ö9steJAARGANG VRIJDAG 19 OCTOBER 1928 No. 21043 prijs der advertentien prijs dezer courant: STADSNIEUWS. 1 :en excursie naar de rietvelden GEMEENTEZAKEN. Het voornaamste nieuws van heden. binnenland. buitenland. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. 30 CU. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaaUen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentiën 35 CU. per regeL Kleine Advertentiën uiUluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 CU. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 CU. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weekƒ0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 2.35 portokosten. (Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. TWEE ZILVEREN JUBILEA. Heden is het 25 jaar geleden, dat de „eer A. Kaapaan, controleur bij den open baren verlichtingsdiensl zijn betrekking bij Stedelijke Lichtfabrieken aanvaardde. 't Overeenkomstig den wensch van den jubi laris werd dit feit slechts herdacht in den lstrikt intiemen kring van het personeel van jden straatverlichting»-, telefoon- en portiers- liienst. bij welke laaUte diensten de I beer Kaapaan in vroeger jaren dikwijls ssisteerde. Bij ontslentenis wegens ziekle van den directeur, ir. van Klinkenberg werd de ju'bi- 'laris met zijn echtgenoote hedenmorgen ontvangen donr den adjunct-directeur, ir. Fehmers, die namens de directie den heer Kaapaan gelukwenschte, hem dankte voor lijn trouwe plichtsvervulling en de hoop uitsprak, dat het hem gegeven moge zijn vele jaren zijn werk in dienst der Licht fabrieken ook tot eigen voldoening te ver rullen. Deze felicitaties gingen vergezeld van de gebruikelijke enveloppe met inhoud. Namens het bovengenoemd personeel Voerde daarna de inspecteur van de straat verlichting het woord, die in het kort het eigenaardig dienstverband van den jubi laris met de daaraan verbonden moeilijk heden schetste en den wensch uitsprak, dat Ihij nog tal van jaren zijn werk met dezelfde Jlust en opgewektheid zou mogen verrichten. (Als blijk van hun waardeering boden zijn Icollega's hem een [raai klokstel aan. Hier- nede was deze eenvoudige plechtigheid lafgcloopen. Vandaag viert onze stadgenoot, de heer L. Hazevoet zijn zilveren jubileum als loop knecht-krantenbezorger bij de firma E. J. Brill, Oude-Rijn alhier. Hedenmorgen werd de jubilaris door den directeur, den heer Peltenburg in zijn kan oor ontvangen en hem met eenige harte lijke woorden van gelukwensch de gebrui kelijke enveloppe met inhoud overhandigd. Vervolgens werd Hazevoet gehuldigd door pet personeel van het kantoor, namens het welk de heer Klinkenberg het woord voerde. Ook deze liet zijn hartelijke felicitaties ver gezeld gaan van een geldsbedrag onder [couvert. Het spreekt vanzel'f, dat het feest daarna |5n den huiselijken kring nog voortgezet i9. van leimuiden. Op uitnoodiging en onder leiding van de 'irectie en het College van Commissarissen 'an de „Mijvo" hebben gisteren eenige raadsleden n.l. de heeren Huurman, Man- Iers, De Reede, Schuller, Spendel, Sijlsma m Wilbrink een excursie gemaakt naar de rietvelden van Leimuiden, waar reeds 'n be rin gemaakt is met de ontginning met de itedelijke afvalstoffen der gemeente Haar lem. Er hadden nog een tweetal leden voor lezen tocht zich beschikbaar gesteld, de ieeren Ivooistra en Romijn, doch deze wer- len te elfder ure verhinderd. Behalve de directeur de heer G. J. Bosch lit Hilversum waren aanwezig de commis sarissen A. Colijn, burgemeester van vieuwer-Amstel (voorzitter) en de heer •akhuizen, burgemeester van Leimuiden. oorts maakten de heeren Huurman te lelft en De Ren uit Leiden de excursie mee. Met auto's werd vanaf Zomerzorg de tocht ingevangen en te Leimuiden aangekomen verden de heeren met roeibootjes overgezet iaar het ontginningswerk. Van de 25 H A. 