fi9ste JAARGANG
ZATERDAG 17 NOVEMBER 1928
No. 21068
3FFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
EEN ZELDZAAM JUBILEUM.
Het voornaamste nieuws
van heden.
O
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIIS DER ADVERTENTIEN:
30 Cis. per regel voor advertention uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen raD ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensd.ms en Zaterdags 50 Cis. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cis.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden, 12.35. per week ƒ0 18
Builen Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
lit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien het verzoek van:
a. de N.V. Broodfabriek „De Zeeuw" om
ergunning lot het uitbreiden van de brood-
abriek in het perceel Korte Mare No. 22,
adastraal bekende Gfemeente Leiden, Sectie
I. No. 2681;
b. de firma J. J. Gijzenij en Co. om ver-
unning tot het uitbreiden van de bowaar-
laals voor lompen in het perceel Koestraat
lis. 1, 3, 5 en 7, kadastraal bekend Ge-
ceentc Leiden, Sectie H. Nis. 7G3, 761-, 765
n 3384;
Gelet op de arlt. 6 en 7 der Hinderwet;
Geven kennis aan het publiek, dat ge-
locmde verzoeken met de bijlagen op de
lecretarie dezer gemeente ter visie gelegd
:ijn;
alsmede dat op Zaterdag den lsten De-
ember e.k., des voormiddags te balfeli uren
ip het Raadhuis, gelegenheid zal worden
;egeven om bezwaren tegen deze verzoeken
n Ie brengen, terwijl zij er de aandacht op
resligen, dat niet tot beroep gerechtigd zijn
rij die niet overeenkomstig art. 7 der Hin-
lerwel voor het gemeentebestuur of een
lijner leden zijn verschenen, fen einde hun
jezwaren mondeling toe te lichten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 17 November 1928. 1536
LUSTRUM 1E30 VAN HET L. S. C.
Op de laatste Corpsvergadering van het
Leidsch Studentencorps is. naar de „Virtus,
Concordia, Fides" meldt, gesproken over het
lustrum van 1930. zij het nog slechts
vluchlig.
Besloten werd het aanstaande Lustrum
te wieren op Leiden waardige wijze.
De quaestor schatte tegen dien tijd de
feestkas op f. 20.000, zoodat de hoofdelijke
omslag van de leden waarschijnlijk geen al
te groote offers zou hoeven te vorderen.
Nadat dit besluit was genomen, gewaagde
de praese9 van een plan van het Collegium
lot voorlegging van een eventueel voorstel
tot het houden eener maskerade.
De heer de Ranitz gaf nog enkele per
soonlijke uitingen, aldus gememoreerd.
Allereerst moet hierbij gelet worden op de
belangen der Leidsche burgerij.
Ook dé reünisten dienen niet vergeten te
worden. Er moet voor gezorgd worden dat
zij Leiden kunnen terugvinden zooal9 zij
het hebben verlaten.
INTERNATIONALE SAMENWERKING
IN DE WETENSCHAP.
Vc or dracht van
J. S. baron de Vos van Steenwijk.
In hét Klein-auditorium van het Acade
miegebouw aan het Rapenburg heeft gis
terenavond de heer J. S. baron de Vos van
Steenwijk, chef der afdeeling natuurweten
schappen aan het Instituut voor Intellec
tuele Samenwerking te Parijs, een voor
dracht gehouden over bovenstaand onder
werp.
Spreker stelt eerst in het licht hoe de
geleerden bij de voortschrijdende ontwikke
ling van de wetenschap een steeds lango
ren weg hebben af te leggen om over den
vooraf gc'ganen arbeid gedocumenteerd te
worden.
De uitvinding der drukpers maakte het
eerst mogelijk aan de wetenschap een werke
lijk algemeene bekendheid te geven. Maar
door de steeds wassende vloed van weten
schappelijke publicaties dreigt er overpro-
De heer P. J. van Putten.
