AGENDA. MUZIEK. Zaterdag. Ned. Leger des Heils (Beestenmarkt 34). Verkoop restant bazaarartikelen 8 uur. Jeruël: Bidstond te 8 uur. Vrije Evang. Gem.: Bidstond te 9 uur nam. Zondag. Centraal Isr. Weeshuis, Stille Rijn 4. Le denvergadering nam. 4 uur. Jeruël: Samenkomsten te 10 uur voorm. en halfzeven nam. Nat. Reddingsleger (Groenesteeg 6): Sa menkomsten te 10 voorm. en uur en 8 u. namiddag. Ned. Leger des Heils (Beestenmarkt 84): Samenkomsten te 10 uur voorm. en halfvier en 8 uur nam. Stadsevangelisatie (Morschweg 69): Sa menkomst te 8 uur. Stadsza&l: Specialiteiten-voorstelling. 8 uur nam. Vrije Evang. Gem.: Samenkomsten des voorm. te 10 uur en des avonds. Maandag. Katwijk-aan-Zee (Gemeentezaal) Spr. de heer Spijkhoven van Driebergen. Halfacht. De avond-, nacht- en Zondagsdienst dei apotheken wordt van Maandag 28 Nov. a.w. tol en met Zondag 4 Dec. waargenomen door de apotheek van den heer P. du Croix, Rapenburg 9, telefoon 807. De geneeskundige Zondagsdienst te Leiden wordt van Zaterdagavond 8 uur tot Maan dagmorgen 8 uur waargenomen door de doctoren De Jager, Meyboom, Rasserss en Veldhuyzen. Te Oegstgeest wordt deze dienst dan waargenomen door dr. Timmermans, tele foon 390. RECLAME. DANSAVOND „FOYER" Zondag 4 December a.s. 8 uur. 2289 S. P VV1EL1NGA. man; kolonel Johan Baljuw, graaf van Hoorne, was bestemd tot gouverneur van de te veroveren eilanden. Midden op den Oceaan gaf Do Bizac eenige inlichtingen en vol moed zeilde men naar de Antillen. Het geheim was echter reeds lang uitgelekt en, bij Gulsac op Martinique gekomen, vond men die baai flink versterkt en met een klein garnizoen voorzien. De landing der troepen werd dan ook door de Franschen met kracht besteden maar aanvankelijk door de onzen doorgezet, doch al dadelijk werden zoo goed als alle hoofdufiicieren buiten ge vecht gesteld, de troepen raakten aan het plunderen en zich bedrinken, de grootste verwarring ontstond en de aanval moest ten slotte worden opgegeven met verlies van 150 dooden en 3U0 gekwetsten, terwijl de troepen geheel gedemoraliseerd bleken. De Staatsche krijgsraad besloot toen don aanval op te geven en, met het oog op hel te wachten stormachtige jaarge ijde, ook de geheele onderneming, die, naar men meende, ook op de andere Fransche eilanden op scherpen tegenstand kon stuiten. De Bizac gaf in een van hem bewaard uitvoerig schrij ven aan raadpensionaris Fagel de schuld der mislukking aan De Kuyter, die echtef vol gens zijn instructie alleen belast was met het overbrengen der troepen, terwijl de eigenlijke aanval zou geleid worden door do aanvoerders der blijkbaar ondeugdelijke landingstroepen. Begin October was de ad miraal in Goeree terug. Zijn kort rapport (bi; Brandt) en de geheele zaak kan worden toegelicht uit De Bizac's berichten, die in het Rijksarchief bewaard worden maar tot nog toe niet gebruikt werden. De Ruytor gaat, volgens deze berichten, volstrekt niet vrij uit, maar het blijkt ook hier voldoende, dal hij geen verantwoordelijkheid heeft gehad voor do leiding der landingstroepen zelf ph dus geen schuld aan de mislukking; hij heeft den uitslag op zijn sch'p afgewacht en uit nemend gezorgd voor de ontscheping en weder inscheping, waaraan ook zyn zoon Engel werk dadig deel heeft'genomen als bevelhebber dor mede gelande matrozen. Zoo liep d:ze zaak, waardoor men gehoopt had den wereldhandel in suiker, cacao, enz. in handen te zullen krygen door vernietiging van de Fransche heerschappij in de Antillen, op groote te leurstelling uit, gelijk ook het „grand dessein" van Tromp geen succes hoeft gehad, dit laatste ten gevolge van het ui bleven van den opstand der Hugenoten en andere ontevredenen en de maatregelen