69s'e JAARGANG ZATERDAG 23 JUNI 1928 No. 20943 OFFICIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH «VVSll 'J?> DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTEWTIEN: 30 Cis. per regel voor advertentién uil Leiden en plaatsen waar agentschappen vaD ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentién 35 Cts per regel. Kleine Advertentién uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week'f 0.18 Builen Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „018 Franco per post f 2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden; Gezien het verzoek van de N V. steen fabriek ..Ouderzorg", om vergunning lot het uitbreiden van de steenfabriek in de Waard, op liet perceel kadastraal bekend gemeente Leiden, Sectie N. No 463; -Gelet op de arlt 6 en 7 der Hinderwet; Geven kennis aan het publiek, dat ge noemd verzoek met de bijlagen op de Secre tarie dezer gemeente ter visie gelegd is; alsmede dat op "Zaterdag den 7den Juli e.k., des voormiddags te halfelf uren op het Raadhuis gelegenheid zal worden gegeven cm bezwaren tegen dit verzoek in te bren gen, terwijl zij er de aandacht op vestigen, dat niet tot beroep gerechtigd zijn zij, die niet overeenkomstig art. 7 der Hinderwet voor het gemeentebestuur of een zijner leden zijn verschenen, ten einde hun be zwaren mondeling toe te lichten. A. VAN DE SANDE BAKHÜYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris. Leiden, 23 Juni 1928. DE OPENING VAN HET INSTITUUT VOOR GESCHIEDENIS DER GENEES-, NATUUR- EN WISKUNDE. In het Boerhaave-kwartier. Hedenmiddag heeft in een der gebouwen van het Nieuw Academisch Ziekenhuis al hier de plechtige opening van bovenbedoeld Instituut plaats gehad. Behalve tal van leden van het Instituut merkten wij onder de aanwezigen op, eenige curatoren, vertegenwoordigers der Geneeskundige en Philosophische facultei ten, mr. Var. Beek Calkoen, hoofd van de afd. Hoogor Onderwijs op hel Departement van O.. K. en W. als vertegenwoordiger der Regeering, en der builenlandsche hoog- leeraren. prof. Laignel-Lavasline uit Ta- rijs, prof. Tricot-Royer uit Leuven en prof. Sigcrisl uit Leipzig. Teen met de genoemde heeren, vele anderen in een der vertrekken van de Medische Faculteit in de Verloskundige Kliniek bijeen waren gekomen, nam dr. J. G de Lint. het woord, tot het uitspreken van de openingsrede, waaraan wij het vol gende ontleenen: trier, Schuster, Darmstadter, om maar enke len der allergrootsten te noemen, niet alleen, zelf een groot aantal geschriften publiceer den, maar ook anderen daartoe opwekten, waar Amerikaansche en Engelsche medico- historici en beoefenaren van de geschiede nis der natuurwetenschappen vol ijver deze f SI» - VAN PE DE CpaogtnTE VE TC-I/NLS 2 VUo(?t£lFi\I^"£l©emi<'ooL^ ^pruit j BINNENLAND. Plechtige opening van het Institnnt voor Geschiedenis der Genees-, Natnnr- en Wis kunde alhier. (Stadsnieuws, le Blad). Geyssendorffer won den derden prijs bfl de stervlucht naar Reims. (Binnenl., 2e Blad) De vergadering van de „Vereeniging voor Auto-snelwegen in Nederland", (Binnenland, 2e Blad). Bezwaren tegen nitvoerverboden van boter en kaas, welke niet van het rijksmerk voorzien zijn. (Land- en Tuinbouw, 4e Blad). Nederland won het dubbelspel in den lawntenniswedstrijd tegen de Tsjechen. (Sport, 4e Blad). De samenstelling van het Nederlandsche cricketelftal. (Sport, 4e Blad). Te Leimniden is in den ouderdom van 50 jaar overleden ds. G. J. van der Flier, Ned. Herv. predikant aldaar. (Uit de Rijn streek, 2e Blad). Dr. J. G. de Lint. Uit naam van het bestuur van het Ge nootschap voor Geschiedenis der Genees-, Natuur- en Wiskunde heel ik u allen harte lijk welkom Buitengewoon aangenaam is het mij, hier de aanwezigheid te mogen constaleereif van tal van autoriteiten; van u mijnheer de Directeur-Generaal van het Ministerie van Onderwijs Kunsten en Wetenschappen, van u mijneheeren Curatoren der Leidsche Universiteit; van den Rector Magnificus, en van hel bestuur der Medische faculteit dezer Universiteit. Op hoogen prijs stellen wij het Teil. dat de voorzitter en secretaris der Assosialion Internationale d'Histoire de la Médecine. professor Tricot-Royer en professor Laignel- Lavastine en de directeur van het Instituut voor geschiedenis der geneeskunde te Leip