69sle Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 19 October 1928
Tweede Blad
No. 21043
UIT HET PARLEMENT.
BINNENLAND.
HET EEUWFEEST DER K. M. A. TE BREDA werd door ongeveer duizend reünisten
bezocht, welke des morgens met* muziek van den trein werden gehaald. Het muziek
korps van de cadetten verlaat het kasteel om de reünisten te verwelkomen.
GISTERMIDDAG ARRIVEERDEN TE AMSTERDAM de torpedojagers Z. 3 en Z. 6
die gemeerd werden aan de De Ruyterkade. Direct na aankomst waren de Jantjei
aan het schilderen.
DE BEGRAFENIS DER 41 SLACHTOFFERS van de ramp is een indrukwekkende plech
tigheid geworden, waaraan door 100.000 arbeiders werd deelgenomen. Alle fabrieken
en bedrijven stonden stil. De rouwstoet in de Tsjechische hoofdstad.
De gouverneur der K. M. A. Generaal-Majoor G. G van Everdingen wordt door Jhr.
Roèll, oud-G-ouverneur in opdracht van H. 4I. de Koningin gedecoreerd.
HERMAN SUDER-
MANN, de eminente
Duitsche schrijver,
o.a. v. „Frau Sorge",
die in het voorjaar
zijn 70sten verjaar
dag vierde, is thans
levensgevaarlijk ziek.
(Van onzen bijzonderen medewerker).
Den Haag, 18 Dct. '28.
De herziening van het Indische
Regeeringsreglement goedgekeurd
Het is heden dan toch vlugger gegaan
dan wij gedacht hadden: de klok van
üjven was nauwelijks koud, toen de voor-
fitter der Tweede Kamer kon mededeelen,
dat het ontwerp tot herziening van enkele
bepalingen van het Indische Regerings
reglement was aangenomen en de vergade
ring tot den volgenden dag werd verdaagd.
En dat ondanks er amendementen waren
Voorgesteld welke de aandacht der Kamer
Vrij lang hebben bezig gehouden 1
Minister Koningsberger.
Nu had de Minister van Koloniën bij de
voortzetting van zijn mondelinge verdedi
ging van het voorstel lofwaardige beknopt
heid in acht genomen Hij heeft het dui
delijk en aannemelijk gemaakt, dat het
voorstel om terug te komen op het amen
dement van den heer Feber niet gedaan
was onder den invloed van vrees, maar uit
een gevoel van billijkheid tegenover de be
volking, terwijl de minister bovendien ver
zekerde, dat de Gouverneur-Generaal de
vermeerdering vaD het mlandsoh contingent
wsnschelijk achtte voor een goeden gang
zaken. Ter wille van den moreelen in
druk drong de minister aan op een spoe
dige beslissing onder het mottogoed geeft
wie snel geeft.
Toen kwamen de artikelen aan de orde.
Twee amendementen hebben daarbij de
Kamer vrij lang bezig gehouden. Het eerste
was afkomstig van den heer Van Boetse-
laar van Dubbeldam (C.-H.), die opkwam
tegen het voorstel om den Raad van Indië
met twee leden uit te breiden, dus van
vijf op zeven te brengen, ten einde ook
aan het inlands.ch element plaats te geven
in dat hooge regeeringscollege. Hij vond
die uitbreiding niet noodig en betoogde,
dat men ook bij de huidige getalsterkte
een plaats aaD e>en inlander zou kunnen
afstaan. Veel instemming vond hij niet bij
de Kamer.
Alleen de heer Beumer(A.R.) viel hem bi),
doch. uit verschillende hoeken kwam verzet
er tegen en ook de Minister gevoelde niets
voor het voorstel, waar de ontworpen wijzi
ging in de eerste plaats ten doel had de voe
ling met het inlandsch element der bevolking
te vergrooten en het werk van den Raad
van Indië te vergemakkelijken. Het amen
dement is dan ook ten slotte verworpen met
67 tegen 12 stemmen, waarbij ook partij-
genooten des voorstellers tot de tegenstem
mers behoorden.
Niet gelukkiger was de heer Cramer (S.
D.A.P.) met een amendement op een vol
gend artikel strekkende om het aantal leden
van den Volksraad van 60 op 72 te brengen,
waarbij intusschen aan bet inlandsche ele
ment toch een numerieke meerderheid ver
zekerd bleef. Het amendement was slecht
geredigeerd de heer Cramer heeft, toen
de Minister daar op wees, nog een redac
tiewijziging moeten aanbrengen, doch bo
vendien ontkende men de noodzaak van een
dergelijke uitbreiding, waar het toch al moei
te kost de noodige personen te vinden, bereid
en geschikt om lid van den Volksraad te
worden.
