BUITENLAND.
yereeniging, 66 jaar; D. W. Stork, industri
eel te Hengelo, 72 jaar; Chr Jansen, te
Amsterdam dir van het Centraal Hanze-
bureau, 36 jaar; Jrof. dr. J. Rilzema Bos, te
Wageningen, 77 jaar; Prof. ir. S. G. Even,
oud-hoogleeraar aan de Techn. Hooge-
school te Delft, 76 jaar; Eugene Gilhuys,
tconeelepeler te Amsterdam. 38 jaar; A.
C. Baron Bentinck, gep gen maj te Den
Haag. 90 jaar; Dorus Rijkers, te Den Hel
der, 81 jaar; mr A. J Baron Van Nagell
van Ampsen, te Laren (Geld oud-lid der
lste Kamer. 75 jaar; mgr. Joseph Callier,
bisschop van Haarlem, 79 jaar; het Eerste
Kamerlid, L de Vries, te Utrecht, 70 jaar;
gen. A. R Ophorst, te Amsterdam, 70 jaar;
prf. dr. A. J. Th. Jonker, te Hcerde, oud-hoog-
leeraar in de Godgeleerdheid te Groningen,
80 jaar; Henri Bronsgeest, tooneelspeler Ie
Weltevreden. 60 jaar; dr. J. G. Schreurer,
te Apeldoorn, lid der 2e Kamer, 64 jaar;
ds. G. J. van der Flier, Ned Herv. pred. te
Leimuiden, 50 jaar; J. Wijlema, burge
meester van Rotterdam. 57 jaar; mr S.
J. L. van Aalten, te Rotterdam, lid der 2e
Kamer, 65 jaar; mr. A. E. J. Baron van
Voorst tot Voorst, eomm der Koningin in
N.-Brabanl, 69 jaar; mgr dr. A. Ariens,
te Amersfoort, 68 jaar; H. J. Haverman,
te Den Haag. kunstschilder, 71 jaar; D.
Wentholt, burgemeester van Hillegom, 64
jaar; prof P. J. H Geurls, te Boeket, oud-
hoogleeraar aan het Seminarie te War
mond, 59 jaar; mr. dr. C. C. Geertsma,
oud-comm der Koningin in Groningen. 85
jaar; dr. J. Bruins Slot, le Waddingsveen,
66 jaar, luit. gen G. J. W. Koolemai)s
Beynen, le Den Haag, 80 jaar; W. Frijling,
te Den Haag. oud-vice pres. van den Raad
van Ned.-Indië, 56 jaar.
De Fakkel* jaao y&d hand tot hand,
Van eeuw tot eeuw, van tand tot land.
Met heilzaam tic hl en 6choonea luister:
Gezegend, die een fakkel draagt.
Die voor ons oog den mist verjaagt,
En voorgoa* In den duistert
(NIOOLAAS BESTS).
Weer heeft rich een jaar aam de rij
der jaren gevoegd; weer is een periode der
menschelijke telling afgesloten, die niet we
derkeert! En onwillekeurig, al is het nog
zoo kort, gaat men na, wat het voor
goed heengegane heelt gebraohl aan lie!
en leed. Ook aan de wereld in 't algemeen.
Overpeinzend, wat 1928 ons schonk, is er
geen reden voor zwart pessimisme, noch
voor hoogopvliegeod optimisme. De grocte
vraagstukken vam omzen tijd zijn niet op
gelost, hetgeen in menig opricht teleur
stelt, maar aan den anderen kant is er
ook niets hopeloos bedorven. Eerst vol
gende jaren zullen de juiste waarde vam
het jaar, dat afscheid neemt, kunnen aan
geven!
De Volkenbond en rijn raad hebben de
verplichte vergaderingen gehouden. Veel af
gedaan is er niet. Weliswaar verdwijnt het
Poolsch-Lithausch conflict officieel van het
program, maar dit is meer schijn dan we
zen. Men is veel te blij, dat deze moei
zame kwestie tenminste voor eenigen tijd
van het program verdwijnt, al is in wer
kelijkheid er zoo goed als niets veranderd;
omtrent Wilna is immers nog noodt het
laatste woord gesproken en (kar gaat het
in ernst toch maar om. Het zal dan ook wel
niet tang duren, of deze oude affaire troont
weer op de raadsagenda! Ook de Hongaarsch.
