anapE
Banketbakkerij VAN ALPHEN
INDISCHE KRONIEK.
LAND- EN TUINBOUW.
VRAGEMRl'RPIEK.
Proeft ons Banket
Drielingstaafjes 30 ct. p. stuk
bij Verkoudheden'en Koorts
UIT ONZE STAATSMACHINE
de uitbarsting van de etna.
Duurt nog altijd voort, zij het
eenigszins gematigder.
Langzaam doen onveroidiieiijK vloeit de
(jobWie en ropKende lava^iruom voort met
eeü óneinead van zes meter per uur, en is
taaiu op 04)11 aftand van lóO M. van uei ó&-
jjyii van ikaicali gcKomen. Ook de tweede
sput'iweg naar Gaiama wordt nedreigu door
oen gesiadig zeewaarts stroomendc ïava.
'joi op ueuen zyn er weimg raenscüen-
levend te oetreureii. lie maiA?iiee»e scnaue
wurat echter gescuai op meer dan lo nuijuen
doiiars. zesduizend mann^.ijKe Viucateuagen
ziju door de iascistisclie autoriteiten op iw-
luaire vvyze georganiseerd en aan net werk
gtsieifl om Huizen te bouwen ten Zuiden van
(jiarr& Dit geschiedt op kosten vanden
staak
Ue militairen zrjn gedwongen vele men-
gcnvD uit nun huizen te ver wy deren, welke
wugeren hunne woningen te ver.aien. Door
dezeude oorzaak zyn gisteren 5 personen
verDrand.
lib raus heelt ter leniging van den nood
eeu gilt gescnonken van zoudü lire met zijn
zegeningen en geneden.
Ue curecteur van het vulcanoiogisch in-
suluul van den 4 .«1, proi. fonie is drie
ma.en over de lav^uoom ge.iogeu, onder
brdiKinasing van speciale iv.1j.uoe0 tea en. mj
neen geconstateerd, dat de stroom een
diicuocSigen vorm neeit, waarvan de top
ziüd ojj uen laagsten Krater uevindt en ae
t^is zeewaarts, uver ongeveer 4 uiyi stroomt
de ïava m eeu enKe*eu compacten stroom,
ver vuig ens wordt deze verute.d in veietaa-
keL waarvan de voomaauiste .nasgau ver
woest neeit, waar slecuts een enkele ry
muzen gespaaiu uleex. ue lavastroom neen
op net oogenouk een lengte van ongeveer
1-j mijlen eu een Dreeute van andernaiven
myi. ixoi. ront,e nie.ui, oat nog geen ver-
Eiiuuering van hevigneiu Kon woruen gecon-
staiterci. ue Vioeiuaar g.oeicnae nusoa o»yit
met onverminderde kracht voortsurooineu.
lome ooserveerae verder, uai de lava nabjj
Aiaocaa een iinuasappe.uO-cnje gea1aaid naa,
dat tuans ais een eoazame groene oase mid
den iu de or/muende nei staat.
Er is ten k.oom^o^td.enst geopend ius. ch jd
Sjiaouse en uatama en rtiessina, ter ver-
heipmg van de spoonvegmoenyKnedcD.
houiaug deze hevige eruptie uuuri, blijft
naiuuiyK ailes moge.yK, doch na de ver
woesting van nraacaii scnyiien de vuur-
strooiiion wegen gevonden te neuuen, wel
ke ue nauUiige uorpen met meer onniiudei-
lys in govaai' urengen. men is tüans de mee*
mag uoogouaan, dat zeus wanneer de eruptie
voort uiy.it uuien, met dezeuue woeue, ue
feUouuien wedte ue stad verwOoSven, .poeuig
de zee zunen neuben ueredüt zonuer de plaat
sen iNurziata, Ganoarra en Giarre ernstige
bcnaue te neoDen toegeoraent, iets waarvoor
men tot nog u>e uiterst oevreesd was.