'lus een aangrenzend water door de Mijvo" [n deze gemeente aangekocht is sedert 15 'lei van dit jaar toen met den aanvoer van fvalstoffen uit de gemeente Haarlem, met elke gemeente de Maatschappij voor het fnemen van stadsvuil een overeenkomst lloot, werd begonnen, thans reeds 2 H.A. in Cultuur gebracht. Over den veenbodem van iet rietveld werd een laag gesorteerd vuil van 1 25 a 1.50 M. gebracht en nadat de afvalstoffen tot een vaste massa waren in eengezakt, werden deze weder bedekt met ■en laagje van ongeveer 25 c.M. teelaarde, Bit bladmest verkregen. De bedoeling is op de in cultuur gebrachte gronden bloemen te rvjeelpn in navolging van Aalsmeer. Dit jaar herft men er reeds koolsoorten geteeld en zeer bevredigend resultaat. Vooral boe- Benkool groeide er welig, zooals de heeren ^Bonden zien. De eerste proef mag dus ge daagd worden genoemd. Het bedrijf is reeds in volle werking. De ■ifvalstoffen uit Haarlem, dat in het geheel Baar schatting 70.000 M3. per jaar zal leve- raf1 wordt per scheepsgelegenheid aange- jBoerd in schuiten van 100 ton, die met een ■poomkraan worden gelost, achter een ■>'aalijzer-heschoeiing. ter voorkoming van ■"Watervervuiling. Daarop wordt het vuil over I het veld gebracht, na vooraf gesorteerd te zijn. Niet voor ontbinding vatbare stoffen worden eerst verwijderd. Tal vaD rappe handen zijn van den mor gen tot den avond in actie, zoodat dit bedrijf voor deze streken eeD niet te versmaden werkverschaffing oplevert. De „Mijvo" heeft ook het gemeentebe stuur van Leiden een aanbieding gedaan tot afname van het stadsvuil, bedragende per jaar ruim 30.000 M3. Wij hebben th'ans nog, zooals onze le zers #weten het verbrandingssysteem. De verbrandingsoven komt echter aan een kostbare reparatie toe. en de bezwaren te gen het systeem, waarvan wel het voor naamste het bedekken der huizen en stra ten met vliegasch is, spitsen zich meer en meer toe. Bij de behandeling der gemeente- begrooting zal ongetwijfeld de aanbieding der „Mijvo", die naar verluidt wordt, bene den het bedrag zal blijven dat thans wordt besteed, een onderwerp van bespreking vor men. Vandaar vermoedelijk ook de excursie die nog door meerdere zal worden gevolgd. Mocht het tot een overeenkomst met Lei den komen, dan zal het minsten? 13 jaar duren voor deze rietvelden geheel in cul tuur zijn gebracht. De Maatschappij heeft voorts nog de be schikking over 1100 H.A. rietgrondeD in Noord-Holland aan een groot vaarwater ge legen en over woeste gronden in Noord- Brabant tot een oppervlakte van 1600 H.A., terwijl zij ook in de gelegenheid zal komen daarvoor gronden in Overijssel eD Drente te kunnen benutten. Ook heeft de maatschappij naar haar beweren zich gewaarborgd tegen stagnatie die door een periode van vorst zou kunnen ontstaan. Na afloop werden de heeren weder naar Leiden teruggebracht en hun een lunch aangeboden in den Vergulden Turk, waar door den directeur verschillende inlichtin gen werden gegeven. WETENSCHAPPELIJKE VOORDRACHTEN OVER HET KATHOLICISME. Prof. J. P. Verhaar (Warmond) houdt dit jaar wederom een reeks wetenschappelijke voordrachten over het Katholicisme, in het klein-auditoriurn der Universiteit alhier (Rapenburg 73"/. Gisteravond werd de eerste voordracht gehouden over het Paradijs- I verhaal. Na een korte inleiding, waarin een syn- j thetisch overzicht der