69ste JAARGANG DINSDAG 4 SEPTEMBER 1928 No. 21005 Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Cts. per regel voor advertentièn uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentièn 35 Cts. per regeL Kleine Advertentièn uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden f 2.35. per weekƒ018 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post f 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. VERKIEZING WERKLIEDENREGLEMENT. Burgemeester en Wethouders van Leiden; Brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de stemming en de eventueele herstem-, ming ter verkiezing van twee leden en twee plaatsvervangende leden der Commissie van Onderzoek, bedoeld in art. 22 van het Regie-: ment voor de Werklieden in dienst der ge meente Leiden, zal plaats hebben in een der lokalen van: de Stadstimmerwerf, het Openbaar Slachthuis, de Gasfabriek, het gesticht Endegeest, en den Gemeentelijken Reinigingsdienst, respectievelijk op VRIJDAG 14 SEPTEMBER en VRIJDAG 21 SEPTEMBER a.s., van des voormiddags negen tot twaalf uren. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 3 September 1928. 6283 HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat door hen vergunning is verleend aan: a. N. Kwestroo en rechtverkrijgenden, tot het oprichten van een ondergrondsche be waarplaats voor benzine in liet perceel Dwarsbolwerkslraat Nis. 79, kadastraal bekend Gemeente Leiden, Sectie D. No. 237 en 238, met aftapinrichting op de Dwarsbol- werkstraat in de nabijheid van genoemd per ceel; b. Sf. Beulink en rechtverkrijgenden, Int het uilbreiden van de broodbakkerij in hel perceel Oude Heerengracht No. 20, ka dastraal bekend, Gemeente Leiden, Seclie C. No. 43. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 4 September 192S. 6282 PRESIDENT-CURATOR VAN DE LEIDSCHE UNIVERSITEIT. Bij Kon. besluit van 30 Augustus is aan jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar, te Wassenaar, op zijn verzoek, met ingang van 16 Septem ber 1928, eervol ontslag verleend als lid en voorzitter van het college van curatoren der Rijksuniversiteit te Leiden, met betuiging van bijzonderen dank voor de in die functie bewezen diensten. Jhr. de Gijselaar was -sedert 11 Februari 1910 curator van onze Hoogeschool Sinds begin 1917 was hij, als opvolger van jhr. mr. dr. de Savornin Lohman. president curator. DE TOESTAND DER GEMEENTE LEIDEN OVER HET JAAR 1927. Uit gisteravond door B. en W. aan den gemeenteraad aangeboden verslag van den toestand der gemeente over het jaar 1927, blijkt o.m. dat de bevolking aan het eind van het jaar bestond uit 33911 mannen, 35940 vrouwen, totaal dus 69851. De ver meerdering der bevolking bedroeg slechts 133 in 1927. Het aantal geborenen bedroeg in dit jaar 45 minder dan in 1926. Het aantal buiten echt geborenen bedroeg 84, tegen 101 in 1926. De slerfte per 1000 inwoners bedroeg 9 86, in 1926 was dit cijfer 9.38. In 1918 bedroeg dit nog 15,12. Geleidelijk is dit per centage afgenomen. Het aantal woningen vermeerderde met 351. De gemeenteraad hield 15 vergaderingen. In de vergadering van 13 Februari werd de nieuwe burgemeester, mr. A. van de Sande Bakhuyzen, geïnstalleerd. Over 1927 hebben de onderscheidene be lastingen en heffingen na aftrek van de kwade posten de navolgende sommen opge bracht: 80 opcenten op de hoofdsom der belasting op de gebouwde eigendommen f 129264.42 (v. j. f. 125173.71). 20 opcenten op de hoofdsom der belasting op de onge bouwde eigendommen f. 1550.29 (vorig jaar f-1548.42)opcenten op de hoofdsom der belasting op het personeel f. 181.047.50 (v. 3- f- 179.607.88); opcenten op de hoofdsom der belasting op het vermogen f. 13880.27 (v. j. f. 1115.15); opcenten op de dividend en tantiëmebelasting f. 42.363.83 (vorig jaar f. 37996.82); plaats. directe belasting f 1.764 136 21 (v. j. f. 1.400.421.95), uitkee- keeringen van het Rijk krachtens de Wet van 24 Mei 1897 f. 199.644,89 (vorn jaar f. 197,269,53). Het totaal bedrag van de schuld der ge meente was aan het eind van 1927 f. 13.727,500. Op 1 Mei 1927 bestonden er 123 vergun ningen