ggste JAARGANG
DINSDAG 31 JANUARI 1928
No 20823
BERICHT.
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 ets. per regel roor sdvertentien uit Leideo en plaatsen waar
agentschappen ean ona Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiên 35 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdag? en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgen? postrecht Voor eventueele opzending van brieven,
10 Cis porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per weekƒ018
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0 13
Franco per post 2.35 portokosten.
□It nummer bestaat alt DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
Het is ons een genoegen onzen
abonné's hierbij te kunnen mede-
deelen, dat wij met ingang van
morgen, i Februari, dagelijks een
halve bladzijde actueele foto's in ons
blad zullen afdrukken.
DE DIRECTIE.
TERAARDEBESTELLING DR. W. J. LENTE
Op Rhijnhof heeft hedenmorgen de droeve
plechtigheid plaats gehad van de teraarde
bestelling van het stoffelijk overschot van
dr. W. J. Lente in leven predikant bij de
Remonstrantsch Gereformeerde Gemeente
alhier.
Toen de rouwstoet om twaalf uur op de
begraafplaats aankwam waren daar reeds
velen aanwezig die gekomen waren om den
beminden predikant een laatste groet te
brengen.
Velen, zeer velen waren naar Rhijnhof
fekomen en toen het stoffelijk overschot
mr de groeve werd gedragen volgden
«enige honderden de baar die' met vijf groote
bloemstukken was bedekt. Reeds geruimen
tijd stonden rond het graf de catechesanten
van den overleden predikant geschaard en
toen allen aanwezig waren, merkten wij op
eenige hoogleeraaren in de theologie, ver
schillende Leidsche predikanten. Kerke-
raadsleden en andere notabelen uit de Re
monstrantsch Geref. Gemeente, en van
andcTe Kerkgenootschappen uit Leiden en
omürtTPnde gemeenten
Nadat de kist met het stoffelijk overschot
aan den schoot der aarde was toevertrouwd,
trad prof. dr. Heering naar voren en sprak
eenige woorden, gewijd aan de nagedachtenis
van dr. Lente.
Prof. Heering huldigde dr. Lente als
iemand, die zichzelf nooit heeft gezocht.
Hij heeft zich steeds geheel gesteld in
dienst van Hem, wiens Woord hij verkon-
~e. Dr. Lente was een vriend van zijn
gemeentenaren, voor wie hem niets te veel
was, aldus spr.
Wij staan hier aan het graf, zoo vervolgde
prof. Heering zijn korte, doch indrukwek
kende rede, aan de grens tnsschen tijd en
eeuwigheid en vertrouwen dr. Lente toe aan
het aïles omvattende mysterie van God.
Spi. verzocht in dat vertrouwen het
Onze Vader te bidden. En hij ging in dat
gebed voor.
Daarop strooiden de aanwezigen bloemen
op de kist, die tot opschrift draagt:
't Zij bij leven,
't Zij bij sterven,
Wij zijn des Heeren.
En daarop verliet men onder den indruk
0en doodenakker.
JUBILEUM DR. C. A. CROMMELIN.
Dr. C. A. Crommelin herdacht gisteren
bet feit, dat hg 25 jaar verbonden is aan
het Natuurkundig Laboratorium.
Dr. C. A. Crommelin werd den 22sten
December 1878 te Nieuwer-Amstel geboren.
Hij studeerde alhier in de Wis- en Natuur
kunde werd in 1903 tot assistent en in 1907
tot conservator aan het Natuurkundig La
boratorium benoemd. In 1910 promoveerde
hjj eveneens alhier op een proefschrift:
„Metingen betreffende de toestandsvergelij
king van Argon". In 1924 werd hg benoemd
tot adjunctr-directeur van het Natuurkundig
Laboratorium. In 1925 volgde zgn benoeming
tol lector, welk ambt hg aanvaardde op
12 Mei 1925 met een rede over „Instrument
makerskunst en proefondervindelijke natuur
kunde". Van zijn hand verschenen vele ar
tikelen, veelal in samenwerking met prof.
