DE 00LIJKE OESTERFAMILIE.
J. VAN SCHOOTEN
GEBR. LAFEBER
69ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 31 December 1928
Zesde Blad
No. 21103
INGEZONDEN.
VRAGENRUBRIEK.
VOORSPOEDIG EN GELUKKIG 1929
(Builen verantwoordelijkheid der Redactie).
Copie van al ot niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
KATWIJKSCHE INDRUKKEN.
De geschiedenis van Katwijk (volgens
den historieschrijver Pars een der oudste
en vermaardste plaatsen van ons land)
hangt van begin al aan ten nauwste samen
met die der visscherij.
Zeer zeker is de lectuur over dit onder
werp interessant,*) doch voor de tegen
woordige bewoners zou hel nóg interessan
ter zijn indien dit betrol de laatste tijden
bijv. de laatste honderd jaar.
Zelfs de laatste 20 k 30 jaar bieden een
varieerende reeks gebeurtenissen en het
kan zijn nut hebben eens vluchtig, en
met tusschenpoozen van tien jaar, eenige
indrukken op papier te stellen.
We schrijven 1905.
In Katwijk heerscht reeds een reeks
jaren een gezellige bedrijvigheid Het hoofd
bedrijf biedt winter en zomer aan alle be
trokken arbeidskrachten ruime arbeidsge
legenheid. Hetzelfde geldt voor de arbeiders
in de nevenbedrijven als kuipers, zeil
makers, scheepstimmerlieden enz. Een
reeks bommen vaart nog vin en iin hel
strand en geeft negotianten, smids, schil
ders. benevens de vele voerlieden die bij
het lossen en laden zoowel als bij het
typische „schuitentrekken" behulpzaam zijn,
af en toe handen vol werk.
Doch de bommen hebben de laatste jaren
een machtige mededinger verkregen in den
logger, en als we ons niet vergissen is in
dalzelfde jaar de laatste bom gebouwd op
den werf van den heer Taat, waar onlangs
een brand woedde.
De logger, vanuit Frankrijk (jplmporfeerd,
heeft zich een plaats veroverd in het hart
van reeder en visscher en, al neemt men
zijn toevlucht tot moderniseering van den
bom, door hem van kiel en stoomspil te
voorzien, dal alles kan de verdringing van
het typische platboomde strandvaartuig
van eeuwen hèr, niet verhinderen. De
logger is veel beter bezeild, laadt meer en
is niet minder zeevaardig. Evenwel de
pvergang is zeer geleidelijk.
We schrijven 1915.
Het geweldig gebeuren, het ontbranden
van den wereldoorlog, heeft plaats gegre
pen en zoo'n gebeurtenis kon voor Katwijk,
dat zijn hoofdbedrijf eigenlijk buiten ons
land heeft, niet zonder gevolgen blijven.
De lijnen der geleidelijkheid in dat bedrijf
zijn plotseling verbroken. In Aug. 1914
hadden nagenoeg alle bommen onmiddel
lijk afgedaan. Men kon immers alleen nog
iets wagen met sneb zeilende schepen die
wanneer er „iets onverwachts" gebeurde,
sroedig het Vaderland konden bereiken.
Voor menigen reeder, vooral voor menigen
kleinen reeder, beteekende dit een groot
financieel verlies Toch gaal het bedrijf in
't algemeen goed, buitengewoon goed zelfs,
al worden maar al te vaak, door buiten
staanders, de hooge kosten waarmee de
uilvoering in dien tijd gepaard ging en de
hooge lasten van overheidswege over het
hoofd gezien. Een groote vloot van prach
tige loggerschepen heeft zich buitengewoon
snel ontwikkeld Men komt handen te kort
en hoewel zich een grootgedeel Ie van de
bedrijvigheid, die voorheen hier viel waar
te nemen, naar IJmuiden heeft overge
plaatst. moest menigmaal in smederijen en
bij gebr. Taat extra hard worden gewerkt
om naar behooren de vloot te kunnen be
dienen.
Op en bij het Prins Hendrilkanaal een
groote drukte vanwege de haringtransporten
waaraan ook een vloot van raotor-vracht-
boolen hier thuisbehoorend, haar bestaan
dankt.
