HOEKSTEENLEGGING
69^ JAARGANG
MAANDAG 18 JUNI 1928
No. 20938
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
CENTRAAL ISRAËLITIESCH WEES- EN DOORGANGSHUIS MAGSEH LAJESOUMIEM.
Het voornaamste nieuws
van heden.
KUNST EN LETTEREN.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAQBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
80 Cts. per regel voor adverlentién uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd lijn. Voor alle andere
advertentiên 35 Cta. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cta. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens poslrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2 35. per week ,~7Vt 7018
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0 18
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door hen
vergunning is verleend aan de firma Herfst
en Helder en rechtverkrijgenden, tot het uit
breiden van de vernisslokerij in het perceel
Prinsenstraat Nis. 74, 78 en 78, kadastraal
bekend Gemeente Leiden, Sectie K. Nis
793, 794 en 1332.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 18 Juni 1928.
CIRCUS STRASSBURGER.
Het circus Stra9sburger, dat vanaf Vrij
dag a.s. tot en met Maandag d. av. hier ter
slede in letterlijken zin op het Schuttersveld
zijn tenten zal opslaan, belooft, afgaande
op hetgeen wij in andeie bladen daarover
bzen. iets buitengewoons op dit gebied te
brengen.
De inventaris en levende have arriveert
Vrijdagmorgen om acht uur en met twee
extra-treinen, in totaal 120 wagens aan het
station alhier.
Met bekwamen spoed wordt dan aan den
opbouw begonnen en binnen vijf uur zal
alles kant en klaar zijn, zoodat Vrijdagmid
dag om twee uur circus en stallen voor het
publiek ter bezichtiging zullen worden
opengesteld.
Vlugger kan het haast niet.
De hoofdtent biedt plaats aan 6000 toe
schouwers. terwijl er in drie arena's gelijk
tijdig wordt opgetreden, behalve natuurlijk
voor de belangrijkste nummers.
Dit is noodig, daar anders het programma,
dat niet minder dan 100 nummers bevat,
niet tijdig genoeg beëindigd is. De voorstel
ling wordt opgeluisterd door muziek van
drie orkesten.
Verder is er 500 man personeel aan dit
reuzencircus verbonden, dat elkander in
dag- en nachtploegen aflost. De stallen her
bergen voorts 120 paarden en 300 exotische
dieren.
Men wees er ons hedenmorgen op, dat
aan de gala-voorstelling van Vrijdagavond
bijzondere zorg besteed wordt.
Na de voorstelling van Maandagavond
wordt het circus afgebroken en Dinsdag
avond wordt al weer de eerst voorstelling
in Rotterdam gegeven.
SNEEUW OP 18 JUNI.
Wjj schrijven heden 18 Juni. Bijna hebben
wij dus den langsten dag bereikt. En heden
middag, tegen 1 uur, viel zoowaar, hee*
fijntjes, sneeuw.
Voor het examen L. O. slaagde de
leerlingen der Chr. Kweekschool alhier, de
heeren: J. van Eik, Katwijk; J. Groeneveld.
alhier; M. J. Kaashoek, Benthuizen; P.
Kuyt, Katwijk; C. Kwakernaak, Alphen a.
d. Rijn en J. H. Kroon, Woubrugge.
Begunstigd door fraai weer is de
„Bloemendag", gehouden door de afd. Lei
den der „Vereeniging tot Bevordering der
Gezondheid in de Grafische Vakken in Ne
derland". Deze is uitstekend geslaagd. Door
circa 50 verkoopsters werden ruim 5000
bloempjes aan den man gebracht. Het be
stuur betuigt bij deze zijn grooten dank aan
allen, die tot hel welslagen van dezen
„Bloemendag" hebben bijgedragen. De op
brengst bedroeg in totaal de som van
f. 481.16.
Hedenmorgen omstreeks 8 uur reed
een vrachtauto, bestuurd door G. W., uit
Zoeierwoude, tegen een boom op den Haag-
weg. De auto werd beschadigd en de boom
werd ontveld.
In de Bonwelouwensteeg is gister
middag familietwist geweest ten huize V3n
de familie D. De zoon des huizes bezeerde
zich dermate aan een knie, dat de E.H.D.
er aan te pas moest komen.
In de Stedelijke Werkinrichting waren
opgenomen:
Datum. Volw. pers. Kinderen. Totaal
U Juni 33 1 34
12 35 3 38
13 38 3 41
14 39 3 42.
