ARC
BOLOOOTZfEP CADEi
",1<
Amerikaanschen Oorsprong
Alle producten verkocht door de
zijn zooals steeds van
"naai
Een zes-jarige leerplicht is naar veler mea
ning ruim lang, daarna kan a3n de al-zydige
lichamelijke ontwikkeling zorg worden ge-
wijd.
De heer ZIJLSTRA (A.-R.) zegt, dat het
volk wel met het zevende leerjaar kennis
heeft gemaakt, maar nog niet met den zeven
jarigen leerp.icht, welks gevolgen voor het
gezin nu eerst recht zuilen worden gevoeld.
Spr. ontwikkelt hierna zjjn badaren: ten
eerste het' principieele bezwaar, ten tweede
de aansluiting by het practische leven, ten
derde de financieels gevolgen voor de ge
meenten.
Wal de principieele bezwaren betreft, wjjst
apr. er op, dat men geen inmenging van
de overheid in de rechten der ouder3
wenschte en nog wenscht. Het kind is aan
de ouders gegeven en niet aan den Staat.
Do overheid heeft verplichtingen ten aan
zien vaa het onderwas, terwijl sommige
ouders hun plichten in dat opzicht verwaar-
loozen. Maar dat behoeft niet mee te4 bren
gen, dat de overheid de ouders in aanraking
heeft te brengen met poiitie-reglemeuten.
Een andere reden tot verzet is de onverkorte
verantwoordelijkheid der ouders voor de op
voeding hunner kinderen. Al kon men nu
in anti-revolutionaire krin-pn de leerp.icM
als feit aanvaarden, bij (le invoering van
don zevenjarigen leerplicht kwam het prin
cipieele verzet opnieuw op den voorgrond.
Wat de aansluiting aan het leven betreft,
daaraan moeten groote eischon worden ge
steld. Het zevende leerjaar mag niet al.een
omvatten een herhaling van het geleerde in
de vooraf-gegane jaren, maar moet vooral
worden gebezigd als overgang en voorbe
reiding voor het practische leven. Het is
een teleurstelling, dat de minister alleen
de mogelijkheid voor de aansluiting aan
neemt. beter zou spr. het achten den zes
jarigen leerplicht te hebben en dat de
kinderen daarna o/er zouden gaan naar een
lagere land- of tuinbouwschool, of lagere
vakschool. Ten aanzien van de financiec-le
gevolgen voor de gemeenten zal het noodig
zyn, dat deze op ruime schaal daarin zullen
worden tegemoetgekomen.
De heer BAKKER (C.-H.) betoogt, dat
de heer Soring vandaag zal kunnen zeggen:
„dit is m y n dag". Want niettegenstaande
diens motie, welke hetzelfde beoogt als het
nu in behande.ing zjjnde wetsontwerp, door
do Uegeering werd afgewezen, toont de
Regeering zich thans tot oveneg bereid,
nu de financieele bezwaren zyn vervallen.
Dit verheugt spr., maar hy denkt hierby
aan de kleine schoien ten p.alte.ande, die
door de bezuinigingsbesluiten op onderwijs
gebied in zooveel s.echter conditie zyn ge
komen. Daardoor wordt zyn blydschap tot
een bedenkelijk laag peil teruggebracht.
Liever had njj geaen, dat de Icerlingenschaal
naar beneden ware gebracht.
Ten aanzien van de gevolgen van den
voorgesteiden maatregel staat spr. niet.eniin
sceptisch. Men moet vry komen van het
vervioekte unilorma.i me, dat groote steden
en platteland over één kam scheert,
bai de minister geen vry styling van het
zevende leerjaar wii voor de leer.ingen van
lagere land- en tuinbouwscholen, kon spr.
bihyken, gezien het nog geringe aantal van
die schoien. Gaarne zou spr. zien, dat de
minister de toezegging zou wnlen geven,
dai vóór 1930 voorstellen zul.en worden
geoaan tot verlaging van het aantal leer
lingen per klasse. Dan wordt dit welsont-
weip voor spr. meer aanneaielyk
Zy zou daarmee een groot nationaal belang
dienen.
