Humor uit het
Buitenland.
HET „VERLATEN" PARIJS.
Boer (vader v«xi c«_u uocnier) «ja, meneer,
ww krijgen tier genoeg Jonge neer en uit de staa oio te
helpen bij het hooien. Maar net ongeluk la. lat ut zoo
JaJoerscJ- rijn, dat ze mekaar alsmaar met de hooivorken
te lflf gaan. (Humorist).
Op het Jaariyksche diner van de levensverzekerlngs-
agenten. (Life)
Stem uit de badkamer „Zeg, kerel. Ik begrijp niks van
at bad van jou. Ik heb de kraan waar „douche" op
taat wijd open gedraalt, maar er gebeurt nieta/
„(London Opinion).
Uitvinder :,Nuu mijn scheermes geprobeerd beeft, rolt
f wei toegeven, dat het een revolutie op scheergebled la."
Industrieel i „Ja maar geen onbloedige revolutie.
„(Passing Show)
Hl), op het punt aanzoek te doen„Mary, t heb je
een heel erntiige en belangrijke vraag te doen."
ZU, hoopvol„Ja, beste, wat ls het
HU (plotseling bemerkend dat ze door den vloed zyn
afgesneden) „Eh kun Je zwemmen
£Pas«lfl-0houw)
„Ja meneer, t spijt me erg meneer, maar wanneer Q
•alleen maar een vleugel van een kip bestelt, moet lk o
toch een kip In rekening brengen."
u^Nog een tof, dat lk geen biefstuk bestelde.1* (Judge)
RECLAME.
H. P. H. KEEREWEER
BEGRAFENISSEN T.I. eéi
AUTO-TRANSPORT
Aalmarkt 16. CREMATIE
4762
tarchus, waar de schilderachtigheid dep
feiten niet in staat i9 om de grootheid van
ziel en verstand te verdoezelen.
Deze veteraan is nog geen zestig jaren
oud. Evenals George Clemenceau student
in de medicijnen, was hij, gelijk deze, reeds
een strijder op den leeftijd, waarop men
gewoonlijk zijn eerste examen aflegt. Twin
tig jaar oud is hij aangesloten bij de socia
listische partij te Wilna. Zijn broeder Bro-
ni^las en hij doen mee aan het eerste com
plot, dat hun wordt voorgesteld. In Siberië,
waarheen hij voor vijf jaar wordt gezonden,
leert hij het streven van Rusland door
gronden; in verbanning maakt hij zich
de lessen van Tolstoi en Herzen eigen. De
intellectueele élite, waarmee hij omgaat,
eerst in Wilna, daarna in Warschau, vol
doet niet aan zijn smaak; hij acht ze niet
in staat tot stoutmoedigheid. Hij sluit zien
bij het volk aan en laat zich leiden door
bet volk aan en laat zich leiden door het
socialisme of liever; hij leidt het. Er moe
ten resultaten komen. Dat is zijn stelregel.
Toen hij plannen maakte voor den be-
faamden aanslag van Berdany, die hem
in 1904 de beschikking over de kas van een
gouvernement zou geven, maakte hij zijn
testament met het oog op de waarschijn
lijkheid van mislukking en dood.
„Ik verzoek mijn levensbeschrijvers mi]
niet voor te stellen als een onnoozele of
sentimenteele soldaat, die zich ter wille
van de menschheid laat kruisigen of iels
dergelijks. Ik worstel op leven en dood,
omdat het mij onmogelijk is te leven in
de modderpoel van 't tegenwoordige leven.
Volgens dit waaghalzerig programma
slichtte, drukte en verspreidde hij de „Ra-
botnik", het orgaan van de Poolsche socia
listische partij.
Welk een leven moet zoo'n geducht op
standeling geleid hebben, onder zijn aan
genomen namen, voortdurend nage
spoord, voorzien van valsche passen,
die hij telkens vernieuwde, veroordeeld
tot eenzaamheid, wanneer hij niet in de
gevangenis zat, terwijl hij ondanks deze
vervolging door de politie, in zes jaar 35
nummers van de „Rabotnik" uitgaf, ter
wijl hij bij ieder rummer moest hooren,
dat een prijs op zijn hoofd was gesteld;
in 1900 gearresteerd, opgesloten in de Ba-
stille van Warschau en het schavot, slechts
ontkomend voor krankzinnigheid voor te
wenden. Hij ontsnapte in vermomming naar
Londen, waar niet naar hem geluisterd
werd toen hij het komen van een wereld
oorlog aankondigde, een voorspelling die
-het Westen niet alarmeerde en waarvan het
2ich niets aantrok.
