69ste JAARGANG VRIJDAG 12 OCTOBER 1928 No. 21037 STADSNIEUWS. FAILLISSEMENTEN. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Cis. per regel voor advertenticn uit LeideD en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd lijn Voor alle andere advertenliSn 35 Cts. per regel. Kleine Adverlenliën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Vonr eventueele opzending van brieven 10 Cts pnrto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden f 2.35. per week ƒ0. IS Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 2 35 4- portokosten. Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. VEREENIGING VAN STAATKUNDE. Voordracht van prof. van Vollenhoven. Op uitnoodiging van de Vereeniging voor Staatkunde heeft prof. nir. C. van Vollen- hoven gisteravond in de leeszaal van de sociteit „Minerva" een voordracht gehouden over de beteekenis van staatkunde over staatsrecht in Nederland (rijk in Europa). Wy ontfeenen hieraan het volgende: Dat, in Nederland gelyk elders, verschil van staatkundig inzicht zich voelbaar maakt bij hervorming van het staatsrecht, lijkt onbe twist. Daarentegen schijnt het een nog open vraag, of ook het geldende staatsrecht van Nederland verschillend wordt uitgelegd en toegepast naar gelang van de staatkundige party tot welke men behoort of voor welke men symphatie voelt. Concreter gezegd: is er leden, voor Nederland te spreken hetzy dan van een katholiek, een anti-revolutionair of Christelijk-historisch, een rechts-vrijzin. ig, een links-vrijzinnig, een socia btisch ?.tsa recht, hetzy van een staatsrecht der meer voor uitstrevenden naast een staatsrecht der meer behoedzamen of der meer behoudzuch tig en? De omstandigheid, dat het Nederlandsch staatsrecht voor het eerst wetenschappelijk bewerkt is (1839) door een vooral in latei dagen politiek zoo hel gekleurde figuur als Thorbecke was (overleden 1872), en dat, mét de grondwet van 184S, een gewichtig deel onzer staatsrechtelijke wetgeving door trokken is van zijn invloed, maakt de mee ning verleidelyk, als zou Nederland een in grondslag „liberaal" staatsrecht hebben (het woord genomen in zijn beteekenis van wel eer). Terwijl de geestelijke afstamming uit Thor becke schijnt te loopen over Buys, Oppen- lieim en Struycken, komt in 18S1 een werk uit van den „conservatief' J. Heemskerk Azn., tegen welks denkbeelden Buys nogal eens oppositie voert Nadat, in het spoor van Groen, Kuyper in Ons Program in 1879 en later gedoond heeft een aantal vragen van staatsrecht anders te zien dan men placht te doen, publiceert in 1893 Van Idsinga (c.-h.) zijn werk over De administratieve recht spraak en de constitutioneele monarchie, en geeft in 1901 De Savornin Lohman zijn Onze Constitutie uit; boeken, die gangbare uitleg ging en toepassing van geldend Nederlandsch staatsrecht op menig punt wraken. Gepaara aan nog andere feiten vestigt liet vermelde den indruk, alsof uitlegging en toe passing van geldend Nederlandsch staats recht zou verschillen naar gelang van iemands staatkundig inzicht of daarachter gelegen staatsleer. Toch schynt de gesteldheid der zaak een andere te wezen. Vooreerst: eike groote staatsrechtelijke hervorming legt uiteraard op bepaalde vragen en aspecten van net oogenblik een nadruk, die, is eenmaal de Btryd voorby, wat ongeëvenredigd iijkt Ge brek aan originaliteit by menschen en bij schrijvers maakt, dat men nog decenniën daarna de taal van het tijdperk van strijd blijlt naschrijven. Wie dan daartegen op poneert is geneigd, zijn verzet te kleeden in een vorm van aanval op het prineipieele ach ter de hervorming van destijds. Niet zonder verarming laat men na, van al zulk verzet met open ooren kennis te nemen; maar dit is iets anders dan evenveel groepen van staatsrecht voor Nederland te erkennen, als er staatkundige groepen zijn. Ten tweede: geiijk ander geldend recht laat ook het staatsrecht binnen zijn voorschriften aanmerkelijke speelruimte. De neiging is be grijpelijk om, als men op een bepaald oogen blik een bepaalde uitleg-ging of toepassing ge- radeD acj^t, haar te sterken door een wat snel geïmproviseerd verband met