H. Kamerlingh Onnes. In 1924 maakte hij
een studiereis naar Rusland, waar hij een
serie lezingen hield over hec werk in het
Leidsche Natuurkundig Laboratorium.
Overeenkomstig den ui tdrukkelijken wensch
van dr. Crommelin is het feit slechts in
zeer intieraen kring herdacht.
SECRETARIS VAN DEN ARMENRAAD.
«Bij Kon. Besluit van 28 Januari 1928 is,
met ingang van 1 Maart 1928. benoemd tot
secretaris van den Armenraad alhier mr.
P. A. van Toorenburg. hoofdcommies aan
het Departement van Arbeid. Handel en
Nijverheid. Afdeeling Werkloosheidsverzeke
ring en Arbeidsbemiddeling, te 's-Graven-
hage.
Mr. v. Toorenburg. geboren in 1892, pro
moveerde te Leiden op 8 Maart 1918 op
proefschrift „Kinderrecht en Ivinderzorg in
de laatste honderd jaren". Hij is secretaris
van den Ned Bond tot Kinderbescherming
en schrijver van vele artikelen op het gebied
van maatschappelijk hulpbetoon.
ADRES AAN DEN RAAD.
De tegenstanders van de luchtbrug over
de Oosterkerksteeg zetten, gelijk gemeldt,
huii actie voort aan B. en W. en den
Raad is thans volgend adres gezonden:
In verband met het feit. dat in de vorige
Raadsvergadering de stemmen hebben ge
staakt over het praeadvies van B. en W.
inzake het verzoek van de N.V. Leidsche
Katoenmaatschappij voorheen De Heyder
Co. om vergunning lot het maken van een
verbindingsluchtbrug van de fabriek aan
de Heerengracht naar die in de Looierstraat,
waarin de Raad in overweging werd ge
geven gunstig op dit verzoek te beschik
ken, meenen ondergeteekenden uit naam
van bijna alle bewoners der bij dit ver
zoek betrokken straten, nog een laatste po
ging te moeten wagen om te voorkomen
dat bij tweede stemming het voorstel wordt
aangenomen.
Zij willen de firma Driessen ook gaarne
ter wille zijn. doch blijven van meening
dat een verbinding langs de straat met
een vaste brug over de Oranjegracht voor
een groote zaak als deze geen overwegend
bezwaar behoeft op le leveren. Mocht dit
toch wel het geval zijn, dan geven zij
nogmaals in overweging vergunning te ver-
leenen voor een brug over de daken der
huizen.
Het geopperde bezwaar, dat de eigena
ren en hypotheekhouders van de daarbij
betrokken huizen daartoe geen toestemming
zouden willen geven, kan vervallen, om
dat alle daarbij betrokkenen van beide
groepen daarin willen toestemmen, wat zij
schriftelijk hebben bevestigd.
Adressanten hebben de eer hierbij een
lijst, bevattende deze verklaringen, -over te
leggen.
3-OCTOBER-VEREENIGING.
JaarL Algemeene Ledenvergadering.
Onder voorzitterschap van den heer W.
v. d. Laan heeft gisteravond de jaarlijkscne
algemeene vergadering plaats gehad van
de 3 October-Vereeniging.
De heer Van der Laan begbn met een j
kort speechje, waarin hij eerbiedig herdacht j
het overleden bestuurslid, den heer M. Koert
en den koorleider, den lieer C. B. Duyster. j
Spr. wees er vervolgens op, hoe ook het
laatste 3 Octoberfeest overal in den lande
de aandacht had getrokken. En zelfs buiten
Nederland in Europa.
De Heer v. d. Laan las een verhaaltje
over bet feest voor uit het Soerabaiasch
Handelsblad, dat de lachlust van de aan
wezigen wekte en waarvoor hartelijk werd
geappiaudiseerd.
Ook deze beide voorstellen neemt het
bestuur in overweging.
De heer Van Bergen Henegouwen bracht
het bestuur namens vergunninghouders, die
op 3 Oct. veel verdienen, dank. (Applaus).
