UIT ONZE STAATSMACHINE
UIT RUSLAND.
De heer van Breda wijst op de verlaging
[Lij den heer Rubenkamp.
De voorzitter zegt dat het hem zeer 9pijt
at spr. juist dezen naam noemt alsof hier
prake zou zijn van bevoorrechting hetgeen
chter geheeL is buiten gesloten.
Bij enkele belanghebbenden is om bij
zondere omstandigheden verlaging aange
dacht en dus niet alleen op deze plaats.
De heer van Breda trekt dan zijne woor
den in, daar het in het geheel niet de be
doeling is een persoonlijk feit ter sprake te
^rengen.
De heer Uitlenbogoard wijst op enkele
Wedeelten aan den Rhijnhofweg waar door
grondeigenaren verlaging van den wegberm
wordt aangebracht en vraagt of dit is toe
gestaan. Ongevallen bij avond zullen zeker
niet uitblijven zoo deze toestanden besten
digd blijven. Xa eenige discusses hierover
zegt de voorzitter een onderzoek te zullen
[instellen.
Hierna gaat de raad over in besloten
fitting.
Vergadering Burgerwacht.
Alhier hield de „Burgerwacht Oegst-
Ifeest"' een algemeene vergadering in „Het
Witte Huis". In tegenstelling met andere
jaren was de opkomst ditmaal niet bijzon
ier groot
Bij afwezigheid van den voorzitter, den
Jieer Rubenkamp, opende dr. D. Timmer
mans de vergadering met woorden van
belkom tot de leden en het muziekgezel
schap „Speranzo" uit Warmond. De zaal
nas door de goede zorgen van den heer J.
r. d. Meij keurig versierd met tulpen; een
(attentie waarvoor den heer v. d. M. zeker
ten woord van dank toekomt. Ook het mu
ziekgezelschap komt dank toe voor de
•oie muziek, waardoor de stemming aan
genaam was en bleef.
l de opening werden de notulen van de
horige vergadering gelezen door den heer
B. J. v. d. Meene en onveranderd goedge-
Bord.
Vervolgens bracht de commandant rap-
»rt uit over het jaar 1927. Dit rapport
goedgekeurd onder applaus van de
-den. De voorzitter bracht den comman-
Bant met welgekozen woorden hartelijk
pink.
De verslagen van den secretaris en den
Fenningmeester over 1927 werden, evenals
e begrooting 1928, goedgekeurd.
Aan de orde was dan: verkiezing van 3
'.stuursleden. Periodiek aftredend waren
heeren: dr. D. Timmermans, H. v. d.
Nzn. en J. W. v. d. Post. Herkozen
rerden de heeren dr. D. Timmermans en
W. v. d. Post, en na herstemming ge
kozen de heer A. J. Bakker.
Inlusschen is de heer Rubenkamp ter
ftrgadering gekomen. Deze neemt dan de
leiding op zich van het volgende gedeelte
der vergadering.
De commandant wekt de aanwezige leden
*ip tot deelname aan de wekelijksche schiet-
>efeningen te Katwijk en spoort hen aan
tok de andere leden mede te brengen. In-
londerheid richt spr. zich tot hen die voor
in wel aan de oefeningen met „Marga"
;elnamen.
Van de rondvraag wordt geen gebruik
iHiaakt, waarop de voorzitter de vergade-
*111 sluit met dank voor de opkomst.
RIJNSBURG.
- De gemeente is door aankoop eige-
kvsse geworden van een perceel grond
o den Buitenweg alhier.
gedeelte hiervan is bestemd voor
Ifrwaanleg, terwijl het overige verkocht zal
borden voor bouwgrond.
- De verkoop van de Emmabloem alhier
j leeft f. 40.28 opgebracht.
SASSENHEIM.
- Naar het „Weekblad voor Bloembol
lencultuur" uit betrouwbare bron verneemt,
is de helft van de partij Narcissus Liberty,
jde vroegbloeiende trompet-Narcis van de
firma J. A. Vandervoort en Co., die twee
geleden op de keuring stond, ver
docht aan de firma C. J. Speelman en Zn.,
alhier voor de respectabele som van
|f 60.000.
