.Aspirin*
68s,e Jaargang
LCIDSCH DAGBLAD, Woensdag 15 Februari 1928
Tweede Blad
No. 20836
UIT DE RAADZAAL.
EERSTE KAMER.
TWEEDE KAMER.
Tabletten
Van 1-4 tot en met 17 Februari wordt alhier in Zomerzorg een bloemententoonstelling gehouden door de afdeeling Oegstgeest Tan
de A!g. Vereen. Toor Bloembollencultuur. Op onze foto: bestuur, tentoonstellingscommissie en genoodigden bij de opening.
OLYMPISCHE SPELEN WINTERSPORT TE ST. M0R1TZ. Zwitsersche
officieren bij de hindernisrennen op het Meer ran St. Morilz..
In rerband met de moeilijkheden, welke zich bij de werkverschaffing in Overijsel,
waar arbeiders uit de groote gemeenten zijn geplaatst, hebben voorgedaan, begaf
Minister Kan zich naar Overijsel teneinde zich persoonlijk van den toestand op de
hoogte le stellen.
Door den snellen was van de Maas zijn in Limburg weder verschillende landerijen en
wegen overstroomd. Op onze foto: De ondergeloopen landen in de omgeving van AsseK
(bij Swalmen). Het oude R. K. Kerkje (op den achtergrond) is geheel geïsoleerd en
voor de kerkgangers slechts per bootje te bereiken.
Een zeer kalme zitting.
Direct na de opening heeft de voorzitter
t eenige warm gevoelde woorden de nage
noten» gehuldigd van den grooten ge-
"d®, die Leiden, Nederland, de wereld
ontvallen. Leiden en de academie ze
ajn immers een m vreugd en leed.
biet belangstelling wachten we af, in
*"ucen vorm B. en W. voor wijlen prof.
H. A. Lorentz een blijvende her inn e-
g willen gieten. Ons oprecht verheugend
onze Sleutelstad voortaan zal herinne-
i aan den grooten man der wetensohap
het zoo eenvoudige hart.
Act liefst zouden we hiermee willen ein
den, want de rest der zitting had niet
*1 om 't lijf. De kwestie der luchtbrug
de Leidsche Katoen-Mij. werd nog
na opgehaald door heropening der debat-
maar dank zij het feit, dat over een
5 over de huizen heen niet opnieuw
worden gestemd, volgens het regle-
•nt van orde, ie het voorstel van B. en
er gekomen. Was eerst stemming over
^voorstel of amendement-Schüller mo-
geweest, dan weten we nog niet, of
i niet was aanvaard. De heer Van Eek
d nog een reddingspoging door uitstel
behandeling voor te stellen, doch met
&ne meerderheid werd deze teniet ge-
tón- Hoewel het voorstel-Van Eek een
*>rstel van orde was, waarover eerst dien-
1 te worden beslist, werd toch over de
®sche kwestie maar kalmpjes doorgerede-
*rd Zelfs de wethouder hield gewoon
)o verdedigingsspeech
^ez€^ ket vo<>rstel van B. en
thans aanvaard en voor de industrie is
althans gunstig, al is de vraag, of het
"*>rderen der industrieel# belangen ook
cnogelijk was geweest met meer con-
aan particuliere belangen, nog altijd
J ^aag.
totaal overbodig debat over de sub-
w aan den ophaaldienst voor de belas-
Was €in<ie. Behalve de heer El-
«rbont was niemand er tegen en door het
1 van den particulieren dienst ver-
*ue reden voor een gemeentelijken
at Niettemin is er nog een dik half
I Trf,**® verdaan.
11 den aard der zaak werd om f 50 niet
legende winkel bevoordeeld boven
1 sonnaal winkelbedrijf.
Ontslagneming van den heer
Hazevoet Een overigens
onbelangrijke vergadering.
(Zitting van gisteren).
