Je Rijksbegrooting voor 1929.
DE OOLIJKE OESTERFAMILIE.
GEHEIMZINNIGE
GENOOTSCHAP.
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 5 Februari 1929
Derde Blad
No. 21133
KERK- EN SCHQ0LN1EUWS.
FEUILLETON.
■Jaargang
Het voorloopig verslag der Eerste Kamer.
iet voorloopig verslag van de Eerste
over Hoofdstuk I (Algemeene be-
ngen) der Rijks! egrooting voor 1929
rolgende ontleend:
vele leden achtten den huidigen po-
I toestand onbevredigend wegens het
fD van een parlementair kabbnet.
Je a.s. verkiezingen) tot het optreden
zoodanig kabinet zoud.o leidt n, werd
leo banner ochter ernstig tetwg'ed.
iige leden wezen er op, dat de vroe-
palise.rde groote partgen den grond-
samengaan hoe langer hoe meer
iooals onlangs nog is gebleken
jtemming over het subsidie voor de
jhimgeschool te Tilburg. Is dan ook
roiuicht op herstel van de oude
niet groot, de R.K. Staatspartij blgkt
ls nog niet rijp om ter verwezenljj-
j materieele belangen met de soci-
jcraten samen te gaan. Het ware
S.D.A.P. een illusie, dat z'ti door
litiek te matigen in een korter of
liggend tijdsgewricht met de Ka-
i rou kunnen samenwerken. Vóórdat
de mogelijkheid kan ontstaan, zal
politiek der conservatieven ld de
ie partg schipbreuk moeten lijden,
tn de teekenen niet, dan gaat het
ichting, maar hoe lang het nog tal
ter dit een feit zal zijn geworden,
te voorspellen.
>orts de Vrijheidsbond, die door de
i.orischen als een nieuwe gegadigde
a samengaan wordt beschouwd door
ige partijen van rechts als bondge-
worden aangenomen, is op xijn minst
ibtig.
>ver dit uiteenvallen der coalitie
S.D.A.P. in beginsel geneigd om,
voor haar politiek wenscbelijk is
onder strenge voorwaarden roei
partijen op een democratisch pro-
leo te werken. Zij aanvaardt in ge
noodzaak een coalitie en daarme-
irantwoordelijkheid en de lasten over
jreru Zoo'.ang echter de kerkelijke
righeid de eenige band is, die alle
der Katholieken leidt en zoolang
jiderselement in de R.-K. Staatspar-
durf mist reëel democratische po'.i-
ir te staan, zal van coalitie met de
veen sprake kunnen zijn. Het ge-
reigt daardoor, dat het parlement
meer zijn invloed zal verliezen, bet-
deren steun zal doen vinden om
rolutie hun doel te bereiken. Wel
na daarop voorloopig nog gering,
cht het zoover komen, dan zou die
•n zijn aan de houding van het ar-
jtament onder de Katholieken,
[beschouwingen b'even anderzijds niet
«roken. Eenige leden waren van mes-
i men de gewenschte parlemen-
oudingen niet zoo spoedig zal terug
leen niet zoozeer aan het parle-
dan wel aan de partijen. Het gaat
meestal niet meer om het vormen
i goede regeering, maar wel om de
welke partij de macht zal hebben
leel trekken van den toestand. De
het parlement, het toezicht hou-
de regeering, wordt overvleugeld
neiging om zelf te regeeren.
leden meenden, dat e^n parlemen-
;eering alleen mogelijk zal zijn, wan-
drie rechtsche partijen een meer-
behalen en deze partijen het ov9r
-ringsprogram eens zouden kunnen
Hoewel deze mogelijkheden hun nog
jionder waarschijnlijk voorkwamen,
zij het we's'agen van andere combi-
log minder te verwachten,
prd reeds herhaaldelijk gezegd,
erd opgemerkt dat samengaan
Katholieke partij niet de sociaalde-
I) groote bezwareD ontmoet waar het
de vraagstukken van geestelijken
i-dien kan van de aaneensluiting van
Itische elementen geen parlemen-
fbinet worden venvacht. Het mono-
democratie kan mem allerminst
aan de sociaal-democraten toekennen. Het
revolutionnaire standpunt van de S.D.AJ\
is in strijd met de democratie.
