(jjj'te Jaargang
VRIJDAG 8 FEBRUARI 1929
No. 21136
STADSNIEUWS.
Al
MAATSCHAPPIJ VOOR TOONKUNST.
Hst voornaamste nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
C!s per regel voor advertentién uil I^irten en plaatsen waar
tolwhappen vaD ons Blad gevestigd rijn Voor alle andere
JiverUMiên 36 Cts per regel Kleine VdverlenliPn uitsluitend
vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts bij een
Eaximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrerht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2 35, per weet ƒ0 18
Buiten Leiden, waaragenten gevestigd zijn, per week „018
Franco per post 2.35 portokosten.
bummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
De heer D. Warners.
ar wij vernemen zal de chef van het
on Heerensingel de heer D. Warners
ingang van 1 Mei van dit jaar den
sl der Nederlandsche Spoorwegen ver
en dus zijn functie als chef van ge-
dó slation neerleggen. De heer Warners
ial den dienst der Spoorwegen met
ioen Het personeel van het station en
die uit hoofde van zijn ambt omgang
hem hadden zien hem noode vertrek-
Als opvolger van den heer Warners is
ingang van 1 Mei benoemd de chef van
italion Rodenrijs aan de electrische lijn
HaagRotterdamHofplein.
H0LLAND3CH VOCAAL KWARTET.
ERSLAG OMTRENT DE
RKZAAMHEID VAN HET
fEIDSCH UNIVERSITEITS-
DS GEDURENDE HET TI]D-
8 FEBR. '288 FEBR. 2q
In het jaarverslag van den secretaris
het Leidsch Universiteitsfonds. prof.
[der Woude. is het volgende ontleend-
jet Leidsch Universileitsfonds heeft zijn
izaamheid gedurende dat jaar onder
gunstiger omstandigheden dan tevoren
fen voortzetten. Het fonds heeft evenals
Jgere jaren getracht in de meest drin-
|e behoeften van verschillende facul-
en universitaire vereenigingen te
[zien. Dr. J. M. Buffin werd namen»
[Leidsch Universiteitsfonds benoemd tot
leeraar in de nieuwere Fransche letter-
pe
toelating van dr. N. B. ten Haeff als
■al-docent in de hulpwetenschappen der
piedenis werd vergemakkelijkt en er
fen in verschillende faculteiten subsidies
Mpnd bij de aanstelling van assistenten,
publicatie van onderzoekingen van
iche dorenten werd gesteund. Aan ver-
lende instellingen als het instituut
het instituut voor Tropische Genees-
|e en andere werd steun verleend
1 faculteit der theologie werd in staat
I'd lot het doen houden van een reeks
l?en van wijsgeerig-theologisch karak-
(Verschillende cursussen werden ge
en daardoor mogelijk gemaakt.
Jdurende het tijdvak 8 Februari 1928
I waren vijf door het Leidsche Universi-
Tpnds aangestelde hoogleeraren werk-
Daarvan verviel de leerstoel van
[Polak wegens zijn benoeming Ie Gro-
"1 terwijl prof. Koolemans Beynen
1 Ie drukke werkzaamheden zijn ont
moest vragen.
|f aantal assistenten werd met één ver-
^Jderd. ook hier een verlies, mej. W.
EV ovPrleed in November en haar op-
is <3e |leer l Delihes.
Universiteitsdag werd te Zutnhen ge-
voorbereid door een commissie, op
f'vf van jhr mr B de Jonge gevormd.
1 de dag uitstekend.
aantal leden, begunstigers, donateurs,
rjroers en stichters bedroeg op 1 Febr.
tegen 1887 op 1 Februari 1928.
Er bestaat een "toevallige overeenkomst
tusschen den alleroudsten vierstemmigen
zang, zooals de muziekhistorie ons d.en
leert, en dezen allernieuwsten van het Hol-
landsch Vocaal Kwartet. In de eerste ont
wikkelingsperiode der vierstemmigheid be
wogen zich de drie andere stemmen om de
tenorstem, die steeds de zan'gwijs (meiod e)
voerde of hield (van ter.ere =n houden) en
in zoover dus leider was in den samenzang.
