(ld5115 Jaargang
DONDERDAG 21 MAART 1929
No. 21171
Officieele Kennisgeving.
de gestudeerde vrouw
in het maatschappelijk
leven.
STADSNIEUWS.
de kiezerslijst.
bond van
leidsche studenten.
leidsch studenten-corps. Het voornaamste nieuws
een spoorwegtunnel te
dordrecht.
van heden.
binnenland.
3uitenland.
BINNENLAND.
handelsregister van de
kamer van koophandel
en fabrieken voor
ritnland te leiden.
Opheffing:
met een lucifer
op zoek naar den brand.
de kwestie der
documenten.
prijsstijging
levensmiddelen.
LEID
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
n<*
I by
I rj
o 3.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts per regel voor advertentiën uil l^iiieD en plaatsen waar
ageDL-""happ<rn van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiên 35 Cts per regel Kleine Mvertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens poslreeht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandeD ƒ2 35, per weet
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn. per week
Franco per post 2 35 portokosten.
ƒ0 18
„0 18
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN,
op MAANDAG 25 MAART 1929,
des namiddag te twee nar.
0) HET STEDEL. MUSEUM (LAKENHAL).
De vergadering zal, zoo noodig, 's avonds
worden voortgezet.
Te behandelen onderwerpen:
lo. Benoeming van een onderwijzer,
koofd der school aan de Medusastraat B. (38)
2o. Benoeming van een onderwijzer, hoofd
Ber school aan de Paul Krugerstraat B. (38)
3o, Voorstel tot overplaatsing van het
koofd der school aan de Vrouwenkerksteeg
B. A. Dirks, naar de school aan de Duiven-
bodeslraat A. (38)
4o. Voorstel om, met intrekking van het
Raadsbesluit van 9 December 1927, een
lokaal van de voormalige school aan de Pie
terskerkgracht No. 9, te verhuren aan het
Christelijk Muziekgezelschap „Polyhymnia"
(39)
5o. Voorstel tot verhuring van de boven
woning Garenmarkt No. 4, aan F. A.
iffempe Jr. (40)
6o. Voorstel tot verpachting van hel recht
van tolheffing van schepen, voertuigen en
voetgangers aan de Leiderdorpsche brug,
alsmede het koffiehuis met woning c. a., aan
P J. Ramaker. (41)
7o. Voorstel, tot verpachting vap de exploi
tatie van de buffetten in de Stads-Gehoor-
zaal, aan W. F. van Ingen Schenau Jr. (42:
8o. Voorstel tot overdracht van het onder
houd van de Bruggestraat te Zooterwouda
aan de gemeente Zoeterwoude en tol vast
stelling van den desbetreffenden begrno-
tingsstaat. (43)
9o. Voorstel tot verkoop van een strook
grond, deel uitmakende van het perceel, kad.
bekend gemeente Leiden. Sectie L No. 1155,
aan de N.V. Fabriek van Verduurzaamde
Levensmiddelen, voorheen L. E. Nieuwen-
huizen te Leiden. (44)
lOo. Verordening, houdende wijziging van
de verordening van 6 April 1925 (Gem blad
No. 8) houdende aanwijzing van de stem
lokalen voor de stemdistricten, waarin de
gemeente Leiden is verdep'd voor de ver
kiezing van de leden van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal. van de Provinciale
Staten en van den Gemeenteraad. (37)
1 lo. Vaststelling van het aan Gedeputeer
de Staten u't te brengen verslag aangaande
de wijze, waarop het op de begrooting voor
1928 voor schoolkindervoeding en -ldeeding
toegestaan bedrag, is besteed. (36)
12o. Voorstel in zake de toevoeging van
let vak electro-techniek (c. g. gecombineerd
met inslrum°ntm»ken) en van het vak
auto- en motorherstellen, aan het leerplan
Van de Ambachtsschool. (45)
13o Voorstel om de Commissie van Be
leer over de gestichten ..Endegeest. Voor
geest en Rhijngeest" te machtigen tot de
aanschaffing van een onthardingsinstallolie
van het waschwater. (46)
14o. Voorstel om Dr. H. W Borgerhoff
Mulder. 2e geneesheer bij de gestichten
..Endeveest, Voorgeest en Rhijngeest". te
bevorderen tot den rang van lslen geneps-
leer. (47)
15o. Voorstel van den heer Vallentgned
lol wijziging van art. 3 van de verordening,
reee'ende het verleenen van wachtgeld en
Pensioen aan de Wethouders. (35)
16o. Beantwoording van de inlerpellalie
van den hepr Sijtsma, in zake den brand
van het Raadhuis. 101
Gisteren is afgekondigd „Staatsblad" No.