Indien herstel der rechtsche coalitie uit
blijft en de totstandkoming vaD een coalitie
tusschen R.-K. en S.D.A.P. op te grooie
bezwaren afstuit, zal er, volgens eenige
Men, veel kans bestaan, dat het optre
den van een gemengd, een nationaal of
een ex tra-parlementair kabinet noodzakelijk
zal blgken. Ongetwijfeld zou er voor zulk
een kabinet een ruim arbeidsveld open lig
gen. Gedacht werd hierbij aan de regeling
der betrekkingen met België, aan de finan
cieels verhouding tusschen Rijk en ge
meenten, aan de economische bescherming
van de ouden van dagen (staatspensioen)
enz.
Algemeen werd de wensch geuit, dat de
verhouding tusschen Nederland en België
de volle aandacht der huidige, zoowel als
der toekomstige regeering zou mogen heb
ben. Hechte vriendschap tusschen deze in
vele opzichten zoo verwante nabuurstaten
oordeelde men één der meest begeerens-
waardige goederen voor beide landen.
Behoudens dat het kabinet door zijn op
treden de verdere samenwerking van de
coalitie lu.J verhinderd, was omtrent het
kabinet naar het oordeel van een aantal
leden niet veel goeds te zeggen. Het is con
servatief en partijdig, vooral tegenover de
sociaal-democratische beweging. Er wordt
niets ernstigs ondernomen Bi) benoemin
gen worden de 9ociaal -democraten veelal
gepasseerd. Daarnaast stelt dit kabinet,
ook in verschillende andere opzichten te
leur, zooals b.v. door de verschuiving in de
belastingheffing ten gunste van de meer
welgestelde ingezetenen. Gewezen werd
voorts op de zwakke bezetting der Departe
menten van Onderwijs, van Waterstaat en
van Arbeid.
Verschillende leden waren zeer teleurge
steld over de wijze, waarop door de regee
ring met betrekking tot de herziening van
de ambtenaarssalarissen was gehandeld.
Veroordeeld werd voorts de stemming, die
spreekt uit het wetsontwerp inzake de fi-
nancieele verhouding tusschen Rijk en
gemeenten ten opzichte van de verdere
ontwikkeling van hel gemeentelijke leven.
Die ontwikkeling zal, wordt het ontwerp
wet, zooals het is ingediend, eer worden
bemoeilijkt dan bevorderd Eén der leden
sprak van „ondermijning der gemeente-
financiën".
Deze beschouwingen vonden bij vele an
dere leden tegenspraak. Ook deze regeering
heeft belangrijke wetsontwerpen in het
Staatsblad gebracht Dat het kabinet par
tijdig zou zijn, kan niet worden toegegeven.
Vele leden achtten de critiek ten opzichte
van het ontwerp betreffende de financieels
verhouding te ver gaand. Zij spraken de
verwachting uit, dat de minister even-
tueele belemmeringen voor de gemeenten,
uit het ontwerp zou willen nemen.
De leden, die nationale ontwapening wil
den, achtten het defensiebeleid der regee
ring bedenkelijk. De beschouwingen over
nationale ontwapening werden van andere
zijde weersproken.
Eenige leden betreurden, dat in het ko
loniaal beleid zoo weinig lijn valt te be
speuren. Er is niet gebleken, dat den mi
nister helder voor oogen staat, wat Indië in
de naaste toekomst noodig heeft.
Verschil'ende leden waren van oordeel,
dat de regeering. welke na de verkiezingen
zal optreden, in elk geval een klaar stand
punt zal hebben uit te bakenen ten aan
zien van de Indische politiek.
Sommige leden waren van oordeel, dat
dit kabinet op financieel gebied al te zeer
de gedragslijn van minister Colijn heeft
voortgezet Met name de woningvoorzie-
195. Nu verwend zijn de Oestere niet! Maar je kunt wel
nagaan boe de groenten smaken zullen, als Grietje ze eerst
9tevig met groene zeep schoongeboend heeft en ze daarna ge
kookt met 9oda.