De heer Beumer (A.R.) kwam tevea» op
tegen de wqze, waarop dit voorstel was ge
boren ,n.L bij wijze van motie van den Volks
raad. De Volksraad, aldus deze afgevaar
digde, is een adviseerend lichaam en mist het
recht besluiten, ook in den vorm van moties
aan te nemen en het gaat niet aan, dat hij
zelfstandig een desbetreffende motie aan de
Kamer doet toekomen. Daar is nog wat
over heen en weer gesproken, doch het
slot is geweest, dat ook dit amendement werd
verworpen eü we) met 59 tegen 20 stem
men.
Toen kwam de héér Cramer met nóg een
amendement en wel om de inwerkingtreding
van de nieuwe bepalingen niet op 15 Mei
1931, geltjk was voorgesteld, maar op 15
Mei 1930 te stellen. De Minister wees er op,
dal dit onmogelijk zou zijn en de heer Cra
mer was toen zoo verstandig zjjn amende
ment weer in te trekken. Het wetsvoorstel
is ten slotte goedgekeurd met 69 tegen 8
stemmen, een mooie meerderheid dus.
HET EEUWFEEST DER KON. MIL.
ACADEMIE.
Ter gelegenheid van het eeuwfeest der K.
M. A. te Breda heeft de Kon. Familie heden
een bezoek aan die stad gebracht. In de
Groote Kerk heeft de generaal-majoor b. d.
W. E. van Dam van Isselt een herdenkings
lede uitgesproken, waarbij hij zich in de
eerste plaats richtte tot H. M .de Koningin,
die hij met haar gezin namens alle aanwe
zigen welkom heette.
Bij een eeuwfeest als than9, past, zeide
spreker, ongetwijfeld een woord van wij
ding.
Ten eerste is dit het eeren van een goede
traditie. Honderd jaren geleden kwam men
op deze zelfde plaats te zamen onder Prins
Frederik der Nederlanden, die als Commis
saris-Generaal van Oorlog de grondlijnen
der nieuwe Academie had aangegeven en
sedert dien elke kwarteeuw. En dan is het
bij een eeuwfeest van zoo bijzonder karak
ter als het onderhavige een behoefte des
harten om een wijle plechtig bijeen te zijn.
Is er reden tot terugzien, ter beantwoording
der vraag: „Wat is de K. M. A. die honderd
jaar geweest", er is ook ruimschoots stof
tot dankbaar opzien tot den Algoede, die
gedurende de afgeloopen eeuw in zóó ruime
mate Zijn beschermende hand over ons
Vaderland heeft uitgestrekt, de Academie
deed groeien en bloeien al deed Hij ons
krijgswezen, althans hier te lande, schier
louter strekken tot vervulling van zijn vre
destaak. Spr. treedt hierna in een vrij uit
voerige historische beschouwing der K. M.
A., vanaf hare voorbereiding in 1814, hare
stichting in 1828 tot op den huidigen dag.
Vervolgens legde spr den bijzonderen na
druk op de innige verstandhouding die er
steeds heeft bestaaD tusschen de K. M. A.
en Breda. Men kan zich de eene niet den
ken. zonder de andere De voor 100 jaar
gedane keuze- een der groote provincie
steden in een opwekkend milieu met 9choone
omstreken, had. wat standplaats, oefenings-
voorwaarden en huisvesting betreffen, niet
doelmatiger kunnen zijn.
In treffende bewoordingen richtte spr.
zich daarna tot de cadetten en besloot zijn
rede aldus: De Kon Mil Academie blijve
id de eerste plaats een Academie, waar on
derwijs en opvoeding was van te school-
sche vormen en het aankweeken van te
veel nuttige kennis een hoog, d w z. geest,
oordeel en karakter ontwikkelend peil in
nemen, doch tevens ontwikkeling van het
physiek alleszins behartiging vindt: een
Inrichting waar mannen worden gekweekt
die in hun ieugd rap, frisch en vol leven
zijn in wie voorts de kiemen zijn ontwik
keld om op rijperen leeftijd zelfstandig en
met oordeel kunnen denken besluiten en
handelen; mannen geschikt om in de ure
des gevaars leiding te geven en die te ne
men. Het is duidelijk dat, om aan deze
zware, veelzijdige eischen te voldoen, de
Inrichting leeraren behoeft, waarvoor slechts
de besle beroepsofficieren in aanmerking
mogen komen.
Secunde blijve de inrichting militairen
d.w.z. aankweekende stiptheid en zelf
tucht, plichtbesef en ondergeschiktheid,
welke beiden tot toewijding en offervaar
digheid aan den militairen dienst en aan
het algemeen belang.
Last nog least blijve de Academie Ko
ninklijk d.w.2. op zeer hoog peil en zich
steeds die bijzondere banden bewust, welke,
dan zij een traditie van welhaast 4 eeuwen,
vooral de Nederlandsche officieren steeds
aan ons Vorstenhuis hebben gebonden
Voortdurend dit drieledig karakter voor
oogen houdende, vangt de Kon. Milit. Aca
demie vastberaden en vol vertrouwen den
marsch aan door de tweede eeuw van
haar bestaan.