Het Hollandsch Vocaal Kwartet zou zich
gevoegelijk kunnen noemen en hiermee
is de toevallige betrekkelijke overeenkomst
aangeduid hel Van Tulder-kwartet.
Want in deze combinatie is wel niet de
tenor in de evengemelde historische belee-
kenis de leider maar de tenorist van dit
kwartel is de 'eider van het ensemble in
den modernen zin van geestelijk of muzi
kaal aanvoerder. Hij is het die met zijn
sterke aangeboren muzikaliteit het viertal
zangers (Jo van IJzer-Vincent, Suze Luger,
Louis van Tulder en Jan Dekker) tot een
even voortreffelijke éénheid bindt als zij,
ieder voor zich. voortreffelijke zangers zijn.
Uiterlijk merkt men zijn leiding nauwelijks,
laat 9taar dat hij als aanvoerder zou po
seeren Dat is de gezonde opvatting van het
solistische samenspel. Anonyme aanduiding
der combinatie is daarom sympathieker dan
die naar den naam van den primarius. Er
wordt tegen dit beginsel nog al eens ge
zondigd.
Het kwartet beeft onlang9 een persoons
wisseling ondergaan. Toen de sopraan Mia
Pellenburg door haar vele buitenlandsche
verbindingen den kwartetarbeid niet rege.-
matig mee»- kon bijhouden moest van Tul
der een volwaardige in haar plaats stellen,
i Daarvoor is mevrouw van ÏJzerVincent
.gekozen. Een keus. die wel niemand zal
verwonderen Zij i9 mpt haar helder stra
lende stem en haar muzikale intelligentie
een waardige plaatsvervangster van haar
vermaarde voorgangster.
1 Het voca'e kwartet heeft eenerzijds een
tooncharme die in de muziek geëvenaard
wordt, maar anderzijds is het aan zoodanige
natuurlijke beperkingen onderhevig dat een
programma van uitsluitend zangkwartelten
te weinig variatiebiedt. Daarom was het
goed gezien van Toonkunst om de kwartet-
voordrachten te doen afwisselen met solo-
liederen Pet kwartet bewoog zich in zijn
3 program»ianummers tusschen twee uiter
sten- de Engelsche madrigalislpn van om
streeks 1600 (John Dowland en John Far
mer) en Alphons Diepenbrock. Van de eer
sten kregen we een drietal kleinere zeer
aantrekkelijke nooit gehoorde stukken te
hooren (de uitspraak van het Engelsch
vraagt zoo hier en daar nog de finishing
touch) en van Alphons Diepenbrock een
„raaschlied" en „den Uil". Vooral het in
strengen antieken kerktoon gehouden
Paaschlied, op een oud kerkelijke motief,
pakt door zijn eenvoudigen populairen en
te gelijk kinderlijk vromen toon. En ..den
Uil", waarvoor Berenbroek de melodie uit
een bekende cantate van Baeh heeft geno
men. doet het natuurlijk steeds, zelfs indien
de voordracht het accent oo de grappige
situatie wat bescheidener legt. De komische
ernst, die de componist hier wil. had naar
onzen smaak te veel caharetlurht. Fijner is
het stuk als het den toehoorder stil voor zich
heen in plaats van uitbundig laat lachen
Maar afgez-en van deze opmerking heeft
het kwartel bijzonder mooi gezongen: onver
beterlijk in één vloeiend geluid, onberispe
lijk zuiver levendige voordracht, in de
puntjes alles gestudeerd zonder dip overdre
venheden. waar sommige zangvereenigingen
vergeefs hun heil in zoeken
In de solovoordrachten hebben de kunste
naars veel te gen eten gegeven De heide
dames zongen eenige fraaie duetten van
Purcell, den Engelschen Bach, Jan Dekker
liet met eenige oude Italianen hooren wat
nu eigenlijk het bel canto is Mevrouw van
IJzer had epn keus uit onvc*kende Schubert-
sche liederen gedaan („die Liebe hat gelo-
•gen" en „des Fischers Lipbesgliick" beide
prachtig; ..Sebgkeit" van weinig beteeke-
nis). Mevrouw Luger h:e!d zich eveneens
aan Schubert en maakte voor al groolen in
druk met „Gretchen am Spinnrade" En
last nol least van Tulder. die met een drie
tal voorname, fijn gevonden en bewerkte
zangen van Diepenbrock den belangstellen
den toehoorder, wien men onzen nationalen
componist haast stelselmatig onthoudt, on
gemeen aan zich verplichtte
De solovoordrachten werden door den
heer Maurice van IJzer begeleid- correct en
volgzaam. 90ms wat hard De impnr'ante
pianopartij in Diepenbrock. die geluid kan
verdragen was bij hem in goede handen.