VOORHOUT.
Raadsagenda.
De eerstvolgende vergadering van den
•aad dezer gemeente zal gehouden worde#
>P Woensdag 2 Mei a.s. 's namiddags kwart
;Toor 8 uut, ten Gemeentehuize.
De agenda luidt:
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededeelingen. j
3. Voorstel tot aankoop van grond voor j
doen van proefboringen en stichting pomp-
cation voor de gem. waterleiding. fl
4. Voorstel tot wijziging van de verorde-'
I&ing op de gem. inkomstenbelasting.
Woninghonwvereen. „Herman Boerhaave".
Alhier vergaderden de leden van boven
genoemde vereeniging in café ..Boerhaave
De voorzitter, de heer van Stekelenburg.
Verzoekt den secretaris de notulen van het
verhandelde op de vorige vergadering voor
te lezen, die onveranderd werden vast
gesteld.
Op verzoek van den voorzitter, doet de
penningmeester rekening en verantwoor
ding over zijn gehouden beheer, welke re
kening door de controle-commissie, heslaan-
de uit de heeren J. v. Kampen. G. Witte-
ttan en C. v. d. Meij, wordt goedgekeurd.
Vastgesteld werd het reservefonds op
*•904.26, terwijl het dividend zal bedra
gen 4 pet.
Verkiezing bestuursleden. Aan de beurt
van aftreding waren de heeren C. Paarde-
kooper en J. H. v. d. Voet, die beiden wer
den herkozen.
De voorzitter deed daarna mededeeling
dat besloten is 22 woningen te bouwen en
wel 16 arbeiderswoningen en 6 midden
standswoningen.
Door de gewaardeerde medewerking van
het gemeentebestuur, is de vereeniging ge
slaagd 3000 M2. grond te koopen tegen
f. 1.50 de M2.
Als architect zal voor de vereeniging op
treden. de heer v. d. Hoek, uit Den Haag.
Verder is besloten een gc.dieening ai
te gaan, groot f. 79.000.
Van de rondvraag werd geen gebruik ge
maakt.
Niets meer aan de orde zijnde, sloot de
voorzitter de vergadering.
VOORSCHOTEN.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Elisabeth, dr. van T. van den
Hoek en A. W. Teunissen.
Ondertrouwd: N. A. van Veen, 33 j. en E.
J. W. Waayer, 26 j.
Getrouwd: J. A. Dijsselbloem en J. C. M.
Koot. E. Bolderdijk en M. M. Coljé.
Overlijden: A. van der Meijvan der
Laan, 88 j. Wed. K. Sc hievenvan der
Horst, 76 j.
WARMOND.
Gemeenteraad. Verbetering van het weg
dek der Warmundadwarsitraat
Onbcwoonbaarverklaring van mo-
lenwoningen Een geldleening
geannuleerd.
Voorzitter de heer A. J. Schölvink, burge
meester.
Aanwezig alle leden.
De voorzitter opent de vergadering en
leest 't gebed, waarna door den secretaris
de notulen der vorige bijeenkomst worden
voorgelezen en onveranderd vastgesteld.
Daarna doet de voorzitter mededeeling
van de ingekomen stukken, w. o. schrijven
van Ged. Staten houdende mededeeling van
een beslissing van dit College inzake een
ingesteld beroep van het bestuur der ver
eeniging tot stichting en instandhouding
van een School met den Bijbel te Warmond
tegen het besluit van den raad dier ge
meente van 26 Januari j.l. houdende afwij
zende beschikking van het door gemeld be
stuur ingevolge artikel 72 der Onderwijs
wet 1920 gedaan verzoek om toekenning
van celden uit de gemeentekas voor de aan
schaffing van nieuwe leermiddelen ten
dienste van het ingevoerde zevende leer
jaar zulks wat betreft hel al of niet storten
eener waarborgsom.