Een jubileum, zooals beden gevierd
^erd bij de N.V. Stoomolieslagerij voor
been Sillevis en Rutten te Leiderdorp, be
hoort zelfs in dezen tijd, waarin schier
dagelijks gejubileerd wordt, nog tot de
hooge zeldzaamheden. Vandaag toch her
denken onze stadgenooten, de heeren P. J.
van Putten en F. de Haas den dag, waar-
°P zij een halve eeuw geleden bij genoemd
bedrijf in functie traden.
Vijftig lange jaren hebben zij naar hun
beste vermogen tot den bloei dezer zaak
bijgedragen en het behoeft dan ook geen
verwondering te wekken, dat de directie
en het personeel alles in het werk gesteld
hebben om dit feit op een waardige wijze
te berdenken.
Nadat de beide jubilarissen met hun echt-
genooten per auto van hun woningen wa-
rcn gebaald, werden zij in het privé-kan-
toor toegesproken door den directeur, den
hoer W. G. Sillevis, die zijn hartelijke
Pelukwensehen vergezeld liet gaan van een
Schenk onder couvert, terwijl aan de
beide wouwen een bloemstuk werd aange
boden.
Vervolgens kreeg de burgemeester van
leiderdorp, de heer K. Brug het woord,
De heer F. de Haas.
J die mededeelde, dat bet H. M. de Konin
gin behaagd had de beide jubilarissen te
begiftigen met de bronzen eere-medaille,
verbonden aan do Orde van Oranje-Nas-
sau, welk eere-metaal bij hen onder har-
telijken gelukwensch met deze onderschei
ding op de borst speldde.
Namens het bestuur van het Departe-
ment Leiden der Ned. Maatschappij van
Nijverheid en Handel, hetwelk vertegen
woordigd was door den voorzitter, den heer
N. C. F. van Ginkel en den secretaris, mr.
M. B. Vos, voerde eerstgenoemde het
woord.
En ook deze spreker kwam niet met leege
handen, want namens het bestuur bood
hij hun de gouden draagmedaille aan met
de gebruikelijke diploma's, welke de di
rectie had laten omlijsten.
Tenslotte werden de trouwe werkers nog
in de fabriek gehuldigd door het personeel,
als welks woordvoerder de heer C. C. Mul
ler optrad, die elk een sigarenkoker met
inscriptie aanbood.
Daarmede was het feest afgeloopen, doch
de herinnering aan dezen dag zal hen stel
lig nog lang bijblijven.
duclie. De geleerden verdedigen zich er
tegen door steeds verder doorgevoerde spe
cialisatie. men zie b.v. de medische wereld.
Maar de ontwikkeling o.a. der natuurweten
schappen in de laatste decennia's veroor
deelt dit systeem van specialisatie outrance
De wetenschap kan niet in serie gefabri
ceerd worden als auto's. De moderne medi
cus kan de nieuwe phys'ica en chemie niet
missen (röntgenologie, colloïd-chemie), de
jurist moet de uiteenzelingen der psychiaters
kunnen volgen, enz. We geraken hier in
een impasse.
Ook op een ander gebied is de toestand on
gunstiger dan vóór een paar eeuwen; de
wetenschap had vroeger één taal. het Latijn;
thans is ze veeltalig en die veéltaligheid is
na den oorlog nog toegenomen.
Wereldlhulptalen, als esperanto en derge
lijke, schijnen er niet in te slagen de plaats
van het Latijn in te nemen; toch bestaan
er wel internationale systemen van sym
bolen, b.v. de formules der wiskunde en die
der chemie.
Vervolgens wijst spreker op enkele licht
punten als daar zijn de moderne opvattingen
van het bibliotheekwezen, dat den weten-
schappelijken onderzoeker een matigen
steun verleent bij zijn documentatie-arbeid
en de organisatie, vooral in de Verecnigde
Staten, van de wetenschappelijke biblio
graphic. Groote uitgaven en veel arbeid is
hiermee gemoeid.
