i Jaargang MAANDAG 4 MAART 1929 No. 21156 STADSNIEUWS, Ieiden beroofd van zijn stadhuis! 1zingen v. prof. knappert in vlaanderen. |eidsche vereeniging tot bevordering van de kennis in de grafische vakken. gemaskerd bal tacob cats. uitvoering „oefening baart kunst". Het voornaamste nieuws van heden. ouderavond van de l. c. t. o. „phebe". binnenland. buitenland. reddingsbrigade. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENT1EN 30 Cts per regel voor adverlcntifin uit loeiden en plaatsen waar aftfot^bappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere aIvertcntlën 35 Cts per regel Kleine ivertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdag? en Zaterdags 60 Cts bij een maximum aantal woorden van 30 In'asso vol ge ti? postrechl Voor eventueele opzending van brieven 10 Cl? porto te betalen Bewijsnummer 5 Ct9 Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT:. Voor Leiden per 3 maanden f 2 35. per week 0 13 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week01# Franco per post 2 35 -f portokosten. it nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD» leder dit opschrift schrijft onze burge- Kjlér, nar. A. van de Sande Bakhiiyzen prdag j I. in „de Prins": lel Stadhuis van Leiden zooals het op I zwarten twaalfden van den Sprokkel end van 1929 door vlammengeweld ver- i werd, was niet tot stand gekomen mi één geheel omvattend ontwerp. Het jejroeid met de stad, en alle perioden uit (geschiedenis van Leiden hebben er hun lepel op achtergelaten, 't Was een ver ting van Leidens geschiedenis, van lieos groei en bloei. Het was meer dan 1 het was een stuk geschiedenis van ons ld, uit dien tijd waarin onze natie gewor- lii het behoort tot de kern van ons Land. maakte dat iedere Leidenaar, en zoo penden niet-Leidenaars met hen. bewust ■onbewust aan zijn stadhuis gehecht raak'e [dat iedere Leidenaar, die het voorrecht Lot er als magistraat of ambtenaar of laar in te mogen werken onder de charme I dit gebouw geraakte. Het ademde zijn Jen atmosfeer, het verstond meer dan L mij bekend gebouw de kunst allen |het betraden te behagen en te boeien, p luttele uren hebben wij het zien ver ia. hebben wij de vlammen gevolgd op p vernielingetocht door ieder ons zoo be- pj en zoo dierbaar vertrek De leegte, nu in ons hart blijft, kan door geen Jtouw. laat staan een nieuwbouw, worden ■gevuld. Aan het behoud van het fitste deel van den gevel knoopt ieder ierlander de hoop vast, dat althans naar J uiterlijk een herstel van het zoo ge ile stadhuis mogelijk zal zijn. Mr de leden van tak Brussel van het lt-.::en Nederiandsch Verbond sprak prof. JUnappert in de „Salie Nouvelle" over ferspreiding van den Nederlandschen f3over den aardbol voorheen en thans", 'tier had het vooral over de vestiging der Glanders, onder Jan van Riebeek, aan |ïaap de Goede Hoop en de ontwikkeling 5 het Nederlandsch element in Zuid- (4a, de merkwaardige overblijfselen van 3 Nederlandschen invloed op Ceylon, in straat van Malakka, op Formosa en in pfl, om vervolgens te blijven stilstaan j de beleekenis van Oost-Indië voor de fensie van onze taal en onze beschaving, j daarna nog over te wippen naar de Éuwe Wereld. |Zijn helder en boeiend beloog werd met spannen aandacht gevolgd en het was dan onder luid en langdurig handgeklap, t Leidschen hoogleeraar ter eere, dat de lorzitter der afdeeling Brussel A. N. V., Jheer M. J. Liesenborghs, prof. Knappert i welgemeenden dank van alle aanwe- je^n toestuurde. sdag sprak prof. Knappert te Meche- 3 voor den plaatselijken tak van het A. IV.; Vrijdag deed hij zulks ook nog voor afdeeling ïeperen van hetzelfde Verbond. Ikze reeks lezingen had plaats op initia le van het A N. V -comité voor Nederland- 1 lezingen in