Waar Gedep. Staten hebben beslist, dat 1
voor het aangevraagde bedrag geen waar
borgsom behoeft te worden gestort stellen
B. en W. voor. de bedoelde gelden, beschik
baar te stellen, waartoe wordt besloten.
Schrijven van idem houdende vaststel
ling van de bijdrage in de kosten van den
Keuringsdienst van Waren 1e-Leiden, over
het iaar 1928 ten bedrage van f. 375.85.
Adres van den heer J. W. van Loon e.a.
allen bewoners van de perceelen gelegen
aan de Warmundadwarsstraat houdende
verzoek om deze straat met klinkers te
willen bestraten.
De voorzitter stelt voor, B. en W. te
machtigen den eigenaar van de aan dezen
weg gelegen woningera, die ook eigenaar j
van de straat is, dezelve eerst behoorlijk
in orde te doen makera, om alsdan door de
gemeente in onderhoud te worden overge
nomen. Evenwel stellen B. en W. voor,
niet tot bestrating te besluiten, doch tot
verharding met grint waarmede de raad
zich volkomen vcreenigt.
Te behandelen punten:
a. Vaststelling voorschot aan bijzondere
scholen voor het dienstjaar 1928. B. en W.
stellen voor, deze aangelegenheid conform
de wet te behandelen, in overleg met het
schoolbestuur. Aldus wordt besloten.
b. Molenwoningen. In verband met de
gevallen rechtelijke beslissing inzake de on
bewoonbaar verklaarde molenwoning in den
Zwanenburgerpolder, stellen B. en W. voor,
opnieuw tot onbewoonbaarverklaring over
te gaan, met een ontruimingstermijn van
twee maanden. De heer Haverkort stelt
voor, de termijn van ontruiming in plaats
van 2, op 3 maanden te stellen en eenzelfde
nieuw besluit te nemen voor de molenwo
ning voor den Broek en Simonspolder, daar
het bestuur van dezen polder, niets van zich
laat hooren, met welk voorstel B. en W.
zich kunnen vereenigen. In stemming ge
bracht, wordt met zes tegen een stem, die
van den heer Van Schie besloten, tot on-
woonbaarverklaring der molenwoningen van
den Zwanenburger- en Broek Simonspolder
met een ontruimingstermijn van drie maan
den.
tot intrekking van het beslnit in de vorige
vergadering genomen, tot het aangaan van
'n geldleenine ten bedrage v. f. 10.000, daar
voor het doel, waarvoor deze leening werd
aangegaan kan gebruikt worden het te ver
krijgen geld van den aankoop van het land
naby hei Warmonderhek.
Nog deelt de voorzitter mede, dat de
kosten van de in de Oflicieele Olympiagids
te plaatsen advertentie f. 100 hooger zijn,
wijl ze geplaatst is tusschen den tekst van
8e Watersport»!deeling.
Ten slotte stellen B. en W. voor, den
heer Luiten, ambtenaar ter secretarie, een
gratificatie toe te kennen van f. 150, zulks
ter vervanging van dan secretaris gedurende
drie maanden, en aan den heer Hogenboom
ambtenaar ter secretarie, een bedrag van
145.
De heer Haverkort informeert, of er eem
instructie voor de ambtenaren ter secretarie
bestaat, waarop de voorzitter bevestigend
antwoordt, terwijl op diens vraag of daarin
het salaris geregeld is, de voorzitter ant-
antwoordt, dat dit vastgesteld is bij raads
besluit
De heer Haverkort zegt 1 l. 1 hierop
nader terug te komen.
Niets meer te behandelen zijnde en niemand
meer het woord verlangende, wordt
de vergadering gesloten.
WASSENAAR.
Raadsagenda.
De raad dezer gemeente vergadert op
Woensdag 2 Mei a.s. 'a voormiddags te 10
uur.
De agenda luidt:
1. Ingekomen stukken en mededeelingen.
Restitutie legesgelden. 3. Aankoop in
schrijving grootboek. 4. Wijziging Begroo
ting. Overnamen in eigendom van gedeelten
van de Kerkstraat, thans toehoorend aan
het R.K. Kerkbestuur en hel R.K. Par.