136. „Brrrrr", zegt vader Oester, griezelend, zoodra hij een
hapje van de andijvie op zijn bord genomen heeft"; ..neen,
moeder, dat kan ik niet eten!" En wal vader niet wil eten,
willen natuurlijk de kinderen ook niet eten Moeder laat Grietje
komen en Grietje kijkt erg onnoozel ze heeft toch zoo haar
best gedaan! Jawel, maar voor dien dag moeten ze allemaal met
brood genoegen nemen.
ning, hel onderwijs en de sociale wetge
ving moesten daarvan het slachtoffer wor
den. Op de militaire uilgaven daarenlegea
werd slechts in zeer beperkte male be
snoeid.
Deze beschouwingen bleven niet on
weersproken. Iedere financier dient de
kwade kansen, die de toekomst kan bren
gen, onder de oogen te zien Dit en niet an
ders deed minister De Geer en vóór hem
minister Colijn.
Eenige leden achtten naast nivelleering
der gemeentelijke belastingen noodig het
nemen van maatregelen om verkwistende
gemeentebesturen tot een behoorlijk finan
cieel beleid te nopen.
Sommige leden meenden, dat de regee
ring niet veel heeft gedaan om de belem
meringen voor de industrie weg te nemen,
welke haar opbloei in den weg staan. Ge
vraagd werd hoe het staat met een onder
handelingstarief.
Aangedrongen werd op krachtige bestrij
ding van het communisme
De meening werd uitgesproken, dat de
bezuinigingsdienst de vrijheid der departe
menten te veel aan banden legt.
Voorts zou men willen vernemen, wat
gedaan wordt om tot spoedige uitvoering te
komen van tractaten. ontworpen door de
conferenties voor internationaal privaat
recht. te 'sGravenhnge gehouden.
De wensch werd ten slotte uitgesproken,
dat de regeering nog een stap verder zal
gaan dan instelling van een leerstoel in het
Friesch en een meer tegemoetkomende
houding zal aannemen tegenover de z.g.
Friesche beweging.
Begrooting voor financiën.
Aan hel voorloopig verslag over de be
grooting van financiën is het volgende ont
leend;
Verschillende leden keurden het af, dat
telkens verandering wordt gebracht in de
vragen, welke op de aangifte biljetten wor
den gesteld. Opgemerkt werd. dat te Am
sterdam de gelegenheid tot het toelichten
van bezwaren zeer onbevredigend ts.
Sommige leden meenden de aandacht
van den Minister te moeten vestigen op
het huns inziens al te rigoureus optreden
van de belastingambtenaren hij den aan
slag in de Rijksinkomstenhelaeling met be
trekking tot geringe emolumenten.
Met betrekking tot de successiebelasting
werd de wenschelijkheid betoogd om bij het
belasten van schenkingen rekening te hou
den met den leeftijd van den schenker.
Gevraagd werd naar de meening van den
Minister ten aanzien van de grondbelasting,
nu op afschaffing daarvan is aangedrongen.
Verschillende leden achtten de bestaande
regeling van het collecleurschap der Staats
loterij zeer onbevredigend. Het vergeven
dezer zeer voordeelige aanstellingen is
ontaard tot een willekeurig gunstbetoon, het
welk wordt nagejaagd door een „kruiwagen
stelsel." Voorts werd gewezen op hel euvel,
dat collecteurs tijdens de trekking in eenige
klassen zelf in de onder hun berusting zijnde
loten 9peculeeren en voorloopig het publiek
met een ..uitverkocht" afschepen.
Gevraagd werd, of de pogingen, om ten
aanzien van de buitendijksche gronden in
Groningen lot overeenstemming te geraken,
door grensregeling met de eigenaren der
kwelder-gronden reeds tot eenig resultaat
hebben geleid. Aanbevolen werd hel nemen
van landaanwinningsproeven op de wadden
tusschen de Lauwerzee en de Eems.