eigen staatkun de ot staatsleer. De grootste verdienste je gens het staatsrecht heeft niet hij, die in con crete gevallen zulk een verband optoovert, maar bij, die los van het oogenblik, het gel dend-staatsrecht weet te bezien in een sa- mcntiang, welke zooveel mogelyk doenlijk sluit als een legkaart en aansluit op de wer kelijkheid. De ware differentiatie in uitlegging en toe passing van geldend Nederlandsch staats recht schijnt van andere natuur. Het is ten slotte niet te loochenen, dat voor sommige waarheden en problemen van geidend recht evengoed voor privaatrecht of strafrecht als voor staatsrecht liet oog van den behuudende, voor anderen het oog van den kerkelijk-godsdienstige of dat van den vooruitstrevende wijder open staat. Hier Hgi een beteekenis van staatkunde voor staatsrecht. Doch een katholiek, een vrij zin nig»- enz. Nederlandsch staatsrecht schijnt evenmin te bestaan als een katholiek, een vrijzinnig, enz. Nederlandsch privaatrecht. Wat volgens spreker, geen nadeel hoeft te zijn. RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN. Aichaeologische lezingen en cursussen. Ook dit jaar zal er weer een reeks le zingen en cursussen plaats vinden. Op Dinsdag 30 October zal dr. W. D. van Wijngaarden een lezing houden over het Egyptische mummieportrel, naar aanleiding van een nieuwe aanwinst. Op Dinsdag 13 November mej. J. P. .1. Brants over het paleis Dioclelianus te Spalato. Op Dinsdag 27 en Donderdag 29 November prof. dr. Günther Roder uit Hildesheim over oud- Egyptische bronsfiguren en hun model leering in was en gips. Naar aanleiding van deze lezing zal op Vrijdag 30 November onder leiding van prof. Roder in het museum een rondgang plaats hebben in de Egytisehe afdeeljng, op Dinsdag 11 December spreekt dr. J. 11. Hohverda over Glozel, Spiennes en Drente voor 30 jaren Naar aanleiding van deze lezing zal op 12 December een kleine ten toonstelling worden geopend van oude en nieuwe Drentsche falsificaties. Tevens zullen ook weer de gebruikelijke Woensdagsche en Zaterdagsche rondgangen door het museum onder wetenschappelijke leiding plaats hebben in verschillende af- dee'lingen. LANDSTORMVERBAND LEIDEN. Hedenmorgen heeft de Commandant van het Landstormverband Leiden de majoor W. J. Harms, in verband met zijne be noeming als Hoofd-instructeur te Assen, af scheid genomen van de officieren en onder officieren van zijn verband. De vertrekkende hield een korte toespraak waarbij hij dank uitsprak aan alle aan wezigen die hem zonder uitzondering ge durende de 5 jaren hebben gesteund in zijn moeilijke laak, welke het vooroefe- nings-instituut van hem heeft gevergd. Als oudste der aanwezige Onderofficieren dankte de Adj. O.O. W. Steen voor den steun in alle zaken welke de onderoffi cieren gedurende den tijd dat majoor Harms het commando voerde hebben ondervonden. In U aldus spr. verliezen wij een humaan chef die niet alleen de belangen van den dienst behartigde, doch in alles met zijn personeel meeleefde, op wiens steun wij steeds konden rekenen. Hierna werd het commando overgedragen aan den kapitein H. D. Buurman. EEN LIEFDADIGHEIDSCONCERT. Velen zal het bekend zijn doch ongetwij feld velen ook niet, dat wii hier te Leiden bezitten een Toevlucht der Vereeniging Christelijke Jeugdhulp en wel Utr. Jaagpad 20. waar mooi werk wordt gedaan. Er wor den daar opgenomen ongehuwde moeders met kinderen en ook kinderen, wanneer er ziekte is in het gezin. Zulk maatschappelijk hulpbetoon kost echter geld, dat spreekt van zelf en daarom is sleun noodig. Onze be kende nnera-zangeres mevr. Maartje Offers heeft nu haar zeer gewaardeerde medewer king aangeboden met de heeren Tabbernal (piano) en Waisvisz (violoncel). Zij zullen voor deze Toevlucht op Dinsdag 23 October a.s. in de Stadszaal een concert geven, waarvan de 'opbrengst voor het mooie doel dezer Vereeniging zal worden bestemd. De prijs is zeer laag gesteld, zoodat men voor weinig geld kan genieten van uitmun tende zang en muziek, ferwiil men tevens een goede daad verricht. Is aanbeveling daarom nog noodig? 't Lijkt ons niet. KAPITEIN SCOTTS ZUIDPOOLTOCHT. 