Armbestuur. 6. Vaststelling bouwlijnen,
verband met wijzigingen in het uitbreidings
plan. 7. Aanwijzing lot bouwstraat van een
gedeelte van den Groot Haesebroekschen
weg. 8. Goedkeuring wegenplans verlengde
Van Galcarlaan en Oud-Wassenaar. 9. Over
eenkomst aansluiting Haagsche rioleering.
Burgerlijke Stand.
Ondertrouwd: P. Buwalda en G. F. Akker
man; J. van Schijndel en H. van Echten.
Geboren: Wilhelmina Johanna, d.v. W.
Knijnenburg en H. Heemskerk.
Overleden: Jaantje van den Barselaar,
vr. van W. Zonneveld, 71 jaar; Agnes Hen-
drika Grundeken, vr. van J. Wensveen, 62
jaar; Ludovicus Johannes Hubertus Lom
men, m. van R. Wensink 24 jaar. Theodora
Maria Westgeest, ongeh. 20 jaar.
Bij de arbeidsbemiddeling staan inge
schreven: 4 timmerlieden, 3 grondwerkers,
2 losse werklieden, 1 tuinman, 1 chauffeur,
tuinman, 1 bloemistknecht, 1 boekhouder,
1 kantoorbediende, 1 meselaar.
maar het gebeurt zelf®, dat buitenlandsche
kapitalisten concessie-overeenkomsten, die
geheel uitgewerkt zijn en slechts geteekend
moeten worden om in werking te treden, in
trekken, aldus de „Ekonomitsjeskaja
Zjiznj". Sterker: „zelfs in gevallen, waar
wij (d.w.z. de sovjet-regeering) optreden als
koopers, waar wij patenten e.d. koopen
en de buitenlanders geen kapitalen in onze
bedrijven boeven te investeeren, geen risico
loopen, waar zij feitelijk niet® anders dan
verkoopers zijn zelfs dan gebeurt het,
dat de buitenlanders reeds geheel geregel
de zaken opgeven, zich terugtrekken." Zoo
jammert het sovjetblad.
Waar is de oplossing van deze vreemde
houding van de buitenlandsche kapitalis
ten Volgens de „Ekonomitsjeskaja Zjiznj"
ia dat de schuld van de buitenlandsche
pers, die opzettelijk onjuiste geruchten
over d-e brave en loyale 'sovjet-regcering
verspreidt. De veronderstelling, dat buiten
landsche kapitalisten, die een concessie in
Rusland willen nemen, zich veel zouden
aantrekken van hetgeen de pers schrijft, is
niet erg waarschijnlijk. In elk geval is het
moeilijk aan te nemen, dat zij die „onjuiste
geruchten" niet bestudeerd hebben alvo
rens zij de langdurige onderhandelingen
met het concessie-comité waren begonnen.
En dan: tegen de „onjuiste geruchten"
van de journalisten kunnen de bolsjewilri
zulke overtuigende bewijzen overleggen als
de brieven van de leiders der reeds be
staande concessies; nog beter: zij kunnen
de candidaat-concessionarissen jn de gele
genheid stellen de bestaande concessies te
bezichtigen en met de leiders er van over
hun ervaringen te spreken. Zij doen dat
ook, maar de resultaten van dergelijke
besprekingen (de kapitalisten, die een con
cessie willen krijgen, wachten overigens
niet totdat de bolsjewiki hen uitnoodigen
deze stappen te doen era informeeren zelf
bij de leiders der concessie-bedrijven) zijn
in den regel ongunstig voor de bolsjewiki.
De concessionarissera, die zulke hooge win
sten behalen, raden niemand aan hun voor
beeld te volgen. Hieraan zijn de „kapita
listische journalisten" volkomen onschul
dig cn de oorzaak moet ergeD9 andeTS ge-
Izocht worden.I
RECLAME.
Prijs
30 en 60ci.