verschillende onder werpen werd gegeven, gaf spr. in het eerste deel een referaat van den inhoud van het 1 paradijsverhaal volgens Genesis. In het tweede deel gaf spr. een weten- schappelijk exposé van de historische waarde van den Pentateuch in het alge- meen en van het paradijsverhaal in het bijzonder. Het derde deel bevatte een uiteenzetting van de algemeene beginselen (inspiratie en kerkelijk leergezag) en methode, welke de katholieke bijbelgeleerde toepast bij de interpretatie van de H. Schrift. In het vierde deel liet spr. zien, in hoe verre het Leergezag der Kerk zich defini tief en directief heeft uitgesproken over verschillende onderdeelen van het paradijs verhaal, en hoe de katholieke exegeten in het licht van deze uitspraken deze Bijbel- pericope interpreteeren. Uitvoerig 9tond spr. stil bij dat gedeelte van het paradijsverhaal. hetwelk handelt over de verleiding van den mensch door den slang. Duidelijk kwam in dit deel naar voren de groote vrijheid, die den katholie ken exegeet is toegestaan hij zijn verklaring der. TI. Schrift. De volgende voordracht, welke handelt over Der Menschheid Zondeval, zal gehou den worden on Donderdag 1 November. 8 uur. VEEFONDS LEIDEN. Heden voormiddag had in I'Union aan de Steenstraat de jaarli.iksche algemeene vergadering plaats van het Veefonds Leiden. De voorzitter de heer S. van der Stoel opende de vergadering mei een kort woord van welkom waarna de secretaris, de heer G. J. Bakker uil Oegstgeest de notulen voorlas en het jaarverslag uitbracht. Notu len en verslag werden goedgekeurd. Uil het financieel verslag van den pen- i ningmeester den heer P. F. Verkley bleek. dat de onlvangslen hebben bedragen 1 8.569.26 ei; de uitgaven f. 9481.6 zoodat het nadeelig saldo heeft bedragen f. 751.06. Geassureerd werden 4 kalveren 8 pinken, 2 vaarzen, 54 stieren en 950 runderen. De opbrengst van het verkochte vleesch en vet bedroeg f. 150.05.66. Aan schade werd uitgekeerd een bedrag van f. 7731.98, aan diversen werd boven dien uitgegeven f. 1668.76; aan rente werd ontvangen f. 80.42. De rekening en verantwoording van den penningmeester werd goedgekeurd en deze onder dankzegging voor het richtig beheer gedechargeerd. De voorzitter wees op het nadeelig saldo dat echter niet verontrustend is. Al is de schade dit jaar uitgekeerd iels grooter.dan andere jaren, tengevolge de nog op de Bank aanwezige gelden betracht het be- stuur met een verhooging van premie voor te stellen. Het bestuur hoopt in het ver- I volg niet meer voor kleine ongevallen bij het verzekerd vee aansprakelijk to worden I gesteld,waardoor wellicht tot premieverla ging kan worden overgegaan. In ieder geval kan het Leidsche Vee fonds tegen alle andere verzekeringen con- curreeren omdat het geen winstmaken be oogt. Tenslotte richtte de secretaris zich tot de aanwezige leden om over hen heen de aan dacht van alle veehouders in de omgeving van Leiden en aan hen die in Leiden hun vee markten, om in hun eigen belang zici» aan te sluiten en lid te worden Hoevele boeren zijn er die nog niet beseffen dat hun- ne belangen het best gediend zijn in een vereeniging van hen zelf waardoor hun risico in verband met 't desbetreffend arti kel van B.W. volkomen gedekt is, terwijl volmaakt uitsluiten, van winstbejag en zeer I lage administratie, en andere onkosten mede de premie hiervoor zoo laag mogelijk houde. Gistermiddag is J. V. B,, wonende in 1 de Nipponslraat, van het plat van zijn wo ning ter hoogte van twee meter, naar bene- 1 deD gevallen. De man kreeg enkele verwon- dingen en brak zijn linkerarm. Hoewel de