WAALS 7363
AGENDA.
Eiken Rookstoelen
9.75
STAATSLOTERIJ.
BUITENLAND.
Donderdag.
Volkshuis: Bijeenkomst der Ver. tot Bev.
der Bel. van Slechthoorenden. 8 uur nam.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 17 Sept tot
en met Zondag 23 Sept. waargenomen door
de apotheken der H.H.: G. H. Blanken,
Hoogewoerd 171, telef. 502, en D, J. v,
Driesum, Mare 76, tlef. 406.
RECLAME.
in diverse modellen, vanaf I.
Compleet met gestreepte
Kussens .f. 15.50
MetPeaudePêche-Kussensf. 24.75
Haarlemmerstraat 130-136
De poliklinieken te Rotterdam werden zeer
druk bezocht. Zij voorzien in een behoefte.
Al9 directeur van de havenpoliklinieken,
tevens leider van de interne afdeeling, werd
aan de vereeniging verbonden d«* G. Ver-
spijck Mynssen, arts, oud-leeraar aan de
Artsenschool te Batavia. A!s leider van de
afdeeling huid- en geslachtsziekten trad
op de heer E. H. Hermans, arts oud- der
matoloog bij het Ned. Indische leger.
Over de resultaten aan deze polikliniek
bereikt is het bestuur tevreden De stati
stieken wijzen er duidelijk op dat het be
oogde doel, namelijk te voorzien in de ge
neeskundige poliklinische hulp voor alle
on- of minvermogende zeelieden van alle
nationaliteiten, reeds in aanzienlijke mate
in vervulling gaat. Vooral het aantal Ne-
derland9che zeelieden dat den weg naar de
polikliniek vindt is stijgende. Maar ook tal
rijke vreemde schepelingen bezoeken de
polikliniek.
Eehalve dat door deze polikliniek patiën
ten konden worden gezonden naar Je aan
hot Instituut voor Tropische Geneeskunde
alhier verbonden kliniek, hebben ook de
cursisten van hier op bepaalde dagen door
piactische en laboratoriumaiteid van het
materiaal der polikliniek gebruik kunnen
maken. Van bijzondere betekenis .'s dat
het in December 1926 aangekochte Hotel
Continental aan het Haringvliet te Rotter
dam, in-1927 tot ziekenhuis voor scluepo-,
haven- en tropische ziekten weid verbouwd.
Het biedt thans'plaats v. 70 patiënten, Klas
se- zoowel als zaalverpleging zal mogelijk
zijn en het patièr.fenaantal zal het klinisch
eri ook het parasitologisch onderwijs in de
tnpische geneeskunde zeer ten goede komen
LEZINGEN AAN DE UNIVERSITEIT.
In het komende najaar en in den winter
zullen in het Groot- en Klein auditorium
weder een groot aantal lezingen worden
gehouden.
Hieronder volgen de data waarop en de
plaats waar eenige lezingen, waaromtrent
thans bijzonderheden bekend zijn, zullen
worden gehouden.
Op 9 October zal prof. dr. B. Schroder
in het Groot Auditorium, voor de Ver. voor
Wetenschappelijke Voordrachten spreken
over „Antieke Kunst en Sport". De hooglee
raar uit Dresden zal zijn lezing met licht
beelden verduidelijken.
Op 10 October wordt in het Klein Audi
torium de Eerste jaarsvergadering gehouden
van de Vrijz. Chr. Studentenbond. De verga
dering vangt aan om 8 uur. Als spreker zal
optreden ds. Mackenzie met een nader op
te geven onderwerp, en de heer H Faber
die over den V C. S. B. zal spreken
Vanwege het Comité lot bevordering van
de Kennis van het Katholicisme worden voo«
de Kerstvacantie wederom vier lezingen ge
houden in het Klein Auditorium, door prof.
J. P. Verhaar uit Warmond. Als data zijn
hiervoor vastgesteld de Donderdagen 18 Oc
tober en 1, 15 en 29 November.
Ook na de Kerstvacantie worden weder
eenige lezingen door prof. Verhaar in het
Klein Auditorium gehouden.
DE BAZAAR VOOR HET TEHUIS
VOOR VROUWEN.