15 H 37 3 40
16 33 3 36
EEN MIJLPAAL.
Foto W. Bleuzé, Lelden.
Het was een aardig moment, toen de eerste der vier kleuters. Heskelientje Levisson, den eersten hoeksteen vastmetselde op den
rand der fundeering, waarop straks aan de Cronesteynkade het nieuwe gebouw van het Centraal Israëlietisch Wees- en Door
gangshuis zal verrijzen. Hierboven een foto, om halféén hedenmorgen door onzen fotograaf genomen.
In tegenwoordigheid van een groot aantal
celangstellenden, uit alle deelen des lands
hierheen gekomen, heeft hedenmorgen om
precies twaalf uur de plechtigheid plaats
gehad van de hoeksteenleggjng van het
nieuwe gebouw van het Centraal Israëlie
tisch Wees- en Doorgangshuis, dat binnen
kort aan de Cronesteinkade zal verrijzen.
Onder de aanwezigen merkten wij op den
opperrabbijn in het Synagogaal Ressort
's-Gravenhage de weleerw. zeergel. heer T.
Maarsen en zijn ambtgenoot in Gelderland
de heer J. Vredenburg te Arnhem, leden van
het bestuur en van de Bouwcommissie voor
het Weeshuis, vertegenwoordigers van het
Kerkbestuur alhier en verder de heeren jhr.
mr. dr. N. C. de Gijselaar, president-curator
der Universiteit alhier, ds. Thomas, ds.
Groot Enzerink, dr. Timmermans, dr. Brui
ning, de heeren Wijkmans, Kiers, de archi
tect de heer Buurman en vele anderen.
Wegens vergadering van het college van
B. en W. waren de leden van ons stadsbe
stuur verhinderd de plechtigheid bij te
wonen-
De heer L. Levisson heeft namens de
Bouwcommissie de aanwezigen als volgt
toegesproken
Het verheugt mij u hier te mogen begroe
ten. Deze eerste plechtigheid, welke ver
bonden is aan den houw van het nieuwe
gesticht van het Centraal Isr. Wees- en
Doorgangshuis Magseh Lajesoumiem te Lei
den, is voor alle vrienden van deze instel
ling een evenement van groote beteekenis.
Zoo veel jaren lang is er nu reeds ge
sproken over de noodzakelijkheid onzen
verpleegden een goed tehuis te geven, een
woning, die aanspraak op dien naam kan
maken.
Thans zijn het geen woorden alleen, maar
daden.
Zestig duizend steenen, wel geteld, liggen
alreeds in den bodem en vormen met het
beton en de bewapening ervan, de funda
menten van het gebouw, waarvan daar
straks de hoeksteenen zullen worden gelegd.
In korten tijd, voor hen die met niet ge
noeg te prijzen ijver, dit werk mogelijk
maakten, zal het als eén droom zijn, is die
vage onzekerheid omgezet in het tastbare
begin Met liefde is er gewerkt.
De liefde, die in haar hoogste en edelste
uiting, de krachtige motor is waardoor alles
in en voor ons gesticht wordt bewogen,
heeft haar wonderlijke macht weer getoond.
Van vele zijden is ons steun gegeven.
Ge weet niet hoe 'n heerlijke taak het is.
leider te mogen zijn van een bouwcommis
sie, die het haar voorzitter zoo gemakkelijk
maakt; maar wat meer zeggen wil, waar
van enkele, zoo niet alle leden, gedragen
door hun liefde voor het werk, wonderen
weten te doen.
Het is nu nog niet het oogenblik om
namen te noemen en verdiensten naar
waarde te schetsen.
Daar komt het moment nog voor. En hier,
waar de bouwcommissie zelve als gast-
vrouwe fungeert, zal ik zeker, hoe innig
graag ik het ook anders zou willen doen en
hoe buitengewoon het ook verdiend is, lie
ver niet de namen noemen van hen, wier
werk niet genoeg gewaardeerd kan worden.
De meesten van ons kennen ze reeds. En
zij. ze zullen in zich zelf, de zegen van de
goede daad toch wel gevoelen, nu ze zien
wat hun werk hielp^ wrochten.
De ljefde geeft vertrouwen.
Dat is ook hier bewezen.