zig, professor Sigerist, zich de moeite ge troost hebben om de reis naar de oude sleu telstad te ondernemen om deze bijeenkomst met hunne tegenwoordigheid te vereeren. Te Gorinchem had op 21 October 1923 de herdenking plaats van het tienjarig bestaan van de Vereeniging voor Geschiedenis der Genees-, Natuur- en Wiskunde en de toen malige voorzitter prof. E. D. van Leersum, gaf in een feestrede een overzicht van de beoefening van de geschiedenis der genees kunde in Nederland. In Juni van 1913 werd in „de vergulde Turk" een voorloopige vergadering belegd, waar besloten is tot oprichting van een vereeniging. De auspiciën waren gun stig. Op de eerste ledenvergadering, ge houden te Amsterdam den 22slen November 1913 in een der lokalen van de universiteit, kon de eerste voorzitter, prof. Van Leersum, mededeelen, dat zich 240 leden hadden aan gemeld. Vijftien jaar zijn voorbijgegaan en finan- tieel heeft onze vereeniging moeilijke tijden achter den rug Wij herdenken heden het vijftienjarig bestaan van onze Vereeniging, die dezer dagen bij Koninklijk besluit is omgezet in een Genootschap. Toen prof. Van Leersum bij het tienjarig bestaan de ontwikkeling schetste van de geschiedbeoefening in ons vaderland, had hij het voorrecht te mogen wijzen op de stijgende lijn, waarin de bloei der vereeniging tot uiting kwam. Die stij gende lijn heeft zich voortgezet en al is het ledental minder groot dan bij de oprichting, toch mogen wij met een zekere mate van trots het Genootschap een plaats toekennen onder de bloeiende gezelschappen. Die laatste uiting van dien bloei is het besluit, genomen op de jaarvergadering, drt- maal gehouden te Rotterdam op 18 Maart 1.1. om te Leiden een instituut op le rirhlen voor de geschiedenis der Genees-, Naluur- en Wiskunde. Dat het voor het bestuur mo gelijk was. met een dergelijk voorstel voor den dag te komen, is in de allereerste plaats te danken aan de buitengewone medewer king en vriendelijkheid van prof. J. van der Hoeve, die een groot vertrek, in het bouw plan van de nieuwe oogheelkundige afdee- ling, oorspronkelijk als zijn zitkamer aan gewezen, wilde afstaan aan het instituut, en tevens het voorstel deed om de boekerijzaai met het instituut te deden Het is mij dan ook een diepgevoelde behoefte om prof. J. van der Hoeve op dit oogenblik van heeler harte dank le zeggen en hem de verzekering le geven dat wij allen zijn medewerking op hoogen prijs stellen. Maar met hel aanbod der lokaliteiten wa ren wij er nog in de verste verte niet! Met groote dankbaarheid kan ik getuigen, dat de curatoren der Leidsche Universiteit de plan nen steunden me» grooten aandrang, en dat de Regeering het voorstel van curatoren be krachtigd heeft en ons ook daadwerkelijk de beschikking verschafte over de vertrekken Nu kwam de moeilijkheid van de meubi- leering. Maar ook hier kwam hulp. De direc teur der academische ziekenhuizen le Lei den. de-heer Maas vereenigdp zich met hel voorstel van prof. J van der Hoeve om het meubilair van diens kamer in het oude ziekenhuis voor hel instituut beschikbair to stellen. Door zijn goede zorgen werd het groote lokaal bewoonbaar gemaakt en van kasten, tafels en stoelen voorzien, terwijl het curatorium toezegging deed om aan onze wenschen omtrent meerdere boekenkasten tegemoet le komen. Wat is nu het doel van het instituut? Met een enkel woord is dit te omschrijven; een inrichting cm do beoefening der geschie denis der Genees-, Natuur- en Wiskunde in elk mogelijk opzicht te helpen bevorderen. Hoe dit te bereiken? In de eerste plaats door zooveel mogelijk studiemateriaal te verzamelen. In de tweede plaats heeft het Instituut behoefte aan boeken, die als leer- en hand boeken van de geschiedenis de drukpers ver laten hebben Naast leer- en handboeken moet het ons doel zijn die boeken te verzamelen, die in de bovengenoemde boekerijen ontbreken of in klein aantal aanwezig zijn, zooals de ver schillende uilgaven der klassieken. Dank zij de schenking van mevrouw De Koning- T.lsingh zijn wij nu in het bezit van de hese uitgaven van Hippocrates. Galenus, Aivicenna, Oribasius. Rufus, Disocorides, Celsus. etc Tevens is het mij een voorrecht te kunnen wijzen op verdere boekgeschen ken en in bruikleen gegeven werken. Een derde categorie betreft