Inmiddels heeft ook men elders geleerd te
profiteeren van de aanwezigheid der Kat-
wijksche vloot. De verrichtingen welke aan
boord moeten geschieden worden niet al
tijd door Katwijksche smeden, machine
bankwerkers, schilders, timmerlieden enz.
verricht. Hetzelfde wat de leveranties be
treft. M.a.w. er ontwikkelt zich een voor
Katwijks' welvaart nadeelige factor.
Men leze A. Pars „Katwijksche enz.
Oudheden".
We schrijven 1925.
Het tiental voorafgaande jaren behoort
wellicht lot de meest bewog^ne in de ge
schiedenis van Katwijk.
Weliswaar heeft de loggervloot zich zoo
danig ontwikkeld dat men van andere
visscherijplaatsen zich daarover bewonde
rend uitliet, doch hoeveel schoone schepen
en hoeveel meer jonge krachtige levens
waren gevallen als slachtoffers van den oor
log. Er is in tijdschriften beweerd dat
meerdere onzer visschersplaatsen grootere
offers hadden moeten brengen dan. procents-
gewijze, de oorlogvoerende natiën.
In 1925 was hel resultaat der z.g. „vette"
jaren reeds lang verdwenen. De jaren '21
25 (behoudens 24) zullen nog lang als
bijzonder „magere" jaren in herinnering
blijven De visscherij maakte een crisis
door. Kwam men voorheen handen tekort,
nu vonden jonge krachten geen emplooi.
Het was zelfs zóó dal men in Nijmegen en
in Duitschland ex-schippers n.b. kon aan
treffen die iets anders hadden aangepakt;
meerendeels vischhandel. Niemand had
dat ooit durven voorspellen Men verdiende
bij de visscherij niet meer voldoende om
een gezin te kunnen onderhouden. Ook in
de nevenbedrijven heerschte natuurlijk
groote slapte, en waar weleer tot 's avonds
laat, door 'n groot aantal arbeiders werd
gewerkt, heerschte nu groote verlatenheid.
De vloot van binnen-motor vaartuigen
zocht elders, lot zelfs in het buitenland,
emplooi. Allerlei kwesties als doodvisschen.
nauwmazigwant enz. komen op den voor
grond.
Toch is vergeleken bij andere visschers
plaatsen de intensiteit waarmee het bedrijf
wordt uitgeoefend alhier het minst afge
nomen. Het schepenaantal dat op z'n hoogst
pl m. 130 was geweest daalde slechts tot
pl m, 100, terwijl sommige plaatsen (bijv.
Middelharnis) geheel en andere groolen-
deels (bijv. Maassluis, vroeger de meerdere
van Katwijk), als vischersplaatsen ver
dwenen. Katwijk is de 2e visschersplaals
van ons land geworden dank zij de taaie
volharding van reeders en visschers die
't telkens maar weer opnieuw waagden.
De afwezigheid van industriën was in
dit opzicht een gunstige factor en tevens
het feit dat de reeders zoo veel zij maar
eenigszins konden 's winters lieten varen;
de eenige manier em goede arbeidskrachten
te behouden.
Doch ook de bovengenoemde voor Kat
wijk nadeelige factor heeft zich in deze
jaren zeer ontwikkeld. De scheepswerf-
smederij en machine-bedrijven, die groolen-
deels het werk van de vloot doen. zijn
overgeplaatst naar IJmuiden en deze niet
alleen. Het is moeilijk te zeggen hoeveel
arbeiders hiermee zijn gemoeid. Katwijk
heeft zich dus meer in de richting van een
eenzijdige visschersplaals ontwikkeld. Zie
daar zijn aochteruitoang ta v. andere vis
schersplaatsen.
Hoe zal het in 1935 zijn?
Uit het 3-tal jaren dal van dit 10-tal
is gepasseerd mogen we veronderstellen dat
dan de heele vloot gemechaniseerd zal zijn.
Een vooruitgang maar ten koste van groote
financieele offers.
Er zal nu weinig In den weg kunnen
komen of er dreigt gevaar van algeheels
onlredering Het is daarom te hopen dat een
prijsduiking van haring zooals onlangs niet
al te dikwijls voorkomen zal in de tos
komst.
