1
De Armenraad te Leiden - Verzonden adressen.
9SCHE IJSCLUB - EEN GESLAAGD KINDERFEEST.
Jaargan?
MAANDAG 11 FEBRUARI 1929
No. 2113S
STADSNIEUWS.
Burgerlijke Stand v. Leiden.
Het voornaamste nieuws
van heden.
m
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
J Cis per regel voor advertentiën uil I-eïilen en plaatsen waar
lipntsrhapprn van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
'jfrerlenliën 35 Cts per regel. Kleine \dvertentiën uitsluitend
tonruithetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
■maximum aantal woorden van 30
■incasso volgen? postrecht Voor evenlueele opzending van brieven
llOCts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
"V
Voor Leiden per 3 maanden 2 35, per week 0 IS
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn. per week „0.18
Franco per post 2 85 portokosten.
I nummer bestaat uit 0RIE Bladen
EERSTE BLAD.
REINENLOOP IN DE WAR.
|:Q gevolge van het doorbranden van een
ingsdraad, waardoor het electrische net
f Amsterdam tot aan Sloterdijk heden-
l,D vroeg doorbrandde, ontstond een
Iienlijke vertraging in den treinenloop
■en einde het verkeer gaande te houden
Tjen de electrische treinen door stoom-
(notieven getrokken.
morgenuren kwamen de treinen uit
terdam ongexeer met tusschenpoozen
j 50 minuten binnen, terwijl door deze
Iragmg enkele treinen werden opgehe-
Ihetgeen het ongerief voor de betrokke-
fc nog grooter maakte.
9 Parijsche trein, welke hier om circa
r moet passeeren, kwam met een half
Irertraging door.
i 12 uur hedenmorgen bedroeg de ge-
llelde vertraging nog een kwartier.
I GEVOLGEN VAN DE VORST
[kor den strengen vorst waren vele water
ingen zoowel bij particulieren al9 in
Leken bevroren-, in een der wasscherijen
Tr Ier stede kon zelf9 hierdoor hedenmor-
Jniet gewerkt worden.
COMITé TOT VIERING
VAN KONINGINNEDAG.
Opgemeld comité heeft hare werkzaam
heden in zooverre beëindigd dat er a.s. Vrij-
dasr een algemeene vergadering zal worden
gehouden mei de deelnemende vereenigingen
van het vorige jaar. Op deze vergadering zul
len de finantieele verslagen worden uitge
bracht. Bphalve deze- vereenigingen zullen
blijkens een in dit blad voorkomende adver
tentie alle belangstellenden welkom zijn.
Kwam op vorige vergaderingen reeds de
wenseh naar voren een vereeniging te stich
ten. dit plan zal a.9. Vrijdag weer Ier sprake
komen. Gezien hel succes mei de eerste
viering od 31 Aug. j.l. behaald, betwijfelt het
comité niet of de van diverse zijden ontvan
gen sympathiebetuigingen zullen zich in
daden omzeilen door de vorming eener ver
eeniging waarin alle rangen en standen be
nevens de diverse politieke en godsdiens'.ige
rich'rngen kunnen samenwerken tot oe
viering der Nationale feestdagen in Natio
nale eenheid. De vergadering wordt gehou
den in den ..Burcht" vangt aan te 8.30 nam.
en is voor iedereen toegankelijk.
ONDERTROUWD.
\V. Hoogstraten, jm. 23 jaar en J. Janeen,
jd. 22 jaar. J. Vijlbrief, wedr. il jaar eu
M. de Ridder, jd 33 jaar. J. Fakkel, jm.
22 jaar en E. Lancel. jd. 18 jaar. J.
Distelvelt, jm. 22 jaar en C. v. Tongeren,
17 jaar.