de tijdschrif ten. Hoe stellen wij ons dp inrichting van het instituut voor? Het reeds aanwezige mate riaal wordt in kaartsysteem verwerkt. Doel is in de eerste plaats een systematische ca talogus aan te leggen. Oneindig grooter dan onze bescheiden verzameling is het aantal studiën op geschiedkundig gebied, vastge legd in afzonderlijke werken en in tijd schriften. Ook dit wordt op kaarten ver werkt, zoodat gemakkelijk is te vinden, wat over een bepaald onderwerp in onze boe kerij aanwezig is en tevens wat over dat onderwerp verder gepubliceerd is en waar het le vinden is Wij stellen ons voor op deze wijze een bemiddelaar te kunnen zijn voor de aanvrage uit andere bibliotheken. Met deze kaartcatalogi is een begin ge maakt- de artikelen, voorkomende in de eerste 50 jaargangen van het Tijdschrift voor Geneeskunde, de meer dan 1000 ge schriften opgesomd en zorgvuldig bijeen gebracht in de catalogus, samengesteld door dr E Kroon bij gelegenheid van het 10-jang bestaan der Vereeniging. zijn in hel kaart systeem opgenomen Een zeer omvangrijke arbeid wacht ons nog om in dit opzicht eenig9zins op volledigheid aanspraak te kunnen maken. Dank zij de voortdurende zorg van onzen bibliothecaris zijn al de sinds 1923 uitgekomen studies in Nederland steeds genoteerd, zoodat wij de verwach ting gerust mogen uitspr<^en. dat binnen niet al le langen lijd een vrij volledig over zicht in hel kaartsysteem te vinden zal zijn van hetge°n in Nederland op het gebied van de geschiedenis der Genees-, Natuur- en Wiskunde gepubliceerd is. Oneindig omvangrijker werk zal noodig zijn om (e verwerken ai hetgeen in andere landen is gepubliceerd Waar de studie der geschiedenis in dp 'ntere jaren steeds groo ter vlucht neemt, mannen zooals Pagel, Sudhoff, Neuburger, VVickersheimer, Méné- Dr. Kroon. takken van wetenschappen dienen, daar ligt voor het instituut een overgroot arbeids veld gereed. Toch zijn wij met deze laak nog niet tevreden. Het gebied der geneeskundige en natuur kundige wetenschappen is zeer uitgebreid en omdat de meesten, die de geschiedenis dfzer wetenschappen bestudeeren, slechts tijd hpbben om cr zich in hun vrijen tijd aan te wijden, wordt het begrijpelijk, dal zoo velen der historici zich tot een beperkt gedeelte bepalen, hierin een specialisme ontwikkelen. Mijneheeren, uwe hulp roe pen wij in om ons te helpen, ieder in zijn specialistisch onderdeel Maak bij uwe stu dies notities voor het instituut en zend ze ons, opdat zij in het kaartsysteem opgeno men kunnen worden. Met vreugde kan ik u vermelden, dat ook in dit opzicht reeds vooraanstaande geschiedkundigen in ons land hunne medewerking hebben toegezegd. Zoo straks vermeldde ik reeds, dat het instituut niet ten laste komt van de finan- liën van het Genootschap. Toch blijft hel instituut het eigendom van het Genootschap. Behalve dat op de jaarvergadering van het Genootschap door directeur en bibliothecaris verslag gedaan zal worden van de werk zaamheden en den toestand der verzamelin gen, meenden wij dat het instituut onder geregelde controle moet staan van een cura torium dat zich wil belasten met de cura voor het instituut. De heeren mr. N. C. de Gijselaar, mr. P. ldenburg, voorzitter en secretaris van het college van curatoren der Leidsche universiteit, prof. .T. van der Hoeve, voorzitter der medische faculteit te Leiden, prof. E. Cohen als vertegenwoordiger der natuur- en wiskundige wetenschappen en dr. F. M. C. d-^ Feijfer, als vertegenwoordi ger der geneeskundige fractie, hebben ons de eer aangedaan het curatorium van het instituut te willen vormen. Dankbaar be groet ik u. mijneheeren, in uwe nieuwe functie, waarbij ik het vertrouwen uit- spreek, dat onder uwe zorg het instituut zich mag ontwikkelen en uitbreiden, waarbij zoowel directeur als bibliothecaris u de verzekering geven, dat zij al hunne krach ten zullen inspannen om het instituut tot bloei te brengen. En gij, leden van het Genootschap voor Geschiedenis der Genees-, Natuur en Wis kunde, op uw aller hulp wordt gerekend Gij allen moet helpen, zend ons de afdruk ken uwer geschriften, uwe boeken, afbeel dingen, alle« wat gij denkt, dat maar eenigs- zins van waarde kan zijn voor hel instituut voor nu of later. Ten slotte een enkel woord over den da tum van