Roemeensche optantenkwestie wacht tot vol
gend jaar om te worden opgelost Men
riet dus, hoe weinig op deze bijeenkom
sten tot stand is gekomen.
Geenszins leide men hieruit echter af,
dat de beteekenis van den Volkenbond tot
nnl is gedaald. Gelukkig is het nog iet-
wat anders! Zonder Volkenbond zou het
er heel wat slechter uitzien, dan was als
het ware het hek van den dam! Momenteel
is en blijft o.i. de grootste waarde vam dit
hchaam juist zijn preventieve kracht Eerst
wanneer door grooter daadwerkelijker steun
de Volkenbond aan kracht zal hebben ge.
wonnen, eerst dan mag ook meer daarvan
worden verwacht De mentaliteit der vol
keren moet door een „frappez, frappez tou-
jours" steeds meer rijp worden gemaakt voor
de waarde van de Volkenbondsidee. Hoe
gaarne men ook den vooruitgang sneller
wenschte, niet uit het oog mag worden
verloren, dat alle vooruitgang tijd vordert!
Belangrijker naar buiten dan deze bijeen
komsten waren de gedaohten wisselingen, ge
lijktijdig tusschen de voornaamste politici
gevoerd! Dil trots de ziekte van Chamber
lain en Suest-minn. Nadat voiijaar te L o r-
Do de grondsiag was gelegd voor een betere
verstandhouding, is, beel langzaam aan ou
der oogen gerieo, wat als noodwendig ge
volg daarop volgen moest: de volkomen liqui
datie vaD den wereldbrand, tot niting ko
mend in een ontruiming van het bezette
gebied en een definitieve regeling der scha-
d6vergocdingsvraagstukken. Eanerzjjds dat
is van Duitsche zijde werd daarbij de
stelling geopponeerd, dat beide geen ver
band met elkaar hielden, dat een ontrui
ming als van zeil sprekend op Locarno moest
volgen, anderzijds endatisdan van de
zijde van Frankrijk werden beide aan
elkaar verbonden en werden voor conces
sies aan de eene zijde toezeggingen aan
de andere zijde verlangd. Het jaar neemt
afscheid, zonder dat in dezen een beslis
sing is gevallen. Briand en Stresemann heb
ben bet niet tot een aocoord kunnen bren
gen. Na langdurige eo moeizame bespre
kingen is men zoover, dat vol
gend jaar een oonferentie van deskundi
gen het schadevergoedingsprobleeim voor
eens en altijd zal trachten te regelen. Om
trent het resultaat tast men natuurlijk vol
slagen in het duister. Wanneer daaraan dan
ook de ontruiming van Rijnland moet wor
den vastgekoppeldEn middelerwijl grof it
in Duitsch.and de ontstemming over hel re-
Bultaatlou»-blijven van Locarno zienderoogen
zelfs zoodanig, dat de totdusver onaange-
ta te po-ilie va S re emam niet gebed meer
onbedreigd is!
Vermoedelijk is van Duitsche zijde na Lo
carno steun verwacht van de zijde vaD En
geland, doch daD is misgetast integen
deel ia de verhouding tusscheu Engeland
en Frankrijk in langen tijd niet zoo innig
geweest afs deze thans is. Het scherpst
is dat tot uiting gekomen, toen Engeland
en Frankrijk onderling een viool-overeen
komst sloten, die en op zich zeil en op
de manier van totstandkoming op de leest
van voor 1914 was geschoeid. Dezevloot-
overeenkomst, die intusschen volslagen van
de baan is, heeft beel wat kwaad ge
brouwd. Amerika is er weinig minder dan
„kopschuw" van geworden en nadrukkelijker
dan ooit wordt daar nu in de riebtiug van
den bouw van kruisers gestuurd. En hier
mede komen we als vanzelf aan de groote
mislukking van 1928: de ontwapeningsidee
heeft volledig fiasco geleden. A'.lerwege ziet
men groeiende bewapening alsof 1914 niets
heeft geleerd; met allerlei mooie frases
in den mond! Tweemaal is de voorberei
dende ontwapeningscommissie bijeen geweest,
tweemaal was het een mislukking over de
gansche linie Zelfs de onderteekening in
Augustus van het zg. Kellojg-pact, waartoe
hei Fransche voorstel aan Amerika om een
anti-oorlogsverdrag te sluiten door Kellogg
werd uitgebreid en waartoe vrijwel alle lan
den toetraden, de een nog geestdriftiger
daz de ander, heeft aan de algemeene
mentaliteit weinig vermogen af te doen.