Vlaanderen, te 's-Graven- ^toonstelling modern druk- en bindwerk. I^erdagmiddag werd een belangrijke en füenswaardige, zij het ook nog niet zeer f-flte tentoonstelling geopend in een der fVt'özaUm van het gebouw van het „Nut V? Algemeen". Het betreft hier de ver- van modern druk- en bindwerk, |jl^ngfbracht onder de auspiciën van de vereeniging tot bevordering van g kennis in de grafi9c.be vakken". Door ver- fJ'Htndfc heeren werd het woord gevoerd T?r(*rsl sprak de heer A. P. J. Aarse. die i4*oorzilter van den vakcursus 't een aan- Pjjawn pilcht achtte hier een woord van V i spreken. Hij hoopte dat, nu de slap op dit gebied, waarop Leiden niet is. gedaan was. een en ander gron- l;«jeluigenis afleggen mocht van den inten- Tlf,D arbeid der leerlingen. Hij dankte de Jr^ezigen voor huD tegenwoordigheid deed Kj^Sens een beroep om de organisatie uil en riep daartoe den steun van pa- lkVD eeze"PD iD- |tVo,,rzitter van hpt district Leiden van '«Gratie van Boekdrukkersbondea, de heer J P. Mulder, wees er op, dat het actieve besluur van de Leidsche vereeniging met trots op het resultaat van zijn werk terug kan zien. Het kan daarover tevreden zijn. maar mag daarbij niet blijven stilstaan. Men moet acht *even op hetgeen de moderne lijd voor eischen slelt voor het jongere geslacht. Deze eerste tentoonstelling op dit gebied te dezer ^tede worde met goeden uilslag bekroond zij strekke tot heil van de leerlingen, die onder wijs genieten. De heer Aarse las vervolgens een brief voor van den heer J. F. Duwaer, oud-voor zitter der centrale leerlingencommissie waarin vervat was een sympathiebetuiging met het werk van het Bestuur. Wegens piekte van den heer Duwaer. die oorspron kelijk officieel de tentoonstelling zou openen deed dit, hoewel geheel onvoorbereid, de de heer heer G. S. Korthuis. voorzitter van de Federatie van Boekdrukkersbonden,met een waarlijk treffend schoone rede. Spr. besprak allereerst het doel van deze vereeniging, dal beoogt, de verheffing en de bevordering van het vakonderwijs in de gra fische vakken. Men tracht dit doei te be reiken. door 't houden van cursussen in typografie en andere wettelijke middelen, die daaraan bevorderlijk kunnen zijn. Welk goedgeaard boekdrukker en typografisch werkeT zou niet dit doel mee willen helpen bevorderen? Vervolgens* behandelde spreker uitvoerig het tijdperk van het gildewezen. Hij wees er op, dat toentertijd het onderwijs veel meer individueel was en op het groote per soonlijke contact dat tusschen leermeester en leerling toentertijd bestond. Het was een bloeiperiode, waarin de leerlingen de volle aandacht hadden van degenen, die hen had den op te leiden. Nadien kwam een inzin king en eerst in 't laatst van de vorige eeuw ontstond een algemeene drang, om datgene in te halen, wat verloren was. De grafische werkers hebben zich georganiseerd en zij hebben toen getracht het onderwijs vorm en inhoud te geven. Dit nu is ook de beteeke- nis van deze vereeniging. Men kent nu in de grafische wereld een collectieve arbeids overeenkomst. De leerlingregeling, die daar mee samenhangt behoeft geen verwonde ring te wekken. Maar nog niet een ieder is van haar inhoud op de hoogte. Wel 60 arti kelen zijn noodig geweest, om vast te leg gen wat noodzakelijk is voor leeraar en leerling, werkgever en werknemer, terwijl tevens de positie tegenover het vak daarin is belichaamd. Maar de leerling moet wel bedenken, dat, wanneer hij iets bereiken wil. al deze zorg hem dil niet allereerst schenken kan. Daartoe toch zijn vooral noo dig ijver, lust en belangstelling. Gelukkig worden er tegenwoordig steeds meer krach ten gevonden, die aan het gereglementeerde leerlingwezen beteekenis weten te geven. De kosten van dit onderwijs