geneesten v&tftaait deJfitxcL 69ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 1G Jimi 1928 Derde Blad No. 20937 Naar een nieuw Europa? II Buitenl. Weekoverzicht DE PARIJSCHE JAARBEURS UIT RUSLAND. De bekende Italiaansche historicus. door GUGLIELMO FERRERO. Overal beleeft men moeilijke tijden: in Engeland zoowel als in Duitschland, in Frankrijk zoowel als in Italië. Waar het gelukt is den gouden standaard weder in te voeren en het geld een hoogen koers heeft, heerschen werkloosheid, crises in de nijverheid, gebrek aan kapitaal. Waar even wel, zooals in Italië en Frankrijk, de industrie bloedt, is de muntvoet onbestendig; door de toenemende waardevermindering worden de schuldeischers en allen, die van een vast inkomen leven, bedreigd met een toenemen de onteigening. De beide verschijnselen zjjn Dauw met elkaar verbonden. De industrie gedjjt in Italië Qn Frankrijk, omdat het geld zooveel in waarde is verminderd; zij verkeert in Duitschland en in Engeland in een toestand van crisis, omdat daar de muntvoet haar werkelijke waarde heeft bereikt. Daardoor heerscht allerwege een onbe hagelijk gevoel en het is niet moeilijk daarvan een verklaring te geven. Overal begint men de economische gevolgen van de kapitaal-vernietiging te gloeien, welke de oorlog heeft veroorzaakt en welke in den vrede helaas voortduurt. De volken en de regeeringen hebben niet begrepen, dat dadelijk op den dag van den wapenstilstand begonnen had moeten worden met den weder opbouw van het vernietigde kapitaal; z\j begonnen evenwel weer te leven en geld uit te geven alsof de oorlog hen had verrijkt, en eerst nu beginnen zjj zich er van be wust te worden, dat zij door den oorlog verarmd zijn. Vroeg of laat moest dit in zicht komen^ Moet men dit nu tragisch opnemen? Dat zou een nieuwe dwaling wezen, gelijk aan dwaling om het al te licht te hebben opgenomen. Van hoe groot gewicht ook de Europeesche groote mogendheden te worste len hebben, men moet nooit vergeten, dat wij leven in een eeuw, waarin de oplossing van de economische vraagstukken betrek kelijk gemakkelijk valt. Wanneer een kapitaal van een land, het zij door een gedeeltelijke vernietiging, hetzij door een overmatige toeneming van schul den, verminderd is, dan moet het hersteld worden. Hiertoe bestaan slechts twee mid delen: vermindering van de uilgaven voor weelde en toeneming der productie. Onze eeuw i\u is in staat, zoowel het eene als het andere middel-toe te passen. De beschavingen, welke voorafgingen aan de Fransche revolutie, brachten weinig voort en verbruikten ook weinig. De weelde was beperkt tot een zeer klein aantal fami lies en kon slechts in zeer geringe hoeveel heid tot uitdrukking komen. De arbeid was weinig intensief, want de feesten waren tal rijk; vele menschen leefden zeer bescheiden, zij werkten evenwel ook zeer weinig. De werktuigen, waarover de mensch beschikte, waren niet talrijk en zij bezaten niet de wonderlijke macht van moderne machines. De omvang van den bebouwden grond was zeer klein en de grond werd ook slecht be- bouwd. Een langdurige oorlog, welke' een deel van het kapitaal vernietigde, dat een land bezat, bracht dat land in een uiterst moei lijken loesland. Het was zeer moeilijk om te sparen, daar de overwegende meerderheid steeds in den grootsten eenvoud leefde. liet was ook moeilijk om de productie op te voeren met zoo weinig productieve hulp- werktuigen en met een bevolking, welke voor een deel gewend was om weinig te werken. Deze omstandigheden maken het ver klaarbaar, waarop op den dertigjarigen oorlog en zelfs na de oorlogen der revolutie en van het Keizerrijk zulke lang voortdu rende tijden van ellende volgden. HeJ her stel van het kapitaal was een moeilijke en netelige zaak, welke veel tijd vereischte. Thans is de toestand gansch anders. Het verbruik heeft geweldige verhoudingen aan- genómen; de menschen in alle klassen der samenleving, behalve een deel van den middenstand, hebben op hun budget een lange rij van weelde-uitgaven staan, waar van de beperking gedurende eenige jaren betrekkelijk gemakkelijk is. Dalzelfde geldt voor de