voor den verkoop van sterken drank in het klein en 240 verloven. Het aantal vergunningen is in 1927 met 4 verminderd. In 1927 werd aan straatwerk en in eigen beheer uitgevoerd 149,222 M2., waarvan een belangrijk deel voor rekening van de Licht fabrieken, de Duinwatermaatschappij, de Rijkstelefoon en dc Trammaatschappijen. Naar aanleiding van het uitloven van een premie van 5 cent voor het dooden van een rat, een maatregel in het jaar 1900 geno men met het oog op pestgevaar, werden 226 ralten aangebracht. Op de verschillende begraafplaatsen wer den in het geheel 776 lijken begraven. Op 31 December 1927 werden in de ge neeskundige gestichten voor krankzinnigen voor rekening der gemeente verpleegd 300 patiënten, waarvan 116 mannen en 146 vrouwen in het gesticht Endegeest". De gemeentepolitie werd uitgeoefend door 1 commissaris, 1 hoofdinspecteur, 3 inspec teurs le klasse, 3 inspecteurs, 1 adm. ambte naar, 2 klerken, 1 hulpklerk, 1 concierge, 10 hoofdagenten, 91 agenten le klasse, 25 agenten 2e klasse en 10 tijdelijke agenten, in totaal 149 personen. De kosten der politie bedroegen in totaal f. 347.978 26 tegen f. 346.560.93 in 1926, waarbij de kosten van rente en aflossing van geldleeningen en van pensionneeren buiten beschouwing zijn gelaten. De totale kosten der brandweer bedroe gen f. 34.425 tegen f. 33.974 in 1926. In het jaar 1927 werd in deze gemeente lager onderwijs gegeven in 25 openbare en 27 bijzondere scholen. Het gezamenlijk aantal leerlingen dat op 31 Dec. 1927 de drie openbare bewaarscho len bezocht bedroeg 645. De kosten bedroe gen f. 60.437.14. Aan de besturen van bijzondere bezwaar- scholen werd aan subsidie uitgekeerd een bedrag van f. 41.332.89. De kweekschool der Verccniging tot Op leiding van Bewaarschoolhouderessen werd bezocht door 95 leerlingen. Het aantal leer lingen van de bewaarschool bedroeg 90. De kosten der inrichting tot opleiding van onderwijzers(essen) beliepen f. 58.706,15, aan Rijkssubsidie werd ontvangen f. 29702.86. Het schoolgeld bracht f. 6062.80 op, terwijl van de in het bedrag van f. 58706.131/2 begrepen kosten van pension- neering enz. ad f. 12983.20 een bedrag van f. 2304.241/2 werd ontvangen. Voor toelagen aan kweekelingen werd een bedrag van f. 2G60.21 betaalt. Het aantal leerlingen van de H.B.S. met vijfjarigen cursus bedroeg in Sept. 1927 279 dat der H. B. S. voor Meisjes 92. De uitgaven van het middelbaar onder wijs bedroegenjongensschool f. 145.922.S85, meisjesschool f. 77.500.27. De kosten van ondersteuning aan armen en minvermogende bedragen f. 623.320.°5 tegen f. 601,655.GO5 in 1926. EEN OUDE KWESTIE VAN GED. STATEN. Om een Chr. School in het Morschkwartier. In een zitting van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland werd gislernamiddag be handeld het beroep ingesteld door ingezete nen van de gemeente Leiden tegen de be slissing van den raad dier gemeente van 17 October 1927. waarbij aan de Vereeni- ging voor Christelijk onderwijs aldaar de aangevraagde gelden voor stichting eener bijzondere school werden toegestaan. De rapporteur, het lid van Gedep. Staten mr. Grena de Iongh. deelde mede. dat op 15 Juli 1927 de Vereeniging voor Chr. onderwijs le Leiden de medewerking van den raad had gevraagd voor de stichting eener bijzondere school in het Morschkwartier aldaar, welke 'aanvraagd was vergezeld van de hand teekeningen van de ouders van 121 kinderen die deze school zouden bezoeken. Nadat het verzoekschrift was ingediend bracht de Vereeniging voor Volksonderwijs afd. Leiden, ter kenni9 van den Taad, dat van 5 leerlin gen alleen de moeder had geteekend en dat 20 kinderen reeds een bijzondere school bezoeken, weshalve laatstgenoemde ver eeniging van meening was, dat er onvol doende" behoefte aan de nieuwe bijzondere school zou zijn. B. en W. adviseerden den^aad echter, bet verzoek om medewerking toch in te willi gen. aangezien er nog 9 leerlingen over bleven. Toen de^ raad op 17 October d. a. v. het verzoek van de Chr. Vereeniging behandelde werd in het midden gebracht, dat zich bij de verzameling der handleekeningen