Jhterdagmiddag kwam op de banen v„u
IUidsche IJsclub^dan ook de jeugd aan
■beurt. Wel steeg het kwik bedenkelijk
Vo het nulpunt, kwam er emgstig veel
l-f door de tallooze dooigaten op het
■naar de jeugd trok zich van die nattig-
liniet bijsteT veel aan. Juichende kin-
Liet was er dien heelen middag op de
En de ouderen werden er door
fcestokeD, leefden mee met de spelletjes
I wedstrijden. Zoo zelfs dat zij de narig-
dran de borstplaatachtige ijsvlakte ver-
Het was een geslaagd kinderfeest!
i afloop van de wedstrijden heeft de
Henny de mooie prijzeD uitgereikt.
;den was het IJsclubbestuur wel met
iwichtingen van de jeugd, maar toch...
f'aet schoonrijden voor meisjes door ge-
i aan deelneemsters niet kon doorgaan
hammer, en met den heer Henny hopen
wij, dat de jongens en meisjes zich ook
hierop zullen gaan toeleggen.
Wij laten hieronder de gelukkige prijs
winnaars cd winsters volgen.
Eierrijden voor meisjes tot 11 jaar: 1.
Netta Mullet, 2. Lies Esscher, 3. Ienneke
Verhaar.
Idem voor meisjes van 1114 jaar,
groep: 1. Willy Chnstiaanse, 2. Emmy de
Bink, 3. Mies van der Hout; 2e groep: mej.
P. Dieben, 2. mej. E beumer, 3. mej. A.
van der Lelie.
Blokjesrapen voor jongens tot 11 jaar; 1.
Walter Bosch, 2. Dick Henny, 3. Bosman.
Idem voor jongenB van 1114 jaar: 1.
Warring; 2. Bosschieter, 3. Timmermans.
Hardrijden voor jongens, le groep: 1. B.
Dros, 2. H. de Koster, 3, A Timmermans,
2e groep: 1. Waring, 2. Bosschieter, 3. B03.
Alle deelnemers en deelneemsters kregen
verder nog een troostprijs.
foto Bleuzé.
Eier-rijden voor meisjes. Eén heeft er reeds pech 1
Aan den Minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw is volgend adres ge
richt.
Het bestuur van den Armenraad te Lei
den heeft de eer zich tot Uwe Excellentie
te richten met een verzoek betreffende de
woekerbestrijding
Het bestuur heeft het voptg jaar een^mn-
missie uitgeiioodigd htt vraagstuk van"den
woeker te bestüdeeren. welke commissie on
langs een rapport aan 't bestuur heeft aan
geboden. Een exemplaar daarvan is dade
lijk bij de verschijning aan Uwe Excellentie
toegezonden.
De conclusie van het rapport is, dat men
den woeker hel beste zou kunnen treffen
als men er in zou slagen hem dood te con-
curreeren.
Ons bestuur kan zich hiermede vereeni
gen.
De pandhuiswet 1910 heeft de particu
liere pandhuizen aan regelen onderworpen
hetgeen tot gevolg heeft gehad, dat vooral
in die gemeenten, waarin overeenkomstig
hel bepaalde in artikel 37 der wet een ge
meentelijke verordening op de particuliere
pandhuizen is gemaakt vele pandhuizen
hun bedrijf hebben opgeheven, welke ophef
fing ten zeerste is toe te juichen. Daaren
tegen zijn ter voorziening in de credietbc-
hoefte allerwege afbetalingsmagazijnen en
eredietinstellingen ontstaan, welke zich aan
woekerpraktijken schuldig maken.
Het komt ons voor. dat in vele gemeen
ten door de verdwijning van de particuliere
pandhuizen gedacht is. dat nu ook aan een
gemeentelijke bank van leening geen be
hoefte bestond.
Het zij ons dan cok veroorloofd de vraag
te stellen of het voorschrift van artikel 2
dér Pandhuiswet, dat gemeentelijke banken
van ieening moeien worden opgericht in die
gemeenten, waar daaraan genoegzame be
hoefte bestaat, naar behooren wordt nage
leefd.
Door mr. J. A. de Visser is reeds, in het
dagblad „l)e Nederlander" van 13 December
1912, hierop gewezen.