Rationalisatie en unificatie zijn ook op
ander gebied te bereiken, b.v. algemeene in
voering van het metrieke stelsel, van het
Latijnsc'he alphabet ((onlangs in Turkije in
gevoerd en sterk gepropageerd in Japan).
Ten slotte behandelt spreker het probleem
hoe de wetenschap gefinancieerd werd en
wordt. Afhankelijk eerst van den steun van
vorsten en edelen en vooral van de kloos
ters (hier constateert spreker, dat dikwijls
te éénzijdig den nadruk wordt gelegd op de
belemmeringen, die de. kerk aan de vrije
ontwikkeling der wötcnschap heeft in den
j weg gelegd en dat vergeten wordt welk een
I ideaal toevluchtsoord de kloosters steeds
waren voor den geleerde, die vrij van maat
schappelijke beslommeringen, zich aan zijn
lievelingsstudie wilde wijden), worden later
dc universiteiten bijna overal voorwerpen
van gemeenschapszorg.
In onze 20ste eeuw zien wij door de
snelle toename van overheidszorg op allerlei
ander gebied, de wetenschap in de verdruk
king komen. Maar reeds ontstaan, het eerst
in de Vereenigde Staten, de groote particu
liere stichtingen als de Rockefeller en Car
negie Foudations, die beschikken over zeer
groote kapitalen (de 7 voornaamste Amcri-
kaansche stichtingen hebben samen een
kapitaal van 500.000.000 doll, en een inko
men van 28.500.000 doll.)» Al is hun doel
stelling vaak philanlropisch of sociaal-eco
nomisch, de methoden, waermee ze dit doel
trachten te bereiken zijn dc aanmoediging
van „Research" van zelfstandig weten
schappelijk onderzoek en enquêtes.
Een oligarchisch systeem naast de voor
heen alleen heerschende demonstratie.
Ook in Europa en niet alleen in de groo-
tere landen zijn zulke instellingen ontstaan;
de Kaiser Wilhelm Instituten in Duitsth-
land, de Carlsberg en de Rask-Oerstedt
stichtingen in Denemarken en nu onlang»
het „fonds national de la Recherche scien-
tifique" in Eelgië. 111.000 000 francs werd
daar in een halfjaar bijeengebracht hoofd
zakelijk uit de kringen der grool-industrl-
eelen en bankiers, die gevoelen dat zij een
eereschuld hebben aan de wetenschap
welke, zelf arm, aan hun den weg tot rijk
dom bereid heeft. Deze verschijnselen
geven ons in Nederland slof tot nadenken
en zelfonderzoek.
In zijn peroratie legt spreker er den na
druk op dat internationale samenwerking
in de wetenschap, zoo goed als op ander
gebied, slechts denkbaar is op den grond
slag van nationale activiteit. Nationale
wedijver is hier verre van een nadeel en
alle ondernemingen die a priori internatio
naal van opzet zijn lijden aan bloedar
moede; geen enkel land voelt er de volle
verantwoordelijkheid voor.
Volgens deze gedachtengang moet de
werkzaamheid van den Volkerenbond op
dit gebied dan ook zich bepalen tot het be-
studeeren van de technische problemen, hoe
de wetenschappelijke arbeid productiever
te maken en het onderling contact te ver
gemakkelijken.
Coördinatie, geen organisatie. En deze
bescheiden taak opent reeds een ruim ar
beidsveld waarvan de resultaten ontwijfel
baar nut kunnen hebben.
Prof. Mr. WILLEM v. d. VLUGT HERDACHT
In de ,,Zondag"sbode", doopsgezind weeK-
blad, uitgegeven door de Algemeene Doops-
gezinde Sociëteit van heden, wijden prof.