tè: Wet van 20 Maart 1929, houdende wet
telijke voorziening in verband met het door
den brand van het raadhuis der gemeente
Leiden op 12 Februari 1929 verloren gaan
*an de op dien datum aanwezige gegevens
öoodig voor het opmaken van de kiezers
lijst dier gemeente.
Lezing van Mej. E. C. Knappert.
In het clubgebouw der V. V. S. L. aan
het Rapenburg heeft gisteravond op uitnoo-
diging van de besturen der V. V. S. L. en
de Studentenvereniging voor Sociale Le
zingen. onze stadgenoote, mej. E. C. Knap
pert, een lezing gehouden over bovenstaand
onderwerp
Na met een enkel woord door mej. Couvée
bij haar auditorium te zijn ingeleid, ving
spreekster aan met op te merken, dat dit
onderwerp een onderdeel is van een veel
uitgebreider: dat van de vrouw en de maat- j
schappij Nu zij verkregen heeft al datgene
waarvoor een oudere generatie gestreden
heeft, staat zij voor de vraag, wal ermede
te doen. Zij vermag nu te toonen hoe ge
schikt of ongeschikt zij is voor welk beroep
ook. En zij verkeert daarbij in groote moei
lijkheden. Want zij weet nog altijd niet
recht waar zij staat en waar zij aan toe is.
Wel kan de geschiedenis van de vrouw in
het verleden anders gelezen worden dan het
feminisme dit placht te doen, maar het zal
wel nimmer met wiskunstige zekerheid zijn
uit te maken in hoever de vrouw zooals zij
is, een product is van haar eigen zóó-zijn
en in hoever economische en sociale om
standigheden haar gemaakt hebben tot wat
zij is. Wat trouwens evenmin van den man
kan gezegd worden. Vast staat nu voor
ieder onbevooroordeelde, dat de vrouw an
ders is dan de man, wat gelijkwaardigheid
niet uitsluit. Biologische, physiologisohe,
psychologische wetenschap hebben dit over
tuigend bewezen. Daar nu echter de vrou
wenbeweging in aanleg en noodwendig er
een van verzet was en in negatie weinig j
vormgevende, weinig scheppende kracht
ligt, is geen nieuwe maatschappelijke syn
these ontstaan na de bevrijding der vrouw.
Bovendien was het ideaal aan den man ge
lijk te zijn en daardoor ontbrak de behoefte,
de stuwkracht, om nieuwe vormen te vin
den. Het minderwaardigheidscomplex waar
onder zij leed. heeft zij niet overwonnen
door haar vrouwelijkheid op ruimer gebied
te ontplooien, maar door ze te verloochenen,
door manlijk te worden.
Intusschen de kentering is er. Zij j
openbaart zich o.a. in het groeiend verzet I
tegen een op manlijke leest geschoeide vor
ming in de sohool en daarbuiten, in het
toenemend aantal meisjes dat niet. van zelf,
in het einddiploma gymnasium het entrée-
biljet ziet tot de universiteit, in de actie
van „Famke" en haar nieuw feminisme,
enz., enz.