toeneming der productie, welke geen buitengewone moeilijkheden kan bie den bij de middelen, welke ons tegenwoor dig ten dienste staan: de al^emeene ge woonte om te werken en de geheele, ons wezenlijk ter beschikking staande wereld. Men zou kunnen volstaan met de ontwikke ling van de industie en de uitbreiding der steden eenige jaren lang op te houden, om kapitaal en arbeidskrachten hoofdzakelijk aan te wenden voor de voortbrenging van levensmiddelen en de ontginning van ert sen; dan zou het evenwicht spoedig hersteld wezen, en met geringe offers, vergeleken met die, welke onze voorouders in een dergelijken toestand op zich moesten nemen. Eenige jaren van wijsheid in het staats bestuur en in het particuliere leven van de overwinnaars in den oorlog zouden vol gende wezen, om aan het land een wel land te hergeven. De economische moei lijkheid is betrekkelijk gering. Wil evenwel geweldige productie-machine de door den eorlog veroorzaakte verliezen weer goed maken, dan moet aan twee voorwaarden Torden voldaan- de uitwendige en de in- Dflijke vrede. Daarin is de grootste moei lijkheid gelegen. Nieuwe oorlogen zouden den wederop bouw van het Europeesche vermogen on gelijk maken. Zeer heftige binnenland de politieke crises zouden deze taak nog J*l moeilijker maken. Na 1870 is Europa j&rom weer zoo snel tot nieuwen rijkdom ■tonen geraken, omdat er vrede heerschte omdat het recht om te bevelen van geen ^kele regeering ernstig werd bestreden. De Mtieke strijd werd gevoerd door alle par- wi zelfs door de revolutionaire, binnen kader der door allen geëerbiedigde wet- 8 Rusland daarentegen vecht thans met moeite tegen de ellende en het zal aan dit land maar zeer langzaam gelukken om den welstand te herkrijgen, aangezien het zijn geheele politieke en sociale organisatie wilde veranderen. Hoe groot de economische vernietiging van de laatste 10 jaar ook wezen moge, Europa zal zijn vermogen tamelijk vlug kunnen herstellen, wanneer het den vrede weet te bewaren en wanneer geen nieuwe ernstige politieke crisissen ons werelddeel weer aan het wankelen brengen. De mo derne wereld is geschapen door ons, Euro peanen; de wetenschap, de spoorwegen, de groote mechanische en chemische in dustrieën. Wij zijn het, die de goede of slechte gedachten hebben geschapen, waardoor de werkzaamheid het blanke ras wordt geleid. Amerika, dat op het punt schijnt te staan om ons de leiding der wereld te ontnemen, is onze leerling ge weest. Het heeft het voordeel gehad, onze gedachten en onze werkmethodes van han delen op een nieuw en nagenoeg ledig vasteland te kunnen toepassen maar zoowel de ideale werkmethodes heeft het aan ons ontleend. Een zoo grootsch verle den kan niet in tien jaren verdwijnen, zelfs niet in den vreeselijksten van alle oorlogen, indien wij althans het hoofd maar niet verliezen. Wij moeten de moeilijkheden welke uit onze dwalingen zijn ontstaan, niet ingewikkelder maken door het zoeken van bedrieglijke geneesmiddelen of door aan het genezingsproces niet den lijd te laten, welke hef behoeft Men moet zich deze eenvoudige waarheid van het gezonde menschen verstand, welke de hartstocht zoo licht vergeet, steeds voor oogen houden: dat het den mensch veel gemakkelijker valt om te vernietigen dan om te scheppen. Onderlusschen zijn er maanden en jaren noodig om op te houwen, wat in enkele dagen of uren vernield is. Binnenlandsche aangelegen heden in Duitschland, Frankrijk en de Vereenigde Staten. Over 't geheel heerschte er in Duitschland een optimistische stemming ten aanzien van de vorming van het nieuwe kabinet. Dat zou nu eens heel gemakkelijk gaan het bed was immers gespreid voor de groote coali tie. De Duitscbe politieke partijen plegen dikwerf zeer zwaar op de land te zijn en vaak meer oog te hebben voor eigen partij belang dan voor het algemeene landsbe lang, iets, dat in andere landen ook wei eens voorkomt, zij er direct bijgevoegd. Het eerste optimisme is dan ook al weer verdwenen als sneeuw voor de zon, nu de eerste moeilijkheden zich hebben voorge daan. Deze moeilijkheden zijn afkomstig van de Duitsche Volkspartij, die van