HET MYSTERIE
VAN BEIVOIR-MANSIONS.
69sle JAARGANG
MAANDAG 9 JULI 1928
No. 20956
STADSNIEUWS.
HET INT. ASTRONOMISCH
CONGRES.
IN DE 20e EEUW.
Het voornaamste nieuws
van heden.
FEUILLETON.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
80 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiSn 85 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrechL Voor eventueele opzending van brieven
10 Cis. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT.:
Voor Leiden per 8 maanden 2.85, per week 0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week ,,,018
Franco per post 2.35 -F portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
Naar de Kaag.
De leden van het Internationaal Astrono
misch Congres hebben Zaterdagmiddag,
uitgenoodigd door het Leidsche Comité van
ontvangst, een boottocht gemaakt naar de
Kagerplassen. De salonbooten „Pauline" en
„Tosca" zijn omstreeks twee uur van de
Oude Vest tegenover de Lakenhal vertrok
ken.
Ter ontvangst waren aanwezig de voor
zitter van het Leidsche comité, de heer Aug.
L. Reimeringer, dr. Hins, secretaris en mr.
van der Stok, 2de secretaris en de voorzit
ter van het Congres, prof. dr. W. de Sitter.
Behalve de meeste congresleden namen
aan den tocht nog deel de secretaris van
curatoren mr. P. J. Idenburg en vele gast-
heeren der congressisten met hunne dames.
Bij Meerrust té Warmond werd de tocht
Onderbroken. Daar had de heer Gerlings de
ontvangst voorbereid. Toen de booten bij
den steiger aankwamen werd de Neder-
landsche vlag geheschen, terwijl het Wien
Neerlandsch Bloed, het Wilhelmus en de
Engelsche en Fransche nationale volkslie
deren werden gespeeld.
Op Meerrust werd een thee aangeboden.
Ook bij het vertrek werd een vlaggensaluut
gebracht. Te ongeveer halfzeven kwam men
naar hier terug.
Naar Haarlem.
Gisteren heeft men een bezoek gebracht
aan Haarlem, waarheen om 10 uur 10 werd
vertrokken. Bezichtigd werd het Frans Hals
Museum en 's middags genoot men van een
concert op het beroemde orgel van Haar
lem's Kathedraal de St. Bavo, door het Ge-
meentebstuur van Haarlem aangeboden.
Heden
vergaderden in de Gehoorzaal wederom ver
schillende commissiën.
Benoemd werden heden tot voorzitters
van de secties:
voor Bibliografie: prof. Paul Stroobant
(België); voor notaties: prof. Paul Stroobant
(België); voor nomenclatuur van de maan:
prof. H. H. Turner; voor variaties der
breedten: dr. H. Kimura (Japan); voor stel
laire statistiek: prof. C. V. J. Charlier (Zwe
den); voor verschietende sterren: prof. Ch.
P. Olivier (V. S.); voor Dynamische Astro
nomie: prof. II. Audoyer (Frankrijk); voor
telegrammen: prof. dr. Elis Strömgren (De
nemarken); voor Slerrekundige tafels: prof.
W. S. Eichelberger (V. S.); voor Rotatie van
de zon: prof. H. F. Newall (Engeland): voor
Nevelvlekken: prof. Edwin Ilubbe (V. S.);
voor Instrumenten: prof. Ch. Fabry (Frank
rijk).
Om 4 uur wordt in de bioscoop Trianon
een cinematografische demonstratie gegeven
van de Poolsche expeditie, die in Lapland
de totale zonsverduistering van 29 Juni
1927 fotografisch heeft vastgelegd.
Deze eclips is opgenomen met instrumen
ten, die speciaal tot dit doel vervaardigd
zijn en die het juiste oogenblik der alge-
heele zonsverduistering hebben vastgelegd.
Tentoonstelling.
In een der zalen van de Sterrewacht
werd hedenmiddag een Historische ten
toonstelling van astronomische instrumen
ten geopend.
Op verzoek van prof. De Sitter heeft dr.