Wordt het niet tijd. zoo werd gevraagd,
de annuïteiten van voor den woningbouw
gegeven voorschotten te herzien?
PREDIKBEURTEN.
VOOR HEDENAVOND.
HILLEGOM.
Ned. Prot Bond. Nam. 8 uur, ds. A.
Trouw van Heemstede.
VOOR WOENSDAG 6 FEBRUARI.
KATWIJK AAN ZEE.
Ned. Herv. Gem. (Nieuwe Kerk): Nam.
7 uur, ds. P. Pras.
LEIDERDORP.
Ned. Herv Kerk Nam. 7 uur, ds. Herma-
nides van Valkenburg.
LISSE.
Chr Geref. Kerk Nam. 7 uur, ds. S. van
der Uolen.
o
NED HERV KERK.
Beroepen: te Kralingen (toez.:) J. C. Wot-
Ibers te Onslwedde. te Hoogersmilde (toez.:)
H J. Brouwers, cand te Groninsen; te Gies-
sertdam c a W L. Mulder Ie Voorlhuizen;
te Warns: C Zeeman te Vollenhove.
Aangenomen: naar Helvoirt: G. C. A de
Roos te Kruisland, naar Kuinre (o.v.) E.
Emmen cand. te Renswoude.
GEREF KERKEN.
Aangenomen: naar Heemstede, A. Don-
dorp, te Wagenborgen.
Bedankt: voor Gouda, D. B. Hagenbeek,
te Vlaardingen,
CHR. GEREF KERK.
Beroepen: te Broek onder Akkerwoude,
P. Zwiep, te Zeist.
LUTHERSCHE GEMEENTE.
Drietal: te Deventer: (alphabetisch): ds.
W. J Kooiman te Wildervnnk ds W J,
Manger te Tiel, ds. K. H. Wallien te Weesp.
PASTOOR VAN NOORT
BENOEMD TOT DEKEN VAN
AMSTERDAM.
De R.-K. bisschop van Haarlem heeft
kanunnik G. C van Noort, pastoor van
de St.-Willebrorduskerk te Amsterdam {Het
Duifje. Prinsengracht 7541 en waarnemend
Deken van Amsterdam, lot Deken van Am-,
sterdam benoemd als opvolger van mgr P,
Stroomer.
Pastoor van Noort is oud-professor van
hel Seminarie te Warmond en gedurende 20
jaar pastoor der St.-Willebrorduskerk ta
Amsterdam en kanunnik van het Rathe,
draal Kapittel te Haarlem.
De nieuwe deken staal voorts bekend al»
een theoloog van groote bekwaamheid Hij
schreet in 1912 „Modernisme en anti-
modernisten eed" en in 1914 het boek ..De
Christus". Zijn groote werk is ..Dogmatic»."
in negen deelen, aldus het „Hbld."
HET LEGER DES HEILS.
De generaal naar hola.
Zondagmiddag is generaal Booth van da
villa te Soulhwold, waar hij voor herstal
van gezondheid vertoefde, per auto naar
zijn woning te Londen teruggekeerd. Hij
heeft voorts een antwoord gezonden aan
den Hoogen Raad op den briel, waarin
deze hem uitnoodigde, een gemachtigde te
zenden bij de verdere handelingen van ds»
Raad. Het is niet geheel uitgesloten, dat
de generaal zelf in den Raad zal verschij
nen, maar waarschijnlijk acht men het niet.
RECLAME.
pepermunt
Is bereid uit echte
peper muntoUo.vandaar
de krachUjjaJekkwo*
6168
f bel Engdsch van J. S FLETCHER
door Mej. A. T.
is bet beste van de wereld 1" ant-
de beztieker. ..Vanochtend hen ik
tol het Park rond geweest voor ik hier
ik heb razenden trek."
rwW dien dan" zei Packe Hij trok
p schel en opende toen het telegram,
hij voort, het weer dicht vou-
•Jk zal vanochtend geen golf kun-
spelen Jimmie Hel is jammer
e ?aal niet Hier. lees maar."