De internationalisten zijn er, na getracht
te hebben de Poolsche socialisten te ver
dringen van de internationale congressen,
gedurende de Russische revolutie in ge
slaagd, deze partij te splitsen; het grootste
deel van de partij sluit zich op het congres
van Zakopane aan bij de Poolsche bolsje-
wiki: Radek, Dersjinsky en Unschlicht, die
zich tegen de onafhankelijkheid van Polen
verklaren.
Pilsoedski bemerkt.dat zijn ideaal verraden
Js en besluit het werktuig, dat hij zelf ge
smeed heeft, te veYnietigen; liever dan zijn
ideaal verlaat hij zijn partij en alleen, of
misschie'n met een handje vol intellectuee-
len, zonder geld, zonder steun, een socialist
die gesmaad wordt door de socialisten, een
patriot verdacht bij de patriotten, begint hij
de geheime militie te formeeren, waaruit te
zijner tijd het nationale leger zou ontstaan.
Den 6den Augustus 1914 begint zijn poli
tieke loopbaan. Achtereenvolgens zal hij
strijden tegen Rusland en aan Duitschland
weerstand bieden. Hij vecht om omver te
halen. Als Rusland neergeveld is en de Pool
sche onafhankelijkheid is geproclameerd
door de centrale rijken, wordt Pilsoedski
aangezocht zijn troepen in te laten lijven bij
het Oostenrijksch-Duitsche leger. Wanneer
hij het aanneemt zal hij commandant wor
den van een machtig leger, dat zal mede-
deelen in de resultaten van een te wachten
overwinning. Als hij weigert, wacht hem de
kerker. Hij weigert en geeft de voorkeur aan
de gevangenis van Maagdenburg boven de
belofte van den keizer. Duitschland, dat
hem niet lot medeplichtige had kunnen
maken, maakte hem lot gevangene. Maar
vanuit zijn cel gaat de volksleider voort, de
duizenden te inspireeren, wier ziel hij ver
vuld heeft van zijn idealen; den lsten Jan.
1919 zal op zijn orders de Poolsche opstand
uitbreken in den vorm van een Poolschen
vesper, maar de overwinning van de geal
lieerden maakt dat laatste offer van moed
en bloed overbodig.
Den lOden November 1918 verlaat hij
zijn gevangenis; hij verjaagt de Duitschers
uit Warschau en biedt het hoofd aan alle
wanordelijkheden, die zich voortdoen door
de besmetting van het bolsjewisme. Anar
chie en honger regeeren in Warschau. De
Polen waren sinds 150 jaar' gescheiden ge
weest, hun cultuur was verschillend, hun
belangen liepen uiteen, zij hadden bloot ge
staan aan tegenstrijdige invloeden, en niet
tegenstaande hun gemeenschappelijke
spraak, behoorden zij tot verschillende be
schavingen. Het ging er nu om, hen zoo goed
mogelijk weer tot een familie te vereenigen.
De veldheer ontpopte zich nu als organisa
tor. Hij redt Polen en schept tegelijk den
Poolschen staat weer Hij redt het met de
wapenen en organiseert het met wetten. Ziin
belooning is zijn verkiezing als staatshoofd
dcor den Poolschen Landdag, die in Februari
1919 weer samenkomt, voor het eerst na
acht en tachtig jaar.
Deze verkiezing en de annexatie van
Wilna, zijn geboortestad, die hij inlijft bij
de Poolsche gemeenschap, bevestigen den
roem van zijn naam; het zou hem moge
lijk geweest zijn het toppunt van zijn macht
te bestendigen. Om dictator te worden, had
hij slechts het principe der dictatuur be
hoeven aan te nemen.
Maar hij neemt slechts die macht aan,
die onontbeerlijk is ter handhaving van het
vaderland. Want voortaan is Polen vrij,
maar in 1922 niet meer eendrachtig zooals
het in 1918 geweest was.
Pilsoedski, het staatshoofd, is afgedaald
tot den rang van partijhoofd. Zijn populari
teit heeft hij verloren, hij wordt gehoond
als een afgeschafte afgod en door zijn ver
stokte tegenstanders voorgesteld als een
Don Quichotte.