C. A. Crommelin deze kleine historische
tentoonstelling van astronomische instru
menten ingericht, in de collegekamer van
de Sterrewacht. Verreweg het grootste deel
der tentoongestelde instrumenten maakt
deel uit van de historische verzameling der
Sterrenwacht; enkele zijn ingezonden door
het Natuurkundig Laboratorium alhier en
door den heer A. H. W. Mensing te Amster
dam. terwijl voorts de Universiteitsbiblio
theek handschriften en het Prentenkabinet
portretten afstonden.
In de eerste plaats verdient vermelding,
dat op deze tentoonstelling aanwezig zijn
nagenoeg alle van Christiaan Huygens zelf
afkomstige instrumenten en lenzen, die ons
zijn bewaard gebleven; een astronomische
kijker, een planetarium en een klokje, vijf
door hem zelf geslepen lenzen en voorts het
mooie marmeren medaillon, waarvoor Huy
gens te Parijs geposeerd heeft. Ook zijn er
negen lenzpn, geslepen door zijn ouderen
broer Constantijn. Portretten (oude koper-
gravurens en reproducties naar schilderijen)
en handschriften (o.a. teekeningen van het
planetarium en de eerste teekening die Huy
gens van Saturnus met zijn ring gemaakt
heeft) vullen deze collectie aan.
Wat de eigenlijke sterrekundige hoek-
meetinstrumenten betreft, verdienen in de
eerste plaats onze aandacht diegene, die on
middellijk betrekking hebben op de stich
ting en latere ontwikkeling der sterren
wacht het groote houten quadrant eertijds
eigendom van den Leidschen hoogleeraar
Willebrordus Snellius (15911626), in 1632
uit zijn nalatenschap aangekocht. Dit instru
ment is aanleiding geweest tot de stichting
der Leidsche Sterrewacht in 1632. Ook aan
een groot koperen quadrant in 1685 door
Coenraad Melz te Amsterdam vervaardigd,
is een herinnering verbonden: het gaf in
1689 aanleiding tot een vergrooting der
sterrenwacht.
Hoogst merkwaardig is een klein qua-
drantje, eertijds het eigendom van Boer-
haave en door hem gebruikt op zijn land
goed Oud-Poelgeest.
Astrolabiën zijn er een zestal op de ten
toonstelling, meest 16de eeuwsche instru
menten: twee groote van de Sterrewacht en
vier kleinere, een Arabische, een Hebreeuw-
sche, een Italiaansche en een Duitsche, in
gezonden door den heer Mensing te Amster
dam en deel uitmakende van diens schitte
rende en zeer uitgebreide verzameling van
oude astronomische instrumenten.
Kijkers zijn er vele, uit den aard der zaak
alleen kleinere, en voor 't meerendeel af
komstig uit de 18d eeeuw. Vooral spiegel-
telescopen van Hollandsche en Engelsche
makers zijn verder aanwezig.
Van de aard- en hemelglobes zijn boven
al belangrijk een tweetal, vervaardigd door
Willem Janszoon Blaeu (15711638) een
in zijn tijd zeer bekend boekhandelaar, uit
gever (atlassen) en mathematicus.
Ten slotte de zeevaartkundige instrumen
ten: behalve eenige 18de eeuwsche compas-
sen verdienen twee houten hoekmeetinstru-
menten, een Cross-staff of Jakobs staf en
een backslaff onze aandacht.
Beide zijn uiterst primitieve instrumen
ten, die gedurende eeuwen door de zeevaar
ders gebruikt werden om de zonshoogte te
bepalen.
De dames
der congressisten maakten hedenmorgen
onder leiding van het Damescomité een
excursie naar Den Haag en Scheveningen.
Zij reisden per extra tram van de N. Z. H.
T. M. en bezochten o.a. het Mauritshuis.
Met kijkauto's ging het daarna naar Sche
veningen, waar het noenmaal werd ge
bruikt. Vervolgens reed men naar het Huis
ten Bosch, dat eveneens bezichtigd werd.
Tegen halfvijf was men terug in Leiden.
GEM. H. B. S. MET 5-JARIGEN CURSUS.
Geslaagd zijn voor het eindexamen: L.
W. J. Bouhuijs, A. O. C. L. Dingemans,
W. Engberte, J. A. 's Gravendijk, Dina U.
Hommes, E. J. Hoogenslraalen, J. R. v. d.