Als men dit pact slechts ideëel beschouwt,
kan men het niet dan toejuichen; staat
meD daarentegen met beide beemen inde
werkelijkheid des levens, dan vraagt men
rich niet zonder zorg af, of dit anti-oor
logsverdrag niet eerder schaadt dan baat!
En dit vooral, als men gadeslaat, hoe in
Amerika zelf de ratificatie niet eens zeker
is om dezelfde redenen, waarom ook de
Vclkenbond in Amerika niet is geaccep
teerd! Zoo doet het den Volkenbond maar
een schadelijke concurrentie aanSpe
ciaal de sovjets glunderen door dezen gang
vao zaken, niet aarzelend om zelf vérstrek
kende voorstellen te doen, die zij zelf niet
naleven. Het is althans een kleine vergif-
ding voor de mislukking der wereldrevolu
tie, die in oms werelddeel, in heel de be
schaafde wereld, minder kans van slagen
heeft dan ooit, gelukkig, dank zij ook een
meer en meer krachtdadig optreden tegen
deze waanvoorstellingen en haar propagan
disten.
Behalve hel feit, dat de wereldoorlog
door zijn gevolgen, waaronder men nog al-
lijd zoo zwaar gaat gebukt, toch naar ont
wapening moest drijven, geeft de ontwikke
ling der techniek daarnevens alle aanleiding
om te streven naar den vrede. Een nieuwe
oorlog zou eenvoudig catastrophaal worden
voor de menschheidl
Riizondere herdenkingen kunnen we! eens
meehelpen, om ideeën ingang te doen vin
den, wellicht kan de 10 jarige herdenking
van den wapenslilslandsdag, tengevolge
waarvan eenige landen hun 10-jarig bestaan
als zelfstandige nalie konden vieren, zooals
Tsjecho-Slowakije, Lilhauen etc. invloed ten
goede oefenen. Laten we daarop hopen I
Vooral ten opzichte van de zoo bij uitstek
belangrijke onlwapeningskweslie zouden we
willen verwijzen naar de waarschuwende
dichtregelen van Beets:
Weel wat gij doen gaat,
of wacht met uw daden.
Weet wat gij toejuicht.
of wacht met uw lof.
Niemand wordt wijzer
bij lasten en raden;
't Licht, dat niet dóórbrandt,
blijft schcemrig en dof.
Behalve de ontwapeningsconferenties,
mislukte evenzeer de bespreking van toe
zicht op de wapenfabricage; men wil zich
daaraan niet onderwerpen, wat voldoende
aanduiding is van het beerschend wan
trouwen!
Het fascistisch Italië, hoezeer in sommige
gevallen oplredend als vredesbemiddelaar,
zooals lusschen Griekenland en Turkije, met
welke bede landen hel zelf een vriend
schapsverdrag sloot, blijft in zeker opzicht
een ernstig bedreiger van den vTedc. Wan
neer Mussolini b.v. bidt, het Groot-Ilalië
nog le mogen beleven, dan bevat deze bede
reeds oorlogsgevaar! Hoe kan immers dat
Groot-Italië lol stand komen zonder oorlog
met Frankrijk en Zuid-Slavië? Mei Frank
rijk is de verhouding, ook al werd over
Tanger overeenstemming verkregen, ge
spannen en trots de ratificatie der Nettuno-
verdragen door Zuid-Slavië is ook met dat
land niet alles, zooals hel zijn moest. Van
daar, dat door aparte verdragen ieder zich
tracht te dekkenI De smokkelgeschiedenis-
sen van machinegeweren naar Hongarije
geven dan ook veel te denken en hel is
begrijpelijk, dat de Kleine Entente zich wei
nig gerust toont.
