69$le JAARGANG
DONDERDAG 5 JULI 1928
No. 20953
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
SO Cts. per regel voor advertentiSn uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen ran ons Blad gevestigd rijn Voor alle andere
advertentiSn 35 Cts. per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week /0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2 35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN
op MAANDAG 9 JULI 1928,
des namiddags te twee uur.
Te behandelen onderwerpen:
lo. Praeadvies op het verzoek van dr. W.
II. van Seters, om ontslag als leeraar aan
het Gymnasium. (122)
2"o. Praeadvies op het verzoek van mr. F.
J. J. Trapman, om ontslag als lid van het
bestuur der Vereeniging tot Bevordering van
den Bouw van Werkmanswoningen. (123)
3o. Benoeming van een lid van het be
stuur der Vereeniging tot Bevordering van
den Bouw van Werkmanswoningen. (123)
4o. Benoeming van twee leden van de
Plaatselijke Schoolcommissie. (120)
5o. Benoeming van een Regent van het
Geref. Minne- of Arme Oude Mannen- en
Vrouwenhuis. (124)
6o. Voorstel tot verpachting van het genot
van de jacht op de Vroonwateren. (125)
7o. Voorstel inzake den afkoop door de
gemeente Stompwijk van de interest van
het kapitaal, door de gemeente Leiden ver
strekt voor den afkoop van bottingen en
riemtalen. (126)
8o. Voorstel tol toekenning van een gra
tificatie aan den Hoofdinspecteur van Po
litie W. Balfoort, wegens bewezen buiten
gewone diensten. (128)
9o. Voorstel:
a. tot intrekking van het Raadsbesluit
van 25 September 1922, in zake de
levering van electrischen stroom in de
gemeente Alkemade, voor zoover be
treft de buurtschap De Kaag, en aan
particulieren en publiekrechtelijke
lichamen in die buurtschap;
b. tot het aangaan van een overeenkomst
met de provincie Noord-Holland, in
zake de overneming van het laagspan
ningsnet in de buurtschap De Kaag en
den inkoop van electrischen stroom ten
behoeve van de stroomlevering in De
Kaag. (121)
lOo Voorstel in zake den aankoop, in het
belang van de Volkshuisvesting, van de
perceelen teelland, water en schuur, gelegen
in den Stadspolder. Sectie K No. 593 en
Sectie N Nis 206, 207 en 208 en de vast
stelling van de desbetreffende begrootings-
staten. (129)
llo. Verordening op het maken van
Mechanische Muziek. (131)
12o. Verordening, tot wijziging van de
verordening op wegen, lanen, straten, enz.
en wateringen en sloolen van 6 Juli 1899
(Gem.Blad No. 15). (135)
13o. Verordening, houdende wijziging
van de verordening van den 27en Maart
1922 (Gemeenteblad No. 13), op den Keu
ringsdienst van Vee en Vleesch. (136)
l-k>. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden, ten behoeve van de stichting van
van een gymnastieklokaal bij de scholen
voor bijzonder lager onderwijs aan de
Pasteurstraat. (130),
15o. Voorstel:
a. lot beschikbaarstelling van gelden ten
behoeve van de verbouwing van de
huisjes Prinsenstraat Nis 3, 3a en 5;
h. tot wijziging van het Raadsbesluit van
31 October 1921, inzake de verhuring
van de huisjes Prinsenstraat 3 en 3a,
aan de afd. Leiden van den Nederland-
schen Protestantenbond. (131)
16o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden ten behoeve van den bouw van een
nieuwe Raadzaal en de daarmede verband
houdende werken. (132)
17o. Praeadvies op het verzoek van de
afdeeling Leiden van den R.-K. Bond voor
Groote Gezinnen, om bij den bouw van ge
meentewoningen in den vervolge een zeker
percentage woningen in hei bouwplan op
te nemen, die geschikt zijn. voor groote
gezinnen. (133)
18o. Praeadvies op de motie van den heer
Vallenlgoed, in zake de toekenning van een
vacantietoeslag aan het personeel in dienst
der gemeente. (127)
19o. Motie van de heeren Van Es. Wil
brink en Wilmer, in zake het niet plegen
van overleg met den Raad betreffende de be
noeming van een Commissaris van Politie.