toestand niet ernstig was is B. toch in het üiaconessenhuis opgenomen, i Toen gistermiddag de 92-jarige alleen wonende mej. J. F. in de Poelgeeststraat in haar keuken bezig was het klaar maken van visch kwam haar poes waarmede zij anders altijd goede maatjes is, bij haar aanloopen en toen oud moedertje het gul zige dier de visch niet wilde afstaan, vloog deze op haar aan en brachl haar verwon dingen in het aangezicht en handen toe, zoo ernstig dat de ontboden dokter opne ming in het Academisch Ziekenhuis noodig- achtte. Het Ned. Operrette- en Revue-Gezel schap Segers geeft Zondagavond weer een voorstelling in i'Union, waaraan ook mede werkt de tenor All Jozini. Men zie de adver tentie. Bij de Arbeidsbeurs stonden op 17 Oct. j.l. ingeschreven 602 werkzoekenden. Op denzelfden datum van het vorige jaar be droeg dit aantal 708. gangen, die ook reeds aan de vijfde den markanten Schubertgeur geven, (bijv. de ao- coordopvolging c.e.g.o. c. es.as.c.). En dan tipt het andante toch ook aan het innig bezielde van Schuberts latere, heerlijke lyriek De structuur is zoo eeuvoudig, dat het onge twijfeld het best wordt uitgevoerd als het het door een klein orkest (kamerorkest) wordt gespeeld. Schuberts beroemde strijk kwartetten (a moll en d moll) zyn eigenlijk vee. orkeetraler dan deze symphonie. Ook de blazersbezetting wijst op het kamerkarak- ter: slechts twee fluiten, één hobo en twee hoorns. -UNSTKRING VOOR ALLEN. Utrechtsch Sted. Orkest. Afgezien van de symphonische oefeningen, waarmee Schubert zich in zjjn kinderjaren reeds ijverig bezig hield, is de beroemde schepper van bet Duitsche lied in 1814, dus op zevenlienjarigen leeftijd, ernstig begonnen met de orkestcompositie. De symphonieën volgden elkaar wel op. In September 1816 voltooide hij zijn vijfde in bes (gisteravond als noviteit uitgevoerd) en tegen het ema van 1817 zijn zesde in G (de algemeen be kende „iD seiner himmlischen Lange). Toen hij den vorm had leeren beheerschen veroor loofde hij zich een poos rust op symphonisch gebied. Om den draad pas weer op te nemen in 1822, toen de „ün-vollendete" ontstond Hoe Schubert zelf dacht over zijn eerste zestal blijkt uit een brief uit het jaar 1820 aan een orkestdirecteur te Praag, wien hij een noviteit voor orkest had beloofd. Die brief, een sprekend getuigenis van SchuDerts beminneljjken eenvoud, luidt aldus: „Daich furs ganze Orchester eigentlich nichtsbe- sitze, welches icb mi. ruhigem Gewissen in die Welt hinausschicken könnte, und so viele Stiicke von groszen Meistern vorhan- deri sind. z.B. von Beethoven Ouverture ans Prometheus, Egmont, CoriolaD etc., etc., so ffi.usz ich Sie recht herzlich urn Verzeihung bitten, Ilinen bei dieser Gelegenheit nicht dienen zu können. inden) es mir naehthe:- lig sein miisste, mit erwas Mittelmassigem aufzutreten. Verzeihen Sie mir daher meiae zn schnelle und unbedachte Zusage". Hjj rekende ze dus bescheidenlek tot zijn studiewerken. Uitgevoerd zjjn ze niet anders dan in den intiemen kring van Schuberts ouderlijk huis door het zich langzamerhand tot een kamerorkestje uitgebreid hebbend strijkkwartet, waarin Franz gewoonlijk de alt- partii vervulde. ('as in den allerlaatsten tijd is net orkest- maleriaal van de vijfde in druk verschenen. Het Schubertgedenkjaar, waarin we leven, zal wel mede aanleiding zjjn geweest dat we het stuk thans in ons land hebben kunnen hooren. Amsterdam en Utrecht hebben bet onlangs ongeveer gelijktijdig tot uitvoering gebracht. Dat het zoo spoedig binnen Lei den is uitgevoerd is een voorrecht, waar voor we den Kunstkring voor Allen