'In de tot de laatste plaats bezette groote Stadszaal werd gisteravond de eerste van dc aangekondigde drie film-voorstellingen van Kapitein Scotls beroemden tocht naar de Zuidpool in 1911 en 1912 gegeven Ongeveer vier jaar geleden werd deze buitengewoon interessante film, waaraan men den zeer toepasselijken naam gaf van ,.De eeuwige 9tilte" eveneens te Leiden vertoond en ook toen was de toeloop enorm. Het feit, dat wij destijds een uitvoerige beschrijving hebben gegeven van dit mach tig imponeerende filmwerk moge ons ont- siaan van den plicht daarover thans op nieuw uit te weiden, wij willen toch niet nalaten deze film in de belangstelling van onze sladgenooten warm aan te bevelen, omdat wij ervan overtuigd zijn, dat men zichzelf tekort doet, wanneer men in ge breke blijft Scott's boeiend reisverhaal op het witte doek te aanschouwen. Wij zien de geweldige ontberingen, waaraan Scott en zijn dapperen bloot stonden op hun 1700-mijl langen tocht door de onafzienbare ijsvelden, waar zware sneeuwstormen de moeilijkheden nog kwa men vergrooten en de temperatuur soms daalde tot honderd graden beneden het vriespunt; wij komen met hen onder den indruk van de majeslueuse pracht der on gerepte natuur en voeren met hen den schier bovenmenschelijken strijd tegen de woedende elementen. En evenals zij ondergaan wij de biltere teleurstelling wanneer aan de Pool blijkt, dat de Noorsche expeditie onder leiding van Amundsen hen juist eenige weken voor is geweest En dan begint de worsteling opnieuw, waarbij de natuurkrachten nog meer dan op den heenweg schijnen samen te span nen legen de koene ontdekkingsreizigers de sneeuwstormen zijn niet van de lucht en tot overmaat van ramp begint ook de mondvoorraad op te gerakennog siechts elf mijlen zijn zij verwijderd van de naaste hulpbasis, waar levensmiddelen in overvloed liggen opgeslagen Maar dan overvalt de storm ben op nieuw en in het gezicht van de haven moeten de uitgeputte mannen overnach ten Den volgenden morgen lichtte de flauwe poolzon over de bevroren lijken van Scott en zijn beide makkers.... Ziedaar heel in het kort de tragedie van een klein groepje helden, die leefden en stierven voor de eer van hun vaderland. Wij hebben hier alle bijkomstigheden zooals de interessante dierenstudie achter wege gelaten en hebben slechts met een enkel woord melding gemaakt van de schitterende natuuropnamen, waarvan deze geheele film een aaneenschakeling is. „De eeuwige stilte" i9 een film van buitengewone hoedanigheid, welke wij een ieder warm kunnen aanbevelen. Bij ministerieele beschikking is aan dr. F. H. van Deinse op zijn verzoek eer vol ontslag als conservator bij het klinisch pathologisch laboratorium aan de Rijks universiteit alhier verleend. Vanwege de Vereeniging tot vestiging van bijzondere leerstoelen alhier zullen op Woensdag 14 November, Woensdag 21 No vember, Vrijdag 30 November, Vrijdag 25 Januari, Dinsdag 5 Februari en Dinsdag 19 Februari, telkens 's avonds te 8 uur lezingen worden gehouden in het klein-auditorium der Universiteit, De sprekers en do onderwerpen zullen nader worden bekend gemaakt. Ons Blad van gisteren bevatte het bericht als zou de heer E. Th. Witte zich hebben belast met het toezicht op het onder houd der Rijksgebouwen: bedoeld werd op het onderhoud, der tuinen behoorende bij de rijksgebouwen. De Holfu heeft gisteravond in de Casino-bioscoop aan de Hoogewoerd voor een geheel bezet Huis weer een filmvoorstel ling gegeven, die zeer in den smaak viel. Het program bewoog zich voornamelijk op het terrein der aardrijkskunde, natuurkunde, land- en volkenkunde en daarnevens werd een duidelijk inzicht gegeven van een mo- torenfabriek. Door de ..Vereeniging van Arbeiders j Radio-Amateur9" wordt a.s. Maandag een I vergadering gehouden in het Volksgebouw j aan dn Heerengracht. i Het doel van deze vergadering is de arbei- 1 ders te Leiden een inzicht te geven in de I beteekenis van een eigen Arbeiders Radio- omroep. De 9ecre-tari9 van de V. A. A., de heer G. J. Zwertbroek, zal hiertoe een inleiding houden, waarna gelegenheid zal worden ge geven tot gedach'enwisseling. Bij vol doende