20o. Interpellatie van den heer Sijtsma, in
zake het plaatsen van stoelen op het over
dekte terras van koffiehuizen. 2792
RIJKS ETHNOGRAPHISCH MUSEUM.
Het bestuur der Eerde-Stichting te Ommen
heeft een verzameling ethnographica, die in
hoofdzaak van de Braziliaansche leden van
de Orde van de Ster afkomstig zijn, aan den
Staat der Nederlanden ten geschenke aan
geboden, ter plaatsing in het Rijks Ethno-
graphisch Museum alhier. De minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen heeft
deze schenking gaarne aanvaard en aan de
Eerde-slichting zijn oprechten dank betuigd.
DE ARMENRAAD TE LEIDEN.
Gisteravond hield de Armenraad zijn
jaarlijksche vergadering ten Stadhuize en
wel in de Raadszaal, die bijgewoond werd
door vertegenwoordigers van de verschil
lende instellingen van weldadigheid hier
ter slede.
De vergadering werd geleid door den
voorzitter, den heer G. A. Smit die een
woord van welkom sprak tot de aanwezi
gen en zich in het bijzonder richtte tot den
secretaris mr. P. A. van Toorenburg die is
benoemd in de plaats van Jhr. mr. P. W.
C. van der Goes, die voor deze betrekking
had bedankt wegens zijn benoeming tot
burgemeester der gemeenten Benschop,
Polsbroek en Hoenkoop. De voorzitter ver
heugde zich er in dat het bestuur reeds
zoo prettig heeft kunnen samenwerken
met den nieuwen titularis.
De notulen der vorige vergadering wer
den onveranderd vastgesteld waarna de
secretaris het verslag van oen toestand en
de werkzaamheden van den Raad over 't
jaar 1927 uitbracht, waaruit o.m. bleek
dat wegens bedanken als voorzitter van
dr. C. de Meijere, predikant bij de Luther-
sche gemeente, als zoodanig optrad de heer
G. A. Smit, pastoor der Oud-Katholieke
gemeente.
Als vertegenwoordiger der Wijkverple
ging van den Ned. Prot. Bond werd in de
plaats van mevr. van der VlugtRauwen-
hof, die had bedankt, aangewezen dr. J.
A. Schreuder terwijl in de plaats leegge-
worden door het overlijden van dr. van der
Shiys als afgevaardigde van de Stedelijke
Werkinrichting werd benoemd de heer K.
Sijtsma.
De Raad hield vier vergaderingen in 1927
en talrijke bestuursvergaderingen. Er was
o.m. ingekomen een vraag van het College
van B. en W. of de Armenraad nog wel
reden van bestaan zou hebben in Leiden,
welke vraag door het bestuur was beant
woord door de veelzijdige werkzaamheden
HET BESTUUR VAN HET INTERNATIONAAL ASTRONOMISCH
CONGRES VOOR DE STERREWACHT ALHIER.
Foto JONKER.
1. Prof dr. W. de Sitter, algemeen voorzitter (Leiden); 2. Prof. F. Schlesinger (Yale
Amerika); 3. Prof. A. S. Eddington (Cambridge); 4. Prof. S. Hirayama (Tokio);
5. Luit.-Kol. F. J. M. Stratton (Cambridge) al ge meen-secretaris; Prof. dr. H. A.
Deslandres (Parijs).
van den Raad te memoreeren; zooals: het
instellen van een onderzoek naar personen
en inrichtingen voor zoover dit in verband
staat met armenzorg en weldadigheid. Het
aantal inlichtingen dat het bestuur op aan
vrage kon verstrekken bedroeg in 1927
niet minder dan 3261. Een 27-tal hulp
zoekenden werden met raad en daad bij
gestaan. De totale uitgaven hebben bedragen
f. 14.550.
Na goedkeuring van het verslag en van
de rekening en verantwoording van den
penningmeester, werd de begrooting over
het jaar 1929 voorloopig vastgesteld in ont
vangst op f. 502.54 en in uitgaaf op
f. 15.960. Als lid van het bestuur in de
plaats van den heer S. de Boer Azn die
om gezondheidsredenen had bedankt werd
benoemd de heer P. A. van Aggelen, direc
teur van de Stedelijke Bank van Leening,
die deze benoeming aanvaardde.