Hoe hooger bedrijfskosten (door mecha
nisatie) hoe meer alles zal moeten worden
gedaan om de baten zoo hoog mogelijk Ie
doen zijn en hoe nauwkeuriger alle kleine
lekken zullen moeten worden gestopt,
m a.w. de efficienty zal zoo groot mogelijk
moeten zijn.
De eerste vraag is nu, kan die toestand
zooals zij nu is, dal de schepen een goedo
30 K M van de eigenlijke reederijplaats
verwijderd blijven nog lang voortbestaan.
Het oude spreekwoord zegt „hoe verder
van je huis, hoe dichter bij je schade",
en ieder zakenman begrijpt welke verliezen
aan transportkosten overbrengen (soms ver
keerd overbrengen) van orders enz. enz.
worden geleden.
Hiermede zijn we vanzelf jn hel haven
probleem aangeland.
Dezer dagen konden we lezen dat het
plan tot bouwen van een nieuw raadhuis
75. Maar als ze een eindje gedoold hebben en ontdekten dat
haast al die grappige weggetjes in elkaar uitkwamen ot rond-
loopen, gaan ze op den rand van zoo'n holte even zitten uit
blazen En dan o, verschrikkelijk, verschrikkelijkl Wat is
het toch gevaarlijk in de wereld voor een stel onervaren jonge
oesters.. Want wie denken jullie dal daar plots nadert,
door het water schietend als een vlugge visch
76. De bruine man, die tevoren naar oesters gedoken hadl
De parelduikerl Want hij is ook sponzenplukker van zijn
beroep en de vreemde ronde gevaarten, die hier op de helling
groeien, zijn sponzen. Oscar en Otto zijn in de holletjes van
een groote spons aan den wandel gegaan.I Gelukkig kun
nen ze nog intijds ontsnappen, en de sponzenplukker heeft hen
niet eens gezien Het is hem niet om een paar oesters maar om
sponzen te doenl
in de gemt—sieraad is aangenomen; kosten
f löO.OOtV Terloops werd in het verslag
even hr woord „berghaven" gebruikt. Zulke
dingen rtemmen iemand lot nadenken.
Wat is hel havenprobleem voor Katwijk
van geweldige beteekenis.
We mogen veronderstellen dal ook de
plaatselijke autoriteiten dit beseffen, al
vorwondert hel dat er zoo weinig oves
gesproken wordt. Een goede tiental jaren
geleden was er gedurende eenigen tijd een
strikt lus9chen vóór en tegenstanders der
berghaven.
Steller dezes, een absoluut belanglooze
doch zeer belangstellende leek. heeft zich
van dezen strijd niet op de hoogte gesteld;
doch hij vermoedt dat het hoofdmotief der
tegenstanders wel „financieele bezwaren"
geweest zullen zijn, ofschoon hij heeft
hooren beweren dal deze bezwaren door
weth. Ouwehand toen groolendeels onU
zenuwd zijn.
Had men toen doorgezet
Door informaties kwam onderget. tot de
conclusie dal de gemiddelde onderhouds
kosten per schip (met motor-inspectie enz.)
f. 3000 per jaar bodragen. Dit bedraagt
voor pl.m. 100 schepen pl.m. f. 300.000
die thans naar buiten gaan. doch bij een
berghaven de Katwijksche nijverheid ten
goede zouden komen.
Van gebrek aan initiatief hadden we
hier geen klagen; reeds jaren hebben de
gebr. Taat het plan en den grond voor
een moderne scheepswerf gereed om zoodra
de berghaven tot stand komt deze plannen
te verwezenlijken. Een scheepswerf had
niet alleen van de visschersvloot geprofi
teerd want de bloei dezer werven die in
de laatste jaren te Alphen, Leiderdorp,
Bodegraven. Woubrugge enz zijn opgericht
en die behalve loggers, trawlers enz. ver
schillende andere bestellingen kregen zegt
genoeg.
Voor den ombouw van 'n zeillogger tot
molorloggcr is gemiddeld f. 15.000 noodig.
Stel totaal moeten 80 loggers worden om
gebouwd dit beteekend voor de geheele
vloot een kosten van f. 1.200 000 welke
thans geheel naar andere plaatsen afvloeien
hetwelk niet noodig had geweest bij de
aanwezigheid van een berghaven. Om dit
te voorkomen is het thans te laat maar.
het havenprobleem is voor Katwijk een
levenkwestie.