Ue ïava stioomde gioteravonu nog s.echis
met een sneinetü van iU meter per uur,
tenvyi dit tevoren nog lüu meter was»
Minister Giunatai is uan ook uaar Rome
leiuggekeera na mei de plaatje.ijne amori-
teiieu nog piannen besprosen te neooeii
voor ae Oiiinidde»igKe weuei opdouw vauaias-
can, zoowei ais van de Kleinere piaatssn,
wenve verwoest zijn. Ade sraenten zu^en wor
den ingespannen om de verwoeste huizen op
een permanente basis weer op te bouwen,
zo^uai met als in Messina twinag jaar na ae
ramp nog duizenden inwoners in de ty-
dfciyke barakken zuilen huizen.
Door D. BAUDUIN.
DE ZIEKTEGEVALLEN
OP DE INDISCHE MAILBOOTEN.
Het is een vreemde geschiedenis met al
die ziektegevallen, hoort men tegenwoordig
nog al eens opmerken, wanneer het gesprok
komt op de eenigszins onfortuinlijke reizen,
die eenige onzer Hollandsche mailbooten in
den laatsten tijd van en naar Indië hebben
gemaakt. En de goegemeente, die een verre
reis en een schip nog altijd als lichtelijk
fantastische dingen beschouwt, alleen in
aanmerking komend voor buitenissige men-
schen, schudt het hoofd en voor haar krijgt
het avontuur om naar Indië te gaan nog
een iets bedenkelijker tintje. Maar buiten de
goegemeente, die van vader op zoon in het
zelfde huis en dezelfde plaats geboren
wordt, leeft en sterft, is er eenige onrust ook
gevaren in hem, die wel eens verder van
honk zijn geweest en in hen, wier
familieleden binnen afzienbaren tijd de rpis
van ol naar Insulinde zullen afleggen en in
hen, die zelf over zulk een reis dachten.
Maar de echte Indische lui.zij, die al eenige
malen door het Suez-kanaal zijn gevaren,
zij die op de rollers van den Tndischen
Oceaan bal masqué hebben gevierd en voor
wie het Zuiderkruis een oude bekende is,
zij hebben in die algemeene onrust slechts
zeer weinig gedeeld. En ik geloof veilig te
kunnen zeggen dat geen Indischman zich
hteft laten weerhouden, al ware het slechts
één week, om zich in te schepen aan boord
van onze beproefde schuiten en reeds den
eersten nacht even genist als altijd zich in
zijn couchette op één oor te leggen.
^Vie heeft het in deze nu bij het rechte
einde, de pessimisten of de optimisten? De
vraag lijkt mij belangrijk genoeg ze in
deze Kroniek even wat nader onder het oog
le zien Immers, is een snelle en goedkoope
verbinding tusschen moederland en kolo
niën een vitaal belang, een veilige en voor
d& gezondheid betrouwbare verbinding is
ztker niet minder belangrijk Het valt niet
te ontkennen, dat er in de laatste maanden
aan boord van onze Indische booten zich
Jtektegevallen hebben voorgedaan van een
frequentie aard en afloop die van het nor-
ma'e afweken. Maar men moet niet ver-
f.e'en' dat dit normale zulk een voorlreffe-
1, 0 c*n absolute personnliike gezondheidc-
Veiliïheid inhield dat elke afwijking zonder
aörnno reeds abnormaal te zijn vanzelf de
jtendacht moest trekken. Haarbii komt nog
psychologische factor Ziektegevallen.
^aar vooral «derfgevaMen die in de ge-
one maatschappij behalve voor de naaste
betrekkingen gemeenlijk weinig dramatisch
effect hebben, krijgen voor de kleine
maatschappij in de besloten ruimte van
een schip geheel andere en treffender betee-
kenis. Een sterfgeval aan boord, wanneer de
doodsoorzaak geheel normaal is, werkt niet
temin t>ch altijd als een donderslag aan
helderen hemel voor de beperkte gemeen
schap die zich een lid zag ontvallen. De
aangrijpende begrafenis wanneer het stof
felijk overschot aan de zee wordt toever
trouwd treft dieper in het gemoed dan de
gebruikelijke bekende plechtigheid op het
kerkhof. Dubbel gelden al deze factoren,
wanneer de doodsoorzaak ook voor de an
dere passagiers eenige bron van onrust in
hield, zooals bij het overlijden aan een be
smettelijke ziekte. Dan krijgt het memento
mori terstond een veel dreigender beteeke-
nis. Men vreest voor uitbreiding der besmet
ting. voor eventueele quarantaine, men
krijgt het gevoel, dat men bij naderend ge
vaar niet zal kunnen ontsnappen, enz. enz.