Zoo wordt de atmosfeer geschapen, waar
in een nieuw vrouwelijk ideaal ontstaan,
groeien en gedijen kan.
Daar iedere hervorming aanvangt in een
gewijzigd levensinzicht, moet dit vooraf
gaan aan een zuiverder toestand. Nu de
vrouw als mensch tot haar recht is geko
men, kan zij eerst ten volle een vrouwelijk
ideaal uitbouwen. Zonder haar groot aan
passingsvermogen, zonder haar tekort aan
scheppende kracht, zóu zij in haar maat-
schappelijken arbeid niet zóó vermannelijkt
zijn als zij nu is. Wat haar te hulp komt
om weer zich zelve te worden, is het
groeiend besef, dat zij zoo goed als en
naast, niet tegenover den man, haar eigen
taak in de gemeenschap heeft te vervullen.
Haar ideaal kan dus niet individualistisch
blijven; zij ziel het en móét het zien in
onverbrekelijk verband met haar rnedemen-
schen. Met wie zij staat en valt. Er zijn
meer vrouwen, die verarming durven noe
men wat verrijking heet. die als verschrom
peling ervaren wat men expansie noemt.
„Het is tijd", zoo werd in '2fi gezegd op
het internationaal congres voor gestudeerde
vrouwen, „dat wij voor ons zeiven zullen
uitmaken of een gegeven arbeidsveld voor
ons geschikt is of niet."
Het eerste gevolg van een en ander zal
zijn. dal het meisje alleen gaat studeeren
om te studeeren. Tengevolge waarvan het
aantal sludeerende meisjes zal afnemen.
Het tweede, dat zij dan alleen een haar
passende plaats in de gemeenschap vinden
zal. wanneer zij daarin een nieuw, alzijdig
vrouwenideaal kan verwezenlijken.
Al leven wij nu in een donkere wereld,
en al zijn de tijden hard. wie weigert te
gelooven. dat op den duur economische en
sociale en mdividueele belangen kunnen
gediend zijn van 'n verkrachting der natuur,
staat tegenover bergen van bezwaren met
een En toch
De gestudeerde vrouw werkt als vrouw
het meest tot heil Zoo zal zij in het eigen
leven weer „zin" ontdekken en dit te eer.
waar haar zeer bijzondere taak is in een
gemechaniseerde en verinf el lectua lieerde
wereld, in een eeuw van techniek en indi
vidualisme. de wezenlijke levenwanrden te
beschermen, te versl^rken te redden, aldus
besloot mej. Knapper haar warm toege
juichte voordracht
Met een woord van dank aan de spreek
ster werd de bijeenkomst besloten.
De Senaat van den Bond van Leidsche
Studenten heeft zich voor het jaar 1929—'30
al» volgt) samengesteld: S. van der Bij, prae
ses, J. J. Spijkman, ab-actis; C. J. Doets,
quaestor; R. A. Jansonius, assessor I; C.
P. J. Stotijn, assessor H.
De kosten op 7Va ton geraamd.
Eenige dagen geleden maakten wij onder
„Binnenland" melding van een voorstel
van B. en W. van Dordrecht aan den ge
meenteraad inzake den bouw van een
spoorwegtunnel.
Tot juist begrip van zaken herinneren wij
eraan, dat het hier betrof de opheffing van
een isolement van de wijk Krispijn, be
woond door circa 10.000 zielen.
Evenals aan den Rijnsburgerweg te onzer
stede werden de bezwaren voor het groote
verkeer niet ondervangen door den bouw
van een voetbrug. Een door B. en W. inge
stelde enquête wees uit, dat het groote ver
keer gedurende veertig procent van den dag
door de afsluitboomen van den overweg
werd stopgezet, waaronder sluitingen voor
kwamen van langer dan 20 minuten.