I dr. W. J. Kühler, gedurende zeven jaren
1 predikant bij de Doopsgezinde gemeente
alhier, thans hoogleeraar aaD de Univer
siteit te Amsterdam en onze stadgenoot
dr. G. J Boekenoogen, vele jaren lid van
den kerkeraad der Doopsgezinde gemeente,
ieder een waardeerend artikel aan wijlen
mr. Van der Vlugt, waarin zij voornamelijk
in berinnering brengen wat de overledene
voor de Doopsgezinde Broederschap en
voor do Leidsche Doopsgezinde Gemeente
in het bijzonder, is geweest.
„Het was een voorrecht'' aldus besluit
dr. Boekenoogen zijn betoog „met dezen
voortreffelijken man te mogen omgaan.
Niet slechts de gemeente maar ook de ker-
keraadsleden, die met hem de gemeente
mochten dienen, zijn hem dank verschul
digd. Zij hebben zijn minzaamheid ervaren
en van zijn omgang; genoten en geleerd
zij hebben zijn hoogstaande persoon hoog
lijk lecren waardeeren en hem bewonderd
om zijn welsprekendheid en kennis, zij
mogen getuigen van zijn trouwe toewij
ding aan de gemeente en de Broeder
schap."
KONINKLIJKE NEDERL. MAATSCHAPPIJ
VOOR TUINBOUW EN FLANTKUNDE.
Tijdens den vliegenden storm van gister
avond vergaderde de afd. Leiden en Omctr.
van bovengenoemde Maatschappij in „In
den Vergulden Turk".
Niettegenstaande het booze weer was de
opkomst der leden bevredigend. Bij de ope
ning bracht de voorzitter een hartelijk 1
woord van dankbare herinnering aan wijlen
den bekenden Nederlandschen Boomkwee-
ker, den heer Jac. Jurrisscn te Naarden.
die dank zijn stoere werkkracht, zoowel in
het buitenland als in ons eigen land zeer
veel voor het boomkweekersvak had lot
stand weten te brengen waarvan de jongere
generaties zeer zeker de vruchten zullen
plukken.
Na voorlezing der notulen blijkt bij de
ingekomen stukken een verzoek van de
Alg. Ver. van Bloembollencultuur om te
trachten in samenwerking met de Maat
schappij voor Tuinbouw en de Vaste
Keurings Commissie, de maandelijks te
houden keuringen van Amsterdam te doen
verplaatsen naar het Krclagehuis te
Haarlem.
Dit verzoekheeft heel wat stof doen
opwaaien, doch tot op heden zonder resul
taat. Sommigen waren van meening dat
Amsterdam als plaats voor keuringen moet
worden gehandhaafd andere daarentegen
gaven de voorkeur aan Haarlem. Een en
ander zal op de eerstdaags te houden
Algemeene Vergadering van de Vaste
Keurings Commissie nader worden onder
het oog gezien.
De afgevaardigde naar de Algem. Verg.
der Mij. brengt hiervan een uitvoerig rap
port uit.
Dc heer Jan Kriest Jzn. behandelt de
vraag of het gebruik van „Ratin", ter ver
delging van ralten doeltreffend is. Üit de
voorgelezen attesten, dc opgedane onder
vinding cn de wqdcrzijdsche discussie
bleek dat Ratin beslist doodend werkt, het
verspreid een besmettelijke ziekte onder de
ratten, die, echter heusch niet denkbeeldig
ook gevaar kan opleveren voor andere
huisdieren, ja zelfs voor menschen, als er
niet uiterst voorzichtig en deskundig mede
wordt gewerkt. „Ratin" is een zuivere
reincultuur van de Paratyphisch bacil B.
die door een Deensclie onderneming is
gekweekt. Kort geleden zijn onder des
kundige leiding door den Reinigingsdienst
te 's-Gravenhage met tienduizenden Sand
wiches door dezen bacil besmet proeven
genomen, waarvan de uilkomst schitterend
bleek. Door den geneeskundigen dienst
daar ter stede is echter gewezen op het
gevaar voor menschen en dieren. Daar
echter in geen der bladen iets vermeld
heeft gestaan van welke nadeclige gevol
gen dan ook, vertrouwen we dat oordeel
kundig gebruik aan te bevelen is. Voor
zichtigheid blijft steeds zeer aanbevolen.
