69"® JAARGANG WOENSDAG 7 MAART 1928 No. 20854 Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD D^SLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN SO Cts per regel voor advertentien uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertentiên 35 Cts per regel Kleine Advertentiën uitsluitend bi] vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- cn Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 8 maanden f 2.35. per week 70 13 Builen Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 2.35 portokosten. OH nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. GYMNASTIEKLOKAAL TEN BEHOEVE VAN DE BIJZONDERE SCHOLEN AAN DE PASTEURSTRAAT. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter openbare kennis: lo. dat de Raad dier gemeente in zijn op 5 dezer gehouden openbare vergadering besloten heeft medewerking te verleenen aan het bestuur van de Vereeniging voor Christelijk Onderwijs aldaar tot het ver schaffen van een gymnast-eklokaal ten be hoeve van zijD scholeD voor gewoon lager onderwijs aan de Pasteurstraat, hetzij door beschikbaarstelling van de benoodigde gel den voor het bouwen en inrichten van een nieuw gymnastieklokaal bij die scholen, het zij door beschikbaarstelling van een be staand gemeentelijk gymnastieklokaal; 2o. dat binnen dertig vrije dagen, te rekenen van heden af, ieder ingezetene en het schoolbestuur van het besluit tot het verleenen van medewerking bij Gedepu teerde Staten der provincie Zuid-Holland in beroep kunnen komen. 4401 A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris. Leiden, dan 7den Maart 1928. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter openbare kennis, dat zij uit sluitend ten aanzien van den op 11 Maart a.s. door dc Afdeeling Leiden van de Ver eeniging „De Nederlandsche Padvinders" in haar troephuis aan de Van der Werf- straat te houden bazaar, ontheffing hebben .verleend van het sluitingsuur voor winkelt*. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris. Leiden, 7 Maart 1928. 4402 AANSCHAFFING VAN MEUBILAIR TEN BEHOEVE VAN DE BIJZ. LAGERE SCHOLEN AAN DE OOSTERSTRAAT EN HET PLANTSOEN. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter openbare kennis: lo. dat de Raad dier gemeente in zijn op 5 dezer gehouden openbare vergadering besloten heeft medewerking te verleenen aan het bestuur van de Vereeniging voor Christelijk Onderwijs aldaar voor de aan schaffing van Bchoolmeubelen ten behoeve van zijn scholen voor gewoon lager onder wijs aan de Oosterstraat en het Plantsoen 2o. dat binnen dertig vrije dagen, te reke nen van heden af, ieder ingezetene en het schoolbestuur, van deze beslissing bij Ge deputeerde Staten der provincie Zuid-Hol. land in beroep kunnen komen. A. VAN DE SANDE BAKHULJZEN. Burgemeester. VAN STRIJEN. Secretaris. Leiden, 7 Maart 1928. 4400 SUMEERSCHE KUNST IN VOOR-AZIË. In het Rijksmuseum van Oudheden alhier hield gisteravond de heer L. Speleers, direc teur van het Jubelparkinuseum te Brussel een voordracht met lichtbeelden over „Su- meersche kunst in Voor-Azië". Sumer is het Zuidelijk gedeelte van het Tweestroomenland; het was vroeger grooter dan thans, omdat de Eufraat en Tigris afzon derlijk in de Perzische Golf liepen. Reed9 omstreeks 3000 v. Chr. waren daar talrijke steden; vanwaar de bewoners van dit land afkomstig zijn, weet men niet, doch men ver moedt, dat zij uit Midden-Azië of uit het Noorden gekomen zijn. De Sumeren waren een geheel ander volk dan de bewoners van Akkad (Noord-Baby lo- nië) die Semieten waren. Deze laatsten wa ren