69'" Jaargang WOENSDAG 6 FEBRUARI 1929 No 21134 Dfficieele Kennisnavinnen. STADSNIEUWS. Hst vonrn**ni«tp nieuws van fatten. LEIDSCH O J- S L DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIEN: SO Cts per regel voor advertentiën uit leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere adverlenliën 35 Cts per regel Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts bij een maximum aantal woorden van 30 Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2 35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post 2.35 -f- portokosten. 0 18 „018 DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden :ngen ter openbare kennis, dat D. K. A. il te Leiden een verzoek heeft ingediend bekoming van verlof voor den verkoop alcoholvrijen drank, voor gebruik ter istse van verkoop in het perceel Haar- nmerstraat 191. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRTJEN. Secretaris. Leiden, 6 Februari 1929. 7099 VISCHAKTEN. De Burgemeester van Leiden brengt ter nnis van hen. die zich voor het a.s. sei- icn 1929'30 in het bezit wenschen te en van een vischakte, dat de aanvraag- rmulieren ter bekoming daarvan gratis irkrijghaar zijn ter Gemeente-Secretarie lamer 10), alwaar zij behoorlijk ingevuld onderteekend. vfiór den 15den Maart a.s. oefen zijn terugbezorgd, ten einde aan n Commissaris der .Koningin in deze ovincie te worden toegezonden. Hij vestigt er de aandacht op. dat voor t vissrhen met één hengel, geen loop- of eephengel en geen peur zijnde, geen aan- behoeft te geschieden. 7098 A. VAN DE SANDE BAKHtTYZEN, Burgemeester. Leiden. 6 Februari 1929. lit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. MAATSCHAPPIT •ER NEDERL. LETTERKUNDE VONDEL-HERDENKING. Rede van dr. Walch en tentoonstelling. Op uitnoodiging van het bestuur van de 'iatschappij der Nederlandsche Letter- inde hield dr. Jan Watch gisteren, op indels sterfdag, een herdenkingsrede, aarin hij in het bijzonder sprak over ..De «ramatische bewogenheid in Vondels loo- «Nukken*. In zijn inleiding wees spreker op het fend belang van dit eiemenl voor de lardeering van Vondel, waar die bij ons volk voornamelijk als dramatisch dichter voortleeft, en verhond aan de herdenking van den dichter een enkel woord van eer- biedige hulde aan diens trouwen vereerder en dienaar Willem Royaards, die ook door den voorzitter, prof dr. J. W. Muller bij de opening der vergadering was herdacht. Vervolgens tot zijn onderwerp komende, stelde spreker zich de vraag- heeft Vondel nu eigenlijk dramatische kwaliteiten, of zijn zijn tnoneelspelen in wezen enkel j epische gedichten van lyriek en Ivricche accenfpn doorvlochten, die min of meer on- eigenliik onder invloed van theorieën van I ziin tijd te boek gesteld ziin in dialoog vorm en zoo het aanzien, maar ook niet meer dan dat. van tnoneelspelen kregen. Spreker waarschuwt ervoor, dat men zich bij de beantwoording van deze vraag vooral niet te lang moet laten ophouden op het terrein der historische, d i wefenschapne- lijke, waardeering der ctassicist'>che tra gedie. noch aan den anderen kant te veel bevangen moet blijven in de waardeeringen van onzen tijd. die. no? onder den invlopd van een epuw romantiek en melodrama. zoo bijzonder veel hecht aan ..beweging". j aan gebeuren. We kunnen begriinen waar door men in den renaissance tijd minder om ..handeling" in een stuk gaf spreker zet korfeling die oorzaken uiteen en we kunnen aan den anderen kant gewend zijn aan ..beweging" op het tooneel. maar het is zaak z'ch rekenschap te geven van wat de ..dramatische hewogerfheid" in wezen is: waardoor die. zij het in verscha lende schakeering, ons een eigenaardig kunstgenot geeft Die dramatische bewogenheid wordt dan omschreven als innerlijke sluwing naar het conflict Ze vereischt niet bepaald, dat er veel uiterlijks gebeurt: een kalm gesprek ook zal hoogst dramatisch zijn. wanneer we het doortrokken voelen van die stuwing, die haar hoogtepunt heeft veelal aan het slot van het vnorlaafstp bedrijf, soms ook lateT. waarna de ontwikkeling in afwikke ling overgaat. De opstuwing «luit tijdelijke ontspanningen niet uit. mits die mee-werken als een terug-ebbende golf d>e de volgende aanrolling van den vloed helpt versterken (voorbeeld: Oedinus bij het vernemen van den dood van den koning van Corinthe). Dramatische hewngenheid ondersteit voorts scherpe teekéning der conflicteerende ele menten in de ten looneele gevoerde per sonages: in hel mindersoortige spel. dat der „beweging" en niet der bewogenheid", kunnen het ook de omstandigheden zijn, die het conflict brengen Spreker komt nu tot de tweeledige vraag: le. heeft Vondel deze eischen ook aan zijn tooneelwerk gesteld. 