Laan, W. L. J. de Nie, W. W. v. d. Poel,
A. C. ter Poorten, Mien Baron. P. de Bruijn,
J M. P. Clay, Anna C. B. Dekking, Nina
Engberts, A J. Ensink, W. F. Gravendaal,
Foto's J. KAAY, KatwiJk-aaa-Zee.
Gisteren is bet vliegtuig, waarmede dr. G. Merton als piloot en dr. Sprenger Jones uit Engeland naar Noordwijk kwamen vliegen om deel te nemen aan het Internat.
Astronomisch Congres alhier, naar 't vliegveld Waalhaven bij Rotterdam gebracht. De foto lin-ks toont, hoe het vliegtuig met opgeklapte vleugels naar het strand te
Noordwijk wordt gebracht. Rechts: De machine klaar voor het vertrek. De vleugels zijn nu weer gestrekt. De tocht naar Rotterdam is uitnemend verloopen.
BINNENLAND.
De Groninger Landdag te Utrecht. (Bin
nenland. 2e Blad).
Geen staking in het Rijnacheenvaartbedrijf
(Binnenland. 2e Blad).
De samenstelling van de Synode der
Ned.-Herv. Kerk. (Kerk en School. 2e Blad).
Brutale overval te Rotterdam; de dader
gearresteerd. (Gemengd, 2e Blad).
BUITENLAND.
De Dnitschers Risticz en Zimmennann
verbeteren het dnnrrecord vliegen. (Buitenl.
2e Blad).
De stakingen te Antwerpen en in Grieken
land rijn geëindigd. (Buitenl. en Tel. Ie BI.)
Een Chileensch schip ia aan de Chileen-
ache kost vergaan. 201 slachtoffers. (Buiten
land. 2e Blad).
Graaf Zeppelin is CO jaar geworden.
(Buitenl. 2e Blad).
Ministerwisseling in Italië. (Tel. Ie Blad).
Do oden en gewonden bil een treinramp in
Britsch-Indie. (Tel. Ie Blad).
Weer een politieken moord in Bnlgarije.
(Buitenl. Ie Blad).
P. G. Roodhuijzen, Aie. Schreinemachers,
Ca. Ma. van Schreven, D. J. N. Verboog, J.
G. Vermeulen, K. F. Waltkötter, Wa. Aa.
Warnier, J. Heidinga, Ha. Hessink, Ph. de
Jongh, Petra. F. A. M. Kamp, A J. Pa
ling, Frits J. de Raadt, Eugène A. P. de
Raadt, F. C. Wieder, J. Winsemius, D. J.
Wismeier, Anna M. v. d. Zanden, J. Zuur
deeg, A. Reijers, M. Schreuder, H. G. Snij
ders, J. F. Stapel en J. E. Stol.
In de mededeeling in ons nummer van
Zaterdag betreffende de bevordering bij den
overgang op de Gemeentelijke H. B. S. met
5 jar. cursus-, is een fout geslopen. De toe
voeging: „Herexamen 3. Afgewezen 3" ge
plaatst onder het hoofd „Oeconomische af-
deeling" had onder de vierde klasse der
H. R. S. B. moeten staan. Van de oec. afd.
(H. B. S. A.) is niemand afgewezen.
PERSONEELAANGELEGENHEDEN BIJ DE
N.Z.H.T. M. COMPLEX LEIDEN.
Omtrent de bespreking tusschen de ver
tegenwoordigers van den P. Chr. Bond, „St
RapLaël" en de Ned. Vereeniging met den
chet der Exploitatie te Leiden, kunnen wjj
het volgende mededeelen:
Inzake de diensten voor het personeel te
Voorburg en Leiden wordt verzocht de
stationnementen grooter te doen zjjn.
Er wordt medegedeeld, dat binnenkort
Uil het Engelsch van BEN BOLT.
53)
Die zie je aan den overkant van de
heuvels, als je over de hei naar de Firth
loopt. Ga er maar gauw heen, want er komt
een erge mist van de zee opzetten.