een zwervend volk en leefden van vee teelt en buit, de Sumeren hadden reeds 3000 v. Chr. een goed ingerichte samenleving; hun middelen van bestaan waren veeteelt en ak kerbouw. Zij hadden een eigen cultuur, die later door de Akkaders. toen deze van hun gebied bezit namen, werd overgenomen. De Sumeren waren de uitvinders van het spij kerschrift; behalve een eigen litteratuur, wet geving, mythologie en handelsgebruiken had den zij een eigen kunst, die zich van 3000 lot 2600 v. Chr. ontwikkelde en omstreeks 2000, toen zij door de Semieten werden opgeslokt, geheel ontwikkeld was. Vragen wij wat het wezen der Sumeersche kunst is, dan valt allereerst op te merken, wat hun bouwkunst betreft, dat zij bouwden met aarde of leem, waarvan zij in het vuur gebakken tegels maakten en dat de wanden met pekaarde waterdicht gemaakt werden. Zoo bouwden zij huizen voor den gewonen man, paleizen voor de vorsten en tempels of zigguraten voor de goden. Voorts hadden de Sumeren de gewoonte in de tempels hun eigen beelden vóór den god te plaatsen, en deze bezitten de volgende kenmerken: zij zijn rechtstandig, hebben de handen gevouwen en een schort aan; de mannen hebben den schedel geschoren, de vrouwen kortgeknipt haar; voorts hebben zij ingelegde oogen, die schuin staan, wenk Foto Bleuzé, Lelden. Het wa9 gisteren druk in de Morschslraat voor den winkel van den heer L. Masurel die in twee groote teilen twee karpers liet zien, die samen het respectabele gewicht v*n 5 2 pond vertegenwoordigen. De beestjes die men hier met den gelukkigen eigenaar ziet afgebeeld werden onder Nieuwkoop met den zegen gevischt. Zij zijn ongeveer vijf jaar oudl brauwen die tezamen loopen boven een bree- den neus, kleinen mond ën puntige of afge ronde kin. Verdere kenmerken der Sumeersche kunst zijn: de Gilgamesj-figuur, kenbaar aan de drie lokken; goden die mutsen met horens dragen; bokjesdragers (offer aan den god); fantastische dierfiguren; engelen (men- schenlichamen met vleugels). Spr. wees er vervolgens op, hoe we in de kunst van geheel Voor-Azië den invloed de zer Sumeersche kunst kunnen opmerken en liet op het doek talrijke afbeeldingen van opgegraven beelden en bouwwerken zien, die dezelfde kenmerken vertoonen als de Su meersche. Spr. ging den invloed der Sumeer sche kunst na in Elam of oud-Perzië (opgravingen te Susa), in Assyrië (opgravin gen in de oudste Assyrische stad: Assur, in 1903), waarin deze invloed tot de 8ste eeuw v. Chr. merkbaar is; in Klein-Azië, getuigen de opgravingen te Boghaz-Keui in Palestina, waar b.v. Jericho op Sumeersche wijze dub bele muren heeft; in het nieuwe Perzische rijk onder de Achamaeniden omstreeks 600 v. Chr.). De heer Speleers besloot zijn belangwek kende lezing met op te merken, dat ook de Egyptische kunst eenige verwantschap met de Sumeersche toont, doch dat er geen reden is om aan te nemen, dat de laatste aan de eerste haar eigen wijze en vormen zou ont leend hebben. REDDINGSZUILEN. Op het bureau van den directeur van den Geneeskundigen Dienst alhier, dr. M. D. Horst, heeft gistermiddag in tegenwoordig heid van een aantal genoodigden, een demon stratie plaats gehad van een nieuw al thans voor ons land nieuw apparaat dat men reddingszuil noemt. Een vertegenwoordiger van de N.V. Han- del-Mij Mercator te 's Gravenhage heeft deze zuil gedemonstreerd en een verklaring gege ven van het nut ervan en van de voorwaar den waarop ze door de Duitsche maatschappij die er het patent van heeft, worden geleverd. De zuilen zijn bijna vier meter hoog, bij een breedte van één