2e. heeft hij er aan voldaan Met verwiizingen naar het ..Re- recht" voor de Jeftha loont hij aan. dat de dichter althans in hel laatst van ziin leven, daarbij een volgeling blijvend van de clas- sieke theorie zich volkomen van de bel» e- kenic dezer eischen rekenschap heelt ge geven Maar hij is slecht* langzamerhand tot dit inzicht van ziin 70cfe iaar, gekomen: in 1939 had hij nog vrij warrige denkbeel den hieromtrent: nart-wkeureer kennis van de Grieksche fragpdie heeft hem de verhel dering gebracht Wal met hptet dal hij nog menigmaal daf inz'cht zmi vergeten. Maar zijn praktijk is het belangrijkste. Spreker behandelt en regi^eert een paar tooneelpn uit den .Palamedes", die van treffende dramatis-he bewogenheid zijn. en geeft verder beschouwingen over ..Joseph in Dofhan' en .Jeftha" Ziin conclusies is dat Vondel telkens in zijn toonee'werk een echt dramatische vizie toont maar dat hij van den aanvang af zppr onder den in vloed was van de opvatting dat de tragedie voor alles pen dichtsoort 's- waarhij zijn neigingen tot beloogend getuigen pn lol Pure lyriek d e wp trouwens ook in de Fran sche class:eke tragedie en in het Soaansche en Engpls"he toon°pl van d:en tijd vin den hem belemmeren Fr zijn in Z'jn werk heel veel brokken, die niet van de .stuwing" zijn doortogen en waarbij het luisteren naar schonne eniek en Ivriek op zichzelf inderdaad onze honfdh°7igheid is. Dat was voor de XVIIde eeuw, althans voor de perste he'ft daarvan, mindpr een bezwaar dan voor ons Maar er ziin ook een paar van zijn helan"rijkste slukk°n die gpheel of bijna gpheel dramatisch door hem zijn gezien de Joser,fi pp dp .Te^'ha. aldus he gezien, de Joseph en de Jeftha, aldus be- Na de voordracht van dr Walch werd door den voorzitter, proT dr J W Muller, de door dezen en door den biblithecaris der Maatschappij, dr A A van Rijnbach. bij eengebrachte tentoonstelling van Von- deliana toegelicht Verreweg het mepste hiervan is uit de boekerij der Maatschappij: voorts zijn er enkele curiosa uit dp Acade mische Bibliotheek, vele plano's uit de Bihliofheca Th'siana. en e°nigp portretten en prpnten uit hef Prentenkabinet, de buste van Vondel die altijd N'icolaas Beets' stu deerkamer gps:erd heeft. enz. Znoals reeds gemeld is. za' deze tentoon stelling in het gebouw der Maatschappij lot Nut van 't Algemeen ook morgen nog geopend zijn, van 1.305 uur. KONINGIN HATSTEPSOET EN HAAR TEMPEL TE DEIT-EL-BAHRI. Lezing van dr. Van Wijngaarden. Tn het Rijksmuseum van Oudheden aan het Rapenburg heeft gisteravond de conser vator dr W. D van Wijngaarden een lezing gehouden over bovenstaand onderwerp. fn hel afgeloopen jaar ontving hel Rijks museum van Oudheden te Leiden van 11 M. de Koningin Moeder ten geschenke twee torso's van de Egvrlisehe Koningin flatsjepsoet Deze heelden, hel eene van rose, het ander van zwarte graniet, zijn door wij len Z K H Prins Hendrik', den broeder van wijlen Koning Willem 111. uit Fgypte mee gebracht. toen hij Ier gelegenheid van de opening van het Sutz kanaal in 1339 daar te lande vertoefde Beide beelden werden sindsdien ten paleize Soestdijk bewaard. Hoewel zwaar beschadigd, vormen zij een mooie aanwinst voor het Museum, daar dit tot dusverre geen steenen heelden van vor stelijke personen uit hel oude Egypte bezat, en ook daarom, omdat de figuur van Ko ningin Hatsiepsoet. door de Amerikannsche opgravingen der laatste laren, in het middel punt der belangstelling staat. Haar regeering vormt het slot van de reor ganisatie-periode. lie aan den groolen bloei tijd van het Nieuwe Rijk voorafgaat, overat in Egvpte heeft zij tempels laten herstellen of nieuwe gebouwd Hel prachtigste monu ment, dat zij heeft laten houwen, is de tempel, dien zij slichtte op de Necropolis op den westelijken Nijloever van Thehe, door daar genoemd „Heerlijk is de heerlijkheid van Anion", tegenwoordig algemeen hekend als Deir-el-Bnhri, dwz Klooster van hel Noorden, welke naam te danken is aan een Christelijk klooster, dal later er in gevestigd was Deze tempel was gewijd aan den god Amon: naast dezen hadden echter ook de godin Halhor en de doodengod Anoehis er hun kapellen in. en voorls was hij bestemd voor de doodenculfus der koningin zelf, wier graf in het Dal der Koningen achter den tempel juist in de as ervan was aangelegd, en voor de doodencullus van haar ouders en broeder gemaal