Dank u wel, zei Singleton, en ging
weer weg. Er kwam weer nieuwe hoop
in zijn hart, zijn oogen schitterden van
opgewondenheid en onder het loopen floot
hij een lustig deuntje.
Zes of mogelijk zeven mijlen hier
vandaan, herhaalde hij, ophoudend met
fluiten. 'n Akelig spookhuis met een
torentje!
Toen hij Tracy weer bereikte, bracht hij
hem verslag uit van wat hij vernomen had
hij eindigde opgewonden:
Laten we voortmaken, man. Er komt
mist opzetten in de baai en als we niet vlug
zijn, kunnen we geen hand meer voor
oogen zien.
Ze stegen onmiddellijk op en boven de
heuvels gekomen, zocht Singeleton met
brandende oogen door een verrekijker de
kust af. In breede grauwe lagen dreef de
mist landwaarts, waardoor èn het land èn
de baai grootendeels onzichtbaar werden en
ziende, dat alles langzamerhand in dien
dikken damp gehuld werd, zuchtte hij van
teleurstelling. Reeds kwam de grauwe
massa onder 't vliegtuig kruipen en Tracy's
gezicht stond erg bezorgd, want het was
gevaarlijk om in den mist te dalen, zonder
dat zij konden zien, waar ze moesten lan
den. Maar opeens gaf Singleton een
schreeuw van vreugde.
Craighdarrock!
De aandrijvende mist had zich in tweeën
gesplitst, zoodat er een lange heldere geul
ontstond, die recht aanliep op een eenzaam
huis, dat op een kleinen heuvel stond, met
de zee aan den eenen kant, een huis met
een kleinen toren.
Tracy knikte en daar hij tegelijkertijd
een boomlooze vlakte in het oog kreeg,
waar schapen liepen te grazen, begon hij
te dalen. Zij landden veilig, en toen de
tweedekker stil stond, kwam er van zee af
een dwarrelwind, die opnieuw een dikken
mist meebracht, welke het geheele dal aan
hun oog onttrok. Tracy sprong uit de ma
chine; hij sloeg zijn oorkleppen op en
keek dadelijk daarna zijn vriend verbaasd
aan, terwijl hij haastig en waarschuwend
zijn vinger opstak. Ook Singleton maakte
nu zijn ooren vrij en nu werd ook hij een
aanhoudend snorrend geluid gewaar, hoog
hoven hun hoofd in den mist.
In 's hemels naam, begon hij
S-s-s-h-h-h, fluisterde Tracy kortaf.
Daar is een vliegtuig heel dichtbij.
HOOFDSTUK XL.
Toen Nerica uit haar bewusteloosheid
ontwaakte, kwam er een gevoel van diepe
wanhoop over haar. Ze was naar een
andere kamer gebracht, waarin ze de kin
derkamer uit haar jeugd herkende, waarvan
de ramen met ijzeren bouten waren afgeslo
ten. De zekerheid, gevoegd bij het feit, dat
zij tot dusver noch van haar broer, noch
van Dick Singleion iets gehoord had, ver
joeg alle hoop uit haar hart. Zij geloofde
niet, dat Tony, als ze wist hoe ze er aan
toe was, haar in handen van deze men-
schen zou laten en al had zij liever haar
leven gegeven, dan dat hij ter wille van
haar weer in de macht van Shottelius
terugkeerde, was zij toch vast overtuigd,
dat hij haar, op welke wijze dan ook, zou
zijn te hulp gekomen als het hem mogelijk
was geweest. En van Dick was ze meer
dan zeker. Zijn liefde, hoe snel ook ge
boren, was eerlijk. Hij zou alles op het spel
zetten om haar te redden als hij maar
wist waar zij zich bevond. Het feit, dat er
reeds zooveel tijd verloopen was, zonder
dat een van beiden iets van zich had laten
hooren, bewees, dat noch Tony noch Dick
wist waar zij was en het leek haar weinig
kans te bestaan, dat ze haar zouden vinden
in dit afgelegen huis in een verlaten en
woest gedeelte van de Solway-kust.