meter. In het onderste gedeelte van de zuil wordt een brancard geborgen en bevinden zich la den met verbandstoffen, enz. voor eerste hulp bij ongelukken. Verder hangt er in de zuil een telefoon toestel. Het is de bedoeling dat deze zuilen, die geplaatst zouden moeten worden op drukke verkeerspunten onder toezicht komen van den plaatselijken Geneeskundigen Dienst of van de Politie, van het Roode Kruis of van een vrijwillige Reddingsbrigade. Door telefo nische melding kan dan in geval van een ongeluk de bediening worden gewaarschuwd en alles voor de eerste hulp vindt men steeds in de zuil aanwezig. De inventaris wordt geleverd en steeds gratis aangevuld door de maatschappij die de zuilen geheel kosteloos plaatst. Deze maatschappij vraagt van de gemeente als tegenprestatie alleen het recht om gedurende een bepaald minimum aantal jaren de licht reclames die in de wanden van de zuilen wordt aangebracht, te mogen exploileeren. Zij redeneert dus wel, dat de cost voor de baet uilgaatl De maatschappij plaatst desgewenscht ook zuilen voor verkeersdoeleinden, met stoplich ten en richtingaanwijzers, kortom zij plaatst alle denkbare zuilen voor gebruiksdoeleinden mits zij slechts de reclame mag exploiteeren. De sluiting van de reddingszuilen moet natuurlijk zoo zijn, dat men er spoedig bij kan, zonder dat straatjongens er eventueel in kunnen. Daarop heeft men verschillende me thoden bedacht. Het schijnt dat de plaatsing van deze inderdaad zeer practische zuilen die de gemeenten niets kosten in verschillende steden van ons land reeds ernstig wordt over wogen. De demonstratie hier ter stede werd giste ren o.a bijgewoond door prof. dr. Zaaijer, de heer Maas, dir van het Acad. Ziekenhuis en afgevaardigden van het Roode Kruis, de Red dingsbrigade enz AANBESTEDING. In het Rijnlandshuis alhier werd heden middag aanbesteed het droogleggen en her stellen van de Kolksluis te Spaarndam, zoo mede het opruimen van oude en het maken van nieuwe beschoeiingen. Er waren 22 biljetten ingeleverd, waar op als volgl was ingeschreven: Fa. D. Stade en Zn. IJmuiden f. 68.000; C. de Vries Purmerend f. 65.997; Luc. Scher mers. Nieuwendijk (N.B.) f. 65.570; Jac Pa rel, Sliedrecht f. 64.800; J. de Vries Purmer end f. 64.000; Fa P. Heere en Zn., IJmuiden f. 63.400; Fa. C. Kastelein en Zn. Dordrecht f. 63.200; N.V. Concordia, Papendrecht f. 58.900; H. Bakx en H Sleenkist, Haarlem f.56.960; G. W. Polderman, Spaarndam f. 56.627; W. de Jong, Amersfoort f. 54.500; V. P. Braun en Zn., Beverwijk f. 54223; J. Huiberts, Alkmaar f.54.200; G. van Dijk. Hardinxveld f. 52.690; Sander van 't Ver laat, Dordrecht f. 52.200; J. W. Verheul, Rotterdam f. 51.790; D. Woud, Wormer- veer f. 51.556; Fa A. Verhagen te Made f 51.480; W. Heersma en G Bakker, Haar lem f. 49.859; E. van Luiing, Woubrugge f 47.856; B. M van Noordennen, Papen drecht f 47.798; Fa Hoornhout en Brouwer Haarlem f. 44775. De gunning is aangehouden HALTE STAAL WIJK. Naar wij vernemen zal binnenkort de halte Zoeterwoude aan de spoorlijn Leiden Woerden worden opgeheven. Daarentegen zal een nieuwe halte aan de Heerenslraat (Staalwijk) worden ge opend. Behave plaatskaartenverkoop zullen aan deze halte ook rijwielen en bagage kunnen worden bevracht EEN MOOIE VANGST VAN DE LE1DSCHE RECHERCHE. Op klaarlichten dag is gisteren ingebro ken in perceel witte Singel 74, waarvan de bewoners juist uit waren. De inbreker9 wisten zich in den korten tijd. die hun ge laten werd. met een buit gouden zilveren en andere voorwerpen, ter waarde van circa vijfhonderd gulden, uit