Zuiver economisch gesproken, is er even
wel eenige reden lol blijdschap. Hier, waar
de nuchtere cijfers spreken, voelt men,
steeds meer, dat gestreefd dient te worden
naar een Vereenigde Staten van Europa als
tegenwicht tegenover Amerika, dat, mede
door zijn vorderingen op ons werelddeel,
financieel den loon blijft aangeven en kan
het naar een Vereenigde Staten der wereld I
Dank zij de leiding van onzen landgenoot
Colijn zijn op de conferentie voor de in-
en uitvoerverboden gewichtige resultaten
bereikt!
Zou via de economie ten slotte misschien
ook de politieke toenadering zijn af te
dwingen? Hel zou een lichtpunt zijn van
enorme beteekenis
Na dezen algemeenen terugblik zullen we,
der gewoonte getrouw, de diverse landen
nog kortelings de revue doen passeeren. Nu
en dan zal zoodoende tevens bovenstaande
nog worden gecompleteerd.
België: Met moeite heeft zich hier het
kabinet-Jaspar weten te handhaven, dat in
doorsnee natuurlijk op Frankrijk bleef ge
oriënteerd. De amnestiekwestie bedreigde
steed? zijn leven en doet dat nog. Hetgeen
zich door de verkiezing van den activist
Borms te Antwerpen demonstreerde, is wei
nig geruststellend. Men wist. dat de ver
kiezing onwettig zou worden verklaard, dus
dat het succes slechts een zuivere demon
stratie kon zijn. meer niet. en toch is met
behulp van duizenden katholieke en socia
listische stemmen Borms uit de stembus ge
komen; hetgeen impleciet inhoudt een af
keuring der amnestievoorstellen der regee
ring en dan speciaal der liberale drijverij
om aan de amnestie geen teruggeven der
burgerrechten te verbinden. Het zou ons
niet verbazen, zoo hieruit ten slotte nog
vérstrekkende gevolgen voortkwamen, ook
ten aanzien van de verstandhouding tus-
schen Walen en Vlamingen in het alge
meen, die meer en meer als een soort
splijtzwam gaal werken. Het dualistisch
cachet van het Belgische volk is aanvan
kelijk te licht genomen door de Waalsche
regeerders!
Het Koningspaar bracht een bezoek aan
de Congo, hetgeen de banden nauwer aan
haalde.
Dnitschland: Hier is de coalitie met de
Duitsch-nationalen uiteen gevallen, heigeen
het aftreden van het kabinet-Marx tenge
volge had en tevens den politieken aftocht
van den leider van het Centrum. Bij de op
de kabinetscrisis volgende Rijksdagverkie
zingen leed toch het Centrum, dat zich
steeds placht le kunnen handhaven, een
nederlaag als bewijs, hoezeer het samen
gaan met rechts vele Centrummannen had
verdroten; de winst ging naar links! Alle
zeilen zijn bijgezet om de z.g. groote coalitie
te herstellen, maar officieel is dat nog niet
gelukt. Wel is een kabinet gevormd uit de
partijen, die aan deze coalitie moeten deel
nemen. zulks onder leiding van den soc.-
dem. Muller.
Niet terug aan de regeering keerde de
minister van landsverdediging Gessier. die
vanaf 1918 dit departement had beheerd.
Hij werd opgevolgd door Groener, die een
spoedig intredende crisis vanwege de pant-
sorkruiserkwestie wist te doorstaan en zoo
doende de coalitie redde, al vond hij de
socialisten tegenover zich.
Het Centrum is intusschen de crisis nog
niet te boven. De prelaat Kaas is tot op
volger van Marx gekozen, staande in het
midden dezer partij, maar er zijn nog te
veel gevoeligheden om reeds te kunnen
spreken van herstel der verloren eenheid.
Ook bij de Duitsch-nationalen is scheuring
merkbaar, doch het optreden van Hugen-
berg als leider schijnt een aaneengesloten
Iront, zij het dan met verlies van leden,
tengevolge le zullen hebben, dat dan scherp
tegen de regeering stelling zal nemen.
Terwijl het 1 nd het zwaar te verant
woorden heeft door het nakomen der Dawes-
verplichtinge.n heeft een uitsluiting in de
metaalindustrie in Westfalen voor millioe-
nen verloren doen gaan. Deze uitsluiting,
zeer willekeurig uitgeroepen, heeft in de
diverse partijen de strooming naar links be
vorderd 1 Ten slotte was men in de kringen
der werkgevers blij. dat de regeering een
uitweg vond uit de impasse, die ook door
dc werknemers werd geaccepteerd, al voel
den zij zich in hun rechten aangetast, n.l.
arbitrage door den minister Severing! In
de textielindustrie dreigt nu iels dito's,
doch men mag aannemen, dat uit 't metaal-
conflict voldoende zal zijn geleerd.