Wij hopen, dat Uwe Excellentie aanlei
ding moge vinden de aandacht van de Col
leges van Gedep. Slalen in de provinciën
op deze zaak te vestigen,
Verder is ons bestuur van oordeel, dat de
woeker, hieronder don verkoop op afheta-
ting begrepen, een groolen omvang heeft en
dat een belangrijk deel van ons volk in
zorgen en afhankelijkheid is door de finan-
cieele verplichtingen, welke het bij gebrek
aan goed erudiet op zich heeft genomen.
Een algemeene goede regeling van het
volkscredietwezen ten deele geregeld in
de pandhuiswet lijkt ons bestuur, naast
wettelijke maatregelen, vervat in het hier
bij gaand schrijven aan den Minister van
Justitie, het eenige middel om het kwaad
op een krachtige wijze te keeren. Het ver-
leenen van crediet zonder onderpand van
roerende zaken zou moeten worden ter hand
genomen, door instellingen, die geen winst
beoogen en op zoodanige wijze, dat ook
voldaan wordt aan de credietbehoefle van
hen, die het waard zijn, doch niet de zeker
heid kunnen stellen, waarop crediet tegen
matige rente te verkrijgen is.
Steun van de Overheid schijnt ons hier
toe onontbeerlijk.
Het ware geheel in den geest van de
pandhuiswet, dat de Overheid deze taak
aanvaarde.
Wij hebben dan ook de eer tot Uwe Ex
cellentie het verzoek te richten een wijzi
ging van de pandhuiswet te bevorderen,
waardoor daarin ook worde opgenomen, dat
overal waar daaraan genoegzame behoefte
bestaat van gemeentewege een bank voor
het verleenen van kleine voorschotten
b.v. niet hooger dan f. 500, moet worden
opgericht.
In gemeenten, waar een bank van Iee
ning bestaat, zou het gewenscht zijn, dat de
verleening van deze voorschollen door de
bank van Ieening zou geschieden.
Ten slotte doen wij u hierbij toekomen:
le Een exemplaar van den stichtingsbrief
en het huishoudelijk reglement van het op
26 Oct. 1928 opgericht „Leidsch Borgstel
lingsfonds", welk fonds len doel heeft woe
kerbestrijding door borg te staan voor cre-
dietwaardige credielbehoevenden, die trots
erstige pogingen, niet slaagden in het vinden
van voor credietvcrkening geëischte borgen
of in hel stellen van gevorderde zakelijke
zekerheid.
2e. Een verordening van de gemeente
Leiden, houdende reglement van de ge
meentelijke Bank van leening te Leiden,
aan welke instelling thans ook is verbon
den een afdeeling „andere geldleeningen"
lot het verstrekken van voorschotten op
schuldbekentenissen met wekeiijksche en
maandelijksche terugbetalingen.
3e. Verordeningen van de gemeente Lei
den, regelende overeenkomstig de bepa
lingen van de pandhuiswet hel bedrijf
van de particuliere banken van leening.
4e Een afschrift van het door ons be
stuur aan den Minister van Justitie gericht
schrijven.
Aan den Minister van Justitie is volgend
adres verzonden
Het Bestuur van den Armenraad te Leiden
stelde het vorig jaar een commissie in ter
besludeering van den woeker.
Van de commissie, waarvan Prof. Mr. D.
van Blom voorzitter en de heer P. A. van
Aggekn secrelaris was, ontving het Bestuur
kort ge'edèn rapport. Een exemplaar daar
van werd bereids aan Uwe Excellentie loe-x
gezonden.
Het Bestuur veroorlooft zich nog in het
bijzonder de aandacht van Uwe Excellentie'
le vragen voor het slot van het rapport,
waarin de commissie als hare overluiging
uitspreekt, dat gemeenteverordeningen in
den strijd tegen den woeker weinig ver
mogen, maar dat de rijkswelgever zou kun
nen helpen door het regelen van den huur
koop en van andere albntalingsovereenkom-
sten en door het toekennen van een mati-
gingsrechl aan den rechter in al die gevallen
waarin hem wanverhouding lusschen pres
tatie en tegennreslatie aanwezig blijkt.
