r
69ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 16 Augustus 1928
Tweede Blad
No. 20989
s
v
BINNENLAND.
HET EERSTE LUSTRUM VAN DE RIJVEREEN. „JULIANA" TE RAAMSDONK
werd gevierd met een Concours-Hippique. De beer R. J. M. H. Hollman te Den Haag
behaalde in het nummer Concours-Luxe-Eenspannen met New-post Summertine een
eersten prijs.
CHILEENSCH OORLOGSSCHIP IN DE ROTTERDAMSCHf
ïAVEN. De loco-burgemeester de heer De Jong brengt een
czoek aan de .Generaal Baquedano" het Chileensche oor
logsschip dat thans te Rotterdam voor anker ligt
EEN STANDBEELD VOOR MUSTAPHA
KEMAL PASJA. Dezer 'dagen werd een im
posant, door den Italiaan Canonica vervaar
digd standbeeld ter <eere van den president
ter Turksche republiek, onthuld in
KonstantinopeL
HET GEWELDIGE DOK VOOR SINGAPORE, dat door zes Hollandsche sleepbooten
naar zijn plaats van bestemming gebracht wordt, passeerde vorige week het Suez-
Kanaal, dat, om ongelukken te voorkomen, bij gedeellen voor de overige scheepvaart
gesloten wa9.
'ir vt w
A
TE TILBURG WERDEN GISTEREN GROOTE WIELER- EN
MOTOR WEDSTRIJDEN GEHOUDEN OP DE „T. W. E. M."
Huldiging van G. Leene als baankampioen 1928 (rechts)
en Piet van Kempen als groot ste zesdaagsche renner der
wereld (links) door de baan-directie van de ,,T. W. E. M."
HET INTERIEUR VAN HET „KOGELHUIS"
het bizarre scheppingsproduct van een
Duitsch architect, dat een der voornaamste
bezienswaardigheden is der Dresdner Ten
toonstelling 1928„De Technische Stad".
OP HEI DAMRAK TE AMSTERDAM ZIJN TWEE AUTO's IN BRAND GERAAKT.
Gistermiddag had op het Damrak in de hooldstad een botsing plaats tusschen twee
auto's met het gevolg dat een der beide auto's plotseling in brand geraakte en
nagenoeg totaal uitbrandde. Ook de andere wagen kreeg nog brandschade. De brand
weer in actie.
BOTER EN MARGARINE.
Cijfers die te denken geven;
doorgaande stijging van het
margarraegebruik en daling
der boterconsnmptie.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
brengt ons deze week de jaargegevens over
1927 van de margarine-industrie in Ofis
land, schrijft de heer G(eluk), secretaris
van den Alg. Ned Zuivelbond) in het bonds
orga-aD en hij vervolgt-
„Hieruit blijkt, dat de productie van
margarine in 1927 weer belangrijk is toe
genomen. Er zijn 3 nieuwe fabrieken bij
gekomen haar aantal is thans 16 en
de productie is van 134.384 toD gestegen
tot 140.784 ton, dus met 6.4 mill. K.G.
of 4.8 pCt. Deze meerdere productie is ge
heel in het binnenland afgezet, naar ver
houding heeft de margarine in 1927 haar
afzetgebied i'd het binnenland nog meer
vergroot, daar do export 1.7 mill. K.G. is
teruggegaan. In 1927 werd in ons land rond
6.5 mill, K.G. margarine méér verbruikt,
dan in 1926. Per hoofd der bevolking steeg
dit verbruik van, 7.4 K.G. tot 8.1 K.G. In
1922 bedroeg het margarine verbruik per
hoofd der bevolking in ons land nog maar
5.4 K.G.. bet is dus sindsdieD toegenomen
met 2 7 K.G.
Ën hoe staat het in dit opzicht met- onze
boter?
De productie van boter steeg vaD 83.COO
ton in 1926 tot 85.111 ton in 1927. Het bin-
nenlandsch verbruik bleef ongeveer gelijk,
het steeg n.L van 43 mill. K.G. tot 43.2
mill. K.G. Het verbruik per jaar per hoofd
der bevolking daalde van 5.8 tot 5.7 K.G
Deze daling houdt ongetwijfeld verband
^et de toeneming der bevolking, waar
tegenover ceen evenredige stijging van het
totaal verbruik staat.