Daardoor wordt verklaard, dal in het bijzon
der passagiers, die aan hun eerste zeereis
zijn, zich de situatie gemeenlijk veel drei
gender voorstellen dan deze in werkelijk
heid is en na ontscheping het gevoel heb
ben aan een dreigend gevaar te zijn ont
snapt en een verbazend ellendige reis achter
den rug te hebben. Sommigen grijpen dan
naar de pen of laten zich door op sensatie
beluste reporters interviewen en men krijgt
dan in de krant onzinnige verhalen en
klachten over alles en nog wat, die men
ook na de onfortuinlijke reis van de „Insu
lindein de dagbladen heeft kunnen lezen.
Drastisch getinte brieven aan de familie,
gretig gecolporteerd, doen de rest.
Dit alles is zeer mensehelijk. Maar is
het ook in overeenstemming met de wer
kelijkheid? Naar mijn bescheiden meening,
althans bij de gevallen, die ons bezig hou
den, niet.
Want ook wanneer men aanneemt, wat
in dezo inderdaad wel het geval scheen te
zijn, dat er aan boord van eenige schepen
een zeker soort van besmettelijke ziekte
heeft voorgedaan, dan nog raakt men daar
mede geenszins op het terrein der abnor
male en dreigende verschijnselen. Immers
het zou toch wonderbaarlijk zijn, indien aan
boord van Indische mailbooten, die elke
week een paar duizend menschen uil elk
milieu en van elke physieke gesteldheid'ge
durende minstens drie weken herbergen,
zich nimmer zulke ziekte-verschijnselen
zouden voordoen, die men in de gewone
maatschappij als bijna vanzelfsprekend ac
cepteert. En zulke afwezigheid van ziekte
verschijnselen zou nog wonderbaarlijker
zijn, indien men bedenkt, dat deze schepen
op hun reis nog altijd een stuk of wat
buitenlandsche havens aandoen, waardoor
telkens de gelegenheid geschapen wordt om
ook met daar heerschende ziekten in aan
raking te komen. Zulk risico loopt óók elke
reiziger, die zich per trein door Europa of
eon ander werelddeel voorthewecgt. Het
eenige verschil ligt hierin, dat hij, indien
hem onderweg een ziekte IreTt, in een gast
huis wordt opgonómen 'en niemand aan zijn
vervoermiddel.denkt, doch indion hem het
zelfde" op een schip overkomt, men terstond
klaar staat met de conclusie, ^at er op het
schip ongewenschte toestanden heerschen.
Bezien in dit licht van het bovenstaande,
moet men eerder geneigd zijn zich te ver
bazen. dat op onze Indische schepen en in
het algemeen op alle moderne mailbooten,
de gezondheidstoestand en dus ook het
sterftecijfer zooveel gunstiger zijn dan op
het vasteland, waar toch de bij den mensch
als ziekte-object aanwezige factoren theore
tisch te land en ter zee even groot zijn. En
nu wil ik nog een stap verder gaan door te
beweren, dat die factoren van ziekte-vat
baarheid practisch op zee op een moderne
mailboot minder groot zijn dan te land. Im
mers, de althans op onze Hollandsche sche
pen heerschende netheid, zindelijkheid, hy-
giëne-voorzieningen en voorzichtigheid, zal
men te land in bijna elk vervoermiddel en
in het meerendeel der hotels zeer zeker niet
in gelijke male aantreffen. En de tropenzon
en de zeewind doen de rest
Het zou dus m. i. zeer onbillijk zijn om
na een zij hel dan ook zeer droevige afwij
king van den zoo abnormaal gunstigen regel
te spreken van tekortkomingen op onze
schepen De menschelijke neiging om bij
een onaangenaam voorval dadelijk een
schuldige te willen oproepen, heeft ook hier
de publiek opinie weer parten gespeeld.