der Fran sen© regeering tot verdediging des lands. VEREENTGING TOT BEVORDERING DER BOUWKUNST TE LEIDEN. Aan de 213e vergadering ging vooraf kunstbeschouwing van afbeeldingen van ItaÜaansch beeldhouwwerk. De voorzitter, de heer J A. Verhoog, opende de vergadering en nad.it de notu len waren goedgekeurd, was het woord aan den heer ir L. T. van der Wal, eerst aanwezende ingenieur bij de Zuiderzeewer ken met het onderwerp: „Causerie over de afsluiting en droogmaking van de Zui derzee." Het was de bedoeling van spreker, zoo schrijft ons de beer Ferd. A Wempe Sr., voor de pauze de verschillende in uitvoe ring en gereed zijnde werken te besprekeu en nadien door lichtbeelden alles nog eens toe te lichten. Alvorens hiertoe over te gaan, werden de aanwezigeD in de gele genheid gesteld een tochtie te maken langs genoemde werken en wel op een reusachtige topografische wantikaart Spreker gaf aller eerst eer historisch overzicht van de ver schillende plannen die er vroeger rp^ds be stonden tot drooglegging van de Zuiderzee. Het eerste bekende plan dat van 1950 was van den heer v Diggelen, die er meteen de waddeneilanden maar bij wilde pakken, welk plan men indertijd véél te ingrijpend vond en economisch niet geoorloofd Dan volgde -in IS66 het plan van een GroDd- maatschappij die beoogde enkel de indijking van het Zuidelijk gedeelte, zoowat vol gens de lijn bezuiden den IJselraond tot Enkhuizen, veronderstellende dat de IJsoJ beslist in zee moet uitmonden. Daarna kwam in 1890 bet plan-Lely, wiens plan nagenoeg ongewijzigd wordt uitgevoerd. Spr. begon met het bekende plan-Lely nog eens toe te lichten Men heeft, aldus spr., de polders maar niet willekeurig ge projecteerd, doch terdege rekening gehou den met de bodemgesteldheid van de Zui derzee. Zoo komt het IJselmeer juist daAr, waar zich het meeste zand voordoet, t«i- wijl de polders het kleiland beslaan. De plaats waar de groote afsluitdijk komt het z.g.n. Breezand heeft geulen van een diepte van 10 k 12 Meter, ontstaan door de stroomingen door het Marsdiep en het Vliegat. Deze dijk, waarvan een zeer groote schets aanwezig was. krijgt een hoogte van 7.25 M. A.P., dat is nagenoeg 2 meter boven den hoogst bekenden stormvloed, die 4.15 M. haalde. Deze dijk wordt zóó breed dat er ruim te genoeg is voor een spoorbaan en een breeden weg voor rij verkeer enz. Een meevaller noemde spr. het dat in de nabijheid van deze werken groote boo veelheden van het z.g.n. keileem wordt ge vonden, een taaie compacte massa die uit stekend water keert. Hiervan wordt eerst de bedding gestort, dan komen aan fle noordzijde de zinkstukken waarboven ba- zaltbescherming en waar achter aan d^ Zuidzijde he tzand opgespoten wordt en dit weer alles afgedekt met klei voor grasbe planting. De aanleg zal ongeveer 7 8 jaar duren. Wanneer alles gereed zal zijn Is er een landaanwinst van 225.000 H.A., terwijl het IJselmeer 125.000 H.A. zal beslaan, zooals gezegd ook voor het opnemen van IJsol, Eem en Vecht. Rekent men dat het 8 10 jaar duurt eer een polder droog en rendabel is, dan is hufc te begrijpen dat het nog heel wat jaartjes zou duren eer alles klaar zou zijn. Mede ook met het oog op het groote bedrag uan rente van op te nemen kapitaal, zijn de autoriteiten niet van plan zoolaDg te wach ten en zullen reeds vóór de afsluitdijk ge reed is ook de polderdijken worden ge legd, zoodat niet eerst de geheele Wierin- gerpolder gereed moet zijn. De totale kos ten zijn geraamd op 454 millioen, terwijl de getaxeerde waarde van het te winnen land zal bedragen 510 millioen. Resumee- rende wordt ons grondgebied met 1/10 ver groot. Reeds dit jaar is men begonnen meer spoed achter het werk te zetten. Nu reeds wordt er wekelijks 100.000 gulden ar beidsloon uitbetaald. Thans is reeds klaar: 1. Do afsluitdijk in het Ams tel diep naar Wieringen. 