De heer VAN VOORST TOT VOORST
(K-K.) betoogt, dat de kleine landbouwers
er niet kunnen komen als niet het neele
gezin meewerkt. Daarom zal het voor die
gezinnen eon economisch bezwaar zijn, als
de leerplicht voor'de kinderen tot het i-lde
jaar wordt verlengd. Spr. heeft destyds
vourgeaield van het 7de leerjaar vry te
stelien, de kinderen, die een lagere land-
of tuinbouwschool bezoeken. De Minister van
Onderwya voeide ook daar /oor, maar hesft
tegtnoveT de bezwaren van zyn amuigenoot
vai: binneni. Zaken en Landbouw het nazen-
pad gekozen. De vree3 van den Minister,
dat men kinderen naar zoo'n land- of tuin
bouwschool zal zenden om het zevende leer
jaar te ontgaan, deeit spr. niet. bovendien
bestaai die vrijstelling wel voor leer.ingen,
die een school voor handels- of nijverheids
onderwijs bezoeken. Hieruit volgt ook, dal
hel ïagei land- en tuinbouwondenvijs wette*
lyk zaj moeten worden geregeld. Intusschen
hoopt spr., dat het zevende leerjaar een
beDoorlijke overgang zal worden voor da
lagere land- en tuinbouwschool en niet op
algemeen vormend onderwijs zal worden in
gesteld Want andere zul.en misschien vela
oaoers er van terugschrikken hun kinderen
na 7 jaar nog naar een land- of tuinbouw
school te zenden. Wordt du3 dit zevende
leerjaar niet op de praktijk ingericht, dan
zal spr. vermoedelijk zijn stem niet aan dit
w etsoiitwerp kunnen geven.
De heer LOERAKKER tfi. K. iegt, dat
herhaaldelijk de klacht wordt vernomen,
dat de kinde/en na het verlaten der lagere
schooi het onderwijs aan de lager& land- en
luinbuuvvscho.en niet kunnen Volgen. Spr.
ontkent len stelligste, dat het land- en tuin
bouwbedrijf en het kind zelf voor zijn prac
tische vorming behoefte heeft aan k nder
arbeid tenzij in enkele weken van het" jaar.
Maar daarin is voorzien. Wil men rekening
houden met de werkelijke belangen van
het kind. dan dient rrmn geen achterdeur'je
open te houden om aan den nu voorgeslel-
den zevenjarigen leerplicht te ontkomen.
Een erooi deel der kinderen, die de platte-
landsscholen bezoeken, komen niet in den
RECLAME.
MlJNHARDT's
Hootdpijn-Tabletfen 60e«
Laxeer-Tabietten tO*
Zenuw-1 abifclien
Siaai-1 abletlen tOei
IViaag-Tabletten 75
by Apotheken» en DiogiMen
46 08
land- of tuinbouw terecht; zij gaan later
naar de steden of industrie-centra en zul
len hel dan als een achterstelling gevoelen
als zii minder vormend onderwijs hebben
gehad dan de leerlingen van de scholen in
de steden Voor het kind ten plattelande is
de 7-jarige leerplicht van hel grootste be
lang.
De hoer SUR1NG (R. K.) heeft met groote
voldoening de indiening van dit we'.9ont
werp begroet, dat vrij zeker za! worden
aangenomen. Liever had spr een vroegeren
datum dan 1 Juli 1923 gezien voor de in
voering van den 7-jarigen leerplicht Dat er
nog tegenstanders van dit ontwerp zijn,
kan spr zich niet bpgrijren. Dit ontwerD
heeR met het principe van den leerplicht
immers niets te maken. Men kan twisten
over de vraag of in plaats van dit ontwerp
niet Jbeler voorgesteld had kunnen worden
een verbetering van de leerlingenschaal.
rrjaar spr. kiest het eerste, omdat daarvan
veel meer leerlingen zullen profileeren.