De heer Planjer dankte in het bijzonder
den voorzitter voor zijn energie en toewg-
Na voorlezing van eenige ingekomen ding. Vervolgens sprak de heer VaD der
stukken bracht daarop de heer N. G. Spaar- j Laan jhr. de Ranitz, de vertegenwoordiger
garen het jaarverslag uit, waaraan wij het van het Leidscb Studentencorps, toe. Hg
volgende ontieenen: zegde hem dank voor de aangename wgze,
Het jaar 1927 heeft zich over het geheel j waarop met dezen Corps-praeses werd samen-
ais een vrg kalm vereenigingsjaar "geken- gewerkt.
merkt. Na de vooralgaande jubileumjaren j Jhr. De Ranitz heeft voor de vriende-
is sindsdien een zekere reactie ingetreden. lijke woorden bedankt en den wensch uit-
Duidelijk spreekt zich dat eerstens uit in gesproken, dat het de iüustre vereeniging
den teruggang van het ledenaantal van
5284 tot 4711, een verlies dus van 574
leden. Bovendien is de algemeene spontane
medewerking geweest beneden het peil van
voorgaande jaren. Vrijwel alle ontvangsten
vertoonen een dalende lijn.
De 3 October als feestdag is echter ander
maal zeer goed geslaagd, terwgl de finan-
cieele resultaten alleszins reden tot volle
tevredenheid geven. De optocht De Leid
sche Hout heeft zonder twijfel bijgedragen
tot de stichting van een Hout te Leiden.
Vervolgens herdenkt het verslag het ver-
lieo door overigden van het bestuurslid,
den heer M. Koert, en het overigden van
deD medewerker, den heer C. B. Duyster.
Door den heer G. Gerlings werd aan de
goed moge gaan.
Daarop sloot de heer Van der Laan de
vergadering.
AFHALEN VAN DE POST OP ZONDAG.
Aan den directeur van het Post- en Tele
graafkantoor is volgend adres gezonden:
Ondergeteekende
J. A. van Hamel, notaris, alhier, spre
kende mede namens een groot aantal per
sonen uit deze gemeente, die op eenigerlei
wijze sympathie betuigden met zijn actie
tegen wgziging in de uren, waarop das
Zondags de poststukken van het postkantoor
kunnen worden afgehaald, overtuigd, dat
het ook Uw meening zal zijn, dat bij een
kwestie als deze allereerst het be-
i'vvi Uvii uwt vj. uoiuugo nciu iiau uo
3 October-Vereeniging aangeboden de par- lang van bij de post belangheb-
EEN GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
Foto's W Bleuzé. Lelden.
Morgen, 1 Februari, herdenken onze stad-
genooten Willem van Weeren en Catharina
egelaar. wonende 3de Haverstraat 95, den
aS. waarop zij ten stadhuize aangifte
Ejngen doen van hun voorgenomen huwe-
om den 13den Februari d.a.v. opnieuw
len tocht te ondernemen teneinde zich in
e?ï e°k ?e ^0Gn verbinden.
e bruidegom is thans 70 jaar oud en
a2 zich. evenals zijn trouwe echtgenoote
d J^ar ouder is rm«r in het hezit van eer
goede gezondheid verheugen. Van die 70
jaar was van Weeren er 44 werkzaam als
kolenverzorger in de stokerij en ketting-
smederij der Kon. Ned. Grofsmederij. Zijn
hooge leeftijd noopte hem verleden jaar dit
baantje neer te leggen, zoodat het echtpaar
than? in zijn levensonderhoud voorziet uit
I het hem geschonken pensioentje benevens
de wekelijksche f 6 ouderdomsrente.
aijxi uuuwc 1 Moge het beiden gegeven zijn nog vele
3 jaar ouder is, nog in het bezit van een l jaren van hun welverdiende rust le genieten
benden moet worden behartigd,
geeft U beleefd in overweging eens de
proef te nemen om te kunnen weten, wat
de meerderheid van belanghebbenden bij
voorkeur wenscht voor het afhalen der post
stukken: öf 's voormiddags ha'.fnegenhalf-
tien. óf half twaalfhalf één.