Thoefmosis fl Ook dit bouw werk is uitgevoerd door Senmoet, die zijn naam als architect op verborgen plaatsen in den temp^1 heeft aangebracht De Koningin en haar minister hebben daarmede een van de indrukwekkendste gehouwen geschapen, die Fgvple kan aanwijzen De keuze van het bouwterrein, de harmonische architectuur en de kwaliteit van het gebezigde materiaal maken dezen tempel lol een der merkwaar digste monumenten van het Nijldal. - BINNENLAND. Vordelberderfeinp te Leiden. (Stadsnieuws en Schouwburg, le Blad). I De onderhandelingen in het bouwbedrijf. (Binnenland, 2e Blad). Bij den Haag is nisleren een spoorwaren gekante'd; er was groote stagnatie in het treinverkeer. (Gemengd, 3e Blad). Tengevolge van den dooi zijn gisteren weer tal van nsTsonen bet slachtoffer ge worden van de orvetronwbaarhe:d van het ijs. (Gemengd. 3e Blad). Heiden verbeterde gisteren het Neder- la^d^cb record schaatsenrijden over 3000 meter. (Sport, 3e Blad). BUITENLAND. Bedreiging der groote coalitie in Dnitsch- land. (Buitenl le Blad). De Iersche nationalist de Valera in Ulster gearresteerd. (Buitenl le Blad). De Dnitsche Oceaan-vlieger baron von Hühnefeld overleden. (Buitenlle Blad). De Amerikaansche vlootbonw en de Senaat (Buitenl le Blad). Bij den bouw ervan heeft Senmoet zich onmiskenbaar laten leiden door het voor beeld van den naburigen graftempel der Mentoehoteps uit de 11de dynastie Hij is ge bouwd in drie terrassen, die door zacht- glöoiende opritten verhonden zijn Deze ter rassen worden door zuilengangen afgesloten. Op het bovenste terras ligt het Allerheiligste, een in de rots uitgehouwen kapel (z g speos). In de wanden der zuilengangen zijn nis sen voor bpelden en kapellen voorzien van fijn afgewerktp en prachlig gekUurdp re liëfs en inscripties. De belangrijkste daar van zijn te vinden op hel middelste terras. In de rechlerzuilengaTig vindt men inscrip ties en voorstellingen, dip betrekking heb ben op de geboorte dpr koningin. Dfze zijn daar met een politiek oogmerk aangehracht. Daar Hatsjepsoet volgens Egvp'ische opvat ting als vrouw geen recht op dpn troon had, trachtte zij haar positie daardoor te verster ken. dat zii. waar zi> dal kon haar sexe ver borgen hield en alliid als man zich liet afbreiden, en. waar dal niet kon haar on middellijke betrekking tot Amon haar god- dplijken vader, pn haar verkiezing door dpzen god. zoo sterk mogelijk op dpn voor grond sfe'de. Tegenover het nageslacht wilde zij haar usurpatie goed praten door haar wonderbare gphoorte in haar dooden- tempet voor te stelten 1 De warden van de link'przuilengang zijn met reliëfs voorzien, die de onder de re geering van Hatsjepoet en op haar aan sporen ondemnmpn handelspxpfditie rinar hel myrrheland Pnpnt in hppld brengen De liggin? van dil land is evpn onzekpr als diet j van het land Ophir in hel Oude Testament, waarmpde hp| dikwijls vereenzelvigd wordt. Men denkt er gewóonliik bij aan de Afri- kaansche kust van dp Roode Zpp tusschen Soeakin en Massoea of aan Snmaliland. op grond van de op deze reliëfs genoemdp en afgebeelde producten van het land Reeds fn vroeger eeuwpn hpslnndpn er handelsbe trekkingen mei dit land Halsjepsnpl hppft die heirekkingen weder aangeknoopt In haar 9de regeeringsjaar zond zij een expe ditie hostaandp uit 5 zei'schepen niet meer ai9 vropger van pen haven aan de Roode Zee uit. doch onmiddellijk van Thehe door hpt toen reeds bes'aandp kanaal, dat de Nijl mei de Roode Zee verhond Op dp wand- reliëfs zien wij hop de schepen in Poent landden hoe de inwoners van Poent de kgvp'enaars begroetten en hof daar epn levendige ruilhandel ontstond Daarna zien wij de schepen volgeladen mH allerlei nro- j ducten van dat land huiswaarts varen en ia de hoofdstad terugkerenwaar hel ge jubel over hel welslagen der expedilb groot is. Dil alles is zeeT levendig en aanschou welijk voorgesteld. Hedenmiddag tegen drie uur brachten het Bestuur en een aantal leden van het Departement Leiden van de Nederl. Mij. voor Nijverheid en Handel een bezoek aan ons bedrijf. De bezoekers in de hal van ons kantoor. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd is voor hel candidaatspxamen wis- en naluurkundp (lettor K>. oipj F M. M van Se lm (Den Haag); en mej J C. v. d Meuten f]*idpn) en m«j. A. R. Ensink (Leiden). idem Iptter I de heer C J. Reijser (Den Haag) er. voor H de heer J. A Raak (Leiden). Voor het doctoraal examen wijsbegeerte slaagde de heer N. J. Pabon (Den Haag),

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1929 | | pagina 1