Verlaging Van het aanlal jeeriingen zou
immers slech's aan acht percent van het
totaal der leerbngen ten goede komen Bo
venden verdient de nu voorgestelde maat
regel de voorkeur, omdat zonder wette
lijke bepaling geen enkel vemeenle- or
schoolbestuur den "7-jarigen leerplicht zou
kunnen invoeren.
De heer LEENSTRA CA. R.) be'oogt. dat
bet voor den Min;s!er niet nood'g was om
thans reeds met dit voorstel te komen. De
toestand der rijksfinanciën mee verhelend
zijn. maar die van de gemeentelijk»» finan
ciën is précair. Het wetsonlwerp zal voor
de gemeenten n^odlo!t;ge gevelgen hebben,
in het bijzonder voor de plattelands-
gemeen'en.
Hel bezwaar, dat er zonder het 7e leer
jaar een hiaat bestaat in de aansluiting aan
hel vakonderwijs acht sor. sterk overdre
ven. Voor de kleine scholen zal dit ontwerp
nie's dan ellende brengen en roeds daarom
mag dit ontwerp z. i. niet worden aangeno
men.
Mej. WESTERMAN (V -B.) juicht de in
diening van dit wetsonlwerp toe. al had zij
liever gez:en, dat de 7-jarige leerplicht nog
vroeger dan 1 Juli a s. werd ingevoerd. Men
heeft van dit ontwerp als gevolg gevreesd
dat het zou le:den tol de 8-jarige grond-
school, doch s^r zou dit niet willen Be'er
is verplicht vervolgonderwijs na een 7-jari
gen lesrplicht.
Spr. wijst er op dat het zevende leerjaar
practisch onderwijs zal moe'en brengen
naast een herhaling van hel geleerde. Art.
2 der L. O.-wet oppnt daartoe gelegenheid.
Jammer, dat bij de daar genoemde vakken
niet zijn opgenomen het onderwijs in Espe
ranto en naast de land- en tuinbouwkunde
de huishoudkunde De mehies moeten niet
worden afgescheept met enkel vrouwelijke
handwerken.
Het zevende leerjaar zal een trediffe-en-
ticerd moeien zijn De zeveniarige leerplicht
moet sireng worden loe^e^ast en bij die toe
passing moet greMe uniformileil bes'ann.
Spr. wijst op de mo"elijkhe:d de wét le
saboteeren, door kinderen van de lagere
school te nerren en ze le la'en inschrijven
voor een lagere vr'-school of een middel
bare school Een scherpe controle op ieder
leemlich'i? kind. dal van de lagere school
wordt afgenomen is noodig. Hel spreekt
vanzelf, dat spr. vóór het ontwerp zal étem-
men.
De heer GERHARD (S. D. A. P.) is door
dit weisonlwerp niet overbluf!na de ver
werping* van hel initiatief-onlvverp-Albarda
met medewerking van mej. Weslerman
was dil voorstel le wachten Spr had
ook natuur'ijk liever een vroegeren da'um
gez;en, doch wanneer men niet kan krijgen
wat men gaarne heeft moet men tevreden
zijn met hetgeen geboden wordt.
In hel debat zijn eenige punten le berde
gebracht, waarop spr even moei terug
komen Er is gezegd dat het zevende leer
jaar moet aansluiten aan de praclijk des
levens; een goddelijkeuitdrukking, omdat
niemjnd weet, wal daaronder moe! worden
verslaan.
Ook is gevraagd aansluiting van het land
en tuinbouwondcrwijs. aan het gezin, ja,
aan wat niet al Men zou ook nog hebben
kunnen vragen aansluiting non monleurs-
of ch-uiffeursseholen 1 En dat alles in dat
ongelukkige zevende leerjaar! Dit heeft
echter met de zaak zelf niets te maken.
De zevenjarige lecfplicht en het zevende
leerjaar bestonden immers, volkomen gere
geld in de wei-De Visser, en het waren uit
sluitend financieele redenen, die de invoe
ring beielten Dr De Visser zette sterk op
den voorgrond het algemeen vormend ka
rakter van het lager onderwijs, vóór land
en tninbouwonderwiis doch daarvoor d'ent
het 7e leerjaar niet. Door al die dingen zou
men hel 7de leerjaar denatureeren.