Frankriik: Het voornaamste voor dit land
was ongetwijfeld, dat het Poincaré mocht
gelukken, den franc te 6tabiliseeren en zich
aldus zeer verdienstelijk te maken voor
zijn vaderland. Toen echter dit levenswerk
wns voltooid, heeft de linkervleugel der
radicalen, onder leiding van Caillaux, bij
wijze van coup d'état de radicale ministers
gedwongen uit het kabinet te treden. Tot
6chade voor eigen paTtij, daar Poincaré
opnieuw een kabinet vormde, doch nu iets
meer naar rechts getint, daar de radicalen
buiten bleven staan 1 Aanleiding voor dit
politieke relletje was een voorstel de ka
tholieke missies in de koloniën weer te
steunen, zulks in zuiver eigen belang, daar
thans andere missies in de Fransche bezit
tingen grooten invloed oefenen. Toevallig
trof bet samen, dat voor Combes, den mi
nister, die destijds de leekenwetten deed
aannemen, juist een standbeeld werd ont
huld Geheel zonder kleine incidenten ver
liep dit niet, evenmin als het niet toela
ten tot de Fransche Kamer van de Elzas-
sische autonomi8ten Rickle cn Rossé. De
herkregen provincies baren Frankrijk veel
lost!
Engeland: de binnenlandsche politiek
werd reeds geheel beheerscht door de
Lagerhuisverkiezingen van het volgend jaar
en ook de buitenl. politiek gaf dit jaar
maar al te gereede aanleiding voor krach
tige aanvallen. Labour en Liberalen wed
ijverden in scherpte van offensief tegen het
kabinet-Baldwin, dat door het aftreden van
Birkenhead een gevoelig verlies leed en bo
vendien is gehandicapt door oneenigheid
in de partij over diverse aangelegenheden.
De voorspellingen omtrent de komende ver
kiezingen luiden dan ook vrijwel zonder
uitzondering slecht voor de conserva
tieven 1
Bedenkelijk is voor Groot-Brittannië hat
steeds losser worden der banden met de
koloniën, ook al is er o.i. nog geen reden
om nu al te spreken van een ineenstorting
van bot Britsche Imperium, zooals wel eens
geschiedt. Ierland, waar het vrij rustig
bleef, Australië, Canada zoowel als Zuia-
Afrika, dat eindelijk een nieuwe vlag
kreeg, streven naar een verdere onafhan
kelijkheid.
Australië had van stakingen veel te ver
duren. Maar alle dominions ontwikkelen
zich economisch voorspoedig.
Britsch-Indië ziet zijn verlangen ook tot
den 6tatus vaD dominion te worden verhe
ven nög niet verhoord, al wil Engeland door
de commissie-Simon doen nagaan, hoever
reeds in de richting van zelfbestuur kan
worden gekoerst. In lndië valt deze com
missie een slechte ontvangst ten deel en
weigert de meerderheid medewerking.
Egypte maakt een soort crisis door, daar
feitelijk aeregeerd wordt tegen de meer
derheid van volk en parlement in als gevolg
van het verwerpen van het verdrag met
Engeland. Er dre«gde zelfs een oogenbh'k
een conflict, doch totdusver is dit nog af
gewend Waar Eneeland echter te groove
bel.aneen heeft bij Suez-kanaal etc. om een
volledige onafhankelijkheid toe te staan,
lijkt het ons slechts uitstel van executie.
Het jaaT scheen met een zwaar verlies
voor Fnge'and te zullen eindigen tengevol
ge van cL ernstige ziekte van den alge
meen beminden koning George, maar na
veie bange dagen schijnt het dat de koning
het nog za! halen!