B. en W. hadden twee plannen doen ont
werpen: een zgn. „klein plan" beoogende
het tot stand brengen van een tunnel ten
dienste van het voetgangersverkeer, het rij
wiel verkeer en hét verkeer met kleine
handkarren Deze tunnel werd ontworpen
op een hoogte van 2.25 M. en een breedte
van 4 Meter. De hellingen der toegangen
zouden bedragen 1 op 25, terwijl de kosten
werden geraamd op f. 150.000
Volgens het „groote plan" wordt verkre
gen een rijweg ter breedte van 8 M., met 4
M. vrije hoogte en aan weerszijden trottoirs
"ter breedte van 2.50 M en ter hoogte van
2.15 M. De helling der toegangen is 1 op 30.
De kosten werden geraamd op f. 750.000.
B. en W. hadden omtrent het tunnel-
vraagstuk het advies ingewonnen van de
bouwcommissie, van de verkeerscommissie
en van de financieele commissie. Alle com
missies adviseerden de totstandkoming van
een groot tunnelplan. overeenkomstig hunne
uiteenzetting, te bevorderen, zoodat zij den
Raad in overweging gaven, daartoe in be
ginsel te besluiten.
Dinsdag zijn deze voorstellen in den
Dordtschen gemeenteraad behandeld.
Na een geheime zitting van vijf en een
half uur over deze kwestie, werd het voor
stel van B en W in openbare zitting be
handeld. Unaniem was het oordeel der
raadsleden, dat aanleg van een tunnel ge
biedende eisch was.
Waar verwezenlijking van het kleine
plan toch slechts voor een zeer bescheiden
deel de bezwaren tegen den overweg zou
opheffen, werd daaraan ternauwernood
aandacht geschonken.
Een lid wilde de plannen nog aanhouden,
doch zijn daartoe strekkend voorstel werd
met 18—11 stemmpn verworpen.
Zonder hoofdelijke stemminq besloot de
raad daaroo in principe tot uitvoering van
het qroote tunnelplan.
Wanneer zullen we bovenstaande regels
ten aanzien van den Leidschen overweg
mogen schrijven?
Inaugureele rede van den Fraeses Collegii.
In het groot-auditorium der Leidsche Uni
versiteit heeft gistermiddag de nieuwbe
noemde Praeses-Collegii. de heer H Pb. de
Kanter zijn functie aanvaard met het uit
spreken van een inaugureele rede, waaraan
wij hel volgende onlleenen:
Na uiting te hebben gegeven aan de groote
dankbaarheid voor het vertrouwen door hel
Corps in hem en zijn mede-leden van nev
Collegium gesteld heeft spr. de beginselen
uiteengezet die het Collegium zullen leiden
gedurende het jaar van zijn ambtsvervulling
een jaar dat, door de noodzakelijke voor
bereidingen voor het Lustrum-1930, van
groot belang voor het Corps zal worden. Aan
deze uiteenzetting deed hij echter eenige
woorden van weemoedige herdenking van
Leiden's Raadhuis voorafgaan. Zich mei op
zet niet verdiepend in de vragen die omtrenl
„wederopbouw of nieuwbouw" kunnen rij
zen. sprak hij als zijn verwachting uit. dat
de oproep aan Corpsleden en Reünisten,
wanneer de definitieve plannen zullen vast
staan. een groot succes zal blijken (e zijn.
Na de constateering van het feit dat de
verhouding tusschen Academischen Senaat
en Corps niets te wenschen overlaat, bleef
de Praeses Collegii eenige oogenblikken
stilstaan bij de vraag of hel niet wenschelijk
is. dat in de toekomst de Corpsleden zich,
behalve Corpslid, ook meer dan tot dusver
lid van de Universiteits-gemeenschap voe
len. Inderdaad is de band tuèschen Siuden-
ten en Academie den laalsten tijd wel zéér
los geworden.
Met de erkende Corpora besfonden vriend
schappelijke betrekkingen, die vruchtbaar
work in de Algemeene Senaten-vergadering
mogeliik maakten. Met nadruk werd de
Confédération International des Etudiants
nog eens in aller belangstelling aanbevo'cn.