onregel matigheden zouden hebben voorgedaan en dat door een vrij groot aantal ouders de toe zeggingen niet zouden worden gehandhaafd. Een voorstel-Sytsma om een onderzoek in te. stellen werd met 18 tegen 13 stemmen verworpen, o.m. omdat binnen enkele dagen de beslissing moest vallen, daar anders wegens het verloopen van den wettel ijken termijn van 3 maanden de beslissing tol medewerking automatisch geacht zou zijn te zijn verleend. Met 19 tegeD 11 stemmen heeft de raad daarop het voorstel van B. en W. tot medewerking aangenomen. Binnen 30 dagen werd door een aantal in gezetenen bij Gedep. Staten een beroep schrift tegen 's raads beslissing ingediend. De hoofdinspecteur daarover gehoord, advi seerde tot handhaving van het raadsbesluit daar eenmaal verkregen handteekeningen van kracht blijven, tenzij fraude zou zijn gebleken, hetgeen z i. niet het geval was. Prof. dr. B. D. Eerdmans, namens dege nen die het bezwaarschrift hadden inge diend, het woord voerend, dankte mr. Crena de Iongh voor het rapport, doch achtte het niet geheel volledig. De1 hoofdkwestie is of het schoolbestuur op hel moment dat het de aanvraag indiende, redelijk kon aan nemen. dat het voorgeschreven minimum van 80 leerlingen zou worden bereikt. Reed9 op het oogemblik der indiening toch waren er berichten ingekomen van misversland van de zijde van verschillende ouders. Aan de ouders zou n.l. zijn gevraagd door de vertegenwoordigers der Chr. ver eeniging. of zij er bezwaar tegen hadden, dat in het Morschkwartier een bijzondere school zou worden geslicht. Zij zouden daarop ontkennend hebben geantwoord en zouden hebben geteekend, zonder evenwel voornemens te zijn, hun eigen kinderen naar die school te zenden.Toen op 21 Juli van het vorige jaar de raad van de zaak kennis nam spr. was toen nog lid van dien raad kreeg -men den indruk, dat B. en W. een onderzoek zcucen instellen naar de betec- kenis der handteekeningen. Op 17 October ble-ek evenwel dat een zoo danig onderzoek niet was ingesteld. De secretaris van de afd. Leiden van de ver eeniging Volksonderwijs, de heer Bader, heeft toen een onderzoek ingesteld en daarbij is hem gebleken, dat tientallen ouders hun toestemming hadden gegeven zonder de bedoeling te hebben hun kinderen ooit naar die school te zenden. Behalve dat van 5 kinderen alleen de moedr had geteekend, waren er bijv. 21 kinderen, die wegens over schrijding van den leerplichtigen leeftijd na 1 Maart 1929 de school niet zouden bezoe ken Voorts bleek, dat het Morschkwartier volstrekt niet een christelijke bevolking heeft en dat de vertegenwoordigers der christelijke vereeniging dan ook gegaau waren naar ouders, wier kinderen de open bare. school bezochten en die hun hand- te'ekening alleep uit vriendschap hadden gegeven. Wij waren dan ook. zeide prof. Eerdmans. zeer teleurgesteld, dat de raad zich op 17 October op een bloot formeel standpunt stelde en daarbij nog builen aan merking nam, dat een aantal kinderen den leerplichtigen Jeeftijd op den dag dat de school zou moeten worden geopend, reed9 zouden hebben overschreden. Spr. kon zich dan ook niet voorstellen, dat het schoolbe stuur redelijkerwijze niet zou hebben be grepen. dat verschillende handteekeningen niet seriens waren bedoeld. Namens het schoolbestuur zeido de heer A. Couvée. dat aan dat bestuur verzocht was in het Morschkwartier een christelijke school te stichten. Onderzocht is toen of er werkelijk behoefte aan die school zou be staan de vereeniging exploiteert meer scholen op christelijken grondslag en daartoe werden mannen aangewezen, op wie het bestuur kon vertrouwen. Binnen 4 of 5 dagen waren de handteekeningen bijeen voor 121 leerlingen. Spr. moet beslist afwii- zen de bewering van prof. Eerdmans. dat het schoolbestuur redelijkerwijs kon begrij pen dat niet alle handteekeningen serieus waren. Het schoolbestuur heeft den betrok ken vertegenwoordigers trevraagd of zij min derwaardige middelen hadden gebruikt om aan handteekeningen te komen, waarop als één man geantwoord was. dat zulks abso luut niet was geschied- Vanwege Volks onderwijs i9 