^VOORZITTER deelt mede. dat berich-
5 verhindering zijn ingekomen van
Michiels van Kessenich en Ver
kouteren wegens ambtsbezigheden elders,
Arntz en v. d. Hoeven wegens ongesteld
heid.
De VOORZITTER doet voorlezing van een
brief van den heer Haazevoet, waarbij
deze zijn ontslag neemt als lid van de
Eerste Kamer, echter niet zonder den voor
zitter en den leden hartelijk dank te zeg
gen voor de gedurende bijna zes jaren van
hen ondervonden vriendschap en samen
werking.
De VOORZITTER: Wij hebben niet te
beoordeelen de redenen, die den heer Haaze
voet nopen om ontslag te nemen. Wij wen-
schen hem toe dat hij zijn verdere leven
zegen zal ondervinden op zijn arbeid, en
dat hem daarbij ten deele moge vallen
een goede gezondheid. Ik heb gezegd.
Van de ontslagneming zal kennis worden
gegeven aan den minister van Binnen-
landsche Zaken.
De motie-Mendels tot schorsing van de
beraadslagingen over de wetsontwerpen be
treffende de uitbreiding van de terreinen
van de N.I.A.M. wordt verworpen met 20
tegen 15 stemmen.
Aan de orde is daarna voortzetting van
de behandeling der wetsontwerpen:
le. Wijziging van de wet van 5 Juli
1921 betreffende de oprichting van de
Ned.-Indische Aardolie Maatschappij;
2e. Nadere verhooging van het le hoofd
stuk der begrooting der uitgaven van Ne-
derl.-Indië voor het dienstjaar 1927;
3e. Wijziging van het le hoofdstuk der
Middelen van de begrooting van Nederl.-
Indië voor het dienstjaar 1927.
De heer VAN EMBDEN (v.-d.) repliceert.
Spr. merkt op, dat uit het antwoord van
den minister is gebleken, dat deze princi
pieel erkent, dat er fouten zijn in de sta
tuten van de N.I.A.M. Waarom echter de
minister deze gelegenheid niet heeft aan
gegrepen of nog aangrijpt, om deze fouten
te herstellen, heeft de minister echter niet
medegedeeld.
Voorts wijst spr. nog eens op de ongun
stige positie, welke Ned.-Indië in de N.I.
A.M. inneemt. Tegenover de volkomen vrij
heid van de Bataafsche om het contract
op te zeggen staat de volkomen gebonden
heid van Ned.Indië Waarom maakte de
minister van deze gelegenheid niet gebruik,
om de statuten ook op dit punt te wijzigen?
De minister zeide het ontwerp in zijn
tegenwoordigen vorm te wiilen behouden,
omdat er volgens hem geen aanleiding was
voor wijziging. Een verdediging van dit
standpunt bleef echter achterwege.
Spr. is van meening, dat de statuten
niet ongewijzigd kunnen blijven en spr.
hoopt, dat de Kamer in deze een beslis
sing zal nemen, waaruit kan blijken, dat
de behartiging van de belangen van Ned.
Indië bij haar in goede handen is.
De MINISTER VAN KOLONIèN, de heer
Koningsberger, dupliceert.
Spr. zegt dat hem niet bekend is van
een z.g. geheim contract met de Asiatic.
Alleen weet spr. van een verkoopcontract
tuschen N.I.A.M. en de Bataafsche. Over
de afsluiting van dit contract behoeven we
geen spijt te hebben.
Benkendmaking van den inhoud van dit
contract is niet mogelijk.
Of nu de Bataafsche verder met andere
verkoopsorganisaties contracten heeft ge
sloten is spr. niet bekend. Dit kan ons
echter ook niet veel schelen, aangezien
de verkoop bij de Bataafsche in goede han
den is.
Spr. kan thans nog niet zeggen, of een
dergelijk contract ook zal worden gesloten
ten aanzien van de producten uit de nieuwe
terreinen. Dit kunnen we gerust overlaten
aan den raad van beheer, waarin Ned-
Indië de meerderheid heeft en die de meest
gunstige condities zal bedingen.
