70sto Jaargang WOENSDAG 3 APRIL 1929 No. 21180 Officieele Kennisgeving. STADSNIEUWS. EEN 50-JARIG JUBILEUM TE ALPHEN A. D. RIJN. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENT1EN: 80 Cts per regel eoor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar agentf-happen ran ons Blad gevestigd rijn Voor alle andere advertentiên 86 Cl9 per regel Kleine Adverlentién uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een maximum aantal woorden van 80 Incasso volgens postrecht Voor evenlueele opzending van brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT:. Voor Leiden per 3 maanden 2 35. per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn. per week Franco per post 2.35 portokosten. ƒ0 18 ..018 Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter openbare kennis, dat zij. uitslui tend ten aanzien van den verkoop van artikelen op de door de afdeel ing Leiden ran de Ned. Vereeniging van Huisvronwen op 3.4 en 5 April in „Zomerzorg" ts houden tentoonstelling, ontheffing hebben verleend van het sluitingsiyjr voor winkels. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris, f Leiden, 3 April 1929. 1127 OOSTERSCH GENOOTSCHAP IN NEDERLAND. Het zesde congres. Vanmorgen is het zesde congres van hat Oostersch Genootschap in Nederland, dat van 3 tot 5 April te Leiden gehouden wordt, geopend door den voorzitter, prof. dr. C. Snouck Hurgronje, in het Groot-Auditorium der Universiteit. De openingsbijeenkomst had tevens het •karakter van een jaarlijk9che algemeene ledenvergadaring. In zijne mededeelingen Ban de leden herdacht de voorzitter het in December 1928 overleden lid dr. W. F. Bilchner, in leven conservator aan de Leid- sche universiteitsbibliotheek en tevens een kundig en veelzijdi orientalist. Hel Genootschap lelt thans 200 leden en 12 donateurs. Sedert Januari 1938 is het aangesloten bij het toen opgerichte Oos tersch Instituut. Het islim-Instituut, waar van de oprichting in de openingsvergade ring van het vijfde congres was aangekon digd, is in dien tusechentijd eveneens tot stand gekomen en heeft zich ook bij het Oos tersch Instituut aangesloten. Het door het Oostersch Genootschap, in samenwerking met Skandinavische genoot schappen uitgegeven tijdschrift Acta Orien- talia verschijnt geregeld en is thans aan zijn zevende deel. In het afgeloopen jaar verleende het Ge nootschap eenigen finantieelen steun aan de uitgave van een werk van dr. Miedema over Koptisehe weefkunst. Vervolgens richtte de voorzitter zich in de Fransche taal tot de buitenlandsche gas ten, waarvan aanwezig waren prol. dr. Heinrich en mevrouw Löders oit Berlijn, prof. Sylvain Lévi en de heer Gabriel Fer- rand uit Parijs en dr. H. A. R. Gibb van de School of Oriental Studies te Londen. Prof. Snouck Hurgronje herinnerde er aan, dat het Ooalersch Genootschap zich ia de eerste plaats ten doel stelt, het onderling contact der Nederlandsche beoefenaren van en be langstellenden in de Oostersche studiën te bevorderen, maar dat' hef van den aanvang af zich tevens beijverd heeft om mede te werken tot hel herstellen van de goede be trekkingen tusschen oriëntalisten van ver schillende nationaliteit, en dat om deze reden ook sleeds buitenlandsche collega's zijn uilgenoodigd om de congressen van het Genootschap bij te wonen In 1927 deed h"t Genootschap slappen ter voorbereiding van de hervatting der internationale orienta- lisleneongresaen. waarvan het laatste in 1912 Ie Athene gehouden was De oproep vond slgemeen weerklank, en nu lag het voor de hand, dat dan dit ons zesde congres tegelijk het zeventiende internationale ge worden zou zijn Intusschen wilden de Engelsche collega's liever vasthouden aan het destijds te Athene genomen besluit om het volgende congres Ie Oxford Ie doen plaats hebben Het Oostersch Genootschap stemde