Terstond nadat de echtgenoote van onzen
burgemeester, mevr. mr. A. van de Sande
Bakhuyzen—Gericke, gistermiddag op ver
zoek van ds. Punselie, den Bazar, ten bate
van het Tehuis voor Vrouwen had geopend,
hebben de dames T. en L. Fontein en mevr.
Seis de genoodigden bg de openingsplechtig
heid, die in de kleine zaal van de Stads
gehoorzaal plaats had, doen genieten van
zang en céllospol, met begeleiding aan de
piano. Daarop begaven de genoodigden zich
met de leden van het comité, dat den
bazar organiseerde, t. w. de dames Spaar
garen, Van Arkel, Mulder en mej. Van de
Pavord Smits, naar den foyer, waar het
resultaat van den arbeid in oogenschouw
werd genomen. Kort daarop werd ook aan
het publiek toegang verleend en spoedig
kwamen reeds de eerste bezoeksters en
bezoekers van hun sympathie met het stre
ven, dat met dezen bazar wordt beoogd,
bljjk geven. Gisteravond was het reeds
aardig druk op den bazar. Men heeft ge
noten van de muziek, men heeft de wafels
gegeten, die mej. Epskamp ten bate van het
goede doel bakt en verkoopt en ook van
de overige attracties werd genoten. En
algemeen was men vol bewondering voor
het keurige werk, dat de dames, die wij
hierboven noemden, in een korte spanne
tijes hebben verricht. Nog verdient vermel
ding, dat de firma Sierag en Van der Wilk
zich veel moeite hebben gegeven voor <le
bekleeding van de stands, evenals de firma
Buurman, die voor de planten zorgde en
de firma Stigter, die liet timmerwerk goheel
belangeloos deed uitvoeren. En nog vele
anaere Leidsche firma's droegen een steentje
bg tot het welslagen van dezen bazar, waar-
vau wjj over eenige dagen hopen te mogen
gewagen. Het in thans aan onze stadgenoot?*
die tot en met Vrijdag steeds van 1112
uur 's morgens, van 25 uur 's middags
en des avonds van 7.3010.30 uur welkom
zgn, om te toonen, dat het streven van
het comité in breeden kring de belang
stelling geniet, die het ongetwijfeld ver
dient.
LEZING OVER HET SCHOENBEDRIJF.
Actie voor betere reparatie.
Zooals vorige week reeds gemeld is door
de Federatie voor de vakopleiding door
geheel Nederland een actie begonnen voor
goede en betere reparatie aan schoenwerk.
Reeds in verschillende plaateen van ons
land is deze actie met succes begonnen en
ook hier ter stede is men thans aan het
werk gegaan en 't. is de bekende Schoen-
ra akerspatroonsvereenigmg „Nieuw Leven"
die hier de leiding heeft.
In de groote zaal van het Nutsgebouw
had gisteravond de eerste actie-vergade
ring plaats. De belangstelling was, gezien
de belangrijkheid van het onderwerp, en
het feit, dat de toegang vrij was, niet zoo
groot, als'wij verwacht hadden. Ongeveer
een vijftigtal personen was aanwezig.
Namens het comité van actie heette de
heer A. H. van der Staay allen welkom,
in het bijzonder de heeren W. Donker Pz.
en Friso Heupman, bestuursleden van den
Ned. Bond van Schoenmakerspatroons- en
winkeliers, en de afgevaardigden van den
R.-K. Vrouwenbond.
Spr. deelde voorts mede, dat de ge
vraagde medewerking van de verschillende
vereenigingen hier ter stede heel gering
was, doch desondanks was het comité de
actie begonnen om te komen tot verhef
fing van het vak, waardeering van een
goede reparatie en respect voor den vak
man.
Voorts bradbt spr. dank aan do firma
Lewensteyn in de Maarsmanssteeg d»ie haar
étalage had afgestaan voor een expositie
van goed en slecht gerepareerd schoonwerK.
Hierna was het woord aan de<n heer W.
Donker Pz. uit Rotterdam, die een interes
sante en zeer bevattelijke causerie hield
over het voor ieder huisgezin belangrijke
onderwerp: „Die schoenen... dat kost wat!"