Tabletten
8519
c. Wijziging der bouwverordening en in
verband daarmede herziening der voor
waarden op de levering van drinkwater
door het Waterbedrijf. B. en W. stellen
I Voor, de aangebrachte wijzigingen zooals
I het concept luidt, goed te keuren, daar
zulks in overeenstemming is met de eischen
door Ged. Staten gesteld. Aldu6 wordt be
sloten.
d. Vaststelling kohier hondenbelasting.
Het door B. en W. opgemaakte kohier
wordt vastgesteld tot een bedrag van f. 306.
e. Comptabiliteit. B. era W. worden ge
machtigd, die comptabiHteitsbesluiten te
nemen, die noodig mochten blijken.
Alsnog stellen B. en W. voor, het salaris
Uit het verslag der vereeniging over het i vao den j-emeeoKvopzichter, thans bedra-
Jljeloopen jaar. bleek, dat het betalen der
ging. zoodat er
o.and was.
In Januari had bij de pomp de aanplan
tte plaats gehad van eenig houtgewas, het-
huurpenningen geregeld
«een achterstand was.
I (v.iiavl vdl
tot verfraaiing zeer veel heeft bijge-
aragen.
De buizen v
slechts
aoodig.
Prijzen waren toegekend voor de best
Weerhouden voor- en achtertuintjes.
ln het bestuuT had geen verandering
Jgj. doordat de aftredende leden werden
roegen in 1927 weinig onder
kleine reparatiën waren
gende f. 900, en dat, volgens hun meening,
in verband met de vele werkzaamheden, aan
zijn betrekking verbonden, te gering ia, met
f. 450 te verhoogen.
De heer Zwetsloot stelt voor, de instructie
van den opzichter in dier voege te wijzigen,
dat B. en W. gemachtigd worden in bij
zondere gevallen af te wtjken van de be
paling met betrekking tot de uitvoering
van werken voor rekening van derden.
Aldus wordt besloten.
Eveneens wordt besloten, dat de toege
kende verhooging ingaat op 1 Jan. 1928,
aldus terugwerkende kracht heeft.
Op voorstel van B. en W. wordt besloten,.
DE CONCESSIES IN RUSLAND.
(Nadruk verbiden).
De „Ekonomitsjeskaja Zjiznj" (in het
nummer van 1 April) geeft in een artikel
over de concessie^politiek van de sovjet-
regeering een uitvoerige bespreking van
de balansen van 17 concessies. Wij nemen
aan, dat de gegevens authentiek zijn en
niet door de redactie van het sovjet-blad
bijgewerkt, hoewel dit natuurlijk niet met
zekerheid te zeggen is. Volgens de „Eko
nomitsjeskaja Zjiznj" volgt uit de balansen
dier 17 belangrijkste concessies, dat de bui
tenlandsche kapitalisten in hun onderne
mingen in de Sovjet-Unie plm. 13.4 millioen
roebel geïnvesteerd hebben (in den vorm
van machines e.d. en van bedrijfskapitaal).
De omzet van die bedrijven bedroeg in het
afgeloopen boekjaar 28.4 millioen roebel;
de winst 4.7 millioen roebel, d.w.z. 35.2
pCt. van het belegde kapitaal (de reken
som van de „Ekonomitsjeskaja Zjiznj"
klopt niet, maar dat is van minder belang).
Deze buitensporige winsten hebben bij
sommige communisten ontevredenheid ge
wekt en de volgelingen van Lenin eischen,
dat er een einde gemaakt wordt aan het
concessie-stelsel. De buitenlandsche kapita
listen hebben echter alle reden om tevre
den te zijn met de bereikte resultaten. Vol
gens de redactie van het sovjetblad zijn
de leiders van de concessiebedrijven het
ook. Zij hebben het zelfs noodig gevonden
de sovjet-overheid brieven te sturen, waar
in zij uiting geven aan hun tevredenheid.
In de brieven wordt ook gezegd, dat de
leiders der bedrijven ten zeerste tevreden
zijn over de samenwerking met de sovjet-
overheid en de plaatselijke administratie.
