Jaargang
VRIJDAG 1 MAART 1929
No. 21154
ificieele Kennisnavintien.
Het geheime Fransch-
Belgisch militair verdrag
Het voornaamste nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Ctf» per regel voor a tvertcnliën 'lil leiden en plaat*en waar
(jgr-nf^baWK-n van one Blad ge-verfigrt zijn Vw»r alle an-lt-re
Livtfrirntiën 36 Ct« per regel Kleine tv«-r!entiën uitfluitend
^i] vooruitbetaling Woensdag.» en Zaterdags 60 Cts bij een
[ïiaxmiurn aanlai woorden van 30
rva^o volgens postrtcht Voor eventueel» opzending van brieven
|0Cts porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 manndeo 3 35. per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2 35 portokosten.
ƒ0 18
..0 18
hummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
STADHUISBRAND.
Irgerr.ecster en Wethouders van Leiden
leken houders van aanslagbiljetten:
in het echoo'.geld voor Lager Onder-
heifingsjaar l£28/'29;
in de plaatse'ijke belasting voor het
ji?k van openbare gemeentewerken en
lïtingen, belastingjaar 1928 (gebruis
Jgemeentegronde voor benzinepompen,
Is. wagens, rijwiel hekken, riolen, buizen,
Ten. loozingen. zinkers, duikers. reclame-
Jen. lichtreclames, antennedraden);
betreffende verschuldigde recognitie
tns eripacht en dergelijke over het
J 1928;
Ize ter inzage aan te bieden in de
lbule van de Stadsgehoorzaal, op
jdag 5, Woensdag 6. of Donderdag 7
Irt a.s. tusschen 9 en 12Va uur voor-
lags en Vh en 5 uur nanv'ddags.
A VAN DE SANDE BAKHUJJZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
|iden, 1 Maart 1929. 8644
VERGUNNING
TOT BAKKERSNACHTARBEID.
|e Burgemeester van Leiden;
>iet op het verzoek van J. P. van der
ïw. om vergunning tol het verrichten
hakkersarbeid tusschen 8 uur des na
[dags en 6 uur des voormiddags, in' het
bel Uitprslegracht No. 6. alhier;
lezien het advies van den Houfdinspec-
i van den Arbeid, Hoofd vaD het Xle
n:ct der Arbeidsinspectie en van den
Imi9sans van Politie;
fc'.et op art. 38 der Arbeidswet 1919;
BESLUIT:
adressant voor het tijdvak van 1 Maart
tot en met 29 Februari 1932 de ge-
[gde vergunning te verleenen, onder
Reeling, dat ingevolge hel bepaalde bij
38. sub 3. der bovenvermelde wet,
vergunning kan worden ingetrokken,
Ir» blijkt, dat hij regelmatig met hulp
léén of meer anderen hakkersarbeid
|tht.
De Burgemeester voornoemd,
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
[eiden, 1 Maart 1929. 86-45
PERIODE VAN ONRUST TEGEMOET!
de eerste stormvlagen van algemeen»
intwaardiging over de onthulling van
T.U. D." zijn uitgewoed, nu de gansche
flie is teruggebracht in kalmere bed
ril a.w nu het mogelijk is geworden
[clief te oordeelen, nu willen ook wij
]£e opmerkingen maken die, naar wij
zooal niet meer licht zullen doen
Inen dan toch zullen kunnen mede-
fn een kijk te krijgen op de jongste
iurlijkheden.
|lf natuurlijk rotsvast overtuigd van de
jenticiteit van de in handen gekregen
stukken voor een niet scherp genoeg
te laken Hetze door middel van vervat-
sching slaal hel Utrechtsche persorgaan te
hoog! heefl het ..U Ddeze aan dt
publiciteit overgegeven. Met hel onver
mijdelijk gevolg, dal er een golf van op
rechte verontwaardiging losbrak door heel
ons land en ook in Duitschland Hetgeen
niet alleen te begrijpen is. maar zelfs te
billijken. Daar wordl immers opeens, totaal
onverwacht ruchtbaar gemaakt, dat het
zelfde België, dat zelf nog zoo versch in
't geheugen ligt. in 1914 het slachtoHer
werd van de Duitsche overrompeling,
waaryan het de bloedende wonden nog
draagt, in samenwerking met Frankrijk in
koelen bloede voor Nederland eenzelfde lot
voorbereid.