Voortdurende plagerijen verjagen hem
van de hoofdstad, die hij gered heeft. Hij
is genoodzaakt zijn toevlucht te zoeken in
't huis in de voorstad, dat zijn troepen uit
piëteit voor hem hebben doen bouwen en
hij stelt zich tevreden met de teederheid
van de kinderen, tot wie zijn eigenaardig
peinzend veroveraarsgezicht zich overbuigt.
Soms verbreekt een bittere tirade de stilte
van de ballingschap, verraadt zijn inge
houden onstuimigheid en hij uit zijn bitter
heid in een verwensching. Maar het volk
heeft zooals het in alle democratiën gaat,
er voorloopig genoeg van om te hooren
spreken van den „rechtvaardige" en om
hem te hooren spreken. Men geeft zich
over aan de genoegens van het parlemen
tair debat, terwijl Pilsoedski, een binnen-
landsrhe balling, in zijn hart de resten ver
zamelt van zijn vervlogen droom.
Maar plotseling, op een Meidag in 1926,
is de alleenstaande man weer baas gewor
den. Onder kanongebulder keert hij terug
in de Belvedère, het paleis dat hij als
staatshoofd bewoond 'heeft. Geen militaire
putsch, maar een instinctieve beweging
brengt hem weer tot de hoogste macht. De
voorbereidingen tot den burgeroorlog loo-
pen op niets uit. De tegenstand is gebroken,
voor die het hoofd heeft opgestoken; met
enthousiasme sluit het volk zich bij hem
aan en blijft hem toegewijd. De intocht van
Pilsoedski is zegevierender dan de op-
marsch van Mussolini naar Rome. Het is
meer een redding die gevierd werd dan een
bevrijding. In een paar weken betaalt het
volk zijn achterstallige schuld in dank
baarheid aan hem, dien het eerst had ge
huldigd en daarna verguisd. Een gebeurte
nis zonder precedent na een tijdsverloop
van acht jaar.
Pilsoedski is weer in de positie van een
dictator; voor de tweede maal behoeft hij
maar te willen om onbetwist dictator te zijn
van een land, dat zich zonder voorbehoud
aan hem toevertrouwt. Ondertusschen is de
wereld gewend aan deze machtsvereenvou*
diging.
De vrijheid schijnt in Polen niet best ge
lukt te zijn en het parlementarisme is daar,
evenals elders, in zijn groeistuipen. Hij be
hoeft maar te willen; men staat klaar om
hem toe te juichen.
Neen, antwoordt Pilsoedski. Ik heb de
keus om de dictatuur te proclameeren of
mij aan de wet te houden. Ik heb den twee
den weg gekozen. Zonder twijfel heb ik ve
ler hoop teleurgesteld; ik heb het met opzet
gedaan om Polen de gewoonte af te leeren
alles aan één man te vragen en hem tege
lijk allen steun te weigeren.
Dat Pilsoedski, redder van Polen en op
nieuw zijn meester, met quasi-eenstemmig-
heid der kiezers gekozen lot president der
republiek, de dictatuur weigerde en afstand
deed van het presidentschap en zich tevre
den stelde met minister van Oorlog te zijn
in een regeering der nationale Unie, was
wel het volledigste en gewaagdste bewijs
van trouw aan de democratie.
Maar ook zal er nooit een beslissender
proefneming gewaagd zijn om het parle
mentaire stelsel te doen herleven.
Doch in ons hart stellen wij nog minder
belang in het resultaat van een dergelijke
proefneming dan in het verbijsterend epos,
dat het leven van den soldaat-burger vormt.
Gevangenis en verbanning, voortdurende
samenzwering en worsteling, triumf in de
overwinning, haat in den triomf, onbillijk
heid bij den haat, het zich terugtrekken dat
een herhaling van de verbanning was, een
leven van ontbering volgend op een leven
van ellende en dan opnieuw de toejui
chingen der menigte, de volledige macht,
en de vrijwillige afstand.
Met minder gebeurtenissen vulde de oud
heid een Titanenbestaan.
Door de gloeiend-heete dagen, die dezen
zoiner maar blijven aanhouden, ligt Parijs
reeds vroeg geheel verlaten er is nie
mand meer.
Ten minste zoo wordt u verteld door de
menschen, die ge aan de table d'höte van
het kleinste, ook maar eenigszins modieuse
strand-plaatsje ontmoet.