de gelegenheid gebruik poogt tc ken. om nu ook deel te krijgeq aan oe regeering in Pruisen. In dit land is toch de coalitie van Weimar aan 't. roer, dus socialisten, democraten en Centrum, die over een kleine meerderheid beschikken. Hoewel deze coali tie ook in 't Rijk mogelijk is, is zij niette min gevaarlijk, daar slechts enkele zieken tot een nederlaag zouden kunnen aanlei ding geven. Daarvan probeert de Volks partij nut te trekken. Zij wil deelnemen aan de groote coalitie, zoo deze én in het Rijk èn in Pruisen wordt geformeerd. Hoewel het inderdaad niet geheel vrij is van vreemde toestanden, dat een partij m 't Rijk samen achter de groene tafel zit met die partijen, waartegen zij in Pruisen opponeert, is toch de eiscb der Duitsche Volkspartij in uiterste consequentie er naast. Het Duitsche rijk is Pruisen niet en in Pruisen is men geheel vrij man, om te doen en te laten, wat men wil. Zeer te recht heeft de Pruisische premier daarop reeds gewezen en ongetwijfeld zal ook het Centrum zich op dit standpunt stellen. Nooit zal de Pruisische regeering zich wil len onderwerpen aan wat in 't rijk over haar wordt beslist. Dit los van alles. Het vreemde door ons gememoreerd, van regeeringspartij hier cd oppositiepartij daar, wordt vrij algemeen erkend en onge twijfeld zou wel een belofte te krijgen zijn voor de Duitsche Volkspartij voor de toe komst, zelfs dichtbije toekomst-, maar daar mee is in eerste instantie geen genoegen genomen. Miiller heeft zich daarop gewend tot Stresemann om op zijn partij eenige drang uit te oefenen; zoo hij prijs stelt zijn portefeuille te behouden, zal deze daaraan moeten voldoen. Tevens heeft Muller reeds eenigszins waarschuwend zacht doen hooren denk er om. Duitsche Volksparij, in hoogste instan tie kunnen we zonder je! Nu de Rijksdag int-usschen zijn presidium heeft, gekozen, wordt het langzamerhand tijd, dat er een kabinet in elkaar wordt getimmerd. Zooals te verwachten was, is de socialist Loebe, die met zoo groote voortvarendheid en onpartijdigheid leidt, tot voorzitter her kozen. Met flinke meerderheid. Loebe. Is er in Duitschland dus nog geen mini sterie, het Fransche heeft deze week in de knel gezeten. Het schijnt Poincaré's plan RECLAME. 1677 den franc weldra te stabiliseeren tegen den koers van 't huidige oogenblik. Minister Marin moet daartegen in verzet zijn geko men, van meening, dat de franc eerst best nog wat verder omhoog was te drijven, doch toen Poincaré dreigde met ontslag va:f het gansche kabinet, heeft Marin blijkbaar toegegeven, zoodat dit gevaar voor het Fransche kabinet en voor den Franschen franc is afgewend.. Een tweede moeilijkheid is vvoor Poin caré c.s. de affaire van Elzas-LothanDgen, speciaal dan die der autonomisten. Voor de rust in Elzas-Lotharingen verdient het on getwijfeld alle aanbeveling, de gewezen vonnissen maar cadeau te doen, m.a.w. amnestie te verleenen. Aan den anderen kant is er het z.g. wijken op justitioneel terrein voor politieke invloeden. Geen regeering is denkbaar waarop dit odium kan worden gelegd. Om tusschen deze beide alternatieven door te zeilen, eischt hooge stuurmanskunst. Nu Poincaré er ech ter in geslaagd is om bij de eerste ontmoe ting met de Kamer het pleit te winnen, is er groote kans, dat hij zal slagen. Vooral, waar er over een maand 14 Juli a.s. d e groote gelegenheid is voor Frankrijk om op ruime schaal amnestie te verleenen. Wanneer zoolang maar kan worden ge rekt dan is alle kou van de lucht. Men ziet, hoe Frankrijk zoowel als Duitschland op dit oogenb/ik meer zich bezig houden met de binnenlandsche dan met de buitenlandsche politiek en voor het grootste deel geldt dit ook voor de Ver eenigde Staten, daar de 6trijd voor het presidentschap zoo langzamerhand zal wor den ingezet. De republikeinsche conventie heeft haaT program reeds opgesteld en. waar Coolid^e standvastig is gebleven bij zijn weigering om zich opnieuw te laten candideeren, is de candidaat al aangewezen. Coolidge. Deze candidaat ie aangewezen bij eerste stemming, zoodat er van strijd geen sprake was. Hoover is er met- vlag en wimpel gekomen. Hij