daarin gaarne toe, en het heeft alle reden tot tevredenheid over die beslissing, want het in Augustus 1928 le Oxford gehou den zeventiende internationale orientalis- tencongres mocht in alle opzichten geslaagd heeten Wij verheugen ons thans er op. het achttiende congres in 1931 te Leiden te mo gen ontvangen, al zal het moeilijk zijn, hier de ons te Oxford ten deel gevallen ontvangst te evenaren. Nu de internationale congressen zijn her steld. zou men kunnen meenen, dat er voor ons geene reden meer bestond om tot onze nationale congressen buitenlandsche gasten uit te noodigen. Deze conclusie zou ons ie ver gaan, a' hebben wij ditmaal onze uit- noodigingen tot enkele vrienden van den huize beperkt Dezen hebben onze uilnoodi- ging niet alleen aangenomen, maar boven dien heeft elk hunner eene bijdrage lot het programma der werkzaamheden toegezegd, waardoor dit in belangrijkheid zeer heeft gewonnen De voorzitter dankte hun voor deze blijken van sympathie en hoopte, dat zij aangename herinneringen van dit con gres zouden medenemen. Hedenmiddag om 2 uur is in het groot- audilorium om 2 uur der Universileil een bijeenkomsl gehouden, welke ook voor be langstellenden toegankelijk was. In deze bijeenkomst heeft prof. Sylvain Lévi uit Parijs een voordracht gehouden over onderzoekingen op Java en Bali in h?t bijzonder met betrekking tot de op den Boroboedoer voorkomende afbeeldingen. De Boroboedoer. De voordracht van prof. Silvain Levy was in hoofdzaak gewijd aan de sculpturen.' voor komende op het thans onder den grond be dolven fries van de Boroboedoer. Deze sculp turen zjjn gepubliceerd in het groote werk over den Boroboedoer van prof. dr. N. J. Krom. Men kende echter niet in literair» vorm de geschiedenis zooats die op den Boroboedoer voorkomt. Wel wist men aat A afbeeldingen behooren tot de verhalsn-cyclus van het groote Rarayana epos. Het is evenwel aan prof. Sylvain Levy gelukt in een door hem in Nepal ontdekt handschrift den lite- rairen vorm vast te stellen, die in de Boro- boedoerreliefs tot uiting komt Aan de hand van een aantal lichtbeelden van de sculp turen lichtte deze spr. deas ontdekking toe. Hierna sprak dr. J. H. Kramers, lector aan de Univereileit alhier, over: De Cartographie der Moham medanen. Na gezegd te hebben, dat de studie der kaarten, die mgn in Arabische geographi- sche werken vindt, lot nu toe weinig be oefenaars heeft gevonden, betoogde spreker, dat deze studie niettemin belangrijk is voor Dirk Vonk en Maagje Peur9em. Heden herdenken de 77-jarige Dirk Vonk en de 72-jarige Maagje Peursem te Alphen aan den Rijn. den dag, waarop zij 50 jaar geleden in het huwelijk traden. Gelukkig mogen beiden zich nog in een goede gezondheid verheugen: Vonk verrichtte nog tot voor eenige jaren zijn arbeid op het land Moge deze dag voor de beide krasse oudjes een ware „feestdag" zijnl de kennie van de cultuur-geschiedenis van den Islam Wij bezitten betrekkelijk weinig van zulke kaarten wat te verklaren ie uit hel feit dat hel teekenen van kaarten voor de middeleeuwsche Mohammedanen weinig praktische beteekenis had. terwijl het ook een uit politiek oogpunt niet onbedenkelijke bezigheid was Volgens oude Oostersche tra ditie waren het eigenlijk alleen machtige vorsten, die kaarten van de wereld en haar onderdeelen lieten vervaardigen en dit i9 ook in den Islam hel geval geweest. Men kan daar spreken van drie belangrijke scholen waarvan de eerste is ontstaan aan het hof van den Kalief al-Mamoen (813 833). de tweede aan het hof van de dynastie der Samanieden welke in het hegin der 9de eeuw in Oost-Perzië regeerde, en de derde in de omgeving van den Normandi- schen koning Roger II van Sicilië, in de 12de eeuw Door dezen oorsprong der Mo- hammedaansche cartographie is het ver klaarbaar dal zij nooit tot een