,e|t las het telegram, terwijl hij op
ie bij de ontbijttafel ging zitten.
'9 Scra»'e?" vroeg hij kort af.
fi? Goede hemel! er is maar één
jn de wereld manl De markies van
antwoordde Packe. .,Je kei.» hem"
n®J Van bem gehoord zei Trickett
BY dat jij hen. kende"
Hii toevallig vrij goed," zei
°n ik zijn lid van de Omega
X' daar dikw.jls",
Kandn\ antwoordde Trickett.
K or. u» w'^end aan de schotels die
H iP|,,j Sezet had ..Dal is immers,
Ri«l excentriek of krankzinnig
"M?"
1 1 niet op, Jimatie, ten minste
zoo gaan de praatjes Fk moet naar Bryches-
ter om Scraye te ontmoeten hij zou me
niet telegrafeeren als hij me niet hard noo
dig had. Hollis, geef me dat spoorboek
eens Ik moet zien welke treinen goed uit
komen".
„Ik zal je wat zeggen. Packe". zei Tri
ckett. „Als jij niet naar Walton Heath
gaat. geloof ik niet. dat ik ook ga In plaats
daarvan zal ik ie naar Brychester brengen.
De auto staat hier voor de deur"
..Goed!' antwoordde Packe „Dat zou ik
prettig vinden Maar het is bijna zeventig
mijlen, weet je dat?"
„Om twee uur kan je er heel gemakke
lijk zijn", zei Trickett. „Ik ken den weg.
Wij hebben nog drie en een half uur".
„Goed", zei Packe ..Dat zal heel wat be
ter zijn dan het eind te moeten sporen. Geef
me een telegram-formulier. Hollis".
Hij schreef haastig een antwoord op het
bericht en gaf dat aan den knecht. „Ver
zend dit dadelijk. Hollis" beval hij „Ik zal
je aan Scraye voorstellen. Jimmie", zei hij
toen de knecht de kamer verlaten had „Ik
geloof, dat jelui beiden goed bij elkaar zou
den passen".
„Hij is een excentrieke kerel, niet?"
vroeg Trickett die geregeld door at. „Een
beetje zonderling hé?"
Packe taohle terwijl hij zich een kop kof
fie inschonk „Volgens sommige mensrhen
ja", antwoordde hij „Voor mij niet De mar
kies van Scraye. Jimmie. is een van die
zeldzame jonge mannen die in de rijen van
onze aristocratie bij tusschenpoozen ver
schijnen bij groote tusschenpoozen Laat
eens zien ik weel niet of hij de tiende of
elfde bezitter van den titel is; ik ben er
niet zeker van of hij het zelf wel weet. maar
ik weet wel zeker dat het hem niet schelen
kan. Hij is verbazend rijk Hij bezit een huis
in Berkeley Square een kasteel in de Hoog
landen. een villa aan de Riviera en een der
mooiste jachten, dat ooit gebouwd is En
hij bozit Scraye dat zooals je zeker wel
gehoord hebt. een groote bezienswaardig
heid is Ik heb dezer dagen in de Morning
Post gelezen, dat hij nu juist gasten op
Scraye heeft welk feit Jimmie. gewicht
en ook wat geheimzinnigs aan dit telegram
geeft".
„Waarom?" vroeg Trickett.
„Omdat Scraye wil. dat ik hem in het
„Salutation" hotel te Brychester ontmoeten
zal. wat dus beteekent dat hij me alleen
ontmoeten wil. Er hangt iet9 in de lucht,
Jimmiet"
Trickett smeerde met een peinzend ge
zicht een sneedje geroosterd brood „Dat
denk je, omdat je romanschrijver bent,
Packe", zei hij „Jelui kerels, die verhalen
bedenkt zien in alles een geheim".
..Waarom anders zou hij me in een hotel
van een landstadje willen spreken?" vroeg
Packe.
„Hij zal een rustig praatje met een ouden
vriend willen hebben of een kalm spelletje
billard". zei Trickett „Ik denk, dat hij ge
noeg had van zijn gasten".