opening. Prof. J van der Hoeve heeft een paar maanden geleden bij gele genheid van de opening van hel nieuwe ziekenhuis in het Boerhaavekwartier ge zegd: ..Het tijdstip, waarop de opening plaal9 vindt, is uit den aard der zaak eenigszins willekeurig gekozen" Deze woorden zijn volkomen van toepassing op den datum van heden. Toch maak ik een restrictie: eenigs zins willekeurig, maar niet geheel Ik wees u reeds op het reit, dat 15 jaar geleden in deze maand besloten werd tot de oprichting van de vereeniging voor geschiedenis der Genees- Natuur- en Wiskunde Aan de andere zijde toch willekeurig want bij de opening van een instituut behoorden de werkzaamheden zoover gevorderd te zijn. dat het met vrucht geoon«ulleprd kon wor den Maar wanneer zal het zoover zijn. dat ieder die met een vraag komt. een behoor lijk antwoord kan krijgen? In geen jaren kan hel geval zijn. wat niet weg neemt dat een begin gemaakt is mei het werk en reeds nu dp mogelijkheid gegeven is om inlichtingen te kunnen verschaffen. Het bestuur van het Genootschap heeft BUITENLAND. In Duitschland is de groote coalitie voor eerst mislukt. Thans pogingen voor de coali tie van Weimar. (Buitenl., le Blad). Kellogg heeft een nieuwe nota verzonden inzake de anti-oorlogsverdragen. (Buitenl., le Blad). De redding van de Italia en Amundsen. (Buitenl. en Tel., le Blad). Ernstige ramp te Brugge. Vele dooden en gewonden. (Tel., le Blad). gemeend, dat alleen door een officieele ope ning, in zoo ruim mogelijkpn kring de aan dacht gevestigd kon worden op het instituut en alleen door aller samenwerking kan het instituut worden wal het zich voorstelt om te zijn. Moge de jongste spruit van de 15 jaar ge leden door Treub, Daniels en Stokvis e. a. opgerichte vereeniging zich haar groote voorgangers waardig toonen en in ons land zoowel als in het buitenland een plaats gaan innemen, die aan iedereen bekend is, moge het een inrichting worden, die veel vuldig geconsulteerd wordt en daardoor het bewijs leveren, dat het instituut voor ge schiedenis der Genees-, Natuur- en Wis kunde ook werkelijk bestaansrecht heeft en in Ren gevoelde behoefte voldoet! Na dr. De Lint sprak vervolgens mr. A. J. L. van Beeck Calkoen, ongeveer als volgt: Namens den Minister van O.. K. en W. i= het mij allereerst vergund de waardeeriug uit te spreken voor hetgeen de Vereeniging, van wie deze instelling uitgaat, tot stand heeft gebracht. En dan verblijd ik mij er zeer in ook een gelukwensch te kunnen richten tot u, dr. De Lint. Gg hebt met groote toewijding belangloos den voorbereidenden arbeid voor de tot standkoming van deze instelling ver richt. Het zal u een aangename gedachte zijn, dat uw werk in deze gewaardeerd wordt, üici het minst door het Departement. On getwijfeld zal de geschiedenis uw naam voor wat u voor haar deed, dankbaar vermelden. Dat deze instelling door particuliere krach ten tot stand kwam eert hen, dip het werk deden en is een bewijs van goeden vader- landschen zin. De geschiedenis der geneeskunde schijnt wei een weinig op den achtergrond te staan bij de beoefening der verschillende takken der medische wetenschap. Eensdeels is dit verklaarbaar, anderdeels te betreuren. De geschiedenis der geneeskunde leert hoe in de tijden, toen die kenois uiterst gering was, de intuïtie veel kon doen om in bel gemis aan kennis te voorzien, door dat zij een eigenaardigen blik geelt op den innerlijken samenhang, die noodig is voor bet vormen van het ziekte-beeld. De geschiedenis der geneeskunde leert echter nog meer. Zij doet zien, dat het menschelijk inzicht wel gaandeweg in menig opzicht werd verruimd wat betreft de kennis der factoren, die de storing in het lichaam bewerken, doch nog op de zelfde beperkt heid stuit wat betreft de grootste van alle vragende vraag van den oorsprong en bet einde van het leven. Wanneer niettegen staande de beperktheid de geneeskunde on schatbare diensten aan de menschheid heeft bewezen de geschiedenis heeft mede tot taak die diensten na te gaan dan vindt dat zjjn oorzaak in het voortschrijden der wetenschap, dat ik in de derde plaats noem als voorwerp van onderzoek der bistoria medica. De mensch, geschapen niet alleen als stofielijk maar ook als geestelijk wezen,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 1