Na een korte inleiding wees spr. op de
sinds de laatste jaren ingekankerde ge
woonte om het geld, aan schoenen besteed,
weggeworpen geld te noemeh. Om dat fa
tale idee er bij do menschen uit te krijgen
is er heel wat noodig, 't is bijna onbegon
nen werk.
Spr. betoogt vervolgens, dat men met
een bijna zekere minachting opziet tegen
het schoenmakersvak en den schoenmaker,
omdat langzamerhand de leugen bii de
menschen ingang heeft gevonden, dat ieder
wel kon leeren schoenmaken. Dat is fataal
geworden voor het. vak.
In een historisch overzicht geeft spr.
hierna een beeld van het schoenmakersbe
drijf in den loop der tijden. Spr. gaat zelfs
terug tot 1752 in welk jaar het schoenma-
kersgilde hoog stond aangeschreven en als
bet ware de voornaamste plaats in het
gildewezen innam.
Napoleon brak echter de macht van het
gildewezen. In 1815 bestond het. schoenma-
kersgilde nog nauwelijks en in 1830 wist
men nog alleen van hooren zeggen, wat dit
gilde geweest was.
Toen ging het vak vendoren, omdat ieder
een ging schoenen maken en wie maar
wilde noemde zich ongestraft, „mr. schoen
maker." 't Werd als een bijbaantje be
schouwd voor doodbidders, klokkenluiders
enz. enz.
Tusschen 1810 en 1870 is de schoen ma-
kerstijd wel het slechtst geweest. Toen
werden bijna alle schoenen gemaakt als
z.g. maatwerk en de allerbeste maar-
schoenmaker had niet de minste kennis
van den voetvorm.
Toen kwam de machinale schoenmakerij
In 1868 werd de eerste naaimachine in N.
Brabant in gebruik genomen. Tn Waalwijk
liepen de menschen te hoop bij den ouden
heer Van Loon en ze wilden hem stecni-
gen, omdat hij door zijn machine alle men
schen zou broodeloos maken. Deze stoorde
er zich echter niet aan, hij ging dooi- en
doordat de schoenmakers moesten concur-
reeren met de machine in prima afwerking,
leefde het vak weer op, doch door de op
komst der fabrieken moesten de schoenma
kers zich meer gaan bepalen tot de repara
tie en naarmate de arbeid der machine ge
compliceerder werd moest de schoenmaker
zich meer bekwamen om het schoenwerk
behoorlijk te kunnen repareeren.
Cursussen werden in verschillende ste
den opgericht en in de laatste jaren werden
een 1500-tal schoenmakers afgeleverd, doch
daarmee was men er niet, want nu «e
groote concurrentiestrijd tusschen de goede
vaklui en de niet-vakmenschen, welke
laatste met minderwaardig materiaal tegen
goedkoopeh prijzen de menshen lokten.
Voor de knoeiers zelf levert het slechte
materiaal intusschen ook slechts nadee!,
want het goedkoop© leer is soortelijk veel
zwaarder dan het betere en duurdere leer.
Immers: er is „leer" en „leer" en: er
worden schoenen „gemaakt" en „gelapt."
Spr. besluit het eerste gedeelte van zijn
lezing met te zeggen, dat- de schoenmaker
het verloren vertrouwen van de menschen
möet weten te herwinhen. Dat kan hij, als
hij het waard is en er goed werk levert.
Xa een korte pauze behandelde de heer
Donker de meer practische zijde van hot
vraagstukden schoenverkoop.
Naarmate het leer duurder wordt, aldus
betoogde spr., zullen de schoenen goed
kooper worden, omdat ze beter zullen zijn
Door de ontzettende toename van snit pn
kleur neemt de kwaliteit van de schoenen
af, eenvoudig omdat men te veel voorraad
moet opdoen. De groote massa koopt op
het oogenblik de duurste schoenen, lux©
schoenwerk, dat echter niet duurzaam ge
noeg is. Het einde zal tenslotte zijn. dut
de meisjes van vandaag (want over het
vrouwenschoeisel gaat het voornamelijk)
ongelukkige wezens zullen zijn over 20 jaar,
die tenslotte hun t-oevluoht zullen moeten
nemen tot den maafcschoenmaker. Nu reeds
kan 80 pCt. der vrouwen niet meer loopen
zoo het behoort.