2. Het scheepvaartkanaal langs de N.-Hollandsche kust naar Helder. 3. De havenwerken mot sluisput aan do Oostkust van Wieringen. 4. Nagenoeg de sluisput aan de Friesche kust bij Zurig 5. De proefpol- der bij Andijk van 40 H.A. Na een kwartiertje gepauzeerd te heb ben, waarin spreker nog eenige aanwijzin gen gaf op de topografische kaart, werden de aanwezigen nog eens op hetzelfde,reisje medegevoerd, doch thans toegelicht door een groot aantal lichtbeelden. Schitterend waren die opnamen van dat reuzenbedrijf daar in het Noorden der Zui derzee. Geleidelijk zag men de onderdijken van keileem boven water komend en verder de vervaardiging der zinkstukken, het steenleggen en de zandopspuitingen. Duidelijk kwam naar voren over welke krachtwerktuigen de technische dienst der Zuiderzeewerken te beschikken heeft. Legio zijn h°t aantal zandzuigers, bag germolens, transporteurs, kleibakken sleep- booten, enz. Interessant waren ook de luchtfoto's van de K L. M. Als slotprojectie vertoonde spr. nog een mooi kijkje op het oude vestingstadje Me- denblik met zijn oude havens nog uit den tijd van de O.-l. Compagnie en het aller laatst, een luchtkiuk op den proefpolder bij Andijk, waarop men reeds nu kon zien wat er later boven de waterplas zal te voorschijn komen. Met een bijzonder woord van dank bracht de voorzitter de heer J. A. Verhoog, ir Van der Wal den dank der vereeniging over. Een luid applaus onderstreepte deze hulde. Nadat 5 candidaten als lid waren toege laten, sloot de voorzitter deze goedge slaagde bijeenkomst. „NOORDERKWARTIER". Gisteravond hield de „Buurtvereeniging Noorderkwartier" haar eerste St.-Nicolaas- feest in ,,De Graanbeurs", daartoe welwil lend door den heer Backer afgestaan. In zijn openingswoord, waarin de voor zitter, de heer P. J. Pont. de aanwezigen, en vooral de dames-helpsters, welkom heette deed hij uitkomen, dat naast de extra-bij drage van de ouders, ook enkele buurt- winkeliers en bakkerijen zich niet onbe tuigd hadden gelaten. Waar de vereeniging slechts 8 weken bestaat was het organisee- ren van een St.-Nicolaasfeest uit eigen mid delen zeer moeilijk De mildheid van velen heeTt het mogelijk gemaakt dit feest op on bekrompen, wijze te vieren. St.-Nicolaas met zijn knecht, om acht uur binnenkomend, werd door de vele kleinen met gejuich ontvangen, al zal de aanblik van den zwarten knecht bij enkelen der klein sten met een „kwaad geweten" de vreugde wel iets getemperd hebben. Beiden hadden af en toe handen vol werk om al de kinde ren, grooteren en kleieren, van versnape ringen te voorzien. Intusschen deden de goocheltoeren en de poppenkast-uitvoeringen, van den heer Van Genne uit Den Haag de zaal nu en dan daveren van het lachen Blijkbaar amuseer den de kleinen zich uitstekend. Het muziekgezelschap Onfpnrtrees ver schafte ouders zoowel als Irindorep aange name oogenblikken en bracht de laatsten er toe de verschillende bekende St.-Nico- laasversjes te zingen. Het eerste feest van het ..Noorderkwar tier" mag goed geslaagd heeten. ST.-NICOLAAS. Volgens oud gebruik hebben de studenten ook dit jaar weer St.-Nicolaas gespeeld bij de kleine patiëntjes van het Acad Zieken huis En ook dit jaar hebben zij de zieke kleuters weer goed bedacht Ook in verschillende scholen is St.