heeft bij de republikeinen dus wel de groote sympathie. De boeren hebben nog geprobeerd om het program in hun voordeel gewijzigd te krijgen, doch de conventie heeft zich weinig aangetrok ken van hun demonstratie. Blijkbaar ver wachten de republikeinen, dat het moge lijk verlies aan bóeren-stemmen zal worden opgewogen door de populariteit, die Hoover ongetwijfeld geniet, dank zij het vele, dat. hij reeds heeft gepresteerd. Wanneer de democratische conventie eens All Smith tegenover Hoover stelt Dat zou een geweldige stvijd kunnen worden. Voor het vice-presidentechap is nog niet beslist, 't Is een zaak van bijkomstigen aard, daar deze immers pas naar voren komt, wanneer de president op een of andere wijze komt te vallen Vlak achter een harer stadspoorten, die den naam porte de Versailles draagt, bezit Parijs een groot open terrein, dat bestemd is voor het houden van tentoonstellingen op het gebied van nationale industrie en nationale voortbrengselen. Daar werd dit jaar de Parijsche Jaar beurs georganiseerd, die een 25 jaar ge leden op bescheiden voet begonnen is, eenige jaren onderbroken werd, en die nu haar 20ste manifestatie heeft gehouden met een enorm succes. Als door toovenaars-hand is daar in een minimum van tijd op die leegte een heele stad geboren, een stad met tallooze indu strieën en een krioelende drukke menigte een zoo kolossale Jaarbeurs-stad als er nog nooit te voren was in Parijs. Een stad met 7145 exposanten, die ieder zooniet meerdere groote pavilions hadden opgeslagen, dan toch in een of meer bouten tenten hun producten ten toon stelden. En iederen dag waren de metro's, de autobussen en de trams, die de richting van de porte de Versailles uitgingen, prop- en propvol Jaar beurs-bezoekers, en aan iedere halteplaats, aan ieder station lieten ze heele troepen teleurgestelden achter, die onmogelijk meer er bij ingeladen konden worden. Dit jaar was ook het aantal buitenland sche deelnemers aanmerkelijk grooter dan de vorige jaren: 598 buitenlandsche firma's gaven een overzicht van de nieuwste pro ducties hunner industrieën en van de voortbrengselen van dertig verschillende naties. En ook het aantal buitenlandsche bezoe kers was grooter dan ooit. Maar die vreem delingen, hoe talrijk ze ook waren, gingen toch geheel verloren in de onophoudelijk toestroomende Parijsche menigten. Want alles wat den gemiddelden Parij- zenaar maar interesseeren kan. was daar op de Jaarbeurs vertegenwoordigd; alles, wat maar beantwoorden kan aan de wenschen, de droomen, de inspiraties van een meer of minder beschaafd burger van een stad als Parijs, werd daar in verschillende vor men aangeboden en op de meest suggestieve wijze voorgesteld. Zonder nog te spreken van de reusachtige pavilions gewijd aan verschillende levensmiddelen, en vooral aan de Fransche wijn-productie, die met elkaar wedijveren in reclames en aanlok kelijke uilstallingen. Maar wat interesseert vooral den gemid delden Parijzenaar? Waarom werkt hij zoo hard, jaar in jaar uit, en legt zuinig al zijn spaarduitjes op zij? Dat is om eens, ééns de eigenaar te kunnen worden van een lapje grond ergens buiten op het land in de omstreken van Parijs, en daar volgens zijn middelen een houten hul of een echt huisje op te zetten, waar hij zijn Zondagen en vacantiedagen met zijn familie zal kun nen doorbrengen. En om aan dien droom der Parijzenaars te voldoen, hebben de fcouw-ondernemers, de architecten en de fabrikanten van bouwmaterialen een wer kelijk record geslagen dit jaar. Hout, -steen, fibrociment en allerlei inge wikkeld samengestelde conglomeraten con- curreeren met elkaar in degelijkheid en lage prijzen. Een heel dorp van hut-modellen, huizen en villa's was er opgebouwd, versierd met bloembedden en heesters. En daarin en daaromheen dwaalden duizenden liefheb bers, die met oogen vol bewondering en verlangen al dat moois aankeken, bevoel den, belastten, critiseerden, meeningen uil wisselden. En wat een zuchten 1. De bouwondernemers hadden werkelijk wonderen verricht. Eén bood zelfs een huis aan van twee verdiepingen, waarin drie gezinnen ieder een volledig