Deze proef ware gemakkelgk en doel
matig te nemen, door eenige weken een
lijst des Zondags, wanneer het postkantoor
geopend is, ter teekening neer te leggen,
waarop men zich verklaren kan vóór 8V2
91/'.' of vóór H1/2—I21/2 uur.
Gndergeteekende ziet deze proef met
vertrouwen tegemoet en is overtuigd, dat,
indien de groote meerderheid voor de open
stelling van II1/2—I21/2 rich verklaardt,
U dezen wensch der meerderheid niet zult
negeereu.
OUDERAVOND OPLEIDINGSSCHOOL
VOOR ULO AAN DE HEERENSTRAAT.
Deze is gisteravond gehouden in een
lokaal van de school, dat evenwel te klein
bleek om de aanwezigen te bevatten. Een
gymnastiekzaaltje is niet aanwezig, zoodat
de Oudercommissie tegen den volgenden
keer middelen zal moeten beramen. De 80
stoelen, door het Gemeentebestuur welwil
lend verstrekt, waren alle bezet. Leider
was de heer C. W. Huibregtsen, hoofd der
school.
De notulen van de vorige vergadering
werden gelezen door de secretaresse, mevr.
L Hoogeveen—De Vries. Zij werden goed
gekeurd met dank aan de opstelster voor
haar keurig en nauwkeurig verslag.
„Overlading en Arbeidsvreugde" was de
titel van een lezing, gehouden door het
hoofd der school.
Spreker zei beknopt weergegeven
het volgende:
Beter heette het onderwerp: „Overlading
en verlies van arbeidsvreugde".
Overlading is er in deze eeuw in allerlei
vorm en op velerlei gebied. De overlading
van het bewustzijn heeft dikwijls ten ge
volge gebrek aan concentratie vermogen,
zoodat de menscb moeite heeft zijü gedach
ten bg zgn eigenlijken arbeid te bepalen;
en wanneer de overlading aanhoudt, is het
gevolg dikwgls: verlies van de vreugde in
den arbeid, waaronder èn de arbeider èn
de arbeid Igdt.
Spr. toont aan, dat de overlading der
ouders en onderwijzers in en buiten gezin
en school ook vaak ten nadeele komt van
de kinderen, die behoefte hebben aan en
lichamelijk en geestelijk gedijen kunnen in
een zonnige sfeer. Maar ook het kind zelf
werdt dikwijls overladen. Met voorbeelden,
gunstig en zoowel daarin als in het rapport j aan het gezins- en schoolleven ontleend,
van den Rgksaccountant R. Yntema, wordt liet spr. uitkomen, hoe die overlading, reeds
hulde gebracht aan den penningmeester voor begonnen bij den baby, toeneemt met bet
zijn beheer. (Applaus). ouder worden van het kind en op school
De voorzitter bracht eveneens warme maai al te dikwijls merkbaar is en een
hulde aan den secretaris en den penning- ongunstigen invloed uitoefent op den arbeid
meester voor hun onvermoeid wertc voor van het kind, d.w.z. op zijn leeren. Die
tituur van de opera „Elnava" O l'Assidio
di Leida Atto LL.
Blijkens een nader door den schenker
ingesteld onderzoek te Milaan, is gebleken,
dat de le acte-muziek niet in druk bestaat
en dat de muziek vau de 11e acte, die werd
geschonken, een uittreksel is uit de opera.
Andere desbetreffende muziek is niet in
den handel en ook niet te verkrijgen, daar
slecüts het origineeie handschrift bestaat,
dat niet uit handen wordt gegeven en dat
men niet laat copieeren noch drukken. Het
is daarom niet mogelijk deze tot nu toe
odbekende opera van den componist Po-
troila, betrekking houdend op het beleg
van Leiden, te doen opvoeren.
In de ledenvergadering van 31 Mei 1927
werd o.m. den oud-eere-voorzitter, jhr. mr.
dr. N. C. de Gijse.aar, het eere-lidmaatschap
aangeboden, terwijl de nieuwe burgemeester
mr. A. van de Sande Bakhuyzen tot eere
voorzitter werd benoemd.