Nemen wij aan, dat deze brieven echt zijn
en dat zij een spontane uiting van dank
baarheid zijn en niet door de overheid af
gedwongenwel stuit de veronderstelling
dat alles authentiek is op eenige ongerijmd,
heden, ma-ar wij zullen ook die ongerijmd
heden op den koop toe nemen.
Onder dergelijke omstandigheden moest
het concessie-comité van de sovjet-regee
ring overstroomd worden door brieven en
aanbiedingen van kuitenlandsche kapita
listen, om het bezit van de Russische con
cessies moest gevochten worden, hetgeen
Lenin ook verwacht had, toen hij, in strijd
met al zijn vroegere leerstellingen, het con
cessie-stelsel heeft ingevoerd. Waar ter
wereld kan tegenwoordig het kapitaal een
winst van ruim 35 pCt. behalen l De prac-
tijk is echter anders. Het concessie-comité
wordt niet alleen niet overstelpt met aan
biedingen van buitenlandsche kapitalisten,
De toestand wordt nog geheimzinniger,
wanneer wij vernemen, dat de redactie van
de „Ekonomitsjeskaja Zjivjn", dat de lei
ders van de bestaande concessies niet a»-
leen niet tevreden zijn over den tegenwoor-
digen toestand, maar „met een bijzondere
nervositeit de voorwaarden van hun arbeid
in de Unie bespreken en op een wijziging
er van aandringen". Deze mededeeling is
in flagrante tegenspraak met hetgeen het
zelfde blad schrijft over de waardeering,
die de concessionarissen voor de sovjet-
overheid koesteren. De concessionarissen
zijn toch immers tevreden over de bestaan
de toestanden en de samenwerking tusschen
hen en de autoriteiten laat niets te wen-
schen over! Vanwaar dan die nervositeit
en de aandrang, om de voorwaarden van
den arbeid in de Unie te bespreken?
De meest voor de hand liggende verkla
ring i9, dat de concessionarissen, die uit
den aard der zaak meer van den toestand
in Rusland weten dan de buitenlanders, de
positie van de bolsjewiki niet zoo sterk
achten als sommige West-Europecsche in-
tellectueelen, die hun informaties over
Rusland uit de bolsjewistische propaganda
geschriften putten. Wel dreigt de sovjet-
regeering geen onmiddellijk gevaar, maar
een concessie eischt veel kapitaal en is
niet voor korten tijd berekend. De conces
sionaris moet zekerheid hebben, dat het
tegenwoordige bewind lang genoeg zal blij
ven bestaan om zijn bedrijf loonend te
maken, en déze zekerheid heeft hij nu niet
meer. Integendeel, hij vreest, dat het be
wind zijn verval nadert.
Het is natuurlijk mogelijk, dat het tegen
woordige regime zonder veel schokken ten
val zal gebracht worden (bijv. door een mi
litairen staatsgreep of het „bonapartisme",
(zooals de Russische term luidt), maar
zeker is dit geenszins. Gaat de afzetting van
de bolsjewiki gepaard met groote binnen-
landsche onlusten en burgeroorlog, dan is
de kans zeer groot, dat de tegenwoordige
concessionarissen hun geheele kapitaal op
dezelfde wijze verliezen als hun voorgan
gers, die van het czaristische regime con
cessies wisten te verkrijgen. Ten slotte is
hot lang niet buitengeloten, dat de bolsje
wiki, als zij zich in het nauw gedrongen
voelen, in een recidive van het militaire
communisme vervallen en opnieuw alles
„nationaliseeren" (zij hebben dan toch niets
meer te verliezen). Dat begrijpen zoowel de
concessionarissen, die in Rusland reeds
werken, als zij, die met het concessie
comité onderhandelingen voeren. De laat-
sten kunnen dat van de leiders der be
staande concessies vernemen of op een
andere wijze de onvastheid van het tegen
woordige regime te weten komen.