Het succes was volledig. Veel applaus
Een stuk van „den Uil" moest worden ge
bisseerd.
gewenscht, vooral waar zij zich bewegen op
gemengd rechtsgebied (waartoe ook hel hu
welijk kan gerekend worden).
In een tweede deel liet spr. zien, dat de
regeling van het huwelijk der ongedoopten
geheel behoort tot de rechtsmacht van den
Staat en valt buiten de rechtsbevoegdheid
der Kerk. Evenwel is de burgerlijke overheid
gehouden aan het natuurrecht. Spr. trok
hieruit twee conclusies: vooreerst wordt het
burgerlijk huwelijk van ongedoopten door
de Katholieken als een geldige natuurrech
telijke verbintenis beschouwd; en ten twee
de: wetsbepalingen, die ingaan tegen het
natuurrecht, zijn ook voor niet-christencn
niet bindend.
In het derde deel werd op grond van ver
schillende argumenten de stelling verdedigd,
dat inzakehel huwelijk der gcdooplcn (dat
de Katholieke Kerk als ccn door Christus
verordend heiligingsmiddti of sacrament
beschouwt) de Kerk alleen volledige rechts
bevoegdheid heeft in alles wat den huwe
lijksband raakt. De Staat heeft alleen liet
r. -.'it om de zuiver burgerlijke gevolgen te
regelen Daaruit volgt, dat heb burgerlijk
huwelijk van Katholieken door de Kerk niet
als geldig wordt erkend, maar als loutere
formaliteit beschouwd.
In het vierde deel stelde spr. de vraag:
in hoeverre is de Nederlandsche huwelijks
wetgeving in overeenstemming met de uit
eengezette stellingen? De Nederlandsche
wetgevers negeert het rclig:cu?e karakler
van het huwelijk, overschrijdt zijn machts-
bevoegdheid. door ook hel huwelijk zelf van
gedoopten te willen regelen en doet door
art.-136 van het B. W. ernstig tekort aan
de godsdienstige vrijheid der Katholieken.
Daarom achten de Katholieken deze wets
bepalingen niet in geweten bindend.
Op 21 Febr. zal prof. Verhaar spreken
over: Iluwelijksbelelselen.
f het
namens gecommitleerdefl door
I -- -u.ui 113 LUIII 1IU IIV. uviu
Jc^laris penningmeester van he' fond.
Ph B. Libourcl te Delft uitge
hnancieel verslag ontleenen wij het
Br fonds ontving in den loop van het
een gift van f. 2000 van een onbe
kende. benevens 2 giften van f.25. Den
schenkers wordt dank betuigd.
De rekening van het fonds sluit in ont
vangsten cn uitgaven op een bedrag van
I f.296 332 82 met een saldo ter beschikking
j van de commissie van uitvoering van
I f 6069.03.
De inkomsten en uitgavenrekening 1 Sept.
1927—1 Sept. 1928 sluit op een bedrag van
I f 26 088 21 1/2 Die van het Slingelands-
fonds met een bedrag van f. 2-150 en een
caldo van f 1659 64.
De balans van het Lorenlzfonds wijst een
oat;g saidc aan var. 2939 16 en sluit op
een bedrag v. f. 148 067,17. De rekening der
inkomsten en uitgaver. van dif fond* stu;t
op f 8992 17 met het bovengenoemde voor
deelig saldo.
Met betrekking tot den 9tand der gelden
door dr-n International Education Board van
de Rockefeller Foundation, besohiferviai ge
Held voor het Natuurkundig 'abora tori urn ei
net kabinet der Rnksitniv»-H»itei1 a'hier
wordt medegt-depld dal het batig ^aidr. be
draagt f 316 60. terwijl de rekening sluit op
1 ccn bedrag van f. 50.111.82.