De prineinieele bezwaren léven den leer
plicht zijn h er niet ter zake De Leerplicht
wet is geen politiewet, doch een bcscher-
nvngswet in hel belang van het kind en in
dat van dp gemeenschap en als zoodanig is
zij noodzakelijk En in d't verhand is het
herstel van den 7-jarigen leerplicht de he-
langrijks'e maatregel, welke thans kan
worden genomen. De heer Zijlstra wil Le
ver eerst een anderen maatregel; welnu,
bij zijn veors'el zal snreke>-s fracl'e als één
man achter haar natuurlijken vijand Zijl
stra slaan, zooals zij thans mei groot ge-
n^e^en haar slem aan het onderhavige
wefsnnlw»^; zal geven al za! snr zich
vc-7etlen c-m elke poging orr^het zevende
leerjaar te denatureeren.
De heer KERSTEN (Staatk. Ger.) ver
klaart zich een principieel tegenstander
van den leerplicht en dus ook van een
verzwaring daarvan Hij kan er niet in be
rusten. dat het vrije Nederlandsche volk
onder de vlag der democratische slaven
ketenen worden aangelegd De leerplicht
dwingt de ouders hun kinderen gedurende
een bepaald aantal jaren naar een school
te zenden oE gecontroleerd huisonderwijs
le laten geven, doch deze plicht is van God
opgelegd en de ouders leggen bij den doop
hunner kinderen de gelofte af de kinde
ren te zullen laten opvopden. De Gerefor
meerden zijn geenszins voor domheid of
onkunde
Ook, heeft spr. praclische bezwaren tegen
het ontwerp. Men stuurt hier van democra
RECLAME.
/"""X
STANDARD
MOTOR OlLi
„OeiouuJ Petrolea"
Een vlugge aflevering van de volkomen
betrouwbare A.P.C.-producten wordt
in het geheele land verzekerd door den
arbeid van duizenden Nederlanders in
dienst van de A.P.C.-organisatie.
-•Z-SLTSTCESM 2-CZXTXT:! JH33330M 03
tische zijde aan op de 8-jarige grondschool,
welke in Amerika door de democraten wordt
Afgekeurd, omdat zij niet voldoet. Verder
kan men den arbeid der 14-jarige kinde
ren in land- en ttiinbouw niet missen. Er
is veel arbeid, die het best wordt verricht
door een kinderhand. Waarbij men ook
heeft le letten op de financieele oms.tan-
diglredun der kleine land- en tuinbouwers.
De rijkskas wordt zeer bezwaard door
dit bedrag, de minister zegt 3 1/2 millioen;
hoeveel zal het - den gemeenten "kosten?
Er is becijfert! 1 1/2 millioen. dat is samen
5 millioen. Kost hel onderwijs niet genoeg?
Vooral het platteland zal er dupe van wor
den. Spr. hoopt, dat de Kamer dit wets
ontwerp zal verwerpen en hij zal den dag
prijzen, die ons volk za! bevrijden van de
zen dwang en het zijn vrijheid zal terug
geven.
De heer LINGBEEK (H. G. S.) is tegen
stander van den leerplicht en voelt aller
minst dat het belang van ons volk is ge
diend door een zevende leerjaar, al is hij
op zichzelf voorstander van goud onder
wijs. f]en zevende schooljaar, waarin her
haald wordt wat te voren is geleerd, kan
toch niet het middel zijn de kinderen ge
schikt te maken voor het leven? De mi
nister zegt, dat het zevende leerjaar een
overgang kan zijn voor het land- en tuin
bouw-onderwijs Maar dit komt toch maar
aan een klein deel van het land ten goede.
Vermeerdering van theoretische schoolken
nis acht spr. niet noodig. Een zevenjarigen
leerdwang wil hij dan ook allerminst en
hij had liever gezien, dat de mmister de
invoering ervan had willen uitstellen ad
kalendas Graeeas.