Praclisch gesproken, was dat toch dt
beteekenis van hel geheime document, vooi
zoover het ons land betrof. Dit onverschil
lig. hoe men overigens de stukken ook wil
interpreleeren. De hangende moeilijkheden
tusschen beide landen die België uit den
aard der zaak gaarne in zijn voordeel zou
zien opgelost, geven op zichzelf voldoende
aanleiding daartoe. En ook het trot**he
Engpland zou in deze geheime afspraken
zijn opgenomen! Voor Duitschland betce-
kende de onthulling de volslagen waarde
loos-making van Locarno.
Zoozeer overtuigd van de waarheid Wt
het Utrechtsch orgaan, dat het a priori
toekomstige dementis reeds verloochende.
Men moest zich afvragen, wat is dan
toch de beteekenis van den Volkenbond?
Niets, minder dan niets; een ijdele klank,
een schim
Ook België en Frankrijk en Engeland
werden opgeschrikt. Was zulk een perfidie
in deze onze tijden nog mogelijk! In België
heeft in breeden kring altijd verzet ge-
heerscht tegen het verdrag met Frankrijk,
daar men ervan overtuigd was, dat Be'giö
weinig meer dan een vazal werd van den
groolen broer. En nu dit nog Frankrijk
voelde, dat het laatste sprankje geloof in
zijn vredelievendheid, toch reeds zwaar ge
schokt door alle verdragen met Polen etc.,
verloren dreigde te gaan. In Engeland be
gonnen liberalen en labour zich op te ma
ken. om met dit document de al geschokte
buitenl politiek van het kabinet Baldwin
geheel te vermorzelen.
Brussel en Parijs haastten zich, om de
gepubliceerde documenten een afschuwelijke
vervalsching te noemen- beide gaven een
dementi. We kunnen wel zeggen het ver
wachte dementi, want 'l is zeker van genoeg
zame bekendheid, hoe in dergelijke gevallen
het uit den oorlog maar al te zeer bekende
Duitsche ,.Es ist nicht wahr" pleegt te vol
gen. Zulke leugens om bestwil immers
in 't staatsbelangl worden niet te zwaar
genomen.
TeD opzichte van de groote vraag of de
documenten al dan niet echt zijn. stond
men derhalve evenver als direct na de
publicatie!
Gehoopt werd toen dat de aangevraagde
interpellaties in de Belgische Kamer de zoo
noodige volledige opheldering zouden bren
gen. doch ook dit is. helaas, uitgebleven Al
wil men nog zoo gaarne, voor ons. Hoi ie
ders, is de verklaring van minister Hymans,
ook al gaat deze ontegenzeggelijk rpeds iets
verder dan het eerst gegeven dementi, niet
geheel afdoende. Er blijven vragen waarop
geen afdoend antwoord is gekomen om te
durven verklaren: het gepubliceerde is
valsch
Juist van Belgische zijde moet men er
echter o.i bijzonder op gesteld zijn. om zich
te zuiveren van eiken blaam en daarom
hopen wij. dat de Belgische regeering het
j niet zal laten bij wat tot dusver is gedaan
1 om de stukken tot een mystificatie te ver-
I klaren doch nog duidelijker taal zal kunnen
vinden om dit aan te toonen. Kan b.v. met
I medewerking van onze regeering wij ver-
I trouwen dat deze daartoe volkomen zal zijn
bereid geen diepgaand onderzoek worden
ingesteld naar de herkomst en aldus wor
den uitgemaakt de zoo gewichtige vraag
omtrent de al of niet echtheid?
i Intusschen is uit Londen thans ook een
tegenspraak afgekomen voor zoover Enge
land was genoemd als medemisdadiger,
zooals bij echtheid gerust de daders van
deze actie mogen worden genoemd en deze
tegenspraak is volledig en positief, zoodat,
wat Engeland betreft, de kwestie van de
baan is; ook voor de oppositie! Ontegen
zeggelijk verkleint dit feit wel eenigszins
de kansen van echtheid der onheilvolle
documenten, maar, dat geeft men zelfs in
I Engeland toe, sluit dat de mogelijkheid
I overigens nog geenszins uit.