-Nico laas dezer dagen op bezoek geweest. DE BIOSCOPEN. Het is feitelijk een aparte kunst om een goed bioscoop-programma samen te stellen. Wat baat het of men het publiek een goede film laat zien als de andere film en daar door dan eigenlijk het programma, weinig belangwekkend of wat even erg is eentonig is. Het mag daarom verheugend genoemd worden en men kan het niet ge noeg waardeeren. dat de directie van het City-theater er meer en meer werk van maakt om het geheele programma, dal zij vertoont te verzorgen, van de eerste lot de laatste van de vele honderden meters film, die er iederen avond worden gedraaid. Verzorgd mag ook het programma ge noemd worden, dot vanaf gisteravond op de Haarlemmerstraat wordt geboden Daar is om te beginnen een alleraardigste lach film. waarbij men om de dolle verwikke lingen in het groote hotel, vooral wanneer de achtervolging door den hoteldeteclive met het vogeltje onder z'n hoed begint, wer kelijk gul moet lachen. Als het komische rolprentje ten einde is, zorgt Hoot Gibson er voor dat de leuningen van de comfortabele zittingen in bet theater hun diensten kunnen bewijzen Want men houdt zich soms vast als Gibson ziin mees terschap op het paard vertoont en in wilden galop over de deels onbegaanbare wegen van Wild-West jaagt. Gibson bewijst in deze film, dat hij meer kan dan dobbelen en hem in ,,De dolle Cowboy" te zien rijden niet alleen, maar ook als bankdirecteur is een waar genot. De drie Musketiers der Prairiën, die na de pauze draait, mag eveneens een uitste kende rolprent genoemd worden Ook deze film is rijk aan spannende momenten en aandoenlijke tafreelen en zij droeg er ook in niet geringe mate toe bij dat wij voldaan de bioscoop verlieten. De directie van het Trianon-theater heeft, om vele Leidenaren nog in de gelegenheid te stellen de film te zien. ook deze week nog „De Groote Parade" geprolongeerd Ook gisteravond hebben wij weer genoten van dit groote filmwerk. Als bijprogramma een zeer uitgebreid en interessant journal, een moderevue en een geestige teekenfilm. terwijl tevens de op name werd vertoond van de begrafenis van het echtpaar PisuisseGilliams. welke al vanaf Donderdagavond vertoond werd. Wij twijfejen er niet aan. of ook deze week zal het wel weer druk zijn. De directie van het Casino-theater verrast deze week met een bijzonder programma, dat bij uitstek voldoet aan de eischen van het bioscoop-bezoekend publiek. Der tradi tie getrouw wordt eerst de nieuwsrevue ver toond. gevolgd door de 2de hoofdfilm geti teld „Een gelukkige kerel" (De groote Auto race) Hierin worden te zien gegeven de ver schillende interessante opnamen van auto races De hoofdpersoon in dit werk houdt u den geheelen avond bezig met zijn stout moedige ondernemingen op een wedstrijd j waaraan hij heeft deelgenomen. Vooral aan het eind der film toont hij zijn onverschrok ken moed wanneer hij als eerste bij de fi nish aankomt Het is een vermakelijke in 7 acten gespeelde sensatie-sportfilm.. De geschiedenis van David Copperfield, die na de pauze het programma vult. is door het eenvoudig scenario een zeer aan doenlijke en pakkende film. Een liefdesge schiedenis, zooals wij zelden op het witte doek zagen Anderhalf uur amuseert men zich, wanneer men David Copperfield eerst als „jongen", daarna als ..mcnsch" ziet spelen De andere medespelenden speciaal te noemen Frederik Jensen. „Mr. Micawber" bewijzen door hun gevoelvol spel hun moeilijke taak waardig te zijn Om een uit voerige beschrijving van deze film te geven zou ie veel plaatsruimte vergen, doch wij volstaan met te zeggen, dat zij die eenige werken van Charles Dickens gelezen heb ben, ongetwijfeld belang zullen stellen in deze film; zij die er onbekend mee zijn, kunnen wii een bezoek aan dit theater te meer aanbevelen. Het Luxor-theater heeft zich gisteravond, ondanks de slapte van den Sint-Nicolaas- lijd, in een vrij druk bezoek mogen verheu gen, terwijl het programma die interesse wel waard