Economisch zucht het Britsche rijk nog
altijd onder de gevolgen van de mijnstaking
met daarop gevolgde algemeene staking van
1926. Vooral in de mijnindustrie is het nnsl
Italië. Steeds blijft hel streven er op ge
richt de macht van den grooten leider der
fascisten uit te breiden en alleen aan fas
cistische lichamen nog eenigen invloed toe
te kennen Zeven portefeuilles zijn reeds in
handen van MussoliniI De Kamer i9 naar
huis gestuurd, wordt vervangen door een
grooten fascistischen raad met adviseerende
6teml Het koningschap is niet meer dan een
sier-ornament geworden. Het heet niette
min, dat in het voorjaar daarop een aanslag
zou zijn voorbereid, maar veel te beteekenen
schijnt het toch niet te hebben gehad.
El Duce weet de stemmingen zeer leven
dig te houden, hetgeen een groot gevaar in
zich bergt: men denke aan de felle anti-
Fransche demonstraties. Hartstochten wek
ken is minder moeilijk, dan deze beheer-
schen, als zij er eenmaal zijnl Deze stem
mingen schijnen echter noodig te zijn om
het streven naar terugkeer van het Ro-
meinsche Imperium steeds beval dit oor-
logsgevaarl te stevigen.
Zuid-Tiro! is men brutaler dan ooit aan
het veritaliaanschenl
Oostenrijk is nog steeds het landje met
het „waterhoofd" Weenen en de z.g.
Anschlu8s-idee blijft er levendig al is men
zich bewust van de directe onmogelijkheid,
daar niets minder dan een oorlog het gevolg
zou zijn, Briand zei het onbewimpeld De
eerste president Hainisch is vervangen door
den Christen-democraat Miklas, dank zij
een toenemende splitsing tusschen de par
tijen, zoodat een breuk in de regeerings-
coalilie niet tot de onwaarschijnlijkheden
gaal behooren.
Hongarije zet krachtig de propaganda
voor een herziening van het vredesverdrag
voort en weet zich steun te verwerven. Uit
den aard der zaak drijft dit streven echter
de leden der Kleine Entente, die overigens
niet meer zoo aaneengesloten optreden, lot
elkaar uit eigen-belang om te behouden,
wat zij verkregen. Bethlen houdt den troon
warm voor een Habsburger, al is niet zeker,
wie dat zal zijn Behalve het valsche mun
tersproces deden zich weinig schokkende
gebeurtenissen voor.
Verder schrijdend op onzen rondgang,
kunnen wij dan eenige landen kort samen
nemen; Scandinavië had eenige groote
arbeidsconflicten te doorworstelen evenals
Polen, waar maarschalk Pilsudski het heft
in handen weet te houden. Een paar re-
geeringscrises had niet veel om 't lijf,
evenmin als in de z.g. Randstaten
Lilhauen dan uitgezonderd, waar Wolde-
maras heer en meester is en Finland.
Dat het communisme daar geen vorderin
gen weet te behalen, stemt tevreden 1 Ook
in Rnsland zelf heeft het bolsjewisme het
zwaar te verantwoorden, daar de boeren
nog altijd niel de graan-politiek der sovjets
willen aanvaarden, hetgeen tot felle botsin
gen moet leiden. De tijd van „buigen of
barsten" nadert steeds meer. Voor de sov
jets is daarbij een zeer ongunstige factor de
oneenigheid in de partij, die het zelfs noodig
maakte Trotzky c.s le verbannen. Toch zal
men o. i. goed doen niet te zeer te rekenen
op een spoedige val van het bolsjewisme,
daar immers in Rusland alle organisatie en
weerstand totaal is gebroken.
In Europa resteeren ons hierna nog
slechte het kalm voortlevend Zwitserland,
Portugal, dat de gewone pronunciamento's
doorstond. Spanje, waar Primo de Rivera
op bescheidener schaal volgens recept van
Mussolini „dictatort", zij het met heel wat
minder instemming, zoodat in het on
rustige Catalonië een vrij krachtige contra
revolutionaire beweging moest worden
onderdrukt, en ten slotte de Balkan. Waar
daar Europa's vuurhaard blijft gelegen, zul
len wij aan de toeslanden in deze landen
eenige nadere aandacht schenken. Het
meeste gevaar dreigt van de zijde der Mace
donische komitadjis Zoolang dezen onder
elkaar moorden, gelijk in Bulgarije aan de
orde van den dag is, is het voor het alge
meen aspect van weinig beteekenis, maar
al9 zij grensincidenten veroorzaken, zooals
herhaaldelijk zijn voorgevallen lusschen
Bulgarije en Zuid-Slavië waardoor tus
schen deze landen geen normale verhoudin
gen bestaanI en tusschen Bulgarije en
Griekenland, wordt het anders. Een ge
meenschappelijk optreden tegen deze ben
den zou veel baat maar bereik dat
eens.