Maar als men de nieuwsgierigheid heeft,
dat „verlaten" Parijs eens te gaan bekij
ken, dan ziet men dat het in die verlaten
heid toch nog tamelijk levendig toegaat,
dat er nog millioenen menschen in drukke
beweging zijn gebleven, en iederen dag
weer nog millioenen zich voortspoeden naar
hun zaken, hun belangen, hun genoegens.
Wat echter de mondaine Parijzenaars be
treft, die der ..grand monde", der „beau
monde" en zelfs die der „demi-monde"
die hebben inderdaad Parijs verlaten, reeds
vóór de groote warmte aanbrak, wegge
roepen door de mode, de plichten en de
belangen, die hun „mondes" beheerschen.
Zoodat men toch eigenlijk wel zeggen
kan, dat er „niemand" meer in Parijs is.
Gebleven zijn alleen diegenen, wier mid
delen of bezigheden hun niet veroorloofden
het warme Parijs den rug toe te keeren.
Daar rijn dan nog bijgekomen de talrijke
zomertoerislen, voor wie er geen ander
reis-seizoen mogelijk is. En die hebben al
de door de verschillende „mondes" ver
laten plaatsen in de café's, de dancings en
de nacht-gelegenheden van Montmartrc nu
ingenomen.
Maar daarom moet men nu ook .weer niet
denken, dat Parijs dus niet veel veranderd
zou zijn gedurende de zomermaanden. In
tegendeel, het is zeer veranderd zelfs, en in
alle mogelijke opzichten.
Op de boulevards, d. w. z. op de café
terrassen ziet men nu niet meer de echte
Parijzenaars, elegant en levendig, hun
plaatsen zijn nu bezet door dikke me-
neeren in wijde, lichtkleurige costuums, en
door hun dames, aan wier mooiste toiletten
toch altijd een zeker iets mankeert, een
kleine bizondere gratie, de aangeboren
„chic" die de Parisiennes van alle andere
vrouwen ter wereld onderscheidt.
Men ziet het die menschen onmiddellijk
aan, dat ze overal vandaan kunnen zijn
gekomen, behalve uit Parijs zélf.
's Avonds en 's nachts ziet men die
zelfde menschen die men overdag op den
boulevard heeft gezien, op Montmarlre terug,
waar ze met gehaaste allures van de eene
boite naar de andere jachten, blijkbaar om
zooveel mogelijk te zien in den korten tijd,
die hun toegemeten is.
De schouwburgen en music-halls blijven
voor het grootste gedeelte doorspelen. Maar
wat daar aan het in Parijs achtergebleven
of nieuw aangekomen publiek geboden
wordt, dat zijn meest voorstellingen uit 't
afgeloopen seizoen die reeds bewezen heb
ben succes te geven bij een middelmatig
publiek, maar waarvan de mondaine Parij
zenaars niet9 meer zouden moeten hebben.
De bioscopen hebben oude films te voor
schijn gehaald, die ze vroeger eens tegen
een koopje hebben kunnen machtig worden.
Het zomersche Parijs heeft veel van zijn
eigenaardig rhythme verloren. Die span
ning, waarin het anders leeft, om altijd iets
nieuws te eischen of iets buitengewoons, is
nu verslapt door de afwezigheid van hen,
die de mode lanceeren, de nieuwsgierigheid
tot overprikkeling toe opvoeren, of het suc
ces van de schouwburgen en music-halls
uitmaken.
Sommige straten zelfs, en sommige café
terrassen, waar anders een elegante me
nigte zich beweegt, maken een werkelijk
trieslen indruk.
Maar één plek is er in Parijs, die gedu
rende deze enkele maanden zijn grootste
succes beleeft, van 's morgens vroeg tot
's avonds laat. en des te grooter succes,
naarmate de hitte heviger is; die nu den
heelen dag bevolkt is met een menigte van
voetgangers en auto's, met geluid van stem
men en claxons en molor-gesnor. Dat is
het Bois de Boulogne.
Het vervangt een vacantie-naar-buiten
voor de in Parij9 teruggebleven Parijze
naars. Het Bois i9 nu heelemaal van aan
zien veranderd. Alle deftigheid en ceremo
nie die er anders heerscht, is er verdwenen.