Wat de verlenging van de overeenkomst
inzake de N.I.A.M. betreft, merkt spr. op,
dat, zoolang hij minister is, hij een ver
lenging van den termijn niet zal bevor
deren. In tegenstelling met den heer Van
Embden is spr. van meening dat deze ver
lenging niet alleen van den minister af
hankelijk is, doch dat wel degelijk daar
voor de tusschenkomst van de wetgeven
de macht zal moeten worden ingeroepen.
Spr. blijft er voorts bij, dat de exploitatie
van het terrein bij de Aroe-baai op de
meest economische wijze kan geschieden
door de Bataafsche, zoodat, waar van re-
geeringswege geen staatsexploitatie ge-
wenscht wordt, het voor de hand ligt, dat
deze exploitatie in gemengd bedrijf ge
schiedt, en dat daarvoor samenwerking
wordt gezocht met de Bataafsche.
Hetzelfde geldt voor het Boenjoe-eiland.
Het eerste wetsontwerp wordt daarna
aangenomen met 21 tegen. 14 stemmen.
Voor: Blomjous, Haffmans, De Savornm
Lohman, De Vos van Steenwijk, De Mu
ral t, Jansen, Fransen, Van Lanschot, Van
Was9enaer van Catwijck, Koster, De Veer,
Dobbelman, Heerkens Thijssen, Van Na-
gell van Ampsen, De Gijselaar, Smeenge,
De Vlugt, Diepenhorst, Rink, De Jong en
Van Voorst tot Voorst.
Tegen: Polak, Lindeijer, Hermans, Men-
dels, PothuisSmit, Moltmaker, Ossendorp,
Wibaut. Van Embden Slingenberg, Wester-
dijk, Rugge, De Zeeuw en Danz.
De beide andere ontwerpen worden ver
volgens z. h. si aangenomen.
Z. h. 9t wordt ten slotte het ontwerp tot
machtiging tot het sluiten van een over
eenkomst met de te Shmarang gevestigde
N.V. Biting Petroleum Maatschappij, be
treffende de opsporing en ontginning van
aardolie enz. in een terrein in de resi-
dentiën Semarang en Kedoe en een ter
rein in de residentie Semarang.
De VOORZITTER verdaagt de vergade
ring tot hedenmorgen 11 uur.
De begrooting van Suriname
Teekenen van opleving.
(Venmig van gisteren).
Aan de orde is de begrooting van Su
riname.
De heer IJZERMAN (S. D.) zegt teleur
gesteld te zijn door de memorie van ant
woord. De minister zegt wel, dat het gewest
steeds vooruit gaat, maar de memorie is op
dit punt, zoo ook op andere punten, buiten
gewoon spaarzaam met gegevens. Wat spr.
in de laatste Surinaamsche kranten las, is
niet bemoedigend. Daaruit bleek, dat ver
schillende takken van industrie achteruit
gaan.
De heer IJzerman bespreekt verder de
moeilijkheden, die bij de immigratie worden
ondervonden en noemt in verband daar
mede verschillende misbruiken waarvan
gebleken is bij de koel ie werving. Hij spreekt
den wensch uit, dat de grens tusschen Su
riname en Britsch-Guyana eindelijk eens
definitief zal worden vastgesteld en dat men
ten deze alle geheimhouding zal opheffen.
Ten slotte dringt spr. aan op spoed bij de
herziening van het regeeringsreglement.