WETENSCHAPPELIJKE
VOORDRACHTEN
OVER HET KATHOLICISME.
De Katholieke huwelijksopvatting.
Gisteravond hield prof. Verhaar in het
Klein-Auditorium der Universiteit alhier
zijn tweede voordracht over de katholieke
huwelijksopvatting. Ditmaal sprak hij over
de rechtsmacht van Kerk en Staat ten op
zichte van het huwelijk. Deze voordracht
was gebaseerd op de vroegere uiteenzetting
over het wezen en doel van het huwelijk.
Daarom gaf spr. hiervan eerst korte samen-
"atting.
In het eerste deel zette spr uiteen, hoe
verk en Staat twee autonome maatschap-
■ijen rijn ieder mei een eigen doel. met
jigen -erhl«eehicd en met eigen rechts-
.nacht Van den anderen kant is harmo
nische samenwerking tusschen beide zeer
ONDERLINGE WEDSTRIJDEN
VAN DE LEIDSCHE ITSCLUB
Een gencetjelijk fesst.
Voor de eerste maal in dezen winter
heeft de Leidsche IJsclub gisteravond onder
linge wedstrijden gehouden en de weersge
steldheid was bijkansi ideaal te noemen! In
den thermometer hing het kwikstaafje on
geveer vijf graden onder nul, terwijl er van
wind zoo goed als niets te merken was
Voeg daarbij dat hel ijs hard en glad was,
en het is duidelijk dat dit onderlinge feeöt
in ieder opzicht een succes moest worden
Het IJsclub-bestuur had voor dezen avond
geen gewone snelheids-, doch behendigheids-
wedstrijden vastgesteld en het gevolg is
geweest dat de vrij talrijke belangstellen
den lelken9 weer hebben geschaterd van
het lachen om de vermakelijk^ tooneeien,
die zich hebben afgespeeld bij hel rijden
op één schaats, bij het sleetjetrekken en
het balspel, en niet hel minst ook bij hel
grootste attractie-nummer: den wedstrijd
voor paren, waarbij beurtelings de dame ei»
de heer achteruit moesten rijden! Voort
durend drong het publiek op langs de wed-
strijdbaan en waar men vooral een plaatsje
zocht te veroveren bij dm start, was het
logisch dat de wel taaie, maar nog niet zoo
heel dikke ijslaag op verschillende plaatsen
bezweek cn het water in breede golven
over het ijs stroomde. Langzaam is de wed
strijd-commissie dientengevolge steeds ver
der „opgestuwd" en tenslotte was de lengte-
van de baan. waarop de deelnemers elkaai
hadden te bekampen zeker met een derde
bikortf Helgpen overigen? aan hel welslagen
geen afbreuk heeft vermogen Ip doen
Vanaf ruim halfacht tot bijna tien uur
hebben de wedstrijden geduurd, waarna de
heer Harmsen die als gewoonlijk, ook nu
de opperste leiding weer had, in de tent
de prijzen beeft uitgedeeld.
Ziehier de uitslagen:
Achteruit-rijden, voor paren* 1. de heer
Spronk en mej Van der Steen 2. de heer
Van Hnoff en mevr wed de Groot. 3 de
heer Christiaanse en mej. Goddijn.
Balspel, voor dames: 1. mej. Hooven-
doorn; 2. Mevr. Zitman; 3. mej. van der
Steen.
Wedstrijd op één schaats, voor hecren*
1. Th van Hel ver t; 2. Christiaanse: 3
Koning.
Sleetje-rijden voor paren- 1 de heei
Spronk en mej. van der S'een. 2 dy heer
van Rijn en mevr. Kev: 3. de heer Stel
wagen en mej van der Noordan.
BINNENLAND.
Viering van den 354eu Dies Natalis der
Leidsche Hoogeschool (4e Blad en Laatsto
Berichten le Blad).
De gezondheidstoestand in het leger in
verband met het heerschen van de griep
(Binnenland, le Blad\
Jubileum-Bloemententoonstelling te Lisse
(2e Blad).'
Ernstige aanvaringen te Rotterdam en
IJmniden (Gemengd, 3e Blad).