zijn tot nu toe steeds bestreden zonder steun van de overheid, maar spr hoopte dat eventueele 6teun-aanvraag in de toekomst niet zou worden geweigerd Want als er één vak is, dat deze steun verdient, dan is 't wel de typografie. Met schaamte constateerde spr. dat op dezen middag slechts weinig col lega-werknemers aanwezig waren. En het is hem inderdaad een drang des harten de hoop uit te spraken, dat er meer belangstel ling van deze zijde komen zal. Spr. bracht hulde aan het tentoonstel- lingshestuur voor de tallonze zorgen die aan het vele stille werk verbonden zijn. Want wat wij hier niet zien. dat is het systema tische opleiden der leerkrachten en dat vordert een macht van arbeidskracht Spr. wenschte het Bestuur succes toe met zijn verder pogen in deze richting en hoopte dat het belangrijke resultaten zien mag van al zijn goedé werk en verklaarde ten slotte de tentoonstelling officieel voor geopend De heer F. v. d Wal. vert van de orga nisatie van den Typografenbond sloot zich ten slotte hij de woorden van den vorigen spreker aan. Om nu tot de met smaak en zorg inge richte tentoonstelling - zelve te komen- zij toont in haar met bonte verscheidenheid in gerichte afdeelingen prachtige lichtsteen off-set kleur koperdiep en veelkleuren- drukken, alsmede boekdruk-, handelsdruk werk en interessant bindwerk, in artistieke variatie, naar de verschillende inzendingen gerangschikt. Van al deze soorten zijn hier de meest volmaakte specimina te zien: oor spronkelijk heeft het in de bedoeling ge legen teven9 een z.g. ..gruwelmaker" in te richten met voorbeelden, hoe het niet moet zijn Wellicht kan een volgende maal aan dil voornemen gevolg worden gegeven. Niet minder dan 40 aanschrijvingen om inzending waren verzonden, gelukkig gaven velpn hieraan gevolg of zonden een sympa- tbiekbetuiging in. Slechts enkelen lieten niets hooren zoo o.a. de typografensohool te Utrecht waarvan stellig een belangriike inzending verwacht had bunnen worden. Laten wij eenige inzendingen mogen me- moreeren bij de afdeeling steendruk trol ons de groote inzending van den heer P J. Mulder te Leiden en de inzending van den heer G C. Roekens, lid van het Algemeen Besluur. die waarlijk bewonderenswaardig materiaal schonk In de afdee.ing off setdruk is de inzending van de firma Mortelmans te den Haag opmerkelijk waarbij het interes- sant is in de gekleurde platen het wordings proces te volgen van de één-kleurenplaat tot het schilterende resultaat in negen kleu ren Ook het-atelier Kirsten te Leipzig zond een verzameling zeer zelden geexposeerde- kostbare platen in. Bij het boek- en bindwerk trok onzen aan- dachi de inzending van de firma Pulle uit L iden eD die van den heer H. C. Zirkzee alhier waarin de boekhanden met plucnb en leorgewatteerde banden, met Duitsch or nament spraken van de fijnzinnig-artistieke talenten van den begaafden ontwerper Voor al veel lof voor het zeldzaam voorkomende bandje ..De Natuur". In de afdeeling kleuren-kojoerdiepdruk is interessant de inzending der Rotogravure- Mij. met de schitterende Rubensplaat en de in prachtige kleuren vervatte beelden uit Italië. Bij het stijfsel-marmer en pendruk- werk loffelijk te vermelden de firma Ins- brücken, terwijl ook in de andere afdeelin gen inzendingen uit Frankrijk. Engeland en Duilschland deze tentoonstelling een inter nationaal karakter schenken Het Kerstnummer van de Federatie van Boekdrukkersbonden maakt lang geen kwaad figuur naast het bijbeldikke jaarboek van de Fransche boekdrukkers, versierd met portret en brief van Raymond Poincarè. De Fransche president wijst er in dil schrij ven op hoe het boek ons in het heden en in het verleden levep doet en hoe het ons mogelijk maakt met onze voorouders