wetenschap is geworden en steeds onder den ban van benaalde ideologische theorieën heeft ge staan, die door de traditie of door den gods dienst gevoed werden De omstreeks den zei fden tijd in Europa vervaardigde kaarten stonden echter nog verre ten achter bij de Mohammedaansohe Op de Mohammedaansohe kaarlteeken- kunst heeft naluurlijk het wetenschappelijk werk van Plolemaeus grooten invloed ge had Maar in de Hellenislische wereld was het betrekkelijk zuivere wereldbeeld van Plolemaeus reeds vertroebeld geworden door onder godsdienstigen invloed slaande voor stellingen. Verder bestonden bij de Arabie ren zelve primitieve voorstellingen omtrenl den vorm en de uitgestrektheid van de wereld, terwijl ten slotte ook de in Perzië heerschende opvattingen over de zeven- deeling der wereld van grooten invloed zijn geweest. De kaart, die de Kalief al Mamoen heeft lalen vervaardigen, en Jie ons niet bewaard is. moet, naar de beschrij ving gebaseerd zijn geweest op deze ver deeling der bewoonde wereld in zeven werelddeelen; op deze kaart lag Arahië in hel midden. In al-Mamoens tijd is echter ook Plolemaeus zelf in het Arahisch vertaald door verschillende astronomen Het is merkwaardig, dat ook deze aan de zeven- deel ing der wereld hebben willen vasthou den door h„-t Ptolomaeïsche wereldbeeld in zeven met den equator evenwijdig loopende zones of climata te verdeelen Dit systeem ligt reeds ten grondslag aan de Ptolemaeus- bewerking van al-Khwarezmi. De onder al-Mamoen ontstane school heeft op verre na niet hel succes gehad van de tweede school, welke een vasl Moham medaansche wereldbeeld heeft vastgelegd Als eerste kaarlenteekenaar wordt de ge leerde al-Bnlehi genoemd, maar het type van kaarten, dat van hem afkomstig is. vindt men in de geographische werken van Isfachri en Tbn Hawkal Deze school is niet gebaseerd op de zeven climata en ook niet op Pfolemoeus: een der hoofddogma's is de op den Koran steunende leer. dat er twee groote zeeën zijn die op één plaats. n.I. de landengte van Suez, bij elkander komen. Het tvpe dezer kaarlen gaat misschien op vódr-Mohammedaansche kaarten der Perzen terug Al spoedig vertoonen zij een beden kelijke neiging^ lot het aannemen van ge- idealiseerde, met alle werkelijkheid spot tende vormen. In de twaalfde eeuw komt een kentering. Eenerzijds zijn er pogingen om de zooeven genoemde kaarten der tweede school meer aan het Ptolemaelsche wereldbeeld aan te passen. Anderzijds neemt men in hel werk van Idrisi. werkend aan het Siciliaansche hof van Roger 17, een poging waar op den basis van een quasi-Ptolemaelsch svstcem de Mohammedaansche kennis van de we reld weer te geven. Tdrisi vertoont weer de zeven climaten, elk onderverdeeld in 10 secties: van elke sectie geeft hij een kaartje en deze kaartjes laten zich zeer goed tot een aaneenslui tende wereldkaart samenvoegen. Ondanks den schijn beteekent Idrisi echter nauwe lijks een vooruitgang in de Mohammedaan sche cartographie. De invloed van Idrisi'e werk is vooral nog te bespeuren in het werk van den ge leerden Ibn Sa'id. omstreeks 1270, maar in de Mohammedaansche geographische en cosmographische litteratuur heeft ten slotte het geïdealiseerde wereldbeeld van Isfachri gezegevierd waarmede tevens de toen in getreden stilstand der Mohammedaansche beschaving duidelijk wordt geïllustreerd. Spr lichtte zijn voordracht toe met een aantal lichtbeelden van Mohammedaansche oorspronkelijke en gereconstrueerde kaar ten. Hij waarschuwde ten slotte voor de meening. dat de werkelijke geographische kennis der Mohammedanen zoo gering was als de kaarten zouden doen vermoeden Er zijn integendeel in de Arabische litteratuur talrijke sporen van de groote kennis der zeevaarders en' reizigers, die hel hoofd schudden over de geograph;sche theoriën der geleerden Spreker