Niet alleen zal door Nederlands uitstekende
positie in de C, I. E. dit lichaam in de toe
komst veel kunnen verbeteren, doch ook
onmiddellijke voordeelen zijn er. namelijk
die welke hun ontstaan danken nan het
uitstekende werk der Reiscommissie.
Vervolgens bepleitte de Praeses Collegii
een warme, algemeene 'belangstelling in de
voorbereidingen van het Lustrum Alleerf
door een krachtige samenwerking kan dit
Lustrum worden wat het worden moet' de
oorspronkelijke uiting van een hechte Stu-
don'eneemeenschap..
Daartoe werden de prestalies der belang
rijkste Stndentenvereen'gincen in het afge-
loopen jaar besproken, mede in verband met
hetgeen in de toekomst van deze vereen i-
pingen mag worden verwacht. De Praeses
Collegii besloot met eenige woorden van op
wekking. en van vertrouwen in hetgeen het
Corps bereiken kan.
Da begrooting tooi Binnenlandsche Zaten
en Landbouw aangenomen. (Uit het Parle
ment, 3e Blad).
Te Amsterdam is een postauto gestolen;
de dader is nog onbekend. (3de Blad en
Laatste Berichten le Blad).
Maarschalk Foch is overleden. (Buiten
land en Tel. le Blad).
Onrast in Britsch-Indii. (Buitenland, le
Blad).
De afgetreden Poo'sche minister van
linanciën wordt vervolgd. (Tel., le Blad).
Het hnwelijk van den Noorschen kroon
prins voltrokken. (Tel. le Blad).
Leidsche Boxen Garage Th A. E. Overeem
Van Oldenbarneveltstraat 37 en Hogerbeets-
slraat 4, Leiden.
De heer B. N., ^vonende aan de Nieuwe-
Beestenmarkt boven het lokaal van het Ned.
Leger des Heils, belde gistermiddag de brand
weer op, omdat hij een hinderlijke brandlucht
waarnam.
in afwachting van de komst der brandweer
toog hijzelf op onderzoek uit en streek in
een kast een lucifer af met het gevolg,
dat een daarin hangende pantalon in brand
vlccg Hó slaagde erin het brandje met eigen
middelen te blusschen.
Behalve de verbrandde pantalon koü de
brandweer echter niets vinden, zoodat zg j
onverrichterzake weer huistoe keerde.
Naar wij vernemen is H K. H Prinses
Juliana voornemens hedenavond dc Toon
kunstuitvoering („De Schipbreuk" van Jo-
han Wagenaar) bij te wonen.
Bij Kon. Besluit is op zijn verzoek met
irgang van 1 April a.s eervol ontslagen de
reserve-kapitein W. Dedert van het 6de
reg. veld-artillerie.
De heer P. Wedemeijer, rijksontvanger
te Nieuweschans, is op verzoek met ingang
van 1 Mei a.s wederom overgeplaatst als
commies ter inspectie der Rijks Belastingen
alhier.
De Vereen, tot bevordering van de
opleiding tbt instrumentmaker houdt een
algemeene ledenvergadering op Maandag 25
Maart a.s. 's avonds te 8 uur in de afdee-
ling Theoretische Natuurkunde van het
Natuurkundig Laboratorium alhier ingang
Langebrug tegenover de Petruskerk.
In deze bijeenkomst zal dr A C. S. van
Heel uit Delft een voordracht houden over
een onderwerp uit de practische optica.
Zondag 24 Maart a.s. zal de reeks
concerten van het Leidsche Volkshuis be
sloten wurden met het Paaschconcert.
Medewerking zullen verleenen. mevrouw
SchefterHesseling. zang. mej. v. Loenen
Martinet, viool, mevr. Francoisv. Royen,
piano. Voor vele stadgenooten bekende na
men en een waarborg dat de bezoekers van
het concert een mooie avond te wachten
staat. (Zie verder advertentie).