Spr. meent, dat er dan een rijke tijd
voot den maatschoenmakeo- zal aanbreken
als hij tenminste zijn vak zal verstaan, want
het massa-artikel van thans bedelft den
schoen en zal spoedig weer om den maat
schoen vragen.
Aan het slot van zijn rede werd den heer
Donker hartelijk dank gezegd,'terwijl de
wensch werd geuit, dat zijn woorden in
derdaad vruchten mogen afwerpen.
Onze sladgenoole mej. S. H. den Older
is te Utrecht geslaagd voor het analistisch
examen, tweede deel
Zaterdag zal het jubileum van de hee
ren W. F. Filippo en M. Joon, die dezer
dagen .veertig jaar bij de Stoommeelfabriek
„De Sleutels" alhier als walsenvoerders in
de malerij werkzaam zijn worden herdacht
Prof. Eekhof zal op 21 September
des avonds öm acht uur in de NieuWe Kerk
te Amèterdam de herdenkingsrede uitsproken
bij gelegenheid van het 350-jarig bestaan
van de Classis Amsterdam der Ned. Herv.
Kerk.
Dr. Z. Kamerling, privaat-docent bij
de faculteit der wis- en natuurkunde aan
onze universiteit, om onderwijs te geven
in de physiologie en biologie der tropische
plantenwereld, zal zijn college's aanvangen
met het geven van een openbare les over
het onderwerp: „De Kina, van boschproduct
tot cultuurgewas", op Donderdag 27 dezer,
des namiddags te 2 uur. in het klein audi
torium van het universiteitsgebouw.
De Leidsche Universiteitsdag vanwege
het Leidsch Universiteitsfonds, zal dit jaar
Woensdag 3 October te Zulphen worden
gehouden. Prof. dr. B. G. Escher zal op deze
bijeenkomst een rede houden. Bovendien is
nog een andere spreker uilgenoodigd.
Vrijdagavond om 8 uur wordt onder
leiding van ds. Riemens in Pniël, Middel
stegracht 60 een Hervormde mannenavond
gehouden, waarop vragen uit het maat
schappelijk en kerkelijk leven zullen worden
besproken. Aan de orde komen op dezen
avond o.a. de volgende vragen:
Hoe blijkt in de levensbeschouwing van
P. J. Troelstra dat hij niet voldaan is met
epn levensbeschouwing, waaraan het gods
dienstig geloof ontbreekt.
Hoe moet geoordeeld worden over het
protest van de Chr. Geref. Kerk te Amster
dam tegen het uitreiken van prijzen door
H.M. de Koningin op den Zondag?
De Tolstoï-herdenkingsavond, die
Zondag in het Nutsgebouw alhier zal wor
den gehouden, zal worden opgeluisterd door
de medewerking van het Leidsch Dubbel-
mannenkwarlet „Intor Nos". onder leiding
van den heer D. van Wouw.
Wat is eigenlijk margarine? „Een
zuiver natuurlijk.' product,/.een uitstekend
Yolksvoedsel", zoo lesten „we jn een bro'chure
waarin Van den BerjrJVs, Fabrieken te Rot
terdam, die eenige jaren geleden ook het
bekende Blue Band in Öen haftdel brachten,
ons zonden. Thans bréngen deze bekende
Rotterdamsche iabriekpn 'een nieuw soort
margarine aan de markt, dat men Marva
(margarine voor allen) noemt. De directie
was namelijk- van meening, dat, hoewel
Blue Band algemeen ingeburgerd is, er be
hoefte bestond aan een goede margarine,
goedkooper dan hel genoemde merk. En zij
meent thans met Marva in die behoefte le
kunnen voorzien. Marva wordt door de pro
ducenten als een goed en zuiver en bovenar
voedzaam artikel aanbevolen.
Met de Slct._ 181 zijn verzonden de af
drukken van dé akten betreffende de N.V.
Modemagazijnen „Maison Zurloh".
ZOMERCONCERT PIETERSKERK.