1 Nogmaals spreken wij daarom den wensch
uit. dat het onderzoek naar de echtheid tot
op den bodem zal worden voortgezet, opdat
er volledige klaarheid komel
Tenminsle voor zoover dat mogelijk zal
zijn. Want men vergete één ding vooral
niet en dat is o.a. de vloek van de heele
I geschiedenis: hoe het onderzoek ook uit
valt. er is altijd kwaad gesticht in de on
derlinge verhoudingen. Al zou de valseh-
heid der stukken morgen aan den dag g'as-
helder worden aangetoond, dan nog zullen
er zijn, die redeneeren: men noemt geen
koe bont. als er niet een v'ekje aan isl Dat
ziet men b v. met de legende, dat Nederland
in 1914 Duitsche troepen door Limburg zou
hebben laten trekken; nog steeds zijn er,
die daaraan vasthouden. En daarnevens is
er nog een keerzijde der medaille: evenzeer
als wij. Hollanders, de oprechtheid onzer
regeering zullen staande houden, zullen ook
vele Belgen zoo doen en dat verklaart,
waarom, afgezien van theatraal gedoe, in
I Belgische kringen gebelgdheid tot uiting
komt. dat wij hier de ontkenningen van de
Belgische regeering maar niet voetstoots
aannemen, waarhij over het hoofd wordt
gezien, dat omgekeerd dat ook niet zou
j worden gedaan.
De onderlinge verhoudingen zijn in ieder
gevat nadeelig beïnvloed door het gebeurde
en daarom zal men o. i. goed doen aan
weerszijden van den Moerdijk te temperen,
opdat de gevolgen beperkt blijven tot het
aller-nondzakeüjkste. De Belgen en wij
zijn buren en zullen on9 in de toekomst
daarnaar hebben te richten. Trots alles!
leder van beide partijen mag en zal niet
bukken voor de ander, grieven moeten
rechtuit worden uitgesproken, eerlijk en
waar. maar buren hebben elkaar noodig.
Dat mag naast alles niet uit het oog wor
den verloren!
Ook al geldt: Nederland Iet op uw saeckl
Nauwelijks is de inkt droog, waarmede t
bovenstaande werd geschreven, of het
„U. D." komt nu met den vulledigen tekst
der documenten, met onderteekening. etc.
Dat zal het onderzoek naar de echtheid ze
ker kunnen bevorderen, welk onderzoek
meer dan ooit thans noodzakelijk wordt!
I «en gisteravond gehouden vergadering I
V* °nlangs opgerichte algemeene Leid- 1
J jijclub is het bestuur definitief vast-
fj- Men ziet het op onze fofo zittend
l? kiel. van links naar rechts J. A.
4fR penningmeester, mej. H. I. Mole-
^e-voorzitster; majoor J. P. J. G. 1
van Blarkom. voorzitter; mej. E. J. Schuur
man, secretaresse en A. van der Vlugt,
commissaris.
Staande ziet men verder o.m. de mede
oprichters. de heeren lste luitenant J. M.
Man te, Dzul Karnin: J. Ebbink en dr. J.
W. F. A. van den Berg de Bruya.
TER-AARDE-BESTELLING VAN
HET STOFFELITK OVERSCHOT
VAN DEN HEER W. VAN VEEN.
Gistermiddag werd onder groote belang
stelling op de begraafplaats aan de Groene-
steeg alhier ter aarde besteld, het stoffelijk
overschot van wijlen den heer Willem van
Veen. in leven bloemist te dezer stede.
Onder de aanwezigen waren vele leden
der Vereeniging de loge .La Vertue" alhier,
leden der Vaste Keuringscommissie, van de
Kon. Maatsch. v Tuinbouw en Plantkunde
bestuursleden van de afdeeling Leiden dier
Maa'schappij, bestuursleden van de afdee
ling Oegstgeest van de Algem Vereeniging
v. Bloembollencultuur, vakgenooten en vele
vrienden Allereerst werd gesproken door den
Voorzitter van de loge ..La Vertue" den heer
R. van den Ende die den overledene dankte
voor zijn vele diensten deze Vereeniging be
wezen. De heer Kaufman. Voorzitter van
de Vaste Keuringscommissie kenschetste
den overledene als een groot vakman, die
veel voor den tuinbouw gedaan heeft. De
heer J. Kriest Jzn. sprak eenige waar-
deerende woorden als scretaris van de af-
deeling Leiden van de Kon. Maatsch v.
Tuinb. en PI Vele bloemen dekten de kist.
Een bewijs, hoe de overledene als vakman
en al9 vriend stond aangeschreven leverde
het groot aantal behngsfellpnden der ver
schillende Vereenigingen alsmede de vele
i vrienden De zoon dankte de aanwezigen
4 voor de eer, zijn besten vader bewezen.
OUDERAVOND.
Chr. Fröbelschool Heerensingel.
Onder zeer groote belangstelling van de
zijde der ouders het schoollokaal kon de
bozrekers nauwelijks bevatten werd gis
teren de jaartijksehe ouderavond gehoudrn.