Hulde wordt gebracht aan mevr. M. B.
H.C. voor haar voorstel dit jaar de Leid
sche Hout te symboliseeren, en aan de
heeren Niko de Jong en Jan Vranken voor
het in elkaar zetten van den optocht.
Aan den gemeenteraad van Leiden werd
een adres verzondenmet het verzoek de
jaarlgksche subsidie 'aan de vereeniging te
bepalen op het bedrag, dat de vereeniging
voor vermakelijkheidsbelasting te betalen
heeft. Dit adres heeft de gemeenteraad
nog niet behandeld.
Herinnerd werd verder aan het slechte
weer op den Zaterdag vóór den 3 Oct.,
waardoor het noodzakelijk was voor de
opening van het Lunapark het Schuttersveld
cp te hoogen, hetgeen een uitgave vorderde
van f 107(5, hetgeen de financieele uilkomst
der feestviering zeer nadeeiig heeft be-
invloed. De 3 October zelf was het prachtig
weer.
Het verslag geeft verder een overzicht
van de feestviering zelf.
Do collectie heeft f3200 voor den Leid
sche Hout opgeleverd.
De penningmeester, de heer R. de Wilde,
bracht vervolgens het financieel verslag uit.
De ontvangsten hebben bedragen f24.-i6ü,
o.a. aan contributie f7350; entree Gehoor
zaal f1264; entree Schuttersveld f3915;
standplaatsen f8333; subsidie gem. Leiden
flOOU. De uitgaven bedroegen f2449; o.a.
stedelijke belasting f1158; ochtendfeest
f1152; middagfeest f 10.874; avondfeest
8220; diversen f1788; nadeeiig saldo f 31.
Zoowel den secretaris als den penning
meester werd den dank der vergadering
gebracht voor hun bemoeiingen.
Het verslag van de Kascommussie luidde
de Vereeniging. (Applaus).
Bg de verkiezing werden tot bestuurs
leden herkozen de aftredende leden: N. G.
Spaargaren, R. de Wilde, ir. A. M. Touw
en A. A. Tieleman, met resp. 37, 39, 36
en 36 stemmen.
In de vacature M. Koert werd met 30
stemmen gekozen de heer B. Buurman. Op
den heer Van Ginkel waren 9 stemmen
uitgebracht.
Bg de rondvraag verzocht een lid geen
standplaatsen meer te willen verhuren aan
„exploitanten" van dieren.
De voorzitter zegde toe hiermede rekening
te willen houden.
Een ander lid gaf in overweging op 3
October 's middags weer eens een bloemen
corso te organiseeren. Spr. stelde teven3
voor de koraalmuziek om S1/* uur in stede
van om 8 uur te laten beginnen.
overlading bij het kind heeft ook betrekking
op zgn uitspanning, die wel eens tot in
spanning wordt. Er zgn nog steeds ouders,
die den jongen kinderen levensvreugde wil
len schenken door ze te overladen met
speelgoed, met pretjes en feestjes, door ze
naar bioscoop te zenden en deel te doen
nemen aan feestavonden voor voi wassen en,
waar ze dikwijls laat in den nacht vandaan
komen. Alsof die opzettelijke prikkeling de
echte vroolijkheid bevordert. Neen, het kind,
dat thuis en op school in een prettige sfeer
is, heeft dat alles zeer weinig noodig. De
echt** blijheid zal het toonen in een om
geving waarmede het van nature of door
gewoonte één is: in het gezin, in de natuur,
in zgn spel met kameraden, in zijn klasse.
Als een typisch voorbeeld van overdrijving
op het gebied van feestjes, wees spr. ook -^,.w
i op het St.-Nicolaasfeest, dat door sommige ingetreden,.
BINNENLAND.
Ter aarde-bestelling van het stoffelijk
overschot van dr. W. J. Lente. (Stads
nieuws, le Blad).
De telefonische verbinding tnsschen Ne
derland en Amerika (3e Blad).
Een schrijven aan den minister van Bin-
nenl andsche Zaken aan Ged. Staten in
zake provinciale opcenten. (Binnenland,
2e Blad).
