waarde heer
weiend, wat gij weet!" antwoordde dokter
Frobenius. „Het uwe is nooit veilig geweest
sedert u in uw hotel te Parijs die ontdekking
deed T.ord Scraye het zijne niet, sedert hij
in dit l uis kwam Ons genootschap kan geen
risico loopen. Ik ga al zeer ver, als ik er in
toestem u uw 'even te verkoopen. Maar u
ziet. ik heb een vast geloof, dat ge het woord
van eer zult houden, dat ik u vraag, be
halve de geldelijke regeling."
„Dat is inderdaad zeer vriendelijk van u/1
mompelde Jimmie. „Hml Maar al zegt ge
me, dal uw genootschap zoo bijzonder mach
tig is, is dal nog geen bewijs voor me, dat
het werkelijk zoo is. Ik zou daar gaarne van
overtuigd worden, voordat we de geldelijke
zaken gaan gespreken.
„Goed, goed!" antwoordde dokter FTobe-
nius. „Ik ben bereid, in de gegeven omstan
digheden. u iedere uitlegging te geven. IK
zal u het doel van on9 genootschap vertel
len. Ik ben dat steeds van plan geweest
zooals ik zeg in de gegeven omstandighe
den. Het is, mijnheer Trickett, een klein ge*
nootschap van bekwame mannen, die zekere
vertrouwde agenten in hun dienst hebben.
Onder elkander noemen wij het het Annexa
tie Genootschap, het A. G. bij verkorting.'*
„De naam," merkte Jimmie op, „komt mij,
naar hetgeen ik van uw methoden gezien
heb, zeer juist voor."
„Ja, 't is goed," antwoordde dokter Fro
benius, met een wenk van zijn hand. 't 13
goed. Nu mijn verslag en de werkzaamheden
van het genootschap. Ik werd geboren, mijn
heer Trickett, als een arm wezen, tocH
slaagde ik er in. een goede opvoeding te
krijgen, vooral in sommige takken van we
tenschap. Vele jaren lang volgde ik mijn
eigen weg van wetenschappelijk onderzoek
onder drukkende omstandigheden, die van
armoede. Gij. die geboren zijt met een zil
veren of liever gezegd, een gouden lepel in
uw mond, kunt niet begrijpen, wal het is
begeerig te zijn. om kenni9 en macht te ver
garen en tegelijkertijd zeer arm te zijn.
Eerst toen ik den middelbaren leeftijd be
reikt had, daagde het licht plotseling voor
me op en kreeg ik een machtige openbaring,
(Wordt vervolgd), j