De voorzitter, de heer Goslinga. opende de
vergadering, liet zingen Psalm 150: 1 en las
een gedeelte van 1 Samue' 3 n.l dat ge
deelte. wat ons verhaalt de roeping van Sa
muel. Xa te zijn voorgegaan m gebed, sprak
hij een kort openingswoord Hij riep alle
aanwezigen een hartelijk welkom toe en
verheugde zich in de zeer groote opkomst
Naar aanleiding van het voorgelezen schrift
gedeelte trok hij een parallel lussrhen de
roeping van Samuel en het onderwijs van
de Chr. Fröbelschool.
Het woord werd toen gegeven aan een der
ouders, den heer Ba rends, die in een gees
tige speech aan het best.uur van de Fröbel
school een poppenkast aanbood als geschenk
van vele ouders Hel had altijd sprekers be
wondering. wanneer hij bij een bezoek aan
de school de teekening zag op de borden.
Het aanschouwelijk onderwijs is van groot
gewicht, aldus spreker, maar het aanschou
wen van iets. dat beweegt, zal zeer zeker
bevorderlijk zijn voor het goede onderwijs.
Het spreekt vanzelf, dat de voorzitter het
bestuur van de Fröbelschool dit even moo:e
als practische geschenk met grooten dank
aanvaardde.
Nog was men niet aan het einde der ver
rassingen.
Namens de dameskrans ..Clara Dozy'*
werd bij monde van mevr. Goslinga aan het
bestuur een piano aangeboden. Reeds meer
malen was. aldus spreekster, gebleken, dat
er groote behoefte was aan epn instrument
ter be?e!°iding van den kinderzang.
Ten slotte wekte spreekster de aanwezi
gen op hun ver jaarsdata op te geven Men
krijgt dan op zoo'n jubeldag gelegenheid een
grootcre of kleinere gave te geven voor hel
Chr. Fröbelonderwijs.
Moet het nog worden vermeld, dat dit
schitterend cadeau met grooten dank werd
aanvaard?
Als om het trio vol te maken werd nog
getoond een schilderij, voorstellende den
Heiland, de kinderen zegenend, aangeboden
door de firma Pontier. Haarlemmerstraat.
Nadat eenige ververschingen waren rond
gediend. was de pauze aangebroken cn werd
het werk van de kinderen bezichtigd.
Met zeer veel belangstelling namen de
aanwezigen van het werk der kinderen ken
nis en wij zegden niet teveel dat meermalen
de belangstelling overging in bewondering.
Na de pauze genoten de aanwezigen nog
maals van schoone muziek, waarna het
hoofd der school, mej. de Rave sprak over
„Verhand tusschen huisgezin en school".
De schoone inleiding werd met onverdeelde
aandacht gevolgd en oogstte veel bijval.
Op verzoek werd een proeve gegeven van
het onderwijs met behulp van de poppen
kast. Getuige het applaus viel een en ander
zeer in den smaak.
Na een kort slotwoord, gesproken door
den heer Verschoor, waarin hij vooral den
nadruk legde op de principieele ideeën van
het Chr. Fröbelonderwijs als voorlooper van
het Chr. Onderwijs op de lagere scholen
werd de ouderavond, die bijzonder goed ge
slaagd mag worden genoemd door den voor
zitter gesloten, nadat gezongen was Ps
72: 11 en de heer Verschoor in dankgebed
was voorgegaan.
BINNENLAND.
Het verslag van de Fransch-Be'gische ge»
beime besprekingen. (3e Blad).
De motie-Sannes tot wijziging der Onder»
domswet verworpen (Uit hel Parlement, 2e
Blad).
Een adres van de soc.-detn. Tweede Kamer
fractie aan de Voorber. Ontwapeningscom
missie van den Volkenbond. (Binnenland,
2e Blad).
Verlenging van het uitstel van opkomst
i voor militairen. (Binnenland. 2e Blad).
Een commissie van onderzoek is be
noemd inzake een algemeene vei'ingsregle-
ment. (Land- en Tuinbouw, le Bla4).
BUITENLAND.
Tnrkije treedt toe tot het Litwinof-
protocol. (Buitenland, le Blad).
Het Kelloggpact in de Fransche Kamer.
(Buitenl., le Blad).
TWEEDE TAARFEEST
AFDEELING LEIDEN VAN DEN
NED. BLINDENBOND.