In 1923 bedroeg het boterverbruik per
hoofd der bevolking in one land 6.8 K.G.»
zoodat dit in 4 jaar met 1.1 K.G. is terug
gegaan.
Evenals het vorig jaar wijzen deze cijfers
dus in de richting van een grooter marga
rine- en kleiner boterverbruik. Door de
nog steeds stijgende buterproductie moet
er dus ook steeds meer boter worden uit
gevoerd, hetgeen ook niet geheel zonder
moeilijkheden gepaard gaat. Bovendien is
de afzet op de binnenlandsche markt als
regel voordeeliger dan op de buit-enland-
sohe, zoodat er alle aanleiding is, om te
trachten het boterverbruik in ons land weer
op te voeren.
Waar het steeds toenemende margarine-
verbruik ongetwijfeld voor een belangrijk
deel het gevolg is van de reüsachtige re
clame, welke voortdurend voor dit artikel
gemaakt- wordt, moge dit voor ons wel een
vingerwijzing zijn, wat wij te doen hebben
om onzen boterafzet in het binnenland
weer wat beter op peil te brengen."
POSTERIJEN EN TELEGRAFIE
Bg K. B. is met ingang van 1 October
a.s. aan den directeur van het Telegraaf
kantoor te 's-Gravenhage, J. Hogerzeil, op
zijn verzoek als zoodanig eervol ontslag
verleend onder dankbetuiging voor de door
hem aan den lande bewezen diensten, en
zijn benoemd:
tot hoofdinspecteur der Postergen en Te
legrafie te 's-Gravenhage, G. J. Hofker,
thans inspecteur der Postergen en Telegra
fie ir algemeenen dienst, G. Kiveron, thans
directeur van het telegraafkantoor te Am
sterdam en A. P. F. Duynstee, thans in
specteur der Postergen en Telegrafie te
Maastricht;
.dt hoofdingenieur-directeur der Telegra
fie te 's-Gravenhage, ir. H. J. Boetje, tfcans
hoofdingenieur der Telegrafie in alge
meen er dienst;
tot directeur van het telegraafkantoor te
Amsterdam, W. A. Horsthuis, thans direc
teur van bet telegraafkantoor te Rotter
dam;
tot directeur van het telegraafkantoor ta
Rotterdam, C. A. van den Briel, thans in
specteur der Pastergen en Telegrafie te
Dordrecht;
tot directeur van het telegraafkantoor te
's-Gravenhage, J. den Heyer, thans inspec
teur der Posterijen en Telegrafie te Mid
delburg
en zijn bevorderd tot hoofd-ingenieurs der
Telegrafie, ir. dr. N. Koomans en ir. J. D.
Tours, beiden thans ingenieur der Telegra
fie, en ir. C. H. de Vos, thans ingenieur der
Telegrafie met den titel van hoofd-ingenieur
t1 Telegrafie.
DE LOODGIETERSSTAKING.
Gistermorgen hebben de werknemers in
het loodgietersbedrijf te Haarlem besloten
de staking voort te zetten. De patroons ver
wierpen het voorstel van de stakers om
f. 2.50 per week fieteengeld te geven. Met
bet voorstel van de patroons van f. 1.50 fiet-
sengeld konden de stakere niet accooTd gaan.
Aan de tafel van H. M. de Koningin
zaten gisteravond ten Paleize Het Loo, met
H. K. H. Prinses Juliana en Haar gevolgen
aan de majoor Van Rheede, commandant
van de Rijschool, de ritmeesters jhr. Godin
de Beaufort, Camerling Helmolt en jhr. De
Mare es van Swinderen, instructeurs aan de
Rgschool en de équipe Nederlandsche offi
cieren eerste-luitenant Pahnd de Mortanges
en Van der Voort van Zijp en ritmeester
De Kruyff, de prijswinners der Olympiade.
Van 23 tot 28 Augustus a.s. zal te
Berlijn worden gehouden de XXVste In
terparlementaire Conferentie.
Hieraan zullen 24 Nederlanders deelne
men, onder wie negen leden der Eerste
Kamer, 12 leden der Tweede Kamer en
drie oud-Kamerleden Onder hen bevinden,
zich de voorzitter van de Nederlandsche
groep der Interparlementaire Unie mr Th.