Ons Bestuur deelt de opvatting van do
commissie.
De ervaring van den Armenraad leert, dat
een groot deel der bevolking in het bij
zonder uit den z.g.n. arbeidersstand in
afhankelijkheid geraakt van zaken, die op
afbetaling levtTen en dat gevallen van
leeningen op wekervooiwaarden volstrekt
ge°n zeldzaamheid vormen.
Het Besluur richt daarom tot Uwe Excel-
Itntie het verzoek te bevorderen, dal in hot
Burgerlijk Wetboek een bepaling worde op
genomen in den trant van de regeling,
welke in Ned. lndië beslaat (Stbl. 1916 No
6-13) en dat bij verkoop op afbetaling par
tijen beroep op den rech'ei zullen Kunnen
doen om. zoo noodig in afwijking van het
door partijen gesloten contract, de verplich
ting tot betaling van de afbplalingssom,
van schadevergoeding en tot terugbetaling
van een deel van het op afbetaling gestorte
gelu vast te stellen
Wij voegen hierbij afschrift van een heden
door on9 bestuur tot den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw gerichi
schrijven, dat eveneens de woekerbestrijding
betreft.
BINNENLAND.
Da actie dei aannemers ie tot den eersten
Jcni opgeschort. (Binnenland, 2e Blad.)
Huldiging van den Brielschen archivaris,
den heer Joh. Been. (Binnenland, 2e Blad.)
De loodsboot Amsterdam heeft Schiermon.
cikeag niet kannen bereiken. Hedenmiddag
is er echter een vliegtuig gc!and.( Gemengd,
3e Blad.)
Weer tal van slachtoffers van het ijet.
(Gemengd, 3e Blad.)
Een sleepboot met vele passagiers is fut-
schen Dordrecht en Zwijndrecht vastgeraakt
in hef ijs en pas na meerdere nrea bevrijd.
(Gemengd, 3e Blad.)
Thnnberg wereldkampioen op de schaats.
(Sport, 2e Blad.)
Dommering wint het biljart-kampioen,
schap voor Nederland. (Sport 2e Blad.)
De jaarvergadering van de K.N.A.U. (Sport
2e Blad.)
BUITENLAND.
De bijeenkomst der finantieele deskundi
gen te Parijs. (Buitenland en Tel., le Blad.)
Hel Litwinoff-protocof onderieekend. (Bui
tenland, le Blad.)
De Engelsche koning is naar Bognor over
gebracht (Buitenland, le Blad
Felle kende in het Buitenland. (3e Blad
en Tel., lc Blad.)
AFDEELING LEIDEN VAN DE
VER. v FABRIEKSARBEIDERS.
EEN VECHTPARTIJ IN 'N CAFé.
ff*
Gisteravond te halftien ontstond in het
café van P. H. in de van der Werfstraal
een hoogloopende twist die uitliep op een
vechtpartij, waaraan ten slotte door bijna
alle bezoekers die voor 't meerendeel onder
den invloed van sterken drank waren, werd
deelgenomen Zekeren J. C. werd met een
bierflesch een ernstige hoofdwonde toege
bracht, zoodat hij bewusteloos neerviel. De-
geneesheer van den Eersten Hulpdienst die
een hersenschudding constateerde achtte
opneming in het Academisch Ziekenhuis
noodig waarheen de man per brancard werd
vervoerd.
ttoe de deelnemers en deelneemsters werden aangevuurd en hoe er-
werd meegeleefd met den strijd 1
TRAMVERTRAGING.
Hedenmorgen omstreeks halfacht is bg de
Maliebaan in Den Haag een bijwagen van
eeu tramtrein Den Haag—Noordwjjk van de
N.Z.H.T.M. op een wissel ontspoord. Het
tramverkeer op den doorgaa-iden dienst had
daardoor ongexeer drie kwartier vertraging.
Hel duurde echter nog eenigen tijd aleer
de dienst weder hersteld was.
WINKELUITBREIDING.