Bijkans twee ton gouds is er noodig om
dit gebouw in zijn geheel te doen verrijzen,
om het te installeeren, om te zorgen, dat
als daar straks de kinderen, naar het aan
tal waaraan behoefte is, hun plaats zullen
komen vragen, dat er niet alleen een stoel
is, waarop zij kunnen zitten, een plaats
om te spelen, een bed om te slapen, maar
dat er ook op de tafels de noodige spijzen
zijn en in de kasten de noodige kleeding om
hen te verzorgen en te kleeden.
Vertrouwen hadden wij noodig om dit
werk thans na 25 jaren aarzeJen. wikken,
wegen en overleggen, aan te pakken. Dit
vertrouwen is niet beschaamd.
Filantropen van naam hebben hun toe
zegging gegeven, dat zoo wij te kort zouden
hebben, zij zouden mede willen helpen om
zekere bedragen voor ons te betalen. Overal
in den lande zijn comité's opgericht.
En onze groote stad Amsterdam heerlijk
toont zij, dat ze de kern van het Neder-
landsche jodendom is. Maar ook daarbuiten,
in Leiden niet het minst, leeft de liefde
voor on? gesticht, dat voor het geheele land
beteekenis heeft.
Onze liefde voor het werk, ons vertrou
wen in den steun der weldenkende geloofs-
genooten en filantropen van andere over-
lu'eing. is onverflauwd.
Mochten wij niet een aanbevelingscomité
vormen, waarin vrouwen en mannen van
erkenden naam hun steun aan ons werk
geven.
Zijne Excellentie, de Minister van Justitie,
gaf ons zijn toestemming ook hem als lid
van dit Comité te beschouwen.
Alle opperrabbijnen hier te lande steun
den ons. de burgemeester van Leiden gaf
ons van zijn instemming het bewijs, de
voorzitter van de Algemeene Armen Com
missie. de leden der Comirdss;e van Alge
meene Zaken van het Ned. Tsr. Kerkgenoot
schap en de voorzitter van de Hoofdcommis
sie voor de zaken van het Port. Isr. Kerk
genootschap, evenals de voorzitster van den
Jcodschen Vrouwenraad, zij allen lieten van
hun sympathie blijken.
Liefde en vertrouwen, werken en door
zetten, het zijn de hoeksteenen, waarmee
dit gebouw zal moeten worden gesteund en
waarop het zal moeten blijven steunen, wil
het onder Gods Zegen, zijn taak vervullen.
Ik mag deze korte toespraak niet eindigen,
voordat ik u allen hartelijk heb welkom ge-
heeten, gij helpsters en helpers van ons
werk, gij vriendinnen en vrienden van onze
kinderen, ik zeg u dank voor uw komst.
En daarna nog naast een groet aan de
levenden een eerbiedige hulde aan de na
gedachtenis van hen, die hier niet meer
kunnen zijn, aan regentessen en regenten,
anderen vrienden van ons gesticht, die
helaas dit werken niet meer kunnen zien,
en ik denk bij deze plechtigheid in het bij
zonder aan den man, wiens opvolger ons
met zooveel talent en zooveel liefde het ge
sticht helpt bouwen, ik bedoel wijlen archi
tect Mulder, door wiens verstandigen raad
de regenten vijf en twintig jaren geleden
den grond hebben gekocht, waarop nu ons
huis wordt gebouwd.
Mijnheer de voorzitter van het College
van Regenten, mag ik u thans vragen om
het woord te nemen en vóór dat de kleine
bouwsters en bouwers, die reeds met span
ning wachten op het moment, dat zij haar
en hun plicht mogen vervullen, aan het
werk trekken, datgene Ie ze~--o wat gij ons
zeggen wilt. Ik weet, dat ook uw hart u
trekt om bij deze bijzondere gebeurtenis uw
stem te laten hooren.
Met een hartelijk applaus gaven de hoor
ders blijk van hun instemming met de woor
den van den heer Levisson.
Prof. dr. J. L. Palache, voorzitter van
de inrichting sprak vervolgens nog eenige
woorden om uitiDg te geven aan de vreug
de die alle vrienden van het Weeshuis be
zield op dezen zoo gewichtigen en betee-
kenisvollcn dag. Nu het land waarna wij,
aldus spr., zoolang hebben uitgezien, in
zicht is, willen wij juichen. Spr, bracht
dank aan allen Joden en niet-Joden die
hebben meegewerkt aan de verwezenlijking
van dit bouwplan, waardoor het Centraal
IsTaëlietiscb Wees en Doorgangshuis 'n in
richting zal krijgen naar verhouding van de
behoefte. In het bijzonder richtte spr. zich
nog tot den directeur en de directrice het
echtpaar De Miranda, en tot de regenten.