te leven en te praten In Frankrijk heeft het boekdrukkersbedrijf groote belangstelling van overheidswege: Poincaré's voorwoord getuigt hiervan. Wij noemen nog de inzending van den Bond van Typografische Studiegezelschap pen (B T S.). de Javaansrbe Batikwerken (in kleurendruk) van G de Blauw en de tal- looze, van ijver en begaafdheid sprekende teekeningen der leerlingen uit het boekbin ders- en boekdrukkersbedrijf. Ten slotte nog als merkwaardigheid, dat aan elkaar ge bonden dubbelboek: 'n soort van Siameecch tweelinghoekwerk! Het spreekt vanzelf dat wij slechts een greep konden doen: men zou met hetzelfde recht nog zulk een col lectie mooi materiaal kunnen opnoemen! Wij willen niet eindigen alvorens den heer N. de Bink. penningmeester van het tentoonstellingsbesluur dank te zeggen voor zijn leerzaam rondgeleide en het bestuur 'zelve hulde te betuigen voor het bijeen brengen van deze interessante collectie, die, hoewel zij wellicht eerst een begin betee- kent. slechts werk biedt dat ..af' is en be wondering afdwingt, zoowel van vakman als van leekl Een geslaagde avond. Zaterdagavond gaf bovengenoemde too- neelvereeniging met medewerking van d-a Jazz-Band „Aufgepast" onder leiding van den heer A. Gerritsen, haar 51ste uitvoe ring met bal. j Nadat de jazz-band, zooals wg dat ge- j wend zgn door goede ir. "riek, de stemming I er in had gebracht, verscheen de voorzii- 1 ter, de heer H. W. van Zgp voor het voet licht en hoeP -TL aanwezigen hartelgk welkom. Daarna ving men aan met ie ei- werking van bet programma, dat uit twee nummers bestond. Het eerste getiteld: „D8 orgeldraaier en zijn pleegkind", tooneelspel in 5 bedrijven, met zang door Charlotte Birch Pfeiffer, behelst de geschiedenis van een meisje, welks ouders als landverhuizers naar Amerika vertrekken, en daar om het leven kenen Zijzelf wordt door de attentie van ör orgeldraaier Kraan gered door een maa troos Willem Peters en dan blijft zij, daar zij zonder huis en ouders is, onder de be scherming va K-^aa. Na vele omzwervingen komen vader en pleegkind terecht bij moeder Martha, een weduwe, die in het bezit is van een bakkerij en waarvan Rika, zoo heel de pleegdochter nadat de weduwe stil is gaan leven, de bezitster wordt. Zij trouwt met Willem, haar redder. Een vroolijke geschiedenis derhalve, wel ke vlot over het voetlicht wordt gebracht, dank zij het voo. treffelijke spel van den orgeldraaier, zijn pleegdochter, en moeder Martha, bijgestaan door alle verdere mede- spelenden. He jwvlaas bewees dat het gebodene in den smaak was gcvulicj. Na de pauze bracht men „Liefde zoekt List'* ten toonoele, klucht in 2 bedrijven door A. -an Veen en W. Deutschman. De lachsalvo's waren niet van de lucht ex. een 'velv^viL^. -rrlaus was het deel der acteurs en actrices. Een bal, d r.dor leiding van den heer Nic. van Wgk stond, was het einde van een goed geslaa4 ü~n avond, waarvan velen genoten hebben en waarop „Oefening Baart Kunst" met kan terugzien. Ook hier afnemende belangstelling. Wij wezen er al eerder op: de gemaskerde bals zijn in de Sleutelstad blijkbaar over hun hoogtepunt heen. Noch de Handelsreizigers, noch Nut en Vermaak evenaarden ditmaal hun feesten van verleden iaar en zoo was het ook met „Jacob Cats", dat Zaterdagavond de Stadszaal in beslag had genomen voor het Halfvasten-bal. Mi-car0me heeft voor ons Hollanders niet de beteekenis, die het in Zui delijker gelegen landen heeft en dat Half vasten vooral voor Leiden niet een bij uitstek geschikte tijd is om een festijn op touw te zetten is Zaterdagavond wel heel duidelijK gebleken Er was niet de haast overstelpende drukte zooals wij die bij gemaskerde bals ge wend zijn De stadszaal was angstig groot en hol voor de kleine