Te Haarlftm is een hangsteiger gevallen,
tengevolge waarvan twee werklieden zijn
gedood (Gemengd, 3e Blad).
Bijzonderheden over bet spoorwegonge-
val bij Dedemsvaart (Gemengd, 3e Blad).
BUITENLAND.
De politieke sitnatie in Dnitschland
(Buitenl., le Blad).
Officieele bevestiging van de overeen
stemming tnsschen Vatioaan en Quirinaal
(Buitenl. en Tel., le Blad).
Weer een overwinning van Labonr oij
een tnsscbentijdsche verkiezing in Engeland
(Buitenl., le Blad).
Het Fransche communistische Kamerlid
Marly niet in vrijheid gesteld (Buitenland,
le Blad).
Vermoedelijk zijn de daders van de ge
ruchtmakende inbraak te Berlijn te Boeda
pest gevat (Buitenl. Gem. 3e Blad).
Weer een nieuw financieel schandaal in
Fraakrijk. (Tel., le Blad).
EERSTE UITVOERING VAN DE
PANTOMIMECLUB V. O. D.O.
1 Met een enkel woord Lebben wij deze
uitvoering die gisteravond in de groote
zaal vaD bet Leidsche Volkshuis werd ge
houden, aangekondigd en tot pen bezoek
uitgenoodigü hoofdzakelijk om het goede
doel, dat dez* club, onüei leiding van mej.
Mien Driessen nastreeft Nu wij de bui
tengewooD druk bezoihtp uitvoering - er
kwampn gisteravond nov aatsm te kort
1 bijwoonden, erkenner wij dat we het j
ook hadden kunnen doen met hot oog op
hei. spel; uaargelaten de tnedewerksteis en
-werkers.
Het was om te beginnen 'n schitterende
avonu. V001 de muzikale opening door Han
Zirkzee, die trouwens dooi zijn uitnemende
begeleiding op de piano zich den gehccien.
avond veruiensteujk maakte, past aller
eerst een woord van lot.
Het pantomimespeJ werd geopend met
dt opvuermg van „Ue nieuwe dienstbode"
in 'vier bedrijven De uieuwe dienstbode,
zooa.s het publiek latei merkte, een man
nelijk muividu, dat zijd rol tot in het laatst
schitterend vo.hjeld, deed de zaai soma
daverend lachen, een bewijs dat men met
gebaren zijd gedachten ook goed kan weer
geven, wat trouwens ook de andere speel
sters en spelers uitmuntend deden.
Het 6pei werd op een wijze boveD oDzen
iof verheven aangevuld dooi rythmischo
dansen door mej. Come de Wekker, met
haar jongere en oudere leerlingen. Mevr.
Gerda var lngen Sehenau eD mej. Wies
Oltmans die muziek van Chopm, Delibes
en Sibelius vertolkten, wekten onverdeeido
bewunuenng van het talrijk zeer gemengde
auditorium, die haar hoogtepunt bereikte
bij den Hongaars-'hen dans van inej. Cor-
rie de Wekker.
Het applaus was bij deze opvoering niet
van de lucht en niet a loen mej. Driessen,
de hoofdleidster, maar ook dc speelsters,
werden met bloemeD verrast Zelfs de on
deugende dienstbode moest een bouquet
mooie tulpen in ontvangst nemen en deed
dit op gentlemanlike wijzt
Na de pauze werden Dog vertoond: ,,flct
betooverde logement en ,,De getergde
bakker", ieder een pantomime m één be
drijf, die niet minder bevielen dan het
eerste stuk.
Voorts kregen we nog te genieten Ga
votte door de jeugdige leerlingen van mej.
Corne de Wekker eD verschillende dansen
vao de reeds genoemde dames, 't zij ge
zamenlijk 't zij ledei afzonderlek. Id het
bijzonder trof on? daarbu „De Tod und
das Miidchen' door de dame? De Wekker
én Van IngCD Sehenau en „Pierrette",
waarbij dit tweetal nog versterkt werd
door het correcte spel van mej. Oltmans.
Id het slotnummer Stiauss' ..Hosen aug
deD Suden werd hei op dit gebied kunst
zinnige drietal nog versterkt met eeD vierde
veel belovende kracht mej Van de Vliet.