Met het aanvangsnummer bereikte de heer
Mens aanstonds het normale peil van het
serieuze kerkconcert. Bach's preludium ei»
fuga in Bes, al behoort het tot de groep
der kleinere, die de meester schreef als
oefenstukken voor zijn beide zonen, is niet
temin een werk van stralenden muzikalea
rijkdom. Vlot en rustig, duideigk en door
zichtig voorgedragen, heeft dit eenvoudige
stuk ongemeene bekoring. Met Rheinbergerv
die volgde, daalde het peil bedenkelijk. Deze
bekwame contrapuntist, die in net laatste
kwart der 19e eeuw leerlingen naar München
trok uit alle landen, heeft een oeuvre van
honderden, meest groote, werken nagelaten.
Knap gemaakt, zijn fuga's zijn meesterlik
van vorm, kan z\jn werk toch niet uitkomen
boven het muzikale handwerk. Het mist de
noodige gevoelswarmte. Zelfs de hobo-vir
tuoos Stotgn, de zeer gewaardeerde mede
werker voor dit concert, kon het andante
uit de orgelsonate op. 127 niet geheel uit
de sfeer van monotonie opheffen. Al zij
erkend, dat deze voordracht volmaakt was
in uiterlgken klank en prachtig van samen
spel met het orgel, dat verrjjkt scheen met
een ideaal tongwerk-register. Waarom nog
een ander andante van dien componist (uit
de sonate op. 196) op het programma is
gebracht, dat bet euvel nog sterker accen
tueerde, is ons niet recht duidelijk.
Tusschen de beide Rheinbergers zong
mevr. StotgnMolenaar een tweetal prach
tige liederen van Hugo Wolf, maar die in
de kerk kwalijk op hun plaats zgn, en een
vrij vervelend liedje van J. W. Frank. Deze
popraanzangeres heeft een zeer aangenaam
klinkende stem: in het pianissimo en piano
vol charme, b|j meerdere uitzetting nog wat
vlak.
Tot zoover dus werk uit den bekenden
hoek. Het tweede deel van het programma
bevatte uitsluitend noviteiten. Drie van de
vier nummers beleefden zelfs hun eerste
uitvoering. Dat is altgd experiment. Maar
onverschillig of het den kritischen toehoor
der meevalt of tegenvalt, een publieke uit
voering van een nieuw werk, zelfs van een
eerstelingswerk, dat aan zekere minimum-
eischen voldoet, is artistiek verantwoord.
Van B. van den Sigtenhorst Meyer, aan
wïen we zoo menige gevoelige compositie
danken, kregen we in eerste uitvoering „drie
liederen van den Nijl", op teksten van Rient
van Santen, te hooren. Zg zgn voor de
ongewone combinatie zang en hobo, zonder
begeleiding, geschreven. Natuurlijk voor het
muzikale echtpaar Stotgn. Van Santena
poëtische observaties zijn door den componist
verwerkt tot teere stemmingsbeeld]es, waar
in van de expressieve kracht der solo-hobo
(evenals in de „Miniaturen") op het uiterste
partg is getrokken. De declameerende zang
stem geelt een sobere, welluidende toelichting
op, een rechtvaardiging van de vaak treffen
de sonoritedten en rhythm en- van de zinrgk
gesierde hobo-melodie. Het zijn meester
werkjes van zu?/ere stemmingskunst. Ver
rukkelijk voorgedragen maakten ze nog
grooter indruk.
Van den concertgever Mens werd door
mevr. Stotijn het onlangs verschenen liedje
„de Herdersfluit" gezongen met begeleiding
van orgel en hobo. Eenvoudige, pretentie-
looze melodie, even eenvoudig harmonisch
ondersteund, op een tekst van J. v. de
Vaals, waarin enkele zinswendingen eigenlijk
niet door den beugel kunnen. Overigens een
liedje van beminnelijke welluidendheid.