erken telijk zijn. Het werk neemt niet de vlucht, noch peilt de diepte van de Unvollendete, ook niet van de C dur. Een rijpe Schubert is hei niet. Maar wie het, met een beroep op zijn auteur, tot een simpel studiewerk zou herabwürdigen, zou zich schromelijk ver gissen. Is het geen groot werk, het is toch ongemeen fijn. Uiterlijk en innerlijk vertoont hel verwantschap met Haydn en .Mozart. Maar verschilt daar toch ook weer van door de typische Schubert-modulaöes en over- Evert Cornelis. Dien overeenkomstig heeft Evert Cornelis het strijkerskoor teruggebracht tot den ba sis van vier violen aan eiken kant van den dirigeerlessenaar. En zoo was het prachtig van klank. Met hart en ziel gedirigeerd en gespeeld als het werd, is dit volmaakt onbe kende werk van den 19-jarigem Schubert een openbaring geworden, niet alleen belangwek kend voor een juister appreciatie van den groeten meester, maar ook om den mu- zikalen rijkdom, die geen enkelen muziekge voelige kan zijn ontgaan. Met de tintelende ouverture „Verkanfte Braut" van Smetana, prachtig gespeeld hoe werd het begin fugato er heerlijk voort varend uitgegooid opende het concert En Dvoraks zoo graag gehoorde melodieën en rhythmen uit zijn e-moll symphonie (de Araerikaanscho) hebben het publiek niet min der in verrukking gebracht. Afgezien van eenige onzuiverheid in de clarinetton, gevolg van temperatuur en vochtigheidstoestand in de zaai, was de uitvoering technisch vol maakt af en ze werd gedragen door de mu zikale distinctie, die dit folkloristische stuk in bijzondere mate van ledder en orkest eischt De stampvolle zaal heeft Evert Cornelis en de zijnen enthousiast toegejuicht. SALARIEERING EN PENSIONNEERING VAN DE WETHOUDERS. in de Raadsvergadering van 9 December j.l. werd tijdens de behandeling van de be grooting voor het jaar 1928 besloten tot in stelling van eene commissie ad hoe, be staande uit vijf leden, teneinde den Raad van voorlichting Ie dienen omtrent de sa- larieering van de wethouders in deze ge meente. Bij raadsbesluit van 23 Januari i a. v werd bovendien nog eene missive van de Centrale Commissie voor Bezuini ging uit de Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel inzake de wijze van pensionneenng van de wethouders op voorstel van den heer van Eek, in handen van de commissie gesteld. Ingevolge machtiging van den Raad noo- digde de Burgemeester de heeren Huur man, van Eek, Wilmer, Wilbrink en Bos man uit in de commissie zitting te nemen, onder aanwijzing van den heer Huurman als voorzitter, terwijl de commissie den heer Wilmer tot haren verslaggever benoemde. Op verzoek van de commissie verklaarde de Gemeente-secretaris zich bereid zich per soonlijk als secretaris ter zijde te staan. Het resultaat van hare beschouwingen over beide punten heeft de Commissie in onderstaand rapport neergelegd. A. Dö jaarwedde van de Wethouders. Omtrent de vraag, of herziening van de jaarwedde van de wethouders al dan niet wenschelijk i9, bestaat in de commissie geene eenstemmigheid. Te verwonderen is dit niet. Afgezien toch hiervan, dat het voor een middelbaar groote gemeente als Leiden al zeer moeilijk is eene billijke beloonmg vast te stellen en eene vergelijking met de wedde in andere gemeenten in het bijzon- j der ten opzichle van een ambt als dat van wethouder eigenaardige bezwaren oplevert, hangt de beantwoording van de gestelde vraag in hooge mate af van het standpunt, Voorstellen inzake de Leidsche wethou- derssalarissen en pensioenen. (Gemeente-) zaken, le Blad). De herzienina van het Indisch Regeerings- reglement is goedgekeurd. (Uit