De heer VAN RAPPARD (V.B.) wijst er
op, dat ouders, die hun kinderen naar la-
gore land- of tuinbouwscholen zenden, dit
doen met de bedoeling om ze den vol-
ltdigen cursus te laten volgen Daarom be
treurt spr het in hooge mate, dat de mi
nister niet is overgegaan een wijziging van
art. 7 der Leerplichtwet voor te stellen waar
door de leerlingen van die lagere land- en
tuinbouwscholen vrijgesteld worden van het
7de leerjaar.
De heer KETELAAR (V.D.) zegt. dat men
in het debat klanken heeft gehoord, uit
één lang verleden. De heer Kersten sprak
zooals in '19C0 bijna de geheele rechter
zijde ze uilte. Hij sprak van slavenketenen
aan het been van het Nederlandsche volk.
'Maar heeft iémand die ketenen ooit hooren
rammelen? Men kan het volk niet meer
te wapen roepen tegen den leerplicht; die
is aanvaard en is ingeburgerd, behalve
dan bij enkele onverzetlelijken als de heeren
Kers'en en Lingbeek.
De invoering van den 7-jarigen leerplicht
is noodig en zal er komen Maar nu is hier
aan gekoppeld het 7e leerjaar, dat er niet
bijhoort. En daarover is heel wat interes
sants men mag immers niet zeggen dal
een rede niet interessant is? gezegd.
De heer Ruiten pleitte in zijn doorwrochte
rede voor kinderarbeid, die was zoo goed
Voor de ontwikkeling van het spierstelsel!
Maar spr heeft ook wel op het plaite-
land rondgekeken en heeft gezien, dat de
arbeiders op 50-jarigen leeftijd krom zijn
geworden door den arbeid. Een enkel kind
weet zich wel te ontwikkelen en is er
boven uil gegroeid, getuige de heer Loer
akker. dip zelf op het land heefl gewerkt,
maar het is onveranlwoordelijk de jonge
kinderen op het platteland te laten werken
De heer KERSTEN (St Ger.): Zijn die
kinderen daar minder om?
De heer KETELAAR: Ja zeker, zijn zij
dat.
De heer Kersten sprak va'n slavenkete
nen, maar die zijn aan den anderen kant,
waar men jonge kinderen wil laten werken.
Het 7de leerjaar moet de kroon op het
voorafgegane werk zijn, moet dienen tot
verdieping van het geleerde. Spr. hoopt
daarom, dat de minister zich niet op zij
paden zal laien dringen waardoor het ef
fect van dit wetsontwerp zal worden ge
schaad.
De heer TILANUS (C. H.) zal den heer
Zijlstra niet volgen, waar deze principieele
bezwaren tegen het wetsontwerp opperde.
Deze kunnen hier buiten beschouwing blij
ven. Het gaat hier thans slechts om de
vervroeging van een maatregel, die anders
automatisch in 1938 zou plaats vinden De
regeering is tot dit voorstel gekomen ten
gevolge van een uitspraak der Kamer, waar
aan spr. niet heeft meegewerkt en welke
hij betreurt. Ware toen een andere motie,
bijv. ter verlaging van het aantal leerlingen
per klasse, voorgesteld, dan ware die wef-
lieht met algemeene stemmen aangenomen.
Hieruit kan blijken hoe gevaarlijk het kan
zijn moties voor te stellen..
Hoewel spr. liever een verlaging van het
aantal leerlingen per klasse voorop had
zien gaan. za) hij niet tegen dit wetsont
werp stemmen Hij moet er echter op wij
zen, dat veie schoolbesturen in moeilijk
heden zullen komen door de invoering van
het 7de leerjaar met betrekking tot het aan
tal onderwijzers. Spreker hoopt, dat de re
geering de toezegging zal willen geven in
dit opzicht 'n loyale toepassing te geven met
betrekking tot de vergoeding voor meer on
derwijzers.