Dan werd ten doop gehouden een Fantasie,
voor hobo en Orgel door Moss Wolf, naar
we meenen een eerstelingswerk van een
jeng Ilaagsch componist. Het programma
had de bron der inspiratie afgedrukt: een
uil de hoofdstukken I en XII samengestelde
profetische vermaning van Jesaja. Afgerd- n
van de vraag in hoever de compositie gebaar
er. zwier van den grooten profeet nabij
komt, een bedoeling om die te benaderen
spreekt wel uit de muziek. Ze is wat een
tonig (misschien gewild, maar dan is het
stuk te lang). Met een te waardeeren talent
is de Fransche school, vooral Debussy, ge
volgd, waar de componist in ieder geval
eer. goed voorbeeld aan heeft genomen. Of
zou het voor 'den aankomenden componist
misschien beter zijn om aanvankelijk zijn
modellen bij dezen of genen romanticus uit
de posl-Beethoven-periode te kiezen, zoo
als Joh. C. Berkhout deed, ook een jeugdig
componist, van wien de heer Mens een
stuk uit een sonate voordroeg. Ook uil
deze proeve spreekt onmiskenbaar aanleg,
al beeft melodiek en rhythmiek nog niet
zeer sprekende physionomie. Vooral voor een
orgeloompositie is de behandeling te weinig
polvphoon. Zou voor deze beide jongeren
een verwijzing naar Bach en het contrapunt
voorshands nog niet het meest raadzaam
De heer Mens heeft zgn reek3 concerten
thans beëindigd. Een 5e concert, dat reeds
op het programma was aangeduid, gaat om
bijzondere redenen niet door. De belang
stelling is steeds stijgende gebleken. Ook
gisteravond was de kerk mooi bezet.
(N I et-Officieel).
44Sc STAATSLOTERIJ.
Trekking van Woensdag 19 September 1928.
5de Klasse. Sc Ulst.
llooee prijzen:
M3HS 10110.
2639 S747 I2S60 15614 16499 19139 I914S 400
6394 f 200
4694 5S52 12550 17344 18493 20535 109
Prijzen van
70.
71
104
242
28 2
314
374
770
90S
1060
1152
1502
1716
1731
1739
2005
2031
2121
2142
2192
2303
2368
2438
3007
328S
3289
3347
3457
3661
3760
3773
3869
391.3
3969
4049
4076
4103
4233
4533
4540
4545
4548
4891
4913
5007
5527
5755
5925
6092
6210
6271
6307
6394
6412
6554
6627
6793
6905
7009
7026
7162
7360
7433
74.81
7674
7702
7707
7748
8165
8182
8187
8199
8518
8548
8741
8970
920y
9240
9274
9563
9587
9614
9619
10019
10165
10170
10202
10277
10549
1091)3
1 1067
11488
11724
11758
11875
11883
12139
12161
12308
12350
12412
12478
12503
12540
12751
12830
12900
12905
12959
12963
13129
13220
13323
13333
13416
13818
14155
14186
14348
14476
14644
14712
14715
14848
15090
15372
15452
15473
15542
15577
15647
15652
15767
15777
16033
16105
16157
162S4
16358
16430
16495
16600
16676
16704
16790
16827
16846
16037
17453
17583
17567
17774
17829
18011
18144
18-813
18333
18562
18734
18787
18825
18903
19100
19210
19368
19369
19413
19438
19464
19574
19779
19815
20007
20107
20197
20265
20383
20518
20553
10782
10998
NIETEN:
12
20
27
45
53
62
87
1S3
19S
206
300
32 2
380
448
457
513
572
589
6SS
;o7
830
835
868
940
983
1012
1113
1153
11S6
1196
1287
1296
1478
1483
1508
1514
1561
1562
1591
1599
1667
1745
1/80
1820
1S79
1891
1895
1900
1911
1957
2013
2039
2134
2187
21S8
2202
2223
2231
2256
2325
2327
2347
2370
2409
2517
2585
2603
2615
2632
2642
26S9
2690
2772
2774
2830
2862
2973
2977
2994
3159
3190
3200
3201
3224
3425
3512
3514
3516
3542
3564
360C
3608
3663
3833
3834
3839
3873
3891
3917
3921
3943
3962
3961
4057
4091
4093
4128
4130
4218
4235
4251
4312
4384
4387
4398
4422