Aan het politiebureau zijn inlichtingen
te bekome.» omtrent twee handwagens, welke
onbeheerd respectievelijk op het Slachthuis-
plein en de Volmolengracht werden aange
troffen.
Bij de Arbeidsbeurs stonden op 20
Maart 1929 ingeschreven 735 werkzoeken
den. Op denzelfden datum van het jaar
1928 bedroeg het aantal ingeschrevenen
579.
Vragen van den heer Marchant.
Het lid der Tweede Kamer, de heer Mar
chant heeft aan den minister van Financiën,
voorzitter van den Raad van Ministers, de
volgende vragen gesteld:
ls juist de verklaring, volgens de dagbla
den door den Minister Jaspar in het Belgi
sche Parlement afgelegd op 19 Maart 1.1.,
dat „in Ntderiand de contra-spionoagedienst
nog veel belangrijker is dan by ons?"
Zoo ja, wat verstaat de Regeeriug onder
„coutra-spionnagedienst", hoe ls deze dicaist
georganiseerd, is het een militaire of een
burgerlijke dienst en uit welk artikel van
welk hoofdstuk der Rjjksbegrooling worden
de kosten van den dienst bestredto?
In de Belgische Kamer is gistermiddag
gestemd over de moties, Dinsdag ingediend
naar aanleiding van de interpellatie over de
Utrechtsche documentenzaak. De socialisten
vroegen en kregen prioriteit voor de stern-
üj-ng over de door hun partijgeuooten Van-
dervelde, Huysmans en Fischer onderteekan-
ile motie, luidend: „De Kamer, akte nemend
van de verklaringen der regeering en van
naai voornemen, de noodige sanclicmaalre
gelen te treffen, gaat over tot de dagorde".
Deze motie werd bij opstaan en zitten blij
ven verworpen, waarna op dezelfde manier
een motie van den katho.ieken minister van
Staal Vandevijvere en den liberalen oud-
minister Neujean werd aangenomen. Deze
motie luidde: „De Kamer, akte nemend van
de verklaringen der regeering, gaat over
tot de dagorde".
Do Belgische premier Jasper blijkt nog
geztgo te hebben in antwoord op de inter
pellaties ;,dat de Regeering steeds de bedoe-
lig had het volle licht op de heele zaak te
werpen. Door den heer Van Cauwelaert
werd voorgesteld dat de Hollandscbe Ra-
geer ing aan het instellen van een onderzoek
zou medewerken. De Belgische Regeering
heeft dien wensen van het parlement aan de
Hollandsche regeering overgemaakt, welke
antwoordde dat zij niet kan overgaan tot ge
rechtelijk onderzoek, maar dat zij wel een po-
lilie-onderzoek wou doen.
De Belgische Regeering houdt er aan to
verklaren, dat zq steeds bereid blijft haar
medewerking te verleenen aan eec rechter
lijk onderzoek over de zaak.
België wer.scht, dat dit onderzoek zou
voortgaan en wil de Hollandsche Kegeer.ng
in dit onderzoek helpen. Getuigen moeten
gohocro worden en d9 stukken onderzocht,
zoc er bestaan".
Op de vragen van den heer L. L. H. de
Visser betreffende het nemen van maat
regelen tegen prijsstijging van en tekort
aan brandstoffen en levensmiddelen ant
woordde de minister vao financiën, voor
zitter van den Raad van Ministers:
De regeering heeft van de geruchten en
van de, trouwens niet aanzienlijke, stij
ging dei prijzen kennis geuotneD. Het ge
vaar dat gebrek aan de bedoelde levens
middelen zal ontstaan, is niet te harer
kennis gekomen.
De regeenng beeft in de gegeven om
standigheden geen aanleiding gevonden
tot het nemen van bijzondere maatregelen.