brach' hierbij hulde aan Prof Gabriel Ferrand. aanwezig op het congres, aan wiens arbeid wij vooral onze kennis danken omtrent het pioniers werk der Mohammedanen op de zuidelijke en oostelijke zeeën. Hierna werd een bezoek gebracht aan het Rijks Ethnographisch Museum, waar onder leiding van dr. C C. Krieger, die daarbij verschillende toelichtingen gaf, de tentoon gestelde Japansche lakwerken werden be zichtigd. Morgenavond om 8 uur zal in het Gróot- Auditorium de lezing plaats hebben van den Berlijnschen hoogleeraar prof. dr. Heinrich Lüders over „Die Indologie in Rückblick und Ausblick", welke lezing reeds eenige dagen te voren aangekondigd werd Deze lezing zal niet alleen voor leden van het Congres van het Oostersch Genootschap, maar voor alle belangstellenden toegankelijk zijn. DE HULDIGING VAN Dr. HOLWERDA. Alvorens dr. Holwerda gistermiddag werd gehuldigd door het comité, is hem gister morgen in den kleinen kring van het per soneel een eenvoudige, maar hartelijke hul diging bereid. Nadat de jubilaris met zijn echtgenoote in de met bloemen en planten versierde directeurskamer was binnengetreden, nam de heer G. J. Schregel, amanuensis le klasse het woord en gaf een overzicht van hetgeen dr. ^lolwerda in de 25 jaren, die spr. met hem heeft mogen samenwerken, in het belang van het museum heeft tot stand gebracht. Ondanks de vele zorgen, die het museum en de opgravingswerken van hem eischten. heefl dr H 9teeds voor le belangen van het personeel op de bres ge staan. Zij, die in de directeurskamer kwamen, werden altijd getroffen door Je vele boeken en bescheiden, die overal in de kamer ver spreid lagen Het personeel had gemeend in verband hiermede in een boekenmolen een passend geschenk te hebben gevonden Spr. bood hierna namens het personeel deze draaiende boekenkast aan. Namens hef personeel bracht spr mevr. Holwerda ten 9lo'te een bloemenhulde. Hierna sprak dr. W. D. van Wijngaarden, conservator aan het museum, eenige woor den van hulde, waarna dr. Holwerda geroerd dankte. Na de rede van den heer Beelaerts van Blokland aan het einde waarvan deze de verrassende mededeeling deed van de be- 'giftiging van dr Holwerda met de gouden eere-penning werd het woord gevoerd door den heer H. J Scharp. voorzitter van het Kon. Oudheidkundig Genootschap, die de samenwerking tus9ohen het genootschap en het museum in het bijzonder mei dr Hol werda roemde. Spr. bood ter plaatsing in het museum in bruikleen daar de statu ten niet anders toelaten aan een Gnathia- vaas uit de derde eeuw. afkomstig uit Zuid- Italië en een terracotta beeld uit denzelf den tijd. Dr. Holwerda zeide daarna zeer getroffen te zijn door de groote hartelijkheid, die hij dezer dagen heeft mogen ondervinden Ook hij wijdde eenige woorden aan de nagedach tenis van zijn vroeg ontslapen medewerker, dr. Remouchamps en dankte tenslotte de regeering en alle verdere belangstellenden in zijn jubileum in het bijzonder den heer Beelaerts van Blokland, die reeds meer dan 25 jaren in lief en leed van het museum heeft gedeeld. BINNENLAND. Heden ia te Leiden het zesde congres ren het Oostersch Genootschap in Nederland aangevangen. (Stadsnieuws, le Blad.) De Kondekerksche tol. (3e BladJ De marine-vliegbooten voor Indil! zijn hedenmorgen vertrokken. (Binnenland. 2a I Blad.) De Eerste Kamer over het verdrag met België, inzake de territoriale rechterlijke be voegdheid. (Binnenland. 2e Blad Het program van actie der A. R. Parti|. (Binnenland. 