Het werd steeds later, de duisternis werd
nog dieper en ten slotte ging zij maar naar
bed Uitgeput door alle emoties, die ze had
doorstaan, viel ze in een lichte, telkens
door angstige droomen verstoorde sluime
ring. Maar eindelijk kwam toch de échte
slaap, waarin ze niet door droomen ver
ontrust werd en waaruit ze wakker schrikte
door een zwaar ronkend geluid Toen ze uit
het raam keek ontdekte ze de oorzaak. Van
een drassig stuk weiland vlak bij het huis
steeg juist een vliegtuig op. Het was zoo
dichtbij, dat zij het gezicht van den be
stuurder kon zien, en met een lichte hui
vering herkende in hem den Franschraan,
die bij haar in de auto was geslapt en be
dwelmd had. Toerk ze het vliegtuig zag,
bedacht ze, dat het best mogelijk was, dat
zij daarin naar Craighdarrock was vervoerd
en die gedachte maakte haar nog wan
hopiger.
Was ze hier per trein of auto heengebracht,
dan zou het Dick nog mogelijk zijn geweest
haar spoor te vinden; maar wie kon den weg
van e'en vliegtuig volgen dat heelemaal geen
spoor achterliet?
Haar ontbijt werd haar gebracht; ze at
iets en ging toen weer naar het raam. Na
een uur zag ze het vliegtuig terugkomen en
daarna gebeurde er twee uur lang niets.
Eindelijk kwam er op den verlaten weg die
naar Craighdarrock voerde een auto aan,
die rechtstreeks naar het huis toereed. Er
zaten twee personen in. en toen de wagen
het hek inreed, hekende ze in een de beide
passagiers de vrouw met de donkere oogen
die ze bij Medici in gezelschap van Shotte
lius en zijn secretaris had gezien.
De komst van de vrouw scheen eenige)
opschudding in höl huis te verwekken. Ze
hoorde luide kreten van verwondering, zelfs
van ontsteltenis, meende ze. Ze ging naar
de deoir. hopende te kunnen hooren wat al
die drukte beteekende. maar het eenige wat
flauw tot haar doordrong was de stem van
Shottelius die naar het voorkwam op ge
biedende toon sprak. Daarop ging ze op het
geluid van voetstappen op het grint weeT
naar het raam en ze zag dat haar overwel
diger naar het vliegtuig ging; Shottelius liep
naast hem en achter hen kwam nog een
derde man. De Franschman nam opnieuw
zijn plaats als bestuurder in en steeg even
later op. Een oogenblik keek Shottelius het
vliegtuig na; toen hij weer naar huis wilde
gaan keek hij naar boven en zag haar bij het
raam slaan. Hij lachte haar toe en wuifde
joviaal met de hand.
Een half uur later werd de 9leutel aan de
buitenkant van haar deur omgedraaid,
daarop werd geklopt, de deur ging open en
de millionair trad binnen, in gezelschap
van de mooie vrouw met de donkere oogen.
Goeden morgen, mijn beste juffrouw,
begroette Shottelius haar. Ik hoop dat die
tuimeiing uit het klimop gisteravond u geen
kwaad heeft geda-n. Het was e neemt
u me niet kwalijk! wel een beetje dwaas en
u zult zeker in het veTvolg wel beter op
passen.
Nerica wendde zich af en gaf geen ant
woord en de man lachte alsof hij haar min
achtende houding vermakelijk vond. Daarop
begon hij weer:
Ik heb een vriendin voor u mee ge
bracht om u een beetje ge'zelschap te houden
want u zult het wel wat vervelend vinden
altijd maar alleen te zijn. Zij zal u een
paar dingen vragen en daar er van de ant
woorden die u daarop geeft veel afhangt,
hoop ik dat u het haar niet al te moeilijk
zult maken. Van uw meerdere of mindere
openhartigheid kan zelfs uw eigen invrij-
heidsstelling afhangen! Trude laat ik jullie
even aan elkaar voorstellen.
Mevrouw Vandaloff juffrouw Ber-
rington.
En nu zal ik de dames maar alleen laten.
Als je weer weg wilt. Trude, klop je wel op
de deur.
Ja. zei de vrouw kortaf. Shottelius
ging de kamer uit en sloot de deur achter
zich op slot.
(Wordt vervolgd).