wel getracht verschillende ouders ertoe over te halen, hun handteeke ningen terug te nemen, voor welken* aan drang eenige zeer eenvoudige ouders inder daad zijn gezwicht. Ook is, naar spr. meept, door den heer Bader, die oud-belastingamb tenaar is. gewerkt met de mededeeling. dat men meer belasting zou hebben te betalen, al9 de bijzondere school er kwam. en dat de christelijke school, hoewel minderwaardig, meer schoolgeld zou vorderen. Spr. verheugt zich erover, te kunnen ver klaren, dat aan deze zaak voor het school bestuur niet de minste schande kle'eft. De heer H. A. Vriend, gemachtigde van het gemeentebestuur twijfelt niet aan de waar heidsliefde en het vertrouwen van het chris telijk schoolbestuur, waarmee hij echter niet wil'zeggen, dat ook de vereeniging Volks onderwijs dat vertrouwen niet geniet. Spr. zeide. wel den indruk te hebben, dat som mige menschen, die bezoek van verschil lende zijden hadden gehad, met betrekking tot de schoolaanvrage aldus in de war waren gebracht, doch mei den hoofdinspecteur waren B. en W. van meening. dat dit op de eindbeslissing geen invloed kon hebben. Na eenige repliek vroeg de heer Heukels. lid van Gedep. Staten, aan prof. Eerdmans, of deze kon aantoonen, dat toen aan de ver schillende oudeis handteekeningen voor de bijzondere school werden gevraagd, zij hebben kpnbaar gemaakt, dat hun kinden-m de school niet zouden bpzoeken. doch dat zij de ouders wel handfeekening wil den plaatsen. Men heeft toch de namen der kinderen mede verkregen? De heer Eerdmans kan dit niet bewijzen, doch hij heeft wel den stelligen indruk, dat zulks het geval is geweest, en dat de namen werden gegeven in de meening, dat dit geenszins inhoudt, dat van de school ge bruik zou worden gemaakt. De heer Bader zegt nog, dat verscheidene handteekeningen door de" vertegenwoordigers der chr. schoolvereeniging zijn afgebedeld. Gezegd zou zijn: je kunt gerust teekenen zonder dat ge1 de kinderen naar de bijzon dere school behoeft te zenden. Zijnerzijds heeft 9pr. niemand overge haald; de menschen hebben hun handteek'v ning vrijwillig teruggenomen. De beslissing van Gedep. Staten volgt later. VOORSTEL SYTSMA. Door den heer Sytsma (V. D.) is aan den gemeenteraad voorgesteld de Commissie van Bjjstand voor de zaken 't lager onderwijs betreffende^ than9 bestaande uit: twee katho lieken, één anti-rev., een Chr.-Hist en één t Soc.-dem., nog met één lid te versterken, met het kennelijk doel den Raad in de gelegen heid te stellen daarin ook een vrijzinnig lid aan te wijzen. NIEUWE VERKEERSWEG POTGIETERSLAAN-HAAGWEGKWART1ER In alle stilte is Zaterdag jj. de nieuwe verkeersweg PotgieterslaanHaagweg open gesteld, wat een groote verbetering is voor de bewoners van het Haagwegkwartier. Reeds lang werd de behoefte van een nieuwen verkeersweg gevoeld, en er werd dan ook van den niet-officieelen spoordijk gebruik gemaakt, zoodat deze nieuwe ver keersweg in een hng gevoelde behoefte voorziet TRAMVERBINDING NAAR KATWIJK EN NOORDWIJK. Uitbreiding van den dienst. Naar wij van welingelichte zijde vernemen overweegt de N.Z.H.T.M. de uitbreiding van dr- tramdiensten op Katwijk en Noord wijk. Men zal pogen, wellicht reeds bij de in voering van den winterdienst, een kwartiers- dienst tusschen deze beide plaatsen en Leiden tot stand te brengen. In den doorgaanden dienst zal waarschijnlijk geen verandering, althans geen uitbreiding, komen. De uit breiding van den dienst als bovenbedoeld vordert natuurlijk eenige uitbreiding van het wagenpark der maatschappij. AFSCHEID VAN DEN HEER A. A. LUCASSEN VAN DE RECHERCHE. De heer A. A. Lucassen, in politie kringen en ook wel daarbuiten bekend als „Pa Lucassen", aan wien, naar wij eenigen tijd geleden meldden,met ingang van 3 September pensioen was verieend. heeft gistermiddag afscheid genomen van het korps, dat hij vele jaren met liefde en toe wijding en grooten ijver heeft gediend. In de kamer der rechercheurs heeft het afscheid in tegenwoordigheid ook van de echtgenoote van den scheidenden recher cheur gisteren plaats gehad, met een een voudige doch hartelijke