Verder hoopt spr., dat het zevende leer
jaar zóó zal worden ingericht, dal het aan
de eischen van het leven ten goede zal
komen en dat later zal blijken, dat het
7de leerjaar het volk ten zegen zal zijn
geweest. In dit verband wijst spr. op het
adres van de. Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Utrecht, waarin wordt ge
wezen op de noodlottige gevolgen van
het hiaat, dat bestaat in de aansluiting
van het lager onderwijs en h.et nijver
heidsonderwijs. Daardoor moet. met gebruik
making van de vrijheden, welke de Lager-
Onderwijswet biedt, het 7e leerjaar prac
tisch worden ingericht De wet laat vrij
heid het onderwijs in het 7de jaar naar
de behoefte van het volk in te richten.
Met groote belangstelling zal spr. bij de
eerstvolgende begrooting nagaan, hoe de
minister gevolg za) geven aan zijn toe
zegging het 7de luèrjaar dienstbaar te ma
ken aan het practische level) en hij hoopt
dat hij dan zal kunnen zeggen met den
minister-president, dat verlies aan het kapi
taal winst aan geestelijke vorming zal
hebben gebracht.
Mej. GROKiNEWCG (S.D.A.P.) bepleit
de noodzakelijkheid van 7 jaar algemeen
vormend onderwrB. in tegenstelling met
mej. Westerman wil zij daarom het 7e leer
jaar niet zien aangewend voor onderwijs m
allerlei vakkennis, eerste hulp bij ongeluk,
ken e.d. De meisjes uit de arbeidersgezin
nen wórden tussehjpn de schooluren in al
genoeg .met gezinswerk, passen op broertjes
en zusjes, belast om ze niet op school
daarmee ook nog bezig te houden Men
make van het 7e leerjaar geen poppekas-
terijHet moeten voor de meisjes gezellige
•uien* worden.
Den beer BRAAT (Plattel.) duizelt het
hoofd als hij deze zaak nauwkeurig bekijkt.
Dit ontwerp kost 3^ miIhoeD aan den Stam
Ei moeten 70.000 kinderen meer na-ui
school, er mo.eten 1750 onderwijzers meer
komen525 seholeD moeten er worden ge
bouwd eD 43 gemeenten staan al aan den
rand van failliet'
Zijn er wel genoeg onderv ijzers te krij
gen? Waar halen de gemeenten de gelden
uaan l ^lerC trekt er zien hier Qieig Vau
aan en lacht er maar om! Kent men hier
wel de financieele toestanden in vele
meenten 'l In pnncpe is spr. niet tegen een
7e leeijaar, maar hij kan toch niet met het
voorstel meegaan. Het onderwijs kan op
andere wijzen worden verbeterd, b.v. door
de gymnastiek van het leerplan te schrap
pen. Verbetering van het onderwijs aaa
schipperskinderen en vis«cherskinderen u
urgenter.
Spr. wijst er op, dat volgens den minister
de bezwaren van dit wetsontwerp voor net
platteland ernstiger zullen zijn dan voor Us
steden, maar waarom heft de minister u,e
dan niet op? De wet moet toch voor ïeocr
gelijk werken.
Waarom wacht de minister niet tot lwo?
Is er zoo'n haast bij dat 7de leerjaar? Wij
staan er dan misschien financieel beter
voor.
Verder vraagt spr. of de benoodigde
scholen op 1 Juli a.s. klaai kunnen zijn.
De heer VAN WIJNBERGEN fK.-K.)
herinnert er aan, dat dt invoering van aeii
zevenjarigen leerplicht destijds is uitgesteld
tot 1930 en hij had liever gezien dat daar.
aan was vastgehouden. Nu de regeeing
echter méént, dat de financiën een vroegere
invoering toelaten, trekt spr. daaruit c*
conclusie, dat de regeering nu ook zich niet
op financieele gronden meer zal Kunne:
onttrekken aan de zorg vcor het buitei
gewoon lager onderwiis.