NEDERLANDSCH FABRIKAAT!
Adresseermachines en -plaatjes.
Het Tweede Kamerlid Loerakker heeft
den minister van arbeid, handel en nijver
heid de volgende vragen gesteld:
Is het den minister bekend, dat door den
Verzekeringsraad aan verschillende Raden
van Arbeid is voorgesteld, om, wanneer tot
aanschaffing van een adresseermachine
wordt overgegaan, daarvoor adresseerplaat-
jes te gebruiken, geleverd door een in Ne
derland gevestigde fabriek, welke zich heeft
bereid verklaard om deze plaatjes te leve
ren van ten minste even goed qualiteit en
tegen lageren prijs dan de in het buiten
land gevestigde leverancier van adresseer
machines?
Is het den minister bekend, dat bedoelde,
in het buitenland gevestigde, leverancier
aan de betrokken Raden van Arbeid een
brief heeft gericht, waarvan de strekking
is, dat deze leverancier geen adresseer
machines wil leveren, indien de plaatjes
van een Nederlandsche firma worden be
trokken
Indien bovenstaande vragen bevestigend
worden beantwoord, is de minister dan be
reid maatregelen te nemen, om het besluit
van den Verzekeringsraad, in het belang
van het Nederlandsch fabrikaat genomen
gehandhaafd te houden?
CONTROLE OP MOTORRIJTUIGEN EN
ANDERE VOERTUIGEN.
Het stop-signaal van belasting-ambtenaren.
De Minister van Financiën maakt bekend,
dat de ambtenaren der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen als teeken voor
de bestuurders van motorrijtuigen en andere
voertuigen en voor wielrijders, dat zij het
rij- of voertuig of het rijwiel moeten doen
stilhouden, zooveel mogelijk gebruik zullen
maken van een clarpie, geschilderd in de
nationale kleuren, namelijk een kant van
5 c.M. middellijn in rood en daarom .heen.
kringen van 21/* c.M. breed in wit en
blauw.
Op het terrein van de eerste linie aan de
landzijde blijft echter de douanevlag in ge-j
bruik.
DE UITVOERING DER BIOSCOOPWET.
De na-keurina in het Zuiden.
Op de te Eindhoven gehouden vergade
ring van Zuidelijke gemeente, waarbij een
20-tal burgemeesters uit de groote gemeen
ten tegenwoordig waren, is inzake de Zui
delijke filmkeuring uitgesproken, dat een
Centrale Zuidelijke nakeuring absoluut
noodzakelijk blijft, zegt de „Msb."
Stappen in deze richting zullen gedaan
worden.
DE EERSTE SPOORWEGCANTINE.
Zaterdag 27 dezer te 2 uur zal op het
spoorwegstation Rietlanden te Amsterdam,
de eerste spoorwegcantine geopend worden.
Dit is een proefneming.
De inrichting van het houten gebouwtje
zal geschieden geheel voor rekening van de
Nederlandsche Spoorwegen, die ook de kos
ten van de verlichting en verwarming op
zich neemt. De vereeniging van geheelont
houders onder Nederlandsch spoor- en
tramwegpersoneel zal zorgen voor de ex
ploitatie.
H. M. de Koningin-Moeder keert heden
avond te 20.13 uur uit het buitenland Ie
Arnhem in het land terug. Daarna zal H. M.
zich met gevolg per auto begeven naar Het
Loo, alwaar H. M. ongeveer een week de
gast zal zijn van de Koningin, alvorens
naar Den Haag terug te keeren.
Bij Kon. besluit zijn benoemd in a«
Orde van Oranje-Nassau: tot Commandeur,
(met de zwaarden) bij bevordering, de Ge-»
neraal-Majoor G. G. van Everdingen, Gou-»
verneur der Koninklijke Militaire Academie;)
lot ridder in de Orde van den Nederland-
schen Leeuw mr. dr. W. G. A. van Sons-
beeck, burgemeester der gemeente Breda;
zijn benoemd in de Orde van Oranje-"Nas-
sau tot officier, de heer C. M. J. J. Smits,
te Breda, voorzitter voor de viering van
het eeuwfeest der Koninklijke Militaire
Academie; en tot ridder de heer A. J. van
Son, secretaris van genoemde commissie*
i9 de persoonlijke titel van hoogleeraar
toegekend aan den burgerleeraar in de
scheikunde aan de Koninklijke Militaire
Academie, ir. W. T. Clous.
De Voorzitter van het Centraal Stem
bureau heeft in de vacature-Boissevain tot
lid van de Tweede Kamer benoemd ver
klaard dr. I. H. J. Vos te Amsterdam.
Zaterdag zal een escadrille Engelsche
vliegtuigen van Kopenhagen naar Londen
vliegen. In een daarvan zal zich de hertog