plechtigheid. De chef der recherche, de heer W. G. Werjers, heeft daar den heer Lucassen toe gesproken en hem dank gezegd voor wat hij voor de Leidscho recherche, waarvan hij een sieraad was, heeft gepresteerd. Namens de recherche bood spr. den heer Lucassen een wandelstok met zilveren knop aan. Vervolgens hebben in de theoriezaal van bet bureau behalve de commissaris, alle inspecteurs en talrijke rechercheurs, hoofd agenten en agenten afscheid van den heer Lucassen genomen. De heer Meyer heeft bij die gelegenheid een kort woord tot hem gericht. Hij zeide over den heer Lucassen, dien hij uit den aard van de zaak persoonlijk nog veel te kort kent, te hebben hooren spreken als over een man van de oude garde, hetgeen, volgens den commissaris, alles zegt. Vooral waar ook alle superieuren zich in dien geest uitlaten. Spr. eindigde met het uitspreken van zijn beste wenschen voor de nieuwe periode, die thans in het leven van den heer Lucassen gaat beginnen. De heer Van der Heyde, sprekende namens de permanente huldigingscommissie, getuig de van Pa Lucassen's groote kennis van de toestanden te Leiden en van zijn bekend heid met de misdadigers en hun eigen aardigheden, waaraan hij een groote be scheidenheid paarde, die hem maakte tot een knap, maar vooral goed kameraad. Namens allo supérieuren en collega's bood spr. den heer Lucassen een fauteuil aan, Nc»g spraken vervolgens de heeren Bruins, als \oorz. van de afd. Leiden van den Aig. Benrt van Politiepersoneel in Nederland en de heer G. van Putten, waarna de heer Uitenóaal een toespraak op rgm hield tot den scheidenden collega. Met een paar welgekozen woorden neeft de heer Lucassen allen bedankt, in het bijzonder voor de vriendelijke woorden, die men bij gelegenheid van zijn afscheid tot hem heeft willen richten. REDEINGSDEMONSTRATIES. Evenals verleden jaar zuilen ook nu weer reddings-demonstraties gehouden worden en wel op a.s. Zaterdag 8 September, des nam. BINNENLAND. De ziektegevallen aan boord der „Insn-j linde"; een protest nit Indië tegen het rapport (Binnenland, 3e Blad). De uitbreker Gerber te Zeist gevat; hij was werkzaam als betonwerker. (Gemengd, 3e Blad). De opening van de 19e Nederlandsche Jaarbenrs te Utrecht. (2e Blad). BUITENLAND. De Volkenbond bijeen. (Builenl. en Tel., le Blad). Twee Zuid-Slavische parlementsleden ge arresteerd. (Buitenl., le Blad). Kellogg nit Dnblin vertrokken. (Buitenl., le Blad). EEN BOSKOOPSCHE WETHOUDER JUBILEERT. lieden herdenkt de heer E. Guldemond den dag, dat hij voor 25 jaar zijn intrede deed in den Boskoopschen gemeenteraad. De heer Guldemond is wethouder van Publieke Werken (zie ook onder Boskoop elders in dit Blad). 3 uur in het Ryn- en Schiekanaal bij de Wilhelminabrug. De demonstraties zullen een iets uitvoeriger karakter dragen dan ver leden jaar. Nadere bijzonderheden volgen. Het publiek zal vanaf den Kanaalweg een goed overzicht van het getoonde kunnen hebben. Bij den voorzitter van de commissie tot viering van het Kinderfeest op Konin ginnedag. den heer W. Koops Azp.. is vol gend telegram ontvangen ab antwoord op het H.M. gezonden felicitatie-telegram: Ingevolge de bevelen van H.M. de Konin gin heb ik de eer de kinderen van Leidsche lagere scholen Hoogst derzei ver dank over te brengen voor de gelukwenschen. aange boden bij de gelegenheid van de herdenking van Hoogst derzelvcr geboortedag. w.g. Adjudant van Dienst van H. M. de Koningin. Ds. Wuite, eenige jaren voorganger bij de Doopsgezinde Gemeente alhier, thans predikant te Boven-Knijpe, heeft in bet Diaconessenhuis, alhier, een ernstige ope ratie ondergaan. Zijn toestand is naar om standigheden bevredigend. Blijkens een advertentie, voorkomend in ons blad van heden, zullen morgen weder autobussen in het Stadsverkeer beginnen le rijden, op de trajecten StationKooipark en StationTuinstad wijk. De bussen zullen bij den aanvang van den nieuwen dienst cven- wel doorrijden naar den Warmonderweg en hebben dus niet zooals vroeger een eindpunt^ doch slechts een halte aan het station.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 1