Ernstige mijnbrand te Sawahloento, (Uit
Ned. Oost-Indië, 2e Blad).
Dempsey zal waarschijnlijk niet meer
boksen, (Sport, 2e Blad).
Het appél inzake het faillissement der
Veendammer Hypotheekbank is ingetrokken
(Laatste Berichten, 1ste Blad).
BUITENLAND.
Een rede van St resem ann in de Dnitsche
Rijksdag en het oordeel der pers, (Buiten^
land en Telegrammen, le Blad).
Amerika teekent de conventie inzake in-
en uitvoerverboden, (Buitenland, le Blad.)
Is de Roemeensche boerenpartij den strijd
tegen de regeering begonnen? (Buitenland,
le Blad).
Coolidge over Amerika's politiek, (Tel.
le Blad). I
kinderen 4 h 5 raaal gevierd wordt in
verschillenden vorm, terwijl het toch bij
uitstek een huiseigk, hoogstens een school
feest moest zijn. De reclame heeft in dezen
ook veel op haar geweten.
Ten slotte vestigde spr. de aandacht op
de overlading in de school, die over het
algemeen en voor het gros der leerlingen
niet zoo ernstig behoeft genomen te worden,
maar die bg de zwakke leerlingen toch
wel eens leidt tot verlies van arbeidsvreugde.
De nieuwe methoden van onderwijs, Mon-
tesson en Dalton, trachten aan deze over-
ladmg paal en perk te stellen, door het
kind meer vrijheid te geven bg zgn werk
en hei zelf de leerstof te doen kiezen.
Maar ook binnen het raam van het tegen
woordige klassikale systeem is men er op
uit, de overlading der zwakkere leerlingen
tegen te gaan en ook voor dezen de arbeid
op school een vreugde te doen zgn. En
waar de arbeid een vreugde is en blgft
spr. liet nog even uitkomen, hoe de zorg
voor de beroepskeuze in die richting werkt
daar hebben we alle reden, van de
jeugd iets moois te verwachten; daar zal
zij met frisschen moed de idealen nastreven,
die door V6le ouderen te vroeg zgn op
gegeven.
De voorzitter der O. C. dankte den spr.
voor zijn frisch en actueel onderwerp.
De leider van den Franschen Cursus, de
heer S. Broekhuizen, deelde mede, dat deze
cursus, blijkens de voldoende deelneming,
nog altijd in een bestaande behoefte schijnt
te voorzien.
De heer Ch. L. Waltdkötter, voorzitter derr
O. C., had ditmaal tal van mededeelingen.
Tot slot gaf hij een exposé, voor de nieuwe
ouders, van de z.g. Oudervereenigingen, door
de Wet van 1920 in het leven geroepen,
't Zijn vereenigingen van een gan3ch bjj-
zoDderen aard. Het bestuur ervan, door de
leden gekozen de Oudercommissie
behoeft geen dure pogingen te doen om
leden te winnen. De leden behoeven zich
niet eens aan te melden, laat staan, <ia'<
zij zich zouden blootstellen aan deballotagG.
Ook wordt er geen cent contributie betaaid.
't Is er zoo: allen, die als onderwijzer
en ouder betrokken raken bij een openbare
lagere school, zijn automatisch lid. De be
sturende O. C. belegt minstens twee ver
gaderingen per jaar; ze heeten ouderavon
den. Deze zgn het middel om te geraken
tot bet doel: goede verhouding en samen
werking te bevorderen tnsschen huis en
school, of korter, min of meer technisch
en dichterlijk gesproken: contact, harmonie,
vrede of: eenheid, saamhoorigheid, liefde.
Reactie en conservatisme ten spijt zal het
mooie nieuwe instituut gehandhaafd b'ijven:
he. is te zuiver bedoeld en te hecht in de
Wet gefundeerd.
Dr rondvraag leverde niet veel op, zoo
dat om halfelf de leider den aanwezig sn
een tot weerziens tot omstreeks mid-zomer
kon toeroepen.
In den toestand van prof dr II A.
Lorentz is een aanmerkelijke verbetering