appartement konden hebben, mat balcons. terrassen en veranda's, voor.15.000 francs, dus 1500 gulden!.... Het is waar, dat het huis, dat er als voorbeeld neergezet was, hier en daar een beetje wankel leek.... maar dat kwam misschien, omdat er door duizenden handen reeds Al te veel aan gevoeld, getast en getrokken was, om de soliditeit ervan te beproeven' De tweede droom van iederen Parijzenaar is om bij zich aan huis een eigen radio- toestelletje te hebben, en rustig in zijn fauteuil gezeten een concert van den Eiffel- toren, van Londen of Berlijn te kunnen aanhooren, en de laatste nieuwsberichten door draadlooze telefonie te vernemen vóór ze in de kranten verteld worden. Het aan tal exposanten van radio-apparaten (hier in hel kort t. s. f. genoemd: tëléphonie sans fil) was dan ook ongeloofelijk groot. Maar niet één van al die toestellen was in werking. En hun tallooze uitmuntende hoe danigheden, die door de exposanten met een overvloed van woorden aangeprezen werden, en op fraai uitgevoerde reclame boekjes en -blaadjes vermeld stonden, wa ren niet te verifieeren. De derde droom van den Parijzenaar een comfortabel ameublement te hebben, dat zijn door den woningnood vaak kleine behuizing toch niet in den weg staat was waarlijk ingenieus verwerkelijkt door de exposeerende meubelmakers. Het kin derbed verdwijnt overdag in de linnenkast, en het bed van de ouders wordt getransfor meerd tot een elegante boekenkast; de waschtafel wordt in elkaar gevouwen en in een kleerkast opgeborgen zoodat de kamer ruim en elegant blijft, en vooral niet den indruk maakt, dat zc het eenige vertrek is, waarover de bewoners beschikken. De vreemdelingen hebben vooral de na tuurproducten van hun landen geëxposeerd, en door de aankleeding van hun pavilions en het uiterlijk der exposanten zelf kan men zich met een béétje fantasie voorstellen op één middag een reis door dertig ver schillende landen te hebben gemaakt. De Sovjet-republiek heeft van de gele genheid geprofiteerd om een pavilion te bouwen ongeveer in den stijl van het pavil ion, dat ze op de tentoonstelling der Deco ra tieve Kunsten neerzette, en dat toenmaals zoozeer de aandacht trok. en heeft er een groote vuurroode vlag op gezet, die fel af steekt tegen de blauwe lucht. Nederland trok zeer de aandacht tot zich door den stand van dc wereldberoemde firma ..Philips", die zeer gunstig geplaatst was en van verre de bezoekers al tegemoet schitterde met zijn kleurige lichten. Als ik deskundige was zou ik u vertellen van Philips' nieuwste uitvindingen op ver- lichtings- en radio-gebied, maar daar heb ik helaas de bevoegdheid niet toe. Doch het aantal bezoekers, dat zich steeds om dien stand verdrong vervulde mij des niettegen staande mot een waren nalionalen trots. Andere landen probeerden het oen of andere hier onbekende natuur-product te lancceren. Zooals Brazilië bij voorbeeld, dat reclame maakte voor een nieuw soort thee, die heelen^al geen thee was. maar blaren van ik weet niet welke slruik Een aftreksel van die blaren werd gratis aan iederen voorbijganger aangeboden bijna op gedrongen 'k Hpb een kopje van dat vocht geproefd, maar de smaak was zóó flauw en laf, dat ik niet de minste neiging voel om er ook maar ooit een half ons zelfs van op te doen. Ook andere stands boden overvloedig gratis consumpties aan, vooral de talrijke wijn-pavillons Daar schoven de bezoekers in lange, lange rijen langs de toonbanken voort, elkaar duwend en dringend om toch maar gauw aan de beurt te komen voor het gratis slokjeen dan snel zich naar een volgende toonbank met vrij- drinken te haasten. In die pavilions kon men liefhebbers zien, die van 's morgens af zoo reeds alle toonbanken afgewerkt hadden, en 's avonds met vuurrood gezicht en wankelende beenen er nóg niet genoeg van hadden. Er waren er zelfs, die weggedragen moesten worden, daar alle eigen voorlbewegingskracht ze begeven had. Andere bezoekers waren er. die tegen het sluitings-uur probeerden zich ergens in een hoek van een pavilion of tent te verstoppen ora zich het genoegen te ver schaffen den nacht door te brengen in een doode, maar