schare feestelingen en de zaalversiering, een bonte vlaggendoekentooi omhoog, wist die leegte niet te breken, bracht niet de gewenschte intimiteit. Nu zij erkend, dat „Jacob Cats" met de zaalversiering te genslag had. Het circus „Houbigant'', dat de teelijke leéjge podium-ruimte zou vullen, werd op het laatste oogenblik door de brand weer verboden Terecht worden er van dien kant maatregelen genomen om het brandge vaar lot een minimum te beperken, maar laat men zich onder indruk van hej feit, dat het in onze goede Sleutelveste tegenwoordig nog al branden wi), niet verleiden tot wa* overdreven maatregelenHoe het zij. het circus „Houbigant" moest het nu doen zen der arena, zonder het zoo karakteristieke circus-milieu en van hoe goeden wil de ar- tisten ook waren, de directeur van het gezel schap wat een prachltype overigens had toch niet het succes, dat hij met redtn van zijn optreden mocht verwachten Zooals gezegd deden de artisten hun uiterste best. Een rossig-gelokte juffrouw danste, dat het een lust was Clowns deden grappig maar wat langdradig Een tweetal pootige acroba ten en een Russisch ballet completeerdeq het gevarieerde programma^ Ja, 't was niet druk op „Jacob Cats" en de groole holle zaal gaf geen zweempje ge zelligheid. Maar daarom ontbrak toch aller- j minst de gezelligheid Zaterdagavond in de Stadszaal. Integendeel, de kleine schare fees telingen heeft zich uitstekend geamuseerd. Er is gedanst, gesprongen en gehost, er was pret en jolijt den heelen avond en den heelen langen nacht en toen vroeg in den morgen het sluitingsuur kwam, had men er nog haast niet genoeg van. De zeer goede dansmuziek zorgde er voor een niet gering deel voor, dat de stemming er gauw inkwam en er in bleef. Wij zullen ditmaal niet trachten allerlei costuurns te beschrijven, wij zouden daarbij te dikwijls in herhaling moeten vallen van vroegere hal masqué-verslagen Dat Jacob Cats in hoogst eigen persoon het feest kwam bijwonen mogen wij echter niet onvermeld laten en het gedicht, waarmede deze wel heel bekende dichter zich aankondigde, mo gen wij wel aan de vergetelheid ontrukken, ook al was het niet bepaald in „Cals-stijl". Hier is het: Het was mijn innig gevoel Dat mij dwong in een prettig gejoel. Daarom ben ik persoonlijk gekomen Om U allen te verwelkomen. Laat de vereeniging naar mijn naam" Nog lang blijven bestaan. Dat Rusland in .de tegenwoordige bal- rnasqué-wereld sterk vertegenwoordigd is, viel ons bij vroegere gemaskerde feesten reeds op, maar op „Jacob Cats" was het be paald erg Russisch, al deed het sovjet-regi«.m nog geen opgeld en al leefden wij nog in den tzsarentijd. De kleurige Russische costuurns leenen zich immers zoo goed voor gecostu- meerde feesten en dat de jury. bestaande uit de heeren Demmenie en Parmentier er ook zoo over dacht, blijkt wel uit haar beslissing, die wij hieronder laten volgen: Dames: 1 Russische danseres uit de ope rette „Katjah"; 2. Zigeunerin, 3. Russische danseres, 4 Biedermeyer. Heeren: 1 Jacob Cats, 2. August van het circus „Houbigant". Groepen: 1 Russisch danspaar, 2. „Onge looflijke Fantasie". Paren: 1. Oranje Pierrot, 2. Oranje Pierrette De Leidsche Christel. Jeugdorganisatie 4>Phebe", hield in de feestelijk voor dit doel, met groen en planten versierde zaal van het gebouw „Prediker", haar jaarlijk- schen ouderavond. De voorzitter opende de vergadering op de gebruikelijke wijze, een kort welkomstwoord, en het lezen van 1. Samuel 1. waarna hij tot zijn groote blijdschap constateerde, dat de opkomst der ouders boven alle verwachting is. zoodat er bijna geen enkeie stoel on bezet i9. Op een vlotte wijze werd het programma afgewerkt, dat voor de pauze bestond uit muziek, door een zeer gopd strijkje bestaande