Spr. is overtuigd, dat de G-jarige groei
school het op den duur zal winnen, zoodti
spr. er ernstig tegen waarschuwen ma-
dat het onderwijs van de zes jaren niet rd
worden verdeeld over zeven jaren. Het 7<h
leerjaaf moet. gelijk dc heer Tilanus iei
dienstbaar worden gemaakt aan de behoef,
ten der practijk.
D- heer VAN DER SLUYS (S.D.A.r
wijst er op, dat de lagere land en nni
bouwscholen meestal primitief zijn inge
richt. Het aantal uren aan algemeen vor
mend onderwijs besteed, is over deu go
1 heelen duur van den cursus zeer genog.
Daarom :s spr, er niet voor om de leerliu
gen vrij te stellen van het 7e leerjaai.
Invoering tegen 1 Juli a.s
De Minister van Onderwijs, Kunsten
Wetenschappen, de heer WASZINK, wys
er op, dat het hier een zeer eenvoudigi
zaak betreft, zoodat hij niet zal ing»aii
de principieele beschouwingen, welke ove
den leerplicht als zoodanig zijn gehouden
Er zijn in het debat van weerszijden argn
menten aangevoerd, die, als spr een wu
kundige formule zou willen gebruiken, kun
nen worden beschouwd als even zoovee
plussen en minnen, die elkaar opheffen.
Spr. heeft dus maar enkele punten
behandelen.
De heer Zijlstra en de zijnen zijn t
oordeel, dat men de ouderg vrij moet luie
bij de opvoeding van hun kinderen. Maa
in de toepassing van dit beginsel verschil
spr. met den heer Zijlstra. Als het in he
belang der kinderen is. die anders op straa
zwerven zonder goed ondejvyijs te ontvei
gén, Verkiest spr een beperking van <f
vrijheid der ouders boven algeheel© rj
lating.
Spr. geeft toe, dat als tegelijk moU
ontwerp een voorstel had kunnen wofik
ingediend lot verlaging van den leerliDge
schaal, èen zeer groote dienst aan het 02
de^wijs zou zijn bewezen. Doch dit was die
raoge'iik. Intusechen za-l z0° ^poed'S
financieel mogelijk zal zijn, daarvoor ef
nader voorstel worden gedaan. Hij moes
de voorkeur geven aan een vervroeging
de invoering van den 7-jarigen leerplicb-
welke aan het Rijk 3^ millioen zal kostte
Spr. gseft toe, dat voor enkele kleit
schalen «lit ontwerp bezwarend kan zij
Maar men vergete niet, dat*vele eenmae
scholen door dit ontwerp tweemans scholr
zullen worden.
Wat de gemeenten betreft, vele zv'J
door dit ontwerp in betere conditie kofflf
n.l. zij die boventallige onderwijzer? belh
waarvodr zij voortaan vergoedmg zul'
krijgen. Gemeenten, die in dit opzicht r
geen uitgaven hebben getroost, voor (k-
is de meerdere uitgave een straf.
Extra kosten voor verwarming en sebo
maken van lokalen zullen in het algetot'
niet worden veroorzaakt door enkele W
Hngen meer.
Het is niet de bedoeling om van het
leerjaar een soort vakschool te maken;
moet algemeen vormend onderwijs bli)1
behoudens locale omstandigheden.
Leerplicht voor vierjarig land. en tu-
bouwscholen acht spr. niet mogelijk,
betreft hier voortgezet onderwijs.
Den heer Braat antwoordt sp'r.
scholen op 1 Juli 1928 klaar moeten 1
de gemeenten hebben met deze vervroeg1
rekening kunnen houden.
Gerepliceerd wordt door mej. WEolt
MAN (V. D.). den heei RI TTEN (R-
mej. GROENEWEG (S.D.A P.), den
KERSTEN (St. Ger
M.oieter WASZINK beantwoordt nog
opmerking van den heer Kersten, wa
de algemeene beschouwïnge-n worden
sloten.
Dt artt. 1 en 2 worden goedgekeurd.
De vergadering wordt te 6 uur verdaa,
tot Dinsdagmiddag l uur.
RECLAME.
Bij aankoop van één gulden
I Zeep. Eau de Coloone of Tandpas{a