Een berghaven voorkomt de eenzijdige
ontwikkeling tot visschersdorp, voorkomt
allerhande verliezen in het hoofdbedrijf en
voorkomt dat zooats de vorige week ge
beurde dal één logger die men hier wil
brengen voor de Kwakelbrug te Katwijk
Binnen blijft steken. Een berghaven hangt
immers ten nauwste samen met een goede
waterweg IJmuidenKatwijk.
Wat nog veel beter zou zijn is een zee
haven doch die is misschien ookveel
duurder.
Misschien dat deskundigen ons hierover
eens nader inlichten. Dit zal het min of
meer latent worden van deze, ook met het
oog op de toenemende werkeloosheid al
hier, zoo intens belangrijke kwestie voor
komen.
Katwijck lot op Uw saekl
Reeds is een reederij met de beste sche
pen naar elders overgeplaatst, de grootste
reederij heeft ernstige plannen lot over
plaatsing, straks blijven u alleen een dun
nende rij visschers evenals te Egmond het
geval is.
V.
P.S. In bovenstaande is nog niet gespro
ken over belangen van de omgeving in deze
zaak bijv. de bloembollencultuur!
TEHUIS VOOR DOOR ARMOEDE
VERZWAKTE NEDERL. KINDEREN
„JERUËL", Middelstepiacht 3.
Geachte Redactie,
Terwjjl we U heel veel dank toedragen, dat
go ook in het afgeloopen jaar Uw veelzeggen
de bulp verleend hebt, door telkens eon
plaatsje in Uw Blad in te ruimen wanneer
we dit vroegen nit naam van onze kleine
beschermelingen, komen we voor Uw laatste
nummer van 1928 dit nog eenmaal doen.
Ons bestuur kan met vreugde getuigen dat
grj, geachte mede-burgers van Leiden ons
eek dit jaar weer voorbeeldig geholpen hebt
Soms njjpte het we! eens met de kas en er
is wei nooit over, doch we hebben vele kleina
mondjes kunnen verzadigen en velen door
dag en nacht verpleging kunnen aansterken
tct flinke blozende kleinen. Wat zagen ze er
vaak verschrikkelijk vermagerd uit als ze
kwamen. O, zjj die eens een kijkje namen we
ten dit wel, dooh duizenden die het nimmer
aanschouwden, zouden we hot wel vlak voor
oogen willen stellen, wat heerlijk en mooi
werk ze met hunne gaven hebben helpen
doen aan arme onschuldige kleine lijders
en lijderessen.
Eenige weken geleden werden we zeer
aangenaam gestemd. Toen we juist wat druk
kende dagen met de kas doorleefden, gewerd
ons f. 100,— van den Kwartiertjesbond. Deze
bond is een groep dames, die kwartieren
welke zjj anders ten dienste van hun eigen
gemak ol genot konden gebruiken, nn ten
offer brengen aan het vervaardigen van nut
tige handwerken, waarvoor zij do benoodigd-
heden dan zeil aanschaffen en de productie
afleveren aan hnnne i ecretaresae, mevrouw
Den Ouden, Turfmarkt 4. Deze handwerken
worden eens per jaar verkocht en de op
brengst verdeeld voor verschillende liefda
digheids-instellingen. Welk een pracht ideé.
De dames hebben ook bet voornemen om half
Januari a.s. een middaguurtje van iederen
Maandag bij elkaar te komen handwerken
voor dit schoone doel. Iedere dame is daar
hartelijk welkom, men wende zich maar tot
bovengenoemde secretaresse. Dit is nu een
greep waar ieder welkom is, die goed wil
doen voor lijdende grooten en kleinen, geen
kleinzielig ijveren voor een of andere rich
ting etc. doch „goed doen" is 't gezamenlijk
doelt Dames breekt er een oogenblikje af
en voegt U er bij, 't zal nuttig werk wezen.