In Roemenië heeft na langen strijd de
Boerenpartij van Maniu de regeering van
Bratianu tot heengaan bewogen. Verkie
zingen bevestigden deze overwinning na
tuurlijk 1 Door eigen optreden heeft prins
Carol echter zijn kansen op den troon wel
verspeeld.
Zuid-Slavië maakt een zeer moeilijke cri
sis door als gevolg van de noodlottige schiet
partij in de Skoepsjtina, die ook den leider
der Kroaten het leven kostte. Tengevolge
daarvan heeft Kroatië zich heelemaal uit
Belgrado teruggetrokken en dreigt de een
heid des lands te worden verbroken De re
geering, die toch al voor kwade dingen
stond, men denke aan de demonstraties te
gen Italië, is in een lastig parket. Misschien
zal het feit. dal koning Alexander algemeen
gezien is. op den duur gewicht in de schaal
kunnen leggen.
Griekenland zag na eenige crisis Veni-
selos. den grooten Cretenzer terug aan het
bewind hetgeen zijn positie naar buiten
vooral ten eoede komt.
Albanië komt meer en meer onder invloed
van Italië hetgeen de strijd om invloed op
hel Balkanschiereiland duchtig verscherpt!
Op Europa volgt Azië. Onder krachtige
leiding van Kemal pasja ontwikkelt Turkije
zich snel in modernen geest Tot stand is
gebraohl een volledige scheiding van Kerk
en Staat, hel Latijns< he alfabet i9 inge
voerd etc Moeilijk is het Turkije's macht
thans zuiver te schatten maar dat Kemal
pasja deze ten zeerste heeft vergroot is
zeker De koning van Afghanistan Ama-
noellah heeft na een rei9 door ons werelddeel
de poging van Kemal willen nadoen, maar
zijn rijk schijnt voor zoo'n snel tempo, als
hij volgt niet rijp en dientengevolge zijn
vele stammen in opstand gekomen; de uit
slag van dezen strijd i9 nog twijfelachtig.
Japan is zijn natuurrampen nog lang niet
te boven Keizer Hirohilo is met ouden luis
ter gekroond Een felle actie is ingezet tegen
het communisme, ongetwijfeld mede als ge
volg van het aanvankelijk succes van het
bolsjewisme in China.
In het Hemelscbe rijk heeft ten slotte de
krggskans zich ten gunste der Zuidelijken
gekeerd, die thans, op Mandsjoerjje na, vrij
wel geheel China beheerscchen. Van een sterk
oentraai bestuur is evenwel nog geen sprake^
ai doet Tsjang-kai-Sjek zjjn uiterste best de
eenheid te behouden, met zooveel strijd ver
werven. De gelukte moordaanslag op Tsang-
tso Lin, den heerscher in Mandsjo er ij e, draagt
veel bij tot het succee der Zuidelijken; ie
meer, waar de zoon van den vermoorde een
zwak figuur schijnt te zijn. Na eerst hulp
der bolsjewisten te hebben aanvaard, wordt
nu uit een ander vaatje getapt. Met dit al
is een zekere toestand nog niet aanwezig!
Tot slot van onze reis Amerikal Afrika
telt niet mee, dat is ongeveer koloniaal be*
zit. De Vereenigde Staten zien de welvaart
bestendigd en dat is zeker mede een der re
denen, dat bij de presidentakeuze de candi-
daat der republikeinen Hoover is gekozen,
zijn R.K. tegenstander Smith verslaande. De
politiek tegenover Europa U reeds gememo
reerd, zoodat wij daarop niet meer zullen
wijzen. Stelliger dan ooit wordt do Monroe-
leer overeind gehouden en daarbij spreekt
zelfzucht niet weinig mee; zie naar het op
treden in Nicaragua! Dit optreden heeft ra
Zuid-Amerika het verzet tegen deze politiek
echter verstevigd. Hoover zal op zijn bezoek
aan het Zuiden wel trachten de verstandhou
ding te verbeteren, maar of het lukt? Ern
stig is anders daar in Zuid-Amerika tegen het
6ind van het jaar de vrede nog bedreigd ten
gevolge van net geschil tusschen Bolivia en
Paraguay over een woest, maar naar petro-
leum riekend stuk grond! Gezamenlijk op
treden van alle vredesmachten, die in het
geweer waren te brengen, heeft op het laat-
ste nippertje dit gov&ar oog bezworen, ten
minste voorloopig.