belangstelling zal teven9 worden overgegaan tot oprichting van een afdeeling te Leiden van V. A. R. A. Hedenmorgen circa 9 uur geraakte de 22-jarige L van E. die aan toevallen lijdt op de Oranjegracht te water. Daar niemand in de omgeving blijkbaar den moed had om den drenkeling na to springen on er eerst een bootje moest worden gehaald bleef van E geruimen tijd in het minder zuivere water, waarvan hij blijkbaar nogal veel binnen had gekregen. Nadat hij voorloopig was behandeld door dr Boonacker werd hij per ziekenauto naar het Academisch Ziekenhuis gebracht en al daar ter verpleging opgenomen. Gistermiddag werd op de Mare de I 8-jarige J. V. aangevallen door een hond die het kereltje een niet ernstige wonde aan een been toebracht. De hond behoorde aan gebrs. Van O. en stónd niet als kwaad be- I kend. I Gisteren is hier aangehouden een 16-jarig jongmensch uit Zutfen, D. V. ge naamd. De jongen was zonder beslaan en zal nu weder naar Zutfen worden overge bracht. Er beslaat tusschen de ouders van dezen jongen geen goede harmonie, waar door ieder zijns weegs gaat en zich weinig aan den knaap gelegen laat liggen. Volgens ..Handelsbelangen" werden in September bij de gezamenlijke griffies in Nederland 143 crediteurenlij9ten gedepo- neerd met een totaal passief van f. 1.498.641.12 waarvan pref. f. 286.817.80. Vanaf 1 Januari 1928 werden in totaal gedeponeerd 1151 crediteurenlijsten met een totaal passief van f. 17.561.285.58, waar- 4 van preferent f, 3.725,452.21. ZIEKTE AAN BOORD VAN SCHEPEN. Geen ernstige gevallen op de P. C. Hooft. De directie der Stoomvaart-Mij. Nederland deelt het Haagsche Aneta-kantoor naar aan leiding van het Anela-lelegram van 9 Octo ber uit Batavia mede-', dat zich on de reis van het motorschip P. C. Hooft, als in dat bericht bedoeld, geen enkel ernstig geval van angina en zeker niet gevolgd door exan- theem heeft voorgedaan. Op geen der reizen van het m.s. P. C. Hooft, is 't aantal angina- gevallen boven het normale aantal, waar mede men in den regel op reizen van en naar Indië te maken heeft, gekomen. Ook roQkvonk is niet voorgekomen. ONVEILIG STRAND. Het strand te Scheveningen is onveilig tot den Wassenaarscheslag op Maandag 15, Dinsdag 16 en Woensdag 17 October, tel kens van 8.30 tot 13.30, wegens het schieten met mitrailleurs. Voorts is het strand onveilig tot Katwijk op Donderdag 18 en Vrijdag 19 October, telkens van 11 tot 14.30, wegens het schieten met geschut. De aandacht wordt er op gevestigd, dat het strand eerst weder toegankelijk is nadat de roQde vlaggen, welke dc onveilige strook aanduiden, zijn weggenomen. IN EEN MESTPUT GEVALLEN. Woensdagavond wilde een boerendaggel- der uit Amstelveen zijn meisje, een struische boerendochter, een heimelijk bezoek aan hare woning brengen. Hiervoor koo9 hij e'en minder gebruikelijken weg; hij klom over 1 een achter de woning gelegen hek en wilde door het raam bij zijn geliefde komen. Hij geraakte echter met zijn beste plunje in een naast de hooiberg gelegen mestput. Hij maakte hierbij een zoo geweldig spectakel, i dat de schoonvader in spé een geweer greep, I dat anders wordt bestemd voor het schieten van schadelijk wild, en hiermede gewapend naar buiten snelde. Toen hij de mestput naderde, ontwaarde hij het hoofd en de schouders van zijn a.s. schoonzoon boven de onfrissche substantie1. Met behulp van een hooivork verloste hij hem uit zijn nete lige positie, van een officieel bezoek kon echter niet9 meer komen om begrijpelijke redenen. GEZELLIG „UIT" GEWEEST. Op het Houtensche pad te Utrecht is Woensdagavond een 37-jarig man, volgens zijn mededeeling aan de politie, uit een auto gezet en in een droge sloot gegooid, na beroofd te zijn van een bedrag van f. 165. Volgens zijn verhaal heeft hij ver schillende café's bezocht en daar een drie tal mannen ontmoet, met wie hij verder uit j was geweest. Daar hij niet nuchter meer was, zou men hem per auto naar huis bren- J gen met het bekende gevolg. AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN. De 38-jarige metselaar W. Dienaar, die van een steiger voor het perceel van de firma Vroom en Dreesman