de voeten te maken. Nog gisteren slaagde de recherche er in voorwerpen, van deze inbraak afkomstig, bij opkoopers te dezer stede in beslag te nemen en reeds gisteravond laat werden twee jeugdige stadgenooten, de 19-jarige P. S. en de 18-jarige B. S., in verband met deze inbraak en met die aan de Mariënpoel- straat in de vorige week 's avond tusschen zes en acht uur gepleegd, aangehouden. De heeren. die ongunstig bekend staan P. S. heeft reeds gevangenisstraf achter den rug zoudjn ook debet zijn aan een eeni- gen tijd ge'Ieden bij de familie B., op den Rijnsburgerweg gepleegde inbraak. SEMPRE CRESCENDO. In slechts enkele werken blijft het mee- rendeel der componisten voortleven. Ge zwegen van een betrekkelijk klein getal zeer grooten, die zich in een uitgebreid of compleet oeuvre blijven manifesteeren, gezwegen van een groot aantal kleinen, die heelcmaal zijn vergelen. Gounod behoort tot de groote groep van het evenbedoelde meerendeel. Gounod wordt vereenzelvigd met Faust. Zijn overige tooneelmuzieken zijn vergeten; zijn religieuse composities (missen, oratoriums) is het niet veel beier vergaan en dat hij nog eens ooit een paar symphonieën heeft geschreven is nauwe lijks bekend. Maar, zij het dan ook slechts door een enkel groot werk: hij is een histo rische figuur geworden. Dat zegt toch nog wel iets. Dat maakt ons natuurlijk belang stellend of wil men: nieuwsgierig naar een staal van zijn symboliek werk, waaromtrent we in de geschiedenisboeken kunnen lezen, dat dit, niettegenstaande een bijzondere vaardigheid in de behandeling van het orkest, totaal in de schaduw is ge steld door de muziekwerken, die er aan voorafgingen en die er na kwamen. Zoo'n geschiedenisboek, goed en wel: we willen het werk zelf toch wel eens hooren. Die gelegenheid nu heeft ons befaamde „Stu denten-Muziekgezelschap" ons gisteravond geboden door de uitvoering van Gounod's symphonie in D, de eerste der twee die hij schreef In 1885 heeft ze op een programma gestaan van een concert door de Société des jeunes artistes du conservatoire de Paris, voor wie Gounod ze blijkens een opdracht schreef. En nu hebben de jeunes artistes der Leidsche academie de partituur van onder het stof vandaan gehaald. In den tusschen- tijd is het werk zoo goed als nooit gespeeld, zelfs niet in Parijs. De partituur is niet in ieder opzicht, noch doorloopend, belangrijk en ze mist ontegenzeggelijk het groote ont zag inboezemende uitgangspunt, maar daar is zooveel detail te waardeeren, zooveel knapheid, zooveel echt Franschen bon goflt, ook herhaaldelijk echt doorvoelde, warm geïnspireerde partijen, dat men het werk toch veel te goed moet achten om het hee- lemaa! over het hoofd te mogen zien. Herin neren we slechts aan de zangrijke fuga in het Allegretto aan het gemoedelijke, toch ook geestige. Scherzo met zijn amoureusen zang der hobo zoo bekoorlijk door de fagot vergezeld, aan de emotioneerende trompet signalen in het finale en aan nog zooveel meer. Koeberg, in zijn sterke muzikaliteit, heeft er een mooi stuk van gemaakt, de frappante partijen in warm licht plaatsend, heenglijdend over wat minder belangrijk is. Ook in de overige orkeststukken heeft Sempre een bijzonder gelukkigen avond ge had. De twee verrukkelijke melodieën voor strijkorkest („Noorsch" en „Eerste ontmoe ting") van Grieg zijn onder de sterk bewo gen leiding van den dirigent een genot voor oor en hart geworden en de ouverture Titus (MozarO en de ouverture Barbier van Se- villa (Rossini) zijn opmerkelijk verdienste lijk uitgevoerd. Het treft ons