Mexico strijdt een godsdienstoorlog, waarbij
▼coral van de zijde der regeering niet voor
een klein gerucht wordt gevreesd, doch het
schijnt dat nu toch ernstig naar een corapro-
mis wordt gestreefd. De als opvolger van pre
sident Calles gekozen president Obregon is
vermoord, daar te lande geen zeldzaamheidl
Of do Kerk daarmee iets uitstaande heeft
Een nieuwe verkiezing bracht toen Gil op
het kussen.
Ondoenlijk is het alle rampen, die in 1928
de wereld teisterden, op le sommen. Het
waren er ontelbaar vele. Overslroomingen
in de Herzegowina, Londen, Japan, hongers
nood in China, Brazilië en gedeelten van
sovjet-Rusland, vulcaanuitbarstingen als
van de Etna, cyclonen in W -lndië, de Krim,
China en Japan. Argentinië, N.-Z. Wales,
builenpest in Brazilië, aardbevingen in
Klein-Azië, Griekenland, Chili, Italië,
Mexico, Bulgarije, bioscooprampen, ontplof
fingen, branden, scheepsongevallen (de
„Vestris"), boschbranden, spoor- en auto
ongelukken en zoo zou er nog zooveel te
noemen zijn Maar volstaan wij met dit
lijstje Waarbij alleen nog de diverse vlieg
ongevallen dienen vermeld.
In de eerste plaal9 de ramp van de
„Italia", die ook Amundsen met zijn met
gezellen het leven kostte. Hoe vol spanning
is door heel de wereld dit luchldrama ge
volgd. die den llaliaansohen naam op weten
schappelijk gebied (Nobile) geen goed heeft
gedaan. En dan de vele gevallen vliegtuigen,
w.o. eenige 0ceaanvliegcr9, als Hinchcliffe
met zijn gezellin Elsie Mackay, Mc Donald.
Daartegenover staan eenige geslaagde
vluchten als van de „Bremen" met Koehl,
Lohse en Fitzmaurice, die als eerste den
tocht Oost-West over den Oceaan volbracht,
doch op het Greenly-eiland landde; de tocht
der „Southern Cross" van Amerika naar
Auslralië en ten slotte de reis heen en terug
van de „Graf Zeppelin" onder bevel van dr.
Eckener
Het vliegwezen blijft zich snel ontwik
kelen
Als steeds eindigend met een necrologie,
noemen wij de staatslieden: de Engelsche
leider lord Oxford and Asquilh, meer be
kend onder den laatsten naam. Lichnowsky,
de Duitsche gezant le Londen in 1914. de
Engelscbe oud-minisler lord Cave, de Zwit-
sersche oud-president Guslaaf Ador. de lta-
liaansche oud-premier Giolilli. de Engelsche
oud-minisler en gezant Haldane. de Fran
sche minister van handel Dokanowski. die
bij een vliegtuigongeval hel leven verloor,
de Duitsche gezant le Moskou graaf Brock-
dortf Rantzau, de Amerikaanache oud
minister Lansing.
De militairen: lord Haig, de Engelsche
opperbevelhebber uit hel 2de deel van den
■wereldoorlog, de flaliaansche dito's Cadorna
en Diaz, de Duitsche admiraal Scheer, de
Fransche generaal Desticker. de Russische
generaal Wrangel.
De schrijv-rs: Thomas Hardy, Blasco
Ibanez en Herman Sudermann.
Voorts nog de bekende Engelsche suffra
gette miss Pankhurst. de Belgische bankier
Loewenslein de vliegers Bennett en Drou-
hin. prof Fawcetl. in de Rraziliaansche bin
nenlanden vermoord, de Rus Fokins en de
Ier O'Brien.
RECLAME.
4762
8—3