De oude concessionarissen oefenen op de
sovjet-regeering pressie uit om een wijzi
ging der voorwaarden te verkrijgen, omdat
zij een veel hoogere winst willen verkrij
gen. Een concessie in Rusland is nu een
speculatie met veel risico; daarom moet de
winst buitensporig hoog zijn; adders is het
niet de moeite waard. Zoo redeneert ook de
candidaat-concessionaris. Als de transactie
hem geen onmiddellijke winsten belooft,
trekt hij zich terug.
Het is waarschijnlijk, dat de bolsjewiki
ten slotte aan den aandrang van de bui
tenlandsche kapitalisten zullen toegeven en
de concessie-voorwaarden, die reeds nu voor
Rusland onvoordeelig zijn, zoo zullen wij
zigen. dat Rusland in de positie van een
kolonie zal geraken, waarvan de natuur
lijke rijkdommen leeggeplunderd worden.
Zij zullen geneigd zijn aan deze eischen
van de concessionarissen te voldoen, omdat
zij op deze wijze wat geld in het laadje ho
pen te krijgen. De Russische massa zal na
tuurlijk niets van de overeenkomst te weten
komen, maar den druk. welke het gevolg
zal zijn van de gewijzigde voorwaarden, zal
zij ondervinden en dit zal de ontevredenheid
met het tegenwoordige regime nog grooler
maken.
Dr. BORIS RAI^TSCHINSKY.
KIESWETWIJZIGINGEN.
Hoe menschelijkerwijze volmaakt een wet
ook gemaakt moge wezen, wanneer lang
zamerhand de praktijk aan het woord komt,
blijkt alras, dat iedere wet leemten bevat,
waarin noodzakelijk voorzien dient te wor
den. Dat geldt van iedeTe wet en die de
verschillende wetten inziet, ontdekt dra,
dat iedere wet in den loop der tijden^ een
6erie wijzigingen, ondergaan heeft tenminste
wanneer zij een wet van eenige beteekenis
voor het geheele volk of voor een bepaald
onderdeel daarvan is.
Niet anders is het gegaan met de laat
ste Kieswet. Ook met betrekking tot haar
geldt bovenstaand omtrent leemten en de
vervulling daarvan. Zoo i® thans bij de
Tweede Kamer ingediend een wetsontwerp
tot wijziging van de Kieswet, en in ver
band daarmede van de Provinciale en de
Gemeentewet.
Om de voorgestelde wijziging goed te
verstaan dienen we ons te binnen te bren*
gen, dat de nieuwste regeling van de uit
oefening van het kiesrecht ook bracht de
kiesplicht. Ieder, die in het bezit van het
kiesrecht is, is ook verplicht mede te wer.
ken aan de verkiezing door op het stembu*
reau te verschijnen cn aldaar een stembil
jet in de stembus te werpen. Nu is dat
alles goed en wel voor degenen, die steeds
in dezelfde plaats zijn, daar hum vaste da-
gelijksche bezigheden hebben. Het moge
soms voor hen lastig wezen om aan hun
burgerplicht to voldoen, ze zijn daartoe
toch in allen gevalle beter in de gelegen
heid dan zij, die krachtens hun ambt, be
trekking of beroep vaak dagen achtereen
van huis zijn. We hebben maar even te
denken aan handelsreiziger®, schippers enz.
om aanstonds een breedc categorie staats
burgers voor oogen te hebben, wien de
vervulling van de 'stemplicht niet alleen
niet gemakkelijk valt. maar bovendien
hun financieele schade berokkent.
Ook in andere landen heeft men reeds
gevoeld, dat er een regeling dient te wezen
welke de inconvenienten in dezen uit den
weg ruimt; een regeling, welke daarop neer
komen moet, dat de kiezer een vertrou
wensman aanwijzen kan, die in zijn plaats
zijn stemplicht vervult. Zoo kent Engeland
reeds den vertrouwensman. Deze figuur is
geen nieuweling in onze Kieswet. Zij toch
kent reeds den man of vrouw, welke iemand
behulpzaam mag wezen bij het uitbrengen
van zijn stem, wanneer lichamelijke gebre^
ken hem zelf daartoe niet in staat stellen.