„Een snuggere veronderstelling, Jimmie
een zeer snuggere veronderstelling' Maar
ik denk toch dat ik voor iets meer noodig
ben Ik ruik een geheim, Jimmie, op een af
stand".
„Dat is je vak". zei Trickett onverstoor
baar. „Ik geloof dal jelui schrijvers van
ieder ding een verhaal kunt maken. Je be
denkt de meeste van je geheimzinnigheden
toch, is het niet, Packe?"
„Gedeeltelijk. Jimmie. gedeeltelijk. Zij
hebben gewoonlijk iets waarop men voort
bouwen kan Maar ik ben altijd zeer gpsteld
op geheimzinnigheden en hun oplossing
dat is een band tusschen Scraye en mij. Hij
is een soort deskundige in die dingen wij
9preken dikwijl» over zulk soort problemen
in de Omega Club Maar da geheimzinnig
heden der verbeelding, mijn jongen, zijn
niets vergeleken bij de geheimzinnigheden
van het werkelijke, gewone, dagelijksche
leven weet je dat?"
Trickett liep naar het buffet en bekeek
de koude wild-pastei.
„Dat heb ik van kind af gehoord", ant
woordde hij. een bord nemende Maar ik
ben in het gewone Ipven nog nooit zulk een
geheimzinnigheid tegen gekomen".
„Je bedoelt tot nu toe", zei Packe. ,,Ik
verzeker je. dat er massa's verspreid lig
gen; je kunt geen krant opnemen zonder
er eenige teekenen van te zien Wat zou je
doen. Jimmie. als je tegenover een werke
lijke. levende geheimzinnigheid kwam te
staan?"
„Ze aan de politie overgeven" antwoord
de Trickett, naar de tafel terugkomend
met een goed gevuld bord ..Dat is haar
werk Zie je of hel nu in bleken of in het
werkelijke leven voorkomt, als je ze tol den
grond doorziet, is er geen enkele geheim
zinnigheid bij een van die dingen".
„Als je tot den grond door ziet. dan is er
dat niet" stemde Packe toe „Maai om tot
den grond te komen mijn jongen! Zeg nu
eens eerlijk, toen ie mijn laatste boek las.
wist je toen werkelijk wie de moordenaar
1 was, voordat je aan het laatste hoofdstuk
was?"
„Neen", antwoordde Trickette, „maar toen
ik aan het laatste hoofdstuk was. vond ik,
dal ik een groote ezel was. dat ik hem niet
lang te vor-n ontdekt had".
Packe la- hte mei oprecht plezier over de
weinige vindingrijkheid van zijn gast.
„Misschien zal je een dpzer dagen tegpn
een ware geheimzinnigheid in het werkelijke
leven oploopen. Jimmie'.'. zei hij.
Op dat oogenblik kwam Hollis terug met
een ander telegram in zijn hand zeggend
dat het juist was bezorgd Packe scheurde
de enveloppe open. en fronste de wenk
brauwen over het bericht Hij keek eindelijk
zijn gast aan en lachte.
„Misschien zal je zeggen, dat dit niet ge
heimzinnig is. Jimmie zei hij. Het is een
tweede telegram uil dezelfde bron. Luis*
ter eens:
„Ik hoop. dat dit je bereiken zal voor je
vertrekt. Door wplk vervoermiddel je te
Brychester komt. hetzij per trein of per mo
tor. vertoon je nie! in de voornaamste stra
ten als hel niet behoeft Als ie aan hel sta
tion komt neem dan het nauwe -iteegje ora
de kloostergangen en de kerk pn kom het
Salutation" hotel door de zijdeur binnen»
Ik zal je voor de lunch wachten in de par
ticuliere Wateriookamer Scrave
„Wat zeg ie daarvan Jimmie Trioletf?*
ging Packe voort .Is daar iets geheimzin*
n-gs in of niet? Kom nuf"
Trickett stond op en voelde naar zijn
sigarellenkoker.
„Wal ik zeg", antwoordde hij. „is kort en
goed. De auto slaat buiten en is gereed".
(Wordt vervolgd).