De heer OUD (V. D.) wijst op de vele
klachten, die uit Suriname zijn gekomen
over het beheer van gouverneur v. Heem
stra. De minister doet alsof hem van alles
wat daar is voorgevallen niets bekend is,
doch spr. is van meening, dat de minister
zich Westindisch doof houdt. Spr. denkt
hier vooral aan het optreden van den gou
verneur tegenover één der predikanten en
het daarop aan den predikant gegeven ont
slag. Eerst heeft men getracht den predi
kant, den heer Onnekes, ongeschikt te doen
verklaren voor zijn beroep en toen dat niet
ging, heeft de gouverneur hem ontslagen,
zonder zelfs den kerkeraad te hooren. Het
minste dat men eischen mag is toch wel,
dat men bewijzen moet, wat den predikant
wordt aangewreven. De kerkeraad nam
echter een motie aan, waarin het ontslag
werd betreurd.
Voor den heer 0. is het gewenscht, dat
rechtsherstel plaats heeft. Het gaat niet aan,
dat de resolutie van den gouverneur blijft
liggen, terwijl niets tegen hem is bewezen.
Mocht die conclusie onjuist zijn, dan hoopt
spr. dat de minister ook den financieelen
kant dezer zaak onder de oogen zal zien.
De heer DROOGLEEVER FORTUYN
(V.B.) bespreekt het algemeen plan voor
economisch en financieel regeer-beleid en
de bestuurswisseling. Spr. meent, dat het
algemeene plan. waarvan verleden jaar
sprake was, van de baan 19. Nu met den
nieuwen gouverneur opnieuw overleg moet
worden gepleegd, zal deze zaak niet vóór
de begrooting van 1930 ter sprake kunnen
komen. Spr betreurt dit zeer. Men zal in
't oog moeten houden, dat men er met dit
gewest niet komt met versobering alleen.
Vóór alles moet het oog worden gericht op
de vermeerdering der bronnen van inkom-
RECLAME.
bebooren vóór het gebruik fa eeA,
glas water opgelost ts worden, want
aldus werken zij sneller en beter. Zij
zijn een weldaad tegen velerlei pijn.
Onovertroüen is de uitwerking bi)
hoofd* en kiespijn,
rheumatiek, len
denpijn, jicht,
iverlcoadheden,
neuralgie, enz.
De origineel# verpak
king moet voorzien
zijn van den oranje
band eaXp^ het
Bayer- f X i lends.
Prijs TS^jF
Weiger namaak en let er op dat op elke
labiet het woord .Bayer* staaL
2209
sten, hetgeen niet mogelijk is zonder ven
meerdering der welvaart. Als het particrn V
lier initiatief uitblijft, zal de regeering dan
niet overwegen of zij zelf niet de hand aan
den ploeg zal slaan, door b.v. deel te n^-
men aan een gemengd bedrijf ten behoevo
van het stichten van cultures?
Spr. sluit zich aan bij den heer IJzerman
ten aanzien van de grenskwestie en klaagt
over de hooge kosten van het onderwijs^
welke sind9 1928 met 60 pCt zijn gestegen,
Ware het onderwijs nu maar in gelijke i
wijze in kwaliteit gestegen, maar aan dit
onderwijs hapert nog veel. Het is te weinig
vormend en te weinig aanschouwelijk. De
kinderen leeren er b.v. waar de Aa en de
Dommel liggen, voorts hoe het Drentsche
hoogveen wordt afgegraven, maar zij weten
niet eens hoe van Nickery naar Paramaribo
te komen. Er is sprake van geweest, dat
een inspecteur van ons onderwijs naar Su
riname zou worden gezonden. Hoe staat het
daarmee? Zit die meneer reed9 op de boot?j
De heer v. BOETZELAER v. DUBBEL*
DAM (C. H.) constateert, dat wel buiten*
landsch kapitaal, maar niet Nederlandschi
kapitaal zich voor Suriname interesseert
Dit is te verwonderen, waar den laatsten
tijd van de zijde van het groot-kapitaal zoo
geschermd wordt met de Groot-Nederland-
sche gedachte. Het wil spr. voorkomen, dat
de minister wel eenige pressie kon uitoefe
nen op lichamen, die zooveel kapitaal in
Ned -Indië steken, zonder van Suriname een
ruilobject te maken,