was. Een aardig samengesteld Journal wordt gevolgd door een hoogst ko mische één-acter, getiteld „Waar is mijn vrouw", zijnde een aanéénschakeline van dwaze gebeurtenissen en dolle situaties, waarom gisteravond op hartelijke wijze is gelachen. Voor de pauze wordt verder ver- j loond „De Vrouw, die zich opofferde", een 1 goed gespeeld drama, dat echter een tekort aan actie bezit en daardoor eenigermate aan spanning inboet. Op een veel hooger plan staat stellig het hoofdnummer Zijn naam gezuiverd" dat de geschiedenis be helst van een ten onrechte van diefstal be schuldigden jongeman, die door ouders en vrienden wordt verloochend en naar Pa lestina gaat om in het Engelsche leger dienst te nemen Daar maakt hii kennis mot een Grieksche danseres, die liefde voor hem opvat en hem redt als hij eewond wordt n een gevecht met den hoofdninn der Inlan ders Echter tijdelijk, wanf als hij. verscho len in een lent van een bedelaar in de woestijn, ontdekt dat de inlanders een over val op de stad beramen caaf hii vermomd op onderzoek uit Hii wordf gevangen ge nomen en gemarfcld dan opnieuw door het meisie gered en in vliegende galon gaat het dan naar de stad waar de vader van deh jongeman thans het hevel voert, en die nog tijdig de noodige maatregelen kan be- ^)n4~c /Iicol^aS op re \/oEyg>Ru^ ramen om den overval te verijdelen. Alles keert zich nu ten goede. Het onrecht der beschuldiging van diefstal is door den va der ontdekt en de verzoening vindt plaats, terwijl de jongeman en de danseres een paar worden. Het is een verhaal vol span ning en sensatie, dat volop weet te boeien en vooral door Richard Barlhelmess, als de verloochende jongeling, uitstekend wordt gespeeld. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd zijn voor het doctoraal examen klassieke letteren mej. D. Verstege (Den Haag); voor het taalkundig doctoraal exa men indologie de heer T. S. Smit (Heem stede); voor het economisch candidaats-exa- men indologie de heer J. B. A. F Polak (Den Haag); voor het doctoraal examen wis- en natuurkunde hoofdvak astronomie de heer H van Gent (Leiden) en voor het doctoraal examen wis- en natuurkunde hoofdvak wis kunde de heer J. J. van den Berg (Den Haag). De heer mr. R P. Cleveringa, nieuw benoemd hoogleeraar in de faculteit der Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit te Lei den om onderwijs te geven in het Handels recht en hel Burgerlijk Procesrecht, hoopt zijn ambt te aanvaarden met het uitspreken eener redevoering op Woensdag 7 December des namiddags te 2 uur in hot groot Audito rium van het Universiteitsgebouw. Naar wij vernemen is er weinig ver andering gekomen in den gezondheidstoe stand van prof. Oort. De krachten van den patiënt nemen in de laatste dagen wel sterk af. Voor het alhier afgenomen examen van apothekers-assistent waren opgeroepen 4 candidaten. Geslaagd zijn mej. A. M. Pie- ron, geboren te Voorschoten en de heer C. Scheffelaar Klots, geboren te Enschede. Voor uitzending naar Ned. Oost-Indië om werkzaam te zijn als adm. ambt. bij het Binn. Bestuur is bestemd mr. J. Prins, alhier. Voor het diploma Piano Solospel van het Koninklijk Conservatorium te Den Haag is geslaagd mej I. Jos. Timmerman, alhier Het bestuur van de afdeeling Leiden van het „Nederlandsche Roode Kruis" deelt ons mede. dat de netto-opbrengst van de uitgave der Roode Kruis-poslztgels over het heele land heeft bedragen totaal f51.400 en dat het zijn welgemeenden dank wenschte te betuigen aan allen hier ter stede, die in deze daadwerkelijk hebben meegewerkt. De verpleegden in het Diaconessen huis. die slachtoffer werden van het auto i ongeval bij Hillegom gaan allen goed voor uit. Zij zullen evenwel nog eenigen