In de Oranjezalen van de „Har
monie" welke tot in de hoeken waren
bezet, is het tweejarig bestaan der
afdeeling herdacht. De welbekende toon eel -
vereeniaine „Nut en Vermaak" heeft het
initiatief aeTiomen om dezen avond voor alle
Leidsche Blinden tot een feestavond le
maken De medewerking was spontaan, daar
zoowel de vereeniging .Nut en Vermaak" als
de hier zoo gunstig bekend staande jazz band
„Aufgepast" geheel belangloos dezen avond
hebben gevuld met e°n programma, dat zeer
werd gewaardeerd en h°t gehoor den gehee-
len avond wist te boeien. Mocht de avond in
dit opzicht uitnemend zijn geslaagd ook hel
finantieele resultaat wa<» zeer goed. daar
verscheidene personen zich a!s donateur der
afdeeling opgaven. De heer L. Romhout,
voorzitter der Afd. was zeker de tolk der
vele aanwezigen, door allen die zoo belange
loos hadden medegewerkt, aan het groote
succes van dezen avond, hartelijk te be
danken.
LIBERALE STAATSPARTIJ
„DE VRIJHEIDSBOND".
In de gisteren gehouden vergadering van
de Afd. Leiden van de Liberale Staatspartij
j „de Vrijheidsbond" in een der zalen van
„den Burcht", onder leiding van den voor
zitter prof. B. D Eerdrnans. trad als spreker
op de heer C. G. Roos, burg-meester van
Lekkerkerk met a's onderwerp „Taak en
positie der Liberalen in den politieken
I strijd".
j Spreker zette in zijn rede uiteen hoe de
drie rechtsche partijen Katholiek. Anti
revolutionair en Christelijk Historisch door
hun coalitie niet in staal zijn geweest om
datgene te brengen, wal de kiezers op gromi
van hun programma's konden verwachten,
daar zij juist door hun vereenigd regeeren
en het zich niet baseeren op zuiver staat
kundig beginsel niet in staat waren hun po
litieke programma te volbrengen. Intu*-
schen had dit samengaan tengevolge gehad,
dat zich daartegenover stelden de linksche
groepen, de S D. A. P Liberalen. Vrijzin-
i nig Democraten en Communisten zonder
dat deze echter eenigen samenhang of ver
wantschap onderling hadden Hij .-«telde ver
volgens in hel licht, hoe de S D A P door
haar uitbreiding genoodzaakt is geweest !e
specifiek soriaIistis« he heginselen los te la
ten cn zoo ook bij hun aanhangers teleur
stelling had verwekt
j Dit alles heeft intusschen. naar de mee
ting van spreker de tegenwoordige poli
tieke malaise gebracht, omdat de kiezprs
zelf geen vaste lijn kunnen ontdekken, de
situatie niet vermogen te overzien en met
weten, waaraan zij zich hehhen te houden.
Men streeft thans naar andere combinaties,
b.v. democratisch en conservatief doch dit
kan niet de oplossing brengen, omdat die
twee begrippen geen tegenstelling Vormen.
In deze politieke mist kan alleen kharhe d
komen door zich.niet te scharen achfer die
politieke partij, die uitkomt met allerlei be-
j loften. welke in de praktische politiek toch
niet te verwezenlijken ziin maar te verster
ken de partij, die in staat s een eigen zelf
standige staatkundige positie in te nemen
en haar programma en hpginsel verwe
zenlijken en trouw te blijven
Waar dil alles van de Liberale Partij kan
worden gezegd en verwacht acht zij voor
haar den tijd gunstig en voorziet versterking
van haar positie. Met pen krachtige perora
tie waarin hij aandrong op pen krachtige
zelfstandige liberale politiek gpbi^eerd op
de drie groote en onafscheidelijke hpgin
sel en economie rechtvaardigheid en naas
tenliefde begoot hij zij'n luid toegejuichte
rede.
LEIDSCHE
BELASTING OPHAALDIENST.
Genoemde dienst heeft in de afgeloopen
maand aan den Rijksontvanger een bedrag
afgedragen van f 21 317.72
Hel aanial aangeslotenen bedraagt thans
3296.
HANDELSREGISTER VAN DE
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR
RIJNLAND TE LEIDEN.
Opheffing: Firma Gebrs Swanenhurg en
M Schelvis. Oude Rijn 3a. Leiden, gros-
sierderij in Spaansche fruit.
Wijziging: Firma Gebrs. Swanenhurg,
Oude rtijn 3a. Leiden, grossierd-ri) in fruit'
Wijziging uitgeoefend bedrijl thans (evens
grossierderg in Spaa ische fruit.
Aardewerkrabriek ..Ge lines'' firma Gin
jaar en Delfos, van der Duesslraal 34
Leiderdorp Wijziging handel,naam Ihans-'
Aardewerkfabriek .De Does", Gebrs Gin
jaar, (d.d. 1 Maart 1329),