steeds, maar nu al heel sterk, wat Koeberg te voorschijn weet te brengen met een orkest van stu denten. die in meerderheid door goeden wil en toewijding moeien goedmaken wat ze aaD technisch muzikaal vermogen en orkestroutine, begrijpelijkerwijs, te kort schieten. De heer C. J. A. de Ranitz. eerelid van S. C.. heeft het pianoconcert van Grieg voorgedragen. Respect voor den moed en het zelfvertrouwen, die noodig zijn om op Sempre's podium, dat al zooveel groote solisten te gast had. met een veeleischend 6tuk als het voorgedragene te durven ver- BINNENLAND. Voortzetting der besprekingen over het Aardewerkwetje. (Tweede Kamer, 3de Blad), De intellectneele toenadering tnsschen Nederland en België. (Binnenland, 2de Blad). Te Ede is een militair van zijn paard ga* vallen en gedood. (Gemengd, 2de Blad). Te Smilde zijn twee kleine kinderen levend verbrand. (Gemengd, 2de Blad). Ter-aarde-bestelling van het stoffelijk overschot van den kunstenaar Jan Toorop. (Laatste Berichten, 1ste Blad). BUITENLAND. In en om de zitting van den Volkenbonds* raad. (Buitenland, 1ste Blad). Litwinof vraagt Turkije de ontwapenings* conferentie te doen bijwonen. (Buitenland, lste Blad). In Kamsjatka beeft een aardbeving plaats gehad. (Tel., lste Blad). schijnen. En daarbij kan men elke gedachte aan zelfoverschatting bannen. De heer de Ranitz heeft getoond de techniek van het stuk aan te kunnen. Zijn vaardigheid staat op hoogen trap en zijn klankproductie is zeer lofwaardig, al wordt nog niet alle kracht in klank omgezet. (De toon van zijn accoorden is van minder kwaliteit dan die van het passagewerk; merkwaardig, want in den regel is het juist andersom). Zijn spel bewijst niet slecht9 de aanwezigheid van pianistische maar bovenal van bijzon dere muzikale begaafdheid. Zijn rhythmisch en elastisch spel, zijn correcte pedaalge- bruik, ze geven er den 6terksten indruk vao, Artistiek beheerscht hij het stuk volkomen. Hij heeft het niet slechts onberispelijk ge memoreerd, doch het ook in de groote lijn in zich opgenomen en het in beeldende voordracht en met fraaie kleurschakeering voorgedragen. In gelukkige samenwerking met het orkest, dat zeer volgzaam in de begeleiding was, gewerd het dankbare con cert een zeer mooie en niet genoeg te waar deeren auditie. In den heer de Ranitz be groeten we een uitgesproken klaviertalent, dat nu reeds heel wat vermag en. vóór de toekomst, nog veel meer belooft. We ver namen, dat zijn leermeesteres, mejuffrouw Boekwijt uit Den Haag. zich onder de toe hoorders bevond. Ze heefl pleizier aan haar leerling beleefd. De zaal heeft den knappen pianist stormachtig gehuldigd, een ovalie gelijk. Hij kreeg mooie bloemen en een fraaien krans met een waardeerend speechje van Sempre's praeses, den heer C Duyster. In de pauze de gebruikelijke huldiging door Collegium, damesstudenten en mis schien nog door meerderen (dat is altijd bij Sempre een toer om daar het oog op te houden) met bloemen en toespraken. De heer G. Verheij herdacht het feit dat hij gedurende 40 jaren medewerkt in het orkest van het Leidsche Studenten Muziek gezelschap „Sempre Crescendo". Dal zijn medewerking op hoogen prijs wordt gesteld, blijkt uit het feit dat de heer Verheij bui tengewoon lid van verdienste der vereeni ging is. DE HEER G. VERHELJ. Gistermiddag, tijdens de groote repetitie, is hij gehuldigd. Onder warme woorden van waardeering wer hem door S- npre's voor zitter, den heer O. B. Duyster, een enve loppe met inhoud overhandigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1928 | | pagina 1