Niettemin moet worden toegegeven, dat
een eenmaal geïnfecteerd schip grooter kans
tot besmetting biedt dan een andere ver
blijfplaats. En wanneer zich verschijnselen
van infectueuze ziekten voordoen aan boord
van een schip, dat dient inderdaad ten
krachtigste daartegen te worden opgetreden.
Doch in de ons bezig houdende gevallen is
uit niets gebleken, dat de betrokken reede-
rijen. daarin ook maar in het minst zijn te
kort geschoten. Hun eigen belang, om niet
te spreken van andere motieven, bracht dit
mede Uit het medisch onderzoek is dan ook
geenszins komen vast te staan, dat de op
volgende ziektegevallen aan gebrek aan de
noodzakelijke maatregelen konden geweten
worden En uit het medisch twistgesprek
tusschen Indische en Nederlandschemedici
is komen \^st te j, dat moge ook een
der betroktfèn sc sdokters zich in zijn
diagnose hebben -rgist, er althans een
aantal andere medici zijn. die in zijn plaats
dezelfde diagnose zouden hebben gesteld en
zich du9 óók, in dat land zouden hebben
vergist, een verschijnsel, dat wij alleif in
onze onmiddellijke omgeving wel eens heb
ben kunnen const:iteeren en dat men waar
lijk niet alletn aan boord van een schip
behoeft te zoeken. Wie nu daarenboven uit
eigen ervaring weet op welke voortreffe
lijke wijze aan boord van onze Hollandsche
mailbooten de geneeskundige verzorging tot
in de puntjes wordt verzorgd, zal glim
lachen om de meening van een zeker soort
van menschen die wanneer zij in een gast
huis genezen, vol lof zfin doch indien het
door hun gehoopte resultant niet wordt be
reikt. hun troost 'zoeken in critiek op de
inrichting Ten slotte is het duidelijk, dat
ook bij de beste outillage en de meest zorg
volle inrichting geen scheepsarts en geen
scheepshospitaal berekend kunnen zijn op
een noodlottigen samenloop van omstan
digheden. die een honderdtal passagiers
eens in de zooveel jaren op één rei9 en
terzelfder tijd op het ziekbed werpt. Ik zou
willen vragen in welk dorp in Nederland,
dat hetzelfde zielenaantal heeft als men op
een mailboot pleegt aan te treffen, men
zulke inrichting en zulke outillage en zoo
veel artsen wèl vindtl I
Ik houd het voorloopig met die Tndlsch-
gasten, die zich door het gebeurde volstrekt
niet hebben laten alarmeeren en ik zou
morgen aan den dag mijn hoofd weer even
rustig neerleggen aan boord van de „Insu
linde" of de „Huygens" als ik het ooit te
voren op senig schip heb gedaan.
RECLAME.
MIJNHARDT'S®
De kosten van een en ander moeten pa-
vonden worden door bijdragen van verzeker
den en van werkgevers, aangevuld uit de
openbare fondsen, terwjjl reserven gekweekt
dienen te worden, ten einde de stabiliteit
der verzekering te beveiligen.
Bijzondere rechterlijke colleges, bestaan
de uit rechters of bijzitters, die in bet bij
zonder op de hoogte zijn van het doel der
verzekering en de behoeften der verzeker
den, moeten de geschillen tusschen verze
kerden en verzekerings-instellingem beslech
ten.
W3ar ten gevolge van de don-gezaaide be
volking of ten gevolge van de ontoereikend
heid der verkeersmiddelen geen ziektever
zekering ingesteld kan worden, moet een ge
neeskundige dienst, aangepast aan de plaat
selijke toestanden, opgericht worden, totdat
een ziekteverzekering aldaar mogelijk is.