in Den Helder, is gevallen, is aan de gevolgen overleden. Hij Iaat 5 kinderen na. DOOR DEN BILKSEM GEDOOD. Te Hunsel (L.) werden gisteren tijdens een onweer vier vaarzen van den landbou wer Vleeschhouwers, door den bliksem in de weide doodgeslagen. VOET AFGEKNELD. Te Zoutkamp is schipper Bos in een kabeltouw geraakt, waardooT hem de voet werd afgeknepen. B. is in het ziekenhuis opgenomen. OPLICHTER GEARRESTEERD. Men meldt uit Boxmeer aan de Msb.": Onlangs maakten we melding van een handig oplichter, die de gemeenten in Oost- Brabant tot zijn operatie terrein had geko zen en bij verschillende personen onder een vloed van woorden geld wist los te krijgen, meestal tot flinke bedragen. Woens dag is dit heerschap, dat in het bezit was van een mooie auto, door de gemeente-po- litie van 's-Hertogenbosch gearresteerd. Het is een zekere v. d. B., domicilie heb bende te Aarle Rixtel. Hij is gehuwd cn vader van 4 kindoren. docb leeft sedert i eenigen tijd niet meer met zijn vrouw samen. De aangehoudene is naar de ma- rechaussée-kazerne alhier gebracht, waar hij door de personen, die door hem zijn op gelicht, werd herkend. Spoedig legde hij een volledige bekentenis af. AUTO IN BRAND. Woensdagavond is te Standaardbuiten een met aardappelen beladen vrachtauto der firma v. D. in brand geraakt. De brand ontstond doordat men bij het licht van een carbidlantaarn het benzine-reservoir con troleerde, waarbij men met de lantaarn te dicht bij de benzinedampen kwam, zoodat een ontploffing volgde. De auto stond wel dra in lichte laaie. De auto werd grooten- deels vernield. Ook ging een deel van de partij aardappelen verloren. BINNENLAND. De post vluchten naar Indië; het derde vliegtuig vermoedelijk nog veertien dagen oponthoud. (3e en 1ste Blad). Het eeuwfeest der Kon. Militaire Academie (Binnenland, 2e Blad.) De radio in dienst van do Ned. Haring- vicscherij. (Binnenland, 2e Blad). De malversaties te Meppel. (Gemengd, lste Blad.) BUITENLAND. De Graf Zeppelin op weg naar Amerika. (2e Blad en Tel. Ie Blad.) De Amerik. journalist Horan is uit Frankrijk gevlucht. (Buitenland, lste Blad). Het congres d.er Engelsche liberalen. (Buitenland, lste Blad). Uitsluitingen in Duitschland. (Buitenland lste Blad). Het eeuwfeest van de K. M. A. Een huldeblijk aangeboden. In de bibliotheek van de Koninklijke Mi litaire Academie te Breda vond gisteren de aanbieding plaats van het huldeblijk van den staf' van het 6de regiment infanterie aan de Koninklijke Militaire Academie ter gelegenheid van haar eeuwfeest. Het ge heele korps stond in de zaal met den kapel meester Louis de Morree opgesteld. Generaal-majoor Van Everdingen. De gouverneur generaal-majoor van Everdingen trad de zaal binnen, vergezeld van officieren en burger-leeTaren. Namens het muziekkorps bood de kapelmeester een portret van den gouverneur aan, een goed gelijkende crayonteekening van den heer de Morree Jr. De gouverneur dankte harte lijk en zeide, dat hij gaarne dit geschenk voor de Koninklijke Militaire Academie aanvaarden zal. Hij wijdde een dronk op den staf en den kapelmeester. BRANDEN. Woensdagmiddag om 5 uur brak te Oss een felle brand uit in een blok van vier woningen, bewoond door vijf gezinnen. De brand ontstond bij F. Z. en sloeg over naar de andere woningen, die alle een prooi der vlammen werden. Alles brandde tot den grond af. Verzekering dekt gedeeltelijk de schade. Te Ruizum is brand ontstaan in de ga rage van den heer J. Veenstra. Een auto werd vernield Het gebouw bleef behouden. ONEERLIJKE CONCURRENTIE? De directeur van den keuringsdienst van waren te Arnhem heeft proces-verbaal op gemaakt tegen de firma Jurgens, wegens overtreding van artikel 328bis van hel Wet boek van Strafrecht (oneerliike concurren tie'). op grond dal de mededeeling van die firma, dat haar nieuwe margarine-merk met melk is bereid, in strijd zou ziin met de waarheid. DE MALVERSATIES TE MEPPEL. Het rauuort van het verificatieburean. Men schrijft uit Meppel aan de .Tel.": Het totaal der bedragen, ontvreemd top nadeele van de gemeente Meppel door dea

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 1