De voorzitter bracht onder teekenen van
instemming der vergadering dank aan uen
heer De Boer, voor het vele, dat hjj in
het belang der instelling heeft gedaan.
Een verzoek was ingekomen van de Alg.
Armencoromissie om een circulaire aan de
ingezetenen te zenden, waarin zij worden
gewaarschuwd om aan bedelaars, die aan de
deur komen vragen, hulp te verleunen,
zender vooraf een ernstig onderzoek te
hebben ingesteld, welk verzoek door het
bestuur zal worden overwogen.
Bjj de rondvraag kwam o.m. ter sprake
het collecteeren met kleine bussen langs de
huizen en de vraag werd'overwogen of daar
op ook meerder toezicht of controle noodig
is. Ook in dezen zeide het bestuur een
nader onderzoek toe.
Hierna werd eenigen tijd gepauzeerd,
waarna de heer P. A van Aggelen een
voordracht hield over: „Uit de practijk van
Woeker en Woekerbestrijding".
Spreker toonde in de eerste plaats aan,
dat de woeker in het volkscredietwezen
onrustbarende afmetingen heeft aangenomen.
Uit de practijk blijkt, dat door vele voor
schotbanken met hun nevenbedrijven van
verplichte levensverzekering of Spaarbriefv
welke vooral door middel van hun agenten
werken, evenals door vele geldschieters,
fendsboden, volkswinkeliers, en zelfs door
vele neringdoenden, die de consumptie-
benoodigdheden aan huis brengen, credieten.
werden verstrekt op een wijze, die de maat
regelen om de levensvoorwaarden der eco
nomische en sociaal zwakken te verbeteren
en hun maatschappelijke weerstandskracht
t6 vergrooten, ondermijnen.
Talrijke gezinnen worden moreel en fi
nancieel ten gronde gericht, hetgeen spr. met
talrijke voorbeelden uit de ervaring in zijn
betrekking opgedaan, staafde. Het komt voor
dat de meest funeste bepalingen uit het con
tract dat dikwijls niet eens wgrdt gelezen,
niet in de schoonschijnende tarieven staat,
welke vooraf worden verstrekt. Later weet
men de goedgeloovige slachtoffers wel het
mes op den keel te zetten.
Ook tegen de uitwassen van het huurver-
koopsysteem richtte spr. zijn waarschuwing.
Wat de middelen ter bestrijding aangaat
tegen den woeker, wees de heer van A. in
de eerste plaats op de verzekeringskamer te
Amsterdam. Een ieder die op dit gebied
misstanden ontmoet, raadt hij aan die aan
deze instelling mee te deelen.
Groote werkgevers kunnen den woeker
tegengaan door hun personeel te verbieden
agent te zijn van een geldschietersbedrijf of
daaraan inlichtingen te verstrekken.
Spr. beoogt verder de wenschelijkheid om
plaatselijke borgstellingsfondsen te vormen.
Hierin ligt een taak voor de instellingen van
armenzorg en weldadigheid. Met medewer
king der Overheid is op dit terrein nog veel
tot woekerbestrijding tot stand te brengen.
Wat de bestrijding van den woeker door
wettelijke maatregelen betreft, daarvan ver
wacht spr. alleen dan grondige resultaten,
wanneer tevens op afdoende wijze in de be
hoefte van volkscrediet wordt voorzien.
Ten slotte gaf spr. een overzicht van de
wijze waarop door de Gemeentelijke Bank
van Leening alhier de woeker wordt tegen
gegaan, waar onder anderen behalve voor
schotten op panden en pensioenvoorschotten
ook geldleeningen worden verstrekt met we-
kelijksche en maandelijksche aflossingen en
ook op kiesche wijze bemiddeling en voor
lichting wordt gegeven.
VEREENIGING VOOR
VREEMDELINGENVERKEER.
Op een der bovenzalen van het café-
restaurant „In den Vergulden Turk" is gis
teravond de jaarlijksche vergadering gehou
den van de Leidsche Vereeniging voor V. V.
De voorzitter, de heer A. W. Frentzen,
opende de vergadering, die slechts door 3
leden was bezocht, met het uitspreken van
zijn leedwezen over de slechte opkomst. Spr.
deelde mede, dat de heeren Oppelaar en Van
Ginkel, leden van het bestuur, bericht van
verhindering hadden gezonden. Wegens uit-
stedigheid kon ook de secretaris, de heer
Wichers Rollandet, niet aanwezig zijn. Hij
werd vervangen door den heer Van der
Heide, die de notulen der vorige vergade
ring voorlas, welke gearresteerd werden.