De conferentie heeft zeelieden en zee-
visschers niet in deze voorgestelde aigemeo-
no regeling begrepen.
men de plant wil zetten, neemt men als
regel aan, dat zij niet dieper geplant mag
worden als waarop zij bij den kweeker heeft
gestaan. Dit is aan den stam duidelijk te
zien. Een verkeerde meening is dus, dat
rcen stamboomen diep moet zetten opdat
ze stevig zullen staan bij windvlagen. Dit
is zeer nadeelig voor de goede funclionee-
ring van het wortelstelsel. Bij struikrozen,
die laag geocculeerd zijn kan daarentegen
diep planten zin hebben en dan zoo diep,
dat de plaats van occulalie i 10 cM. onder
den grond komt, waardoor men de gevoe
ligste plaats legen vorst kan beschermen.
Men beoogt met het diep-planten van struik
rozen bovendien, dat zoude het hout boven
den grond eens afvriezen toch onder den
grond nog knoppen zitten, die opnieuw
scheuten opleveren.
Ook „Clematis" plant men diep 25
cM. onder den grond). Deze plant is zeer
gevoelig voor infectie-ziekte gedurende den
winter, waardoor het wel voorkomt, dat
zonder voorzorg van diep planten de ranken
in den zomer plotseling afsterven.
Wat vaste planlen betreft is telken jare
scheuren en overplanten noodzakelijk Hier
mede voorkomt men een verwilderd aan
zien doch bovendien wordt daarmede groei
en bloei bevorderd. Bij de meeste der vaste
planlen kunnen groote pollen nooit krach
tige bloemen vormen, maar vooral loopt de
plant gevaar, dat zij in het midden niet tot
doei komt, zelfs in het midden afsterft en
dan alleen de buitenkant bloeit.
Na boomen en planten in den daartoe be
stemden kuil gebracht te hebben, moet men
er voor zorgdragen, dat de aarde onderaan
de wortels goed wordt vastgedrukt, er mogen
geen holten tusschen de wortels ontstaan.
Daarom is het noodig bij het planten van
boomen en groote heesters water te gebrui
ken en stokken om den vochtigen grond aan
ie stampen.
Het verdient bij het verplanten van beu
ken en dennen, vooral als ze oud zijn, aan
beveling den ouden grond, waarin de boo
men gegroeid zijn te gebruiken.
Voeg bij pas geplante boomen altijd wat
compost, dit bevordert het aanslaan.
Over de vraag of voor het planten van
heesters en boomen takken gesnoeid moeten
worden, is men het nog niet algemeen eens,
maar wèl over het snoeien der wortels, om-
dal bewezen is, dat men hiermede een beter
en gezonder vertakt wortelgestel verkrijgt.
Bij het uitrooien van groote plan#n cn
boomen worden vaak door onvoorzichtigheid
de wortels afgebroken of vezelig afgestoken.
Het werk dat men dus te doen heeft is al
deze beschadigde wortels met een mes glad
af te snijden, welke bewerking de genezing
bevordert. Eveneens in geval de wortel
massa te dicht in elkaar zit, waardoor do
grond niet tusschen de wortels is in to
brengen, behoort een doelmatige snoei der
wortels te worden toegepast
Een meer positieve aanwijzing voor het
snooien van de takken is wel te geven.
Voor rozen bijv. is het aan te raden in
de maanden Maart of April tamelijk dicht
hij den grond te snoeien; want de takken
drogen meestal sterk in en hoe dichter bij
den grond men het jonge hout tracht te
ontwikkeien, des te mooier de struiken
worden.
Eveneens worden blad-verliezende bloem
struiken flink ingesnoeid.
Blad-houdende struiken doet men over
het algemeen beter niet direct te snoeien,
te wachten totdat de groei is ingetreden of
hol eens-een jaar na het planten aan te
zien. Dit geldt ook voor de vruchtboomen,
want men snijdt zoo licht af op knoppen,
die na den groei blijken niet tot ontwikke
ling te zijn gekomen Wel bestaat ook de
meening, dat als men wortelsnoei op
vruchtboomen toepast, het evenwicht be
waard moet blijven en de consequentie
daarvan meebrengt, dat ook de takken ge
snoeid moeten worden, omdat anders de
boom geen winddruk kan weerstaan. Een
steun aan den boom, een paal in den grond
kan het euvel bestrijden.