4458
4461
4490
4495
4530
4567
4594
4605
464S
4669
4731
4786
4821
4855
4860
4909
4941
4969
4998
5111
5133
5159
5162
5223
5297
5305
5343
5344
5381
5406
5425
5458
5553
5556
5645
5670
5725
5770
5773
5846
5924
5928
5965
59S7
6017
6037
6089
6246
6267
6283
6286
6287
6357
6477
6530
6720
6751
6S08
6820
6837
6877
6890
6937
7111
7133
7137
7212
7264
7296
7297
7324
7355
7359
7368
7371
7440
7509
7510
7591
7609
7634
7777
7778
7858
8002
S004
8052
8131
8231
S267
8324
8327
S371
8401
7410
8427
S445
8575
8627
8631
8669
8753
8877
8868
8950
8998
9030
9035
9045
9095
9104
9124
9125
9133
9155
9290
9292
9343
9381
9433
9477
9479
9483
9507
9545
9550
9594
9687
9767
9S12
9863
9880
9885
9892
9946
9986
10091
10127
10184
10273
10304
10308
10421
10427
10570
10646
10650
10724
10813
10815
10831
10833
10S40
10856
10869
10SS9
10918
10955
11024
11034
11066
11094
11104
11111
11159
11218
11235
11246
11262
11322
11393
11403
11511
11514
15569
11602
11636
11662
11709
11731
11780
11894
11955
11995
12004
12042
12151
12350
12418
12426
12623
12706
12792
12861
12917
12965
13045
13026
13049
13080
13092
13150
13151
13256
13335
13369
13409
13434
13437
13456
13564
13566
13572
13641
13660
13710
13723
13798
13845
13892
13915
13989
13996
14015
14028
14031
14069
14208
14232
14281
14296
14374
14387
14431
14443
14446
14477
14501
14580
14708
14728
14797
14827
14865
14888
14928
14930
14954
15049
15075
15106
15125
15153
15240
15261
15416
15461
15477
15478
15605
'5674
15754
15771
15782
15810
15879
15899
15926
I60S0
160S7
16096
16149
16294
16323
16366
16476
164*S9
16536
16583
16738
16745
16760
16796
16808
16866
16888
16911
16940
17116
17131
17132
17155
17169
17181
17202
17203
17264
17298
17363
17372
17373
174J4
17519
17641
17704
17778
17779
17840
17852
18017
18124
18140
18163
18281
18302
18304
18430
18477
18505
18542
18545
18572
18649
18682
18709
18791
18808
18824
18844
18885
18897
18926
18934
18937
18986
18995
19049
19080
19119
19204
19324
19352
19377
19384
19396
19410
19419
19430
19442
19449
19154
19465
19473
19518
18601
19605
196S7
19722
19746
19824
19895
19912
19922
20022
20141
20292
20213
20226
20246
20261
20334
20380
20392
20418
20430
20466
20480
204 S3
20569
20632
20645
20726
20750
20795
20843
20916
20948
20956
20961
RECLAME.
I)e jouté atnics jcer
voer een. uyederxijdtche goede
verótandtuHedeng iuwt niet
lot -stand (uMieus,-uMtoY*teer
ienvanot met een (uoatijh-
riekenden. ajaUnxtkheptiA
$e*t ftinfoe nwuddpcefou^
O DOL
wcarSorgt een firidcfx-geufOv/onatietn
7313
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De arbeid der ontwapenings
conferentie.
De Volkenbondsvergadc-ring hield gisteren
een openbare zitting, waarin verschillende
rapporten over humanitaire en sociale
quaesties zonder eenige discussie werden
aangenomen.
De Nederlandsche gedelegeerde Francois
bracht rapport uit over de quaestie der
Gricksche vluchtelingen en over de Grieksche
stabilisatie.
De derde commissie heeft gisteren aango-»
sneden de bespreking van den arbeid, de
voorbereidende ontwapeningscommissie.
Daarover meldt het „H.bld." nader:
•Benesj kwam met de overbekende argu-i
menten aan volgens welke in den laatsten
lijd de regionale veiligheid dank zij regionale
arbitrage- en vriendschapsverdragen en het
pact van Kellogg voldoende is vergroot om
een begin van ontwapening mogelijk te
maken.