Heemskerk en de leden van het bestuur dier
groep prof. mr. A. Anema, prof. mr. D. van
Embden en mr. A. B. G. M. van Rijcke-
vorsel De Nederlandsche delegatie zal wor
den vergezeld door den secretaris-penning
meester der groep mr L. A. Kesper.
Na lang talmen hebben Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland goedgekeurd het
Raadsbesluit van Woerden, om de kermi9
weder in tel voeren, zoodat Woerden voor
het eerst na 1924 weder kermis zal gaan
vieren.
De „Nengto" heeft gisteren haar
900.000ste bezoeker getrokken.
De staking op de steenfabriek te Heu-
kelom, die zeven weken heeft geduurd, is ge
ëindigd. Het werk is hervat.
In verband met de slaking te Hengelo
(O.) moest de bontweverij „Bengalen" te
Neede wegens gebrek aan grondstoffen wor
den stopgezet. Alle arbeidere dezer weverij
zijn dus op 't oogenblik werkloos.
UIT NED. OOST-INDIE.
DE RAMP OP PALOEWEH.
De ervaringen van den resident van Timor.
BATAVIA. 14 Aug. (Aneta). Aneta ont
ving nog de volgende beschrijving van de
ramp op Paloeweh, gegrond op de ervarin
gen van den resident van Timor.
Gedurende 5 dagen, die aan de eruptie
voorafgingen, werden drie hevige aardschok
ken waargenomen, ook op Flores. Op Ti-
mor werden eruptieslagen gehoord, die
leken op zware, verre schoten van geschut.
De controleur van Maoemere, waar niets
direct koh worden waargenomen, kreeg op
6 Augustus bericht van de uitbarsting, van
een inlandsch hoofd op Flores en seinde
dadelijk naar den resident, die onmiddellijk
afreisde met medicijnen, verbandmiddelen,
verplegers en voedingsmiddelen. Hij pikte
te Larantoeka den dokter en te Maoemere
den controleur en een tweeden dokter op en
kwam op 8 Augustus op Paloeweh aan.
Geconstateerd werd, dat de zuidwestelijks
helft van Paloeweh absoluut vernield is,
Zes dorpen en de vegetatie zijn verbrand,
de dalen gevuld met puimgruis. De Rotakin-*
da stootte zware rookwolken uit. De resi
dent debarkeerde te Telokkoa aan de grens
van het vernielde gedeelte, vanwaar de
marsch begon, waarbij men zoo dicht moge
lijk bij de grens van de vernieling bleef. Aan
de noordzijde van het eiland begon men ge
neeskundige hulp te bieden. De aard van do
verwondingen is over het algemeen licht
Enkele zwaargewonden, die schedel- of
beenfractuur hadden, zijn naar het hospi-.
taal te Larantoeka gebracht.
Kort na de uitbarsting liepen achtereen
volgens drie zeer warme vloedgolven op
het eiland. Vele personen, die van het
eiland, vooral van het niet geteisterde ge
deelte, in het water waren geloopen om het
vuur te ontkomen, zijn in de vloedgolven
omgekomen. Hun aantal wordt op 200 ge*
schat. Het aantal personen, dat onder het
puin bedolven, verbrand of door neerko
mende steenen gedood werd op 1000 en het
aantal gewonden op 400. De bevolking is
kalm maar versuft en niet in staat juiste in
lichtingen te geven omtrent de plaatsen waar
de gewonden kunnen liggen. De dokters
moeten met behulp van den controleur en
van pater Flint de gewonden in de dorpen
zoeken. Ruim 200 werden verbonden, zij
hadden veelal ontvellingen. De vrouwen op
het eiland zijn paraat en tot helpen bereid.
Zij droegen kleine vrachten voedingsmidde
len naar de plaatsen, waar die noodig
waren. De mannen moesten tot den arbeid
gedwongen worden om te helpen bij het be
graven der lijken. De voorziening van drink
water is zeer moeilijk, aangezien op het
eiland bron noch rivier is, terwijl de put
ten zijn dichtgegooid door de bevolking,
omdat naar de opvattingen van deze primi
tieve menschen het graven van een put oor
zaak kan worden van een uitbarsting. De
watervoorziening voor de 5000 menschen,
die nog in leven zijn, is tbans geregeld.
De weinig bewoonde kust van Flores lél