Zouden we nn nog aan hen die ons bjj het
afsluiten van den ouden en opening van den
nieuwen tijdkring andere jaren zoo vriendelijk
gedachten met een extra gift, ook nu weer
or ngendt mogen vragen: „Helpt ons de druk
kende zorgen die weer aandoemen bij de
intreding van 1929 rustig te kunnen trotsee-
ren, door on« weder met een extra gift te
verblijden? as het niet dringend noo
dig, dan zwegen wij, doch we moeten veel
onderhouden voor 1.V:i, die toch onze geza-
menlijke kleine beschermelingen geworden
zijn. Het adres van den penningmeester is:
W. F. Moene, Oude Rijn 114, tel. 876.
Mag ik als lid van het Comité voor be
vordering van den verkoop der Kinderzegela
deze gelegenheid aangrijpen en vragen:
Denk met. Uw Nieuwjaars-correspondentie aan
Kinderzegels.
Namens het bestunr van het
kinderhuis „Jeruël":
F. H. v. d. HORST,
Middelstegracht 8.
Mevrouw J. v d. M.L. te O. Voor het
maken van appelbollen gebruikt men zure
appels, liefst bellefleuren. Na geschild te
zijn sleekl men er de klokhuizen uit en vult
do gaatjes met 9uiker. waardoor een weinig
kaneel, terwijl men voor hel uitloopen een
stukje spijs onder in het gat stopt.
Wikkel vervolgen» de appels in korst- of
bladerdeeg, een mengsel van boter en bak
meel waarvan een deeg is gemaakt
Bestrijk do appelbollen met eierdooier
en bak ze in een heelen gasoven op een nat
gemaakte plaat.
Abonne M te V. Als u het door u thans
gehuurd huis koopt en er geen verandering
in aanbrengt en het meubilair eveneens on-
verandord laat blijlt de personeele belaas
ting gelijk.
Er zijn te Leiden twee gelegenheden, zoo
als door u wordt verlangd: het Rusthuis
„Zonneweelde", Rijnsburgerweg 171. Inwo
ning. voeding en zoo noodig verpleging voor
een bejaard heer vanaf f. 100 per maand en
het Rusthui» der Geref. Kerk Hooigracht
38 Ook voor enkele niet Gereformeerden i9
daar plaats.
A. J. GOEJEE,
Café "L'Espérance",
Ivaiserslraat 1,
wenscht zijn Geachte Clién-
teele. Vrienden en Bekenden
een Gelukkig Nieuwjaar.
Leiden, 1 Jan. 1929.
Ondergeleekende wenscht al
zijn Vrienden en Kennissen
een Gelukkig en Voorspoedig
Nieuwjaar.
J. W. KOKKEDEE,
Heerensingel 6 - Pianist
M. DE WEKKER.
Huis- en Decoratieschilder,
wenscht zijn Cliënteele een
Gelukkig Nieuwjaar.
J, HUISMAN,
Groenten- en Fruithandel,
Hoogewoerd No. 63.
Tel. 2439.
M. G.
H. KORTEKAAS,
Handel in Groenten en Fruit
en alle soorten Comestibles,
wenscht zijn Geachte Begun
stigers een Gelukkig Nieuw
jaar.
Warmond, 1 Jan. 1929.
Brabantsch Schoenenmagazijn
J. BLOK.
Haven 30.
Leiden, 1 Jan. 1929. m. g.
A. COLLEE,
Kaiserstr. 17, Sigarenmagazijn
wenscht zijn Geachte Cliën
teele. Vrienden en Bekenden
een Gelukkig Nieuwjaar.
Leiden, 1 Jan. 1929.
JOH. DE BRUIN,
Koperslagerij voor Fabrieken
en Industrie.
Nieuwstraal No. 47.
Leiden, 1 Jan 1929.
Begunstigers. Vrienden en
Bekenden 'n Gelukkig Nieuw
jaar loegewenscht.
J. POSTMUS Zn-,
Valkenburg, Z.-H.
Mijn Geachte Cliënteele en
Vrienden 'n Gelukkig Nieuw
jaar.
Harmginleggerij W VOOYS,
Zuidslr. 30 - Katwijk a. Zee
A. v RESTEREN.
Valkenburg. Z.-H.,
wenscht ieder een Gelukkig
Nieuwjaar.
E. VOOIJS.
Roest van Limburgstraat 2.
Katwijk a. Zee.
p. f. 4557
Veel geluk en voorspoed
aan alle Vrienden en Bekenden
Y. MEURS,
Valkenburg (Z.-H.).