Vervolgens deed de wnd. secretaris voor
lezing van het jaarverslag, waarin wordt
gewezen op de aangename wijze waarop
eenige malen met de gemeente werd samen
gewerkt, o.a. bij de ontvangst van vreemde
lingen, De rijwielloodsen worden nog steeds
door de vereeniging beheerd en aan het
personeel, inzonderheid aan den chef. werd
liulde gebracht voor de toewijding, waar
mede zij hun arbeid verrichtten Ook het
Informatiebureau naast het Station, waar
aan mej. Schuyt Best weer met ijver en
ambitie haar beste krachten wijdde, bewees
weer in een werkelijke behoefte te voorzien.
Het verslag getuigt van den dank, die het
bestuur mej Schuyt Best brengt voor haar
omvangrijk en veelzijdig werk.
Aan het bureau vervoegden zich in 1927
niet minder dan 6766 personen, t.w.: 3413
Nederlanders, 2197 Leidenaars, 66 Indone
siërs. 541 Duitschers, 354 Engelschen, 132
Amerikanen. 27 Franschen, 17 Zwitsers, 10
Belgen, 3 Afrikanen. 2 Chineezen, 1 Oosten
rijker. 1 Pool en 1 Hongaar.
In het bestuur kwam eenige wijziging,
daar de heeren Ch. van Spall en G. J. de
Graaff, die wegens vertrek naar elders af
traden. werden vervangen door de heeren
C J. van Spall en mr. A. W. J. van Vrij-
berghe de Coningh.
Uit het financieel verslag, uitgebracht
door den heer Den Hollander, blijkt, dat de
rekening in ontvangst en uitgaven sluit op
f. 11.879,71, terwijl de balans een voordeelig
saldo van f.50 aanwijst.
Het ledental verminderde met 46 en de
vereeniging telde op het slot van 1927: ge
wone leden 216, donateurs 18 en 1 lid voor
het leven.
Namens de kascommissie bracht de heer
W. van der Laan den penningmeester dank
voor zijn arbeid, die hij thans reeds 26 jaren
met zooveel liefde, accuratesse en toewij
ding verricht heeft. Spr. bracht den pen
ningmeester zijn oprechte hulde voor diens
keurig beleid.
Tot leden van de nieuwe kascommissie
werden bij acclamatie benoemd de heeren
mr Romijn, P. J. v. d. Zande en F. G.
Burscb. terwijl tot bestuursleden werden
herkozen de heeren N. C. F. van Ginkel, J.
Oppelaar en P. A. van der Heide.
De voorzitter deelde nog mede. (dat
zijn plaats binnenkort zal worden ingeno
men door den heer Van Ginkel, die zich
daartoe in beginsel bereid verklaarde.
De heer Den Hollander bracht den heer
Frentzen hartelijk dank voor hetgeen hij
tijdens zijn voorzitterschap voor de vereeni
ging gedaan heeft, (applaus).
Besproken werd de mogelijkheid om door
meerdere propaganda het ledental der ver
eeniging op te voeren. ,,V. V. V." is een orga
nisatie, die bedoelt de welvaart van Leiden
te bevorderen door het vreemdelingen ver
keer hierheen te trekken. Daarom is het zoo
noodig, dat de Vereeniging meer steun ont
vangt dan tot dusver, en dal velen, die zich
thans nog afzijdig van haar houden, lid
worden.
Door den heer v. d. Zanden werd er
terecht gewezen, hoe vooral ook de mid
denstand er belang bij heeft dat er veel
vreemdelingen hier ter stede komen.
Daarom wekken we niet in de laatste
plaats ook onze neringdoenden op, als lid tot
deze vereeniging toe te treden. De contributie
bedraagt slechts f. 1 per jaar. Het is boven
dien logisch, dat de duizenden, die van het
werk der vereeniging direct of indirect pro-
fiteeren (denk §lechts aan de rijwielloods en
len inlichtingendienst) ook haar steunen door
hun lidmaatschap.
Moge dan h?t volgende jaarverslag weer
in majeur staan I
LEIDSCHE HONDENDRESSEERCLUB.