uit een drietal heeren Voorts een luimig stukje proza, door den heer P N. Kriek Jr., I getiteld „m'n tuintje", waarna mevrouw Seis i Het gepubliceerde Fransch-Belgische ver drag blijkt een vervalsching te zijn; de dader is te Brussel gearresteerd en heeit bekend (3e Blad). Een rede van den Belgischen oud-mi nister Huysmans te Amsterdam over het geheime verdrag (3e Blad). De opening van de Varagebonwen te Hilversum (Binnenland, 3e Blad). Maatregelen van den Ned. Voetbalbond in verband met den competitie-achterstand (Sport, 2e Blad). Snccessen van Nederlandsche zwemsters te Parijs (Sport, 3e Blad). Vervaardigers van valsche doenmenten te Berlijn gevat (Buitenl., Ie Blad). Het nieuwe Amerikaansche kabinet (Bui tenland, le Blad). Moord door een krankzinnigen Albanees (Buitenl. Gem., 2e Blad). Opstanden in Mexico (Tel., Ie Blad). daartoe door het bestuur uilgenoodigd. een drietal liederen zong. welke onder de grootste stille werdtm aangehoord De bloe men welke haar werden aangeboden, waren dan ook een verdiende hulde. Als een aan trekkelijkheid van dezen avond mag niet verzwegen worden, een samenspraak door een negental jongens der jongensverteniging (leeftijd 1216 jaar) getiteld: „Op de kost school", waarom hartelijk werd gelachen. Nadat in het tweede gedeelte van dezen avond, eerst de heer. van der Horst, als tolk van alle aanwezigen, zich met enkele har telijke woorden van waardeering tot het be stuur had gewend, werd er nog wat gemu- siceert, droeg de heer A. J. v. d Pompe een ernstig s'.ukje proza voor getiteld „Moeder" van W. G. van de Hulst, en bracht Mevr. Seis nog een drietal mooie liederen ten gehoore. Het was dan ook elf uur, toen de voorzit ter allen dankte voor hun medewerking, inzonderheid mevr. Seis en de heeren musici Na nog enkele ernstige woorden gesproken te hebben naar aanleiding van het bij de opening gelezen bijbelgedeelte., werd deze Ouderavond gesloten met dankgebed en het zingen van den avondzang. De invallende dooi maakt het noodzake lijk een ieder te wijzen op de gevaren, ver bonden aan het iooj>en of rijden op hel ijs. Men late zich niet bedrieg-n door het teit, dat het ijs zeer dik was, want niet alleen, dat het ijs met de dooi bros eri gemakkelijk breekbaar is geworden, maar ter plaatse van do voormalige wakken en onder brug gen is de ijslaag 9poedig weggedooid Men stelle zich bij het pass^eren van grachten en singels op de hoogte van de plaats van het reddingsmateriaal. De huizen waar reddingsiadders beschik baar zijn. worden aangeduid door een bordje neddingsladder L. R. B. Aan de meeste bruggen en op enkele an dere punten bevinden zich reddingshaken, terwijl de reddingslijnen zich meestal bevin den in de bekende kastjes. Houdt het hoofd koel. indien gij een red- dingslijn moei gebruiken Sla hel ruitje ka pot met een goed omgewikkelde hand en wees voorzichtig, dat ge de lijn niet ver wart. Indien gij u te walér moet hegeven. is het uw plicht den gordel van de reddingsiijn om te dnen en door personen uit het jtubliek het andere uiteinde van de lijn (mei den bai) te doen vasthouden Indien hel niet noodig of mogelijk is dat gij u te water beg-eft moet ge den drenkeling het uiteinde der lijn, voorzien van de houten bal toewerpen. Indien gij over hel ijs mopt gaan om den drenkeling te naderen, maak dan gebruik van een iadder of bij g<-brek daarvan van een plank of bank (een groot draagvlak). Indien ge elk dergelijk hulpmiddel mist be weeg u dan over het ijs plat op den buik liggend In het Leidsche Adresboek en in hef stra tenboekje van Leiden vindt u een opgaaf van het geplaatste redding^msteriaal Ook de politie heeft daarvan een lijst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1929 | | pagina 1