Ten slotte nog een opmerking over het
aanslaan der planten op verschillende gron
den, indion men bij vrienden een oordeel
over het resultaat van zijn werk wil geven,
n l. deze:
Op goede zand- en zavel-gronden cn ma
tig vochtige veengronden slaat alles beter
aan en groeit vlugger dan op kleigronden.
Vragen op tuinbouwgebied aan de
Redactie onder motto „Tuinbouw".
Mej. Van O.K. te L. Voor het vol
gen van een cursus voor Kraamverzorgster
zich aanmelden aan de kliniek van prof. dr.
P. C. T. van der Hoeven aan het Nieuw
Acad. Ziekenhuis, Rijnsburgerweg.
Mej H. C. R., te L. Om vuile aarde
vlekken van uw zijden japon te verwijderen
doet u het best de aarde als zij is opge
droogd, met oen zachte schuier te verwij
deren. De vlek die daarna overblijft, voor
zichtig uitwrijven met benzine.
P. D,, te L. Een kunstschilder van
naam is de maker van uwe etsen niet, al
heeft hij menig aardig stukje gemaakt. Hij
legt zich nog al toe op het maken van tee-1"
keningen op wandkalenders enz.
RECLAME.
THEESALON
Nieuwe Rijn 62 - Telef. 78
en U proeft iets goeds
974
3—i
Let vooral op dtn naam Sanaptrto daar dere tablcttea
vettig beschermd Hjo tcgeo aamaak eo vervahehing
Prijs 25. 40 en 75 cc.
964
ALGEMEENE BEGINSELEN
DER ZIEKTE-VERZEKERING
De Algemeene Conferentie van de Interna
tionale Organisatie van dein Arbeid van den
Volkenbond werd door den Raad van Be
heer van het internationaal Arbeidsbureau te
Genève in de maand Mei van het vorige jaar
saa rageroepen in haar tiende zitting. Uez9
Conferentie heeft toen verschillende voor
stellen aangenomen, waarvan één de alge
meene beginselen der Ziekte-Verzekering van
Arbeiders betrof. Met de andere voorstel
len werd ook dit dezer dagen gepubliceerd.
Alhoewel thans nog geen voorste» door de re
geering gedaan wordt om dit concept te ra-
tificeeren en onze ziekteverzekering daarme
de in overeenstemming te brengen, zal zij dat
o.i. toch mettertijd moeten doen.
De betreffende beginselen dan berusten
op de overweging, dat de instandhouding van
een gezonde en krachtige arbeidende klass9
van wezenlijk belang is niet alleen voor de
arbeiders zelf, maar tevens voor de ge
meenschappen, die verlangen hun productie
capaciteit te verhoogen. Om dat te bereiken
is natuurlijk noodig, dat blijvend en stelsel
matig maatregelen worden genomen van
voorzorg, opdat elk verlies van de produc
tieve krachten van de arbeiders votrKomen
of hersteld wordt Op dit terrein werd reeds
in verschillende landen ervaring verkregen,
waardoor het mogelijk was algemeene begin
selen voor de ziekte-verzekering van arbei
ders vast te stelleji.
Deze beginselen spreken het eerst over den
kring der verzekerden. De ziekteverzekering
dar. moet omvatten zonder onderscheid van
leeftijd en geslacht ieder, die arbeid verricht
als beroep en krachtens een arbeiders- of
leerling-overeenkomst. Wanneer leeftyds- of
welvaartsgrenzen getrokken worden, mogen
die niet uitsluiten jeugdige personen, die ge
woonlijk niet beschouwd worden afnanke.yk
te zijn van hun familie, noch arbeiders, (Le
nog geen ouderdomspensioen ontvangen, ter-
wyl boven de weivaartsgrens geraagscnikt
mo&ten worden alleen degenen, van wie re
delijkerwijs verwacht kan worden, dat ze
zelf in dezen voorzieningen kunnen treffen.