Geen menschen meer, die zich angstvallig
houden aan de regels, hoe men er 's mor
gens, hoe middags en hoe 's avonds ge
kleed behoort te zijn; de zomer-liefhebbers
van het Bois de Boulogne hebben daar ma*
ling aan; zoo goed als aan de traditie, die
voorschrijft in welke lanen het „chic" is
zich te verloonen op bepaalde uren, of juist
heelemaal niet „chic"; geen zacht, be
schaafd, mondain gebabbel meer, maar
maar stemmen, die zich niet geneeren om
hun gedachten en gevoelens vrij uit te Te
kondigen, en zonder angstvallig hun te
men te kiezen
Voor hen, die luxe begeeren, ontbree
het niet aan jazz-muziek, champagne
dans-gelegenheden in het Bois de Boulopi
Etablissementen genoeg, die hen lokken m
cikesten en schitterende lichten, zelfs di
heelen nacht door. Maar onder de zome
Parijzenaars vinden die niet veel cliëntè!
ze worden bijna uitsluitend bezocht do
de vacantie-gasten uit alle hoeken van
wereld, die de middelen daartoe hebbe
doch niet behooren tot een der „mondes
Ook een vervanging voor een vacanti
aan-zee biedt Parijs zijn achtergeblevi
bewoners. Dat is de Seine, met zijn ve
badgelegenheden. En geloof maar, dat da;
in deze warme dagen druk gebruik w
wordt gemaakt! Als om twaalf uur I
kantoren en ateliers uitgaan, is het éf
run naar de Seine toe, een jachten om t<x
maar op tijd te komen vóór de kleed-hokji
allemaal bezet zijn. Midinettes en employé
hebben hun twaalf-uurtje bij zich, w
croissants en bananen, en velen hebbe
hun zwem-pakje thuis al onder hun kleed
aangetrokken, om toch maar zoo min m
gelijk tijd te verliezen. In een oogenblik
ieder in badcostuum en springt het wal
in of strekt zich aan den kant uit voor ef
zonnebad, doet zich tegoed aan wat natuu
genot tot ze over een uur weer w>
moeten naar hun werk, en dan in ev<
groote haast de metro's en autobussen b
9tormen gaan.
Wat Montmartre betreft hoe warm
het overdag is geweest, hoe drukker
levendiger het daar 's avonds en 's nach
toegaat. Hoe meer men overdag tegen zi;
zin getranspireerd heeft, .hoe meer m(
's avonds mèt zijn zin nog weer transpire
ren wil bij een charleston of black-bottor
die des te meer succes heeft, natuurlij
naarmate die wilder wordt uitgevoer
Vooral tegen den zomer maken de bo!t<
van Montmarlre hun drukste reclame i
alle doelen van de wereld. Daar in d
seizoen de loeristen in grootén getale n3i
Parijs toestroomen, doen de eigenaars di
nachtgelegenheden al wat ze kunnen o:
hun gasten maar tot zooveel mogelijk pr
en ongebondenheid aan te sporen, zood;
in sommige „holtes" om acht uur 's mo
gens nog gasten van den vorigen avond a3
het plozier-maken zijn. En de menschel
die er langs komen om naar hun werk l
gaan. kijken met groote verwonderde oogei
hoofdschuddend of glimlachend op naar d:
bolles, waaruit nog jazz-geloei en voe
gestamp opstijgt en heesche stemmen va
zangers, die nog doen wat ze kunnen, mas
die toch aan het eind van hun krachten zti
geraakt.
De morgen-zon is al weer lang bezig has
gloeiendj* stralen uit te zenden, doch in d
café's rond de bolles hangen nog figurei
rond, die eruit zien alsof ze dood-op vai
vermoeidheid zijn, maar die toch nog hui
„plezier"-nacht wat verlengen willen.
Parijs is ontwaakt, stoort zich niet aai
seizoen en warmte, aan stranden en vacau
tie-verblijven, aan „mondes" en toeristen
aan feestvierders in het Bois of op Mont
martre het zet zijn eigen leven voort
zijn altijd drukke, bezige en vaak harts
tochtelijke leven, dat altijd elegant blijft-
M. DE ROVANNO
Parijs, 27 Juli 1928.
RECLAME.
LIJSTENMAKERIJ
Geen woekerwinsten. Wenscht U voordeeÜJ
Uw platen, foto's enz. te laten omlijsten?
Het vanonds bekende adres 650óï
LIJSTENMAKERIJ DE CONCURRENT
•Haarlemmerstraat 62, t. o. Het Volkshui1
2-J