2e Blad.) Holen Wilts zal op 11 en 12 Mei in ons land komen spelen (Sport, 3e Blad.) BUITENLAND. Een ontmoeting tnsschen Chamberlain en MnssolinL (Buitenland, le Blad.) Hei Japansche parlement weigert hel Kellogg-pact te ratiliceeren. (Buitenland, le Blad.) De strijd in China en Mexico. (Buitenland en Telegrammen, le Blad.) ERNSTIG ONGEVAL IN EEN RUSTHUIS. Gistermiddag heeft er in het Ruslhuis voor Ouden van Dagen aan de Hooigracht alhier, toebehoorende aan de Diaconie van de Ger. Kerk, een noodlottig ongeval plaats gehad. Mevr. de wed. da. Rudolf zou aldaar een bezoek brengen aan een kennis op de tweede étage en zou met de lift naar boven gaan. Ter hoogte van de eerste étage aangekomen, heelt zij. van meening, zich zonder hulp van het personeel wel te zullen redden, haastig met eigen hand de pen afgenomen de deur geopend en is uitgestapt." De lift echter, die nog niet vastgezet was. is toen blijkbaar een weinig naar boven geschoten Mevrouw is teruggevallen in den liftkoker en zoo be neden zwaar gewond en bewusteloos opge nomen Zij is naar het Diaconessenhuis ver voerd, maar was hedenmorgen nog niet tot bewustzijn gekomen. Haar toestand is hoogst bedenkelijk Het personeel van het Rusthuis treft niet de minste schuld, maar het ongeval wekt in het Rusthuis en daarbuiten groote ont roering ea innig» deelneming. DE KIEZERSLI 1ST. Volgens de officieele kennisgeving van het gemeentebestuur is de kiezerslijst, weike van kracht zal zijn van 1 April 1929 lot 1 April 1930 voor een ieder ter inzage nedergelcgd en kunnen verbeteringen van de door dat bestuur vaslgest/lde lijst tot en met 16 April a.s worden c.igediend. tn normale omstandigheden had de lijst ter inzage moeten liggen van 23 Februari lot en met 16 Maart, doch door den stadhuis brand was ook de kiezerslijst vernietigd en moest na de gehouden volkstelling een nieuwe kiezerslijst worden samengesteld. Bij de gehouden volkstelling zijn door allerlei omstandigheden sommige personen overge slagen of wel niet goed opgenomen, enz. De kiezerslijst is dus samengesteld uit een niet geheel zuivere basis. Van het grootste belang is het daarom, dat een ieder, die bevoegd is bij de a.s. Tweede Kamerverkiezing een stem nit te brengen, zich gaat overtuigen ol hij op de kiezerslijst is geplaatst, want is hij niet op de lijst geplaatst dan kan hij niet aan de stemming deel nemen en dan helpt recta- meeren niets meer. Op de kiezerslijst moeten voorkomen alle personen, die op 1 Januari 1929 in Leiden woonachtig waren, vóér ol op 15 Mei lt'29 den 25-jarigen leeftijd hebben bereikt en Nederlander zijn Om een ieder gelegenheid te geven om zich te overtuigen of hij op de lijst voor komt, zal gedurende deze week. dus vanaf Woensdag 3 April tot en met Vrijdag 5 April des avonds van 7 tot 9 nor en Zaterdagmid dag van 2 tot 4 nni de lijst ter inzage liggen, buiten de gewone kantooruren. Wordt van deze gelegenheid flink gebruik gemaakt, dan zat deze regeling ook gelden voor de vol gende week. Overtuigd u dus of u op do kiezerslijst voorkomt. Ook de kiesverenigingen kunnen goed werk doen, door te conlroleeren of haar leden op de lijst zijn geplaatst De besturn kunnen dit 't best doen door in alfabeti sche volgorde de te controleeren namen op te geven mot vermelding van naam, voor namen. geboortedatum en adres. De lijst ligt ter inzage op de afdeeltng „Bevolking" Breestraat 78'80 hoven de sociëteit „Amicitia". HANDELSREGISTER VAN DE KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN VOOR RIJNLAND TE LEIDEN. Wijziging. N V Emile Schulze Zonen's Mij. Hoogt Rijndijk G4h, Leiden. Handels naam thans N V. Maatschappij lol Fvploi- latie van onroerend goed „De Sleutelstad". De statuten werden gewijzigd bij akte d d. 3 Mrt. 1928. waarop de Kon Bewilliging werd verleend dd 17 Fehru. 1928 (Zie Bijv. v. d Ned Stscr van 2 April 1928 No 66). Coöperatieve Spaar- en Voor-vholt ank voor Land- en Tuinbouw. Hnnld«lraat 135, Sassenheim Uittredend lid Raad van Toe zicht W. Warnaar. le Sassenheim. Nieuw lid Raad van Toezicht P. W. van Niekerk, te Sassenheim.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1929 | | pagina 1