Een geslaagde filmavond.
Dat er zoovelen zijn, die van verre of
van nabij belangstellen in het werk van
de Leidsche hondendresseerclub, is ons op
den filmavond, die genoemde club gister
avond in Casino gaf, een openbaring ge
weest.
Van het bestuur der club was het een
uitmuntend idee, belangstellenden eens op
duidelijke en overtuigende wijze te laten
BINNENLAND.
Het Astronomisch Congres is heden officieel
geopend. (Laatste Berichten, le Blad).
Voorstellen van B. en W. van Leiden tot
het bonwen van een nieuwe Raadzaal.
(Gemeentezaken, 2e Blad).
Minister Lgnbooy over het gebrnik van
gifgassen als oorlogsmiddelen. (Binnenland,
2e Blad).
Een dreigend oonflict in de sigaren-
indnstrie. (Binnenland, 2e Blad).
Het lawntennistonrnooi te Wimbledon:
Tilden door Lacosfe geslagen; de Hollanders
uit den strijd. (Sport, 3e Blad).
BUITENLAND.
De debatten in den Dnitschen Rijksdag.
(Buitenl, le Blad).
De nienwe Universiteitsbibliotheek te
Lenven geopend. (Buitenl, le Blad).
Regeeringscrisis in Znid-Slavië. (Buitenl.,
le Blad).
De Rnssische vlieger Baboesjkin weer
terecht. (Buitenl. en Tel, le Blad).
Hevig noodweer in Duitschland. (Buitenl.
en Tel, le Blad).
De bekende Belgische bankier Alfred
Loewenstein is nit een vliegtuig gevallen en
gedood. (Tel, le Blad).
zien wat door goede dressuur kan worden
verkregen.
Niet één plaats was er onbezet, toen de
voorzitter, de heer Barthen, de genoodig-
den. leden en introducé's welkom beette
op dezen propaganda-filmavond, die, naar
hij zeide, gegeven werd. vooreerst voor die
leden, die de oefeningen met honden bij
wonen om reclame te maken voor de dres
suur, om le toonen wat daarin kan worden
bereikt.
Spr. bracht dank aan den directeur van
het Casino-theater, den heer v. d. Made,
die vóór het te geven programma, nog voor
eenige extra-films had willen zorgen, opdat
daardoor zij, die niet in de gelegenheid
waren tijdig op dezen film-avond aanwezig
te zijn ,van de beide dresseerfilms niets
zouden missen.
Nadat eenige journaals en een één-acter
waren voorafgegaan, werd als eerste film
vertoond: Lobo. de Wolfshond, een zes-
acter, waarin de bekende filmhond Rin-tin-
tin de hoofdrol vervulde.
Deze film liet hoofdzakelijk zien, hoe
de wolfshond Lobo. levend in de wildernis
en steeds achtervolgd en opgejaagd, een
trouwe kameraad werd voor zijn baas. die
hem had opgenomen en met liefde en zorg
had verpleegd.
Wat Lobo daarna voor zijn baas deed,
grensde aan het ongelooflijke. Hij redde
hem uit alle gevaren, haalde alleen hulp,
daar waar hij wist dat-vrienden waren, die
hem steeds vriendelijk hadden bejegend.
Van deze film was een spannend ver
haal gemaakt, dat speelde in de prairiën
van het wilde westen en dat met groote
belangstelling werd gevolgd.
Onder de pauze zong de heer Sluyler, uit
Leiden, die over een goede bariton beschikt,
zeer goed een viertal Fransche en Duitsche
liederen, die veel applaus oogstten.
Na de pauze werd wederom een Rin-lin-
tin-film vertoond, getiteld „Bloedhonden".
Vóór deze film werd eerst op het doek
een afdruk vertoond van 'n Amerikaansch
certificaat, getuigend dat deze film zonder
eenige wreedheid was vervaardigd.
Deze film droeg een nog duidelijker pro
pagandistisch karakter, daar Rin-tin-tin, nu
Slosker genaamd, onbruikbaar bleek bij
twee meesters, die hem achtereenvolgens op
De Leidsche Politie Sport-Vereeniging herdenkt dezer dagen haar éénjarig bestaan.
Hierboven een foto van de schermafdeeling Voor nadere bijzonderheden zie men
onder „Sport".