het Parlement 2e Blad). In het Zuiden is besloten tot filmnakeuring (Binnenland, 2e Blad). Wordt uit Amerika schadelijke voeder gerst ingevoerd? (Land- en Tuinbouw, 3e Blad). De Dnitsch-Poolsche handelsbesprekingen zijn eens weer geschorst. (Buitenl. le Blad). Oostenrijk en Hongarije over het Burgen* land. (Buitenl. le Blad). In Frankrijk zijn twee Italiaansche spion nen aangehouden. (Buitenl. lo Blad). Te Vincennes stort een huis in aanbouw in. Vele slachtoffers. (Buitenl. en Tel. le BI.) Van den Oceaanvlieger Mc. Donald is niets meer gehoord, nadat een Nederl. schip hem op zee heeft waargenomen. (Buitenl. en Tel. le Blad). I De staking in Australië is geëindigd. (Tel. le Blad). hetwelk men met betrekking tot de sala- rieering van de wethouders inneemt, of men namelijk meer den nadruk legt op het ge- praesteerde werk, dan wel op de genegen heid, om in het belang van de gemeente werkzaam te zijn. Intusschen komt het de Commissie niet noodig voor, op dit verschil in standpunt hier tot in bijzonderheden in te gaan. Het is van algemeene bekendheid en het beste lijkt het haar dus te volstaan met de mededee- ling van de conclusiën, waartoe de meer-i derheid en de minderheid in de commissie na nauwgezette overweging zijn gekomen. De meerderheid in het onderhavige geval de kleinst mogelijke meerderheid vindt de tegenwoordige belooning ten be drage van f. 2500 wel wat aan den lagen kant en oordeelt onder de gegeven omstan digheden eenige verhooging van wedde met ingang van 1 Januari 1929 gewenscht. De mogelijkheid is toch volstrekt niet uitgeslo ten, dat geschikte raadsleden bij de be staande wedde worden weerhouden het ambt le aanvaarden. Trouwens reeds in 1919, loen de wedde f. 1500 werd verhoogd tot f.2500. gingen al verschillende stemmen op om de wedde op f. 3000 te brengen. Meent de meerderheid van de commissie derhalve den Raad in overweging te moe ten geven, de noodige stappen te doen, om tot verhooging van de geldende wedde te ge raken, to groot zal naar haar oordeel die verhooging ook weder niet mogen zijn, teneinde het ambt niet te aantrekkelijk te maken en te voorkomen, dat men het wet houderschap tengevolge van de te hooge 9alarieering gaat amhieeren. Op grond van een en ander stelt de meerderheid voor tot Gedeputeerde Staten het verzoek te rich ten de wedde met ingang van den zooeven genoemden datum op f 3000 '9 jaar» te be palen, al gingen er bij haar stemmen op, die aan eene verhooging lot f 3500 de voor keur zouden hebben gegeven De minderheid dat is hier de grootst mogelijke minderheid kan de urgentie van weddeverhooging niet inzien. Uit niets is gebleken, dit tengevolge van de geldende salarisregeling geschikte personen zich niet voor het wethouderschap beschikbaar heb ben gesteld Doch hoe dit ook zij, er i9 op het oogenbUk, nu het tegenwoordige col lege ternauwernood één jaar zitting heeft en de wethouders hun ambt con a more hebben aanvaard, geen enkele aanleiding om tot verhooging van de wedde over le gaan. Zonder eenig bezwaar kan de beant woording van de gpstelde vraag tol aan de behandeling van d* begrooting voor 1921, in welk jaar de zittingsduur van*de tegen woordige wethouders een einde neemt worden uitgpsteld, welk standpunt door de meerderheid niet juist wordt geacht. Stelt men nu de beslissing uit, dan ziet men zich voo'- een paar jaar voor dezelfde moeilijk heid geplaatst. Wijze van pensionneering. Thans wordt op aanvrage pensioen ver leend, indien de aftredende wethouder tenminste drie jaar en elf maanden om-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 1