De vertrouwensman is er dus. Alleen wordt
nu aan dit instituut uitbreiding gegeven
door het stemmen bij volmacht in te voe^
ren, waardoor voor degenen, welke op dert
stemmingsdag niet in him woonplaats aau-
wezig kunnen wezen-, toch de gelegenheid
geopend wordt aan de stemming deel t*
nemen.
Nu ligt het voor de hand, dat geen rege
ling getroffen wordt voor dezulken, die eert
dagje uitgaan of voor zaken een® een dag
uit moeten, welke uitgang evengoed op een
anderen dag gesteld kan worden, ook al
heeft dat misschien bezwaren in. Deze rcj
geling is bedoeld voor den kiezer, die door
zijn werkzaamheden verplicht is althans
dat deel van het jaar, waarin de verkiezim.
gen gemeenlijk gehouden woiden, minstens
drie dagen per week: buiten zijn eigenlijké
woonplaat® te vertoeven. Iedere afwezig
heid dus, welke niet veroorzaakt wordt door
beroep of werkzaamheid, valt er buiten.
Vandaar, dat reeds op de kiezerslijst aan
gegeven zal worden, wie bij volmacht huil
stem mogen laten uitbrengen.
Voorgesteld wordt, dat de kiezers, wclkê
van deze nieuwe regeling gebruik wenschen
te maken, jaarlijks vóór 1 Januari op een
daarvoor bestemd formulier daartoe tot het
gemeentebestuur het verzoek moeten rich
ten. Bovendien kan de kiezer, die om ge-
wiohtige redenen op den stemmingsdag niet
in de gemeente aanwezig kan zijn, daarvan
ook mededeeling doen ten gemeentehuize,
minstens één week na de candidaatstelling.
Tegelijk moet dan ook de aanwijzing van
den gemachtigde plaat® vinden, van wien
een verklaring binnen komen moet, dat hij
deze aanwijzing tot gemachtigde aanneemt.
Natuurlijk kan niet iedereen als gemach
tigde aangewezen worden. Deze moet zelf
ook kiezer wezen en mag alleen dan voor
twee kiezers optreden, wanneer deze twee
huisgenooton zijn. Deze laatste bepaling
heeft natuurlijk haar oorzaak in de over
weging, dat al het mogelijke gedaan wor
den moet om bedrog te voorkomen.
Wie is nu strafrechterlijk vervolgbaar,
wanneer niet gestemd is De regeering
weet op deze vraag nog geen antwoord. Zij
is van oordeel, dat noch de kiezer nocH
diens gevolmachtigde strafbaar is.
Er was nog een andere moeilijkhèid té
ondervangen. Immers de Kieswet bepaalt
in artikel 57, dat een kiezer bij de verkie
zingen in plaat® van in de gemeente, op
welker kiezerslijst hij voorkomt, in een an
dere gemeente aan de stemming kan deel
nemen. Zoo bijv. iemand, die in den loop
van hot jaar verhuisd is enz. Nu zou het
kunnen voorkomen, dat de in Januari aan
gewezen gemachtigde in dc oorspronkelijke
woonplaat® en de kiezer zelf in de nieuwe
woonplaat® een stem uitbrengt. Dit zal on.
dervangen worden door een 'bepaling, dat
bij overdraging van een kiezer naar een
andere gemeente, in zulk een geval geen
van beiden meer in de oorspronkelijke ge
meente aan de stemming mag deelnemen.
Is do kiezer, die een gemaehtigde heeft
aangewezen, toch in zijn gemeente aanwe
zig, dan beeft hij nog de bevoegdheid, mita
vóór twaalf uur, te gaan stemmen, zoolang
de gemachtigde nog niet heeft gestemd. Om
dit te bereiken is de bepaling getroffen, dat
de gemachtigde niet als zoodanig een stem
uitbrengen mag vóór 12 uur.
a-
a-3