En het gemeentebestuur wildé spr. vragen
de instellintr met dezelfde welwillendheid
tegemoet te blijven treden als voorheen.
Het verheugt spr. peTsoonlijk zeer dat ook 4
BINNENLAND.
De* regeling der winkelsluiting; een wets
ontwerp ingediend (3e Blad).
Geen ongelnkken meer op onderzeeboo
ten? (Binnenland, 3e Blad).
Explosie aan boord van een sleepboot te
Rotterdam (Gemengd, 2e Blad).
Een noodlanding op een dak te Utrecht
(Gemengd, 2e Blad).
Plechtige onthulling van het Burgemeester
Pické-monument te Noordwijk aan Zee (3e
Blad).
Bevestiging en intrede van ds. A. W. M.
Odé te Koudekerk (Uit de Rijnstreek, 2e BI.)
en afscheid van ds. K. Schilder te Oegst-
geest (Uit de Omstreken, 2e Blad).
BUITENLAND.
Het Internationaal Arbeidscongres ta
Genève is gesloten. (Buitenl., Ie Blad).
De arbitrale uitspraak in het conflict bij
de Rijnscheopvaart bindend verklaard (Bui
tenland. Ie Blad).
Geen tijdingen meer van de Italia. Dé
voortzetting der reddingspogingen. (Buiten
land en Tel. Ie Blad).
De Friendship boven den Oceaan. Naar
Engeland of naar de Azoren? (Buitenl. en
Tel. Ie Blad).
Noodweer In Mecklenburg, Ver. Staten en
Mexico. (Buitenland, le Blad).
De vlncht over den Atlantische Oceaan
geslaagd. (Tel., Isle Blad).
het nieuwe buis weer te Leiden komt to
staan.
Prof. Palache eindigde met den wensch
dat de zegen van den Algoede ook hij en
na de aanvaarding van het nieuwe ge
bouw zal mogen blijven rusten op deze in
richting, op haar verpleegden en op hen
die zich voor haar heil bekommeren en
opofferingen van welken aard ook getroosr
ten.
Daarop had de plechtigheid van de steen
legging plaats. Kinderen van de families
Levisson, Heilbut, Viskoper en Herzberger
metselden ieder een steen waarin hun naam
is gebeiteld op den rand der fundeering.
De heer André Herzberper uit Amster
dam. heeft daarna nog het bestuur gefelici
teerd met het tot nu toe hereikte resultaat.
Spr. gaf de verzekering, dat de Bouwcom
missie en Regenten actief zullen blijven en
dat zij niets liever hopen, dan een inrich
ting te verkrijgen, die ten voorbeeld zal
mogen worden gesteld aan andere soortge
lijke inrichtingen in ons land.
Daarna werd de eerewijn rondgediend en
was de feestelijkheid op het met vlaggen
versierde teTrein ten einde.
Als herinnering aan de hoeksteenlegging
en als belooning voor hun arbeid, heeft de
heer Levisson den vier kinderen, die een
steen hebben gelegd, een zilveren servet
ring. voorzien van het Leidsche wapen,
aangeboden.
IN DE LAKENHAL.
H. J. HAVERMAN.
I.
Haverman werd in 1857 te Amsterdam
geboren. Na de lagere school te zyn af-
geloopen, kwam. hij aanvankelijk in de leer bg
een decoratieschilder bij wien hjj eenige nuttige
technisefte dingen leerde, maar bij wien hy
toch zijn kunstaspiraties niet kon bevredigen.
De schilder Valkenburg, die zijn aanleg be
speurde, bracht hem zoover, dat hij in
1878 leerling kon worden van de Amster-
damsche Academie, waar o.a. ook Voerman,
Dake en Karsen met hem aankwamen. Hier
leerde hij 2 jaar lang onder leiding van Allebé
correct teekenen, zonder dat uit den aard
der zaak het geheel eigene nog te voor
schijn kon komen. Een jaar lang wijdde
hij zich onder Leiding van Wijnveld nog
aan de studie van het naakt. Van Amster-