Omtrent het ziekenge.d schrrjven de begin
selen voor, dat het voldoende moet wezen
om herstel van gezondheid le bevorderen,
terwijl het ziektegeid vastgesteld moet wor
den als regel in verhouding tot net gewone
loon en in verband met het gezin. Het moet
tenminste 26 weken worden uitgekeerd, Ly
ernstige en blijvende geva.len moet net gedu
rende een jaar uitgekeerd worden. Even
eens gedurende één jaar, ingeval op (ie
zLkte-uiikecrmg geen invahdi.e.vsren e vo gt
Wanneer ziekteverzekeringen in goede ge.uc-
Jijke omstandigheden verkeeren, moeten daar
aan faciliteiten worden toegestaan om ie uit-
keering te verhoogen of te verlengen. Zoo
noodig moet de verzekering ook zich uit
strekken over de begrafeniskosten van den
arbeider of van zijn gezinsleden.
De behandeling door een behoorlijk be
voegd geneeskundige en het verstrekken van
gen.es- n h ra>; e. i ci eni d 1 n moet vo.-
cioende en koste.oos worden ver.eend, zoolang
(ie gezondheidstoestand van den zieke dat
vereischt. Wanneer de plaatselijke en ge.de*
fijke omstandigheden dat toestaan moet ver
der worden verleend specia.isliscne en tand
heelkundige hulp en ziekeiihuisverpi«3ging,
zoo dit laatste vereischt wordt. In dit laatste
gevai moeten de personen, die van den ver
zekerde afhankelijk zijn, het ziekengeld ont
vangen, terwyl ter behandeling van den
goeden gezondheidstoestand van den ver
zekerde en zjjn familie, wanneer dit prac
tisch mogelijk is, ook de laatste geneeskundi
ge behandeing moet ontvangen. De ziekte
verzekeringen moeten op billyke voorwaar
den kunnen beschikken over geneesheeren,
uit wie de verzekerden de vrije keuze hebben.
Aangezien de meeste ziekten kunnen voor
komen worden, moeten de verzekerings-in-
stellingen medehelpen ter verspreiding van
de middelen der hygiëne onder de arbeiders,
verdei moeten zij op zoo ruim mogelyke
.schaal preventieve behandeling laten ge
nieten, zoodra voorteekenen van ziekten ver-
schynen. Zy moeten medehelpen in den stryd
tegen de volksziekten en aan de verbetering
der volksgezondheid.
Onder het toezicht der openbare machten
moeten de verzekeringsinstellingen volgens
de beginselen van zelfbestuur en uitsluitend
in bet belang der instellingen zelf bestuurd
worden. Tot dat zelfbestuur wordt o.a. geacht
te behooren, dat de verzekerden door mid
del van gekozen vertegenwoordiger.- eeu be
langrijk aandeel in het bestuur hebben. Door
het op territoria: en grondslag concern ree ren
van alle medische krachten moet een go^ia
organisatie van de geneeskundige hulp wor
den bereikt
PLANTEN EN VETPLANTEN.
Nu weldra de bladeren van boomen en
9lruiken zijn gevallen, nu de vaste planten
nog slechts kwijnende bloemen dragen komt
de vraag op, wat moet nu worden gedaan
om den tuin weer voor het volgend jaar
een goed aanzien te geven.
Verschillende plannen zijn in den afge-
loopen zomer gevormd, de een heeft het voor
nemen eene uitbreiding aan de beplanting
te geven door op een plek die daarvoor bt*
schikbaar is vruchtboomen te planten of
een border aan te leggen, een ander heeft
opgemerkt, dat heesters en vaste planten
door verplaatsing een beter aspect zal o^
leveren en ten slotte moet toch ook aan ót
vaste planten, die zich zoo mooi ontwikkeld
hebben, wat paal en perk worden geste-ld
om te zorgen dat zijn het volgend jaar geen
woestenij worden en de bloei wordt verstikt.
Er moet dus geplant en verplant worden.
De eerste vraag, die zich voordoet is:
Wat is het juiste tijdstip van handelen? en
de tweede: hoe moet worden geplant?