Installateur - Nieuwstraat 11
Aan Cliënteele en Vrienden een gelukkig Nieuwjaar.
4573
Met 1929 nog op oude paden,
Dat zal toch niet gaan
Begint nu met nieuwe daden,
Vangt met nieuw gereedschap aan.
Even kijken op de Mare
Nergens een sorteering zooals daar
Fijne tangen, bijtels, scharen,
Voor lagen prijs solide waar.
Ook de rijwielen die wij maken
Zijn nauwkeurig afgewerkt,
Vorken, buizen, velgen, spaken,
Alles is bijzonder sterk.
Wilt U dus niet blijven steken,
Zoekt Uw spaarpenningen bij elkaar
Als uw oude is versleten,
Staal een NELSON voor u klaar
Onze Rijwiel-agenten voor Leiden
zijn: H. LADAN, Lage Rijndijk;
W. F. JONGEJAN, Lammermarkt.
Aanbevelend: A. ALT.
OUDE VEST 75—81. 4571
Aan alle Afnemers, Vrienden en Bekenden een
NEDERL. LEGER DES HEILS
Aan allen God's rijksten ze
gen loegewenscht bij de in
trede van 1929.
B, H. KERSSEN, Ensign.
S. W. MARSMAN <fc Co.
Vleeschhouwerij.
Havenplein 1. - Telef. 157,
wenscht Cliënteele en Vrien
den een Gelukkig Nieuwjaar.
Ondergeteekende wenscht
zijn geachte Cliënteele een
voorspoedig Nieuwjaar.
Rijwielhandel MERCURIUS
Pieterskerkgracht 2a.
Tel. 1216. A. A. OWEL.
P. MULDER, Schutterstr. 28a.
Stemmen van Orgels en
Piano's,
wenscht zijn Cliënten en toe
komstige Begunstigers ten
Gelukkig Nieuwjaar. m. g.
G. WESSELING,
Sassenheim,
wenscht zijn geachte Cliënten
een gelukkig en voorspoedig
Nieuwjaar. 4515
Wed. W LANGE,
Schoenmakerij te Katwijk
a d. Rijn,
wenscht haar geachten Begun
stigers een Gezegend Nieuw
jaar. 1 Jan. '29.
4563
Bezorgers van het Leidsch
Dagblad te Katwijk a. d. Rijn
en Katwijk a. Zee wenschen
hun geachten Abonnées een
Gelukkig Nieuwjaar.
4552
JAN v. SCHIE,
Auto-Bodedienst Katwijk-
Leiden,
wenscht zijn geachte Cliën
teele een gezegend Nieuwjaar
4651
C. PEURSUM,
Katwijk a. d Rijn.
wenscht zijn geachte Cliën
teele een Gelukkig Nieuwjaar
4555
N SPIERENBURG,
Vleeschhouwer en Spekslager
te Katwijk a. d. Rijn,
wenscht Vrienden en Begun
stigers zoowel hier als elders
een Gelukkig Nieuwjaar.
4558
Vrienden en Begunstigers
een Gelukkig Nieuwjaar ge-
wenscht.
T. VAN DUTJVENBODE.
Loodgieter.
Katwijk a. d. Rijn 4556
A. VERHOEVEN,
Kruisstraat No. 10,
Melkhandel.
m. g.
Vrienden en Bekenden een
Gelukkig Nieuwjaar toege*
wenscht.
M. A HOLLEN.
Leidsche Straatweg, Veur.
II. v. d. WEERTIIOF,
Musschenbroekstr 2.
In Kruideniers en Grutters
waren.
p. f.
M. D LEEFLANG,
Schilder,
Janvossensleeg 6a,
m. g.
L. OUWERKERK,
Kruidenier,
Janvossensleeg No. 6.
Leiden.
m. g.
A v. d. VLIST
Aardappelen handel
Leiden.
p. f.
S. LAURIER,
Rijnstraat 10 A,
Lood- en Zinkwerker.
wenscht zijn Geachte Cliën
teele een Gelukkig Nieuwjaar.
Banketbakkerij
J. P. B BONNET,
^^hiaslraat 17,
wenscht zijn Geachte Cliën
teele Cr. N.