zeer rijke stad. In elk gdval is die Jaarbeurs een aller plezierigste gebeurtenis in het Parijsche leven, en als de exposanten er zooveel zaken afgesloten hebben als ze bezoekers getrokken hebben, dan zal weldra de Pa rijsche Jaarbeurs een wereld-gebeurtenis worden, even interessant voor den een- voudigen kijker als voor den industrieeil of handelaar die ingewijd is in alle geheimen van de fabricatie, productie en negotie. M. DE ROVANNO. Parijs, 26 Mei 1928. DE NIEUWE KRACHTEN. (Nadruk verboden). De West-Europeaan vraagt zich vaak af: „Hoe komt het, dat het achterlijke Rusland een landbouwstaat bij uitnemendheid, plot seling tot het communisme werd bekeerd Deze vraag wordt in de meeste gevallen on zuiver geformuleerd, maar de vraag is op zich zelf zeer belangrijk. De meeste West-Europeanen beantwoor den deze vraag met de, volkomen onjuiste, bewering, dat de Rus nu eenmaal een vreemd wezen is, dat hij van uitersten houdt enz. In werkelijkheid is het antwoord niet zoo „poëtisch" en niet zoo ingewikkeld „psychologisch" als sommige Nederlandsche inlellectueelen denken, die, zonder iets van de Russische toestanden af te weten, zonder eenig begrip van de Russische verhoudin gen, de Russische mentaliteit te hebben, het Russische „raadsel" meenen te kunnen doorgronden. De zaak is betrekkelijk eenvoudig. Het czarislische Rusland had geen bourgeoisie in de Westelijke beleekenis van het woord. Het czarisme wist de groot-industrieelen aan zich te binden door de oprichting van een tolmuur om hot land, waardoor de fabrikan ten ongehoorde winsten konden behalen. De middenstand was zwak en gedesorganiseerd. De intellectueelen voelden dat er geen band bestond tusschen hen en de massa, dat zij vreemdelingen waren in hun eigen land. Het gevolg van deze omstandigheden was, dat bij het uitbreken van de revolutie, die het karakter van' een burgerlijke revolutie moest dragen, Rusland vrijwel geen burgerij bezat, dat de klasse ontbrak, die geroepen was de macht in handen te nemen. Daar de arbeidersklasse wel georganiseerd was en tot haar beschikking een deel. en het meest fanatieke, van de intellectueelen had. werd zij. de kleinste groep van de bevolking, de leidster van de beweging De revolutie helde steeds meer en meer naar links (dit gebeurt overigens bij elke revolutie) en ten slotte kon de meest actieve en goed georganiseerde groep, de communisten, de macht aan zich trekken. Sindsdien heeft Rusland een zeer merk waardige evolutie doorgemaakt. In plaats van den burger van het czarislische regime is ontstaan een nieuw type. de ..nepman", de bourgeois van het bolsjewistische regime. De nepman moet een moeilijken strijd om het bestaan voeren; elke stap vooruit, zelfs de mogelijkheid om zijn bedrijf te mogen uitoefenen verkreeg hij na veel ellende, na een verwoeden ondergrondschen strijd met de communistische overheid. De nepman heeft kennis gemaakt met gevangenissen van de Tsjeka en de G.P.O.E.; bij duizen den werden zijn klassegenooten naar hot barre Noorden verbannen; hij is geen enkel oogenblik zeker, dat den volgenden dag zijn geheele have niet onteigend wordt, dat hij zelf als een vijand van het sovjet-regimo niet gearresteerd wordt De harde strijd, do vervolgingen, de noodzakelijkheid om steeds op zijn hoede te zijn. hebben den nepman verhard en hem sluw gemaakt. Hij werd vindingrijk als een duivel, hij heeft eelpprd door de mazen van alle bolsjewistische de creten te sluipen, zijn meesters dagelijks te bedriegen, ontbinding in de rijen van do communisten te zaaien. Er is kortom een middenstand ontstaan, die niet meer slap is, maar sterk en sluw. volhardend en handig, die met een in Rusland ongekende taaiheid ziin doeleinden nastreeft Debolsjewiki zijn zich bewust van het bestaan dier klasse. Zij weten, dat al de be tuigingen van trouw aan bef sovjet regime, die de nepman nu kwistig doet, slechts huichelarij zijn dat de nepman in stilte wroet, dat hij hef regimo ondermiint zon der enn openliike oppositie tegen de bolsje wiki te voeren. Nu en dan wordt een nieuwe

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 9