Als er ralten zijn wier lichaamsgestel ster
ker blijkt dan de Paratyphisch bacil B., moe
ten deze volgens Deensche deskundigen wor
den vernietigd met „Ratinet", een bacil,
die nog meer gevaarlijker is.
BINNENLAND.
De aankomst van het vijfde postvliegtuig
op het vliegveld Schiphol; huldiging der be
manning. (2e Blad).
De gevolgen van den Zuid-Wester-storm.
(2e Blad en Laatste Berichten le Blad).
De strafzaak der Veendammer Hypotheek
bank. (Rechtzaken, 4e Blad).
Een vergadering van den Wereldbond der
Kerken. (Kerk en School, 2e Blad).
BUITENLAND.
Het soc.-dem. voorstel om den pantser
kruiser niet af te bonwen is door den Rijks
dag verworpen. (Builenl. Ie' Blad).
Weer een rede van Lloyd George. (Builenl.
le Blad).
Stormweer in Enceland en Frankrijk.
(Buitenl. Gemengd en Tel. le Blad).
Herdenking van Schubert. (3e Blad).
Nog hoorden we door den heer Kriest
op zeer aangename en leerzame wijze ver
tellen hoe we Cyclamen en Gloxinia's
moeten kweeken.
Dc heeren Joh. Ballego, A. Galjaard en
Jan Kriest Jzn. keurden een mooie ver
zameling Cacteëen van den heer J. H.
Smit, eenige betrekkelijk goed gekweekte
Cyclamen en mooie planten van Justicia
Carnea van den heer Jan Kriest Jzn.,
vooral de laatste blijkt met haar helder
rose roode bloemtuilen een plant voor de
toekomst. Aan iedere inzending werden 12
punten toegekend.
Doordat de voorzitter de heer C. Th.
Witte wegens den storm huistoe was ge
telefoneerd, werd de vergadering gedeelte
lijk geleid onder dankzegging voor de aan-
genamen debatten door den onder-voorzitter
dr. J. W. C. Goethaft gesloten.
HOE DE STORM IN LEIDEN HUISHIELD.
Dc storm die gistermiddag reeds met
kracht opzetten en die in den loop van den
avond en in den afgeloopen nacht in kracht
is toegenomen, heeft ook in onze stad on
heilspellend gewoed. Al zijn er gelukkig
geen ernstige ongelukken gemeld, de ma-
te'rieele schade aan huizen en opstallen is
gioot.
In bijna alle buurten moesten de daken
het ontgelden Pannen werden afgerukt,
dakgoten en daklijsten vielen bij tientallen
neer. De boomen op de Singels en elders
hadden hevig te lijden. Niet 9lechts werden
zware takken afgerukt, maar verschillende
boomen werden geheel ontworteld.
Honderden grootere cn kleinere ruiten
vielen aan scherven. Bij Ge firma Jamin
op de Haarlemmerstraat hoek Vrouwen-
steeg werd een groote spiegelruit door de
kracht van den wind vernield.
Reeds des middags omstreeks half drie
werd de agent van politie v. E. die per
rijwiel surveilleerde op de Jan van Hout
kade getroffen door een afvallcnden tak
van een boom, die het voorwiel van zijn
rijwiel totaal vernietigde en den man in
den rug raakte, zoodat hij na door burgers
uit zijn benarde positie te zijn ontzet, per
auto naar huis gebracht moest worden..
Hij klaagde over pijn in den rug en zal
Met vernietigende kracht heeft de storm gisteren en in den afgeloopen nacht gewoed.
Dat de schade die hier ter stede geleden werd niet gering was, moge duidelijk blijken
uit bovenstaande foto, die toont hoe de daken van het lokaal van het Leger des Heils
(rechts) en van een pakhuis aan de Langebrug werden blootgele^L