tijd in het ziekenhuis moeten blijven. Op Vrijdag 9 en 16 Dec. a.s. zal de heer prof dr N van Wijk in het Leidsche Volkshuis spreken over de .Wereldbeschou wing van enkele groote Russische sohrij vers" te wetpn Tolstoj Gogolj en Tsechow Men zie de advertentie Op verzoek van den commissaris van politie te Noordwijk is door dc poli lie alhier aangehouden J. v. T. verdacht van verduis tering van 2 konijnen. KUNSTKRING VOOR ALLEN. Gerard Hekking. Theo van der Pas. Stel U voor: een goed muziekstuk (byv. een sonate voor violoncel en piano van Claude Debussy) een goede uitvoering er van (bijv. die door bovengenoemde voor treffelijke kunstenaars, gisteravond in de groote stadszaal) en een goede toehoorder (zooals die ongetwijfeld in vele exemplaren in de zaal vertegenwoordigd is geweest). Tusschen deze drie grootheden bestaat een innige relatie; componist, uitvoerder en toe hoorder ontmoeten hier elkaarer heeft een uitwisseling van gedachteD plaats in een taal, die ook den toehoorder niet vreemd is. Aan deze verhouding ligt gelijkheid, overeenkomstigheid ten grondslag, iets, dat bij alle drie aanwezig Is: muzikaliteit, een oereigenschap. Er bestaat ook onderlinge ongelijkheid. Maar nooit principieel, slechts gTadieei of potentiëel. De muzikaliteit is bij den componist hevig werkend; den toe hoorder maakt ze (slechts) ontvankelijk. Tusschen den produceerenden en d9n reeili eerenden geest staat als middelaar de uit voerende kunstenaar, die passief zich ver houdt tot' den componist en actief tegenover den toehoorder. Ten opzichte van dezen is zijn functie een scheppende of, wil men, een herscheppende. Voor de meeste stukken is „herscheppen" de juiste term (zoo bijv. de beide andere sonaten van het programma: Chopin en Rachmaninoff) voor sommige schijnt het woord „scheppen" meer geëigend (bijv. de_ sonate van Debussy). Het verschil wordt veroorzaakt door het meer of minder bestemde van het stuk, meer of minder bepaald naar zijn inhoud. Zoo duidelijk en gedecideerd Chopin en Rauchmaninoff zijn, zoo zwevend is Debussy, zoo onbepaald, zoo rjlals de ziel van den mensch. Anders uitgedrukt: als men Chopin en Rach maninoff correct en niet al te droog speelt, lijkt het al gauw op iets, omdat het ge wichtigste in de noten staat, bij Debussy is alles om zoo te zeggen maar even aan geduid en het gewichtigste ligt achter de noten. Om dit werk, dat tot het mooiste to rekenen is, van zijn geheele oeuvre, goed te kunnen spelen en goed te kunnen beluisteren, is fantasie noodig. Daar ont brak het in Hekking's en Van der Pas' pro ductie allerminst aan. Of ze in ééns gewekt was by het geheele publiek, vond ürkk ng blykbaar dubieus. En toen g.b.'urde ei ets heel merkwaardigs: in een g.onjedsy» toe- spraakje zegt hy: we zullen, op mijn ver zoek, de sonate nog eens een keer sp len: wie het vervelend vindt kan weggaan 1 Maar dat deed niemand. Als kunstenaar, die een roeping voelt, heeft Hekking die precieuse cellosonate door de herhaalde uitvoering, den gemiddelden toehoorder nader g b a bt, den kunstzinnigen is ze een openbaring ge worden. Dit was het groote moment van den avond. Wie het ondergingen, vergeten het nooit. De sonate van Chopin is een kostelijk stuk muziek, maar in de beide uiterst*" dee- leL als ceilu-sonate mindei ges;3agd Daar is zo veeleer piano-sonate met een aello- party Van der Pas heeft ej een pani-t'-ch kunststuk van gemaakt, door zyn partij tot bet uiterste af te dekken. Dat dit nooit 2—1 \<y -foCH MAAR F^^Tfey; P**y 0N5» H>ee>r AL-f yp oyfeR P/m<ej4 ^eepri Moe-re. J fJu Wy -jeNMiNSjTt. rJiE"p \£>or. pe C,iA<;eooM&J [e WACHT&rl 2,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1927 | | pagina 2