Nog maar betrekkelijk kort geleden
heeft de firma Splinter, Hoogewoerd, haar
teenkamers in het prachtige pand aan de Ko-
revaarstraat in gebruik genomen of zij heeft
daaraan wederom uitbreiding gege.c-n door
ook de ruimte achter de etalages aan de
straatzijde, zoomede op de eerste en twee
de verdieping als showroom in te richten.
Niet alleen, dat daardoor het publiek zich
gemakkelijker en beter e:n denkbeeld kan
vermen van meubileering en woninginrich
ting in het algemeen, maar bovenal mag
de .e uittreidmg esu verbe'erin* heelen door
de royale wijze, waarop de firma Splinter
haar deed uitvoeren.
Salon-, eet- en slaapkamerameublementen
in groot© verscheidenheid,' in eenvoudige zoo
wel als ir luxueuse uitvoering zijn er in
onderling alpes~heiden toonkamerlje- geëx-
seerd. Onnoodig te zeggen, dat stoffeering
en lambrizeering dier kamertjes in strikte
overeenstemming is met de geëxposeerde
tapijten en meubelen, waardoor deze voor
de volle honderd procent tot hun recht ko
men. Men neme eens een kjjkje in deze
mooie zaak. j
Feestavond ter ge'egenheid van het
15-jarig jubileum.
Het was Zaterdagavond juist 15 jaar ge
leden dat eenige pointers onder de des
tijds weinig op vcreeuigingsgebied wakker©
Leidsche fabrieksarbeiders, met veel moeile
een organisatie stichtten, waarbij zich op
dien eersten avond slechts 6, zegge zes per
sonen aansloten. De éerste steen was ech
ter gelegd en dank zij de volharding aer
bestuurders, gerugsteund door de landelijke
vereeniging, ging de afdeeling gestadig
vooruit, zoodat op 1'Januari van dit jam*
er al 100 leden bij zijn aangesloten. Reden
te over voo; het bestuur om ter gelegen
heid van dit derde lustrum een feestavond
te organiseeren, die zooals dit bij soort
gelijke vereenigingen regel pleegt te zijn,
tegelijk dienstbaar werd gemaakt voor du
propaganda. De concertzaal van het Volks-
gebouw aan de Heorengratht was geheel
gevuld, terwijl men nog zitplaatsen te kort
kwam. Onder de aanwezigen werden ock
opgemerkt de raadsleden, tevens leden v»a
het bestuur van den Leidschén Bestuurders-
bond, de hccrcn Baart, Van Stralen en
Verwey.
De bijeenkomst werd geopend door den
eersten voorzitter, den heer J. J. Muldo-,
die op de toestanden id het textielbedrijf,
speciaal van Leiden, een terugblik wierp.
Voor 15 jaar en vroeger waren de loonen
laag en, wat nog erger was, bij werkloos
heid werden de arbeiders zonder eenigcu
steun op straat gesmeten De eenige troost
was dan de bedeeling aan het z.g. Soep
huis aan den Oude Rijn, waar de werklooz©
of diens vrouw af en toe een portie soep
en een paar brood en in ontvangst kon
nemen. Vooraf keek dan een dikke barsrhc
mijnheer in een boek en bleek daaruit, dat
dé wcrklooze de Armenkerk had verruimd,
dan werden één of mee,- broaden afge
houden.
Thans is er ook Dog wel werkloosheid
en zijn de loonen laa*, maar de werklooz©
kan nu met opgenebten hoofde naai ,,do
•Steun" gaan en daar als een hem toeko
mend recht zijn uitkeering opeiscbcD.
Dit alles is door de organisatie verwor
ven. Al zijn we nog uict waar wij moeten
wezen, zeide spr en zullen we al strijdend
voortgaan, d i t is al vast verkregen.
Met een beroep op de ongeorganiseerden,
om zich in hun eigenoeiang aan t* sluiteu
en de mededeeling dat een aantal kolen
handelaren en aüdere neringdoenden, prij
zen hadden afgestaan voor de in de pauze