Loudon toonde in zijn rede voldoendenl
moed te' bezitten om dergelijke nietszeggende
algemeenheden te vermijden. Hii erkende
mot lofwaardige oprechtheid, dat het tot
niets dient om een nieuwe bijeenkomst van
de' préparatoire te convoceeren, tenzij de*
mogendheden het eens worden over de hoofd-i
punten voor een ontwerp-conventie, hetgeen
tot dusver onmogelijk bleek. Hij verklaarde
een oogenblik van optimisme beleefd té
hebben, nadat Chamberlain in het Britsche
parlement 't Fransch-Britsche vlootaccoord
had aangekondigd. Dit en het Dact van Kei-»
logg en de bemoedigende redevoeringen van
Boncour en Bernstorff in de commissie* had-i
den hem hoop gegeven, dat een spoedige
bijeenkomst van de préparatoire mogelijk
zou blijken. Maar hij moest bekennen, dat
de speech in de commissie van lord Gushen-f
dun, die gelijk men zich zal herinneren tegen
elke overhaasting gericht was, hem een
koude douche had gegeven. Hij meende, dat
thans de eeftige uitwe'g was om aan da
groote zeemogendheden Frankrijk, Engeland,
Japan, Italië, Engeland en Amerika te
vragen, deskundigen te sturen om met hem
(e overleggen of een oplossing van de onder
ling bestaande moeilijkheden mogelijk was.
Hij hoopte, dat de Bondsvergadering hem
daarin zou steunen. Indien de Bondsver
gadering de vaststelling van een datum voor
de 'bijeenkomst der préparatoire aan hem
zou overlaten, zou hij kunnen handelen
wanneer de bijeenkomst van de vloot-
mogendheden met hem resultaat zou hebben
opgeleverd. Zonder dat kon hij echter oP dit
moment niets uitrichten, dat kans op slagen
bood. Zonder dat weigerde hii in te grijpen
tenzij de Bondsvergadering hem daartoe
speciaal mandaat mocht geven.
Na deze moedige rede, die de lange
periode van stilzwijgen van den voorzitter
der veelbesproken préparatoire breekt en
die de bestaande moeilijkheden niet tracht
te verbloemen, begon Boncour aan een
zijner theatrale oraties, waarin hij voor de
zoove'elsle maal aanvoerde, dat op grond
van de gedeeltelijke veiligheid, die een gen
volg is van Locarno en de ontwapening in
sommige landen krachtens de vredesver-i
dragen (dit laatste klonk nieuw) thans dé
eer9le etappe van de ontwapening moest
worden verwezenlijkt.
Het eenige interessante in deze rede was,
dat Boncour de moeilijkheden, welke het
Fransch-Britsche vlootaccoord ontmoet, vrij
openlijk aan Amerika toeschreef, terwijl hij
verder gemakshalve Rusland verantwoor
delijk stelde voor veel der vertraging van hef
onlwapeningswerk elders dan op zee. Ook
wide hij wel toegeven, dat de werkelijk
moeilijkheden, die de ontwapening tegen-»
houden, niet van technischen maar veel-»
eer van politieken aard zijn. Desniettemin
wist hij niets beters voor te stellen dan de
Raad te verzoeken een beroep op de re
geeringen le doen om de onderlinge moei
lijkheden, die een begin van ontwapening
beletten, nogmaals in een geest van inter
nationale solidariteit te onderzoeken, ten
einde een nieuwe vruchtbare bijeenkomst
van de préparatoire mogelijk te maken voor
einde 1928 of in den aanvang van 1929
Loudon's voorstel i9 reëeler en gaat rech-
Ier af op de moeilijkheden der vlootmogend-
heden, al bestaan er ook op het gebied van
de land-ontwapening meeningsverschillen
genoeg. Maar een werkelijk algemeen vloot
accoord zou een reëel begin wezen en Lou
don's methode om dat te bereiken lijkt op
het eerste gezicht directer dan die van
Boncour.
Maar Cushendum had bezwaren in ver
band met het feit dat de groote vlootmo-
gendheden der Washingtonsche conferentie
in 1931 opnieuw zullen bijeenkomen, zoodat
het geen zin had om nu iets te beginnen da<
in de praktijk zou neerkomen op een ver
storing van dat plan. Hij gaf duidelijk te
kennen, dat Loudon niet behoefde te reke
nen op Britsche aanvaarding van zijn uit-
noodiging. Blijkbaar was Cuhendun in zijn'
wiek geschoten over hetgeen Loudon al8
S2-4