Indien wij vooruit wisten hoe de a.s. win
ter zal verloopen, d.w.z. of wij een strengen
winter te verwachten hebben of dat op mild
weer gerekend kan worden, ook of wij een
nat of droog voorjaar kunnen tegemoet zien
dan zou de eor9le vraag gemakkelijk te be
antwoorden zijn. Nu staat deze kwestie zoo,
dat voorstanders van het in het najaar plan
ten bijna evenveel tegenstanders hebben in
hen, die zweren bij het planten in het voor
jaar, maar ten slotte komt het hierop neer,
dat de voorjaars-planler bij mislukking denkt
had ik dit jaar maar van den milden win
ter geprofiteerd, dan zouden mijne planten
heel wat beter aangeslagen zijn, terwijl
het even dikwijls kan voorkomen, dat de
voorstander van in het najaar planlen tot
de ontdekking moet komen, dat hij niet op
zoo'n strengen winter had gerekend, want
dat een gedeelte van zijn illusie door vorst
is gedood.
Deze regelen dienen, niet om een bepaald
voorschrift te geven maar den weg te wij
zen wat de juiste tijd van planten en over
planten in verschillende omstandigheden
en op gronden van verschillende geaardheid
k/in zijn en hoe dit behoort te geschieden.
De plaatsruimte is helaas te klein om in
finesses af te dalen, maar daarin voorziet
de vragenrubriek.
Een algemeene regel geldt voor:
Bol- en Knolgewassen, (voor zoover zij
voorjaarsbloeiers zijn.) Deze worden op zijn
vroegst in September, in October op zijn
laatst in November geplant.
Alle planten, ook de eenjarige, die in den
zomer bloeien plante men in het voorjaar in
de maanden Maart-April, enkele in Mei.
Alle vaste planten, die in het voorjaar
bloeien moeten onmiddellijk na haar bloei
gescheurd e<n daarna weer worden geplant,
want zij moeten zich in den winter voor
bereiden voor den bloei die in Maart l.m.
Mei valt.
De z.g. Herfsl-bloeiers, waarvan nog vele
in October bloeien moeten reeds in Maart
worden geplant of overgeplant, maar bij
deze is het nu de vraag of het niet beter i9
ze reeds in dit najaar te behandelen en
dan is de November-maand de aangewezen
maand.
Vruchtboomen en ook vele bladverliezen
de sier-heesler9 en sier-boomen worden bij
voorkeur in het najaar geplant.
Ik moet echter de keuze van planttijd
met de trekking lot deze planting aan de
prudentie mijner lezers overlaten.
Men moet ook niet bang zijn. want onte
genzeggelijk heeft een tijdige planting
groote voordeelen en er zijn middelen, die
de zorgvuldige planter tegen schade kan
toepassen fn November is het noodig de
aarde met turfmolm of sparretakjes te be
dekken, het oog erop te houden (dat mocht
de laag bij langdurigen vorst niet dik genoeg
zijn) den grond een tijdelijke betere bedek
king te bezorgen.
De grondgesteldheid spreekt ook een
woord mee. Op lage natie gronden hebben
de planten meer van vor9t te lijden dan op
hooge, droge gronden. Ligt Uw tuin laag
en is de waterstand hoog, plant dan liever
in het voorjaar.
Groenblijvende planten worden bij voor
keur geplant in het voorjaar tegen den aan
vang van den groei. Men kan het ook doen
in het najaar als de groei vrijwel stilstaat,
doch dan bij gunstig weer, en dus niet te
laat in September uiterlijk October, want
de planten moeten nog nieuwe wortels ma
ken om tegen den winter het noodige weer
standsvermogen te hebben.
Ter beantwoording van de tweede vraag:
„hoe moet worden geplant?", geeft het on
derstaande het antwoord.
De groenblijvende planten worden met
kluit verplant Ook de bladverliezende plan
ten: „Magnolia, Seringen, Azalea's" em en
kele andere.
Vruchtboomen (over het aigemeen boo
men en blad-verliezende sierheesters, met
uitzondering van de zooeven genoemde)
worden zonder kluft verpoot
Bij het vaststellen ran de diepte, waarop
